👁🗨 نگاهی دیگر به کودتای 28 مرداد و سقوط محمد مصدق
➖ قیمت هر دلار ۶۵ سال پیش ، درست در آستانه سقوط دولت ملی مصدق برابر با ۱۳ تومان بود . این رقم اوج قیمت دلار در سالیان مذکور تلقی می شود .این در حالیست که ارزش ریال در برابر دلار در شروع دوره مصدق حدود 32 ریال بود. یعنی ارزش پول ملی در یک دوره دو تا سه ساله یک سوم می شود.
➖پس از ملی شدن صنعت نفت ایران در سال ۱۳۲۹ ، به تدریج تحریمهای نفتی شکل گرفت و موجبات کاهش درآمدهای ارزی دولت را فراهم آورد. تاثیر فضای ملتهب سیاسی بر قیمت ارز در آن روزها قابل ردگیری است. انتشار اخبار مذاکرات دولت مصدق با آمریکا و انگلستان در دادگاه های بین المللی به سرعت تاثیر خود را بر قیمت ارز به جا می گذاشت. نرخ هر دلار آمریکا از اواخر مهر ۱۳۳۰ تا اواخر آذر همان سال بین ۶۱ تا ۶۳ ریال متغیر بود اما از اوایل دی‌ماه قیمت ها سیر صعودی خود را از سر گرفتند و قیمت هر دلار تا هفت تومان یا هفتاد ریال افزایش پیدا کرد.
➖اردیبهشت ماه سال ۱۳۳۱ بود که دلار در اوج، خودنمایی کرد. هر دلار با ۹ تومان معاوضه می شد . رشد شدید قیمت ها ، دلار را به بحث روز جامعه تبدیل کرده بود . در این دوره زمانی انتشار هر خبری در خصوص احتمال عادی سازی روابط ایران و آمریکا و انگلستان قیمت ها را پایین می آورد تا مشخص شود این سیاست است که فرمان تعیین قیمت را در دست گرفته است نه اقتصاد.
➖این چنین بود که در این دوره زمانی انتشار خبر عزیمت دکتر مصدق به آمریکا و دادگاه لاهه قیمت دلار را تا ۶۹ ریال پایین آورد و از این به بعد تا اواخر شهریور، قیمت دلار در ۷۵ ریال تثبیت شد . هر چند این ثبات ارزی در طول دولت مصدق بی‌سابقه بود اما با انتقاداتی جدی از سوی کارشناسان و اهل فن نیز روبرو گردید. سال ۱۳۳۱ با دلار ۸۶ ریالی به پایان رسید اما سال ۱۳۳۲ سال دیگری بود، سالی ماندگار در تاریخ معاصر ایران .
➖تنور سیاست داغ بود و تحولات سیاسی به اوج رسیده بود و در دل تعطیلات کشدار نوروزی، برخی این گمانه را طرح می کردند که اتفاقات تازه ای در راه است. بازار ارز این گمانه را تقویت می کرد . نرخ هر دلار در فروردین ماه، ماه آرام و کم حاشیه ایران، از ۱۰ تومان نیز فراتر رفته بود و دولت ناچار شد برای مقابله با این روند رو به رشد قیمت دلار ، لایحه ۱۱ ماده ای تثبیت نرخ ارز را تصویب کند اما تا زمان تصویب این لایحه در تیرماه سال ۱۳۳۲ ، هر دلار روی ۱۳ تومان را نیز دیده بود.هر چند تصویب نامه هیات وزیران در سال 1332 ، چندی قبل از کودتا نتوانست در عمل توفیقی در بر داشته باشد و دولت مصدق پیش از آنکه فرصتی برای اصلاح مشکلات داشته باشد، سقوط کرد.
➖ با سقوط دولت مصدق، قیمت ارز در ایران رو به کاهش گذاشت و در دهه پنجاه، در دوران طلایی صادرات نفت ایران قیمت هر دلار بر روی هفت تومان تثبیت شد. هر چند زخم آنچه در فاصله سال های 1329 تا 1332 بر ایران گذشت هنوز تازه می نماید و ایرانی ها پس از 65 سال همچنان اخبار و اسنادی که مرتبط با کودتای 28 مرداد باشد را با حساسیت دنبال می کنند اما تجربه اقتصادی این دوره چنان مورد توجه قرار نگرفت.
🔹 شاید علت اصلی توفیق کودتای 28 مرداد و سقوط بسیار سریع دولت محبوب و ملی مصدق را باید در سقوط سریع پول ملی و تورم تقریبا 40 درصدی جستجو کرد، امری که تا پیش از آن سابقه نداشت.
🔚 اولین تجربه جدی دولت آمریکا از تحریمهای اقتصادی در سطح بین المللی، روی ایران و 66 سال قبل تجربه شده است و بسیار سریع به هدف رسیده، دولت مصدق ساقط شده و محمدرضا پهلوی 25 سال بعد از آن سلطنت کرده است. امروز نیز آمریکا به دنبال تکرار همان تجربه است ولی به دلایل متعدد به توفیق مد نظر تا به امروز نرسیده است و به هدف رسیدن این سیاست در آینده نیز تابع متغیرهای مختلفی است که چیدن این متغیرها در دستان سیاست گذاران ایرانی است نه آمریکایی.
#تاریخ
#اقتصاد #سیاسی #مصدق #تحریم #کودتای_28_مرداد
@Roshanfkrane
➖ قیمت هر دلار ۶۵ سال پیش ، درست در آستانه سقوط دولت ملی مصدق برابر با ۱۳ تومان بود . این رقم اوج قیمت دلار در سالیان مذکور تلقی می شود .این در حالیست که ارزش ریال در برابر دلار در شروع دوره مصدق حدود 32 ریال بود. یعنی ارزش پول ملی در یک دوره دو تا سه ساله یک سوم می شود.
➖پس از ملی شدن صنعت نفت ایران در سال ۱۳۲۹ ، به تدریج تحریمهای نفتی شکل گرفت و موجبات کاهش درآمدهای ارزی دولت را فراهم آورد. تاثیر فضای ملتهب سیاسی بر قیمت ارز در آن روزها قابل ردگیری است. انتشار اخبار مذاکرات دولت مصدق با آمریکا و انگلستان در دادگاه های بین المللی به سرعت تاثیر خود را بر قیمت ارز به جا می گذاشت. نرخ هر دلار آمریکا از اواخر مهر ۱۳۳۰ تا اواخر آذر همان سال بین ۶۱ تا ۶۳ ریال متغیر بود اما از اوایل دی‌ماه قیمت ها سیر صعودی خود را از سر گرفتند و قیمت هر دلار تا هفت تومان یا هفتاد ریال افزایش پیدا کرد.
➖اردیبهشت ماه سال ۱۳۳۱ بود که دلار در اوج، خودنمایی کرد. هر دلار با ۹ تومان معاوضه می شد . رشد شدید قیمت ها ، دلار را به بحث روز جامعه تبدیل کرده بود . در این دوره زمانی انتشار هر خبری در خصوص احتمال عادی سازی روابط ایران و آمریکا و انگلستان قیمت ها را پایین می آورد تا مشخص شود این سیاست است که فرمان تعیین قیمت را در دست گرفته است نه اقتصاد.
➖این چنین بود که در این دوره زمانی انتشار خبر عزیمت دکتر مصدق به آمریکا و دادگاه لاهه قیمت دلار را تا ۶۹ ریال پایین آورد و از این به بعد تا اواخر شهریور، قیمت دلار در ۷۵ ریال تثبیت شد . هر چند این ثبات ارزی در طول دولت مصدق بی‌سابقه بود اما با انتقاداتی جدی از سوی کارشناسان و اهل فن نیز روبرو گردید. سال ۱۳۳۱ با دلار ۸۶ ریالی به پایان رسید اما سال ۱۳۳۲ سال دیگری بود، سالی ماندگار در تاریخ معاصر ایران .
➖تنور سیاست داغ بود و تحولات سیاسی به اوج رسیده بود و در دل تعطیلات کشدار نوروزی، برخی این گمانه را طرح می کردند که اتفاقات تازه ای در راه است. بازار ارز این گمانه را تقویت می کرد . نرخ هر دلار در فروردین ماه، ماه آرام و کم حاشیه ایران، از ۱۰ تومان نیز فراتر رفته بود و دولت ناچار شد برای مقابله با این روند رو به رشد قیمت دلار ، لایحه ۱۱ ماده ای تثبیت نرخ ارز را تصویب کند اما تا زمان تصویب این لایحه در تیرماه سال ۱۳۳۲ ، هر دلار روی ۱۳ تومان را نیز دیده بود.هر چند تصویب نامه هیات وزیران در سال 1332 ، چندی قبل از کودتا نتوانست در عمل توفیقی در بر داشته باشد و دولت مصدق پیش از آنکه فرصتی برای اصلاح مشکلات داشته باشد، سقوط کرد.
➖ با سقوط دولت مصدق، قیمت ارز در ایران رو به کاهش گذاشت و در دهه پنجاه، در دوران طلایی صادرات نفت ایران قیمت هر دلار بر روی هفت تومان تثبیت شد. هر چند زخم آنچه در فاصله سال های 1329 تا 1332 بر ایران گذشت هنوز تازه می نماید و ایرانی ها پس از 65 سال همچنان اخبار و اسنادی که مرتبط با کودتای 28 مرداد باشد را با حساسیت دنبال می کنند اما تجربه اقتصادی این دوره چنان مورد توجه قرار نگرفت.
🔹 شاید علت اصلی توفیق کودتای 28 مرداد و سقوط بسیار سریع دولت محبوب و ملی مصدق را باید در سقوط سریع پول ملی و تورم تقریبا 40 درصدی جستجو کرد، امری که تا پیش از آن سابقه نداشت.
🔚 اولین تجربه جدی دولت آمریکا از تحریمهای اقتصادی در سطح بین المللی، روی ایران و 66 سال قبل تجربه شده است و بسیار سریع به هدف رسیده، دولت مصدق ساقط شده و محمدرضا پهلوی 25 سال بعد از آن سلطنت کرده است. امروز نیز آمریکا به دنبال تکرار همان تجربه است ولی به دلایل متعدد به توفیق مد نظر تا به امروز نرسیده است و به هدف رسیدن این سیاست در آینده نیز تابع متغیرهای مختلفی است که چیدن این متغیرها در دستان سیاست گذاران ایرانی است نه آمریکایی.
#تاریخ
#اقتصاد #سیاسی #مصدق #تحریم #کودتای_28_مرداد
@Roshanfkrane