#биласизми

ОКТЯБРДА ҚАНДАЙ САНАЛАРНИ НИШОНЛАЙМИЗ?

🗓 Эртадан кузнинг иккинчи ойи бошланади. Октябрь буюк шахслар таваллуди ва муҳим байрамларга бой. "Ёшлар кундалиги" сиз учун кичик тақвим тайёрлади.

➖Октябрь ойининг биринчи ҳафтаси – Ўзбекистонда сиёсий қатағон қурбонларини ёд этиш ҳафталиги сифатида нишонланади.

➖ 📑 Октябрь ойининг илк ҳафтаси – Нобель ҳафталиги.

Тиббиёт ва физиология, физика, кимё, адабиёт ҳамда тинчлик соҳаларидаги Нобель мукофотининг жорий йилги эгалари эълон қилинади. Шунингдек, иқтисодиёт соҳаси бўйича ҳам қўшимча мукофот эгаси ўша ҳафталикдан кейин охирги бўлиб эълон қилинади.

➖ 👩🏻‍🏫 1 октябрь – Ўқитувчи ва мураббийлар куни

➖🇮🇳 2 октябрь — Ҳиндистон миллий байрами. Шунингдек, Халқаро зўравонликсиз кун сифатида белгиланган.

➖🐼 4 октябрь — Бутунжаҳон ҳайвонларни ҳимоя қилиш куни

Бу кунда жонзотларга нисбатан шафқатсизлик ва зўравонликка қарши тарғибот олиб борилади.

➖👩‍🏫 5 октябрь — Бутунжаҳон ўқитувчилар куни

1994 йилдан бери ЮНEСКО/ХМТнинг “Ўқитувчилар мақоми тўғрисида”ги тавсияларини амалга ошириш мақсадида белгиланган.

➖🥚 13 октябрь — Бутунжаҳон тухум куни

Бутунжаҳон тухум куни октябрь ойининг иккинчи жумасида нишонланади.

➖💐 15 октябрь — Халқаро қишлоқ аёллари куни

БМТ Бош Ассамблеясининг 2007 йил 18 декабрдаги "Қишлоқ ҳудудларида аёлларнинг аҳволини яхшилаш" тўғрисидаги резолюциясига асосан эълон қилинган байрам 2019 йилдан буён Ўзбекистонда ҳам кенг нишонланмоқда.

➖🍲 16 октябрь — Бутунжаҳон озиқ-овқат куни

1945 йилда БМТнинг Озиқ-овқат ва қишлоқ хўжалиги ташкилоти (ФАО) ташкил этилди. Бу ташкилот очликка қарши курашиш ва озиқ-овқат хавфсизлиги бўйича ишлар олиб боради.

➖🇺🇿 21 октябрь — Ўзбек тили байрами куни

1989 йил 21 октябрь – ўзбек тилига Давлат тили мақоми берилган кун ҳисобланади. 2020 йилдан бу сана "Ўзбек тили байрами куни" сифатида нишонланмоқда.

➖🦠 24 октябрь — Бутунжаҳон полиомиелит куни

Бу марказий нерв системасини зарарловчи ўткир юқумли касаллик ҳисобланади.

➖🇺🇿 25 октябрь — Ички ишлар органлари ходимлари куни

2006 йил 6 декабрдаги Ўзбекистон Республикаси қонуни билан 25 октябрь Ички ишлар органлари ходимлари куни этиб белгиланган.

Yoshlar kundaligi

#Кун_иқтибоси

Таълимда, маърифатда орқада қолганлар – ҳеч шубҳасиз, тараққиётда ҳам орқада қолади. Бу – тарихда исботланган ҳақиқат.

Ҳар бир ўқитувчи ва мураббий, боғча мудираси, мактаб директори маълум маънода стратег бўлиши зарур.

Улар аввало эл-юрт тақдири ва келажагини ҳал қиладиган улуғ мақсадлар йўлида хизмат қилаётганларини чуқур англаб етишлари ва шу асосда ҳаракат қилишлари лозим.

✍️Президент Шавкат Мирзиёевнинг таълим-тарбия соҳаси вакиллари билан мулоқотидан.

Yoshlar kundaligi

#Даҳонинг_болалиги

☀️ УСТОЗЛАР УСТОЗИ

📍 1207 йил 30 сентябрь. Хоразмшоҳлар давлатининг гуллаб-яшнаган Балх шаҳри. Олимлар султони Баҳоуддин Валад оиласида ўғил туғилди. Болакай серҳаракат, чарчоқбилмас бўлиб ўсди. Ўртоқлари томдан томга югурганда, “Биз мушук эмасмиз-ку. Яхшиси, осмонга сакрайлик”, дерди тепага боқиб. Ҳатто, бир сафар томдан йиқилиб ҳам тушди.

📖 3 ёшида самарқандлик ва термизлик устозлардан сабоқ ола бошлади. 5 ёшида 10-15 ёшли ўсмирлардек фикрлай оларди. Кўп вақтини отаси билан ўтказар, ёнида юриб илм, ҳунар ўрганарди. Бу оилада ўғиллар тарбияси билан эркаклар шуғулланган.

12 ёшида оиласи узоқ муддатли сафарга отланди. Ҳамма кийим-бош, идиш-товоқ, олтин-кумушдан кўпроқ олиб кетиш дардида. Ота-бола эса қирқ туяга юк бўладиган китобларни тахлаб ўтирарди. Уйларидаги кутубхона ниҳоятда катта бўлиб, унда турли фанларга оид Шарқ-у Ғарб олимлари ёзган асарлар жамланган эди.

📜 Сафардаги илк бекат Нишопур шаҳри бўлди. Бу ерда буюк шоир, авлиё ва табиб Фаридиддин Аттор билан учрашди. Ўсмирнинг қийин саволларга ҳам осонгина жавоб бериши нуроний алломани таъсирлантирди. Унга бағишлаб “Асрорнома” китобини ёзади.

Баҳоуддин Валад қаерга борса, аввало, етук олимларни топиб, ўғлини шогирдликка берарди. Устозлари боланинг хотираси, меҳнаткашлиги ва одобини кўриб, "Бу бола ҳали отасидан ҳам ўзиб кетади", дейишарди. У эса мақтовларга эмас, мақсадга эътибор қаратарди. Мақсад эса илм олиш бўлган.

18 ёшга тўлганда Баҳоуддин Валад карвони Кўнёда тўхтади. Бу ерда султонлар олими илм тарқатиш билан шуғулланди. Афсуски, уч йилдан кейин отаси вафот этди. Ўн йилдан ортиқ давом этган сафар давомида илм олиб, олимга айланган йигитни кўнёликлар ўзларига устоз этиб сайлади.

📌 Бундан хабар топган устози Саййид Бурҳониддин Термизий олис йўлдан шогирдига маслаҳат бериш учун етиб келди. “Болам, отанг олимлар султони бўлгани билан сен ҳали ғўрсан. Илм мол-дунё каби мерос бўлиб қолмайди. Уни ҳамма ўзи йиғади. Пишиб етилишингга яна бир қадам бор. Энди Шомга бориб, илмингни ошир. Ана шунда отангга муносиб ворис бўласан”, дейди.

Қаҳрамонимиз устозига қарши бормайди. Олис сафардан келганига қарамай, яна 7 йил Дамашқ ва Ҳалаб мадрасаларида турли қийинчиликларга чидаб билим олади.

📝 Унинг Шомдан қайтиши Кўнёда байрам бўлиб кетди. Ўша даврда Кичик Осиёда унга етадиган олим топилмасди. Халқ уни “Мавлоно” атаб бошига кўтарди. Дарсини эшитиш учун дунёнинг турли бурчакларидан талабалар оқиб кела бошлади.

🌊🌊 Шу ергача унинг биринчи ҳаёти эди. Олим ва авлиё Шамс Табризий билан учрашув эса Мавлононинг иккинчи, шоирлик ҳаётини бошлаб берди. Кўнё шаҳрида бу икки зот учрашган манзил "Икки денгиз бирлашган жой" деб аталади.

У Мавлононинг қалб кўзини очди. Дунёга Муҳаббат, Маърифат, Бағрикенглик билан қарашни ўргатди. Тили, терисининг ранги, миллати, дини, эътиқодидан қатъий назар барчани бирдай севишга даъват қилди. Уч йил давом этган дарслар Мавлонони катта олимдан буюк шоирга айлантирди.

📚 Шоирни бутун дунёга танитган “Маснавийи маънавий” асари 50 мингдан ортиқ мисрадан иборат. Муқаддимадаги “Найнома” қисмининг ўзига мингдан ортиқ шарҳ ёзилган бўлиб, улар бир-бирига мутлақо ўхшамасди. Бу адабиёт оламида ноёб ҳодиса ҳисобланади.

🌏 Мавлонони барча халқлар ўзиники қилиб олиш орзусида. Марказий Осиёда туғилган, ота-боболари Хоразмшоҳлардан, у яшаган ҳудуд авваллари Рим империясига, ҳозир эса Туркия ҳудудига қарайди, араб диёрларида илм олган, форс тилида ижод қилган...

😳 У ХХI асрда ҳам дунё халқларининг севимли шоири бўлиб қолмоқда. Бугун ижтимоий тармоқларда тўлиб-тошиб чиқаётган афоризмларнинг ярмидан кўпи унинг китобидан олинган.

💎 Алишер Навоий “Устозлар устози” деб шарафлаган, ўзидан кейинги Шарқ ва Ғарб сўз санъати, илм-фанига катта таъсир ўтказган бу шоир, олим ва воиз

Жалолиддин эди. Мавлоно Жалолиддин Румий эди.

Yoshlar kundaligi

ТАЪЛИМ ТИЗИМИ: ЭНДИ НИМАЛАР ЎЗГАРАДИ?

➖ Келгуси ўқув йилидан халқаро стандартлар асосида малака сертификатини бериш йўлга қўйилади. Синовларда 86 ва ундан юқори балл олган педагоглар қўшимча 70 фоиз устама олади.

➖ Янги қуриладиган хусусий мактаб бинолари учун коммунал харажатларнинг 50 фоизи 5 йил муддатгача бюджетдан тўлаб берилади. Тадбиркорлар ўз ҳисобидан мактаб қурса, унга кетган харажатлар фойда солиғидан икки йил давомида тенг улушларда чегириб ташланади.

➖ Ўқувчилар мураккаб концепцияларни осон ўзлаштириши учун аниқ ва табиий фанлар бўйича виртуал лабораториялар ташкил этилади.

➖ Мактаб тизимида ўқитувчи ўз имконияти ва ютуқларини, янги ишланмаларини эълон қилиши учун ягона онлайн платформа яратилади.

➖ Педагогика йўналишидаги олийгоҳларда таҳсил олаётган иқтидорли талабалар учун Абдулла Авлоний номидаги стипендия ташкил этилади.

➖ "Йил ўқитувчиси" танловининг туман ва шаҳар босқичи ғолиби бўлган ўқитувчиларга президент совғаси сифатида уч хонали уй берилади.

➖ Халқаро фан олимпиадаларида олтин медал олган ўқувчиларга 170 миллион сўм мукофот берилади.

✍️Президент Шавкат Мирзиёевнинг таълим-тарбия соҳаси вакиллари билан мулоқотидан олинди.

Yoshlar kundaligi

​#Назар

ЎҚИТУВЧИЛАР ДУНЁ МАМЛАКАТЛАРИДА ҚАНДАЙ ИМТИЁЗЛАРГА ЭГА?

👩🏻‍🏫1 октябрда Ўзбекистонда ўқитувчи ва мураббийлар куни нишонланади. Хўш, ўқитувчилар бошқа давлатларда қандай имтиёзларга эга?

➖🇵🇱Польша

Бу ерда ўқитувчиларга транспортлардан фойдаланиш учун 50% чегирма ёки дўконда озиқ-овқат маҳсулотларига алмаштирилиши мумкин бўлган махсус купонлар берилади. Улар 60 ёшда нафақага чиқишади.

➖🇩🇪Германия

Агар ҳафтасига ўқитувчининг 25 соат дарси бўлса, у коммунал тўловлардан озод этилади. Шунингдек, улар кутубхоналардан бепул фойдаланиш имконига эга. Германияда ўқитувчилар 63 ёшдан пенсионерлар сафига қўшилади.

➖🇫🇷Франция

Франциялик устозлар музейларга бепул кириши мумкин. Шунингдек, битта мактабда 6 йил ишлагандан сўнг ўқитувчилар иш жойи сақланган ҳолда 1 йилгача бўлган таътил олишлари мумкин. Маълумот ўрнида, бу ерда ўқитувчилар 60 ёшдан нафақага чиқади.

➖🇺🇸АҚШ

Ўқитувчилар турли ярмаркаларда қатнашиб, мактаб томонидан тўланадиган пул эвазига компьютер, планшет ва чегирмали китобларни сотиб олишлари мумкин. Улар ўртача ҳисобда 67 ёшдан нафақага чиқишлари мумкин.

➖🇷🇺Россия

Мамлакатда ўқитувчиларга уй-жой олиш ва коммунал хизматларни тўлашда компенсация берилади. Бу ерда эркаклар 60 ёшдан, аёллар 55 ёшдан нафақа олишади.

➖🇲🇽Мексика

Ўқитувчилар учун махсус карталар берилади. Улар озиқ-овқат, транспорт, авиачипталар, маданий тадбирлар ва кўчмас мулк сотиб олишда чегирмаларга эга. Мамлакатда ўқитувчилар 60 ёшдан пенсияга чиқишади.

➖🇺🇿Ўзбекистон

Ўқитувчилар тиббий кўрикдан ўтиш учун пул тўламайди. ОТМга кўп кирган мактаблар раҳбарияти рағбатлантирилади. Пенсия ёшидаги педагоглар навбатдаги аттестацияга жалб этилмайди. PhD ва унга тенглаштирилган бошқа илмий даражага эга мутахассисларга устама тўланади. Аниқ фанлар бўйича халқаро ва республика олимпиадалари ғолибларини тайёрлаган ўқитувчиларга пул мукофоти берилади. Юртимизда аёллар 55 ёшдан, эркаклар эса 60 ёшдан нафақага чиқишади.

Анора Абдурашидова тайёрлади.

Yoshlar kundaligi

Яхудий онанинг уйланган ўғлига насиҳатлари

Жон ўғлим, сени яхши кўришимни ва барча такрорий насиҳатларим ўз меҳримни изҳор этишимнинг бир усули эканлигини унутма.

Хотининг сенга мен каби муносабатда бўлишини кутма. Ҳеч қачон бундай бўлмайди, у сени туғмаган.

Ҳар доим пайпоғингни ўзинг юв. Ўрнингга фақатгина кир ювиш машинаси ёрдам бериши мумкин. Нуқта. Тиш чёткангни эса ойда бир марта ўзгартир.

Ҳеч қачон хотинингга: "Ойим бошқача қиларди!" дея кўрма. "Ойим тайёрлагани мазали бўларди", - дейишни эса абадий унут!

Хотинингдан менга нолима. Уни ўзинг танлагансан! Хотинингга олдинги муносабатларинг ҳақида гапирма. Унутганман деб туриб ол!

Телефонингда фақатгина "хавфсиз" маълумотни сақла. Бошқа барчасини хотирангда сақла, хотирангни машқ қил.

Хотининг тайёрлаган овқатни доим мақта. Ҳеч қачон хотинингга отанг билан жанжалимизни айта кўрма. Бунга анча бўлган ва ҳеч кимга алоқаси йўқ.

Агар мен касал бўлиб қолсам, ҳафтада бир марта йўқла. Бу мен учун муҳим. Яна бир нарса, илтимос, йўл-йўлакай ширинлик ҳам ола кел...

Сендан телефон созламалари ҳақида сўраганимда асабийлашма! Сени тувакка ўтиришни ўргатганимни унутма.

Унутма, энди ҳаётингда асосий аёл – бу хотининг.

Агар хотининг сендан "Бу кийим семиз кўрсатмаяптими?", - деб сўраса ҳар доим: "Нималар деяпсан! Умуман олганда менга озгандек кўринаяпсан", - деб жавоб қил.

Агар хотининг сенга нимадир муҳим(таъмирлаш, мўйнали пальто, машина, саёҳатлар, велотренажёр, чангютгич роботи ва хкз) нарсалар ҳақида сўраса, ҳар доим учинчи мартада рози бўл.

Чунки аёл киши биринчи марта овозда ўйлайди, иккинчисида унга бу нарса керакми ёки йўқлигини овоз чиқариб ўйлайди, агар у буни учинчи мартада ҳам сўраса, демак, аниқ керак. Учинчи мартада рози бўл! Ҳисоблашма! Олдинроқ бажарсанг: у қайта ўйлаб кўрган бўлади, кейинроқ бажарсанг, у энди аразлаган бўлади... Аммо гуллар, ширинликлар бундан мустасно. Хотин буни тиламаслиги керак, бу муқаддасдир!

Агар сендан бирор нарса ҳақида сўрасам, уни биринчи мартадаёқ бажар! Шубҳаланмаслигинг мумкин: сўрашдан олдин 333 марта ўйлаганман.

Ҳеч қачон хотининг ота-онасини танқид қилма. Улар сен танлаган аёлни дунёга келтиришганини унутма!

Ўзингни ривожлантир. Китоб ўқи, маърузалар тингла, тренингларга бор, курсларда таҳсил ол.

Олти кечани оиланг билан биттасини дўстинг билан ўтказ. Бу руҳий мувозанат учун керак.

Ҳеч қачон меҳмонга келганда бўш қўл билан кириб келма. Бу ҳурматсизлик.

Ҳар доим ҳамма байрамларда хотинингни табрикла. Шунингдек, турмуш қурганинг ва танишган кунингда ҳам. Аёл учун бу жуда ҳам муҳим.

Эшикни очишдан олдин табассум қил! Хотининг ва болаларинг учун хотиржамлик ва ишончлилик барометри сен ўзинг эканлигингни унутма.

(c) Инна Коневская

Yoshlar kundaligi

#Даҳонинг_болалиги

БУЮК ҚАЛБ СОҲИБИ

📌 "Кучсиз одамларгина ҳеч қачон кечирмайди. Кечиримлилик кучлиларга хос".

🔸 У 1869 йил 2 октябрда Ҳинд диёрида туғилди. Жуссаси кичик, қора рангли, ташқи тарафдан бошқалардан фарқ қилмаган бу кичкина болакай унча-мунча одамда учрамайдиган катта юрак соҳиби эди. Ёшлигида уни эркалаб, Мония деб аташган. Ёш пайтиданоқ бу боланинг ич-ичида жаҳолатга қарши маърифат билан курашиш ҳисси мавжуд бўлган.

🔺 Гоҳ-гоҳида болалар билан уришиб қолса, онасининг "Нега сен ҳам қайтариб урмадинг?" деган саволига "Нега кимдир урса, мен ҳам уни уришим керак?", "Нега кимнидир уришим керак?" деган жавоблар бериб қоларди.

📜 Ўз табақасига кўра, мактабдош дўсти билан ўртоқ бўлмаслик, унга тегинмаслик, у билан қўл бериб сўрашмаслик буюрилган бўлса-да, бу буйруққа бўйсунмасди ва "Нега мен унга тегмаслигим, у билан қўл бериб сўрашмаслигим керак? У ҳам менга ўхшаган одам-ку. У билан орамизда ҳеч қандай фарқни сезмаяпман", дерди жаҳлланиб.

☝️ Адолатсизликка тоқат қилолмасди у. Шу сабаб, ожизларни ҳимоя қилиш, адолатни, ҳақиқатни тиклаш йўлида бутун умрини сарфлади.

20 ёшиданоқ ўз мамлакати ҳуррияти учун ҳал қилувчи қадамни ташлаган ва ўз халқи орасида "буюк қалб эгаси" номини олган бу болакайнинг исми...

Ганди эди. Моҳандас Карамчанд Ганди эди.

🎨 Рассом: Фаррух Авелов

Yoshlar kundaligi