گروه پژوهشی چهره دیگر حقوق بشر با همکاری انجمن علمی تاریخ دانشگاه اصفهان برگزار می‌کند:
🔶 از آیینه تاریخ و تمدن 🔶
سومین پنل از پنل های پنجگانه پیش همایش تخصصی《حقوق بشر شرقی: از نظریه تا عمل》
با حضور اساتید برجسته گروه تاریخ
دکتر اصغر منتظرالقائم و دکتر اسماعیل سنگاری عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه اصفهان
دکتر محسن الویری و دکتر سید حسین فلاح زاده عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه باقرالعلوم(ع)
🗓 زمان: چهارشنبه ۲۱ آذرماه ۱۴۰۳ ، ساعت ۱۰ الی ۱۱:۴۵
📍مکان: دانشگاه اصفهان، تالار پیامبر اعظم، سالن خاتم
🌐 روابط عمومی انجمن علمی تاریخ دانشگاه اصفهان
https://t.iss.one/Historyui2
___
@MohsenAlviri
🔶 از آیینه تاریخ و تمدن 🔶
سومین پنل از پنل های پنجگانه پیش همایش تخصصی《حقوق بشر شرقی: از نظریه تا عمل》
با حضور اساتید برجسته گروه تاریخ
دکتر اصغر منتظرالقائم و دکتر اسماعیل سنگاری عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه اصفهان
دکتر محسن الویری و دکتر سید حسین فلاح زاده عضو هیئت علمی گروه تاریخ دانشگاه باقرالعلوم(ع)
🗓 زمان: چهارشنبه ۲۱ آذرماه ۱۴۰۳ ، ساعت ۱۰ الی ۱۱:۴۵
📍مکان: دانشگاه اصفهان، تالار پیامبر اعظم، سالن خاتم
🌐 روابط عمومی انجمن علمی تاریخ دانشگاه اصفهان
https://t.iss.one/Historyui2
___
@MohsenAlviri
🔹 یادداشت‌های سفر ازبکستان ـ بخش سی و ششم
ادامه سه‌شنبه ۲۷ شهریور ۱۴۰۳ ش. - ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۴ م.
وسعت فضای خالی کنار قبر امیراسماعیل که تقریبا در گوشه‌ای از مقبره قرار دارد، نشان می‌دهد که افرادی دیگری هم در این مکان مدفون بوده‌اند. (تصویر شماره ۴۹۸) ظاهرا در حفاری سال ۱۹۲۷ م. دست کم دو مزار چوبی دیگر هم در این فضا وجود داشته است که اکنون نشانی از آن‌ها نیست.
مقبره سامانیان در قبرستان عمومی شهر قرار داشته و در تصویری مربوط به دهه سی قرن بیستم میلادی که در پیوند زیر در دسترس است انبوه قبرها گرداگرد آن دیده می‌شود (تصاویر شماره ۴۹۹ و ۵۰۰):
https://archnet.org/sites/2121/media_contents/28688
در حال حاضر نشانی از آن قبرها و قبرستان نیست و محوطه اطراف به یک بوستان بزرگ و زیبا تبدیل شده است.
این مقبره که از دور همانندی‌های زیادی با آتشکده‌های عصر ساسانی دارد یک مربع چهار طاقی است و هر چهار ضلع آن کاملا مشابه هم هستند. (تصویر شماره ۵۰۱) گفته می‌شود هر یک از این اضلاع، دَه متر و هفتاد سانتی‌متر درازا دارد. ظاهرا پیش از این امکان ورود به داخل مقبره از هر چهار در وجود داشته ولی اکنون تنها درِ ضلع شرقی آن باز و درِ ورودی دیگر ضلع‌ها بسته است. در گزارش‌های متعدد قطر دیوار این مقبره یک متر و هشتاد سانتی‌متر نوشته شده است.
چهار ستون مناره‌گونه با گنبد کوچک که در چهار زاویه مقبره قرار دارد، افزون بر وجه زیبایی‌شناختی تأثیر زیادی در بالا بردن مقاومت این سازه کهن داشته است. قطعه‌ای از یک متن کوفی روی لوح چوبی بالای در ورودی باقی است. تزئینات آجری خیره‌کننده بنا و نمای حصیری شکل بیرون آن با وجود سادگی سقف آن (تصاویر شماره ۵۰۲ تا ۵۰۴) و نیز محاسبات ریاضی و جوانب مهندسی ساختمان و وجود نشانه‌هایی از معماری ایرانی ساسانی و ایرانی اشکانی و سغدی و عربی و بیزانسی در مقبره نظر بسیاری از معماران و مورخان هنر و معماری را به خود جلب کرده است و به همین دلیل در فاصله تقریبا کوتاه از زیر خاک بیرون آمدن بنا تا کنون پژوهش‌های قابل توجهی در باره آن صورت گرفته است. (برای گزارشی از این پژوهش‌ها، به همان مقاله "مقبره سامانیان، بخارا" در صفحات ۲۹۶ تا ۳۱۱ جلد اول کتاب "مجموعه هنر در تمدن اسلامی؛ معماری" مراجعه شود.)
نزدیک مقبره سامانیان، با مردی میان‌سال و همچون همه مردم بخارا با صفا روبرو شدیم که موتوسیکلت خود را سقف زده و آن را تبدیل به یک کتابفروشی سیار کرده بود (تصویر شماره ۵۰۵)، و اشعار حِکمی و اخلاقی گوناگونی را به زبان فارسی از حفظ می‌خواند؛ وی به عنوان خوشامدگویی به ما با اشاره به هفتاد سال سلطه شوروی و دور افتادن دو ملت از یکدیگر برایمان چنین خواند:
"دو چشم ما در راه‌تان زار شد
گله‌ای جهان خار شد
خواستیم که دوستان فارس را یک نظر بینیم
هفتاد سال گذشت، جگر ما خون شد"
پس از اتمام این بازدید به سرعت به میهمان‌سرا بازگشتیم و خود را برای رسیدن به قطار ساعت ۱۶:۵۰ به مقصد تاشکند به ایستگاه قطار رساندیم. ایستگاه قطار بخارا در منطقه کاگان Kogon قرار دارد که قبلا بیرون شهر بخارا بوده است. واژه Vokzal که در تابلوی ایستگاه قطار به کار رفته (تصویر شماره ۵۰۶) یک واژه روسی و در اصل به معنای باغ تفریحی است که ظاهرا نام مقصد نخستین خط ریلی روسیه هم بوده و از آنجا به تدریج به معنی ایستگاه راه‌آهن کاربرد عمومی یافته است. نام خطوط ریلی ازبکستان افراسیاب است. (تصویر شماره ۵۰۷ تا ۵۰۹)
راحت بودن نسبی قطار و نیز زمان مناسب سفر سبب شد که فاصله ۵۵۶ کیلومتری بخارا تا تاشکند به مطالعه و گفتگو و تنظیم گزارش‌ها بگذرد و خستگی زیادی همراه نداشته باشد.
چهارشنبه ۲۸ شهریور ۱۴۰۳ ش. - ۱۸ سپتامبر ۲۰۲۴ م.
ساعت نیم بامداد به تاشکند رسیدیم و حدود یک ساعت طول کشید که در میهمان‌سرای آپارتمانی چاچ که برای یک شب اقامت در نظر گرفته شده بود، مستقر شویم. با توجه به تنگی نسبی زمان، هیچ بازدیدی برای امروز پیش‌بینی نشده بود تا بتوانیم برای بازگشت به کشورمان ساعت ۱۱:۳۰ در فرودگاه تاشکند باشیم. (تصاویر شماره ۵۱۰ تا ۵۱۲) آقای کرمی رایزن محترم فرهنگی ایران در ازبکستان برای بدرقه به فرودگاه آمده بودند و پرواز ما نیز با بیست دقیقه تأخیر در ساعت ۱۴:۵۰ به وقت محلی انجام شد.
... و اما ما و ازبکستان
سفر ده روزه ما به ازبکستان را باید به دلیل فراهم نیامدن فرصت بازدید از بخشی قابل توجه از اماکن تاریخی آن، سفری ناتمام شمرد و آرزوی سفری دوباره به آن دیار را در دل زنده نگاه داشت ...
(ادامه دارد.)
۲۴ آذر ۱۴۰۳
@MohsenAlviri
ادامه سه‌شنبه ۲۷ شهریور ۱۴۰۳ ش. - ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۴ م.
وسعت فضای خالی کنار قبر امیراسماعیل که تقریبا در گوشه‌ای از مقبره قرار دارد، نشان می‌دهد که افرادی دیگری هم در این مکان مدفون بوده‌اند. (تصویر شماره ۴۹۸) ظاهرا در حفاری سال ۱۹۲۷ م. دست کم دو مزار چوبی دیگر هم در این فضا وجود داشته است که اکنون نشانی از آن‌ها نیست.
مقبره سامانیان در قبرستان عمومی شهر قرار داشته و در تصویری مربوط به دهه سی قرن بیستم میلادی که در پیوند زیر در دسترس است انبوه قبرها گرداگرد آن دیده می‌شود (تصاویر شماره ۴۹۹ و ۵۰۰):
https://archnet.org/sites/2121/media_contents/28688
در حال حاضر نشانی از آن قبرها و قبرستان نیست و محوطه اطراف به یک بوستان بزرگ و زیبا تبدیل شده است.
این مقبره که از دور همانندی‌های زیادی با آتشکده‌های عصر ساسانی دارد یک مربع چهار طاقی است و هر چهار ضلع آن کاملا مشابه هم هستند. (تصویر شماره ۵۰۱) گفته می‌شود هر یک از این اضلاع، دَه متر و هفتاد سانتی‌متر درازا دارد. ظاهرا پیش از این امکان ورود به داخل مقبره از هر چهار در وجود داشته ولی اکنون تنها درِ ضلع شرقی آن باز و درِ ورودی دیگر ضلع‌ها بسته است. در گزارش‌های متعدد قطر دیوار این مقبره یک متر و هشتاد سانتی‌متر نوشته شده است.
چهار ستون مناره‌گونه با گنبد کوچک که در چهار زاویه مقبره قرار دارد، افزون بر وجه زیبایی‌شناختی تأثیر زیادی در بالا بردن مقاومت این سازه کهن داشته است. قطعه‌ای از یک متن کوفی روی لوح چوبی بالای در ورودی باقی است. تزئینات آجری خیره‌کننده بنا و نمای حصیری شکل بیرون آن با وجود سادگی سقف آن (تصاویر شماره ۵۰۲ تا ۵۰۴) و نیز محاسبات ریاضی و جوانب مهندسی ساختمان و وجود نشانه‌هایی از معماری ایرانی ساسانی و ایرانی اشکانی و سغدی و عربی و بیزانسی در مقبره نظر بسیاری از معماران و مورخان هنر و معماری را به خود جلب کرده است و به همین دلیل در فاصله تقریبا کوتاه از زیر خاک بیرون آمدن بنا تا کنون پژوهش‌های قابل توجهی در باره آن صورت گرفته است. (برای گزارشی از این پژوهش‌ها، به همان مقاله "مقبره سامانیان، بخارا" در صفحات ۲۹۶ تا ۳۱۱ جلد اول کتاب "مجموعه هنر در تمدن اسلامی؛ معماری" مراجعه شود.)
نزدیک مقبره سامانیان، با مردی میان‌سال و همچون همه مردم بخارا با صفا روبرو شدیم که موتوسیکلت خود را سقف زده و آن را تبدیل به یک کتابفروشی سیار کرده بود (تصویر شماره ۵۰۵)، و اشعار حِکمی و اخلاقی گوناگونی را به زبان فارسی از حفظ می‌خواند؛ وی به عنوان خوشامدگویی به ما با اشاره به هفتاد سال سلطه شوروی و دور افتادن دو ملت از یکدیگر برایمان چنین خواند:
"دو چشم ما در راه‌تان زار شد
گله‌ای جهان خار شد
خواستیم که دوستان فارس را یک نظر بینیم
هفتاد سال گذشت، جگر ما خون شد"
پس از اتمام این بازدید به سرعت به میهمان‌سرا بازگشتیم و خود را برای رسیدن به قطار ساعت ۱۶:۵۰ به مقصد تاشکند به ایستگاه قطار رساندیم. ایستگاه قطار بخارا در منطقه کاگان Kogon قرار دارد که قبلا بیرون شهر بخارا بوده است. واژه Vokzal که در تابلوی ایستگاه قطار به کار رفته (تصویر شماره ۵۰۶) یک واژه روسی و در اصل به معنای باغ تفریحی است که ظاهرا نام مقصد نخستین خط ریلی روسیه هم بوده و از آنجا به تدریج به معنی ایستگاه راه‌آهن کاربرد عمومی یافته است. نام خطوط ریلی ازبکستان افراسیاب است. (تصویر شماره ۵۰۷ تا ۵۰۹)
راحت بودن نسبی قطار و نیز زمان مناسب سفر سبب شد که فاصله ۵۵۶ کیلومتری بخارا تا تاشکند به مطالعه و گفتگو و تنظیم گزارش‌ها بگذرد و خستگی زیادی همراه نداشته باشد.
چهارشنبه ۲۸ شهریور ۱۴۰۳ ش. - ۱۸ سپتامبر ۲۰۲۴ م.
ساعت نیم بامداد به تاشکند رسیدیم و حدود یک ساعت طول کشید که در میهمان‌سرای آپارتمانی چاچ که برای یک شب اقامت در نظر گرفته شده بود، مستقر شویم. با توجه به تنگی نسبی زمان، هیچ بازدیدی برای امروز پیش‌بینی نشده بود تا بتوانیم برای بازگشت به کشورمان ساعت ۱۱:۳۰ در فرودگاه تاشکند باشیم. (تصاویر شماره ۵۱۰ تا ۵۱۲) آقای کرمی رایزن محترم فرهنگی ایران در ازبکستان برای بدرقه به فرودگاه آمده بودند و پرواز ما نیز با بیست دقیقه تأخیر در ساعت ۱۴:۵۰ به وقت محلی انجام شد.
... و اما ما و ازبکستان
سفر ده روزه ما به ازبکستان را باید به دلیل فراهم نیامدن فرصت بازدید از بخشی قابل توجه از اماکن تاریخی آن، سفری ناتمام شمرد و آرزوی سفری دوباره به آن دیار را در دل زنده نگاه داشت ...
(ادامه دارد.)
۲۴ آذر ۱۴۰۳
@MohsenAlviri
www.archnet.org
Archnet > Site > Ismoil Somoniy Maqbarasi
Archnet is an accessible resource for architecture, urbanism, environmental and landscape design, visual culture, and conservation related to the Muslim world.
مربوط به یادداشت بالا
تصویر شماره ۴۹۸ ـ قبر امیر اسماعیل سامانی در گوشه‌ای از مقبره سامانیان
@MohsenAlviri
تصویر شماره ۴۹۸ ـ قبر امیر اسماعیل سامانی در گوشه‌ای از مقبره سامانیان
@MohsenAlviri
مربوط به یادداشت بالا
تصویر شماره ۴۹۹ ـ نمایی از قبرستان عمومی اطراف مقبره سامانیان در دهه سی قرن بیستم میلادی
@MohsenAlviri
تصویر شماره ۴۹۹ ـ نمایی از قبرستان عمومی اطراف مقبره سامانیان در دهه سی قرن بیستم میلادی
@MohsenAlviri
مربوط به یادداشت بالا
تصویر شماره ۵۰۰ ـ نمایی دیگر از قبرستان عمومی اطراف مقبره سامانیان در دهه سی قرن بیستم میلادی
@MohsenAlviri
تصویر شماره ۵۰۰ ـ نمایی دیگر از قبرستان عمومی اطراف مقبره سامانیان در دهه سی قرن بیستم میلادی
@MohsenAlviri
مربوط به یادداشت بالا
تصویر شماره ۵۰۸ ـ طبیات خانه‌سی (خانه پزشکی) در ایستگاه قطار شهر بخارا
@MohsenAlviri
تصویر شماره ۵۰۸ ـ طبیات خانه‌سی (خانه پزشکی) در ایستگاه قطار شهر بخارا
@MohsenAlviri
رونمایی از «همایش بین المللی امت - تمدن در قرآن» به همت پژوهشکده مطالعات تمدنی و اجتماعی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با مشارکت دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های علمی برگزار می شود.
◀️ روز برگزاری دوشنبه ۲۶ آذرماه ۱۴۰۳
🕙 ساعت: ۱۰ تا ۱۲ صبح
🏢 مکان: قم، چهارراه شهدا، سالن مرکز همایش های غدیر دفتر تبلیغات اسلامی. طبقه منفی ۲، سالن علامه طباطبایی(ره)
لینک حضور مجازی
🌐 dte.bz/scscenter
@MohsenAlviri
◀️ روز برگزاری دوشنبه ۲۶ آذرماه ۱۴۰۳
🕙 ساعت: ۱۰ تا ۱۲ صبح
🏢 مکان: قم، چهارراه شهدا، سالن مرکز همایش های غدیر دفتر تبلیغات اسلامی. طبقه منفی ۲، سالن علامه طباطبایی(ره)
لینک حضور مجازی
🌐 dte.bz/scscenter
@MohsenAlviri