Ушбу интервюда Руслан Изимов қозоғистонлик эксперт Жумабек Сарабеков билан нима сабабдан сўнгги пайтларда Марказий Осиёдаги минтақавий кооперация тўхтаб қолгани сабабларини муҳокама қилади. Ташқи ноқулай муҳит Марказий Осиё мамлакатларини минтақада қалинроқ интеграциялашувига туртки бериши мумкинми? Коллектив хавфсизлик бўйича ўз тизимимиз бўлиши керакми? #uzanalytics

Каналга уланиш
@centerasiastudy

Марказий Осиёда энергетика хавфсизлиги масалаларини қандай қилиб самарали ва ўзаро келишилган ҳолда ҳал этиш мумкин? Марказий Осиёга ягона энергетика тизими керакми ёки мамлакатлар мустақил тизимга алоҳида эътибор қаратгани маъқулми? Марказий Осиёда АЭС қурилиши қанчалик зарур? Ниҳоят, сув ва энергетика масалалари минтақа мамлакатларини бирлаштирувчи омил бўлиши мумкинми?
Ушбу саволларга Марказий Осиёнинг энергетика масалалари бўйича эксперти, Бирлашган Араб Амирликларининг Шайх Зайд номидаги университет ўқитувчиси Фарҳод Аминжонов жавоб беради. #uzanalytics

Каналга уланиш
@centerasiastudy

Ish haqi va stipendiyalar miqdori oshirildi — Prezident farmoni

Prezident farmoni bilan shu yilning 1-iyunidan byudjet tashkilotlari xodimlari ish haqi va stipendiyalar miqdori 12% miqdorida oshirildi.

Shuningdek, O‘zbekiston hududida eng kam ish haqi miqdori oyiga 920 ming so‘m, bazaviy hisoblash miqdori — 300 ming so‘m etib belgilandi.

Каналга уланиш
@centerasiastudy

«Бартоломей (ёхуд Ворфоломей) кечаси»

Ўрта асрлардаги энг даҳшатли қирғинлардан бири бўлмиш «Бартоломей кечаси» христиан дини авлиёларидан бири бўлмиш авлиё Бартоломей куни арафасида бўлиб ўтгани учун шундай ном олган. Қирғиннинг асосий сабаби Франциядаги диний низолар эди.

1517 йил Мартин Лютер христианликнинг янги, протестантлик оқимига асос солгач, Европада бу оқим шиддат билан тарқала бошлади. Бунга асосий сабаб христианликнинг бунга қадар асосий оқими бўлиб келган, католик оқимининг жуда радикаллиги, католик Рим папаси, епископ ва руҳонийларининг очкўзлиги, черковнинг ҳаддан ташқари ҳокимиятга ўчлиги сабаб бўлганди. Протестантлар эса кўпроқ камхарж ва либерал черков тарафдори эди.

Германиядан сўнг Францияда ҳам протестантлик тарқала бошлайди. Францияда протестантлар гугенот (немисча Eidgenossen -ҳамроҳлар) деб аталади. Черковнинг чексиз ҳокимияти ва очкўзлигидан чарчаган французлар, асосан аристократлар протестантликни қабул қилади ва уни тарғиб қилади. Бироқ бу даврда Францияни бошқараётган Валуалар оиласи католик эди ва улар протестантликка қарши чиқади. Валуардан сўнг тахтга даъвогарлик қилаётган Гизлар оиласи ҳам Франция тахтига яна бир даъвогар бўлган протестант Бурбонлар сулоласига қарши кураш олиб боради. Тез орада католик-гугенот зиддияти сулолавий курашларга айланиб кетади.

Гугенотлар яхши қуролланган қўшин тузади. Қироллик қўшини деярли барча катта жангларда ғалаба қозонса ҳам гугенотларни тўлиқ йўқ қила олмайди. Ички урушлардан силласи қуриётган Францияда 1570 йил тинчлик сулҳи тузилади, унга кўра, гугенотлар етакчиси адмирал Гаспар де Колини қироллик кенгаши аъзосига айланади. Гугенотларга Франция жануби ва ғарбидан бир нечта қалъалар берилади. Қирол Карл IX нинг онаси, амалда давлат ҳукмдори бўлган Якетерина Медичи адмирал де Колинининг қиролга таъсири ошиб бораётганидан ташвишга тушади. Қиролича тинчликни янада мустаҳкамлаш учун қизи Маргарет Валуа ва гугенот шаҳзода Генрих Наварраскийни (бурбон) унаштиришга қарор қилади. Тўй 1572 йилнинг 18 август кунига белгиланади. Парижда бўлиб ўтувчи тўйга жуда кўп гугенотлар кела бошлайди. Колини оиласи билан анчадан буён душманлик кайфиятида юрган Гиз сулоласи вакили Генрих де Гиз тўй баҳонасида Гаспар де Колинини ўлдиришга қарор қилади. Унинг бу режаси қиролича ва қироллик кенгаши томонидан ҳам маъқулланади. Бироқ улар умумий қирғинни эмас, де Колини ва бир нечта гугенот раҳбарини йўқ қилиш ва Бурбонлар сулоласи шаҳзодалари Генрих ҳамда унинг укаси Генрих де Кондени ҳибсга олишни режалаштиради. 18 августда тўйдан сўнг де Гиз де Колинини ўлдиришга ҳаракат қилади, аммо уни фақат яралай олади. Етакчиларига қилинган суиқасддан протестантлар ғазабга минади ва қиролдан айбдорларни жазолашни сўрайди. Қирол маслаҳатчилари ва қиролича Медичи Карл IXга гугенотлар ҳужум қилмасданоқ уларга зарба бериш керак дея маслаҳат беради ва шу тариқа 23 август куни Парижда гугенот раҳбарлари қатли бошланади. Аммо 24 августда де Колини ўлдирилгач қирол ва унинг тарафдорлари учун миссия якунланади, буёғига эса қатлиомни оддий оломон давом эттиради.

Бир неча йиллик ҳосилсизлик, нархларнинг қимматлиги сабаб ночор аҳволга тушган Парижнинг консерватор аҳолиси бой протестантларни ёмон кўрарди. Доимо қора кийиниб юрувчи протестантларни ажратиб олиш қийин бўлмайди. Шаҳарда ҳақиқий даҳшат бошланади, гугенот аёл, бола ва қарияларга шафқат қилиб ўтирилмайди. Тартибсизлик фонида ҳамма ўз душманларига ҳужум қилиб кетади, зодагон ва кредиторлар ўлдирилади ва бойлиги таланади. Дўконлар ўмариб кетилади, гугенотлар қирғини баҳонасида баъзи парижликлар бойга айланади. Жазосизлик қурбонлар сонини кўпайтиради.©️

Каналга уланиш
@centerasiastudy

ОАВ: Толибон олий раҳбари ҳаракат аъзоларига кўпхотинликдан қочишни маслаҳат берди.

Каналга уланиш
@centerasiastudy

Хитой–Қирғизистон–Ўзбекистон темир йўли қурилиши 2022 йил кузда бошланиши маълум бўлди.

Хитой-Қирғизистон-Ўзбекистон темир йўли лойиҳаси Пекин томонидан “барча мамлакатлар учун бир хил фойдали” стратегик транс-Осиё йўналиши сифатида тақдим этилган.

Бироқ, ушбу ташаббус биринчи навбатда Хитойнинг Ўзбекистондаги муҳим нефт захираларини (Намангандаги Мингбулоқ кони), келажакда эса – Қозоғистонни четлаб ўтиб, Хитойнинг Форс кўрфази минтақасига чиқиши учун зарурдир, деб тахмин қилинмоқда.

Лойиҳага 25 йилдан ошди, аммо уни амалга оширишда ҳанузгача “янгилик” йўқ. Энди кузда дейилмоқда. Якуний лойиҳалаштириш техник-иқтисодий асослари мавжуд эмас, автомобил йўлини қуришни моддий-техник жиҳатдан таъминлаш масалалари ҳал қилинмаган, молиялаштиришнинг якуний шартлари номаълум (гарчи барчаси Хитой ҳисобидан).

Шунингдек, геосиёсат нуқтаи назаридан минтақанинг ушбу қисмини Хитойга очадиган темир йўлни тўсиқсиз ишлаши Россияга тўғри келмайди (яъни хоҳламайди).

Каналга уланиш
@centerasiastudy

“Давлат фуқаролик хизмати тўғрисида”ги Қонун Сенатнинг жорий йил 28 май, навбатдаги ялпи мажлисида кўрилиши белгиланди.

Каналга уланиш
@centerasiastudy

🇷🇺🇰🇿Қозоғистон ва Россия уран қазиб олиш соҳасида ҳамкорликни кенгайтиради

Бу ҳақда Қозоғистон бош вазири Алихон Смоилов ва Нур-Султонда амалий ташриф билан бўлган "Росатом" раҳбари ўртасидаги учрашувда маълум қилинди.

Каналга уланиш
@centerasiastudy

​​Қудратли АҚШ давлатига пойдевор қӯйган "Бостон чойхӯрлиги"

Тарихдаги жуда кӯп урушлар, инқилоблар ва бутун инсоният тарихини ӯзгартириб юборган воқеалар оддийгина ҳодисаёки нарсалардан бошланади.

Масалан ҳозирда Россия билан биргаликда дунёдаги энг қудратли давлат бӯлиб турган АҚШнинг буюклик йӯли оддий чойга бориб тақалади.

Гап шундаки бутун Британия колонияларига чой етказиб бериш Ост-Индия компанияси монополияси остида бӯлган. Компания турли божлар сабаб чойни жуда қиммат сотган(ниманидир эслатмаятими?).
Хуллас бир куни иунда америкалик оқ танлилар ҳиндулар кийимини кийиб портга келган Ост-Индия чой кемаларига чиқиб олади ва кемадаги барча чой қутиларини денгизга улоқтиради. Жами 1млн долларлик чой сувга оқизилади. Бу воқеа тарихга "Бостон чойхӯрлиги" номи билан кирган.

"Бостон чойхӯрлиги"дан сӯнг Британия қироли Америкадаги колонияларни жазолашга қарор қилади ва колониялардаги барча портларни ёпиб қӯяди.

Айнан шу воқеалар ортидан Филаделфияда Биринчи Континентал конгресс йиғилади ва Америка озодлик уруши бошланади. Бу уруш нафақат озодлик, балки буржуа инқилоби ҳам эди. Америкаликлар мустақиликка эришгач савдодаги чекловларни олиб ташлаб, мамлакатда саноатлаштиришни бошлайди. Шу билан дунёда янги давлат - Америка Қӯшма Штатлари пайдо бӯлади.

Шундай қилиб оддий чой АҚШнинг мустақиллик ва ривожланиш йӯлини бошлаб берди. Айнан чой америкаликларни ҳаракат қилишга ундади.

Каналга уланиш
@centerasiastudy

Тоғли Бадахшон: Тожикистоннинг оғриқли нуқтасига айланган ўлка

Тожикистоннинг Тоғли Бадахшон мухтор вилояти Помир тоғ тизмаси, жуда гўзал табиати ва стратегик аҳамияти билан тилга тушган. Қирғизистон, Хитой ва Афғонистон билан бевосита чегарадошлигидан ташқари мамлакатнинг 45 фоиз ҳудудини эгаллаганлиги унга кириб боришда махсус рухсатнома талаб этилиши бежиз эмаслигини кўрсатади.

Ўтган асрда Тоғли Бадахшон бир неча марта мақомини ўзгартирган. Бундан деярли 100 йил аввал, 1923 йилнинг 15 августида Помирда совет иттифоқи ҳокимияти расман эълон қилинганидан кейин унинг аҳоли яшайдиган барча ҳудуди Бухоро совет социалистик республикаси таркибига киритилади. 1925 йилнинг 2 январдаги фармон билан Тоғли Бадахшон автоном област шаклида Тожикистон таркибига ўтказилади. 

Тоғли Бадахшон ҳудуди 64 100 км квадрат бўлса-да, асосий майдонини баланд тоғлар эгаллагани учун аҳолиси кам – 230 минг атрофида одам яшайди.

Каналга уланиш
@centerasiastudy

Қозоғистонда CCCРнинг қизил байроғини кўтариб юрганларга нисбатан одамлар норозилик билдиришмоқда.

Каналга уланиш
@centerasiastudy

🇰🇿🇷🇺 Қозоғистон Россия банклари филиалларидаги ўн миллионлаб долларларни музлатиб қўйишни бошлади

Блоклаш санкция талаблари билан изоҳланган.

Каналга уланиш
@centerasiastudy

🇺🇸🇰🇬АҚШ ва Қирғизистон чегарада хавфсизликни таъминлаш бўйича ҳамкорликни фаоллаштириш ниятида, деб хабар қилди республика ташқи ишлар вазирлиги матбуот хизмати.

Каналга уланиш
@centerasiastudy