روشنفکران

✅ پدر صنعت خودروی ایران

✍️ دکتر #رضا_نیازمند

درصفحه ۱۴۸ کتاب تکنوکراسی و سیاستگذاری اقتصادی در ایران، خاطره جالبی از صنعت گران دوران شاه است که بی شباهت به بخشش بزرگانی مانند بیل گیتس و رئیس شبکه توئیتر و فیس بوک نیست :

" یک شب آقای #خیامی مهمانی مفصلی داده بود و عده زیادی را دعوت به شام کرده بود، من هم که تقریباً در این گونه مهمانی ها نمی رفتم؛ در این مهمانی شرکت کردم، نیمه مهمانی بود که خانم خیامی نزد من آمد، خود را معرفی کرد و گفت: من یک خواهشی از شما دارم،
گفتم: بفرمائید،
گفت: "من مدتهاست که از شوهرم آقای خیامی خواهش می کنم که یک دست مبل برای خانه خودمان بخرد، ولی نمی خرد و به جای آن عاشق خریدن ماشین آلات برای کارخانه است. من از شما خواهش می کنم به خیامی سفارش کنید یک دست مبل را بخرد و من اینقدر از مهمان هایم خجالت نکشم..."
واقعا تعجب کردم، خیامی با این همه درآمد و با این همه علاقه به همسرش؛ خرید برای توسعه و بهبود کارخانه را به خرید یک دست مبل رجحان می دهد؟! ( البته در این کار دخالت نکردم )

چندی گذشت دکتر مجتهدی رئیس دبیرستان البرز به من تلفن کرد که ساختمانی برای آزمایشگاه ساخته است و میخواهد به تمام شاگردان ساخت و تعمیر اتومبیل و صنایع الکتریکی مانند یخچال برقی و تلویزیون و غیره را یاد بدهد. مجتهدی از من می‌خواست که در این راه به او کمک کنم، من هم موضوع را تلفنی به خیامی و حاجی برخوردار گفتم.
چند ماه گذشت،
مجتهدی گفت: "یک روز سر راهت به خانه، سری به این دبیرستان بزن و آزمایشگاه ما را تماشا کن."
رفتم و دیدم که واقعاً تجهیزاتی که خیامی و حاجی برخوردار به مدرسه البرز داده بودند، ده برابر آنچه من در ذهن خود داشتم؛ بود.
معلم هم برای تدریس به مدرسه البرز داده بودند و هر ساله تعداد زیادی دانش آموزان مستعد و بی بضاعت را بورسیه تحصیلی میدادند.

کسی که حاضر نبود یک دست مبل برای خانه بخرد با چه هزینه گزافی آزمایشگاه آشنای اتومبیل برای دانش‌آموزان و دبیرستان البرز ساخته بود و برخوردار هم که دیگر نیازی به تعریف ندارد...

واقعه دیگری که از نزدیک شاهد آن بودم این بود که روزی خیامی به وزارت اقتصاد آمد و به عالیخانی و من گفت که تصمیم دارد ۹۵ درصد دارایی خود را وقف تاسیس مدارس صنعتی در سرتاسر ایران کند و در هر شهری یک مدرسه صنعتی بسازد و تمام هزینه سرمایه ای و جاری این مدارس را خود تأمین کند. من از او پرسیدم که عدد ۹۵% چه معنی دارد؟ گفت: آن ۵ درصد ارثیه زن و فرزندان و وراث دیگر است.
آنجا من فهمیدم صنعتگران نه تنها به توسعه صنعت خود علاقمند هستند بلکه به هر چیزی که صنعت را توسعه دهد ، رفاه ایجاد کند هم علاقه‌مند هستند "

پدر صنعت خودروی ایران خیامی و پدر صنعت الکترونیک و لوازم خانگی ایران که بزرگترین مجتمع صنعتی خاورمیانه را داشتند (در آن موقع صنایع پارس ایران صادر کننده قطعات و لامپ تلویزیون به سامسونگ کره جنوبی و آلمان بود) بعد از انقلاب توسط دادگاه‌های انقلاب به عنوان سرمایه‌دار مورد اذیت و آزار قرار گرفتند و اموالشان از جمله کارخانه‌ها و املاک شخصی مصادره شد، همه دارایی‌ها، از جمله حساب‌های بانکی آنها مسدود و غارت شد و به نوعی از کشور اخراج شدند.
خیامی تا زمان مرگ را در انگلستان سپری کرد ولی هیچگاه ایران را فراموش نکرد و صدها مدرسه مجهز حتی بعد از انقلاب در خراسان و مناطق محروم ساخت و برخوردار نیز از غصه و ظلمی که ناروا به او شده بود، بعد ازسالها تلاش بی نتیجه و بی پاسخ به فراموشی مبتلا و بعد از مدتی از دنیا رفت...

#تاریخ #صنعت #جالب

@Roshanfkrane

5.0K viewsIRAN, 19:35