🔸کرونا؛ رسانه‌ها بر لبه تیغ شفافیت و هراس عمومی، چه باید کرد؟
▫️ دکتر منصور ساعی استادیار ارتباطات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
شفاف سازی خبری و اگاه سازی جامعه در مورد خطر یا بحران بخش مهمی از راهبرد ارتباطی و رسانه‌ای در هنگام ریسک‌ها و بحران‌هاست. پس از اعلام خبر درگذشت دو نفر از شهروندان در شهر قم براثر ابتلای به ویروس کرونای کویید۱۹ و افزایش تعداد مبتلایان در این چند روز، در نبود رسانه‌های رسمی دارای اعتبار اجتماعی بالا، موجی از اطلاع رسانی و پوشش موضوع در رسانه‌های اجتماعی شکل گرفت که با راهبرد ارتباطات #ریسک و #بحران در تضاد است و تاحد زیادی به هراس عمومی منجر شده است. اطلاع رسانی در هنگام ریسک و بحران حرکت روی لبه تیغ شفافیت و اجتناب از هراس عمومی است. رسانه‌های رسمی و اجتماعی برای اطلاع رسانی باید این راهبردها را در پیش بگیرند:
نخست: در #ارتباطات ریسک تلاش برای اگاه سازی شیوه های پیشگیری و خودمراقبتی و روش‌های کنترل وکاهش آسیب ها از طریق ایجاد و تقویت سواد سلامت مردم در مورد ویروس. نه ایجاد هراس افکنی و تزریق اضطراب و استرس به جامعه‌ای که خود درگیر بحران‌های متعدد اقتصادی و بحران تورم و رکود و نظایر آن است. اجتناب از هراس عمومی به معنی خودسانسوری و سانسور اطلاعات و اطلاع رسانی قطره چکانی نیست. بلکه لحن و متن مهم است. به عبارتی «چگونه» گفتن مهمتر از «چه» گفتن است.
سوم: جوامع و مناطق و شهرها و خانواده‌ها و افراد درگیر شده نباید احساس طرد اجتماعی داشته باشند. طردشدگی اجتماعی به تعمیق درد و آلام افراد منجر می‌شود نه بهبود و تقویت روحیه آنها. لذا همدلی و و همیاری اجتماعی و اقتصادی و حمایت‌های اجتماعی در شرایط ریسک و بحران به تقویت روحیه و اعتماد به نفس جوامع درگیر به ویژه کادر پزشکی و بهداشتی و بیماران و افراد درگیر در این موضوع کمک می‌کند
چهارم: در هنگامه ریسک اجتناب از تولید و  بازنشر محتوای آمیخته به انگ‌ها و برچسپ‌های قومیتی، مذهبی، فرهنگی، صنفی و برچسپ های قومیتی نظیر اخبار و پیام‌های #جعلی و جوک‌ها اهمیت زیادی دارد. زیرا به محتواهایی که به تمسخر قومیت‌ها، فرهنگ شهرها و افراد و صنوف می‌پردازند به تقویت همگرایی ملی و نهادی و سازمانی لطمه می‌زند و موجب تضعیف روحیه همکاری بین نهادی و واگرایی ملی و فروپاشی اجتماعی و توسعه بحران می‌شود.

🔸جامعه اطلاعاتی (Information Society):
جامعه‌ای را که در آن کیفیت زندگی، گستره دگرگونی اجتماعی، و توسعه اقتصادی به‌گونه‌ای روزافزون به اطلاعات و بهره‌وری از آن متکی است #جامعه_اطلاعاتی می‌گویند. در این جامعه، استانداردهای زندگی و الگوهای کار و فراغت، نظام آموزشی، و فعالیت‌های اقتصادی و بازرگانی از پیشرفت اطلاعات و دانش فنی تأثیر می‌پذیرد. نشانه این امر، تولید رو به گسترش کالاها و خدمات مرتبط با #اطلاعات و اشاعه آنها از طریق حلقه گسترده‌ای از #رسانه‌ها، به‌ویژه فن‌آوری‌های چندرسانه‌ای الکترونیکی، و به‌طور کلی غلبه فن‌آوری اطلاعات در امر #ذخیره، #پردازش، و #انتقال اطلاعات است.
جامعه اطلاعاتی جامعه‌ای وابسته به خدمات اطلاعاتی رسانه‌های همگانی است و با آهنگی سریع‌تر از دیگر جوامع و با سلطه بیشتر بر اندوخته‌های علمی و تجربی پیش می‌رود. در چنین جامعه‌ای، #ارتباطات عامل واقعی انتقال برای ایجاد تحول در افراد به‌منظور دستیابی به اطلاعات است و ارزش‌های اطلاعاتی عامل تعیین‌کننده در توسعه جامعه محسوب می‌شود.
انديشه‌هاي مربوط به پيدايي و پيشرفت جامعه اطلاعاتی، براي نخستين‌ بار در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ در آثار علمي چند تن از اقتصاددانان و جامعه‌شناسان دانشگاه‌هاي آمریکا و پيش از همه در كتاب‌ها و مقاله‌هاي #فريتز_مك‌لوپ و #دانيل_بل مطرح شدند. براساس ديدگاه‌هاي این دو محقق، جامعه اطلاعاتی سه ویژگی برجسته دارد که عبارتند از:
• كارگران اطلاعاتی (Information Workers) که بیشترین تعداد آنها را كارگران صنعتی تشكيل می‌‌دهند، به عنوان يك طبقة جديد معرفتی به وسيع‌ترين گروه در حال اشتغال تبديل شده‌اند.
• نوعی ساختار فنّاوری فكری در كنار فنّاوری صنعتی به وجود آمده است.
• عنصر اصلي تولیدات و فرآورده‌ها را اطلاعاتِ بسته‌بندی ‌شده تشكيل داده است.
@younesshokrkhah

#زوم #ارتباطات #پیام #استراتژی
🔸 عناصر استراتژی ارتباطی در یک نگاه
▫️اهداف دقیق:
چه می‌خواهید انجام دهید؟ چطور می‌خواهید آنرا انجام دهید؟ چه وقت ؟ با چه ابزار یا ابزارهایی؟
▫️مخاطب هدف:
تجزیه و تحلیل بهترین ابزارها برای رسیدن به مخاطب هدف. آیا می‌دانید مردم اطلاعاتشان را چطور به دست می‌آورند؟
▫️استراتژی رسانه‌ای
▫️تجزیه و تحلیل رقبا (نگرش‌ها و رفتارها)
▫️استراتژی مقابله با حملات (نگرش‌ها و رفتارها)

#زوم #ارتباطات #‌رسانه‌ها #کلاس
🔸روش‌های دخل و تصرف‌ رسانه‌ای
مايكل پرنتی (Michael Parenti) اندیشمند ارتباطی در اشاره به روش‌های دخل و تصرف‌ رسانه‌ای در اذهان مخاطبان اين متدها را شناسايی كرده است:
١. سركوب از طريق حذف (Suppression by Omission)
٢. حمله كردن و تخريب هدف (Attack and Destroy the Target)
٣. برچسب زدن (Labeling)
۴. فرض‌های بازدارنده (Preemptive Assumption)
۵. مخابره ظاهر امر (Face-Value Transmission)
۶. تنزل دادن محتوا (Slighting of Content)
٧. توازن دروغين (False Balancing)
٨. كادربندی (Framing)
٩. اشاره نكردن به چرايي موضوعات (Learning Never to Ask Why)
https://tinyurl.com/yxf5lz3a/

#مطالعات_انتقادی #ارتباطات
🔸درس‌های مطالعات انتقادی
برای ارتباطات در ایران
▫️#یونس_شکرخواه
▫️منبع: رسانه پاییز ١٣٧٩ شماره ۴٣
▫️فایل پیوست را دانلود کنید

#واژه‌ها #ارتباطات
🔸اد هامینم | Ad hominem
این عبارت به معنی حمله سفسطه‌آمیز به شخصیت یک فرد به جای نقد موضع و دیدگاه او است.

#روزنامه‌نگاری #ارتباطات #خبر
🔸دروازiه‌بانی خبر چیست؟ دروازه‌بانان کیستند؟
▫️نگاهی به نقش #دروازه‌بانی در شکل‌گیری و انتقال خبر
#مهدخت_بروجردی_علوی
▫️منبع: رسانه بهار ١٣٧٢ شماره ١٣
🔹فایل پیوست را دانلودکنید

#ارتباطات #زوم #واژه‌ها
🔸دستکاری
واژه دستکاری (manipulation) به فرایندی اشاره دارد که طی آن پیام‌های رسانه‌ای به اعتقادات مخاطبان شکل می‌دهند. دستکاری، که از نظریه‌های مارکسیستی رسانه‌های همگانی مشتق شده است، اگرچه به این چارچوب محدود نمی‌شود، شیوه‌ای را توصیف می‌کند که در آن، افکار #مخاطبان در مورد مسائل خاص، به وسیله محتوا و شکل ایدئولوژیک محصولات رسانه‌ای تحت تأثیر قرار می‌گیرد؛ برای مثال هنگام گزارش اختلافات صنعتی، برنامه‌ریزی امور جاری و اخبار، معمولاً افکار مخاطبان را در مورد مسائل کلیدی به وسیله بیان آنچه که #استوارت_هال، #معنای_ترجیحی (preferred meaning) می‌نامد، دستکاری می‌کند؛ معنایی که درصدد است تا احتمال تفسیر از جانب #مخاطب را از بین ببرد.

#ارتباطات #سواد_رسانه‌ای
🔸سواد رسانه‌ای؛ هزینه و فایده
هدف سواد رسانه‌ای در نخستین گام‌های خود تنظیم یک رابطه منطقی و مبتنی بر هزینه - فایده با رسانه‌ها است. به این معنا که در برابر رسانه‌ها چه چیزهایی را از دست می‌دهیم و چه چیزهایی را به دست می‌آوریم و باز به عبارت بهتر؛ در مقابل زمان و هزینه‌ای که صرف می‌کنیم چه منافعی در نهایت به دست می‌آوریم.
پس یکی از اهداف اصلی سواد رسانه‌ای این است که استفاده مبتنی بر آگاهی و با فایده از سپهر #اطلاعات را تامین کند.

#ارتباطات #دیجیتال #تکنوکلاس
🔸انسان زمانه دیجیتال
انسان زمانه دیجیتال چه نوع انسانی خواهد بود؟ به گمانم کانون نبرد شاید همین رویارویی انسان باشد با #هوش‌مصنوعی. به خصوص که هوش مصنوعی حالا دارد روندهای مشابه در تفکر انسانی را هم ذخیره می‌کند و چه بسا فردا به عنوان پشتیبان تصمیم‌سازی برای انسان کاملا هم وارد عمل شود. از دید من؛ اینکه ما حالا صرفا پای دیوایس‌های جدید می‌‌نشینیم و از تجارب اجتماعی‌مان کم می‌شود هم یک نکته بسیار مخاطره‌آمیز است. اما در همین حال؛ اینکه کتابخانه‌ای یا موزه‌ای دیجیتال می‌شود دارد یک تجربه جهانی هم متولد می‌شود. تجربه‌ای شبیه تولد یک هشتگ. موضوع انباشت بی‌اندازه اطلاعات در قالب یک حافظه جهانی در اینترنت موضوع بسیار عجیبی است که دارد در بزرگترین دستاورد ارتباطی بشر رخ می‌دهد. مردم حالا حتی دوست دارند فلان نسخه قدیمی از یک روزنامه یا کتاب را در یک کتابخانه دیجیتال از راه دور اسکن کنند و حتی برای دیدنش هم در همان کتابخانه ترغیب شوند؛ مولانا حالا به اندازه گوته در دسترس است.
ببینید انسان بیش از این فقط تجربه مفهوم‌ها و چیزها را به طور منتزع داشت ولی حالا با مفهوم‌های متمرکز شده و چیزهای متمرکز شده سرو کار یافته است. این اتفاق به نظر من پایان نیست؛ یک آغاز است، انسان حذف نشده؛ بلکه در میانه یک کارزار بزرگ قرار گرفته است. برداشت من از این اتفاق نه حذف انسان که رسیدن به حس متفاوت از انسان است.
به ماجرای بدیع #جمع‌سپاری یا همان #کرودسورسینگ نگاه کنید؛ یک جامعه بزرگ همزمان از جای جای جهان مثل یک عقل و #حافظه‌جهانی همه و همه همزمان کمک می‌کنند تا یک مشکل حل شود. این فرصت است. قبول هم دارم که باید به مخاطرات فکر کرد. آب‌انبارهای قدیم یادتان هست؟ مایه‌های حیات بودند و امان از روزی که آلوده به میکروبی می‌شدند.

#روزنامه‌نگاری #خبر #ارتباطات #فیک‌نیوز
🔸خبر جعلی (Fake News) در یک نگاه

#زوم #سوادرسانه‌ای #ارتباطات
🔸سطوح سواد رسانه‌ای
سواد رسانه‌ای قدرت درک نحوه کارکرد رسانه‌ها و معنی سازی در آنها است.
سواد رسانه‌ای را می‌توان دسترسی، تجزیه و تحلیل و تولید ارتباط در شکل های گوناگون رسانه‌ای و مصرف انتقادی محتوا دانست .
سه جنبه سواد رسانه‌ای عبارتند از:
الف: ارتقای آگاهی نسبت به رژیم مصرف رسانه‌ای و یا به عبارت بهتر تعیین میزان و نحوه مصرف غذای رسانه‌ای از منابع رسانه‌ای گوناگون
ب: آموزش مهارت‌های مطالعه یا تماشای انتقادی
ج: تجزیه و تحلیل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی رسانه‌ها که در نگاه اول قابل مشاهده نیست.
در واقع سواد رسانه‌ای امروزی‌تر؛ به دنبال مقابله با كاركردهای رسانه‌های بزرگ غالب است كه هدف شان تامین #هژمونی‌فرهنگی؛ تعمیم #فلسفه‌سیاسی و حفظ قدرت‌هائی است كه خود این رسانه‌ها محصول آنها هستند.
به نظر می‌رسد كه سواد رسانه ای به عنوان دافعه این فضا و در ستیز با #گفتمان غالب رسانه‌های بزرگ در شرایط اشباع رسانه‌ای؛ در #اینترنت نسبت به سایر رسانه‌ها سریعتر رشد كرده و به نوعی می‌توان آنرا نوه دیجیتال نقد رسانه‌ای كلاسیك به حساب آورد.

#زوم #ارتباطات
🔸مانوئل کاستلز* و جامعه شبکه‌ای
▫️#مانوئل_کاستلز (کاستِلس) (-۱۹۴۲)
▫️جامعه‌شناس اسپانیایی
*Manuel Castells

#اطلاعات #سواد_رسانه‌ای #ارتباطات
🔸اضافه بار اطلاعاتی
یکی از اهداف سواد رسانه‌ای نشان دادن اضافه بار اطلاعاتی است. در شرایط اشباع رسانه‌ای و در فضای موجود افراد در معرض حجم بالایی از اطلاعاتی هستند که به هیچ وجه به برخی از آن‌ها هم نیازی به آنها ندارند. به عنوان مثال امروزه بسیاری از نوجوانان در جهان مارک‌ها وعلائم تجاری بین‌المللی را به خوبی می شناسند، اما این اطلاعات در هیچ زمینه‌ای به کار آنها نمی‌آید، نه قدرت خرید دارند و نه قدرت مصرف، ولی چون در معرض آگهی‌های پیاپی قرار دارند، در این زمینه اطلاعات دارند. پس باید از پیام‌ها و اطلاعات اطرافمان براساس نیازهای‌مان استفاده کنیم تا دچار سردرگمی نشویم. سوادرسانه‌ای این امکان را هم در اختیار می‌گذارد

#ارتباطات #زوم
🔸 مخاطب فعال هستید یا منفعل؟
پیام‌ها و خبرها در #فضای‌مجازی با هدف تأثیرگذاری بر #مخاطب تولید می‌شوند. آیا در مواجهه با این اخبار به تولیدکنندگان و منتشرکنندگانش اعتماد تام و تمام دارید یا با نگاهی انتقادی و پرسشگرانه به دنبال منابع تکمیلی از رسانه‌های معتبر و رسمی هستید؟ اگر همیشه اخبار و پیام‌های منتشر شده در فضای مجازی را بدون #راستی‌آزمایی باور می‌کنید بدانید که شما یک #مخاطب‌منفعل هستید. اما اگر می‌خواهید #مخاطب‌فعال باشید تماشای این ویدئو را از دست ندهید.
@majazist