Встреча руководителей высших органов аудита Казахстана и России состоялась в Астане

В Астане состоялась официальная встреча руководителей Высшей аудиторской палаты Республики Казахстан Алихана Смаилова и Счетной палаты Российской Федерации Бориса Ковальчука. Мероприятие прошло в рамках рабочего визита российских специалистов в нашу страну.

На встрече рассмотрены итоги круглого стола, обсуждены актуальные направления для укрепления профессионального сотрудничества высших органов аудита Казахстана и России. В их числе цифровизация аудиторской деятельности, обмен полезными наработками, проведение совместных учебных мероприятий и т.д.

📌В своем выступлении Алихан Смаилов подчеркнул, что партнерство двух ведомств основано на дружбе, многолетнем тесном взаимодействии, взаимном уважении и доверии.
Сегодня оно активно развивается как на двусторонней основе, так и в рамках ведущих международных организаций: ИНТОСАИ, АЗОСАИ, ШОС, СНГ и ЕАЭС. Это позволяет координировать подходы и укреплять позиции национальных аудиторских органов на международной арене.

Алихан Смаилов отметил значимый вклад Счетной палаты РФ в деятельность Рабочей группы по разработке стандартов государственного финконтроля стран СНГ, которую возглавляет ВАП РК. В настоящее время в рамках данной Рабочей группы одобрены проекты трех документов.

Активная работа ведется также в рамках Евразийского экономического союза. Уже более 10лет обе стороны успешно проводят совместные внешние аудиты органов ЕАЭС, а также проверки порядка зачисления и распределения ввозных таможенных пошлин, что свидетельствует о высоком уровне взаимного доверия и профессионализма.

«Мы с большим интересом изучаем подходы и инструменты, которые применяются в Российской Федерации в сфере государственного аудита, и, в свою очередь, рады поделиться нашими наработками, успехами и вызовами», — сказал Алихан Смаилов.

Председатель ВАП рассказал российским коллегам о реформировании системы госаудита в Казахстане.

✔️ В рамках этого процесса был повышен статус и расширены полномочия Высшей аудиторской палаты.

✔️ С 2023 года Палата получила право проводить аудит средств местных бюджетов и пересматривать итоги проверок, проведенных другими органами госаудита.

✔️ Для усиления взаимодействия с Парламентом по запросу Мажилиса подготавливаются и представляются два тематических отчета.

✔️ Также ВАП наделена полномочиями по проведению единого экзамена для кандидатов в госаудиторы, что способствует повышению профессионального уровня кадров.

Еще одним важным направлением развития остается цифровизация аудиторской деятельности, включая внедрение передовых информационных технологий, а также инструментов искусственного интеллекта и обработки больших данных.

Кроме того, последовательно реализуются задачи, направленные на укрепление ВАП, усиление контроля качества не только аудита, но и всей деятельности госоргана.

«Расширение компетенций Высшей аудиторской палаты требует постоянного внедрения инновационных методов, наилучших зарубежных практик и международных стандартов, глубокой проработки всех институциональных и организационных аспектов, а также систематического повышения квалификации государственных аудиторов», — подчеркнул Алихан Смаилов.

Обращаясь к российским коллегам, председатель ВАП выразил уверенность в том, что обмен опытом по актуальным вопросам госаудита приносит практическую пользу обеим сторонам.

📌В свою очередь председатель Счетной палаты Российской Федерации Борис Ковальчук рассказал о деятельности ведомства, в частности о проводимой цифровой трансформации. В настоящее время реализуются семь новых цифровых проектов, включая создание единой цифровой платформы.

В течение двух лет планируется полностью обновить цифровую инфраструктуру Счетной палаты.

«Наши страны близки по духу, по мышлению, у нас много общего. Мы очень рады, что эта встреча состоялась», — заключил Борис Ковальчук.

🚀 @auditpalatasy

Жоғары аудиторлық палатада геологиялық барлау және жер қойнауын пайдалану саласындағы аудит нәтижелері қаралды

ҚР Жоғары аудиторлық палатасының отырысында геологиялық барлау және жер қойнауын пайдалану саласындағы ұлттық ресурстарды пайдалану тиімділігіне жүргізілген мемлекеттік аудиттің қорытындылары шығарылды.

📊Қазіргі уақытта жер қойнауын пайдалану елдің жалпы ішкі өнімінің 20%-дан астамын қамтамасыз етіп отыр. Қазақстанда хром, темір кені, қорғасын, мырыш, мыс, уран, алтын, күміс және басқа да пайдалы қазбалардың ірі қоры бар.

Жүргізілген аудит пайдалы қазбалар кешенін басқару процестерінде бірқатар жүйелі кемшіліктерді анықтады.

Мәселен, расталған қорлардың азаюы себебінен экономикалық айналымға тартылмаған, тек алдын ала бағаланған, бірақ нақты дәлелденбеген «қағаз жүзіндегі» қорлардың үлесі жоғары. Қор өсімінің баяулау себептерінің бірі – жер қойнауын геологиялық зерттеуге қаржының жеткілікті бөлінбеуі. Барлау құқығына лицензиялық жүйе енгізілгеніне қарамастан, жер қойнауын пайдаланушылардың инвестициялық белсенділігі төмен деңгейде қалып отыр.

Аудиторлар Өнеркәсіп және құрылыс министрлігі геологиялық ақпаратты цифрландыру, деректердің цифрлық банкін құру, қорларды жаңарту және жекеменшік сектордың белсенділігін арттыру жөніндегі міндеттерді орындамағанын атап өтеді. Қазіргі заманғы сақтау орындарының болмауы геологиялық маңызды деректердің жоғалуы немесе бүліну қаупін тудырады.

Геология комитетінің тарапынан бақылаудың болмауы және мердігердің шарттық міндеттемелерді тиісті орындамауы салдарынан геологиялық материалдарды цифрландыру бойынша орындалмаған жұмыстар үшін мемлекет есебінен 68,2 млн теңге төленген.

Өнеркәсіп және құрылыс министрлігі жер қойнауын пайдаланушылардың жұмыс бағдарламаларына міндетті салықтық сараптамасыз өзгерістер енгізуге рұқсат береді. Бұл компанияларға салық салу ережелерін өз қалауынша түсіндіріп, салықтар мен басқа да бюджетке төленетін төлемдерден жалтаруға мүмкіндік береді.

Қазақстанның табиғи ресурстарына қызығушылықтың артуына байланысты халықаралық стандарттар бойынша жұмыс істейтін заманауи әрі сенімді зертханаларға сұраныс артып келеді. Қажетті зертханалардың жеткіліксіздігі бағалы металдар мен шикізат экспортын бақылау сапасының төмендеуіне әкеледі.

Аудиторлар 81 рәсімдік бұзушылық пен 16 жүйелі кемшілікті анықтады.

Тексеру нәтижелері бойынша Жоғары аудиторлық палата геологиялық барлау және жер қойнауын пайдалану саласын дамытуға бағытталған тиісті ұсынымдар мен тапсырмалар берді. Оларды іске асыру барысы бақылауда болады.

🚀 @auditpalatasy

Итоги аудита сферы геологоразведки и недропользования рассмотрены в ВАП

На заседании в Высшей аудиторской палате РК подведены итоги государственного аудита использования национальных ресурсов в сфере геологоразведки и недропользования.

📊В настоящее время недропользование обеспечивает более 20% ВВП страны. Казахстан обладает крупными запасами минеральных ресурсов, в числе которых хром, железная руда, свинец, цинк, медь, уран, золото, серебро и т.д.

📌Вместе с тем аудит выявил ряд системных недостатков в процессах управления минерально-сырьевым комплексом.

Так, на фоне истощения подтвержденных ресурсов отмечается высокая доля так называемых «бумажных» ресурсов, когда запасы предварительно оценены, но не подтверждены и не вовлечены в экономический оборот. Одной из причин снижения прироста запасов является отсутствие должного финансирования геологического изучения недр. Несмотря на внедрение лицензионной системы прав на разведку, сохраняется низкая инвестиционная активность недропользователей.

Аудиторы отмечают, что Министерством промышленности и строительства не реализованы задачи по оцифровке геологических сведений, созданию цифрового банка данных, обновлению фондов и повышению активности частного сектора. Отсутствие современных фондохранилищ создает риск утраты или повреждения ценных геологических данных.

Из-за отсутствия контроля со стороны Комитета геологии и недобросовестного исполнения договорных обязательств со стороны подрядчика государством оплачены невыполненные работы по оцифровке геологических материалов на 68,2 млн тенге.

Минпромышленности разрешает вносить изменения в рабочие программы недропользователей без обязательной налоговой экспертизы. Это дает компаниям возможность по-своему трактовать налоговые правила и избегать уплаты налогов и других платежей в бюджет.

На фоне повышения интереса к природным ресурсам РК увеличивается спрос на современные и надежные лаборатории, которые должны работать по международным стандартам. Отсутствие необходимого количества соответствующих лабораторий снижает качество контроля за экспортом драгоценных металлов и сырья.

Аудиторы зафиксировали 81 процедурное нарушение и 16 системных недостатков.

По результатам проверки ВАП выработала необходимые рекомендации и поручения, направленные на развитие сферы геологоразведки и недропользования. Работа по их исполнению поставлена на контроль.

🚀 @auditpalatasy

Қазақстанда мемлекеттік бағалы қағаздар шығаруды реттеу бойынша жаңа шаралар қабылданды

Жоғары аудиторлық палатаның тапсырмасы бойынша мемлекеттік бағалы қағаздардың шығарылуын реттеуді жетілдірудің жаңа шаралары қабылданды. Олар мемлекет ресурстарын пайдалану тиімділігін арттыруға және мемлекет борышын бақылауды күшейтуге бағытталған.

📌2024 жылғы желтоқсанда ҚР Қаржы министрлігі Қазынашылық комитетінің қызметіне мемлекеттік аудит жүргізілді. Соның ішінде 2021-2023 жылдардың кейбір айларында эмиссиялық бағалы қағаздар бастапқыда жоспарланған көлемнен артық шығарылғаны анықталды. Алайда республикалық бюджеттің бақылау шотында қаражат болады деп болжанған. Бұл бюджеттің 124 млрд теңгеден астам ықтимал шығындарына әкелді.

Осыған байланысты Жоғары аудиторлық палата Қаржы министрлігіне мемлекеттік қазынашылық міндеттемелерді шығару, орналастыру, айналысқа қосу, қызмет көрсету және өтеу ережесіне өзгерістер енгізуді тапсырды. Басты мақсат – алдағы кезеңге арналған бюджет қаражатының қалдықтары бойынша оң болжам болған жағдайда ішкі нарықта мемлекеттік бағалы қағаздардың негізсіз шығарылуын болдырмау.

✔️ Нәтижесінде Қаржы министрінің биыл 30 мамырдағы бұйрығымен қажетті өзгерістер енгізілді.

Мемлекеттік аудит қорытындылары бойынша берілген басқа да ұсынымдар мен тапсырмалар толық орындалғанға дейін бақылауда болады.

🚀 @auditpalatasy

Новые меры по регулированию выпуска государственных ценных бумаг приняты в РК

По поручению Высшей аудиторской палаты приняты новые меры по совершенствованию регулирования выпуска государственных ценных бумаг. Они направлены на повышение эффективности использования ресурсов государства и усиление контроля за государственным долгом.

📌В декабре 2024 года состоялся госаудит деятельности Комитета казначейства Министерства финансов РК. В числе прочего было выявлено, что в отдельные месяцы 2021-2023 годов были выпущены эмиссионные ценные бумаги сверх первоначально запланированного объема. Хотя при этом прогнозировалось, что на контрольном счете республиканского бюджета будут средства. Это привело к возможным потерям бюджета в размере более 124 млрд тенге.

В этой связи ВАП поручила Минфину внести изменения в Правила выпуска, размещения, обращения, обслуживания и погашения государственных казначейских обязательств. Главная цель – предотвратить необоснованный выпуск ГЦБ на внутреннем рынке сверх плана, когда есть положительный прогноз по остаткам средств бюджета на предстоящий период.

✔️ В результате необходимые изменения были внесены приказом министра финансов от 30 мая текущего года.

Аудиторы продолжат осуществлять контроль за исполнением других рекомендаций и поручений по итогам государственного аудита до полного завершения.

🚀 @auditpalatasy

2025 жылдың II тоқсаны бойынша мемлекеттік аудиторларды сертификаттау қорытындылары шығарылды

Жоғары аудиторлық палатада 2025 жылдың II тоқсаны бойынша мемлекеттік аудитор біліктілігін беру қорытындылары шығарылды.

🔵 Бұл кезеңде мемлекеттік аудитор біліктілігін алуға үміткер адамдарды сертификаттау жөніндегі Ұлттық комиссияның екі отырысы өткізілді.

🔵 Сертификат алу процесіне 37 адам қатысты.

1️⃣ Бірінші кезеңде кандидаттар тест тапсырып, ситуациялық кейстерден тұратын біліктілік емтиханынан өтеді. Емтихан бухгалтерлік есеп, мемлекеттік мекемелер мен квазимемлекеттік сектор ұйымдары үшін қаржылық есептілік дайындау, сәйкестік аудиті, тиімділік аудиті және басқа да бағыттарды қамтиды.

2️⃣ Екінші кезеңде қатысушылар Ұлттық комиссияда әңгімелесуден өтеді. Әңгімелесу барысында олардың кәсіптік даярлығы, құзыреттілік деңгейі, жеке қасиеттері, сондай-ақ мемлекеттік аудиторлар үшін міндетті кәсіби әдеп қағидаттарына бейілділігі бағаланады.

✔️ Сертификаттау нәтижесінде 17 кандидатқа мемлекеттік аудитор біліктілігі берілді.

❌ Сонымен қатар 17 үміткерге мемлекеттік аудитор біліктілігі берілмеді, тағы үш үміткерге әңгімелесуге келмеуіне байланысты берілмеді.

🚀 @auditpalatasy

Подведены итоги сертификации государственных аудиторов за II квартал 2025 года

В Высшей аудиторской палате подведены итоги присвоения квалификации государственных аудиторов за II квартал 2025 года.

🔵За отчетный период проведены два заседания Национальной комиссии по сертификации лиц, претендующих на присвоение квалификации государственного аудитора.

🔵В процессе сертификации приняли участие 37 человек.

Напомним, сертификация проходит в два этапа:

1️⃣ На первом этапе кандидаты подтверждают свои знания посредством квалификационного экзамена, который включает тестовые задания и ситуационные кейсы. Экзамен охватывает такие направления, как бухгалтерский учет, подготовка финансовой отчетности для государственных учреждений и организаций квазигосударственного сектора, аудит соответствия, аудит эффективности и другие дисциплины.

2️⃣ На втором этапе участники проходят собеседование в Национальной комиссии. В ходе собеседования оцениваются их профессиональная подготовка, уровень компетенций, личные качества, а также приверженность принципам профессиональной этики, обязательным для государственных аудиторов.

✔️ По итогам сертификации 17 кандидатам присвоена квалификация государственного аудитора.

❌При этом 17 претендентам отказано в присвоении квалификации, еще троим – в связи с неявкой на собеседование.

🚀 @auditpalatasy

📢 Құрметті мемлекеттік аудитор біліктілігін алуға үміткерлер!

Сіздер үшін Gosauditor Telegram-боты іске қосылғанын хабарлаймыз.

Gosauditor – мемлекеттік аудитор біліктілігін иеленуге үміткер адамдарды оқыту және сертификаттау мәселелері бойынша виртуалды көмекші.

Енді кез келген уақытта:

🔵 сертификаттау туралы өзекті ақпарат;
🔵 үміткерлерге қойылатын талаптар мен қажетті құжаттар тізімін;
🔵 емтихандар мен оқу материалдарына қатысты мәлімет алуға болады.

👉🏻 Ботқа өту

***

📢 Уважаемые кандидаты!

Для вашего удобства запущен Telegram-бот Gosauditor – виртуальный помощник по вопросам обучения и сертификации кандидатов на присвоение квалификации государственного аудитора.

Теперь вы можете в любое время получить:

🔵 актуальную информацию об этапах сертификации;
🔵 требования к кандидатам и перечень необходимых документов;
🔵 сведения об экзаменах и учебных материалах.

👉🏻Перейти к боту

🚀 @auditpalatasy

Агросубсидия алушыларға мемлекет алдындағы қарсы міндеттемелер бекітілді

Қазақстанда агросубсидия алушыларға қарсы міндеттемелер заңнамалық деңгейде бекітілді. Бұл Жоғары аудиторлық палатаның ұсынымы бойынша іске асырылды.

Өткен жылдың желтоқсан айында Жоғары аудиторлық палата ауыл шаруашылығын субсидиялауға бөлінген бюджет қаражатының пайдаланылу тиімділігіне жүргізілген аудитті аяқтады.

📌Аудит қорытындысы бойынша Үкіметке заңнамаға өзгерістер енгізіп, субсидия алушылардың «қарсы міндеттемесі» ұғымын ресми түрде бекіту ұсынылды. Бұл – олардың жауапкершілігі мен агросектордағы мемлекеттік қолдаудың ашықтығын арттырудағы маңызды қадам.

✔️ Нәтижесінде 2025 жылғы 12 маусымдағы «ҚР кейбір заңнамалық актілеріне аквашаруашылық, агроөнеркәсіптік кешен, электр энергетикасы және жекелеген орталық мемлекеттік органдардың функцияларын қайта бөлу мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» ҚР Заңымен қажетті түзетулер қабылданды.

✔️ Енді фермерлер мен ауылшаруашылығы компаниялары оларға салынған мемлекет қаражатының тиімділігін дәлелдеуге міндетті болады. Мысалы, өндірісті ұлғайту, жұмыс орындарын құру немесе өнімділікті арттыру арқылы. Нәтижесінде бұл субсидиялардың мақсатқа сай пайдаланылуын бақылауды күшейтуге және олардың тиімділігін арттыруға көмектеседі.

Жоғары аудиторлық палатаның мемлекеттік аудит қорытындылары бойынша берілген басқа да тапсырмалары мен ұсынымдарын орындау бойынша жұмыс жалғасуда.

🚀 @auditpalatasy

За получателями агросубсидий закрепили встречные обязательства перед государством

В Казахстане на законодательном уровне закрепили встречные обязательства для получателей агросубсидий. Эта мера была реализована по рекомендации Высшей аудиторской палаты.

В декабре прошлого года ВАП завершил госаудит, чтобы оценить, насколько эффективно используются бюджетные средства, выделенные на субсидирование сельского хозяйства.

📌По итогам проверки Правительству было рекомендовано внести изменения в законодательство и официально закрепить понятие «встречное обязательство» получателей субсидий. Это важный шаг для повышения их ответственности и прозрачности господдержки в агросекторе.

✔️ В результате необходимые поправки были приняты Законом РК «О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты РК по вопросам аквакультуры, агропромышленного комплекса, электроэнергетики и перераспределения функций отдельных центральных государственных органов» от 12 июня 2025 года.

✔️ Теперь фермеры и сельхозкомпании будут обязаны доказывать эффективность вложенных в них государственных денег. Например, через рост производства, создание рабочих мест или повышение урожайности. Как следствие, это поможет усилить контроль за целевым использованием субсидий и повысить их результативность.

Работа по исполнению других поручений и рекомендаций ВАП по итогам государственного аудита продолжается.

🚀 @auditpalatasy