یلدا
شبِ یلدا را شبِ چلّه نیز می‌گویند.
بخش ۱ از ۴

* انسان‌‌یاران معمولاً برای خشنود شدن و خوشحال کردنِ  خود، کوشش می‌کنند.

* انسان‌‌یاران معمولاً برای آرامش و آسودگیِ  خاطر، تلاش می‌کنند.

* انسان‌‌یاران معمولاً از اندوه و کدورت، دوری می‌کنند و از نفرت و خشونت بیزارند.

* انسان‌‌یاران معمولاً جنگ و خشونت و دشمنی را بد و محبت و صلح و دوستی را خوب می‌دانند.

* انسان‌یاران معمولاً برای ساختنِ  جهانی سرشار از مِهر و عدالت، دیالوگ را انتخاب می‌کنند تا با تساهل و تسامح و زندگیِ  مسالمت‌آمیز، به جامعهٔ انسانی برسند.

* انسان‌‌یاران معمولاً غم و تاریکی را دوست ندارند و برعکس، شادی و روشنایی را دوست می‌دارند.

*** بر این پایه، انسان‌ها با به‌دست آوردن یا حادث شدنِ  هر چیزِ خوب و مثبتی، خوشحال می‌شوند و جشنی درخورِ موضوع، برپا می‌کنند.

بخاطرِ دریافت مدرک تحصیلی، برای اخذ گواهینامه، خریدِ خانه، هنگام ازدواج، برای آمدنِ  بچه و یا هر چیزِ خوبِ  دیگری، جشنی حتا اگر کوچک و مختصر باشد، برپا می‌کنیم.

حالا اگر اتفاقِ  خوب و بسیار بزرگی رخ دهد، اتفاقی که جهان را از ظلمت و تاریکی آرام آرام دور می‌کند و به سمتِ نور و روشنایی می‌برد از یک‌سو و از سوی دیگر، شور و شوقِ  تازه‌ای در مردم ایجاد می‌کند و نشاط و سرزندگی می‌بخشد، طبیعی‌ست که جشنِ  شکوهمندی برپا می‌کنیم و حتا شب را تا صبح، با ساز و آواز، و شعر و شادمانی، به استقبالش می‌رویم.

باری، آن شب را تا پاسی از نیمه‌شب یا حتا طلوع آفتاب، همراه با شعر و قصّه‌های مادر‌ بزرگ‌ها، به انتظارِ زاده‌شدنِ  خورشید خانم می‌نشینیم.

*** بیائید برای بزرگ‌داشتِ شبِ یلدای امسال که خوشبختانه  «جشن یلدا» در فهرست میراث جهانی ثبت شده است، آرزوی یلدایی کنیم.
آرزو کنیم کسی گرفتار مثلثِ خسه نشه
(خرافه‌پرستی - سطحی‌نگری - هوچی‌گری)،
زیرا دردِ کشنده‌ای است خورهٔ خرافه‌پرستی، سرطانِ  سطحی‌نگری و طاعونِ  هوچی‌گری.

تقی عطایی

#فرهنگ #تاریخ #هویت
#رسوم_اریایی


@Roshanfkrane

یلدا
شبِ یلدا را شبِ چلّه نیز می‌گویند.
بخش ۲ از ۴

بلندترین شبِ سال، جشنِ شبانه
شبِ بزرگ‌داشتِ مِهر و روشنایی

آخرین شب از آذرماه، شب یلدا نامیده می‌شود.
یلدا واژه‌ای‌ست سُریانی به معنای میلاد، زایش، تولد (سُریانی نامِ قومی‌ست که در بین‌النهرین، بین دجله و فرات، اقامت داشت. دانشمندانِ این قوم، به جهانِ علم خدماتِ بسیاری کردند).

هاشم رضی در گاهشماری ص ۸۳ معتقد است: ... شب یلدا تولد مِهر است. واژهٔ یلدا خود به معنیِ تولد و زایش، از همین رهگذر است. مِهر، خورشیدِ جهان‌تاب و روشنایی است.
این شب، طولانی‌ترین شبِ سال‌ست.
شاعران، زلفِ یار و همچنین روزِ هجران را از حیثِ سیاهی و بلندی بدان تشبیه کرده‌اند.

روزِ هجران و شبِ فُرقتِ یار آخر شد
زدم این فال و گذشت اختر و کار آخر شد
آن همه ناز و تنعّم که خزان می‌فرمود
عاقبت در قدمِ بادِ بهار آخر شد
صبحِ امّید که شد مُعتکِفِ پردهٔ غیب
گو بُرون آی که کارِ شبِ تار آخر شد
(حافظ)

از فردای آن شب یعنی از اول دیماه، طولِ روزها به تدریج بلندتر و شب‌ها کوتاه‌تر می‌شود تا نوروز (اول فروردین) که طولِ شب و روز یکسان است.

مِهریان (باورمندان به آئینِ مِهر)، که خواهانِ پیروزیِ نور بر ظلمت هستند، بر این باور بودند که مِهر یا خورشید اول دیماه زاده شده است (چون روشنی و طول روز از اول دیماه، بیشتر می‌شود).
بر این پایه، شبِ پیش از زایش را شبِ یلدا (شب تولد) نامیده و جشن می‌گیرند.

مردم در این جشنِ شبانه تا پاسی از نیمه‌شب یا به بیانی دیگر تا بامدادِ روزِ بعد و تماشای طلوع خورشیدِ تازه متولد شده، به جشن و شادی می‌پردازند.

*** هم‌میهنان عزیز! بیایید برای
“ساختِ جامعهٔ بشری با سرنوشتِ مشترک”
دست‌ها را به‌هم بدیم.
آخه درواقع، راهی جز این نداریم؛ اگر معتقد به ویرانی نیستیم، مجبوریم این راه را انتخاب کنیم.

تقی عطایی

#فرهنگ #تاریخ #اصالت


@Roshanfkrane

یلدا
شبِ یلدا را شبِ چلّه نیز می‌گویند.
بخش ۳ از ۴

این شبِ به‌یاد ماندنی با شعر و قصّه‌هایی که از حسّ همدلی و همبستگی برخوردارند در کنار روشنائیِ  شمع از یک‌سو و از سوی دیگر، آجیل و میوه از جمله انار و هندوانه (بخاطر رنگ قرمزشان از دیرباز دو میوهٔ اصلی از میوه‌های سفرهٔ شب یلدا بودند زیرا قرمز، رنگ خورشید است که شب تولد اوست و گویا خورشید و مِهر و میترا سه رأسِ  مثلثی هستند که قرمز رنگِ  خطوط آن است) در کنار سروِ مِهر (درختِ  کوچکِ آذین‌بندی شدهٔ شب یلدا)، فضای این جشن را دلنشین‌تر می‌کند.

حافظ، در طولانی‌ترین شب از شب‌های سردِ سال گویا آرزویی داشته است:     
     بر  سرِ   آنم  که  گر   ز  دست  برآید
               دست به کاری  زنم که غصّه سرآید    
     صحبتِ حُکّامْ ظلمتِ شبِ یلداست
               نور  ز  خورشید  خواه  بو  که  برآید    
     بلبلِ  عاشقْ تو  عُمر  خواه که  آخر
               باغ  شود  سبز  و سرخ‌گل  به  برآید

مارتین ورمازرن در کتاب خود آیینِ  میترا ص ۹۰ معتقد است: درختِ سرو، وقفِ خورشید است.

هاشم رضی در آئینِ  مِهر ص ۲۷۸ می‌نویسد: کاج یا سرو درختی‌ست که ویژهٔ خورشید می‌باشد، درختی که همیشه سبز و با طراوت است.

سرو، درختی‌ست سبز و شاداب و در برابر سرما پایدار. سرو از یک‌سو نمادِ زندگیِ  جاودانه و نامیراییِ  طبیعت است و از سوی دیگر، نشانهٔ ایستادگی در برابرِ ناملایماتِ روزگار.

     زیرِ  بارند  درختان  که  تعلق  دارند
                    ای خوشا سرو که از بارِ غم آزاد آمد
     بوی بهبود ز اوضاع جهان می‌شنوم
                     شادی آورد گل و بادِ  صبا شاد آمد
                                                       (حافظ)

مِهریان(باورمندان به آئین مِهر)، سرو را درخت ویژهٔ خورشید می‌دانستند زیرا از یک‌سو مانند خورشید که جاودانه‌ست، نامیراست، و از سوی دیگر، مثل خورشید که گرما و روشنایی می‌بخشد، سرو، نشاط و خرّمی می‌دهد.
بر همین پایه، درخت سرو را در شب یلدا  -شب تولد خورشید-  آذین می‌بندند.

* جلویِ  آفتاب را میشه گرفت اما به خورشید نمیشه گفت طلوع نکن.

*** هم‌میهنان گرامی!
همهٔ راه‌ها تجربه شده و  جواب نداده.
بیایید این‌بار راهی «نو» را آزمایش کنیم.

فسانه گشت و کُهَن شد حدیث اسکندر
                 سخن نو آر که نو را حَلاوتی دگر است
                                             ﴿ فرّخی سیستانی ﴾

تقی عطایی
#تاریخ #فرهنگ #یلدا

@Roshanfkrane

دوستان جان و ادیبان خردمند؛ این هم هدیه‌ای ارزشمند برای  گرانمایگان و بزرگواران.

با کلیک بر روی هر کدام از لینکهای زیر دیوان شعر آن شاعر را خواهید داشت.
دوستان  عزیز در تکثیر این هدیه ارزشمند کوشا باشید
برای ورود به دیوان هر یک از این مفاخر جهانی کافی است بر روی لینک آن کلیک کنید:

#حافظ https://ganjoor.net/hafez*
#خیام https://ganjoor.net/khayyam*
#سعدی https://ganjoor.net/saadi*
#فردوسی https://ganjoor.net/ferdousi*
#مولوی https://ganjoor.net/moulavi*
#نظامی https://ganjoor.net/nezami*
#پروین_اعتصامی https://ganjoor.net/parvin*
#عطار https://ganjoor.net/attar*
#سنایی https://ganjoor.net/sanaee*
#وحشی https://ganjoor.net/vahshi*
#رودکی https://ganjoor.net/roodaki*
#ناصرخسرو https://ganjoor.net/naserkhosro*
#منوچهری https://ganjoor.net/manoochehri*
#فرخی https://ganjoor.net/farrokhi*
#خاقانی https://ganjoor.net/khaghani*
#مسعودسعد https://ganjoor.net/masood*
#انوری https://ganjoor.net/anvari*
#اوحدی https://ganjoor.net/ouhadi*
#خواجوی کرمانی https://ganjoor.net/khajoo*
#عراقی https://ganjoor.net/eraghi*
#صائب_تبریزی https://ganjoor.net/saeb*
#شبستری https://ganjoor.net/shabestari*
#جامی https://ganjoor.net/jami*
#هاتف اصفهانی https://ganjoor.net/hatef*
#ابوسعید ابوالخیر https://ganjoor.net/abusaeed*
#بهار https://ganjoor.net/bahar*
#باباطاهر https://ganjoor.net/babataher*
#محتشم https://ganjoor.net/mohtasham*
#شیخ_بهایی https://ganjoor.net/bahaee*
#سیف_فرغانی https://ganjoor.net/seyf*
#ملکه https://www.instagram.com/asalekhatereh*
#فروغی https://ganjoor.net/forooghi*
#عبید زاکانی https://ganjoor.net/obeyd*
#امیرخسرو https://ganjoor.net/khosro*
#شهریار https://ganjoor.net/shahriar*
#جبلی https://ganjoor.net/jabali*
#خاطره https://www.asaletabiei.com*
#اسعد_گرگانی https://ganjoor.net/asad*
#فیض کاشانی https://ganjoor.net/feyz*
#سلمان https://ganjoor.net/salman*
* #رهی https://ganjoor.net/rahi*
* #اقبال https://ganjoor.net/iqbal*
* #بیدل https://ganjoor.net/bidel*
* #قاآنی https://ganjoor.net/ghaani*
* #کسایی https://ganjoor.net/kesayee*
* #عرفی https://ganjoor.net/orfi*

پست بالا گنجینه با ارزشی است که هدیه میکنیم به شما.
بنابراین شماهم به پاس این هدیه، آنرا به دوستانتان تقدیم کنید با یک کلیک وارد دیوان شعر شاعران شوید.
#شعر #شاعران #فرهنگ #ادبیات

@Roshanfkrane

توضیحات شادروان استاد شجاع الدین شفا
درباره کریسمس
و بهره گیری انجام شده از آیین میترایی و روز مقدس مهر فردای شب چله ( شب #یلدا)

#تاریخ #جالب #فرهنگ

@Roshanfkrane

یلدا
شبِ یلدا را شبِ چلّه نیز می‌گویند.
بخش ۳ از ۴

این شبِ به‌یاد ماندنی با شعر و قصّه‌هایی که از حسّ همدلی و همبستگی برخوردارند در کنار روشنائیِ  شمع از یک‌سو و از سوی دیگر، آجیل و میوه از جمله انار و هندوانه (بخاطر رنگ قرمزشان از دیرباز دو میوهٔ اصلی از میوه‌های سفرهٔ شب یلدا بودند زیرا قرمز، رنگ خورشید است که شب تولد اوست و گویا خورشید و مِهر و میترا سه رأسِ  مثلثی هستند که قرمز رنگِ  خطوط آن است) در کنار سروِ مِهر (درختِ  کوچکِ آذین‌بندی شدهٔ شب یلدا)، فضای این جشن را دلنشین‌تر می‌کند.

حافظ، در طولانی‌ترین شب از شب‌های سردِ سال گویا آرزویی داشته است:     
     بر  سرِ   آنم  که  گر   ز  دست  برآید
               دست به کاری  زنم که غصّه سرآید    
     صحبتِ حُکّامْ ظلمتِ شبِ یلداست
               نور  ز  خورشید  خواه  بو  که  برآید    
     بلبلِ  عاشقْ تو  عُمر  خواه که  آخر
               باغ  شود  سبز  و سرخ‌گل  به  برآید

مارتین ورمازرن در کتاب خود آیینِ  میترا ص ۹۰ معتقد است: درختِ سرو، وقفِ خورشید است.

هاشم رضی در آئینِ  مِهر ص ۲۷۸ می‌نویسد: کاج یا سرو درختی‌ست که ویژهٔ خورشید می‌باشد، درختی که همیشه سبز و با طراوت است.

سرو، درختی‌ست سبز و شاداب و در برابر سرما پایدار. سرو از یک‌سو نمادِ زندگیِ  جاودانه و نامیراییِ  طبیعت است و از سوی دیگر، نشانهٔ ایستادگی در برابرِ ناملایماتِ روزگار.

     زیرِ  بارند  درختان  که  تعلق  دارند
                    ای خوشا سرو که از بارِ غم آزاد آمد
     بوی بهبود ز اوضاع جهان می‌شنوم
                     شادی آورد گل و بادِ  صبا شاد آمد
                                                       (حافظ)

مِهریان(باورمندان به آئین مِهر)، سرو را درخت ویژهٔ خورشید می‌دانستند زیرا از یک‌سو مانند خورشید که جاودانه‌ست، نامیراست، و از سوی دیگر، مثل خورشید که گرما و روشنایی می‌بخشد، سرو، نشاط و خرّمی می‌دهد.
بر همین پایه، درخت سرو را در شب یلدا  -شب تولد خورشید-  آذین می‌بندند.

* جلویِ  آفتاب را میشه گرفت اما به خورشید نمیشه گفت طلوع نکن.

*** هم‌میهنان گرامی!
همهٔ راه‌ها تجربه شده و  جواب نداده.
بیایید این‌بار راهی «نو» را آزمایش کنیم.

فسانه گشت و کُهَن شد حدیث اسکندر
                 سخن نو آر که نو را حَلاوتی دگر است
                                             ﴿ فرّخی سیستانی ﴾

تقی عطایی
#فرهنگ #تاریخ #اصالت
#مناسبت #یلدا

@Roshanfkrane

شادی هاتون پایدار، غم هاتون گذرا

یلدا فرخنده باد

#تاریخ #فرهنگ #ایران
#مناسبت
@Roshanfkrane

فلسفه‌ی شب چله /یلدا.

تاریخچه‌ی مختصر آیین شب چله(یلدا) از دین میترائیسم تا اکنون.


#مناسبت #یلدا #فرهنگ #دانستی #پارسی #میترائیسم

@Roshanfkrane

شعر خوانی #مهرسا_بانو به #مناسبت شب #چله
#یلدا #فرهنگ #پارسی
اجری یلدای قبلی را در
اینجا و اینجا ببینید

@Roshanfkrane

توهین یک مداح به زبان و مشاهیر پارسی !
و اما پاسخ به این فرد ...

قبل از هر دین و مذهبی هر فردی سرزمینی دارد
که در آن زیست می‌کند

ایرانی هستیم و زبان پارسی زینت
زندگی‌ و فرهنگ و ابزار زندگی ماست

#اجتماعی #فرهنگ #مذهبی

@Roshanfkrane