مثل قارچ زاده نشدم
امامثل قارچ نموکردم
ولی نه مثل قارچ زوداز پادرآمدم؛
هرجا نَمی‌ بود،به خودکشیدم
کسی نشدمرا آبیاری کند
من نموکردم...
🖌صمد بهرنگی

۲ تیر زادروز #صمد_بهرنگی 🌺
@Roshanfkrane

فقر همان گرد و خاکی است که بر کتابهای فروش نرفتهِ یک کتابفروشی می نشیند!

فقر شب را بی غذا سر کردن نیست،
فقر روز را بی اندیشه سر کردن است
#صمد_بهرنگی
@Roshanfkrane

«در باب ادبیات‌ِ کودکان»
✍از:
#صمد_بهرنگی

💢دیگر وقت آن گذشته است که ادبیات کودکان را محدود کنیم به تبلیغ و تلقین نصایح خشک و بی ‌برو برگرد، نظافت دست و پا و بدن، اطاعت از پدر و مادر، حرف ‌شنوی از بزرگان، سر ‌و‌ صدا نکردن در حضور مهمان، سحر‌خیز باش تا کامروا باشی، بخند تا دنیا به رویت بخندد، دستگیری از بینوایان به سبک و سیاق بنگاه‌های خیریه و مسایلی از این قبیل که نتیجه‌ی کلی و نهایی همه‌ی این‌ها بی‌ خبر ماندن کودکان از مسایل بزرگ و حاد و حیاتی محیط زندگی است.

▪️آیا کودک غیر از یاد گرفتن نظافت و اطاعت از بزرگان و حرف ‌شنوی از آموزگاران (کدام آموزگار؟) و ادب (کدام ادب؟ ادبی که زور‌مندان و طبقه‌ی غالب و مرفه حامی و مبلغ آن است؟) چیز دیگری لازم ندارد؟
◾️آیا نباید به کودک بگوییم، که در مملکت تو هستند بچه‌هایی که رنگ گوشت و حتی پنیر را ماه‌ به ماه و سال به سال نمی­بینند؟ چرا که عده‌ی قلیلی دل­شان می‌خواهد همیشه «غاز سرخ‌ شده در شراب» سر سفره‌شان باشد.
▪️آیا نباید به کودک بگوییم، که بیش­تر از نصف مردم جهان گرسنه‌اند و چرا گرسنه شده‌اند و راه برانداختن گرسنگی چیست؟
▪️آیا نباید درک علمی و درستی از تاریخ و تحول و تکامل اجتماعات انسانی به کودک بدهیم؟ چرا باید بچه های شُسته‌ و رُفته و بی ‌لک ‌و ‌پیس و بی‌ سر‌ و صدا و مطیع تربیت کنیم؟
▫️مگر قصد داریم بچه‌ها را بگذاریم پشت ویترین مغازه‌های لوکس خرازی فروشی‌های بالای شهر که چنین عروسک‌های شیکی از آن‌ها درست می کنیم؟ چرا می‌گوییم دروغ­گویی بد است؟ چرا می‌گوییم دزدی بد است؟
▫️چرا می‌گوییم اطاعت از پدر و مادر پسندیده است؟ چرا نمی‌آییم ریشه‌های پیدایش و رواج و رشد دروغ­گویی و دزدی را برای بچه‌ها روشن کنیم؟
چرا دستگیری از بینوایان را تبلیغ می‌کنیم و هرگز نمی‌گوییم که چگونه آن یکی «بینوا» شد و این یکی «توانگر» که سینه جلو دهد و سهم بسیار ناچیزی از ثروت خود را به آن بابای بینوا بدهد و منت سرش بگذارد، که آری من مردی خیر و نیکوکارم و همیشه از آدم‌های بیچاره و بدبختی مثل تو دستگیری می‌کنم؛ البته این هم محض رضای خداست، والا تو خودت آدم نیستی.

@Roshanfkrane

📚 #فروغ_فرخزاد ، #صادق_هدایت و #صمد_بهرنگی؛ چهره‌های ادبی معاصر ایران، نمادهای روشنفکری ترکیه

صد سال ادبیات معاصر ایرانی نه فقط در ایران که در ترکیه هم تاثیرات گستردۀ فرهنگی و اجتماعی داشته است.

در سالهای اخیر چهره‌های فرهنگی ایران به نمادهای روشنفکری در ترکیه بدل گشته‌اند. سه حوزه سینما، موسیقی و ادبیات از جمله عرصه‌هایی هستند که در جامعه روشنفکری و هنری ترکیه بسیار نقش‌آفرینند. در این میان یکی از پر رنگ‌ترین عرصه‌ها ادبیات است.

✍️ #مهدی_شبانی در این یادداشت برای صفحه ناظران به سه چهرۀ فرهنگی مهم تاثیر گذار ایرانی در ترکیه پرداخته است.

هنوز ماهی سیاه کوچولوی در ویترین‌ کتابفروشی‌های بزرگ و به‌روز استانبول خودنمایی می‌کنند و کتاب‌های صمد با ترجمه‌ و چاپ‌های متفاوت در شمارگان بسیار بالا مورد توجه مخاطبین ادبیات کودک در ترکیه قرار دارند.

در سالهای اخیر چهره‌های فرهنگی ایران به نمادهای روشنفکری در ترکیه بدل گشته‌اند. سه حوزه سینما، موسیقی و ادبیات از جمله عرصه‌هایی هستند که در جامعه روشنفکری و هنری ترکیه بسیار نقش‌آفرینند. در این میان یکی از پر رنگ‌ترین عرصه‌ها ادبیات است.

ادبیات فارسی از دیرباز چه در دربار عثمانی و چه بعدتر در دوران معاصر نقش مهمی را در شکل‌دهی گفتمان‌های ادبی و اجتماعی در ترکیه داشته‌اند. در دوران گذشته شعر و ادبیات کلاسیک ایرانی بر روی زبان و فرهنگ امپراطوری عثمانی تاثیر مستقیم داشته است به نحوی که حتی زبان فاخر و رایج بین درباریان عثمانی نیز زبان فارسی بوده است. همچنین شعرای کلاسیک فارسی زبان و به صورت ویژه خیام و مولانا چه در گذشته و چه در دوران معاصر بسیار مورد توجه علاقه‌مندان شعر و ادبیات در ترکیه بوده‌ و شعر کلاسیک فارسی و به صورت ویژه غزل فارسی، الهام بخش بسیاری از شاعران کلاسیک ترکیه (ادبیات دیوانی) بوده است.

در سال‌های اخیر اما، ادبیات معاصر ایران و به صورت ويژه بین جوانان و روشنفکران نسل جدید محبوبیت دوچندانی پیدا کرده است. از ادبیات معاصر فارسی آثار زیادی به ترکی ترجمه شده است. از جمله نویسندگان معاصر ایرانی که آثارشان به ترکی ترجمه شده و مورد استقبال نیز قرار گرفته است، می‌توان به سهراب سپهری، احمد شاملو، غلامحسین ساعدی و محمد حسین شهریار اشاره کرد. اما در این میان فروغ فرخزاد، صمد بهرنگی و صادق هدایت به صورت خاص جایگاه ویژه‌ای در سپهر فرهنگی ترکیه دارند، به صورتی که می‌توان آثارشان را در بسیاری از مراکز فرهنگی، کتابفروشی‌ها و حتی کافه‌های این کشور دید. همچنین آثار و زندگی این سه‌تن نیز تاثیر زیادی بر جامعه هنری و روشنفکری ترکیه داشته است.

به نظر می‌رسد، سیاهی نهفته در داستان‌های صمد بهرنگی هر چقدر در فضای ادبی سیاست‌گریز امروز ایران رو به فراموشی‌است، برخلاف آن هنوز در ترکیۀ امروزی، نویدبخش پیام حرکت جمعی و فرا رفتن از مرز‌های از پیش تعریف‌شده و ایجاد تغییرات سیاسی و اجتماعی است

صمد بهرنگی: فراموش شده در ایران، زنده در ترکیه

هرچه در ایران پس از انقلاب و به صورت ویژه پس از تحولات دهه شصت، صمد بهرنگی و آثارش به گوشه کتابخانه‌ها و کنج‌های دورافتاده در کتابفروشی‌ها تبعید شدند، گویا در ترکیه آثار صمد بهرنگی دیر و پیر نمی‌شوند. هنوز ماهی سیاه کوچولوی در ویترین‌ کتابفروشی‌های بزرگ و به‌روز استانبول خودنمایی می‌کنند و کتاب‌های صمد با ترجمه‌ و چاپ‌های متفاوت در شمارگان بسیار بالا مورد توجه مخاطبین ادبیات کودک در ترکیه قرار دارند.

محبوبیت صمد بهرنگی در ترکیه به حدی بوده است که تا قبل از کودتای سال ۱۹۸۲ سندیکای معلمان انقلابی آثار بهرنگی را بین معلمین عضو این سندیکا پخش کرده تا این آثار به عنوان کتاب‌های آموزشی در کلاس‌های درسی استفاده شده و ایده‌های انقلابی، از طریق کتابهای بهرنگی به نسل جدید نیز منتقل شود. علی‌رغم تغییر نظام آموزشی و ضعیف‌تر شدن سندیکاهای مستقل معلمان و اسلام‌گرا شدن بیشتر مدارس، هنوز صمد بهرنگی یکی از محبوب‌ترین نویسندگان کودک و نوجوان در ترکیۀ امروز باقی مانده است.

متین سولماز نویسنده و ناشر می‌گوید: "بعضی از آثار صمد مانند یک هلو، هزار هلو و داستان‌های دیگری که با موضوع فقر فزاینده و با فضایی ایدئولوژیک برای کودکان نوشته شده است، ارتباط چندانی با کودکان امروزی برقرار نمی‌کنند. اما اکثر آثار صمد بهرنگی مثل کوراوغلو و به خصوص ماهی سیاه کوچولو هنوز از بهترین نمونه‌های ادبیات کودک ترجمه شده در ترکیه هستند. ماهی سیاه کوچولو نه فقط بازنمای تفکر انقلابی این نویسنده که در عین حال بازکننده راهی برای فهم خواننده از امکان ایجاد دنیایی بهتر و تن ندادن به تقدیر است و این ایده هنوز برای مخاطبین ترک بسیار جذاب است."
ادمه در پست بعد👇
#فرهنگ
#اجتماعی
🆔👉 @Roshanfkrane ✍

آهنگ «باغ بهرنگ»
موسیقی : #بابک_بیات
خواننده : #سیمین_قدیری

این آهنگ برای بزرگداشت #صمد_بهرنگی با اشاره به عناوین دست‌نوشته‌های صمد، ساخته و اجرا شده است.

#موسیقی

@Roshanfkrane

مثل قارچ زاده نشدم بی‌پدرومادر اما مثل قارچ نمو کردم ولی نه مثل قارچ زود از پا درآمدم؛ هرجا نَمی‌ بود، به خود کشیدم، کسی نشد مرا آبیاری کند، من نمو کردم...

#صمد_بهرنگی



صمد چهرهٔ حیرت‌انگیز تعهد بود. تعهدی که به‌حق می‌باید با مضاف غول و هیولا توصیف شود: غول تعهد! هیولای تعهد! چراکه هیچ‌چیز در هیچ دور و زمانه‌ای همچون تعهد روشن‌فکران وهنرمندان جامعه خوف‌انگیز و آسایش‌برهم‌زن و خانه‌خراب‌کن کژی‌ها و کاستی‌ها نیست. 
چرا که تعهد اژدهایی است که گران‌بهاترین گنج عالم را پاس می‌دارد. گنجی که نامش آزادی و حق حیات ملت‌ها است و این اژدهای پاسدار می‌باید از دسترس مرگ دور بماند تا آن گنج عظیم را از دسترس تاراجیان دور بدارد. می‌باید اژدهایی باشد بی‌مرگ و بی‌آشتی و بدین‌سبب می‌باید هزار سر داشته باشد و یک سودا. اما اگر یک سرش باشد و هزار سودا، چون مرگ بر او بتازد، گنج بی‌پاسدار می‌مانَد. 
صمد سری از این هیولا بود و کاش، کاش این هیولا از آن‌گونه سر، هزار می‌داشت؛ هزاران می‌داشت!

#احمد_شاملو
- از کتاب «صمد بهرنگی با موج‌های ارس به دریا پیوست»

@Roshanfkrane

‍ آه گفت : ده سال است كه آب از آب تكان نخورده است. ده سال است كه مرغی نغمه نخوانده.

ده سال است كه پروانه‌ای پر نزده، ده سال است كه درختی جوانه ای نزده است، ده سال است كه تری و طراوت از همه چيز رفته؛

ده سال است كه جوانی زير اين درخت دراز كشيده، ده سال است كه خونش منجمد شده، ده سال است كه دلش نتپيده.

تلخون گفت : تو نخوابيده بودی. تو مرده بودی می‌شنوی ؟ مرده بودی …
ده سال است كه غمت را می پرورم.


تلخون
#صمد_بهرنگی
@Roshanfkrane

"ماهی سیاه کوچولو"
گوگوش
آهنگساز: #بابک_امینی
شعر : #عباس_هژیر
تقدیم شده به #صمد_بهرنگی

@Roshanfkrane

ماهی سیاه کوچولو

#گوگوش

درد من حصار برکه نیست!
در من زیستن با
ماهیانی است
که فکر دریا به ذهنشان خطور نکرده است!
✒️ #صمد_بهرنگی
📓 ماهی سیاه کوچولو

@Roshanfkrane

۹ شهریور سالروز پرکشیدن صمد بهرنگی است 🕊🥀

#صمد_بهرنگی، خالق ماهی سیاه کوچولو است.

یادش را گرامی می داریم🌹✌

@Roshanfkrane