پرونده‌ی نشست دهم تاریخ شفاهی تئاتر ایران

جولانِ طمع‌کاری
بازخوانی اجرای «کیمیاگر» اثر بن جانسون از گروه تئاتر آیین؛ سال ۱۳۷۴

با حضور
داوود دانشور
منصور براهیمی
و جمعی از هنرمندان حاضر در این اجرا

دوشنبه ۵ آذر ۱۴۰۳

به میزبانی مدرسه مطالعات اجرا باشگاه اندیشه

◀️پوستر
◀️درباره نشست (بروشور | ویدیو)
◀️گزارش تصویری
◀️فایل صوتی
◀️گزارش مکتوب
◀️فیلم لایو

#باشگاه_اندیشه

تلگرام | اینستاگرام | پخش زنده | سایت | مطالعات اجرا | گنجینه

پرونده‌ی نشست فرونسیس؛ ضرورتی در مسیر اتوپیااندیشی

با ارائه‌ی
فاطمه بیگدلی
عضو شورای علمی مدرسه مطالعات اتوپیا باشگاه اندیشه

چهارشنبه ۷ آذر ۱۴۰۳

به میزبانی مدرسه مطالعات اتوپیا باشگاه اندیشه

◀️پوستر
◀️درباره نشست
◀️گزارش تصویری
◀️فایل صوتی
◀️گزارش مکتوب
◀️ویدیو

#فرونسیس #اتوپیااندیشی #بیگدلی #باشگاه_اندیشه

تلگرام | اینستاگرام | پخش زنده | سایت | مطالعات اتوپیا | گنجینه

.
مدرسه مطالعات دین و مدرسه مطالعات دیالوگ باشگاه اندیشه برگزار می‌کنند:

فلسفهٔ دین میان‌فرهنگی و آیندهٔ دین‌پژوهی و دین‌ورزی

با ارائهٔ
دکتر محمدمهدی فلاح
پژوهشگر پسادکتری فلسفه در دانشگاه توبینگن

چهارشنبه ۵ دی ۱۴۰۳
ساعت ۱۹ تا ۲۰:۳۰

این نشست فقط به صورت برخط در گوگل‌میت در پیوند زیر برگزار می‌شود:
meet.google.com/dme-zapf-knr

حضور برای عموم آزاد و رایگان است

درباره‌ی نشست را اینجا بخوانید.

#مطالعات_دین #مطالعات_اتوپیا #فلسفه_دین #میان‌فرهنگی #آینده_دین‌پژوهی

مطالعات دین | مطالعات دیالوگ | باشگاه اندیشه

.
درباره‌ی نشست فلسفهٔ دین میان‌فرهنگی و آیندهٔ دین‌پژوهی و دین‌ورزی

📝محمدمهدی فلاح
پژوهشگر پسادکتری فلسفه در دانشگاه توبینگن

طی چند سال گذشته بحث از پایان فلسفۀ دین در محافل دانشگاهی رایج شده است و درباب امکانات جدیدی که پیش‌روی این رشته وجود دارد تأملاتی صورت گرفته است. از سوی دیگر، فلسفۀ میان‌فرهنگی از جمله جریان‌های جدید فلسفی است که تلاش دارد فلسفه را از محدودیت‌های تاریخی و فرهنگی خود برهاند و به افق‌هایی جدیدی در فلسفه فکر کند. این سخنرانی تلاشی است اولاً محدودیت‌های فلسفۀ دین موجود را روایت کند و در مرتبۀ دوم بیان کند که چگونه فلسفۀ میان‌فرهنگی می‌تواند به‌صورت ایجابی پیشنهاداتی برای تفوق بر این محدودیت‌ها ارائه دهد. به شکل خاص، یکی از بحث‌های متداول در فلسفۀ دین موجود بحث از مسئلۀ کثرت ادیان است: اینکه چگونه با مسلم گرفتن پدیدۀ کثرت ادیان در جهان می‌توان از حقانیت ادیان دفاع کرد. در فلسفۀ دین موجود به این مسئله ذیل سه دستۀ انحصارگرایی، شمول‌گرایی و کثرت‌گرایی پاسخ داده می‌شود. این در حالی است هر سه این دسته‌ها تلقی یکسانی درباب حقیقت و رستگاری دارند. اینطور به‌نظر می‌رسد که فلسفۀ میان‌فرهنگی از قضا خود ایدۀ حقیقت و رستگاری ادیان را محل سوال قرار می‌دهد و الگوهایی بدیلی در این رابطه پرده برمی‌دارد. در این بینش فلسفی، با عنایت به رویکردهای پدیدارشناختی، از نوعی از تجربۀ بنیادین در بطن جهان‌های انسانی سخن به میان آورده می‌شود که هرچند بسته‌اند، ولی از درون امکاناتی برای تعامل با جهان‌های دیگر سنت‌های فکری (دینی) نیز دارند. این سخنرانی تلاشی است برای صورت‌بندی این جریان از فلسفۀ دین میان‌فرهنگی.

#مطالعات_دین #مطالعات_اتوپیا #فلسفه_دین #میان‌فرهنگی #آینده_دین‌پژوهی

مطالعات دین | مطالعات دیالوگ | باشگاه اندیشه

گزارش مختصر نشست چپ ایرانی (۴)

نشست چپ ایرانی (۴) با حضور دکتر محمدعلی احمدی روز یکشنبه ۱۸ آذر ۱۴۰۳ در شبستان باشگاه اندیشه برگزار شد. گزارش مختصر به قلم میلاد عمرانی دبیر مدرسه مطالعات نقداقتصادسیاسی را از نظر می‌گذرانید:

یکی از مناقشه‌برانگیزترین مباحث در تاریخ‌نگاری چپ ایران چگونگی تشکیل حزب توده ایران در مهرماه سال ۱۳۲۰ شمسی بوده و هست. چگونگی تشکیل حزب توده از آن جهت اهمیت مضاعف یافته و مناقشات را در این سبب گردیده است که نقشی محوری در شناسایی و تحلیل ایدئولوژی و نظم تشکیلاتی این حزب، به‌ویژه در دوران اولیه فعالیت آن دارد. بنا به این موضوع، کمتر حزبی را می‌توان در تاریخ معاصر ایران یافت که زمینه‌های پایه‌گذاریش تا بدین حد مورد اختلاف واقع شده باشد.

اظهارنظرها در این زمینه به‌قدری پراکنده و ضد و نقیض هستند که طیف وسیعی از تئوری‌ها در ارتباط با این حزب را پدید آورده که هیچ‌کدام تا به امروز قطعیت نیافته‌اند. به‌ویژه آن‌که مواضع اعضاء و رهبران حزب توده در خاطره‌نگاری‌ها، مصاحبه‌ها و غیره، به اندازه‌ای از پراکندگی و تناقض برخوردار است که نه تنها پرده از زوایای پنهان تاریخ این حزب برنمی‌دارد، بلکه بر پیچیدگی موضوع نیز افزوده است.

آن‌چه مشخصا در مورد تاریخ تأسیس حزب توده مطرح شده از دو دیدگاه منتقدین چپ و راست یا در تلاش بوده تا تأسیس این حزب را نتیجه طرحی از پیش تعیین شده و در اتحاد جماهیر شوروی بداند و یا تماما حاصل تلاش خود مارکسیست‌های ایرانی. برخی منتقدین چپ نیز اساساً این سازمان را در بدو امر یک سازمان شبه مارکسیستی و خرده بورژوازی معرفی نموده‌اند. این نشان از این دارد که تاریخ تأسیس حزب توده همواره تحت تأثیر دیدگاه‌های ایدئولوژیک مطرح شده است.

تاریخ تأسیس حزب توده از ویژگی‌هایی برخوردار است که شاید در مورد سایر احزاب سیاسی کمتر صادق بوده باشد، از این رو نگاه کلی‌نگر قادر به تحلیل صحیح و نزدیک به واقعیت آن نخواهد بود. به همین دلیل هم هست که نظریه‌ها در باب نحوه شکل‌گیری و عوامل تعیین‌کننده در تدوین مرام تشکیلاتی این حزب تا بدین حد متنوع، متفاوت و چالش‌برانگیزند. چگونگی تأسیس حزب توده گام‌هایی را شامل می‌شود که به تفکیک می‌بایستی مورد بررسی و مطالعه قرار گیرند. این ویژگی در تاریخ تأسیس حزب توده باعث می‌شود که پژوهش‌هایی که تاکنون در این زمینه انجام شده، تنها بتوانند بخشی از واقعیت را انعکاس دهند.

ما در تحلیل تاریخ تاسیس حزب توده ناگزیر به مرحله‌بندی و استخراج داده‌ها و اطلاعات و نتیجه‌گیری بر پایه آن‌ها در هر مرحله و به صورت جداگانه هستیم. تنها در سایه این روش می‌توان تحلیلی آکادمیک و نزدیک‌تر به واقعیت در این زمینه ارائه داد.

خوشبختانه اسنادی که تا بدین روز در این زمینه منتشر شده‌اند و یا در بایگانی آرشیو مراکز اسناد کشور نگهداری می‌شوند، امکان بررسی با این ویژگی را به ما می‌دهند.

از این منظر تاریخ تأسیس حزب توده را می‌بایستی در دو گام مورد بررسی قرار داد. در گام نخست هسته‌ای از مارکسیست‌های آزاد شده از زندان در فضای باز سیاسی پس از برکناری رضاشاه از سلطنت، در پی اشغال کشور توسط نیروهای متفقین، تصمیم به تاسیس حزب و فعالیت در این چارچوب گرفتند. در گام دوم دولت شوروی به محض اطلاع از تصمیم به تاسیس حزب توسط این عده، اقدام به برقراری ارتباط با سلیمان میرزا اسکندری که از پیش به عنوان لیدر حزب در نظر گرفته شده بود نمود، تا از این طریق بتواند مسیر تاسیس حزب را به لحاظ سازمانی و ایدئولوژیک تحت کنترل درآورد. تلاقی اراده این هسته با وسواس و حساسیت‌های دولت شوروی در تحت کنترل درآوردن احزاب چپ در سایر کشورها، سرنوشت حزب توده را با سیاست‌های این کشور پیوند زد. شکل‌گیری این فرآیند البته تنها ریشه در اراده دولت شوروی نداشت، بلکه در دیالکتیک با اراده خود این عده از مارکسیست‌های ایرانی تکامل یافت. فرآیندی که سراسر تاریخ این حزب را با اتحاد شوروی در پیوندی ناگسستنی قرار داد.

#نقداقتصادسیاسی #چپ_ایرانی #باشگاه_اندیشه

@eghtesadesiasischool
@bashgahandishe

مواجهه با رنج
📝دکتر رسول رسولی‌پور

برآمدن از عهده‌ی رنج، نیازمند یافتن پاسخ‌هایی نیست که توضیح دهند چرا خداوند وجود شر و رنج را روا می‌دارد. بلکه نیازمند پاسخ‌هایی دینی و عملی جایگزین‌اند. ما باید با شر انضمامی به مساله‌ی خدا، انسان و شر بپردازیم. شر تجربه شده در قالب رنجی که افراد از آن متاثرند. «رنج» اساسا به معنای تحمل آزار و لطمه است. فراتر از درد جسمانی، رنج شامل اضطراب‌های روانی، محنت، افسردگی، انزوا و یاس نیز می‌شود.
سوژه اصیل، آدمی مصلحت‌اندیش نیست که از این آزارها و لطمات، طفره رود یا فرار کند؛ بلکه فردی است که شجاعت پذیرش مسئولیت را دارد.
داستان سیزیف آلبرکامو، که برگرفته از اساطیر یونانی است، علیرغم تفسیر غالب آن به حقیقت پوچی در جهان و زندگی انسان، می‌تواند نماد اصالت و پایمردی انسان در رویارویی با رنج باشد. خدایان سیزیف را به غلتاندن مکرر سنگی بزرگ به بالای کوه محکوم می‌کنند. او هیچگاه به قله نمی‌رسد و هربار سنگ به پایین فرومی‌غلتد، و او در عین اینکه به عبث بودن تلاشش واقف است، ادامه می‌دهد. کامو می‌گوید خود مبارزه برای رسیدن به قله، برای سرشار کردن قلب انسان کافی است. تصورمان از سیزیف باید انسانی سرخوش باشد. انسانی که در نگاه ژان پل سارتر، محکوم به آزادی است، و آزادی مستلزم مبارزه و رنجی بی‌پایان است، و انسان می‌تواند یا با شرافت پای در مصاف با آن بگذارد، یا با نومیدی سر در برابر آن فرود بیاورد.
گابریل مارسل، رنج را نتیجه تکبر و نقص، آسیب‌پذیری بدن انسان، شکنندگی روابط انسان، و مخاطره فروپاشی عشق در رویارویی با فقدان می‌داند. مارسل، «آمادگی» را پیش شرط شکل‌گیری رابطه من-توئی، و امتداد این رابطه به آینده را، نیازمند «وفا» می‌داند. آمادگی و وفا در کنار یکدیگر، مولفه‌های اصلی عشق‌اند. مارسل، امید، آمادگی، و وفا را شالوده‌ی پاسخ دینی به رنج می‌داند.
امیدواری یعنی گشودگی در برابر آینده. مارسل می‌گوید که امید فقط در جهانی امکان‌پذیر است که در آن جائی برای معجزه وجود داشته باشد. از نظر او، امید به خداوند، برابرنهاده‌ی صرف اعتراض یا طفره رفتن از رنج است. پذیرش واقعیت رنج، و ایفای مسئولیت خود در برابر آن، آشکارترین جلوه‌ی ایمان و امید است!


منبع: اینستاگرام

#بازنشر #باشگاه_اندیشه

@bashgahandishe

گروه جامعه‌شناسی سیاسی انجمن جامعه‌شناسی ایران با همکاری مدرسه مطالعات دیالوگ باشگاه اندیشه برگزار می‌کند:

ضعف مطالعات بین رشته‌ای در جامعه‌شناسی ایران

با حضورِ
دکتر حسین شیخ‌رضایی
عضو هیأت‌علمی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

دکتر مصطفی مهرآیین
عضو علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

دکتر حسام سلامت
پژوهشگر جامعه‌شناسی

دبیر نشست: دکتر احمد بخارایی
مدیر گروه جامعه‌شناسی سیاسی انجمن جامعه‌شناسی ایران

سه‌شنبه ۲۷ آذر ۱۴۰۳
از ساعت ۱۷

خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، کوچه نایبی، پلاک ۲۳، شبستان باشگاه اندیشه

حضور برای عموم آزاد و رایگان است
پخش از صفحه اینستاگرام لایو باشگاه اندیشه

📝دربارهٔ نشست

در این نشست به جداافتادگی جامعه‌شناسی در ایران از حوزه‌های فلسفی، اقتصادی و سیاسی و ضعف روش تحقیق در علوم‌اجتماعی پرداخته خواهد شد.

تلگرام | اینستاگرام | پخش زنده | سایت | مطالعات دیالوگ | گنجینه

.
باشگاه اندیشه با همکاری جمهوری فلسفه و ادبیات برگزار می‌کند:

🔹گفت‌وگویی دربارهٔ فرهنگ تجاوز

با حضور:‌
نجمه واحدی
امیر صائمی
دبیر نشست‌: مرضیه لطفی

چهارشنبه ۲۸ آذر ۱۴۰۳
ساعت ۱۹-۱۷

🔹تهران، خیابان انقلاب، خیابان وصال شیرازی، کوچهٔ نایبی، پلاک ۲۳، شبستان باشگاه اندیشه

همۀ ما تجاوز را محکوم می‌کنیم و متجاوز را گناهکار می‌دانیم. با‌این‌همه، تجاوز از جرم‌هایی است که روزمره اتفاق می‌افتد. از‌سوی‌دیگر، میزان گزارش تجاوز و محکومیت قضایی متجاوزان بسیار کم است. چرا؟

از مهم‌ترین دلایل تداوم این جرم به‌صورت روزمره «فرهنگ تجاوز» است؛ فرهنگی که سبب می‌شود تجاوز‌ عادی قلمداد شود، گزارش نشود، محکوم نشود، و نهایتا وضع موجود ادامه یابد. بسیاری از ما ناخودآگاه باورهایی هم‌سو با این فرهنگ داریم و با باورها و رفتارهایمان به حفظ این فرهنگ کمک می‌کنیم.

در این نشست، دراین‌باره گفت‌وگو می‌کنیم که عناصر پنهان و آشکار این فرهنگ چیستند؟ کدام تصورات و باورهای ما دربارۀ تجاوز نادرست‌اند و نیاز به تصحیح دارند و چرا تصحیح آنها بخش مهمی از تلاش ما برای اصلاح وضع موجود است.

باشگاه اندیشه | جمهوری فلسفه و ادبیات