اَزدانامه | محمدمهدی حاتمی
527 subscribers
732 photos
32 videos
16 files
411 links
یادداشت‌های محمدمهدی حاتمی (دانش‌آموخته‌ی دکتری فلسفه‌)

@Mohammad_Mehdi_Hatami
Download Telegram
Obit.Shamlu.pdf
338.3 KB
📌 مردی که خلاصه‌ی خود بود
محمد قائد (روزنامه‌نگار، مترجم و نویسنده)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مقاله‌ی محمد قائد درباره‌ی احمد شاملو
https://www.mghaed.com/books/Diaries/Obit.Shamlu.PDF


💠 اَزدانامه | محمدمهدی حاتمی
@azdanameh
👏2
نمی‌خواستم نامِ چنگیز را بدانم
نمی‌خواستم نامِ نادر را بدانم
نامِ شاهان را
محمدِ خواجه و تیمورِ لنگ،
نامِ خِفَت‌دهندگان را نمی‌خواستم و
خِفَت‌چشندگان را.
 
می‌خواستم نامِ تو را بدانم.
 
و تنها نامی را که می‌خواستم
ندانستم.

– احمد شاملو


💠 اَزدانامه | محمدمهدی حاتمی
@azdanameh
6💔4👍3😴2🤯1
اَزدانامه | محمدمهدی حاتمی
Obit.Shamlu.pdf
”از جمله چیزهایی که در آن گفتگوهای طولانی برایش [برای احمد شاملو] تعریف کردم ماجرای شبی بود که کسی با شتاب از پشت تلفن به تحریریهٔ روزنامه گفت از طرف فرقان صحبت می‌کند و اعضای آن گروه، مطهری را ترور کرده‌اند. ما هم نمی‌دانستیم فرقان چیست یا کیست. اما در تحریریهٔ بیست‌سی نفری معتبرترین روزنامهٔ کشور، اسم مرتضی مطهری هم به گوشش نخورده بود. صبح روز بعد که کتابهای آیت‌الله مطهری به دستمان رسید، دیدیم او هم چیز زیای درباره‌ٔ دنیای ما نمی‌دانست و حرف چندانی برای خوانندهٔ ما نداشت. ما در دو قاره، در دو سیاره، در دو عصر و در دو فرهنگ متفاوت زندگی می‌کردیم، اما اتباع یک کشور واحد بودیم. حالا دعوا بر سر این بود که از میان این همشهریهای روحاً دور از هم که نه زمینه‌ای مشترک دارند و نه چشم‌اندازی یکسان حکومت آتی نمایندهٔ علایق و فرهنگِ کی باشد.“

– محمد قائد


💠 اَزدانامه | محمدمهدی حاتمی
@azdanameh
4
📌 نقد میل به کانت: توسل کانت به پیامدها برای اثبات قاعده‌ی عملی اخلاقی در وظیفه‌‌گرایی

[خلاصه: کانت در نشان‌ دادنِ اینکه عدم رعایت اخلاق از سوی موجودات عاقل به تناقض منطقی منجر می‌شود منطقاً ناکام می‌مانند و آنچه واقعاً اثبات می‌کند به استدلال‌های پیامدگرایان شبیه می‌شود.]


”این انسان جالب توجه (ایمانوئل کانت)، که نظام فکری او یکی از نقاط عطف تاریخ تفکر فلسفی باقی خواهد ماند، در رساله‌ٔ مذکور (مابعدالطبیعه اخلاق)، یک اصل اولیهٔ عام را به‌عنوان منشأ و محمل تعهد اخلاقی پیش نمی‌نهد. آن اصل این است چنان رفتار کن که قاعده‌ای که بر اساس آن رفتار می‌کنی بتواند به‌عنوان یک قانون از سوی تمامی موجودات عاقل پذیرفته شود. اما هنگامی که او می‌کوشد از این مقدمه، هر یک از وظایف اخلاقی موجود را استنتاج کند، در نشان دادن این‌که اگر تمامی انسان‌ها بخواهند هولناک‌ترین قواعد غیراخلاقی رفتار را برگزینند، دچار تناقض می‌شود و نوعی امتناع منطقی (امتناع فیزیکی بماند) پیش می‌آید، تقریباً به شکل عجیبی، شکست می‌خورد. تمامی آنچه که از پس اثباتش برمی‌آید این است که پیامدهای پذیرش‌هایِ اخلاقیِ عام انسان به گونه‌ای است که هیچ‌کس انتخابی نمی‌کند که از بابت آن خودش متحمل خسارت شود.“

📕 جان استوارات میل، فایده‌گرایی، ترجمهٔ مرتضی مردیها، ۱۴۰۳، چاپ سیزدهم، ص ۴۹ و ۵۰.



💠 اَزدانامه | محمدمهدی حاتمی
@azdanameh
👍32
📌 سقراطی ناراضی بهتر است از ابلهی راضی


”موجودی که ظرفیت‌های لذت بردنِ او پایین است، شانس بیشتری دارد که آن‌ها را به طور کامل ارضا کند؛ درحالی‌که یک موجود برتر، همواره دچار این دغدغه است که هر خوشبختی، که او می‌تواند در این جهان انتظار ببرد، ناکامل است. اما او می‌تواند یاد بگیرد که با نقایص و کمبودهایش کنار بیاید، اگر اساساً آن‌ها قابل کنار آمدن و تاب‌آوردن باشند؛ و چنان نقایصی نمی‌تواند او را وادارد که به وضع کسی غبطه بخورد که درواقع، از نقایص خود ناآگاه است، صرفاً از این حیث [که از زندگی خود راضی است] که به‌هیچ‌وجه قدرت درک خوبی‌ای را که آن نقایص حاکی از آن است، ندارد. [مثلاً انسانی که در پی خدمت به دیگران است ولی امکانات کافی ندارد، از این نقیصه رنج می‌برد؛ در‌عین‌حال، چنین نقیصه‌ای حاکی از بلندمرتبگیِ انسان‌دوستی است. پس] بهتر است انسانی ناراضی باشیم تا خوکی راضی؛ سقراط ناراضی بهتر است از ابلهی راضی. و اگر ابله یا خوک، عقیدهٔ دیگری در این باره دارند، به این دلیل است که آنها فقط یک طرف قضیه را می‌دانند. در‌حالی‌که طرف مقابل، از هر دو سویهٔ ماجرا آگاه است. ... یک شخصیت شریف همواره به سبب شرافت خود خوشبخت‌تر از سایر مردم است


📕 جان استوارات میل، فایده‌گرایی، ترجمهٔ مرتضی مردیها، ۱۴۰۳، چاپ سیزدهم، ص ٦۱ – ٦۴.



💠 اَزدانامه | محمدمهدی حاتمی
@azdanameh
👍51🥰1
📌 تفاوت اجمالی مغز/ذهن/نفس (روان)/روح


۱. مغز (Brain): قسمتی از ساختار بدنی است که مدیریت مرکزی و اصلی بدن را بر عهده دارد. مطالعه‌ی آن در حیطه‌ی علوم زیستی است.
۲. ذهن (mind): سطوح مختلف آگاهی است که به‌واسطه‌ی برخی فعل و انفعالات مغز شکل می‌گیرد. مطالعه‌ی آن عمدتاً در حیطه‌ی علوم شناختی، فلسفه و علوم زیستی است.
۳. نفس (soul): پاره‌ای از هستیِ انسانی است که آگاهی انسان می‌تواند بی‌واسطه به آن‌ دسترسی پیدا کند. ساحت‌های شناختی (باورها، یقین‌ها، دانش‌ها، شک‌ها و...)، عاطفی–احساسی‒هیجانی٭ (ترس‌، امیدها، خوشبینی، دلواپسی و...) و ساحت ارادی (خواستن، نخواستن و...) متعلق به نفس‌اند. مطالعه‌ی آن عمدتاً در حیطه‌ی روان‌شناسی است. [به‌اشتباه به آن روان گفته می‌شود.]
۴. روح (Sprit): مغز، ذهن و نفس تفاوت‌ها را در انسان‌ها ایجاد می‌کنند و موجب تمایزِ انسان‌ها می‌شوند. روح عنصر مشترک و پیونددهنده‌ی انسان‌هاست. مطالعه‌ی آن در حیطه‌ی شاخه‌هایی از علوم فرهنگی است.


ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
٭ تفاوت احساس، عاطفه و هیجان: احساس، دریافت‌های غیرشناختی و غیرارادی نفس است. برخی احساس‌ها ابژه‌ی خاصی دارند مثل ترس یا اضطراب. ترس، اضطراب یا امید، معطوف به چیزی هستند: از چیزی می‌ترسیم، از چیزی مضطربیم یا به چیزی امیدواریم. این احساس‌های معطوف به چیزها را عاطفه می‌نامیم. اما پاره‌ای از احساس‌ها ابژه‌ی خاصی ندارند مثل دلهره و خوش‌بینی. دلهره و خوشبینی ابژه‌ی خاصی نداند و صرفاً توصیف‌کننده یک وضعیت احساسی‌اند. در بین عواطف نیز برخی‌شان آثار بدنی دارند مثل ترس، شرم و برخی‌شان آثار بدنی ندارند مثل امید  و ناامیدی. عواطفی که آثار بدنی دارند، هیجان نامیده می‌شوند.




💠 اَزدانامه | محمدمهدی حاتمی
@azdanameh
3🙏2👍1👏1👌1
اَزدانامه | محمدمهدی حاتمی
📌 نمونه‌سؤال مشابه سؤال امتحانی! تو چنین شکر چرایی؟! – مولوی 💠 اَزدانامه | محمدمهدی حاتمی @azdanameh
📌 نامه‌ی حراست جهت اعتراض به سؤالات خارج از موازین شرعی امتحانات! 😅


شکر ز قاعده بیرون خوری زیان دارد!

– سیف فرغانی




💠 اَزدانامه | محمدمهدی حاتمی
@azdanameh
😁8🤣5🥰1
Ey Karevan [ SazoSeda.ir ]
Kouros Sarhangzadeh [ SazoSeda.ir ]
🎼 ای کاروان
🎙کورس سرهنگ‌زاده


حکایت ما جاودانه شود...


💠 اَزدانامه | محمدمهدی حاتمی
@azdanameh
5👏2👍1🥰1
📌 اشاره‌ی ارسطو به مغالطه‌ی وضع تالی در بوطیقا
[اگر P آن‌گاه Q؛ Q آن‌گاه P. مثال: اگر باران بیاید، زمین تر می‌شود. زمین تر است. پس باران می‌آید.]

”هومر، بیش از هر کس دیگر هنر دروغ‌ راست‌نما را به شاعران آموخت. از این عبارت، مقصود «مغالطه» است. هر گاه امر «الف» موجود و یا واقع شده باشد، امر «ب» در نتیجه موجود یا واقع‌شده خواهد بود. مردم گمان می‌کنند که اگر امر «ب» نیز موجود یا واقع‌شده باشد، امر «الف» ناچار موجود یا واقع‌شده خواهد بود. و این استدلال نادرست است. بنابراین اگر امر «الف» صادق نباشد، ولی به فرض صادق بودن، امر دیگری از آن نتیجه شود، شایسته است که امر «ب» را به آن ضمیمه کنیم. زیرا که چون صادق بودن نتیجه را می‌دانیم، عقل ما به غلط، صادق بودن امر اول را استنباط می‌کند.
در اودوسیا، «واقعهٔ حمام» مثال خوبی است.“ [اودوسیا، سرود نوزدهم، ابیات ۱۶۴ تا ۳۶۰، ادوسئوس به صورت مردی بیگانه به خانهٔ خود می‌آید و به پنلوپس (زن خود) می‌گوید که با ادوسئوس آشنا است و در «کرت» از او پذیرایی کرده‌است، و سپس لباس و ظاهر اودوسئوس را به دقت وصف می‌کند. پنلوپس با خود می‌گوید: «چون این مرد لباس و ظاهر ادوسئوس را به درستی وصف کرد، پس ناچار باید همان کسی باشد که ادوسئوس را در خانهٔ خود پذیرایی کرده‌است.»]


📕 ارسطو، بوطیقا؛ دربارهٔ شعر، ترجمه، مقدمه، حواشی از فتح‌الله مجتبائی، نشر هرمس، ۱۴۰۳، صص ۱۳۴ و ۱۳۵.


💠 اَزدانامه | محمدمهدی حاتمی
@azdanameh
2😴1
🧠 استدلال زیر را نقد کنید.

مقدمه‌ی ۱. الف امری طبیعی است.
مقدمه‌ی ۲. هر امر طبیعی خوب است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
نتیجه. الف خوب است!


مثال ۱.
فرد A: چرا اونقدر در رابطه با زندگی دیگران فضولی می‌کنی؟
فرد B: کنجکاوی خیلی طبیعیه! به نظرم کسی که این‌طوری نیست مریضه! چیه تو مریضی می‌خوای بگی من مشکلی دارم؟!


مثال ۲. خواهان تسلط بر دیگران بودن کاملاً طبیعی است و در نهاد آدم تعبیه شده‌است. بنابراین آدم باید برای کسب پست ریاست مدیریت اداره، تا می‌تواند تلاش کند! آن‌هایی که به شما می‌گویند مدیریت آش دهن‌سوزی نیست و نباید آدم شرفش را برای آن بفروشد، یک مشت عقده‌ای حسودند. از قدیم گفته‌اند گربه دستش به گوشت نمی‌رسید می‌گفت بو می‌دهد!



💠 اَزدانامه | محمدمهدی حاتمی
@azdanameh
👍4🤔1💅1
توضیح دادنِ بعضی مطالب برای غیرِحرفه‌ای‌های پُرمدعا سخت است. مثلاً:

– در فوتبال، استفاده از دست فقط برای دروازه‌بان مُجاز است. بقیه‌ی بازیکنان، مُجاز نیستند از دست استفاده کنند.
+ شما فوتبال بَلَد نیستی! مارادونا توپ را با دست زد و تیمش بَرنده شد!
– خُب بر اساس قواعدِ فوتبال، کارِ مارادونا غیرمُجاز است.
+ یعنی می‌خواهی بگویی تو بیشتر از مارادونا فوتبال بَلَدی؟!😂



💠 اَزدانامه | محمدمهدی حاتمی
@azdanameh
💯4😁2🍾1
🧠 استدلال زیر را نقد کنید.


مقدمه‌ی ۱. ماشین پلیس در بعضی موارد مثل تعقیب متهم می‌توانند قوانین عادی راهنمایی و رانندگی (ممنوعیت حداکثر سرعت، گردش غیرمجاز، حرکت در خیابان یک‌طرفه و...) را زیر پا بگذارند.
مقدمه‌ی ۲. اگر پلیس مجاز است که در مواردی قانون را زیر پا بگذارد پس سایرین نیز در مواردی مجازند که چنین کنند.
مقدمه‌ی ۳. من در حال تعقیب کسی هستم که پولم را خورده‌است.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
نتیجه. من مجازم قوانین عادی راهنمایی و رانندگی (ممنوعیت حداکثر سرعت، گردش غیرمجاز، حرکت در خیابان یک‌طرفه و...) را زیر پا بگذارم.




💠 اَزدانامه | محمدمهدی حاتمی
@azdanameh
👍21👎1
#معرفی_کتاب

📕 تجاوز به ذهن؛ روان‌شناسی کنترل ذهن، ذهن‌کُشی و شست‌وشوی مغزی
نویسنده: یوست آبراهام موریتس میرلو
مترجم: کیا سلیمانی
سال چاپ: ۱۴۰۳
نشرققنوس


«چگونه برخی از افراد، گروه‌ها و جوامع از انسان حیوانی فرمان‌بردار می‌سازند؟»؛ تجاوز به ذهن به دنبال پاسخ این سؤال است.

کتاب چهار بخش اصلی دارد:

▪️فنون اطاعت فردی
▪️فنون اطاعت جمعی
▪️تجاوز نامحسوس
▪️در جست وجوی سازوکارهای دفاعی

ذیل چهار عنوان اصلی مباحثی مانند مباحث زیر مطرح شده‌اند:

– اعتراف اجباری
– شرطی کردن توده‌ها با کلام
– شرطی شدگیِ سیاسی
– درمانگر به مثابه ابزار فشار
– اخاذی از راه احساس گناه عمیق
– مهندسان افکار عمومی
– آیین‌های تصفیه‌سازی
– جنون جاسوسی
– جنون برچسب‌زنی
– اخاذی روانی
– بازجویی تلویزیونی
– وفاداری اجباری
و... .

کتاب، برای علاقمندان به فعالیت‌های اجتماعی و شهروندان کنش‌گر، افراد درگیر در شاخه‌های مختلف مطالعات انسانی و دانشجویان روان‌شناسی سیاسی حاوی مطالبی جالب‌توجه است.


💠 اَزدانامه | محمدمهدی حاتمی
@azdanameh
🙏2🤪1
📌 کاشتنِ خاطره در ذهن

”با (...) سهولت(...) می‌توان خاطرات غلط را در ذهن کاشت. (...) ژان پیاژه از پیشگامان روان‌شناسی کودک، خاطره‌ٔ غلطی داشت مبنی بر اینکه در دوسالگی هدف یک کودک‌ربایی نافرجام قرار گرفته است. خاطره او جزئیات دیداری روشنی از آن واقعه در بر داشت، مانند ایستگاه مترو در آن حوالی، صورت پرستار که هنگام گلاویز شدن با کودک‌ربا خراش‌هایی برداشته بود، و باتون سفیدرنگ پلیس که در واقعه دخالت کرده بود. سال‌ها بعد، پرستار اعتراف کرد که کل داستان را او به‌هم بافته است. پیاژه دریافت که این خاطره در نتیجهٔ شنیدن مکرر این داستان در کودکی در ذهن او خلق شده است.“

📕 متیو مک‌دونالد، (۱۴۰۱)، مغز ما؛ چگونه از مغز خود بهتر استفاده کنیم، ترجمهٔ محمدرضا باطنی، چاپ سوم، چاپ و نشر فرهنگ معاصر، ص: ۱۷۷ – ۱۷٨.


💠 اَزدانامه | محمدمهدی حاتمی
@azdanameh
👍1
#معرفی_فیلم

🎞 اعتراف
🎬  کارگردان: کوستا گاوراس
🎭 بازیگران: ایو مونتان، سیمون سینیوره، مونیک شومت، گابریله فرزتی و...
📆 سال ساخت: ۱۹۷۰ م.


آیا ممکن است آدم‌ها به جُرم‌هایی که نکرده‌اند اعتراف کنند؟ — گاوراس در فیلم سینمایی «اعتراف» در جست‌وجوی پاسخِ همین پرسش است. می‌توان با برخی تکنیک‌های روان‌شناختی، حافظه‌ی آدم‌ها را دستکاری کرد و آن‌ها را واداشت چیزهایی علیه خود بگویند به‌نحوی‌که حتی خودشان نیز باور کنند جنایت‌کارانی بزرگ‌اند!

داستانِ اعتراف در پراگ ۱۹۵۱ م. رخ می‌دهد. پلیس مخفی چکسلواکی، آرتور لندن، معاون وزیر خارجه‌ی دولت را تحت نظر می‌گیرد و نهایتاً او را دستگیر می‌کند. آرتور به‌شیوه‌ای حرفه‌ای تحت شکنجه‌های جسمی و ذهنی قرار می‌گیرد و شروع می‌کند به اعتراف... .

«اعتراف» می‌تواند موضوعی بحث‌انگیز و جالب برای کلاس‌های علوم سیاسی و روان‌شناسی سیاسی (به‌ویژه روان‌شناسی اعترافات سیاسی) باشد. فیلم، حاوی نکاتی آموزنده و دقیق است درباره‌ی اینکه چگونه می‌توان حافظه انسانی را به‌منظور اعتراف‌گیری‌های جعلی، خالی و مجدداً پُر کرد.


💠 اَزدانامه | محمدمهدی حاتمی
@azdanameh
👍1
📌 گس‌لایتینگ (Gaslighting)

از ترفندهای پروپاگاندا و شست‌وشوی مغزی است. در این ترفند، قربانی، اعتمادش را به خاطره‌ها، ادراکات، استدلال‌های صحیح و دانش‌های معتبر از دست می‌دهد. واقعیت و عقلانیت را گم می‌کند و در نهایت سردرگم، بی‌ثبات و بی‌اعتماد به نفس می‌شود.

در بازجویی‌ها بعضاً از این تکنیک برای خُرد کردن شخصیت متهم استفاده می‌شود. در روابط بین‌فردی نیز معمولاً افراد روان‌پریش، ضداجتماعی و خودشیفته برای چیرگی بر مخاطب از آن بهره می‌برند.

در گس‌لایتینگ، به طور گسترده و مداوم از انکار، سرزنش، اطلاعات غلط، تحقیر، توهین، متناقض‌سازی و محبت‌های موذیانه با هدف گیج کردن مخاطب استفاده می‌شود تا او آسیب‌پذیر شود و بتوان بر او چیره شد و مدیریتش کرد.

رسانه‌های جمعی در حکومت‌های توتالیتر در سطوح مختلف از گس‌لایتینگ بهره می‌برند تا بتوانند عموم مردم را همراه خود سازند.


💠 اَزدانامه | محمدمهدی حاتمی
@azdanameh
👍2