🔺واکاوی ابهامات از نقش برجسته‌ی دوره‌ی ساسانی فرودگاه بریتانیا همراه با بازشناسی چند چهره در نقوش برجسته‌ی ساسانی
کانال روشنفکران
#سامان_توفیق دکتری باستان‌شناسی
🔸این باستانشناس در یک یادداشت تحلیلی- علمی به بررسی نقش برجسته ساسانی توقیفی در لندن از ابعاد مختلف پرداخته است.
🔹توفیق سرپرست پژوهش‌های باستان شناسی غار-دژ اسپهبد خورشید در منطقه سوادکوه مازندران بوده است. غاری که بر پایه گزارش حفاری‌های غیرمجاز از این مکان و پیرامونش؛ گِل مُهر، سکه و نسخ با خط پهلوی شکسته متعلق به اواخر دوره ساسانی و عصر اسپهبدان تبرستان، بدست آمده است.
📍او یادداشت خود به شرح ذیل را در اختیار میراث‌باشی گذاشته است:
🔸بنابر اطلاعاتی که ما داریم اثر مذکور در سال ۱۹۸۸ مصادف با سال ۱۳۶۷ از طریق مرز‌های جنوبی و از طریق راه دریایی به کشورامارات منتقل شد. بعد از گذشت چند سال از امارات به انگلستان قاچاق شده که در همان زمان توسط گمرک توقیف می‌شود.
🔸 تمامی آثار تاریخی توقیفی در انگلستان در گمرک یا توقیفی توسط پلیس برای کارشناسی و نگهداری بصورت‌امانی به موزه بریتانیا منتقل می‌شود.
🔸همانگونه که اطلاع دارید این اثر توسط کارشناسان موزه بریتانیا کارشناسی و ضمن تأیید اصالت به ایران دوره ساسانی منتسب می‌گردد.
🔸وزارت میراث پس از این ابتدا بصورت غیر رسمی از طریق‌ایمیل یکی از کارشناسان موزه از این موضوع اطلاع می‌یابد. سپس بصورت رسمی مکاتبات خود را انجام می‌دهد.
🔸معمولاً علی‌رغم تأیید کارشناسان کشور توقیف‌کننده ان‌ها از کشور مبدا تقاضا می‌کنند با دلایل و مدارک مثبته در خصوص آن اظهار نظر کارشناسی کنند.
🔹شایان ذکر است که فرایند استرداد اموال فرهنگی تاریخی درسطح بین‌المللی بسیار زمان بر و طولانی است بویژه اینکه در سال‌های گذشته به دلیل شرایط کرونا در جهان این روند نیز طولانی‌تر شد.
📍اما چهره‌ی این نقش بربرجسته برگرفته از کدام شخصیت بلندپایه‌ی دربار ساسانی است؟
....
‼️در مورد جعل یا اصل بودن آن از روی تصاویر و بدون بررسی‌های تکمیلی و آزمایشگاهی؛ اظهار نظر قطعی نمی‌توان داد. اما:
الف- اگر نقش برجسته جعلی باشد جعلی ماهرانه از یک یا دو شخصیت از سنگ نگاره‌های بهرام دوم انجام گرفته است.
ب- اما اگر به اصالت اثر معتقد باشیم به گمانم این بخشی از یک یادمان سنگی مهم از دوره‌ی ساسانی بود که از یک نقش برجسته‌ی بزرگ به طرزی ناشیانه و بی‌رحمانه بریده و جدا شده است و باید سریعاً برای بررسی بیشتر به کشور بازگردانده شود.
....
🔸با توجه به اینکه شخص ناشناس در سنگ نگاره‌ی مکشوفه؛ کلاهی بی‌نشان به سر دارد شناخت دقیق آن و وابستگی خاندانی آن دشوار است.
🔸در نقش برجسته‌ی نقش رستم نفرات دوم و سوم در دست چپ شاه با نشان‌های متفاوت بر کلاه خویش از دیدگاه شباهت کلی از آرایش مو و ریش و کلاه به شخص مورد بحث در سنگ نگاره‌ی ما شبیه هستند. ولی اینجا دو گمان پیش می‌آید:
🔹 ولی اینجا دو گمان پیش می‌آید:
الف- سنگ نگاره‌ی مکشوفه جعلی و از روی این دو چهره طراحی و در سنگ اجرا شده است و در درون قابی سنگی مشابه سنگ آهکی مادر این سنگ نگاره‌ها به شکل یک استل کنده شده است.
ب- سنگ نگاره‌ی مکشوفه اصالت دارد و چه منفرد چه از درون یک سنگ نگاره‌ی بزرگ بیرون کشیده شده باشد باید بررسی‌های تکمیلی انجام گرفته تا موفق به شناسایی فرد بلندپایه در این سنگ نگاره بشویم.
‼️نکته پایانی اینکه نباید فراموش کرد احتمال دارد این سنگ نگاره از بدنه‌ی یک نقش بزرگتر جدا شده باشد اهمیت پیگیری این داستان را بیشتر خواهد کرد. در مورد مکان اصلی سنگ نگاره‌ی مکشوفه نمی‌توان دیدگاه دقیقی ارائه داد. در پایان به دید اینجانب باید در همان استان فارس و بویژه مرودشت و دیگر مناطقی مانند نورآباد ممسنی، کازرون، بیشاپور، فیروزآباد و... به دنبال سرنخ‌ها برای یافتن سنگ مادری که از آن جدا شده گشت و چه بسا سنگ نگاره‌های
تازه‌ای نیز یافت شود.
🔸 ایران با گستره‌ی فرهنگی‌اش خاستگاه تاریخ، تمدن، شهرسازی و بیشتر علوم است و نیاز است هم مردم هم مسئولین احساس وظیفه و تعلق بیشتری نسبت به حراست و شناخت این خاک و مرز و بوم اهورایی داشته باشند.
#باستان #اجتماعی
@Roshanfkrane
https://tinyurl.com/2ysp3q4r
کانال روشنفکران
#سامان_توفیق دکتری باستان‌شناسی
🔸این باستانشناس در یک یادداشت تحلیلی- علمی به بررسی نقش برجسته ساسانی توقیفی در لندن از ابعاد مختلف پرداخته است.
🔹توفیق سرپرست پژوهش‌های باستان شناسی غار-دژ اسپهبد خورشید در منطقه سوادکوه مازندران بوده است. غاری که بر پایه گزارش حفاری‌های غیرمجاز از این مکان و پیرامونش؛ گِل مُهر، سکه و نسخ با خط پهلوی شکسته متعلق به اواخر دوره ساسانی و عصر اسپهبدان تبرستان، بدست آمده است.
📍او یادداشت خود به شرح ذیل را در اختیار میراث‌باشی گذاشته است:
🔸بنابر اطلاعاتی که ما داریم اثر مذکور در سال ۱۹۸۸ مصادف با سال ۱۳۶۷ از طریق مرز‌های جنوبی و از طریق راه دریایی به کشورامارات منتقل شد. بعد از گذشت چند سال از امارات به انگلستان قاچاق شده که در همان زمان توسط گمرک توقیف می‌شود.
🔸 تمامی آثار تاریخی توقیفی در انگلستان در گمرک یا توقیفی توسط پلیس برای کارشناسی و نگهداری بصورت‌امانی به موزه بریتانیا منتقل می‌شود.
🔸همانگونه که اطلاع دارید این اثر توسط کارشناسان موزه بریتانیا کارشناسی و ضمن تأیید اصالت به ایران دوره ساسانی منتسب می‌گردد.
🔸وزارت میراث پس از این ابتدا بصورت غیر رسمی از طریق‌ایمیل یکی از کارشناسان موزه از این موضوع اطلاع می‌یابد. سپس بصورت رسمی مکاتبات خود را انجام می‌دهد.
🔸معمولاً علی‌رغم تأیید کارشناسان کشور توقیف‌کننده ان‌ها از کشور مبدا تقاضا می‌کنند با دلایل و مدارک مثبته در خصوص آن اظهار نظر کارشناسی کنند.
🔹شایان ذکر است که فرایند استرداد اموال فرهنگی تاریخی درسطح بین‌المللی بسیار زمان بر و طولانی است بویژه اینکه در سال‌های گذشته به دلیل شرایط کرونا در جهان این روند نیز طولانی‌تر شد.
📍اما چهره‌ی این نقش بربرجسته برگرفته از کدام شخصیت بلندپایه‌ی دربار ساسانی است؟
....
‼️در مورد جعل یا اصل بودن آن از روی تصاویر و بدون بررسی‌های تکمیلی و آزمایشگاهی؛ اظهار نظر قطعی نمی‌توان داد. اما:
الف- اگر نقش برجسته جعلی باشد جعلی ماهرانه از یک یا دو شخصیت از سنگ نگاره‌های بهرام دوم انجام گرفته است.
ب- اما اگر به اصالت اثر معتقد باشیم به گمانم این بخشی از یک یادمان سنگی مهم از دوره‌ی ساسانی بود که از یک نقش برجسته‌ی بزرگ به طرزی ناشیانه و بی‌رحمانه بریده و جدا شده است و باید سریعاً برای بررسی بیشتر به کشور بازگردانده شود.
....
🔸با توجه به اینکه شخص ناشناس در سنگ نگاره‌ی مکشوفه؛ کلاهی بی‌نشان به سر دارد شناخت دقیق آن و وابستگی خاندانی آن دشوار است.
🔸در نقش برجسته‌ی نقش رستم نفرات دوم و سوم در دست چپ شاه با نشان‌های متفاوت بر کلاه خویش از دیدگاه شباهت کلی از آرایش مو و ریش و کلاه به شخص مورد بحث در سنگ نگاره‌ی ما شبیه هستند. ولی اینجا دو گمان پیش می‌آید:
🔹 ولی اینجا دو گمان پیش می‌آید:
الف- سنگ نگاره‌ی مکشوفه جعلی و از روی این دو چهره طراحی و در سنگ اجرا شده است و در درون قابی سنگی مشابه سنگ آهکی مادر این سنگ نگاره‌ها به شکل یک استل کنده شده است.
ب- سنگ نگاره‌ی مکشوفه اصالت دارد و چه منفرد چه از درون یک سنگ نگاره‌ی بزرگ بیرون کشیده شده باشد باید بررسی‌های تکمیلی انجام گرفته تا موفق به شناسایی فرد بلندپایه در این سنگ نگاره بشویم.
‼️نکته پایانی اینکه نباید فراموش کرد احتمال دارد این سنگ نگاره از بدنه‌ی یک نقش بزرگتر جدا شده باشد اهمیت پیگیری این داستان را بیشتر خواهد کرد. در مورد مکان اصلی سنگ نگاره‌ی مکشوفه نمی‌توان دیدگاه دقیقی ارائه داد. در پایان به دید اینجانب باید در همان استان فارس و بویژه مرودشت و دیگر مناطقی مانند نورآباد ممسنی، کازرون، بیشاپور، فیروزآباد و... به دنبال سرنخ‌ها برای یافتن سنگ مادری که از آن جدا شده گشت و چه بسا سنگ نگاره‌های
تازه‌ای نیز یافت شود.
🔸 ایران با گستره‌ی فرهنگی‌اش خاستگاه تاریخ، تمدن، شهرسازی و بیشتر علوم است و نیاز است هم مردم هم مسئولین احساس وظیفه و تعلق بیشتری نسبت به حراست و شناخت این خاک و مرز و بوم اهورایی داشته باشند.
#باستان #اجتماعی
@Roshanfkrane
https://tinyurl.com/2ysp3q4r
Telegraph
واکاوی ابهامات از نقش برجسته‌ی دوره‌ی ساسانی فرودگاه بریتانیا همراه با بازشناسی چند چهره در نقوش برجسته‌ی ساسانی
میراث باشی: در آغاز هفته‌ای که گذشت خبری در رسانه‌ها پیچید که یک یادمان سنگی از دوره‌ی ساسانی با نقشی منحصر بفرد از یک فرد بلندپایه توقیف شده است که از راه قاچاق وارد بریتانیا شده بود. پس از بررسی نخست خبر، درگروه‌هایی که همکاران باستانشناس ایرانی در آن هستند…