Кахайце і будзьце каханымі 💞

А як сказаць па-беларуску "С милым рай и в шалаше"?

❤️ Хоць у будане жыць, абы з каханым быць
❤️ Хоць пад лаўкаю сядзець, абы на харошага глядзець
❤️ Хоць без хлеба пасяджу, але ж на любага пагляджу
❤️ Хоць у адной лёлі (сарочцы), абы па любові

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

КÓЎЗАЦЦА (koŭzacca)
(дзеяслоў, незакончанае трываньне)

1. Ссоўвацца са свайго месца, не ўтрымліваючыся на гладкай, сьлізкай паверхні; сьлізгацца.

🔸Чалавек шырока махае рукамі, коўзаецца ботамі па сьлізкай дарозе і паціху ідзе, пазіраючы сабе пад ногі. (Галавач).

2. Сьлізгаць, сьлізгацець

🔸Ногі грузнуць па самыя шчыкалаткі і коўзаюцца назад. (Дуброўскі).

3. Катацца па сьлізкай паверхні.

🔸Хлапчукамі большую частку нашага вольнага часу мы праводзілі на гэтай рацэ — зімою коўзаліся на каньках. (Глебка).

❗️КÓЎЗАНКА — рас. "каток".

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

🇧🇾🇧🇾 Словарь белорусского :: Празднования и вечеринки 🇧🇾🇧🇾

День рождения - Дзень Нараджэння
Годовщина - Гадавіна
Праздник - Свята
Похороны - Пахаванне
Выпускной - Выпускны

Свадьба - Вяселле
С новым годом - З Новым годам
С днем рождения! - З днём нараджэння
Поздравляю! - Віншую
Удачи! - Удачы

Подарок - Падарунак
Вечеринка - Вечарынка
Открытка - Віншавальная паштоўка
Празднование - Святкаванне
Музыка - Музыка

Хотите потанцевать? - Ці хацелі б Вы танцаваць?
Да, я хочу танцевать - Так, я хачу танцаваць
Я не хочу танцевать - Я не хачу танцаваць
Ты выйдешь за меня? - Ты выйдзеш за мяне?

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

ВÉРШНІК/ВÉРХНІК (vieršnik/vierchnik)
(назоўнік, мужчынскі род)

Той, хто едзе вярхом на кані; верхавы.

🔸Зазьвінелі балабончыкамі хамуты. Сядалі вершнікі, гаркалі сабакі. (Гарэцкі)

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

ПАЛЯВÁЦЬ (palavać)
(дзеяслоў, незакончанае трываньне)

1. На каго, каго і без дапаўненьня Займацца паляваньнем.

 🔸— Той, хто хоча паляваць на вялікую зьверыну, павінен мець і вялікую цярплівасьць... (Пасьлядовіч)

2. За кім, на каго. Высочваючы, імкнуцца напасьці на чый-н. сьлед, злавіць каго-н.

🔸— Не, — адказаў Былінскі — Вы для гэтае справы не падыходзіце. За вамі гестапа даўно палюе. (Гурскі)

3. Пераноснае значэньне; на што. Размоўнае слова: імкнуцца здабыць, атрымаць, украсьці што-н.

🔸Асабліва ўдала Лукаш умеў паляваць на каўбасы або сыры. (Лобан)

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

ЧУЛЬЛÍВЫ (čullivy)
(прыметнік, мужчынскі род)

1. Здольны ўспрымаць зьнешнія, фізычныя раздражненьні. 

🔸У гэтых дваццаці яблынь мы наўмысна затрымліваем цьвіценьне, яны вельмі чульлівыя да замаразкаў. (Стаховіч)

2. Кранальны, сардэчны, здольны выклікаць замілаваньне, добрае пачуцьцё.

3. Здольны тонка адчуваць, востра рэагаваць.

🔸Ад чульлівага дзіцячага сэрца не схаваеш фальшы. (Краўчанка)

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

ШÁЛІ (šali)
(назоўнік)

Вагі (рас. "весы") зь місамі ("чашками") на каромысьле.

🔸Жыцьцё Аўгіні было роўнымі шалямі, якія заўсёды стаялі на адным месцы і не зыбаліся ў бакі. (Бядуля).
🔸Прыпяцкія берагі на шалі пясочныя паклалі хвалі апошняе веры. (Барадулін).
🔸Ужо зусім на сконе быў жнівень, бо тыя колькі дзён, якія заставаліся ў ягоным календары, ці маглі дадаць яшчэ што важкае на нябачныя шалі... (Чыгрынаў).

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

Як сказаць па-беларуску "За ушами трещит"?

🔸Аж нос гайдука скача (гайдук — від пляскі)
🔸Аж нос у прысядкі гуляе (ідзе)
🔸Аж нос угінаецца
🔸Аж вушы трашчаць
🔸Мала вочы не павылазяць

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

НЕСПАДЗÉЎКА (niespadzieŭka)
(назоўнік, жаночы род)

Размоўнае слова: нечаканы, непрадбачаны выпадак, здарэньне і пад.

🔸Параход так раўнуў, што Сашка ад неспадзеўкі аж прысеў. (Даніленка)
🔸Для мяне прапанова выступіць была неспадзеўкаю, і я неяк аж зьбянтэжыўся. (Сабаленка)

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

КАРÁСКАЦЦА (karaskacca)
(дзеяслоў, незакончанае трываньне)

1. Лезьці ўгору, чапляючыся рукамі і нагамі, хапаючыся за штосьці.

🔸Нехта таропка караскаўся на бярозу, каб спрытней сачыць за самалётамі. (Лынькоў)

2. Зь цяжкасьцю прабірацца праз штосьці, выбірацца адкуль-небудзь.

🔸[Хлопцы] праціскаліся, караскаліся, скакалі з купіны на купіну, загразалі, выцягвалі адзін аднаго, пакуль... зноў не ўбачылі возера. (Маўр)

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

ЗВАЖÁЦЬ (zvažać)
(дзеяслоў, незакончанае трываньне)

Зьвяртаць увагу на каго-, што-н., надаваць значэньне каму-, чаму-н.

🔸Даходзілі да Кастуся чуткі пра тое, што вучыцца там [у сэмінарыі] нялёгка, выкладчыкі муштруюць вучняў, але ён на гэта зважаў мала. (С. Александровіч)

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

ЗАВÉСА (zaviesa)
(назоўнік, жаночы род)

1. Адна зь дзьвюх мэталічных пласьцін, створкавых ці суцэльных, якімі прымацоўваюць да вушака дзьверы, аконныя рамы і пад., даючы ім магчымасьць адчыняцца і зачыняцца.

🔸Перакручаныя дзьверы віселі ўпоперак на адной завесе. (Пальчэўскі)
🔸У адным канцы гаўкнуў Патапчыкаў сабака, і нібы ў адказ яму ў другім канцы загаласілі дзікім голасам вароты на іржавых завесах у гумне Мікалая Леўчыка. (Чарнышэвіч)

2. Тое, што засьцілае, закрывае сабой што-н.

🔸Уставала сонейка з-за лесу,
Скрозь тонкіх хмарачак завесу
Усюды косы раскідала. (Колас)

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

ГРУВÁСТКІ (hruvastki)
(прыметнік, мужчынскі род)

Вельмі вялікі, грузны, масіўны.

🔸Першыя радыёпрыёмнікі былі з ладны чамадан, вялікія і грувасткія. (Шыловіч)

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

На дабранач 🧡

ГНУТКІ (hnutki)
(прыметнік, мужчынскі род)

1. Здольны лёгка гнуцца; гібкі.

🔸Пад хатаю тонкая рабіна
Да клёна хіліць гнуткі стан. (Ляпёшкін).
🔸Гусі шчыпалі мураву жоўтымі дзюбамі. Часта схілялі нізка, над самаю муравою, свае доўгія белыя гнуткія шыі і, выцягваючы іх на ўсю даўжыню, сіпелі ў бок на дзяцей. (Галавач).

2. Пераноснае значэньне: багаты адценьнямі, зьменлівы ў сваім руху (пра голас, мову і пад.).

🔸Гнуткі голас артыста лёгка зьліўся з цудоўным вакальным малюнкам вобраза. («Беларусь»).
🔸Антон Корж — чалавек гнуткага розуму і дыялектычнага мысьленьня. (Лойка).

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

КРАСАВІ́К (krasavik)
(назоўнік, мужчынскі род)

Чацьвёрты месяц каляндарнага года.

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

Ці ведалі вы такое слова? ☺️

БЯРЭМЯ / БЯРЭМА (biaremia / biarema)
(назоўнік, ніякі род)

Такая колькасьць чагосьці (дроваў, саломы, бульбоўніку і інш.), што можна абхапіць абедзьвюма рукамі і панесьці.

🔸У хаце было цёпла: спалохаўшыся марозу, бабуля спаліла ў грубцы вялізнае бярэма бярозавых дроў. (Брыль)
🔸Забразгала клямка ў сенцах, і цётка ўвайшла ў хату, несучы перад сабою бярэмя дроў. (Арабей)

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

Чароўная нашая беларуская мова нават такія слоўцы мае 🌿 Якраз для гэтага сонечнага і цёплага красавіцкага надвор’я ☺️

УМÁІЦЬ (umaić)
(дзеяслоў, закончанае трываньне)

Аздобіць першаю вясноваю зелянінаю.

🔸І хаты майскім дзераўцом не ўмаіў селянін, як прадзеды умайвалі, як вучыць абычай... (Купала)

🔸І вясна хоча плошчы ўмаіць у зелень каштанаў. (Танк)

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

КРÁТАЦЦА (kratacca)
(дзеяслоў, незакончанае трываньне)

1. Рухацца, варушыцца.

🔸Ледзь-ледзь краталася толькі бляшанае лісьце асін. (Броўка)
🔸На левай вудзе кратаўся паплавок. (Ваданосаў)

2. Пераноснае значэньне: абуджацца, узьнікаць (пра пачуцьці, думкі і пад.).

🔸Стараста быў узбуджаны і ўсхваляваны, але гэта ўсё не дасягала глыбіні душы, і недзе ў схаваным кутку краталася радасьць. (Самуйлёнак)

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

20+ сынонімаў да слова "гарэза". І гэта толькі невялікая частка з улікам усіх дыялектаў! 🫣

❓А якія яшчэ сынонімы ведаеце вы?

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск

А яшчэ:

🔸Завярні-галава
🔸Зламі-галава
🔸З касьцёла галку здыме
🔸Вірýтнік
🔸Вíсус

#беларусь #беларуский #belarus #беларускийязык #минск