بیانیه پدیدآورندگان کتاب کودک و فعالان فرهنگی درباره رخدادهای اخیر

...با صدای بلند اعلام‌ می‌کنیم براساس مفاد پیمان‌نامه‌ی جهانیِ حقوق کودک و همین‌طور قانون حمایت از اطفال و نوجوانانِ ایران، پاسخ هیچ معترضی، به ویژه معترض نوجوان گلوله و جای او در زندان نیست. ما مجدانه خواستار آزادی فوری نوجوانان بازداشت‌شده و پایان‌دادن به سرکوب خونینِ معترضان هستیم. به‌علاوه، به صف کردنِ عده‌ای نوجوان مسلح با پوشش نظامی در برابر مردم معترض، مصداق بارز نقض حقوق کودک و استفاده‌ی ابزاری از آن‌هاست؛ بی‌تردید این شیوه‌ی برخورد با نوجوانان برای آمران عواقبی ناگوار و غیرقابل‌جبران در پی خواهد داشت.

@aleph_ba

«کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان» در دی‌ماه سالِ ۱۳۴۴ به‌عنوان سازمان فرهنگی ـ هنری با ریاست "شهبانو فرح پهلوی" و مدیریت "لیلی امیرارجمند" بنیان گذاشته شد.
با راه‌اندازی این کانون، بسیاری از نویسندگان، شاعران و هنرمندان در رشته‌های مختلف برای همکاری دعوت شدند. حاصل این همکاری‌ها، انتشار تعداد زیادی کتاب شعر و داستان با نقاشی‌های مناسب، برای گروه‌های سنی مختلف بود.
آغاز کار رسمی مرکز سینمایی کانون در سال 1348 با مدیریت فیروزه شیروانلو، فرصت مناسبی برای شکل گیری سینمای فرهنگی ایران ایجاد کرد.
اولین فعالیت‌های مرتبط با سینما در کانون، برگزاری جشنوارۀ فیلم‌های کودکان و نوجوانان از سال ۱۳۴۵ بود که در آن فیلم‌های مربوط به کودکان و نوجوانان از سراسر دنیا انتخاب و نمایش داده می‌شد. ۱۲ دوره از این جشنواره به دبیری چهره‌هایی چون هژیر داریوش، پرویز فتوره‌چی، پرویز دوایی و فریدون معزی ‌مقدم تا سال ۱۳۵۶ برگزار شد.
با راه اندازی مرکز سینمایی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به همت فیروز شیروانلو در سال ۱۳۴۸ بود که جریانی در سینمای ایران شکل گرفت که به کلی متفاوت با نظام تجاری فیلمسازی در ایران بود. در این مرکز بود که تعدادی از برجسته ترین فیلمسازان تاریخ سینمای ایران، از عباس کیارستمی و بهرام بیضایی گرفته تا سهراب شهید ثالث**، **امیر نادری**، **مسعودکیمیایی و **ناصر تقوایی**، فیلم های کوتاه خود را ساختند.
مرکز موسیقی کانون سال ۱۳۵۰ به مدیریت «احمدرضا احمدی» و کوشش افرادی چون «شیدا قره‌چه‌داغی» تأسیس شد، و از آن پس به انتشار محصولاتی برای کودکان و نوجوانان در چند بخش و روی صفحه‌ی گرامافون اهتمام ورزید.

وب‌سایت «برای کانون» تلاش مستقلی در زمینه‌ی جمع‌آوری این آثار از مجموعه‌های شخصی و ارائه و آرشیو آن‌ها به صورت دیجیتال انجام داد و این کانالِ تلگرام توسطِ صفحه‌ی نبضِ‌زمان‌ ایجاد شده است.
بخشِ اعظمِ مجموعه‌ی کتاب‌ها و فیلم‌ها توسطِ وب‌سایتِ «راوی حکایت باقی» به صورتِ تک‌نفره، بدون وابستگی مالی به موسسه و سازمانی خاص، و دور از هر آگهی تجاری و تبلیغات بازرگانی مرسوم. جمع‌آوری شده‌اند.
و حالا کلیه‌ی محصولاتِ کانون (کتاب‌، صفحه و نوار، فیلم مستند و داستانی، انیمیشن) در یک‌جا و برای کودکانِ امروز و آینده در این کانال قرار دارد و در صورت پیدا شدنِ منابع جدید آپدیت خواهد شد.

برای و به نامِ کیان پیرفلک که کودکِ امروز بود. درخت کاشت. زنگ علوم را دوست داشت و اختراع می‌کرد. خودش و ایلان ماسک را خوشبخت می‌دانست. ایرانی بود و به خدای رنگین‌کمان باور داشت.
نبضِ‌زمان‌ ، «برای کانون» و «راوی حکایت باقی»هیچ‌گونه درآمد و منفعت مالی از محتوای ارائه‌شده نداریم. این تلاشی‌ست از طرفِ کودکان دیروز به کودکان امروز، چراکه جای کانون و تولیداتش در این سال‌ها بسیار خالی بوده است.
استفاده از محتوای صوتی با ذکر نام و نشانی وب‌سایت «برای کانون» و محتوای نوشتاری و تصویری با ذکرِ نام و نشانی وب‌سایت «راوی حکایت باقی» بلامانع است.
❇️دسترسی سریع:

✅محتوای صوتی:
#داستان_صوتی #صدا_برای_نوجوانان #ردیف‌های_موسیقی_ایرانی #زندگی‌_و‌_آثار #صدای_شاعر

✅محتوای تصویری:
#فیلم #انیمیشن

✅کتاب:
#کتاب_نوجوان
#کتاب_کودک
https://www.forkanoon.com
https://parand.se
https://www.instagram.com/timebeatwitharmick

نویسنده‌ای که نوازنده شد

داستانی از اَلَن توماس
تصویرگر: اولیس وانسِل

ترجمه و انتشار به فارسی: موسسهٔ فرهنگی و هنری رسم کودکی

هدیهٔ نوروزی مدرسهٔ صلح و زندگی به کودکان ایران و تمام فارسی‌زبانان جهان

فروردین‌ ۱۴۰۲

@rasmekoudaki

چرا باید «تذکرۀ بادها» را بخوانیم؟

مهسا محمدحسینی

اگر از چند نمونه انگشت‌شمار و استثنایی بگذریم، ادبیات نوجوان امروز ما بیش از هر چیز آمیخته به تکرار و دور زدن در یک فضای محدود و بسته است؛ در سوژه، در روایت، در شخصیت‌پردازی، در فضاسازی و مهم‌تر از همه در زبان.
برای نوجوان‌ها و دغدغه‌ها و نیازهای امروزی‌‌شان، چند کتاب تالیفی که بتواند از جنبه‌های گوناگون به جهان ذهنی آنها نزدیک شود، می‌شناسید؟
از روز اولی که رمان تذکرۀ بادها را خواندم، نه به‌عنوان مادری که یک نوجوان کتاب‌خوان دارد و یا معلمِ نوجوان‌های کتاب‌خوان، بلکه به‌عنوان یک پژوهشگر هنر و یک مخاطب علاقه‌مند به ادبیات کودک و نوجوان، این کتاب را نه فقط یک داستان زیبای سرگرم کننده، که اثری مهم، تازه و متفاوت برای نوجوانان دیدم که از ۱۰ منظر، یک کلاس درس است.
این ۱۰ ویژگی باعث شد به برگزاری کارگاه متفاوت کتاب‌خوانی برای نوجوانان فکر کنم. کارگاهی که در آن فقط کتاب را نخوانیم، با جز‌به‌جز عناصرش زندگی کنیم و هنر زیسته در این رمان را با هم تجربه کنیم.

یک. زبان
به نظر من جادوی این داستان، جادوی زبان است. زبان پریشان‌گویی که پاسخی نمی‌دهد و پاسخ نمی‌خواهد. زبانی که می‌خواهد همهٔ معناها را در لحظهٔ روایت شدن، رها کند. زبانی تازه و مدرن و آمیخته به پرسش و تردید و چرایی چیزها و آدم‌ها و اتفاق‌ها.

دو. روایت
روایت جریان سیال ذهن داستان، فراتر از شکل کلیشه‌ای آن، چند لایه و بدیع، فرم تازه‌ای از روایت را با رفت و برگشت‌های پی‌در‌پی اما منسجم و به‌جا ساخته است. این شیوه از روایت برای مخاطب نوجوانی که عادت به خواندن روایت‌هایی خطی دارد، تازه و نوست، جذاب است و او را خسته نمی‌کند.

سه. گرافیک و تقویت سواد بصری
بی‌شک تذکره‌ بادها در کتاب‌آرایی، گرافیک و ترکیب‌بندی، در میان صدها اثری که این‌سال‌ها برای نوجوانان منتشر شده، کم رقیب است. کاری که کسری‌ عابدینی در طراحی این کتاب انجام داده، برای هر نوجوان طالب هنری علاوه بر اینکه یک کلاس درس کامل است، منجر به رشد سواد بصری، تقویت حس زیبایی‌شناسی و ارتقا ذائقه هنری‌اش نیز خواهد شد.

چهار. بلوغ و جنسیت
راوی در ابتدای داستان، «یک پسربچه مدرسه‌ایِ معلم‌مُرده» است که هنوز نمی‌داند «زن و مردی» را می‌داند. سطر به سطر مخاطب را با خودش بزرگ ‌می‌کند و می‌برد توی بوی تن آدم‌ها. بلوغ، اتفاقی است که ذره‌ذره و لایه به لایه در تن داستان رخ می‌دهد و گل‌درشت و یکباره، توی ذوق نوجوان نمی‌زند. وضعیتی که در آثار برخی نویسندگان نوجوان به دفعات دیده‌ایم این است که نویسنده مسائل بلوغ و دغدغه‌های شخصی و یا غیر شخصی اما قدیمی و از نفس‌افتادهٔ نوجوانی خود را با رنگ تازه و بیان مستقیم به خورد مخاطب تازه‌نفس می‌دهد. اثر رضا عبدی با هوشمندی از این اتفاق مبراست...

برای خواندن ادامه متن روی INSTANT VIEW کلیک کنید 👇

من اکنون بذری درست‌کار گشته‌ام
مرا بر الوارهای نور ببندید
از انگشتانم برای کودکان مداد رنگی بسازید...

شعر و صدای احمدرضا احمدی؛
او شاعری بود که هرگز تن به بزرگ شدن نمی‌داد. شعرهای او، ترجمۀ تاریخ کودکی در ایران به کلمه و موسیقی‌اند.

یادش جاودانه باد

۳۰ اردیبهشت ۱۳۱۹ – ۲۰ تیر ۱۴۰۲

فانتزی در هفت‌روز هفته دارم

احمدرضا احمدی بارها در کودکانه‌های خویش روزهای هفته، مخصوصا جمعه، را تکرار کرده است؛ برای مثال، شروع قصه «همه آن قایق‌های کاغذی» چنین است: «ساحل‌نشینان دریا در یک روز صبح جمعه، کنار دریا، پسرکی را با چشمان آبی کنار دریا دیده بودند که قایق‌هایی به رنگ آبی، سبز، زرد، قهوه‌ای، قرمز، بنفش، سفید، صورتی و پرتقالی از کاغذ ساخته بود و آنها را در دریا رها کرده بود. آن روز جمعه، از صبح بر دریا و ساحل باد می‌وزید. باد، قایق‌های کاغذی پسرک را آرام‌آرام از ساحل دور کرده بود». و یا در قصه «نوشتم باران، باران بارید»: «در یک روز جمعه گنجشک از من خواست یک گنجشک دیگر نقاشی کنم تا او در قفس تنها نباشد». در کتاب شب روز اول و صبح روز هفتم، اتفاق نهایی قصه در صبح روز هفتم رخ می‌دهد: «صبح روز هفتم، از سپیده بر باغ قدیمی و استخر قدیمی باران می‌بارید». یا در داستان «سه گلدان» بارها جمله «آن روز جمعه بود» تکرار می‌شود. با همین یک جمله سرخوشی‌ها و لذت‌جویی‌های کودکانه‌ای زنده می‌شود که در جمعه‌های فراموش‌نشدنی میسر می‌شد.
حتی در شعرهای جدیدش:
در آخرین روز هفته
از تنگ ماهی
یک شاخه شقایق رویید
عابرانی که از کنار قلب‌های ما
به‌سرعت می‌گذشتند
به شقایق خیره شدند
و یا از شعر «جمعه روبه‌روی روزها»:
من در همین تجربه عصرانه پاییزی خویش
به جنگل‌های پرشتاب که مه را می‌شستند، می‌گریستند و در قاب می‌نهادند
اعتراف می‌کنم:
روز اگر بود، جمعه بود...


ادامه مطلب را اینجا بخوانید

زن زندگی آزادی

رمان مصوّر

به‌کوشش مرجان ساتراپی

از مقدمۀ کتاب:
این کتاب دو رسالت مهم دارد: اول اینکه تلاش دارد آنچه را که در ایران می‌گذرد به تصویر کشد و اتفاقات ریز و درشت و پیچیده پیش‌آمده را برای مخاطب غیر ایرانی به بهترین شکل ممکن تشریح کند، حتی اگر امکان بررسی تاریخ ایران از همه ابعاد آن ممکن نباشد. آنچه امروز اهمیت دارد، جنبشی مداوم است که هرچند از آن سخنی گفته نمی‌شود، اما همچنان زنده است و پویا.

رسالت دوم کتاب این است که به ایرانیان بگوید شما تنها نیستید. هرچند سیاست‌مداران جهان فقط اندیشۀ سیاسی دارند و صرفاً برای منفعت مردم ایران قدمی برنمی‌دارند، اما جامعۀ مدنی غرب در کنار آنهاست.  گواه آن همکاری بزرگ هنرمندان غربی است که در این کار عظیم ما را یاری کردند. برای یک هنرمند، چه کاری باارزش‌تر از حمایت هنری [از] او؟

@aleph_ba

اطلاعیه آغاز به کار مجدد الفبا

همزمان با روز جهانی کودک، الفبا فعالیت خود را به‌عنوان رسانه ای آزاد و داوطلبانه آغاز می‌کند.

شرح تصویر: چند کودک در شهر هرات را نشان می‌دهد که به‌دنبال زلزلۀ شب گذشته در افغانستان، شب را این‌گونه در بیرون از خانه به صبح می‌رسانند.

@aleph_ba

دوازده سال پیش درست در چنین روزی، روز جهانی کودک، گروه الفبا فعالیتش را به شکل داوطلبانه آغاز کرد. آن‌زمان در نبود مراجع خبری ویژۀ کودک، تمام دغدغۀ ما این بود که به‌دور از جنجال‌های رسانه‌ای و تبلیغی، صدای کودکان ایران باشیم. برای نخستین‌بار پرونده‌هایی را بررسی کردیم که همین حالا هم بخشی از معضلات حل‌نشدۀ جامعۀ ما هستند:
ازدواج کودکان، نابرابری آموزشی، کالا شدن کودکان، عادی‌سازی کار کودک و گسترش ایدئولوژی‌های مذهبی و نظامی در مدارس.

در کنار چنین موضوعاتی همواره تلاش کرده‌ایم علی‌رغم همۀ محدودیت‌های فرهنگی، از لزوم آموزش‌ مهارت‌های مراقبت از بدن و آگاهی‌های جنسی با خانواده‌ها و سیاست‌گذاران تربیتی سخن بگوییم. هرچند هرچقدر جامعه پذیرای این‌دست آموزش‌ها بود، سیاستگذاران چشم و گوششان را بستند و خودشان را به ندیدن زدند.

در این سال‌‌ها جامعۀ ما در همۀ ابعاد دچار تغییرات اساسی شده از جمله در حوزه‌های مربوط به کودکی. آگاهی‌ها در زمینۀ حقوق کودکان بیشتر شده، اما از طرفی تحولات اجتماعی و سیاسی در یک سال گذشته، یا بهتر بگوییم از آبان ماه سال ۱۳۹۸ به این‌سو، اهمیت فعالیت‌های گروهی و مدنی را برای ساختن جامعه‌ای امن برای کودکان ضروری‌تر ساخته. می‌بایست این نکته را یادآور شویم که شکاف‌های جامعه و حکومت عمیق‌تر شده و این گسست و جدایی بیش از همه، کودکان ما را آسیب‌پذیر می‌کند.

ما از آبان ۹۸ و در اعتراض به سرکوب خونین مردم معترض، مخصوصا نوجوانان کشور، فعالیت الفبا را متوقف کردیم. اما حالا که حکومت تمامی مجاری اطلاع‌رسانی و فعالیت‌های فرهنگی را در اختیار گرفته، ما نیز تصمیم گرفتیم به‌عنوان بخشی از جامعۀ معترض، در این مبارزه و مقاومت مدنی علیه ساختارهای استبدادی و سیاست‌های ضد حقوق بشری، صدای حامیان کودکی باشیم.
و این‌بار علاوه بر تولید محتوای خبری، فیلم‌ها و کتاب‌هایی منتشر خواهیم کرد که به‌دلیل سانسور شدید و گسترده در داخل ایران، از دسترس کودکان و خانواده‌ها همواره دور مانده است.

www.alephba.org

@aleph_ba

▫️بیانیه جمعی از فعالان حقوق کودک در محکومیت جنگ‌افروزی و کشتار کودکان

برای پیوستن به این کارزار و امضای بیانیه از طریق فرم زیر اقدام کنید:

https://forms.gle/76qUi5t3QHDrKieKA

نیلوفر امرایی، روزنامه‌نگار و مترجم کتاب کودک، درگذشت

متاسفانه باخبر شدیم که صبح امروز شنبه، پنجم خرداد، نیلوفر امرایی، روزنامه‌نگار و مترجم کتاب کودک، در ۳۶ سالگی درگذشت. او به همراه مینا خراسانی، الناز محمدی، فهیمه میری و حسین نوروزی از اعضای گروهی بود که الفبا را در سال ۱۳۹۰ با همراهی‌شان بنا نهادیم و تا سال‌ها بعد با ترجمه‌ها و گزارش‌های ویژه در حوزه ادبیات و هنر کودک و نوجوان، فصل نوینی در روزنامه‌نگاری تخصصی کودک و نوجوان را ورق زدیم. از نیلوفر امرایی به‌جز یادداشت‌ها و گزارش‌های مطبوعاتی، ترجمۀ کتاب‌های «آشپزخانۀ خانم گیلاس»، «با یک فکر بکر چه‌کار می‌توان کرد؟»، «ساعت‌ها» و «عددها» به‌جا مانده است.
یاد و نامش ماندگار!

مراقبت از کودکان و نوجوانان در برابر اخبار ناگوار


این روزها رسانه‌ها پر از خبرهای ناراحت‌کننده، خشونت‌بار، ترسناک و نگران‌کننده است؛ از اخبار مربوط به جنگ و تروریسم تا سقوط هواپیما و تغییرات اقلیمی و فجایع طبیعی. آن‌چه در رسانه‌ها بازتاب می‌یابد نه‌تنها روی زندگی آدم‌بزرگ‌ها اثر می‌گذارد، که بر دنیای کودکان و نوجوانان هم سایه می‌اندازد، سایه‌ای به مراتب تیره‌تر از آن‌چه دنیای بزرگ‌سالان را فرا گرفته است.

اگر فکر می‌کنید فرزندان و دانش‌آموزان‌تان از اخبار سر در نمی‌آورند یا می‌توانید با مشغول کردن‌شان به درس و بازی و سرگرمی حواس‌شان را پرت کنید، در اشتباهید. دکتر دیوید شانفِلد (David Schonfeld)، پزشک متخصص رشد کودکان، محقق و استاد دانشگاه کالیفرنیای جنوبی می‌گوید: «آن‌چه از پژوهش‌ها فهمیده‌ایم این است که بچه‌ها اغلب درباره‌ی چیزهایی نگران هستند که بزرگترها فکرش را هم نمی‌کنند. بزرگترها به مواجهه با اخبار ناراحت‌کننده عادت می‌کنند، اما کودکان از این مکانیسم دفاعی بی‌بهره‌اند. این وظیفه‌ی بزرگترها است که درباره‌ی نگرانی‌های برآمده از اخبار ناخوشایند با آن‌ها حرف بزنند و در مدیریت تعارض‌ها و نگرانی‌ها به آن‌ها کمک کنند»...

برای خواندن ادامه متن روی INSTANT VIEW کلیک کنید 👇