#KiberXavfsizlik101
#CyberSec101

🛡 Axborot xavfsizligi tuzilishi

Bugungi kunda hayotimizning deyarli barcha qismi raqamli platformalar bilan chambarchas bog‘liq: do‘stlar bilan muloqot qilamiz, bank operatsiyalarini amalga oshiramiz, onlayn xarid qilamiz, biznes yuritamiz. Shu sababli asosiy savol paydo bo‘ladi:

👉 Ma’lumotlarimizni qanday himoya qilamiz?

Shu o‘rinda Information Security (InfoSec) , ya’ni axborot xavfsizligi tushunchasi maydonga chiqadi. Qisqacha qilib aytganda, InfoSec — bu ma’lumotlarni ruxsatsiz ko‘rish, o‘zgartirish yoki yo‘q qilishdan himoya qilish.

Ammo InfoSec oddiygina antivirus yoki parol qo‘yish emas. Bu butun boshli tizim va tuzilma , ichida turli jamoalar hamda mutaxassisliklar mavjud.

🌍 Raqamli dunyo qanday tuzilgan?
Oddiy qilib tasavvur qiling:
🔹 Client (mijoz) – siz foydalanadigan PC yoki laptop, xizmatlarga internet orqali ulanadi.
🔹 Internet – turli xizmatlar va platformalar (masalan: HackTheBox).
🔹 Servers – xizmat ko‘rsatuvchi kompyuterlar (masalan, web-server orqali siz shu maqolani o‘qiyapsiz).
🔹 Network – server va kompyuterlar o‘zaro bog‘langan tizim.
🔹 Cloud – yirik data-centrelarda joylashgan ulkan server infratuzilmalari.

Xavfsizlik jamoalari:
🔵 Blue Team – kompaniyaning ichki mudofaasini ta’minlaydi.
🔴 Red Team – hujumlarni sinab ko‘radi, zaif joylarni topadi.
🟣 Purple Team – Blue va Red hamkorlikda ishlaydi.

🏰 InfoSec – Qal’a misolida
Axborot xavfsizligini oddiy qilib qal’a sifatida tasavvur qiling:
💎 Xazina – sizning ma’lumotlaringiz.
🧱 Qal’a devorlari – firewalls, shifrlash va boshqa himoya texnologiyalari.
🛡 Qo‘riqchilar – access control va monitoring tizimlari.
⚔️ Penetration Testers – ritsarlar, devorlarning zaif joylarini sinaydi.
👾 Cyber Threats – xazina ortidan quvuvchi dushmanlar.
🏗 Digital Transformation – qal’a kengayishi va yangi zaifliklar paydo bo‘lishi.

🎯 Real misol:
🔶 Bank mijozlarining karta ma’lumotlari onlayn saqlansa, lekin himoya sust bo‘lsa – hackerlar tizimga kirib pul o‘g‘irlashi mumkin.
🔶 Davlat idorasidagi maxfiy hujjatlarni esa insider threat (ichkaridagi xodim) sotib yuborishi mumkin.

🔑 Asosiy xavfsizlik yo‘nalishlari
🔶 Network Security – tarmoqni himoya qilish.
🔶 Application Security – dasturiy ta’minotdagi zaifliklarni yopish.
🔶 Operational Security – kundalik jarayonlardagi xavfsizlik.
🔶 Disaster Recovery & Business Continuity – favqulodda vaziyatdan keyingi tiklanish.
🔶 Cloud Security – bulutli xizmatlarni himoya qilish.
🔶 Physical Security – jihozlarni jismoniy himoya qilish.
🔶 Mobile Security – mobil qurilmalarni himoya qilish.
🔶 IoT Security – aqlli qurilmalar (kameralar, sensorlar) xavfsizligi.

⚡️ Threat, Vulnerability, Risk
🔶 Threat (Tahdid) – zarar yetkazishi mumkin bo‘lgan sabab (hacker, virus, tabiiy ofat).
🔶 Vulnerability (Zaiflik) – tizimdagi sustlik (eski server, oddiy parol).
🔶 Risk (Xavf) – tahdid + zaiflik birlashganda yuzaga keladigan zarar ehtimoli.

🎯 Misol:
Zaiflik – kompaniya paroli: “admin123”.
Tahdid – brute force hujum qiladigan hacker.
Risk – kompaniya ma’lumotlari o‘g‘irlanishi.

👨‍💻 InfoSec’dagi rollar
🔶 CISO – xavfsizlik strategiyasini belgilaydi.
🔶 Security Architect – xavfsiz tizim va tarmoqlarni loyihalaydi.
🔶 Penetration Tester – zaifliklarni topadi, hujumlarni sinaydi.
🔶 Incident Response Specialist – hujum sodir bo‘lganda javob beradi.
🔶 Security Analyst – tizimni kuzatadi, threatlarni tahlil qiladi.
🔶 Compliance Specialist – qonun va standartlarga moslikni nazorat qiladi.

📌 Xulosa:
Axborot xavfsizligi – bu faqat texnologiya emas, balki butun boshli tizim. Kimdir devor quradi, kimdir hujum qiladi, kimdir kuzatadi, yana kimdir qoidalarni tekshiradi.


@TuranSecurity | www.turansec.uz

#css2025 #cknews

🦁“CYBERKENT 3.0”da ishtirok etish uchun ro‘yxatdan o‘tish boshlandi

2025-yilning 7-8 oktabr kunlari “Kiberxavfsizlik sammiti – Markaziy Yevroosiyo, CSS 2025” o‘tkazilishi rejalashtirilgan. Dastur doirasida “Cyberkent 3.0” respublika musobaqasi bo‘lib o‘tadi. Shu munosabat bilan, Kiberxavfsizlik markazi “Cyberkent 3.0”da ishtirok etish istagida bo‘lgan yoshlar uchun saralash bosqichini e’lon qiladi!

Musobaqada quyidagi 3 ta ko‘rinish bo‘lib o‘tadi:

🔴 Hujumchi jamoa (Red team) – har bir jamoa 3 kishidan 5 kishigacha a’zolardan iborat bo‘ladi. Saralash bosqichi orqali eng yuqori ball to‘plagan 10 ta jamoa tanlab olinadi.

2025-yil 9-sentabr kuni Hujumchi jamoa (Red team) jamoalari uchun saralash bosqichi o‘tkaziladi va unda ishtirok etish uchun arizalar 25-avgustdan 8-sentabrgacha qabul qilinadi. Hujumchi jamoa (Red team) saralash musobaqalari attack.cyberkent.uz orqali onlayn ko‘rinishida bo’lib o‘tadi.

⏺Himoyachi jamoa (Blue team) – har bir jamoa 3 kishidan 5 kishigacha a’zolardan iborat bo‘ladi. Saralash bosqichi orqali eng yuqori ball to‘plagan 10 ta jamoa tanlab olinadi.

2025-yil 16-sentabr Himoyachi jamoa (Blue team) uchun saralash bosqichi o‘tkaziladi va unda ishtirok etish uchun arizalar 25-avgustdan 15-sentabrgacha qabul qilinadi. Himoyachi jamoa (Blue team) saralash musobaqalari defence.cyberkent.uz sayti orqali onlayn ko‘rinishida bo‘lib o‘tadi.

❗️Hujumchi jamoa (Red team) saralash bosqichidan o’tgan jamoalar Himoyachi jamoa (Blue team) uchun bo’lib o’tadigan saralash bosqichida ishtirok eta olmaydi.

🟢Ochiq topshiriqlar – Yakka tartibda ishtirok etadiganlar uchun alohida yo‘nalish.

“Cyberkent 3.0” g‘oliblari quyidagi tartibda rag‘batlantiriladi:

🔴Hujumchi jamoa (Red team)

🥇1-o‘rin –50 mln so‘m
🥈2-o‘rin –30 mln so‘m
🥉3-o‘rin –10 mln so‘m

⏺Himoyachi jamoa (Blue team)

🥇1-o‘rin –50 mln so‘m
🥈2-o‘rin –30 mln so‘m
🥉3-o‘rin –10 mln so‘m

🟢Ochiq topshiriqlar

🥇1-o‘rin –15 mln so‘m
🥈2-o‘rin –10 mln so‘m
🥉3-o‘rin –5 mln so‘m

✅Bundan tashqari, g‘oliblar sertifikat va esdalik sovg‘alar bilan taqdirlanadilar.

Batafsil ma’lumot: (55) 502-10-10
Veb-sayt: cyberkent.uz

🌐Website | 📝Telegram | 🌐Facebook | 📹Youtube

Mustaqillik kunimiz muborak!

34 yil avval xalqimiz o'z taqdirini o'zi hal qilish huquqiga erishdi. Bugun biz mustaqil, rivojlanayotgan va raqamli texnologiyalar sohasida oldinga intilayotgan davlatmiz.

Turan Security jamoasi sifatida biz mamlakatimizning kiberxavfsizlik sohasidagi rivojlanishiga hissamizni qo'shishdan faxrlanamiz.

Vatanimiz gullab-yashnashi va raqamli kelajagi xavfsiz bo'lishi uchun ishlaymiz!

#Mustaqillik34
#Ozbekiston
#TuranSecurity

Ananamizga sodiq qolgan tarzda BASH tabrigini izohlarda qoldirdik.

@TuranSecurity | www.turansec.uz