عصر پسا دینی اروپا
روشنفکران
بالاخره از پایان های سده ی ۱۸ و طی سده های ۱۹ و ۲۰، مصیبت بارترین رخدادی که می توانست برای دین رخ دهد، گریبانگیر اصحاب کلیسا شد. مردم تقریبا همه ملت های اروپایی که از آغازهای رنسانس کم کم از دین آبا و اجدادی خود دست کشیده بودند، طی این مدت به کلی بنیادهای دینی را رها کرده و از آن گسیختند. به گونه ای که امروزه روز کلیسا در زندگی مردمان کم رونق شده و سایه ای از آن بیش نمانده است. به سخن دیگر فضای دینی چیره بر مناسبات مردم- مردم، مردم- دولت و دولت-دولت که تا سده ی ۱۷ و بلکه تا حدودی ۱۸، رنگ و بوی الهی و ایمانی داشت، به کلی رنگ باخت و بیشینه به پوسته ای تبدیل شد که تبلورش تنها در قالب برخی روزهای تعطیل و مراسم کم رمق یک شنبه های شمار اندکی از کلیساها نمود می یابد. در یک کلام بیشتر ملت ها با بریدن از بنیادهای دینی- مذهبی و رها کردن بیشتر آیین ها، مناسبات و قوانین و مقررات در حوزه های شخصی و گروهی و حتی فی مابین(دولت- دولت)، فضای دینی حاکم بر اروپا را کنار نهاده و وارد عصر پسا دینی شدند. در این عصر تا جایی که به دین و فضای دینی بر می گردد، نسبت علقه مردمان به دین در چهار شکل آشکار شد:
۱- شمار معتنابهی نه تنها از بنیاد دین نیاکانی بریدند، که پرچم طغیان و مخالفت با اصل و مناسک و مراسم دینی را برافراشته و بی باکانه به ضدیت با اصل و سرشت دین مشغول شده و آن را جهادی در راه دستیابی بشر به آزادی و برونرفت از خرافه پنداشتند؛
۲- گروهی دیگر بی سر وصدا با کلیسا و اصحاب و متولیانش قطع علاقه کرده و در زندگانی خود جایی برای علائق دینی قائل نشدند. سهل است که از آمد و شد به کلیسا اجتناب ورزیده، از دادن عشریه(زکات) و شرکت در مراسم و ادعیه و شعائر هفتگانه(برای کاتولیک ها) و نیز نذر ونیاز به قصد قربت پرهیز نموده و حتی آنها را به کلی به باد فراموشی سپرده و به عنوان میراثی فرهنگی در نسل های متوالی حفظ کردند؛
۳- گروهی دیگر که نه جسارت داشتند از بنیاد دین به کلی بگسلند و نه کلیسا و اصحابش را شایسته احترام و تقدس می دانستند، ناگزیر به تغییر دین روی آورده و به دامن مذاهب و نحله های دیگر غلتیدند؛
۴- و گروه اندک و ته مانده وفادار به دین و مبانی و مناسک آن، سرگردان، نگران و آشفته و منتظر و دلخوش به نوید ظهور مسیح موعود و شرایط آخر الزمانی، با فضای سخت و دردناک پسا دینی(از نگاه و دیدگاه آنان) ساخته و با آن لاجرم به مماشات می پردازند.
ولی چنین تطور و تحولی در اروپا و جهان نو، آرام و بس تدریجی و بلکه چند سده‌ای بود. حال این که در جوامع شرقی، آمریکای لاتین و خاورمیانه و شمال آفریقا و ...گذر از جامعه دینی و ورود به مناسبات پسا دینی تند و پرشتاب رو به نمودن سریع است. همین پرشتاب شدن خارق العاده گذر از دین، کار حاکمان و اصحاب ایمان راکه تحمل این پیوندگسیختگی برایشان سخت می نماید، پریشان کرده و پرشتاب با بهره گیری از هر ابزاری در صدد سدبندی در مقابلش بر آمده اند. بخش بزرگی از تنش و آشوب های بزرگ اجتماعی ملل خاورمیانه طی سال های پیش رو، نشأت گرفته از تقابل بین حاکمان و دینداران با سیل نسل هایی است که در صدد پیوستن به لشگریان دوره پسا دینی برآمده اند.
✍ #یدالله_کریمی_پور
#اجتماعی #مذهبی #اندیشه #رونسانس
@Roshanfkrane
روشنفکران
بالاخره از پایان های سده ی ۱۸ و طی سده های ۱۹ و ۲۰، مصیبت بارترین رخدادی که می توانست برای دین رخ دهد، گریبانگیر اصحاب کلیسا شد. مردم تقریبا همه ملت های اروپایی که از آغازهای رنسانس کم کم از دین آبا و اجدادی خود دست کشیده بودند، طی این مدت به کلی بنیادهای دینی را رها کرده و از آن گسیختند. به گونه ای که امروزه روز کلیسا در زندگی مردمان کم رونق شده و سایه ای از آن بیش نمانده است. به سخن دیگر فضای دینی چیره بر مناسبات مردم- مردم، مردم- دولت و دولت-دولت که تا سده ی ۱۷ و بلکه تا حدودی ۱۸، رنگ و بوی الهی و ایمانی داشت، به کلی رنگ باخت و بیشینه به پوسته ای تبدیل شد که تبلورش تنها در قالب برخی روزهای تعطیل و مراسم کم رمق یک شنبه های شمار اندکی از کلیساها نمود می یابد. در یک کلام بیشتر ملت ها با بریدن از بنیادهای دینی- مذهبی و رها کردن بیشتر آیین ها، مناسبات و قوانین و مقررات در حوزه های شخصی و گروهی و حتی فی مابین(دولت- دولت)، فضای دینی حاکم بر اروپا را کنار نهاده و وارد عصر پسا دینی شدند. در این عصر تا جایی که به دین و فضای دینی بر می گردد، نسبت علقه مردمان به دین در چهار شکل آشکار شد:
۱- شمار معتنابهی نه تنها از بنیاد دین نیاکانی بریدند، که پرچم طغیان و مخالفت با اصل و مناسک و مراسم دینی را برافراشته و بی باکانه به ضدیت با اصل و سرشت دین مشغول شده و آن را جهادی در راه دستیابی بشر به آزادی و برونرفت از خرافه پنداشتند؛
۲- گروهی دیگر بی سر وصدا با کلیسا و اصحاب و متولیانش قطع علاقه کرده و در زندگانی خود جایی برای علائق دینی قائل نشدند. سهل است که از آمد و شد به کلیسا اجتناب ورزیده، از دادن عشریه(زکات) و شرکت در مراسم و ادعیه و شعائر هفتگانه(برای کاتولیک ها) و نیز نذر ونیاز به قصد قربت پرهیز نموده و حتی آنها را به کلی به باد فراموشی سپرده و به عنوان میراثی فرهنگی در نسل های متوالی حفظ کردند؛
۳- گروهی دیگر که نه جسارت داشتند از بنیاد دین به کلی بگسلند و نه کلیسا و اصحابش را شایسته احترام و تقدس می دانستند، ناگزیر به تغییر دین روی آورده و به دامن مذاهب و نحله های دیگر غلتیدند؛
۴- و گروه اندک و ته مانده وفادار به دین و مبانی و مناسک آن، سرگردان، نگران و آشفته و منتظر و دلخوش به نوید ظهور مسیح موعود و شرایط آخر الزمانی، با فضای سخت و دردناک پسا دینی(از نگاه و دیدگاه آنان) ساخته و با آن لاجرم به مماشات می پردازند.
ولی چنین تطور و تحولی در اروپا و جهان نو، آرام و بس تدریجی و بلکه چند سده‌ای بود. حال این که در جوامع شرقی، آمریکای لاتین و خاورمیانه و شمال آفریقا و ...گذر از جامعه دینی و ورود به مناسبات پسا دینی تند و پرشتاب رو به نمودن سریع است. همین پرشتاب شدن خارق العاده گذر از دین، کار حاکمان و اصحاب ایمان راکه تحمل این پیوندگسیختگی برایشان سخت می نماید، پریشان کرده و پرشتاب با بهره گیری از هر ابزاری در صدد سدبندی در مقابلش بر آمده اند. بخش بزرگی از تنش و آشوب های بزرگ اجتماعی ملل خاورمیانه طی سال های پیش رو، نشأت گرفته از تقابل بین حاکمان و دینداران با سیل نسل هایی است که در صدد پیوستن به لشگریان دوره پسا دینی برآمده اند.
✍ #یدالله_کریمی_پور
#اجتماعی #مذهبی #اندیشه #رونسانس
@Roshanfkrane