📌رسانه، حافظه و صلح

نقش استراتژیک رسانه‌های کردی در پروژه آشتی و گذار از خشونت

✍️عثمان عباسی | کنش‌گر رسانه و ارتباطات

امروز جمعه تیرماه ۱۴۰۴، حزب کارگران کردستان (PKK) اعلام کرد که به فراخوان رهبر زندانی خود، عبدالله اوجالان، پاسخ مثبت داده و سلاح را زمین می‌گذارد.
این اتفاق، فارغ از تردیدها و مخالفت‌ها، می‌تواند سرآغاز فصل تازه‌ای در تاریخ منازعه دولت ترکیه و جنبش کردی باشد؛ فصلی که اگر بخواهد پایدار، اجتماعی‌شده و تاریخی شود، یک عنصر کلیدی دارد؛ رسانه.
پ.ک.ک از آغاز مبارزه مسلحانه‌اش، به اهمیت روایت، تصویر و رسانه پی برده بود.
این حزب، نخستین حزب کردی بود که تلویزیون ماهواره‌ای به زبان کردی راه‌اندازی کرد.
رسانه، برای آن‌ها نه فقط ابزار تبلیغاتی، بلکه محل بازنمایی هویت، مقاومت و زنده‌نگه‌داشتن حافظه جمعی کردها بود.
اکنون همان رسانه‌ها با همان نیروی تأثیرگذاری، می‌توانند و باید در خدمت گذار از خشونت، تثبیت صلح و ساختن آینده‌ای مشترک قرار گیرند.

۱. بازسازی گفتمان: از مقاومت تا مدنیت

سال‌هاست که روایت غالب در رسانه‌های کردی، گفتمان مقاومت و سرکوب است. این روایت مشروع و ریشه‌دار، اکنون باید به گونه‌ای متعادل شود که صلح را نه به معنای تسلیم، بلکه به‌مثابه بلوغ سیاسی، شجاعت مدنی و انتخابی آگاهانه برای ساختن معرفی کند. رسانه‌های کردی باید پیشگام این بازتعریف باشند.

عبور از زبان نظامی، اسطوره‌های جنگی و تصویرسازی از خشونت مشروع، گامی اساسی در این بازسازی است.
نسل جدید کردها نیاز دارد قهرمانانش را نه فقط در کوهستان، بلکه در میز مذاکره، دانشگاه، عرصه سیاست، شوراهای شهر و سازمان‌های مدنی بازشناسد.

۲. نقش رسانه در آماده‌سازی افکار عمومی برای صلح

تغییر در سیاست، اگر از تغییر در افکار عمومی عقب بماند، محکوم به شکست است.
رسانه‌ها پل میان سیاست و جامعه‌اند. اکنون بیش از هر زمان دیگر، رسانه‌های کردی باید پروژه صلح را از سطح نخبگان به سطح جامعه بیاورند؛ با برنامه‌های گفت‌وگومحور، مستندهای تاریخی، تولید محتوا با زبان ساده و چندزبانه، و دعوت از صداهای متفاوت.

صلح، اگر نتواند حس کرامت، امنیت و مشارکت را در دل مردم کرد و ترک زنده کند، صرفاً در سطح پروتکل‌ها باقی خواهد ماند.
رسانه‌ها باید این احساس را بسازند، تقویت کنند و تداوم ببخشند.

۳. روایت مشترک: عبور از روایت تک‌صدایی به چندصدایی

سال‌هاست که رسانه‌های رسمی دولت ترکیه و رسانه‌های کردی دو تصویر کاملاً متضاد از واقعیت ارائه داده‌اند.
امروزه، نیاز به «روایت مشترک» احساس می‌شود. نه به‌معنای حذف تفاوت‌ها، بلکه در جهت هم‌افزایی در محورهایی چون:

الف)رنج مشترک همه قربانیان، چه کرد و چه ترک.

ب)ضرورت آشتی برای آینده فرزندان این سرزمین.

ج) برجسته‌سازی چهره‌های صلح‌جو از هر دو سو

د) ساختن زبان تازه‌ای که نه از موضع مظلومیت مطلق، نه از موضع سلطه‌گر مطلق سخن بگوید.

در این مسیر، رسانه‌های کردی می‌توانند پل‌های گفتمانی میان جامعه کرد و جامعه ترکیه بسازند.

۴. رسانه به‌مثابه ناظر و حافظ شفافیت در فرآیند صلح

فرآیند صلح، نیاز به اعتماد دارد. امّا اعتماد بدون شفافیت و پاسخ‌گویی، شکننده است.
رسانه‌ها باید نقش «دیده‌بان مدنی» ایفا کنند. یعنی از یک‌سو، عملکرد طرفین (دولت و جریان‌های کردی) را رصد کنند، وعده‌ها را به حافظه عمومی بسپارند، و از سوی دیگر، صدای مردم، دغدغه‌های جوامع محلی و نگرانی‌های اقلیت‌های نادیده‌گرفته‌شده را بازتاب دهند.
این شفافیت، ضمانت اجتماعی صلح خواهد بود.

۵. فرصت نوسازی سرمایه اجتماعی رسانه‌های کردی

بخش زیادی از رسانه‌های کردی در دهه‌های گذشته، به‌واسطه درگیری‌های مسلحانه و فشارهای امنیتی، در زمین رسانه‌ای مقاومتی بازی کرده‌اند.
اکنون این رسانه‌ها فرصتی تاریخی برای بازسازی نقش حرفه‌ای و اخلاقی خود دارند:

الف) با عبور از تبلیغات ایدئولوژیک و ورود به روایت متوازن

ب)با توجه به مطالبات زندگی روزمره مردم؛ به‌کارگیری زبان گفت‌وگومحور جای زبان تقابلی بگیرید.

ب) تقویت سواد رسانه‌ای جامعه کردی.

رسانه، اگر به جای بازتولید شکاف، تبدیل به ابزار پیوند شود، می‌تواند یکی از ستون‌های اصلی صلح پایدار باشد.

جمع‌بندی

اگر سیاست‌مداران آغاز صلح را امضا می‌کنند، این رسانه‌ها هستند که صلح را تفسیر، روایت، و در دل‌ها نهادینه می‌کنند.
امروز پ.ک.ک سلاح را زمین گذاشته، اما اگر رسانه همچنان تفنگ به‌دست روایت بایستد، گلوله‌های گفتمانی جای گلوله‌های واقعی را خواهند گرفت.
صلح واقعی، نیازمند زبان تازه، چهره‌های تازه و افق‌های تازه است. رسانه، می‌تواند و باید پرچم‌دار این افق تازه باشد.

🌐اصلاحوب را در فضای مجازی دنبال کنید:

🔗سایت | 🔗اینستاگرام | 🔗آپارات | 🔗تلگرام

✅ درباره موج افغانستانی‌ستیزی

▫️روایت‌سازی و انسان‌زدایی

✍🏻 محمدکریم آسایش

🔰«یوآو گالانت»، وزیر جنگِ رژیم آپارتاید اسرائیل، در ابتدای دوره جنگ پسا هفتِ اکتبر ۲۰۲۳ ساکنانِ غزه را «حیواناتِ انسان‌نما» نامید و این رتوریک تبلیغاتی اسرائیل در جنگ را تشکیل می‌داد که غزه معادل با حماس است و حتی کودکانی که کشته می‌شوند (و البته آمارشان انکار می‌شود) در آینده به عضوِ حماس و تروریست بدل می‌شدند. انسانیت‌زدایی از یک قوم، نژاد و ملت سوابق تاریخی متعددی دارد.

👈🏻 متن کامل را در Instant View بخوانید.

@Haajm

دو نکته مهم در پی سخنرانی امروز(شنبه ۲۱ تیرماه ۱۴۰۴) رییس جمهور ترکیه در باب پروژه آشتی👇


①درنگ در جزییات و اهتمام به کاربست واژگان توسط شخص رییس جمهور و آن هم از تریبون عمومی و در جایگاه قانونی

+نطق امروز ایشان، گرچه امید بخش می نمود و گشودگی خاصی و قابل ملاحظه ای بازنمایی می کرد اما در متن و فحوای سخنرانی به وفور، واژگان ترور و مشتقات آن، یافتنی بود که در این بزنگاه و در آن موقعیت، خبطی نابخشودنی و موجد احتیاط و درنگ و تدبر و تدبیری ویژه است...


②فراتر از گفتمان مقامات مسئول، این مٲموریت و تکلیف متوجه عموم طرفداران دو طیف حکومتی و اپوزسیون هست و لازم است همگی در بهره گیری از سلاح چه سخت افزار جنگ و چه نرم افزار آن دقت ویژه ای معمول دارند تا تفنگ شان، فشنگی سُربی و خشم آلود در نکند، زبان و قلم، واژگانی ناهمسنگ با آنچه اکنون در جریان است، از چله در نکنند و دوربین ها، تصاویری ناصلح، ثبت و ضبط و منتشر نکنند!

تریبون ها، احتیاط لازم معمول دارند و همت کنند به نحوی از انحا، شعری، داستانی، طنزی و هنرمندان، تصویری ناصلح شکار نکنند!

متخصصان، مراقبت نمایند نقدهای شان را به وقت مناسب تر موکول کنند.

@sopskf

✅ «صلح برای همه، جنگ برای هیچ‌کس»؛ دعوتی از دل جامعه مدنی ایران

▫️دعوت به همبستگی برای صلح عادلانه

حامیان جامعه مدنی (حجم) با محکومیت تجاوزهای خلاف موازین بین‌المللی اسرائیل و آمریکا به کشور عزیزمان ایران، از تمامی نهادهای مدنی، سازمان‌های مردم‌نهاد، انجمن‌ها، اتحادیه‌ها، فعالان مستقل، و سرمایه‌های اجتماعی در ایران و سراسر جهان دعوت می‌کند تا به پویش ملی و جهانی همبستگی مدنی برای صلح بپیوندند. ما با شعار «صلح برای همه، جنگ برای هیچ‌کس» به‌دنبال تحقق صلحی عادلانه هستیم که نه تنها برای قدرتمندان، بلکه برای همه انسان‌ها همراه با عدالت، برابری، و زندگی شایسته باشد.

▫️صلح همراه با عدالت، نه سکوت در برابر ظلم

ما با قلبی سرشار از امید، از تمامی سازمان‌های مردم‌نهاد، شخصیت‌ها، سرمایه‌های اجتماعی و مردم دعوت می‌کنیم تا ندای صلح‌خواهی ما را بشنوند و خواهان صلح برای همه و جنگ برای هیچ‌کس شوند. صلح برای همه، نه صلح فقط برای قدرتمندان؛ بلکه صلحی همراه با عدالت و سرشار از شور زندگی شایسته برای همگان است. نه صلح گورستانی که بر اساس سکوت در برابر ظلم پیشنهاد و پیگیری می‌شود.
امروزه جان و روان مردم ایران، منطقه و جهان بیش از هر زمان در پیچ‌وتاب خشونت‌های ساختاری، جنگ‌های نیابتی و صلح‌های گزینشی در معرض فرسایش مدام قرار گرفته است. از این‌روست که صلح عادلانه، بر اساس احترام و برابری، خواست ماست.

▫️ایران، پرچم‌دار گفت‌وگو و صلح

ایران، سرزمینی با پیشینه‌ای غنی در دفاع از گفت‌وگو و پرهیز از جنگ، بارها بهای سنگینی برای آرمان صلح عادلانه پرداخته است. ما نه از موضع ضعف، بلکه با باور به این اصل که سلطه‌گری امنیت نمی‌آورد و سکوت در برابر ظلم صلح نمی‌سازد، خواستار همبستگی مدنی برای تحقق صلحی پایدار و عادلانه هستیم.

▫️فراخوان به نهادهای مدنی جهان

ما از تمامی نهادهای مدنی در سراسر جهان می‌خواهیم:

تقویت گفتمان خشونت‌پرهیز: به‌واسطه کنش‌های جمعی مدنی در تمامی حوزه‌های حیات اجتماعی، به تقویت گفتمان خشونت‌پرهیز بپردازند و قدرتمندان را وادارند به‌جای سرکوب صداهای مخالف، با مردم گفت‌وگو کنند.

رد صلح مبتنی بر ظلم: صلحی که عدالت را نادیده بگیرد، ریشه در تبعیض دارد و پایدار نخواهد بود.

مبارزه با نفرت و کینه: به خشم و نفرت قومی، مذهبی، و جغرافیایی نه بگویند و نگذارند گفتمان انتقام جای زبان تفاهم را بگیرد.

راه‌اندازی پویش‌های آگاهی‌بخش: پویش‌هایی مدنی برای ترویج عدالت، آزادی، حقوق بشر، و صلح برای همه، فارغ از مرزها، تبعیض‌های قومی، جنسیتی، زبانی، و دینی ایجاد کنند.

▫️مطالبه جهانی برای جهانی بهتر

ما معتقدیم صلح و امنیت پایدار تنها با رواداری، بردباری، و کنار گذاشتن کینه و نفرت ممکن است. زیستن در جهانی سرشار از آرامش و عدالت، آرمانی است که باید به مطالبه‌ای جهانی تبدیل شود. حامیان جامعه مدنی (حجم) از همه عاشقان صلح دعوت می‌کند تا در این مسیر با ما همراه شوند و جهانی عادلانه‌تر و آرام‌تر بسازیم.

حامیان جامعه مدنی (حجم)
۲۲ تیر ۱۴۰۴

لینک متن امضا و اعلام همبستگی 👇🏼

https://b2n.ir/xs6820

#زندگی_علیه_جنگ  
#الحیاه_ضد_الحرب
#LifeAgainstWar

@Haajm

❇️دعوت به همبستگی و اقدام فوری

ما در سایه‌ فاجعه‌ی جنگی که می‌تواند به ویرانی‌های گسترده انسانی، محیط زیستی و اجتماعی بیانجامد، یک‌صدا اعلام می‌کنیم:

🔹جنگ ضد زندگی است؛
🔹جامعه ایران دوستدار زندگی است و توان و شایستگی بهبود زیست جمعی خود را دارند؛
🔹ما تجاوز نظامی اسرائیل وآمریکا علیه ایران را محکوم می‌کنیم؛
ما با هرنوع جنگ افروزی در ایران، منطقه و جهان مخالفیم؛

ما باور داریم جنگ، هر جا و از سوی هر که آغاز شود، خشونت، فقر، آوارگی و نابودی منابع حیاتی را در پی دارد. مردم ایران که سال‌ها زیر بار جنگ، تحریم، تحدید، تهدید، تحمیل، فساد، بحران‌های زیست‌محیطی و اقتصادی زیسته‌اند، خواهان جنگی تازه نیستند.

ما خواهان بازگشت به خرد، گفت‌وگو، اخلاق، آزادی، عدالت و زندگی هستیم.
ما خواهان توقف فوری هرگونه جنگ افروزی، اشغال‌گری و اقدام نظامی جنگ‌طلبانه هستیم.

از امروز با هشتگ‌های #زندگی_علیه_جنگ   #الحیاه_ضد_الحرب #LifeAgainstWar و ۲۸ تا ۳۰ تیر با اقدام‌های مشترک و مستقل (پیام، بیانیه ...) به این همبستگی بپیوندید.


لینک امضا و اعلام همبستگی، دیدن متن فراخوان و لیست بیش از ۷۰ تشکل مدنی که در شروع به این همبستگی پیوستند.

https://b2n.ir/xs6820