✅ عوامل غلبه مزاج صفرا 5

🔻 فصل تابستان

🔸حَزِيرَانُ ثَلاَثُونَ يَوْماً يَذْهَبُ فِيهِ سُلْطَانُ اَلْبَلْغَمِ وَ اَلدَّمِ وَ يُقْبِلُ زَمَانُ اَلْمِرَّةِ اَلصَّفْرَاوِيَّةِ وَ نُهِيَ فِيهِ عَنِ اَلتَّعَبِ وَ أَكْلِ اَللَّحْمِ دَاسِماً وَ اَلْإِكْثَارِ مِنْهُ وَ شَمِّ اَلْمِسْكِ وَ اَلْعَنْبَرِ وَ يَنْفَعُ فِيهِ أَكْلُ اَلْبُقُولِ اَلْبَارِدَةِ كَالْهِنْدَبَاءِ وَ بَقْلَةِ اَلْحَمْقَاءِ وَ أَكْلُ اَلْخُضَرِ كَالْخِيَارِ وَ اَلْقِثَّاءِ وَ اَلشِّيرَخِشْتِ وَ اَلْفَاكِهَةِ اَلرَّطْبَةِ وَ اِسْتِعْمَالُ اَلْمُحَمِّضَاتِ

👌حزیران سی روز است و بلغم و خون در این دوران کم شده و زمان صفرا می رسد،

👈ممنوعات:
▫خستگی
▫مصرف گوشت چرب
▫پرخوری
▫بوییدن مشک و عنبر

👈توصیه ها:
▫خوردن سبزی های سرد مانند کاسنی و خرفه
▫میوه هایی مانند خیار
▫خوردن شیرخشت
▫میوه های تازه
▫ترشی ها

📚الکافی، ج4، ص 109

#صفرا
#مزاج‌شناسی‌اسلامی




✨شفاخانه طب و تمدن اسلامی استاد نادری
@tebeaemeh

✅ درمان غلبه مزاج صفرا 1

🔻 مصرف سویق عدس

سَوِيقُ اَلْعَدَسِ يَقْطَعُ اَلْعَطَشَ وَ يُقَوِّي اَلْمَعِدَةَ وَ فِيهِ شِفَاءٌ مِنْ سَبْعِينَ دَاءً وَ يُطْفِئُ اَلصَّفْرَاءَ وَ يُبَرِّدُ اَلْجَوْفَ وَ كَانَ إِذَا سَافَرَ لاَ يُفَارِقُهُ وَ كَانَ إِذَا هَاجَ اَلدَّمُ بِأَحَدٍ مِنْ حَشَمِهِ يَقُولُ لَهُ اِشْرَبْ مِنْ سَوِيقِ اَلْعَدَسِ فَإِنَّهُ يُسَكِّنُ هَيَجَانَ اَلدَّمِ وَ يُطْفِئُ اَلْحَرَارَةَ

👌سویق عدس :
▫عطش را قطع
▫معده را قوی می کند
▫درمان هفتاد مرض است،
▫صفرا را خاموش کرده
▫درون را سرد می گرداند

📚 الکافی، ح 6، ص 307، ح1.

#صفرا
#مزاج‌شناسی‌اسلامی



✨شفاخانه طب و تمدن اسلامی استاد نادری
@tebeaemeh

✅ درمان غلبه مزاج صفرا 2

🔻 مصرف سرکه

نِعْمَ اَلْإِدَامُ اَلْخَلُّ يَكْسِرُ اَلْمِرَّةَ وَ يُحْيِي اَلْقَلْبَ

👌سرکه خورشت خوبی هست
▫مره را می شکند
▫صفراء را خاموش می کند
▫قلب را زنده می کند

📚 الکافی، ج 6، ص 329، ح1.

#صفرا
#مزاج‌شناسی‌اسلامی



✨شفاخانه طب و تمدن اسلامی استاد نادری
@tebeaemeh

✅ درمان غلبه مزاج صفرا 3

🔻 مصرف آلوی سیاه

🔸عَنْ زِيَادٍ اَلْقَنْدِيِّ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَى أَبِي اَلْحَسَنِ اَلْأَوَّلِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ وَ بَيْنَ يَدَيْهِ تَوْرُ مَاءٍ فِيهِ إِجَّاصٌ أَسْوَدُ فِي إِبَّانِهِ

«بر امام کاظم علیه السلام وارد شدم و مقابل آن حضرت کاسه آبی قرار داشت و تعدادی آلوی سیاه که فصلش نیز بود.

🔸فَقَالَ إِنَّهُ هَاجَتْ بِي حَرَارَةٌ

فرمود: در خود احساس حرارت کردم

🔸وَ إِنَّ اَلْإِجَّاصَ اَلطَّرِيَّ يُطْفِئُ اَلْحَرَارَةَ وَ يُسَكِّنُ اَلصَّفْرَاءَ وَ إِنَّ اَلْيَابِسَ يُسَكِّنُ اَلدَّمَ وَ يَسُلُّ اَلدَّاءَ اَلدَّوِيَّ .

👌خوردن آلوی تازه
▫حرارت را خاموش میکند
▫صفرا را تسکین می دهد
👌 مصرف آلوی خشک
▫سبب سکون خون می شود
▫بیماری های سخت (یا نهفته) را از بدن خارج می کند.»

📚 الکافی، ج 6، ص 359، ح1.

#صفرا
#مزاج‌شناسی‌اسلامی



✨شفاخانه طب و تمدن اسلامی استاد نادری
@tebeaemeh

✅ درمان غلبه مزاج صفرا 4

🔻 مصرف ماهی تازه

🔸كتب بعض أصحابنا إلى أبي محمد عليه السّلام يشكو إليه دما و صفراء

«یکی از اصحاب در نامه ای به امام عسکری علیه السلام از غلبه خون و صفرا (پس معلوم می شود دو نوع خلط با هم جمع می شود) شکایت کرد


🔸فقال إذا احتجمت هاجت الصفراء و إذا أخرت الحجامة أضرني الدم فما ترى في ذلك

که اگر حجامت کنم صفرا اذیتم می کند و اگر آن را به تأخیر بیندازم خون آزارم می دهد و بنابراین چه کاری انجام دهم؟

🔸فكتب عليه السّلام احتجم و كل على أثر الحجامة سمكا طريا كبابا

امام علیه السلام در پاسخ نامه فرمود: حجامت بکن و پس از آن ماهی تازه بریان شده بخور.

🔸قال فأعدت عليه المسألة بعينها

این شخص دوباره از امام علیه السلام سوال کرد

🔸فكتب عليه السّلام احتجم و كل على أثر الحجامة سمكا طريا كبابا بماء و ملح

و آن حضرت دوباره نوشتند: پس از هر حجامت ماهی تازه بریان شده با آب و نمک بخور.

🔸قال فاستعملت ذلك فكنت في عافية و صار غذائي.
راوی می گوید این چنین کردم و حالم خوب شد و غذای همیشگی ام آن شد.»

📚 الکافی، ج 6، ص 324، ح10.

#صفرا
#مزاج‌شناسی‌اسلامی


✨شفاخانه طب و تمدن اسلامی استاد نادری
@t

✅ درمان غلبه مزاج صفرا 5

🔻 مصرف آب سرد

🔸وَ أَرْوِي فِي اَلْمَاءِ اَلْبَارِدِ أَنَّهُ يُطْفِئُ اَلْحَرَارَةَ وَ يُسَكِّنُ اَلصَّفْرَاءَ وَ يَهْضِمُ اَلطَّعَامَ وَ يُذِيبُ اَلْفَضْلَةَ اَلَّتِي عَلَى رَأْسِ اَلْمَعِدَةِ وَ يَذْهَبُ بِالْحُمَّى.

👌روایت می کنم درباره آب سرد:
▫حرارت را خاموش
▫صفرا را ساکن
▫غذا را هضم می کند
▫مواد زائدی که در معده جمع شده را از بین می برد
▫تب را می برد.

📚 فقه الرضا، ص 47.

#صفرا
#مزاج‌شناسی‌اسلامی



✨شفاخانه طب و تمدن اسلامی استاد نادری
@tebeaemeh

✅ درمان غلبه مزاج صفرا 7


🔸حزِيرَانُ ثَلاَثُونَ يَوْماً يَذْهَبُ فِيهِ سُلْطَانُ اَلْبَلْغَمِ وَ اَلدَّمِ وَ يُقْبِلُ زَمَانُ اَلْمِرَّةِ اَلصَّفْرَاوِيَّةِ وَ نُهِيَ فِيهِ عَنِ اَلتَّعَبِ وَ أَكْلِ اَللَّحْمِ دَاسِماً وَ اَلْإِكْثَارِ مِنْهُ وَ شَمِّ اَلْمِسْكِ وَ اَلْعَنْبَرِ وَ يَنْفَعُ فِيهِ أَكْلُ اَلْبُقُولِ اَلْبَارِدَةِ كَالْهِنْدَبَاءِ وَ بَقْلَةِ اَلْحَمْقَاءِ وَ أَكْلُ اَلْخُضَرِ كَالْخِيَارِ وَ اَلْقِثَّاءِ وَ اَلشِّيرَخِشْتِ وَ اَلْفَاكِهَةِ اَلرَّطْبَةِ وَ اِسْتِعْمَالُ اَلْمُحَمِّضَاتِ وَ مِنَ اَللُّحُومِ لَحْمُ اَلْمَعْزِ اَلثَّنِيِّ وَ اَلْجَذَعِ وَ مِنَ اَلطُّيُورِ اَلدَّجَاجُ وَ اَلطَّيْهُوجُ وَ اَلدُّرَّاجُ وَ اَلْأَلْبَانِ وَ اَلسَّمَكِ اَلطَّرِيِّ.

👌حزیران سی روز است و بلغم و خون در این دوران کم شده و زمان صفرا می رسد،


👈ممنوعات:

▫خستگی
▫مصرف گوشت چرب
▫پرخوری
▫بوییدن مشک و عنبر


👈توصیه ها:

▫خوردن سبزی های سرد مانند کاسنی و خرفه
▫میوه هایی مانند خیار
▫خوردن شیرخشت
▫میوه های مرطوب
▫ترشی ها
▫گوشت بز یک یا دو ساله
▫گوشت کبوتر، طیهوج و دراج
▫شیر
▫ماهی تازه

📚الکافی، ج4، ص 109

#صفرا
#مزاج‌شناسی‌اسلامی



✨شفاخانه طب و تمدن اسلامی استاد نادری
@tebeaemeh

✅ درمان غلبه مزاج صفرا 8

🔻 استراحت و مصرف غذاهای سرد

🔸وَ مَنْ أَرَادَ أَنْ يُطْفِئَ لَهَبَ اَلصَّفْرَاءِ فَلْيَأْكُلْ كُلَّ يَوْمٍ شَيْئاً رَطْباً بَارِداً وَ يُرَوِّحُ بَدَنَهُ وَ يُقِلُّ اَلْحَرَكَةَ وَ يُكْثِرُ اَلنَّظَرَ إِلَى مَنْ يُحِبُّ.

👌«کسی که می خواهد زبانه های آتشین صفرا را خاموش کند
باید هر روز
▫چیزهای سرد و مربوط بخورد
▫به بدنش استراحت بدهد
▫تحرکش را کم نماید
▫به کسی که دوستش دارد بسیار نگاه کند.

📚 الرساله الذهبیه، ص 42.

#صفرا
#مزاج‌شناسی‌اسلامی



✨شفاخانه طب و تمدن اسلامی استاد نادری
@tebeaemeh

✅ درمان غلبه مزاج صفرا 9

🔻 داروی شافیه سه ماهه

🔸فَإِذَا أَتَى عَلَيْهِ ثَلاَثَةُ أَشْهُرٍ فَهُوَ جَيِّدٌ مِنَ اَلْمِرَّةِ اَلصَّفْرَاءِ وَ اَلْبَلْغَمِ اَلْمُحْتَرِقِ وَ هَيَجَانِ كُلِّ دَاءٍ يَكُونُ مِنَ اَلصَّفْرَاءِ يَأْخُذُهُ عَلَى اَلرِّيقِ

هنگامیکه سه ماه از داروی شافیه بگذرد
برای مره صفرا، بلغم سوخته
هیجان هر دردی که سببش صفرا باشد خوب است
ناشتا خورده شود.

🔸وَ إِذَا أَتَى عَلَيْهِ عَشَرَةُ أَشْهُرٍ جَيِّدٌ لِلْمِرَّةِ اَلسَّوْدَاءِ وَ اَلصَّفْرَاءِ اَلَّتِي تَأْخُذُ بِالْبَلْبَلَةِ وَ اَلْحُمَّى اَلْبَاطِنَةِ وَ اِخْتِلاَطِ اَلْعَقْلِ يُؤْخَذُ مِنْهُ مِثْلُ اَلْعَدَسَةِ بِخَلٍّ وَ بَيَاضِ اَلْبَيْضِ وَ تَشْرَبُهُ عَلَى اَلرِّيقِ بِأَيِّ دُهْنٍ شِئْتَ عِنْدَ مَنَامِكَ

اگر داروی شافیه ده ماهه شود
برای مره سودا و صفرایی که منجر به وسوسه، گرگرفتگی، اختلاط عقل مفید است
باید ناشتا با سرکه و سفیده تخم مرغ بخورد
هنگام خواب با هر روغنی که خواست بخورد.

📚 طب الائمه، ص 124.

#صفرا
#مزاج‌شناسی‌اسلامی



✨شفاخانه طب و تمدن اسلامی استاد نادری
@tebeaemeh

آفرینش ۱

👌 قَالَ اَللَّهُ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى إِنِّي خَلَقْتُ آدَمَ وَ رَكَّبْتُ جَسَدَهُ مِنْ أَرْبَعَةِ أَشْيَاءَ رَكَّبْتُ جَسَدَهُ حِينَ خَلَقْتُهُ مِنْ رَطْبٍ وَ يَابِسٍ وَ سُخْنٍ وَ بَارِدٍ

✅ «خداوند درباره خلقت حضرت آدم (ع) فرموده : آدم را خلق نمودم و جسم او را با چهار چیز ترکیب نمودم. آن چهار چیز عبارت است از:
رطوبت- خشکی- گرمی- سردی.

📚 ابن بابویه، محمدبن علی، علل الشرائع، ص 106، ح 1.

#مزاج‌شناسی‌اسلامی



🌱 طب اسلامی ،طب برتر
┅═┄⊰༻↭༺⊱┄═┅
@tebeaemeh

آفرینش ۲

👌 َذَلِكَ أَنِّي خَلَقْتُهُ مِنْ تُرَابٍ وَ مَاءٍ
ثُمَّ جَعَلْتُ فِيهِ نَفْساً وَ رُوحاً
فَيُبُوسَةُ كُلِّ جَسَدٍ مِنْ قِبَلِ اَلتُّرَابِ
وَ رُطُوبَتُهُ مِنْ قِبَلِ اَلْمَاءِ
وَ حَرَارَتُهُ مِنْ قِبَلِ اَلنَّفْسِ
وَ بُرُودَتُهُ مِنْ قِبَلِ اَلرُّوحِ

✅ این چنین بود که آدم را از خاک و آب آفریدم، سپس نفس و روح را در او قرار دادم ، پس ....

خشکی هر جسم 👈🏻 از خاک،
رطوبتش 👈🏻 از آب،
گرمی آن 👈🏻 از نفس
و برودت و سردی اش 👈🏻 از روح است.

📚 ابن بابویه، محمدبن علی، علل الشرائع، ص 106، ح 1.

#مزاج‌شناسی‌اسلامی



🌱 طب اسلامی ،طب برتر
┅═┄⊰༻↭༺⊱┄═┅
@tebeaemeh

آفرینش ۳

👌 ثُمَّ خَلَقْتُ فِي اَلْجَسَدِ بَعْدَ هَذَا اَلْخَلْقِ اَلْأَوَّلِ أَرْبَعَةَ أَنْوَاعٍ
وَ هُنَّ مِلاَكُ اَلْجَسَدِ وَ قِوَامُهُ بِإِذْنِي لاَ يَقُومُ اَلْجَسَدُ إِلاَّ بِهِنَّ وَ لاَ تَقُومُ مِنْهُنَّ وَاحِدَةٌ إِلاَّ بِالْأُخْرَى
مِنْهَا اَلْمِرَّةُ اَلسَّوْدَاءُ وَ اَلْمِرَّةُ اَلصَّفْرَاءُ وَ اَلدَّمُ وَ اَلْبَلْغَمُ

✅ پس از خلقت اولیه چهار طبیعت را در بدنش مقرر داشتم که .....
🔸 ملاک و قوام جسم به آن ها وابسته است و جسم قوامی ندارد مگر به اذن من و بدن توانایی و استقامتی ندارد مگر با آن چهار طبیعت
🔸و هر یک از این ها به دیگری مربوط و محتاج است و بدون وجود همدیگر نمی توانند کار کنند (و به وظایف خود عمل نمایند.)

آن چهار طبیعت عبارتند از :
سودا، صفرا، خون و بلغم.»

📚 ابن بابویه، محمدبن علی، علل الشرائع، ص 106، ح 1.

#مزاج‌شناسی‌اسلامی



🌱 طب اسلامی ،طب برتر
┅═┄⊰༻↭༺⊱┄═┅
@tebeaemeh

آفرینش ۴

✅ در یک روایت دیگر مزارج ریح را مزاجی جداگانه معرفی می کند و آن را به مزاج های چهارگانه اضافه می نماید.

👌 اَلطَّبَائِعَ اَلْأَرْبَعَةَ اَلرِّيحَ وَ اَلْمِرَّةَ وَ اَلدَّمَ وَ اَلْبَلْغَمَ
«الطبائع الأربعه: الریح، و المره، و الدم، و البلغم».

📚مجلسی، محمدباقربن محمدتقی، بحارالأنوار، ج 58، ص 300.

#مزاج‌شناسی‌اسلامی


🌱 طب اسلامی ،طب برتر
┅═┄⊰༻↭༺⊱┄═┅
@tebeaemeh

آفرینش ۵

👌 لَمَّا خَلَقَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ طِينَةَ آدَمَ أَمَرَ اَلرِّيَاحَ اَلْأَرْبَعَةَ فَجَرَتْ عَلَيْهَا فَأَخَذَتْ مِنْ كُلِّ رِيحٍ طَبِيعَتَهَا.

✅«زمانی که خداوند حضرت آدم را خلق کرد، به بادهای چهارگانه دستور داد تا بر آدم بزوند، به امر خدا بادها بر آن حضرت وزیدند و بدن او از هر بادی طبیعتی برداشت»


👈 دلیل بوجود آمدن این چهار طبع (صفرا . سودا . دم . بلغم )، وزیدن بادهای چهارگانه بر بدن انسان است.

📚 ابن بابویه، محمدبن علی، علل الشرائع، ج 1، ص 107، ح 4.

#مزاج‌شناسی‌اسلامی


🌱 طب اسلامی ،طب برتر
┅═┄⊰༻↭༺⊱┄═┅
@tebeaemeh

آفرینش ۶

👌«الریاح أربع : الشِمال، و الجنوب، و الصبا،
و الدَبور.

✅بادها چهار نوع هستند: شِمال، جنوب، صبا و دَبور.

📚مجمع البیان، ج 1، ص 456.

#مزاج‌شناسی‌اسلامی


🌱 طب اسلامی ،طب برتر
┅═┄⊰༻↭༺⊱┄═┅
@tebeaemeh

آفرینش ۷

✅ پیدایش هر یک از این چهار طبع (مزاج) به علت وزش یک نوع باد است.

👌ریح بر اثر وزش باد شمال که سرد و خشک است به وجود آمده و به همین علت ریح نیز سرد و خشک است.
👌بلغم حاصل باد صبا است که سرد و مرطوب است و علت این که بغلم سرد و مرطوب هست همین عامل است.
👌مره نتیجه باد دبور است که گرم و خشک هست و به همین دلیل نیز مره گرم و خشک است.
👌دم (خون) نیز در اثر باد جنوب به وجود آمده که گرم و مرطوب است و به همین علت خون نیز گرم و مرطوب است.

📚مجمع البیان، ج 1، ص 456.

#مزاج‌شناسی‌اسلامی


🌱 طب اسلامی ،طب برتر
┅═┄⊰༻↭༺⊱┄═┅
@tebeaemeh

آفرینش ۸

👌 فَجَعَلَ مَسْكَنَ اَلْيُبُوسَةِ فِي اَلْمِرَّةِ اَلسَّوْدَاءِ وَ مَسْكَنَ اَلرُّطُوبَةِ فِي اَلْمِرَّةِ اَلصَّفْرَاءِ وَ مَسْكَنَ اَلْحَرَارَةِ فِي اَلدَّمِ وَ مَسْكَنَ اَلْبُرُودَةِ فِي اَلْبَلْغَمِ

✅ هنگامی که آدم را از خاک و آب آفریدم؛

🔹مسکن خشکی و یبوست 👈 را در مره سودا
🔹مسکن رطوبت 👈 را در صفرا
🔹مسکن حرارت 👈 را در خون
🔹مسکن سردی 👈 را در بلغم

📚ابن بابویه، محمدبن علی، علل الشرائع، ص 110.

#مزاج‌شناسی‌اسلامی


🌱 طب اسلامی ،طب برتر
┅═┄⊰༻↭༺⊱┄═┅
@tebeaemeh

آفرینش ۹

👌وَ لَزِمَهُ مِنْ نَاحِيَةِ اَلدَّمِ
حُبُّ اَلْفَسَادِ
وَ اَللَّذَّاتِ
وَ رُكُوبُ اَلْمَحَارِمِ
وَ اَلشَّهَوَاتِ

✅ غلبه خون باعث ......
🔹 عشق و علاقه به زنان
🔹 ارتکاب حرام ها
🔹 شهوت ها
🔹 لذت ها

📚ابن بابویه، محمدبن علی، علل الشرائع، ص 106.

#مزاج‌شناسی‌اسلامی


🌱 طب اسلامی ،طب برتر
┅═┄⊰༻↭༺⊱┄═┅
@tebeaemeh

آفرینش ۱۰

👌 وَ جَعَلْتُ عَقْلَهُ فِي دِمَاغِهِ، وَ سِرَّهُ فِي كُلْيَتَيْهِ، وَ غَضَبَهُ فِي كَبِدِهِ، وَ صَرَامَتَهُ فِي قَلْبِهِ، وَ رُعْبَهُ فِي رِيَتِهِ، وَ ضَحِكَهُ فِي طَحَالِهِ، وَ فَرَحَهُ وَ حُزْنَهُ فِي وَجْهِهِ،

✅ «و جایگاه عقل 👈 آدمی دماغ است
محل فرح و سرور 👈 در کلیه
محل غضب 👈 در کبد
شجاعت 👈 در قلب
میل و رغبت 👈 در ریه
خنده 👈 در طحال
خوشحالی و اندوه 👈 در صورت

📚ابن بابویه، محمدبن علی، علل الشرائع، ج 1، ص 106

#مزاج‌شناسی‌اسلامی


🌱 طب اسلامی ،طب برتر
┅═┄⊰༻↭༺⊱┄═┅
@tebeaemeh

آفرینش ۱۱

👌 وَ مِنْهُنَّ اَلدَّمُ وَ هُوَ عَبْدٌ زِنْجِيٌّ وَ رُبَّمَا قَتَلَ اَلْعَبْدُ سَيِّدَهُ

✅«طبایع چهار نوع است و یکی از آن ها خون است که مانند غلامی زنگی است و چه بسا غلام، صاحبش را بکشد.»
در روایات خون به بنده و برده زنگی تشبیه شده است.
این تعبیر کنایه از آن است که برده زنگی درک، شعور و قدرت تشخیص ندارد.
برای مثال اگر سم نیز وارد بدن شود خون آن را منتقل می کند، همانگونه که غذا و دارو را جابه جا می کند.
برده زنگی نیز کارش همین است و فقط حمل و نقل می کند و توجهی ندارد که بارش چیست، آیا مفید است یا ضرر دارد.

📚 ابن بابویه، محمدبن علی، عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج 1، ص 85، ح 11.

#مزاج‌شناسی‌اسلامی


🌱 طب اسلامی ،طب برتر
┅═┄⊰༻↭༺⊱┄═┅
@tebeaemeh