🔊 #فایل_صوتی

🎙 سخنرانی مهندس محمد بهشتی در مراسم رونمایی از کتاب روایت پرویز پیران از مسئله توسعه در ایران

🎬 صوت سخنرانی همه صاحب نظران در مراسم

📕 تهیه کتاب روایت پرویز

@pooyeshfekri

🔊 #فایل_صوتی

🎙 سخنرانی دکتر پرویز پیران در مراسم رونمایی از کتاب روایت پرویز پیران از مسئله توسعه در ایران

🎬 صوت سخنرانی همه صاحب نظران در مراسم

📕 تهیه کتاب روایت پرویز

@pooyeshfekri

من خودم را گاهی در کسوت آن گنجشکی می‌بینم که چون جنگل آتش گرفته بود، با منقار کوچکش، جرعه جرعه از آبِ دریا می‌گرفت و به جنگل می‌پاشید. به او گفتند: جرعه‌ی آب تو در برابر این شعله‌ها چه کارایی دارد؟ او‌ گفت که: «به خودم می‌گویم من هم کاری انجام داده‌ام…». و من هم دلم را خوش می‌کنم که لااقل بی‌تفاوت نماندم…

ژاله آموزگار یگانه
دهم خرداد هزار و چهارصد و چهار
خانه اندیشمندان علوم انسانی

@pooyeshfekri

⚡️اطلاعیه پویش فکری توسعه

🔸 اخیراً مطلبی در رابطه با درج نام «دکتر موسی غنی‌نژاد» در سایت پویش، در فضای مجازی منتشر شده است، و برخی از مخاطبین عزیز سوالاتی طرح نمودند، که در این اطلاعیه توضیحاتی تقدیم می‌شود.

🔸 همانطور که مخاطبین پویش فکری توسعه اطلاع دارند، حدود 8 سال است که این مجموعه در حال تدوین روایت صاحب‌نظران از مسئله توسعه در ایران است، تا بتواند با تبیین و شناخت دقیق‌تر مسئله توسعه ایران و ریشه‌های آن، پیشنهادات بزرگان علم و دغدغه‌مندان توسعه را جمع‌آوری کند تا با یک گفت‌وگوی فراگیر مسیری هرچند سخت و دشوار برای توسعه ایران ترسیم شود. شاید بتوان گامی در این مسیر برداشت.

🔸 تیم‌هایی در پویش فکری توسعه مقالات، مصاحبه‌ها و کتاب‌های منتشر شده‌ صاحب‌نظران را مطالعه، خلاصه و کدگذاری می‌کنند و سپس تلاش می‌شود تا نظام فکری صاحب نظر در باب مسئله توسعه استخراج گردد و در صورت امکان به تایید خود صاحب‌نظر برسد.

🔸 در مسیر تدوین این کتاب‌ها بسیاری از صاحب‌نظران همراهی نموده و با مشارکت در جلسات گفت‌وگویی در تدوین کتاب روایت‌شان به ما کمک کردند. از جمله دکتر محمود سریع القلم، دکتر مقصود فراستخواه، دکتر بایزید مردوخی، دکتر محمدرضا سرکار آرانی، استاد داریوش آشوری، دکتر فرهنگ رجایی، دکتر پرویز پیران، دکتر مسعود نیلی و دکتر همایون کاتوزیان. که تا به حال کتاب‌های آنها نیز چاپ و منتشر شده است. از همه این اساتید و صاحب‌نظران برجسته که دغدغه‌مند توسعه ایران هستند، برای همراهی و زحمت‌هایشان سپاسگزاریم.

🔸 برخی دیگر از صاحب‌نظران مانند دکتر فرشاد مومنی، دکتر ناصر فکوهی، مهندس محمد بهشتی، دکتر رضا داوری اردکانی و تعدادی دیگر از صاحب‌نظران که در فهرست سایت پویش فکری توسعه آمده است، نیز کتاب روایتشان تدوین شده و گفت‌وگوهایی نیز با آنها انجام شده است که این کتاب‌ها در چند ماه آینده منتشر خواهد شد.

🔸 البته بعضی از صاحب‌نظران معاصر ما، چشم از جهان فروبستند و ما دسترسی به ایشان نداشتیم تا در جلسات نهایی با آنها هماهنگ کنیم و گفت‌وگو را تکمیل کنیم، اما به دلیل اهمیت نظرات آنها در فضای علمی، کتاب روایت‌ ایشان از مسئله توسعه در ایران تدوین شد. مانند استاد علی رضاقلی که کتاب روایت ایشان چاپ شده است و دکتر سید جواد طباطبایی که کتاب روایت ایشان تدوین شده و در حال طی مراحل مجوز و انتشار است و به زودی منتشر خواهد شد.

🔸 در همین راستا صاحب‌نظران دیگری هستند که علاقمند‌یم روایت آنها از مسئله توسعه در ایران را استخراج کنیم. زیرا از نظر ما، نگاه و نظریه‌های ایشان راهگشای مسیر توسعه خواهد بود. یکی از این اساتید و صاحب‌نظران نیز «دکتر موسی غنی‌نژاد» هستند که نگاهی علمی و عمیق به مباحث توسعه اقتصادی دارند. دوستان ما در پویش فکری توسعه تلاش کردند تا با استفاده از مقالات و کتاب‌های ایشان، روایت دکتر ‌غنی‌نژاد را از مسئله توسعه در ایران استخراج کنند. بنابر این مانند دیگر اساتید نام ایشان در فهرست روایت‌‌هایی که در حال تدوین است، در سایت پویش درج شده بود.

🔸 در برخی از روایت‌ها، صاحب‌نظران امکان و فرصت همراهی و مشارکت در گفت‌وگوهای توسعه را داشته‌اند، و در برخی دیگر، اساتید یا در قید حیات نیستند و یا فرصت و امکان مشارکت ندارند. اما به دلیل اهمیت نظرات و جایگاه علمی ایشان، تدوین روایتشان متوقف نشده بود. روایت دکتر موسی ‌غنی‌نژاد نیز جزء کتاب‌هایی بود که در برنامه ما برای تدوین قرار داشت و با کسب موافقت خود ایشان، نسخه‌ای اولیه از کتاب نیز تهیه و توسط دبیر علمی بازخوانی و پیشنهادهای تکمیلی ارایه شد؛ اما به دلایلی که بر ما پوشیده است ایشان از ادامه همراهی پرهیز کردند و بقیه مراحل گفت‌وگو و نهایی‌سازی روایت متوقف شده است. اما نام ایشان از فهرست صاحب نظران توسعه حذف نشده بود به امید آن که بتواند ادامه یابد. زیرا ما همچنان معتقدیم تدوین روایت ایشان در دانش‌نامه توسعه ایران، به غنای این مجموعه می‌افزاید.

🔸 لازم به ذکر است پوستری با نام ایشان منتشر نشده است و تنها نام و تصویر ایشان در فهرست نظریه‌پردازان توسعه ایران در سایت درج شده بود، که نشان دهیم پویش فکری توسعه برنامه دارد تا کتابی در رابطه با نظرات ایشان درباره توسعه تدوین کند. گرچه معتقدیم درج نام و تصویر افراد در رسانه‌ها و حتی تدوین و انتشار دیدگاههای منتشر شده ی آنها به صورت مقاله یا کتاب، توسط شخص ثالث، نیازی به کسب اجازه از خود فرد ندارد، با این‌حال به احترام درخواست ایشان، نام این صاحب‌نظر از فهرست مربوطه در سایت حذف شد...

📃 متن کامل اطلاعیه را اینجا بخوانید.

@pooyeshfekri

📘 کتاب روایت «همایون» منتشر شد

📚دهمین روایت از مجموعه گفت‌و‌گو‌های توسعه

✍️ بخشی از مقدمه دکتر محسن رنانی بر کتاب روایت همایون کاتوزیان

@pooyeshfekri

🔹 بخش اعظم روشنفکران و نظریه‌پردازان ایرانی دهه‌های چهل، پنجاه و شصت شمسی، مسئله توسعه‌نیافتگی ایران را همواره در چارچوب سنت مارکسیستی (ماتریالیسم تاریخی) تحلیل و تبیین می‌کردند. کاتوزیان یکی از پیشگامانی است که این چارچوب را شکست و روش‌ تحلیلی تازه و تفسیری متفاوت از مسئله ارایه کرد.

🔹 نظریه‌ها و مفاهیمی که او در قالب اصطلاح‌هایی همچون جامعه کم‌آب، جامعه پراکنده، استبداد ایرانی، ساختار طبقاتی، دولت بی‌طبقه، تضاد دولت و ملت، جامعه کوتاه‌مدت و نهایتاً چرخه استبداد ارایه کرده است، برای فهم سازوکار توسعه‌نیافتگی ایران بسیار الهام‌بخش و راهگشا بوده است.

🔹 پس از کاتوزیان بود که عصر نو و نسل تازه‌ای از نظریه‌پردازی غیرمارکسیستی و غیرکلیشه‌ای برای تبیین مسئله توسعه‌نیافتگی ایران پدیدار شد. بر این اساس تلاش فکری کاتوزیان در زمینه تبیین مسئله توسعه‌نیافتگی ایران را باید تلاشی پیش‌کسوتانه و افق‌گشایانه ارزیابی کرد.

🔹 او در چارچوب الگوی نظری استبداد ایرانی؛ عقب‌ماندگی جامعه ایران را در مقایسه با پیشرفت جامعه اروپا تحلیل می‌کند و آن را معلول تعامل دو ساخت سیاسی و اجتماعی می‌داند. درواقع در چارچوب تحلیلی کاتوزیان، نظریه استبداد ایرانی بر ساخت سیاسی و نظریه جامعه کوتاه‌مدت بر ساخت اجتماعی متمرکز است.

🔹 کاتوزیان در چارچوب نظریه استبداد ایرانی و با ارایه شواهد تاریخی، مسئله عقب‌ماندگی ایران را در سه دوره تاریخی ایران باستان، قدیم و جدید تحلیل می‌کند؛ گرچه تمرکز و تأکید او بر تحلیل تحولات دوره انقلاب مشروطیت تا پایان دوره پهلوی است.

🔹 بی‌گمان جامعه دانشگاهی و روشنفکری ایران، پیشرفت‌های فکری سه دهه اخیر خود را در تبیین مسئله توسعه‌‌نیافتگی ایران، تا حدود زیادی مدیون اندیشه‌های افق‌گشایانه کاتوزیان است و از این بابت باید از او سپاسگزار باشیم.

📘 برای تهیه کتاب روایت همایون کلیک کنید.

🔶 پوزش‌خواهم، چون توسعه‌خواهم!

✍️ محسن رنانی

🔹 این نوشتار درباره متن و حواشی سخنان «دو و نیم دقیقه‌ای» من در مراسم رونمایی از کتابهای «روایت توسعه» است و دو بخش دارد:

✅ یک: توضیح و پوزش‌خواهی درباره آنچه گفته‌ام؛

✅ دو: سپاس‌گزاری از نقدها و زنهاردهی درباره برخی روندهای جامعه ما.

🔹 آنان‌که فقط می‌خواهند علت (نه دلیل) آن سخنان و منبع آن را بدانند، فقط بخش اول را بخوانند. آنان‌که حوصله‌ بیشتری دارند و درباره نوع واکنش‌ها و معنای اجتماعی آنها حساس‌شده‌اند، بخش‌دوم را هم بخوانند.

🟠 بخش‌اول: توضیح و پوزش‌خواهی

🔹 افراد به‌همان ‌میزانی ‌که سخن‌شان در جامعه بیشتر دیده و شنیده می‌شود، بیشتر باید در سخن‌گفتن دقت کنند و از هیجان در سخن بپرهیزند. این همان اصلی است که متاسفانه من رعایت نکردم. در آن نشست اصولا قرار نبود من تحلیل کنم، بلکه قرار بود به‌عنوان دبیرعلمی روایت‌های توسعه، خیلی کوتاه و در چند دقیقه، درباره روند استخراج آن روایت‌ها گزارشی به جمع ارایه‌کنم. اما در توضیح دشواری کار و نیز ضرورت نگاه بلندمدت، هم به فهم توسعه و هم به فرایند توسعه، مثالی آوردم تا بگویم توسعه دارای ابعاد بسیار زیادی است که برخی از آن ابعاد ممکن است بسیار زمان‌بر و بین‌نسلی باشد. مسئله تاثیر تحولات فرهنگی بر ضخامت کورتکس مغزی را هم فقط به عنوان نمونه اشاره کردم و چون فرصت نبود عبور کردم. روشن است که کسی که در همان صحبت کوتاه دارد تاکید می‌کند که توسعه ابعاد بی‌شمار دارد، از آوردن آن مثال قصدش این نیست که بگوید ضخامت کورتکس‌ مغزی یگانه عامل توسعه‌یافتگی است.

🔹 ازاین‌گذشته سابقه من به عنوان کسی که در سی‌سال گذشته مروج «نظریه نهادگرایی» بوده‌ است، نشان می‌دهد که نقش فرهنگ، الگوهای رفتاری و نهادها را در شکل‌گیری توسعه، تعیین‌کننده‌تر از هر چیزی می‌دانم. به‌همین‌ترتیب به‌عنوان معلمی که در زمینه عقلانیت، مقاله و کتاب و پایان‌نامه دارم، در جاهای متعدد بیان کرده‌ام که توسعه حاصل عقلانیت است نه هوش ژنتیک و عقلانیت نیز بر بسترهای اجتماعی و فرهنگی شکل می‌گیرد؛ و از قضا تاکید کرده‌ام که جامعه‌ای ممکن است هوش ژنتیک بالا داشته باشد اما عقلانیتش پایین باشد و برعکس.

🔹 فراتر از این، سالهاست که بر نقش سرمایه ‌اجتماعی در سطح کلان و «مهارت هم‌شنوی» (دیالوگ) در سطح خُرد، به‌عنوان پیش‌شرط‌های توسعه تاکید داشته‌ام و با تمرکز بر ضرورت سرمایه‌گذاری بر مهارت‌های اجتماعی در دوران کودکی، به روش‌های هوش‌محور، حافظه‌محور و رقابت‌محور آموزش و‌ پرورش تاخته‌ام.

🔹 بنابراین روشن است که چنین فردی یک‌شبه خواب‌نما نمی‌شود و معتقد نمی‌شود که عامل اصلی توسعه ضخامت کورتکس مغزی است.

🔹 اما آنچه درباره ضخامت کورتکس مغزی اروپائیان گفته‌ام تماماً برگرفته از نوشته‌های محققی است به نام جوزف هنریش (Joseph Henrich) که استاد زیست‌شناسی تکاملی دانشگاه هاروارد ‌است و در اقتصاد و روانشناسی هم دستی دارد. او در سالهای اخیر تحقیقات گسترده‌ای درباره رابطه تحولات فرهنگی و اجتماعی با مسائل زیستی و تکاملی انسانی دارد. از قضا بهترین منبع او در این زمینه، که تقریبا جمع‌بندی مطالعات او در این زمینه را ارائه می‌کند، کتابی است که به فارسی هم ترجمه شده است و می‌تواند برای فهم فرایندهای پنهان توسعه، بسیار روشنگر باشد (کتاب انسان کژگونه، نوشته ژورف هنریچ، ترجمه محسن عسگری جهقی، انتشارات نیماژ، ۱۴۰۱).

🔹 و البته نکته‌ای که باید تاکید کنم این است که هنریش در مورد تغییرات کورتکس مغزی اروپائیان، در کنار عواملی مثل ازدواج فامیلی و چندهمسری، بیش‌از‌همه بر تاثیر فراگیرشدن سوادآموزی و آموزش همگانی در اروپا از پانصدسال پیش (همزمان با شروع نهضت اصلاحات دینی) تاکید می‌کند. درواقع این آن نکته‌ای است من غفلت کردم و در سخنانم به آن اشاره نکردم و به اشتباه تاکیدم را بر مساله ‌چندهمسری و ازدواج فامیلی نهادم.

🔹 و البته خود هنریش در جاهای متعددی تاکید می‌کند که: آنچه من می‌‌گویم (یعنی رابطه تحولات فرهنگی با تغییرات زیست‌شناختی و عصب‌شناختی اروپائیان و نهایتا رابطه این تغییرات با توسعه) به‌عنوان قاعده‌ای برای همه جوامع یا کشورها قابل تعمیم نیست و من فقط دارم درباره تحولاتی که در اروپا رخ داد و اروپا را به این نقطه رساند توضیح می‌دهم؛ این بدین معنی نیست که همه کشورها باید مسیر اروپا را طی‌کنند. در واقع هنریش معتقد است تحولات اروپا فرایندی خارج از وضع طبیعی بشر بوده است و این تحولات، انسان غربی را به موجودی غریب تبدیل کرده است. به‌همین دلیل هم نام کتابش را «عجیب‌ترین آدم‌های دنیا» گذاشته است:

(The WEIRDest People in the World)

🔹 که مترجم خوش‌ذوق هم آن را به «انسان‌کژگونه» ترجمه کرده است.

🔹 و اکنون من (محسن رنانی) بر خود لازم می‌دانم...

📃 مطالعه متن کامل یادداشت

🔻 دریافت فایل PDF یادداشت

@pooyeshfekri

🔊 پادکست رصدخونه

▫️ پادکست #رصدخونه قصد دارد با نگاه موضوعی به مفاهیم توسعه به صورتی قابل اطمینان و مبتنی بر داده‌ها و شاخص‌های امروز ابهام وضع موجود را بر طرف نماید و در همین مسیر، مفهوم توسعه را نیز بازگشایی کند تا به مرور قطعات پازل ما تکمیل شده و تصویر امروز نمایان گردد.

▫️اطلاعات استفاده شده در این پادکست تا سال ۱۴۰۱ را مد نظر قرار داده است.

⬇️ لینک دسترسی به فایل‌ها

0️⃣ بازگشایی مفهوم توسعه

1️⃣ قسمت اول: مهاجرت

2️⃣ قسمت دوم: برابری جنسیتی

3️⃣ قسمت سوم: بهره وری انرژی

4️⃣ قسمت چهارم: نوآوری

5️⃣ قسمت پنجم: آزادی بیان

6️⃣ قسمت ششم: جامعه مدنی

7️⃣ قسمت هفتم: شادی

8️⃣ قسمت هشتم: برای آزادی

9️⃣ قسمت نهم: شفافیت

🔟 قسمت دهم: نقشه هوایی توسعه ایران

https://pooyeshfekri.com/پادکست-رصدخونه

@pooyeshfekri

💬 میزگردهای توسعه

▫️#میزگردهای_توسعه سلسله نشست‌هایی است که با هدف ایجاد گفت‌وگوی نخبگان و بصیرت‌افزایی عمومی در باب دانش توسعه، توسط «پویش فکری توسعه» برگزار می‌شود. این نشست‌ها در دو قالب ارائه مقالات عمومی نظریه پردازان توسعه و ارائه موضوعات مختلف مرتبط با توسعه، با دعوت از استادان و صاحب‌نظران صورت می‌پذیرد.

⬇️ لینک دسترسی به فایل‌ها

🔊 توسعه از دیدگاه جیمز هکمن

🔊 توسعه از دیدگاه والت روستو

🔊 ماکس وبر، نظریه پرداز سرمایه‌داری مدرن

🔊 یورگن هابرماس، نظریه پرداز حوزه عمومی

🔊 توسعه از دیدگاه نیل اسملسر

🔊 توسعه از دیدگاه امانوئل والرشتاین

🔊 توسعه از دیدگاه داگلاس نورث (۱)

🔊 توسعه از دیدگاه داگلاس نورث (۲)

🔊 توسعه از دیدگاه آلبرت هیرشمن

🔊 توسعه از دیدگاه آمارتیا سن

🔊 توسعه از دیدگاه ژان ژاک روسو

🔊 توسعه از دیدگاه جان دیویی

🔊 توسعه از دیدگاه دارون عجم اوغلو

🔊 توسعه از دیدگاه ادوارد شیلز

🔊 توسعه از دیدگاه رونالد اینگلهارت

🔊 توسعه از دیدگاه آندره گوندر فرانک

🔊 ورزش و توسعه

🔊 حقوق حیوانات و توسعه

🔊 آموزش و توسعه

🔊 بحران و توسعه (۱)

🔊 بحران و توسعه (۲)

🔊 قومیت، همبستگی و توسعه

https://pooyeshfekri.com/category/میزگردهای-توسعه

@pooyeshfekri

🔴حذف ۹۲ میلیون شغل و ایجاد 170 میلیون شغل جدید تا سال 2030 | رشد مشاغل وابسته به فناوری‌های جدید

📈📉📊🔹گزارش «آینده مشاغل ۲۰۲۵» مجمع جهانی اقتصاد که تصویری جامع و دقیق از تحولات بازار کار جهانی در سال‌های پیش رو ارائه می‌دهد، به همت مرکز پژوهش‌های اتاق ایران منتشر شد.

🔹بر اساس این گزارش پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰، ۱۷۰ میلیون شغل جدید ایجاد و همزمان ۹۲ میلیون شغل حذف خواهد شد.

🔹در این گزارش از «پیشرفت‌های فناوری»، «گذار به اقتصاد سبز»، «تغییرات جمعیتی و اقتصادی» و «تحولات در مدل‌های کاری» به عنوان روندهای کلیدی شکل دهنده بازار کار آینده اشاره شده است.

🔹بر اساس این گزارش، مشاغلی که به فناوری‌های پیشرفته وابسته‌اند بیشترین رشد را خواهند داشت و در مقابل، مشاغل روتین و تکراری که قابلیت خودکارسازی دارند، با کاهش قابل توجهی مواجه خواهند شد.

🔹گزارش را در لینک زیر بخوانید:

https://otaghiranonline.ir/news/85898

@otaghiranonline

متن کامل گزارش آینده مشاغل

@pooyeshfekri

🏳️ از آتش بس جنگی تا آتش بس ملی

✍️ دکتر نعمت اله اکبری (عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان)

@pooyeshfekri

▫️جنگ ۱۲روزه با اسرائیل برای جامعه ایران یک محرک بسیار تاثیر گذار برای احیاء دو مولفه مهم از سرمایه اجتماعی یعنی همدلی و مشارکت بود. به میدان آمدن بسیاری از کسانی که طرد و نفی شده و یا در حصر و حبس بودند و یا غیر خودی شناخته می شدند تا مردم عادی کوچه و خیابان که سنگ تمام گذاشتند، همه نشان از شعله‌ور شدن همدلی و مشارکت بود و به قول امام علی علیه السلام فِی تَقَلُّبِ الْأَحْوَالِ، عِلْمُ جَوَاهِرِ الرِّجَالِ؛ در غوغاهاست که جوهر افراد مشخص می‌شود.

▫️ و در این محک تجربه عملی و میدان بود که ماهیت افراد مشخص شد و آشکار گردید در درون چه کسانی غشی هست. این جنگ اگر چه خسارت‌های انسانی و مادی بسیار سهمگینی به همراه داشته است، اما یک بار دیگر فرصت بازسازی سرمایه اجتماعی بخصوص در مولفه همدلی و مشارکت را فراهم ساخته است.

▫️همان طور که اشاره رفت مهمترین عنصر سرمایه اجتماعی مولفه اعتماد است و در پی این مولفه است که همدلی و مشارکت شکل می‌گیرند و عنصر اعتماد همچون پیوند دهنده محکم، آن دو مولفه را پایدار می‌کند. هر گاه محرک‌ها و رویدادهای باعث تحریک و تهیج سرمایه اجتماعی شوند، اگر این تحریک عصبی با بهبود مولفه اعتماد در جامعه همراه نشود موج ایجاد شده در مولفه‌های همدلی و مشارکت کوتاه مدت خواهد بود و می تواند نیز سریع از میان برود و در مجموع باعث ارتقاء سرمایه اجتماعی نشود.

▫️جنگ ۱۲روزه، اگر چه شوکی دردناک و سهمگینی بود، ولی باعث همدلی و مشارکت ملت ایران شده است، چیزی که بر خلاف محاسبات اسرائیل و حامیانش بخصوص امریکا در طراحی این حمله بوده است. قطعاً باید پذیرفت که اسرائیل در طراحی و ضریب موفقیت حمله به ایران بر روی پائین بودن سرمایه اجتماعی بخصوص در تهران و سایر شهرهای مرکزی کشور حساب باز کرده بود.

▫️حال اگر مشارکت و همدلی ایجاد شده در کشور علیرغم هزینه‌های انسانی و مالی سهمگین نتواند منجر به بهبود سرمایه اجتماعی گردد، شاید فرصت دیگری برای بازسازی آن فراهم نشود و با توجه به اینکه آتش بس صلح نیست و در آتش بس دشمن خاموش نمی‌شود بلکه تاکتیک عوض می‌کند و نفوذ جای سلاح را می‌گیرد.

▫️پس آتش بس موقت خواهد بود بخصوص که اسرائیل تابحال به هیچکدام از آتش بس هایی که متعهد شده عمل نکرده است. لذا ایران در این شرایط در کنار سرعت بخشیدن به تقویت قدرت دفاعی و نظامی بخصوص در سیستم پدافندی، بشدت نیاز به بهبود سرمایه اجتماعی و بازسازی آن دارد. بازسازی سرمایه اجتماعی در جامعه با تاکید بر عنصر اعتماد همانند یک سیستم پدافند قوی در مقابل دشمن خارجی نقش خواهد داشت.

▫️ باید پذیرفت، امنیت بدون مردم دوام ندارد و قدرت واقعی نه در موشک، بلکه در مشروعیت ملی و سرمایه اجتماعی است و اگر به مردم پشت کنیم هیچ سیستم و توان نظامی ما را نگه نخواهد داشت، پس آتش بس جنگی وقتی می‌تواند به صلحی پایدار و با عزت و اقتدار منجر گردد که سیستم پدافندی مانند سرمایه اجتماعی در جامعه نصب و مستقر گردد.

▫️در حال حاضر دو مولفه همدلی و مشارکت در پی حمله به سرزمین ایران بشدت افزایش یافته است، لازم است مولفه اعتماد از دست رفته بین ملت و دولت به سرعت بازسازی و جبران شود و در این شرایط خطیر که خیلی زود دیر می‌شود راهی به جز آتش بس ملی در بسیاری از سیاست ها و اقدامات که یا در ماهیت یا در اجراء اشتباه بوده و منجر به فاصله بین حاکمیت و مردم گردیده است وجود ندارد.

▫️حال که آتش بس در جنگ دوازده روزه رخ داده است و فرصتی برای تنفس و بازسازی فراهم شده است جای هیچگونه درنگ در ارتقاء و تقویت سرمایه اجتماعی جامعه تحت عنوان آتش بس ملی نخواهد بود در این نوشتار به لیستی از مواردی اشاره کرده‌ام که مستلزم به رعایت آنها هستیم تا آتش بس ملی شکل بگیرد و این آتش بس ملی به مثابه پشتوانه اصلی آتش بس جنگی خواهد بود و می‌تواند آتش بس موقت را به صلحی پایدار منجر سازد...

📃 برای مطالعه متن کامل یادداشت کلیک کنید.

👥 مصاحبه‌های توسعه

☑️ صاحب‌نظرانی که در مورد توسعه ایران با آن‌ها مصاحبه انجام شده است:

🔸سمیه توحیدلو

🔸عباس حاتمی

🔸مرتضی حاجی

🔸ابراهیم حاجیانی

🔸محسن حاجی میرزایی

🔸سید محمود حسینی

🔸شهیندخت خوارزمی

🔸 فرهاد دژپسند

🔸 علی دینی ترکمانی

🔸حسن سبحانی

🔸علی سرزعیم

🔸علیرضا غریب دوست

🔸محمد فاضلی

🔸محسن گودرزی

🔸بیژن نامدار زنگنه

🔸محمدباقر نوبخت

🔸محمد نهاوندیان

https://pooyeshfekri.com/category/مصاحبه-ها

#مصاحبه_توسعه

@pooyeshfekri

🌐 دانلود رایگان کتاب‌های توسعه

📘 حکومت‌ها چگونه به دنیا می‌نگرند؟

📘 در باب آزادی

📘 دولت صنفی - جلد اول

📘 دولت صنفی - جلد دوم

📘 روش شناسیِ تلفیقِ نظری در مطالعات توسعه

📘 علم اقتصاد توضیح سادە ایده های بزرگ

📘 قواعد خوردن

📘 مدرسه رویایی

https://pooyeshfekri.com/دانلود-کتاب

#کتابخوانی_توسعه

@pooyeshfekri

✅ دسترسی آسان به مطالب و فایل‌های پویش فکری توسعه:

🔊 پادکست‌‌ها

👥 مصاحبه‌ها

📖 کتاب‌های فیزیکی

🌐 کتاب‌های الکترونیکی

📃 خلاصه کتاب‌ها

@pooyeshfekri

🗳 دولت‌های موقت و گذارهای دموکراتیک

✍️ داود نجفی
پژوهشگر پویش فکری توسعه

@pooyeshfekri

🔹 کشورهایی که در حال گذار هستند، دوره‌ای بین فروپاشی رژیم پیشین و استقرار نظم جدید را تجربه می‌کنند که این دوره‌‌ گذار توسط دولت‌های موقت رهبری می‌شوند.

🔹 طبق تعریف، اختیارات دولت موقت، ماهیتی گذرا دارد و مشروعیت آن نیز موقتی است. برای اینکه یک کشور بتواند به‌خوبی از دوره گذار عبور کند و فرآیند تثبیت دموکراسی را پیش ببرد، دولت موقت باید اصلاحات واقعی و مهمی انجام دهد که عملکرد نهادهای دولتی و ماهیت دولت را تغییر دهد.

🔹 برای انجام این کار دولت‌های موقت باید سه وظیفه اصلی را انجام دهند: ۱- تهیه و تصویب یک قانون اساسی جدید، ۲- برنامه‌ریزی و برگزاری انتخابات بنیادین و ۳- تعیین مسیر عدالت انتقالی برای رسیدگی به میراث رژیم اقتدارگرای پیشین، به‌ویژه موارد نقض حقوق بشر.

🔹 اولین وظیفه دولت موقت این است که باید یک قانون اساسی جدید تدوین کند. قوانین اساسی در رژیم‌های اقتدارگرا و دموکراتیک کارکردهای متفاوتی دارند. در رژیم‌های اقتدارگرا، قانون اساسی در بهترین حالت، فقط یک طرح کلی است و به قول گینزبرگ و سیمپسر، بیشتر جنبه نمایشی و صوری دارد.

🔹 وقتی قانون اساسی به عنوان یک طرح کلی عمل می‌کند، متن آن آرمان‌گرایانه است؛ این قانون، نظام حقوقی و سیاسی را آنطور که هست توصیف نمی‌کند، بلکه آنطور که باید باشد، توصیف می‌کند. نمایشی بودن قانون اساسی زمانی اتفاق می‌افتد که متن آن به طور قابل‌توجهی با رویه سیاسی واقعی تفاوت داشته باشد.

🔹 این نوع قوانین اساسی در رژیم‌های اقتدارگرا، به ویژه در دوران معاصر، رایج هستند. قوانین اساسی، یکی از نهادهای اصلی برای بقای رژیم‌های غیردموکراتیک هستند. این قوانین در حفاظت از حقوق سیاسی شهروندان و محدود کردن قدرت دولت ناتوان‌اند و اغلب رسماً رفتار غیردموکراتیک دولت را تثبیت و قانونی می‌کنند.

🔹 قوانین اساسی با نهادینه کردن راه‌حل‌های مطلوب برای مشکلات حکمرانی اقتداگرایانه، مانند هماهنگی نهادها و بازیگران سیاسی متعدد، کنترل زیردستان و مخالفان، و جلب همکاری از سوی شهروندان، رژیم را تثبیت می‌کنند. در مقابل، در گونه‌شناسی گینزبرگ و سیمپر، قوانین اساسی در دموکراسی‌ها اسناد مهم و محترم و شبیه یک دستورالعمل اجرایی هستند.

🔹 قوانین اساسی در رژیم‌های دموکراتیک مشابه رژیم‌های اقتدارگرا، نهادهای سیاسی متعددی که برای تمام انواع حکمرانی مهم هستند را هماهنگ می‌کنند، اما همچنین از طریق ایجاد توازن قوا، قدرت قوه مجریه را محدود می‌سازند.

🔹 در رژیم‌های دموکراتیک، قوانین اساسی با دقت بیشتری اجرا می‌شوند؛ آن‌ها منبع مشروعیت مردمی دولت را تعیین می‌کنند و بنابراین به عنوان مبنایی عمل می‌کنند که شهروندان بر اساس آن نمایندگان خود را پاسخگو می‌دانند.

🔹به دلیل کارکرد متفاوت قانون اساسی در یک رژیم اقتدارگرا در مقایسه با یک رژیم دموکراتیک، دولت موقت باید یک قانون اساسی جدید و الزام‌آور تدوین کند که نظام کنترل و توزان قوا در برابر قوه مجریه را نهادینه سازد تا موفقیت گذار دموکراتیک را تسهیل کند.

🔹 دومین وظیفه دولت موقت این است که باید انتخابات انتقالی را زمان‌بندی، برنامه‌ریزی و برگزار کند. انتخابات انتقالی ممکن است هم شامل اولین انتخابات برای تشکیل مجلس مؤسسان باشد، و هم اولین انتخابات برای یک نهاد نمایندگی (مثل پارلمان) که وظیفه‌اش اداره منظم امور سیاسی کشور است.

🔹 اولین انتخابات رسمی معمولاً مشروط به تصویب یک قانون اساسی و همچنین تعیین قانون انتخابات است، بنابراین زمان‌بندی و ترتیب این انتخابات می‌تواند متفاوت باشد. همانند قانون اساسی، انتخابات نیز نیازمند اصلاحات اساسی است تا بتوانند به‌صورت دموکراتیک عمل کنند، نه اینکه بقای رژیم‌های اقتدارگرا را تسهیل کنند.

🔹 ادبیات سیاسی مقایسه‌ای ​​دو دیدگاه درباره انتخابات در رژیم‌های دموکراتیک ارائه می‌دهد. در مدل وکالتی انتخابات به‌عنوان سازوکاری در نظر گرفته می‌شود که از طریق آن، رأی‌دهندگان سیاست‌های خوب یا سیاست‌مدارانی را انتخاب می‌کنند که انتظار می‌رود سیاست‌های خوبی را اجرا کنند. در مدل پاسخگویی، انتخابات ابزاری برای تنبیه است که از طریق آن رأی‌دهندگان دولت‌ها را بابت نتایج سیاست‌های گذشته‌شان مسئول می‌دانند.

🔹 ماهیت و کیفیت انتخابات شاخص مهمی برای تمایز رژیم‌های دموکراتیک از رژیم‌های غیردموکراتیک است. در جریان یک گذار موفق، دولت موقت باید ابتدا نظام انتخاباتی پیشین را که ماهیت دموکراتیک و رقابتی بودن انتخابات را تضعیف می‌کرد، ریشه‌کن کند.

🔹 در مرحله بعد، دولت موقت باید نهادها و قوانین انتخاباتی رسمی جدیدی را ایجاد کند که شفافیت در رأی‌گیری و منابع مالی احزاب را تضمین کند...

📃 متن کامل یادداشت را اینجا بخوانید.

🗯 «فحش» به مثابه «باتوم»

🔴 مانعی برای ایران شکوهمند و توسعه یافته فردا

✍️ نیا ثمری
پژوهشگر پویش فکری توسعه

@pooyeshfekri

🔸انگلیسی ها ضرب المثلی مشهوری دارند که می‌گوید: شاید سنگ و چماق بتواند استخوان هایم را بشکند، اما کلمات؟ هرگز!

🔸 این ضرب المثل از قرن هجدهم رایج شده و وقتی بکار می‌رود که کسی بخواهد فحشی که نثارش شده را بی اهمیت جلوه دهد و بگوید فحش خطری ندارد.

🔸 اما اگر یک لحظه درنگ کنیم و عینک دایئ جان ناپلئونی به چشم بزنیم، با شعار “کار، کارِ انگلیسی هاست!” توطئه‌ای ضد توسعه را پشت این ضرب المثل کشف می‌کنیم.

🔸 فحش به مثابه «باتوم» است. این عبارت یک شعار برای با ادب شدن افراد و یا یک نصیحت مادرانه نیست. بلکه توضیحی برای کارکرد فحش در مسیر توسعه ایران است.

🔸 باتوم و باتوم‌دار چه نقشی در جامعه ایفا می‌کنند؟ باتوم عاملی برای حذف یک صدا یا سرکوب یک نیرو است. صدایی که می‌خواهیم شنیده نشود، و نیرویی که می‌خواهیم بلند نشود و نقش آفرینی نکند.

🔸 نقش باتوم حذف و سرکوب است. باتوم گوش شنوا ندارد. باتوم برای شنیدن نظرات آن‌هایی که باید لت و پارشان کند، به درون جامعه نمی‌رود. باتوم یک موضع مشخص و مستحکم دارد، اینکه دیگری را با پرخاشگری و به زور حذف کند!

🔸 وقتی «کلمه» به پرخاشگری آغشته شود و شکل فحش و برچسب زنی‌های توهین‌آمیز به خود بگیرد؛ به «باتوم» تبدیل می‌شود و کارکرد باتوم را دارد. یعنی در این شرایط زبان، دیگر ابزار تفاهم نیست، ابزار حذف و سلطه است.

🔸 «فحش» همان «باتوم» است که هنوز به قدرت نرسیده و فحش دهنده اگر به قدرت برسد، به‌ جای فحش، با باتوم رقبایش را از میدان رقابت حذف و سرکوب خواهد کرد.

🔸 بنابر این فحش نه تنها استخوان خرد می‌کند، بلکه توسعه و دموکراسی را هم متلاشی می‌کند! این همان خشونتی‌ست که به جای باتومِ فیزیکی، باتومِ زبانی استفاده می‌کند؛ اما اثرش کمتر نیست.

🔸 ذهن را می‌شکند، رابطه را می‌بُرد و جامعه را به قطب‌های متخاصم تبدیل می‌کند. فحش و پرخاشگری زبانی نظرورزی را از کار می‌اندازد. گوش‌هایمان را کر می‌کند به طوری‌که تا سکوت و خفه‌کردن صدایی که از ما فحش می‌خورد، پیش می‌رویم.

🔸 با فعال‌سازی مکانیسم پرخاشگری و حذف از خلال فحش، حتی افرادی که با قصد گفتگو و نه پرخاش بسوی ما آمدند را نیز پرخاشگر می‌کنیم. فرایندی که به آن، “همانندسازی فرافکنانه” می‌گویند.

🔸 گفت‌وگو، دگر پذیری و دموکراسی به معنای کامل آن یعنی شنیده شدن صدای همه شهروندان، بنیاد توسعه است. گفت‌وگو مفهومیست مشروط به دو فرد هم سطح، که هیچ کدامشان حذف نمی‌شوند.

🔸 اتفاقا به عکس فحش، در گفت‌وگو حذف دیگری، تهدیدی برای وجود من است. تهدیدی برای وجود کل فضای گفت‌وگویی است. زیرا وجود گفت‌وگو و حضور من در یک گفت‌وگو وابسته به حضور دیگری است. بنابر این باید در جهت حفظ آن دیگری تلاش کنم، نه آنکه مانند «فحش» یا «باتوم» بقای من به دریدن و بی اعتبار ساختن طرف مقابل پیوند خورده باشد.

🔸 مگر آنچه برای آن مبارزه می‌کنیم، دموکراسی و آزادی بیان نیست؟ مگر دشمن ما انحصار طلبی و تک صدایی کردن جامعه نیست؟ مگر نه آنکه با سیستمی مخالفیم که دیگری را حذف کند و صدای بخشی از ایرانیان را خاموش کند؟ پس چگونه ابزار حذف را آزادانه استفاده می‌کنیم و تبدیل به دشمن خودمان می‌شویم؟

🔸 در بحث های این‌روزهای ایران، همه باتوم‌هایشان را در استوری‌هایشان تایپ کردند!

🔸 “چپول” “مزدور” “اسهال طلب” و “سطل عن طلب” “وطن فروش” “جیره خوار امپریالیسم” “چاهزاده” “سوپاپ” مودبانه‌ترین آنها بودند! باتوم‌هایی که هنوز به قدرت نرسیده‌اند.

🔸 آیا آنهایی که یکدیگر را اینگونه خطاب می‌کنند، می‌توانند روزی در یک پارلمان کنار یکدیگر بنشینند؟ می‌توانند بگویند معتقدم هر آنچه تو بعنوان دیگری یا رقیب میگویی ناروا و نادرست است، ولی حاضرم جانم را بدهم تا حرفت را بگویی!؟ چون معنای دموکراسی و آزادی بیان این است. چون معنای توسعه این است.

🔸 آیا همه می‌توانند ذیل قانونی که همه صداها را به رسمیت می‌شناسد و از هیچ صدایی بخاطر طنین‌های گذشته‌اش انتقام نمی‌گیرد، سخن بگویند؟ آیا می‌توانند بدون اینکه به حذف یکدیگر فکر کنند، اجازه بدهند از تریبون‌های موجود برای عضوگیری و تبلیغ در بین مردم استفاده کنند؟ آیا می‌توانند انحصار طلب نباشند؟

🔸 ایرانی باید درک کند که در فرایند گذار دموکراتیک فرصتی برای سخن گفتن و اقناع دیگران دارد. نه فرصتی طلایی برای قاپیدن قدرت با حذف دیگری. ایرانیان باید قدرت را برای اولین بار، چیزی بفهمند که قاپیدنی نیست. جلب کردنی است. جلب رای مردم. جلب توجه و حس تعلق مردم.

🔸 من به عنوان یک دهه هشتادی میخواهم اشتباهات مادربزرگ‌ و پدربزرگ خود را تکرار نکنم. میخواهم بگویم؛ می‌توان برای ایران آینده، دیگری‌ها را حذف نکرد؟...

📃 متن کامل یادداشت را اینجا بخوانید.

❕پیشگام در برنامه‌ریزی، عقب‌مانده در اجرا

🔵 اجماع در تعریف و اجماع در استراتژی، اصلی‌ترین پیش‌شرط‌های توسعه

✅ خلاصه مصاحبه با دکتر فرهاد دژپسند در باب توسعه ایران

🗓 این مصاحبه در سال ۱۴۰۰ توسط پویش فکری توسعه انجام شده است.

@pooyeshfekri

🔹 ما از جمله نخستین کشورها در میان کشورهای توسعه‌یافته غیرسوسیالیست بودیم که به‌صورت نسبتاً زودهنگام به اهمیت برنامه‌ریزی پی برده و آن را آغاز نمودیم؛ که این فرایند ابتدا به شکل غیررسمی و سپس با حمایت نهادهای رسمی و دولت، به‌صورت ساختارمند و حرفه‌ای ادامه یافت.

🔹 برنامه‌ریزی در ایران از همان ابتدا صرفاً اقدامی نمادین یا تشریفاتی نبود، بلکه با جدیت و فعالیت قابل‌توجهی دنبال شد. هرچند این روند در مقاطعی دچار وقفه شد، اما دوباره از سر گرفته شده و به تدوین و تصویب برنامه‌های توسعه‌ای منجر گردید.

🔹 اکنون بیش از هفت دهه است که در ایران برنامه‌های توسعه تدوین می‌شوند. که این فرآیند، کاری گسترده، پرتلاش و چندلایه است که در سطوح مختلف و با مشارکت نهادهای گوناگون انجام می‌شود.

🔹 برخی از این برنامه‌ها، مانند برنامه سوم عمرانی پیش از انقلاب و برنامه سوم توسعه پس از انقلاب، واقعاً در عمل مبنای سیاست‌گذاری و اجرا بوده‌اند.

🔹 با این حال، به نظر می‌رسد که با وجود این سابقه و سرمایه‌گذاری‌های گسترده، هنوز از منظر تحقق اهداف توسعه و نیز از حیث سطح انتظاراتی که متناسب با ظرفیت‌ها و منابع کشور وجود داشته، به نتایج مطلوب نرسیده‌ایم و همچنان فاصله معناداری وجود دارد.

🔹 به گمان من، یکی از مسائل مهم این است که ما در فهم و به‌کارگیری ابزارها و فناوری‌هایی که می‌توانستند جهشی در مسیر توسعه ایجاد کنند، با چالش جدی مواجه شدیم.

🔹 این مسئله ریشه در دو عامل دارد: نخست اینکه ما به یک برداشت مشترک و یکسان از مفهوم توسعه نرسیده‌ایم، و دوم اینکه در مورد استراتژی‌های کلان توسعه نیز اجماع و وحدت نظری در کشور وجود ندارد.

🔹 همین دو عامل باعث شده‌اند که در عمل، برنامه‌های توسعه‌ای نتوانند آن‌گونه که باید و شاید، در خدمت شتاب‌بخشی به روند توسعه کشور قرار بگیرند؛ چه در مرحله تدوین و چه در مرحله اجرا.

🔹 به‌نظر من دو شرط مهم برای تحقق توسعه وجود دارد: نخست، رسیدن به یک تعریف روشن و سپس، تبدیل آن به یک باور جمعی. در این مسیر نباید گرفتار حواشی شد.

🔹باید توسعه را این‌گونه تعریف کرد: «دستیابی هماهنگ سه رکن اصلی مردم، نهادهای واسط و مدنی، و حاکمیت – به قابلیت‌های لازم برای ارتقای مستمر زیست اجتماعی».

🔹 من بر این باورم که هرچه به سمت توسعه‌یافتگی حرکت کنیم، نقش دولت در مقام عامل اجرایی کاهش یافته و بیشتر به سمت نقش نظارتی و راهبردی می‌رود.

🔹 همچنین اگر ما مفهوم واقعی «دانش‌بنیانی» را ـ که امروز نیز مورد تأکید و پیگیری عالی‌ترین مقام کشور، رهبری، قرار دارد ـ به‌درستی درک کنیم، بسیاری از مسائل و گره‌ها گشوده خواهد شد.

🔹 در گام نخست، باید جایگاه افراد دانا و خردمند را در ساختار تصمیم‌سازی کشور به رسمیت بشناسیم. باید شبکه‌هایی طراحی کنیم که افراد صاحب‌نظر در حوزه‌های مختلف بدانند که اگر مشارکت کنند، صدایشان شنیده می‌شود و ایده‌هایشان می‌تواند در مسیر تصمیم‌سازی جریان پیدا کند.

🔹 در چنین الگویی، جامعه دانش‌بنیان جامعه‌ای است که تصمیم‌های کلان آن نه از مجاری فردگرایی و سلیقه، بلکه از مسیر عقلانیت، خرد جمعی، تجربه بشری و... در زمینه‌ی خاص ایران مبتنی بر آموزه‌های دینی و اخلاقی اتخاذ می‌شود.

🔹 بنابراین از نگاه من، آنچه بیش از هر چیز باید مورد توجه قرار گیرد، احیای نقش محوری سرمایه انسانی در فرآیند تصمیم‌سازی، تصمیم‌گیری و توسعه جامعه است. این نقش نباید صرفاً محدود به نهاد دولت باشد، بلکه باید تمامی حوزه‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و مدیریتی را نیز در بر گیرد.

🔹 زمانی که به سرمایه انسانی بهای واقعی داده شود و ارتباط مؤثر میان اندیشه‌ورزان، دانشمندان و ساختارهای تصمیم‌گیر به‌درستی برقرار گردد، می‌توان به اصلاح جدی و مستمر چرخه سیاست‌گذاری، اجرا، نظارت و بازنگری امیدوار بود.

🔹 در چنین الگویی، نظام تصمیم‌گیری از یک سازوکار ایستا به یک مارپیچ تکاملی و پویای دانش‌بنیان تبدیل می‌شود؛ فرآیندی که با بهره‌گیری از خرد جمعی، تجربه و تخصص، ظرفیت اصلاح‌پذیری و یادگیری نهادی را در دل خود می‌پروراند و سرانجام زمینه‌ساز توسعه‌ای پایدار و عقلانی خواهد شد.

📃 برای خواندن متن تفصیلی این مصاحبه کلیک کنید.

🤝 برای ادامه گفتگوی مصاحبه ای توسعه با صاحب نظران دیگر میتوانید از این فعالیت حمایت کنید.

#مصاحبه_توسعه