روشنفکران
81.5K subscribers
49.9K photos
41.9K videos
2.39K files
6.92K links
به نام حضرت دوست
که
همه عالم از اوست
خوش امدین
مهربانی بلوغ انسانیست
مواردمفیدعلمی وفرهنگی وتاریخی و اقتصادی و هنری وخبری و معرفی کتاب و نجوم و روانشناسی و اموزشی و قصه و رمان و فیلم و ورزشی و ...مدنظر است


روابط عمومی و مدیریت و تبلیغات👇
@Kamranmehrban
Download Telegram
💥پایانِ تلخِ یک رفیقِ سرخ:
آوتیس سلطانزاده...

کانال روشنفکران

✍️ #علی_مرادی مراغه ای

❇️ 25تیر مصادف است با سالروز تیرباران #آوتیس_سلطانزاده، برجسته ترین تئوریسین و مارکسیست ایرانی و از بنیانگذاران حزب کمونیست ایران، توسط دستگاه استالینیزم در 1938م.
انقلابها معمولا فرزندان خود را می خورند و انقلاب اکتبر روسیه، علاوه بر اینکه فرزندان روسی خود را خورد، تقریبا تمامی رهبران اولیه حزب کمونیست ایران را نیز خورد!.

♦️آویتیس سلطانوویچ سلطان زاده (میکائیلیان) در سال 1889 در شهر مراغه متولد شد، پدرش حسین سلطان و مادرش مریم باجی بود. دوران کودکی و تحصیلاتش را در مراغه گذرانده و در 13سالگی به روسیه مهاجرت و در ایروان با محافل مارکسیستی آشنا شد، در 1912 در سن پترزبورگ به حزب بلشویک لنین پیوسته نام مستعار سلطانزاده را نیز در همین زمان برگزید.
او پس از پیروزی انقلاب اکتبر 1917، تلاش خود را به سمت سازماندهی جنبش کمونیستی در ایران معطوف کرد، به آسیای مرکزی فرستاده شد تا در میان کارگران مهاجر در آنجا، حزب کمونیست ایران را ایجاد کند...

♦️در 1300ش. با ورود ارتش سرخ به انزلی و تشکیل جمهوری جنگل به رهبری کوچک خان، سلطانزاده به گیلان آمده و رهبری جناح چپ حزب کمونیست را برعهده داشت که بر اجرایی فوری اصلاحات سوسیالیستی و اصلاحات ارضی تاکید میکردند...
در كنگره دوم بين‌الملل كمونيست به عضويت كابك (كميته اجرايی بين‌الملل كمونيست) انتخاب گرديد و با رهبران برجسته بين‌الملل كمونيست چون لنين، بوخارين، تروتسكی، زينوويف، روزمر، كوولچ، رادك، واركا و غيره همكاری نزديك داشت.
در۱۹۲۱ به عنوان مشاور لنین به ریاست ادارهٔ خاور نزدیک در کمیسرهای امور خارجه برگزیده شد و در ۲۵ ژانویهٔ ۱۹۲۲ با تصمیم هیئت اجراییهٔ کمینترن به عنوان نمایندهٔ حزب در کمینترن انتخاب شد.

♦️با ظهور رضاخان در سپهر سیاسی ایران، وقتی حکومت شوروی به پشتیبانی از رضاشاه برآمد، سلطان زاده به نقد شدیدِ سیاست‌های حمایتی شوروی از رضاشاه پرداخته و همین، باعث شد مقامات شوروی او را در فشار و منگنه گذاشته، مجبورش ساختند از حزب کمونیست ایران کناره‌گیری کرده و در انترناسیونال کمونیستی نیز جایگاهی به وی داده نشد.
او به فعالیتهای مطبوعاتی روی آورده، سردبیری مجلهٔ بانکداری شوروی را بر عهده گرفت ۷ کتابی که از او بجای مانده محصول این دوره هستند، به چندین زبان خارجی تسلط کامل داشت و او نخستین آسیایی بوده که با تکیه بر متدولوژیک مارکسیستی به مطالعه ایران و جوامع آسیایی پرداخته.... 

♦️اما بزودی دوران اختناق و تصفیه های استالینیستی فرا رسید و در خلال سالهای 1937و 1938حزب كمونیست ايران تقريباً تمامی رهبران برجسته خود را از دست داد، تنها آنهایی زنده ماندند که پلیس رضاشاه آنها را دستگیر و زندانی ساخته و نگذاشته بود به شوروی فرار کنند!
طنز تلخ را ببین! رضاشاه با زندانی کردن کمونیستهای ایرانی، جان آنها را نجات داده...!
چون به غیر از متفکر برجسته یعنی تقی ارانی که در زندان رضاشاه مُرد، بقیه کمونیستهای زندانی، زنده ماندند و با ورود متفقین به ایران، آزاد شدند، اما آن بخش از رهبران کمونیست ایرانی که در روسیه بودند کشته شدند مانند مرتضی علوی ، آوتیس سلطانزاده، عبدالحسين دهزاد، حسين شرقی، آقابابا يوسف زاده، بهرام آقايف،  علی ‌اكبرزاده، حمدالله حسن‌زاده، ملا بابا هاشم ‌زاده، کامران رضایف، روشن، چنگیز حسنوف، حسن آشوری، ابوالقاسم ذره و اكبر نصيب‌زاده....

♦️سلطانزاده يكی از برجسته ترین رهبران حزب كمونيست ايران، در نخستين موج تصفيه‌های استالينی دستگير شد، بطوريكه ديگر از سال 1931 به بعد، اثری از او ديده نمی ‌شود.
او در 1931 با جرائم ساختگی چون «تروتسكيست» يا «جاسوس امپرياليستهای انگليسی، آلمانی و …» تيرباران ميگردد. دايرة المعارف تاريخ شوروی، تاريخ اعدام او را ۱۶ ژوئیه ۱۹۳۸/ ۲۵ تیر ۱۳۱۷ ذکر میکند که به اتهام «جاسوسی برای آلمانِ نازی تیرباران شده...
پس از مرگش، مورخِ استالینیستی بانو ایوانووا، سلطانزده را «خائن، پروکاتوور، دارای بیماری چپ روی» دانست و تاریخنویسیِ حزب توده نیز، میانه خوبی با او ندارد، چون او قربانی دستگاهِ «دایی یوسف» بوده!.
پس از درگذشت استالین، در دوران خروشچف، مانند بسیاری از قربانیان، او نیز تبرئه گردیده و از وی اعادهٔ حیثیت شد.

تصویر منحصر بفرد زیر را از منابع روسی پیدا کرده ام که سلطانزاده را در کنار دو دخترش زائرا و کالریا نشان می دهد.

#دانستنی #تاریخ #سیاسی #کمونیست

#اندیشه
@Roshanfkrane