روشنفکران

‍ ‍ ‍ ‍ ‍☘
۱۱ شهریور سالروز درگذشت بانو دلکش

( زاده ۳ اسفند ۱۳۰۳ بابل -- درگذشته ۱۱ شهریور ۱۳۸۳ تهران) خواننده موسیقی سنتی، فولکلور و پاپ

بانو دلکش «عصمت باقرپور» از کودکی استعداد خوانندگی‌اش را نشان می‌داد و هرجا که بچه‌های محل جمع می‌شدند، شروع به‌خواندن می‌کرد. وی در کودکی به‌مدرسه نرفت و هنگامی که ۱۲ ساله شد، پدرش درگذشت. مادرش که در کنار او دارای شش دختر و سه پسر دیگر بود، او را نزد دختر ازدواج کرده‌اش به‌تهران فرستاد.
او ۱۲ ساله بود که به دبستان رفت، اما خیلی زود خود را به‌کلاس پنجم رساند.

کشف استعداد:
وی در ۱۷ سالگی به‌کلاس پنجم دبستان رسید. در آن زمان دانش‌آموزان پنجم و ششم دبستان هفته‌ای یک ساعت کلاس موسیقی داشتند و به آن‌ها سرودهای میهنی آموزش داده می‌شد. روزی در همین کلاس‌ها، آموزگار موسیقی «ظهیرالدینی» که ویلونیست هم بود، وی را صدا زد و از زیبایی و رسایی صدای او گفت که یک نت بالاتر از همه می‌خواند و از او پرسید که آیا مایل به‌خواندن در رادیو هست؟ در آن زمان که رادیو به‌تازگی تاسیس شده بود، دلکش با ظهیرالدینی به اداره موسیقی رفت. در آن هنگام هیئت رئیسه اداره موسیقی، روح‌اله خالقی، علینقی وزیری و حشمت سنجری بودند. خالقی پس از شنیدن صدای او، وی را برای آموزش آواز به استاد عبدالعلی وزیری، پسرعموی علینقی وزیری سپرد. دلکش بسیار زود گوشه‌های موسیقی را آموخت. حدود ۶ ماه طول کشید تا توانست سراسر دستگاه سه‌گاه را یاد بگیرد، اما آموزش آواز سه سال به‌درازا کشید تا وی دستگاه‌های گوناگون را بیاموزد.

آغاز به کار در رادیو:
پس از دوره آموزش، او آمادگی داشت تا به‌جمع خوانندگان رادیو بپیوندد. وی در آن هنگام ۲۰ ساله بود و کمتر از پنج سال از تاسیس رادیو می‌گذشت. تا آن زمان خوانندگان زن قدیمی چون قمرالملوک وزیری، روح‌انگیز و ملوک ضرابی و روحبخش، بانوان آوازه‌خوان پیشرو در رادیو بودند و در این وضعیت، نیاز به‌صدایی تازه‌ نفس احساس می‌شد. نخستین اجرای دلکش در رادیو در سال ۱۳۲۳ بود. از نخستین باری که صدای او از فرستنده «بی‌سیم پهلوی» در چهارراه سیدخندان تهران پخش شد، توجه همگان را جلب کرد.
هنگام آغاز کار دلکش در رادیو، آهنگسازی برای همکاری با وی وجود نداشت و او نمی‌توانست تصنیف بخواند. بنابراین با توجه به تسلط و مهارتش در خواندن ترانه‌های محلی مازندرانی، تصمیم گرفته شد که برای جبران این کاستی، پس از خواندن هر آواز در رادیو، یک آواز محلی مازندرانی هم بخواند. آواز‌هایی مانند «ربابه‌جان»، «مریم‌جان»، «زهراجان»، «امیری»، «رعناجان» و ... که دلکش این آوازها را از زمان کودکی‌اش در بابل بلد بود و می‌خواند.
روح‌اله خالقی برای آغاز کارش نام هنری «دلکش» را که نام گوشه‌ای از دستگاه ماهور است، برگزید.
دلکش در مدت زمان کوتاهی به‌جمع بزرگان رادیو پیوست و با خوانندگان بزرگ و نامی ترانه‌های دوصدایی اجرا کرد. صدای او افزون بر حجم بالا، قدرت و گستردگی فراوانی داشت.
وی بعد از سالیان زیاد فعالیت هنری، با شروع انقلاب مانند بسیاری دیگر از همکارانش از خوانندگی منع شد و سالیان درازی در افسردگی بسر برد.
بانو دلکش در ۸۰ سالگی درگذشت و در امامزاده طاهر کرج به‌خاک سپرده شد.
‌

#تاریخ #فرهنگ #دلکش

@Roshanfkrane

4.2K views@Kamranmehrban, 18:16