آتشسوزی #تخت_جمشید

بریده ای از کتاب

۲۳۴۸ سال پیش در چنین ماهی بود که جنگی سخت و سرنوشت ساز میان #داریوش_سوم #هخامنشی و #اسکندر مقدونی ، در جایی بین #اربیل و #دهوک رخ داد ؛ در منابع یونانی تاریخ این جنگ یکم اکتبر ۳۳۱ پیش.م بوده ٬ یعنی ۹ مهر 😕

در این جنگ داریوش سوم شکست خورد و این شکست سبب پایان کار حکومت پهناور و قدرتمند #هخامنشیان شد. یکی از فرماندهان داریوش در این جنگ ، آتروپات از دیار آذربایجان بود.

چند ماه پس از این شکست ، در نبردی بنام نبرد « دربند پارس » میان لشکر اندک #آریوبرزن و سپاهیان اسکندر ، راه برای تصرف پایتخت #ایران_زمین ، باز شد ( ۲۰ ژانویه ۳۳۰ پیش.م ، ۳۰ دی ) ؛ اسکندر #پارسه را تصرف کرد و پس از غارت آن ، آنجا را به آتش کشید ؛ هنوز هم آثار آتشسوزی وی در این دیار باستانی وجود دارند

آتش سوزی تخت جمشید به روایت پلوتارک ...

پلوتارک مورخ مشهور در کتاب « حیات مردان نامی » در خلال شرح زندگی و جنگ های #اسکندر به آتش افروزی او در پارسه اشاره میکند. بر اساس روایت پلوتارک #تائیس معشوقه #بطلمیوس ، در جشنی که اسکندر به مناسبت پیروزی بر #ایرانیان ترتیب داده بودند بر سر میز شام سخنرانی میکند ، پلوتارک سخنان آن زن و اتفاقات بعد آن را چنین روایت میکند :

زن زمزمه کنان میگفت : در چنین روزی بسیار بیشتر از آنچه تصور میکرد محظوظ و خشنود است. بخصوص پس از تحمل آنهمه رنج و مشقت که مدتها سرگردان و حیران همراه سپاهیان در ممالک آسیا میگشت. ولی حالا چقدر مشعوف و سرفراز است که باتفاق سپاهیان غرق در مسرت ، در پیشگاه پر عظمت #پادشاهان بزرگ #ایران قرار دارد. اما رضایتش آنوقت به سر حد کمال خواهد رسید که به #عنوان_تفریح_و_شادی در همین قصر #آتشی بر افروزند و این بارگاه خشایارشا را که شهر آتن بسوخت ، بدست خودم ، در حظور شاهی چون اسکندر بسوزانم تا در آتیه بگویند که زنانی که همراه سپاه اسکندر بودند ، بهتر از کلیه سرکردگان و سرداران نیرو های بحری و بری یونانی انتقام خویش را از اعمال ایرانیانی که در گذشته به سرما آوردند ، گرفتند. هنوز این کلمات از زبان آن زن خارج نشده بود که درباریان اسکندر شادی کنان و کف زنان فریاد برآوردند که چه خوب مطلب تقریر شده و شاه را تهبیج کردند که بدین کار اجازه دهد.

اسکندر رفته رفته اغوا شد تا اینکه ناگاه برپاساخت و تاجی از گل بر فرق خویش نهاد و مشعلی بر دست گرفت و قبل از همه به راه افتاد. درباریان نیز جملگی در اطراف قصر به فریاد و رقص پرداختند. سایر مقدونیان نیز که چنین دیدند عموما با مشعل های فروزان ، شادی کنان به سوی قصر دویدند و پیش خود می گفتند که #آتش_زدن_قصرشاهی_از_طرف_اسکندر نشانه اینست که خیال دارد به سوی مملکت خویش عزیمت کند و از اقامت بیشتر در بین خارجیان منصرف شده است. اینست کیفیت سوختن قصر سلطنتی پادشاهان ایران 📕 پلوتارک ، 1346 : ص386 و 387

.
مورخین معاصر از جمله دکتر سامی ، دکتر شاپور شهبازی ، دکتر یوکیلهتو و ... با مطالعه منابع دیگر و بررسی شرایط آن روزگار علت آتش افروزی اسکندر در پارسه را نه به تحریک یک زن و مستی اسکندر بلکه کاملا #عامدانه و از روی هوشیاری میدانند ، در آن روزگار سقوط هخامنشیان تخت جمشید نزد ایرانیان همچون پایگاهی ملی مذهبی بوده است که تا زمانی که پابرجاست امید به پیروزی علیه متجاوزان مقدونی هم پابرجاست و زمینه ساز مقاومت ها و قیام های بسیاری علیه مقدونیان خواهد شد از این رو که پارسه تبدیل به نماد مقاومت ایرانیان شده و همچنین یادگاری از پادشاهان بزرگ پیشین است اسکندر آن را نابود کرد.

🔥 سوختن کتاب اوستا در آتش افروزی اسکندر

تنسر ، هیربدان هیربد زمان #اردشیر بنیانگزار شاهنشاهی #ساسانی ضمن نامه ای به جسنفس ( گشنسپ ) پادشاه #طبرستان مینویسد : میدانی که #اسکندر #کتاب دین ما دوازده هزار پوست گاو باستخر بسوخت ؟

در کتاب ارداویرافنامه هم این عبارت منعکس شده است : « زند #اوستا که در روی پوستهای گاو بخط زر نوشته شده بود در استخر پاپکان ( شهریست در نزدیکی تخت جمشید ) در دفتر خانه بود. #اهریمن پتیاره شوم اسکندر بدکنش را بر آن داشت که آنرا بسوزاند ». حمزه اصفهانی و ابن ندیم هم از سایر کتاب سوزی ها و کشتار عالمان و دانشمندان ایران و بابل به دست اسکندر یاد کرده اند.
تاریخی باستانی
🆔👉 @Roshanfkrane ✍

یادی از دلاوری و پایداری آریوبرزن_ #آریابرزین


✅یکی از سرداران بزرگ تاریخ ایران در زمان #هخامنشیان، آریوبرزن بود که در زمان حمله‌ی #اسکندرمقدونی به ایران، از سرزمین خود با شجاعت دفاع کرد و در این راه کشته شد. عده‌ای او را از اجداد کردها يا لرها می دانند.

اسکندر مقدونی پس از پیروزی در سومین جنگ خود با ایرانیان که به جنگ #آربل #Arbel یا #گوگامل #Gqugamele مشهور است در سال ۳۳۱ پیش از میلاد مسیح، بابل و شوش و استخر (در استان فارس کنونی) را از آن خود ساخت و تصمیم به دست یافتن به پارسه گرفت و به سوی پایتخت ایران حرکت کرد .

#اسکندر ، سپاه خود را به دو بخش تقسیم کرد. یکی از بخش‌ها به فرماندهی شخصی به نام پارمن یونوس از راه جلگه‌ی رامهرمز و بهبهان  به سوی پارسه حرکت کرد و خود اسکندر نیز با سپاه سبک اسلحه، از راه کوهستان (کوه‌های کهگیلویه) روانه‌ی پایتخت ایران شد و در تنگه‌های دربند پارس (برخی آن را تک‌آب و گروهی آن را تنگ‌آری می دانند) با مقاومت ایرانیان روبرو شد.

درجنگ دربندپارس آخرین پاسداران ایران با شماری اندک به فرماندهی آریوبرزن در برابر سپاهیان پرشمار اسکندر مقدونی دلاورانه از میهن خویش دفاع کردند و بی پروا با سپاهیان اسکندر به مقابله پرداختند و بسیاری از آنان را به خاک نشاندند و سر انجام توانستند سپاه اسکندر را به عقب نشینی وادارند .

با وجود آریوبرزن و پاسدارانی که جانانه از میهن خویش دفاع می نمودند گذر سپاهیان اسکندر از این تنگه‌های کوهستانی غیر ممکن بود. پس اسکندر به نقشه‌ی جنگی ایرانیان در جنگ #ترموپیل #Thermopyle روی آورد و با کمک یک اسیر ایرانی، آریوبرزن را دور زد و از بیراهه‌ها و تنگه های سخت کوهستانی خود را به پشت سربازان پارس رسانید و آنان را به محاصره گرفت. (پس از اتمام جنگ نیز عمر آن اسیر چندان دوامی نیاورد و به دستور اسکندر به دلیل خیانت کشته شد.)

آریو برزن با ۴۰ سواره و ۵ هزار سرباز پیاده و وارد کردن تلفات سنگین به دشمن، خط محاصره اسکندر را شکست و برای یاری به پایتخت به سوی پارسه شتافت ولی سپاهیانی که اسکندر دستور داده بود از راه جلگه به طرف پارسه بروند، پیش از رسیدن او به شهر دست یافته بودند .

آریو برزن با وجود دست تصرف پایتخت به دست سربازان اسکندر و در حالی که سپاهیان دشمن سخت در تعقیب او بودند حاضر به تسلیم نشد و آنقدر در پیکار با دشمن پافشاری کرد که همه‌ی یارانش از پای افتادند و جنگ وقتی به پایان رسید که آخرین سرباز پارسی زير فرمان آریوبرزن به خاک افتاده بود.

در کتاب #اتیلا نوشته‌ی #لویزدول آمده که در آخرین نبرد اسکندر که از شجاعت آریوبرزن خوشش آمده بود به او پیشنهاد داده بود که تسلیم شود تا مجبور به کشتن او نشود ولی آریوبرزن گفته بود: "شاهنشاه ایران مرا به اینجا فرستاده تا از این مکان دفاع کنم و من تا جان در بدن دارم از این مکان دفاع خواهم کرد."

 اسکندر نیز در جواب او گفته بود:"شاه تو فرار کرده. تو نیز تسلیم شو تا به پاس شجاعتت تو را فرمانروای ایران کنم."

 ولی آریو برزن در پاسخ گفته بود : "پس حالا که شاهنشاه رفته من نیز در این مکان می مانم و آنقدر مبارزه میکنم تا بمیرم" و اسکندر که پایداری او را دیده بود دستور داد تا او را از راه دور و با نیزه و تیر بزنند.

 آنها آنقدر با تیر و نیزه او را زدند که یک نقطه‌ی سالم در بدن او باقی نماند. پس از مرگ او را درهمان محل به خاک سپردند و روی قبر او نوشتند "به یاد لئونیداس”🔅

در این جنگ #یوتاب (به معنی درخشنده و بی مانند) خواهر آریوبرزن که  فرماندهی بخشی از سپاه را بر عهده گرفته بود، در کوه‌ها راه را بر سپاه اسکندر بست. یوتاب و برادرش آنچنان جنگیدند تا هر دو کشته شدند و نامی درخشان از خود بر جای گذاشتند.

#لئونیداس کسی بود که در زمان حمله‌ی خشایارشا به یونان در جنگ ترموپیل مانند آریو برزن پایداری کرده بود و سرنوشتی همانند آریو برزن داشت اما بر خلاف آریوبرزن که جز چند سطر ترجمه از منابع دیگران اثری در دست نیست، یونانیان در محل بر زمین افتادن لئونیداس، یک پارک و بنای یاد بود ساخته و مجسمه او را برپا داشته اند و واپسین سخنانش را بر سنگ حک کرده اند تا از او سپاسگزاری شده باشد.

📇گزيده‌ای از فرهنگ و تاريخ جهان
نوشته‌ی فریدون زنگنه در گروه اسکندر مقدونی، هخامنشیان


📸 آرامگاه #آریوبرزن یا #دخمه_سنگی داو و دختر در منطقه‌ی حسین آباد و مراس خان رستم ممسنی و در دامنه‌ی کوه آنا استان فارس قرار گرفته است. 👇

روحش_شاد
#تاریخ
#باستان
#معرفی
@Roshanfkrane

#هخامنشیان چگونه ستون های #تخت_جمشید را ساختند؟

مهندسين ايرانى در 2500 سال قبل با
بکارگیری قرقره های مرکب و داربست و چرثقيل ستون های چندین تُنی پارسه را جابجا و روى هم سوار ميكردن
#تاریخ
@Roshanfkran

فلسفه سفرهِ
#هفت_سین_عید !

در آیین #باستانی ایران برای هر جشن ( خوان )یا سفره‌ای گسترده می‌شد که دارای انواع خوراکی‌ها بود،
سفره #نوروزی بر پایه عدد مقدس 7 بنا شده بود

🔹در زمان #هخامنشیان در نوروز به روی 7 ظرف چینی غذا می‌گذاشتند که به آن 7 چین می‌گفتند،
بعدها در زمان ساسانیان 7 شین رسم شد که شامل شمع، شراب، شیرینی، شربت، شمشاد، شقایق و شاخه نبات بود

👈 بعد از سقوط #ساسانیان وقتی مردم ایران اسلام را پذیرفتند شراب را حرام اعلام کردند وهمزاد شراب یعنی سرکه را جایگزین کرده و با حفظ سنت‌ها و آیین های #باستانی به 7 سین تغییر پیدا کرد که شامل:

سیب، سیر، سرکه، سکه، سمنو، سماق و سنجد است !👌
#دانستنی
#فرهنگ
#پارسی
#باستان
#نوروز
@Roshanfkrane

#ﺗﺨﺖ‌_ﺟﻤﺸﯿﺪ پیش از تخریب و ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ #هخامنشیان چگونه بود؟

این ﻭﯾﺪئو توسط کارشناسان حرفه‌ای ﻣﻮﺯهٔ ﺑﺮﯾﺘﺎﻧﯿﺎ ﺗﻬﯿﻪ شده.
#باستان

@Roshanfkrane

🎋 #ایران -
۷ فروردین،روز #جشن_نوروز⁩ است.

✍️ جشن نوروز در زمان #هخامنشیان نمایندگان اقوام مختلف در شهر ⁧ #پارسه⁩ این روز را جشن می‌گرفتند.
این سنت تاکنون در کشورهای حوزه‌ِ نوروز ادامه داشته‌‌است.

➖امسال مردم #تنگسیر در بیجار استان #کردستان برای همدردی با #سیل‌زدگان این جشن را لغو کردند.
#مناسبت
@Roshanfkrane

"آرامگاه #اردشیر_سوم

پارسه
"اردشیر سوم" شاه بزرگ #ایران و یازدهمین پادشاه شاهنشاهی #هخامنشیان است , او همزمان با اولین #فرعون از سلسله ی سی و یکم مصر می باشد . وی پسر #اردشیر دوم و جانشین او بود .

✔طبق بررسی های انجام شده نمای #آرامگاه نشان دهنده ی تالار های #پارسه ، ستون ها و سقف آنها می باشد و بسیاری از بازسازی های انجام شده از تالارهای پارسه از روی این طرح و طرح های مشابه آن در دیگر آرامگاه های #هخامنشی انجام شده است.
کهن دیارا
#گردشگری #باستان
🆔👉 @Roshanfkrane ✍

✍🏻سید #مصطفی_تاجزاده:

📌دکتر #ولایتی می‌گوید اقتدار جمهوری اسلامی به آنجا رسیده که تهران سوار می‌شویم و بیروت پیاده؛ یعنی مرزهای کشور به عصر #هخامنشیان رسیده است!

به اطلاع رئیس هیئت امنای بیمارستان مسیح دانشوری و مشاور بین‌الملل رهبر می‌رساند در ایران #انسولین_نیست.

"توسعه تک‌بعدی و کاریکاتوری"

#سیاسی


@Roshanfkrane

پارس سرزمین جاویدان

دروازه ملل
دروازه ملل نام كاخ كوچكی در شمال شرقی صفه #تخت_جمشید و جلوی پلكان ورودی است . علت نامگذاری آن به این سبب است که نمایندگان ملل مختلف ابتدا از این دروازه وارد می شدند و سپس به کاخهای مختلف هدایت می شدند به همین سبب شکل این دروازه می بایست طوری باشد که قدرت و شکوه #هخامنشیان را به همه یاد آوری کند.این بنای زیبا به دستور خشایارشا ساخته شد وو شامل یک سالن نسبتا کوچک با سه در و چهار ستون 16/5 متری می باشد. دو ستون این بنا سالم مانده است و یکی دیگر را با قسمتهای شکسته ستونهای دیگر بازسازی کرده اند و این ستون بازسازی شده کاملترین ستون تخت جمشید می باشد. نمای داخلی سالن با کاشی های سبز آبی نارنجی پوشیده شده بود و نمونه ای از این كاشی ها داخل انبار موزه تخت جمشید است

#باستان #دانستنی

@Roshanfkrane

#هخامنشیان چگونه ستون های تخت جمشید را ساختند؟

بخشی از #مستند 5000 سال #مهندسی ایرانیان:
به کارگیری قرقره های مرکب در بالا بردن ستون های چندین تنی #پارسه...

#تخت_جمشید #باستان #جالب

#دانستنی
@Roshanfkrane