⭕️ نگاه #بیگ_دیتا به بنزین؛ از حمله سایبری تا تلاش برای التهاب آفرینی

🔻 ماجرا از حمله سایبری به خبرگزاری ایسنا و انتشار خبری مبنی بر هک جایگاه‌های سوخت آغاز شد؛ خبری که البته بعدها از سوی نهادهای مسوول نیز تایید و نسبت به آغاز رفع آن نیز اطلاع‌رسانی شد اما تلاش برخی جریانات رسانه‌ای خارج از کشور برای ایجاد التهاب اجتماعی با بالا بردن سطح کنشگری رسانه‌ای افزایش یافت؛ رویکردی که اوج بروز و ظهور آن را در پیوند زدن موضوع به اتفاقات آبان و تولید گسترده شایعه و فیک نیوز پیگیری شد.

🔻 رصد دیتاک از چهار بستر خبر، توییتر، اینستاگرام و تلگرام نشان می‌دهد مخاطبان در چند خوشه با این رخداد مواجهه داشته‌اند. در فضای توییتر و اینستاگرام غلبه با قرائت‌های گروه‌های معارض با جمهوری اسلامی بوده و آن‌ها اغلب در قالب حساب‌های کاربری غیررسمی سعی بر پیوند موضوع با اتفاقات آبان ۹۸ و ترند کردن هشتگ هایی در این خصوص داشته‌اند. فضای تلگرام و خبر نیز حول اطلاع‌رسانی و تلاش برای کاهش بار روانی همراه با نگرانی جامعه بوده است.

📊 کاربران توییتر با ۸۵٫۹ هزار توییت، ۵۷٫۵ هزار ریتوییت و ۲۳۴٫۴ هزار لایک درباره موضوع حمله سایبری به جایگاه‌های سوخت به کنشگری پرداختند. توییت‌های حاوی تمسخر و مقدمه چینی نظام برای افزایش بنزین می‌باشند. از آنجایی که سطح کنشگری مخالفان جمهوری اسلامی در فضای توییتر درباره حمله سایبری به جایگاه‌های سوخت بالاتر بوده، توییت های حاوی تمسخر و دارای سویه برانگیختگی احساسی برای ایجاد ناآرامی در کشور وجه پررنگ‌تری داشته است.
#بنزین، #آبان_ادامه_دارد، #فریاد_آبانیم، #اعتراضات_سراسری و #هک پرکاربردترین هشتگ های توییتر بوده است.

📈 کاربران اینستاگرام در قالب ۱٫۸ هزار پست، ۱٫۴ میلیون لایک و ۵۴٫۴ هزار کامنت موضوع حمله سایبری را مورد توجه قرار دادند که خبر صفحه بی‌بی‌سی مبنی هک تابلوهای تبلیغاتی شهر و درج شعارهایی در آن، با ۳۴۳۳۶۰۲ بازدید از سوی مخاطبان مورد توجه قرار گرفته است. هشتگ های #بنزین، #سوخت، #جایگاه و #سایبری به همراه هشتگ های ثابت مرتبط کننده موضوع با اتفاقات آبان ۹۸ پرکاربردترین هشتگ های کاربران بوده است.

📉 در فضای تلگرام، کاربران با تمرکز بر اصل رویداد، نسبت به اطلاع‌رسانی مراحل حل این مشکل و اظهارات مسوولان پرداختند که ۱۸٫۸ هزار پست و ۸۱٫۴ میلیون بازدید، محصول این نقش‌آفرینی بوده است. خبر خبر فوری درباره نقش مافیای داخلی در حمله سایبری با ۴۸۵۰۵۱۲ بازدید، مورد توجه کاربران قرار گرفته است. ۱۸٫۸ هزار پست، ۸۱٫۴ میلیون بازدید مورد توجه قرار دادند.

🔸 اهالی خبر نیز با ۲٫۵ هزار خبر به کنشگری درباره این رخداد پرداختند. خبر تابناک با تیتر «تایید حمله سایبری به سامانه سوخت‌گیری در پمپ‌بنزین‌ها» داغ‌ترین محتوای بستر خبر بوده است.

🔸 موضوع حمله سایبری به جایگاه‌های سوخت علاوه بر تاکید بر ضرورت ارتقای امنیت سایبری کشور در لایه‌های زیرساختی؛ بخشی از پازل جنگ رسانه‌ای برای القای ناآرامی در شهر و جایگاه‌های بنزین و اعتراضات مردمی بوده است. این فضا بستر توزیع فیک نیوزهایی شد که پررنگ‌ترین آن تولید و توزیع اخباری مبنی بر گران شدن بنزین، عدم ارائه خدمات و فروش بنزین تا چند روز آینده و ارسال اخباری که می‌تواند منجر به برهم خوردن امنیت روانی افکار عمومی شود، بود.

🔶 البته بررسی شبکه‌های ماهواره‌ای و تولید محتوای آن‌ها در این زمینه نیز نشانگر آن است که این رسانه‌ها نیز سعی در ایجاد ارتباط میان این رخداد با اتفاقات آبان دارند؛ خطی که متاسفانه پیگیری آن را توسط برخی رسانه‌های داخلی نیز مشاهده می‌کنیم. کلیدواژه‌های پرتکرار رسانه‌های خارج از کشور#آبان_خونین، #کشتار_آبان، #بی‌اعتمادی، #بدبینی، #اعتراض، #سوء_مدیریت، #رهبری و ... بوده است.

🔚 و در پایان تاکید بر دو نکته ضروری است؛ #سواد_رسانه_ای در سه سطح مسوولان، مردم و رسانه‌ها از نان شب واجب‌تر است و راه‌اندازی بخش‌های #فکت_چکینگ در رسانه‌های کشور همچون رسانه‌های معتبر دنیا یک ضرورت جدی است. خلأ این دو بخش همواره در بزنگاه‌ها دردسرآفرین بوده و امید است برای رفع آن تصمیمی ملی اتخاذ شود.

✍🏼 معصومه نصیری ـ کارشناس و تحلیلگر رسانه

#دیتاریپورت
#دیتاپولیتیک