#توییت

سید مسعود میرکاظمی رئیس سازمان برنامه و بودجه:
🔹تا سال 1405 دولت باید 535 هزار میلیارد تومان اصل و سود اوراق دولت قبل را پرداخت کند، دولت سیزدهم تاکنون بیشتر از آنکه اوراق بفروشد اوراق تسویه کرده است.

#تغییر_ریل_بودجه
#پرونده_بودجه

✅کانال واحد اقتصاد مؤسسه مصاف
@masaf_eco

#یادداشت


🔰افزایش افسارگسیخته تورم با حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی /آیا این گزاره درست است؟

🔸با گذشت بیش از سه سال از تولد ارز ۴۲۰۰ تومانی در مصوبه هیئت دولت در ۲۰ فروردین ۹۷ و آسیب‌های وارده آن به اقتصاد کشور از جمله ایجاد رانت و افزایش فساد در واردات، خروج سرمایه از کشور و تضعیف تولید و ... کم‌تر کارشناسی است که به اشتباه بودن مسیر طی شده ارزی و فساد‌زا بودن ارز چند نرخی اذعان نکند اما آنچه که کارشناسان را به دو دسته موافق و مخالف حذف ارز ترجیحی تبدیل کرده است تبعات ناشی از حذف ارز ۴۲۰۰ در این بحران اقتصادی است.

🔰آیا حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی باعث تورم می شود؟
🔸در حال حاضر به کالاهای محدودی ارز تعلق می‌گیرد. به عنوان مثال کنجاله سویا مشمول دریافت ارز است. کنجاله سویا با توجه به این که خوراک دام و طیور است، حذف ارز آن می‌تواند چالش‌های بیش‌تری را نسبت به کالاهای دیگر به دنبال داشته باشد. جو، ذرت و چند کالای اساسی دیگر هم ارز دریافت می‌کنند . با توجه به اینکه ارز ۴۲۰۰ تومانی به چند قلم کالای محدود تخصیص داده می‌شود حذف آن هم باعث گرانی همان اقلام و همچنین کالاها و خدمات وابسته به آن اقلام می‌شود. به عنوان مثال حذف ارز کنجاله سویا بر روی قیمت گوشت، تخم مرغ و لبنیات هم تاثیر می‌گذارد. پیش‌بینی می‌شود این گرانی‌ها باعث ایجاد تورم ۶ تا ۸ درصدی شود.

🔰آیا کاهش واردات ناشی از حذف تخصیص ارز باعث ایجاد تورم می‌شود؟
🔸بدیهی است اختلال در زنجیره عرضه می‌تواند گرانی را به دنبال داشته باشد اما بخش قابل توجهی از این کاهش، کوتاه شدن دست رانت خواران و شرکت‌هایی است که از این رانت بی‌نظیر حداکثر استفاده را کردند و سود کلانی را به جیب زدند. واردات با ارز ترجیحی به حدی برای واردکنندگان جذابیت دارد که به عنوان مثال تعداد شرکت‌های فعال در واردات نهاده‌های دامی از زمان تخصیص این ارز به این حوزه از مرز ۴۰۰ شرکت گذشته است. این در حالی است که شرکت‌های فعال در این حوزه تا پیش از این به ۱۵ عدد نمی‌رسید. کاهش واردات واقعی هم با ورود دولت می‌تواند جبران شود.

🔰حذف ارز از کالاهایی مانند گوشت و برنج چه نتیجه‌ای را به دنبال داشت؟
🔸همانطور که پیش از این اشاره شد در حال حاضر اقلام خاصی هستند که ارز می‌گیرند. اقلامی مانند گوشت و برنج دیگر مشمول دریافت ارز ۴۲۰۰ تومانی نیستند. با وجود اینکه عده‌ای اعتقاد داشتند این تصمیم باعث کمبود شدید یا افزایش بی‌سابقه قیمت این دست اقلام شود، اما حذف ارز دولتی این اقلام گرچه قیمت آن‌ها را افزایش داد، اما این گرانی‌های موقت و البته به مراتب کمتر از پیش‌بینی‌های انجام شده، در ادامه منجر به ثبات قیمت آن‌ها با توجه به رشد تولید داخل و کوتاه شدن دست رانت‌خواران خواهد شد. ضمن اینکه فراموش نمی‌کنیم واردات گسترده گوشت با نرخ دولتی در سال ۹۷ نه صف‌های گوشت را کوتاه کرد و نه قیمت‌ها را کاهش داد.

🔰سیاست‌های جایگزین ارز ۴۲۰۰ تومانی
🔸تخصیص یارانه به صورت ارز دولتی به ابتدای زنجیره، علاوه بر ایجاد رانت و فساد، مشکلات دیگری را هم در پی خواهد داشت. به عنوان مثال دهک‌های با درآمد بالا به دلیل مصرف بیشتر بهره‌مندی بیش‌تری از این یارانه خواهند داشت. راهکار، انتقال این یارانه به انتهای زنجیره و تخصیص به صورت مستقیم به خود مردم است که باعث می‌شود این یارانه به صورت مساوی بین مردم تقسیم شود. به عنوان مثال یارانه ارزی دارو به بیمه‌ها منتقل شود و ارز کالاهای اساسی به صورت یارانه نقدی یا کارت اعتباری خرید به مردم پرداخت شود.

💬اگرچه امکان دارد حذف ارز دولتی در ابتدا مشکلاتی را به وجود بیاورد اما تورم افسار گسیخته را به دنبال نخواهد داشت و صرفا یک‌بار باعث گرانی خواهد شد.

#فساد_فی_الارز

✅کانال واحد اقتصاد مؤسسه مصاف
@masaf_eco

#عکس_نوشت

❓ایا سهم روسیه و چین در میدان گازی چالوس بیشتر از ایران است؟!!

✅کانال واحد اقتصاد مؤسسه مصاف
@masaf_eco

#یادداشت

📊 آمارها و شاخص‌های اقتصادی چه می‌گویند؟

🔰یکی از مسائل مهم در زمان تغییر دولت‌ها این است که مشخص نیست دولت مستقر، در چه شرایطی اقتصاد کشور را به دولت بعدی تحویل می‌دهد. این مسئله #ارزیابی_عملکرد دولت جدید را مشکل می‌کند. از این رو برای ارزیابی عملکرد دولت جناب آقای رئیسی در یادداشتی به بیان آخرین و مهم‌ترین شاخص‌های اقتصادی دولت روحانی می‌پردازیم. در پایان هر دوره با مقایسه آمار جدید با آمار ذیل، قضاوت در مورد عملکرد دولت راحت‌تر خواهد بود.

💰نقدینگی: نقدینگی در پایان سال ۹۹ به حدود ۳۴۷۶ هزار میلیارد تومان رسید که تقریبا ۲۲ درصد بالاتر از حجم نقدینگی تعیین شده در برنامه ششم توسعه برای سال ۱۴۰۰ است.

⚖️ضریب جینی: ضریب جینی در این دوره همواره فزاینده بوده و از ۰.۳۶ در سال ۹۲ به ۰.۴ در سال ۹۹ رسیده است و در نتیجه نابرابری در جامعه تشدید شده است.

📈نرخ تورم: تورم در سال‌های ابتدایی دولت دوازدهم کاهشی مقطعی را تجربه کرد و حتی تک رقمی نیز شد. اما با توجه به تورم‌های قابل ملاحظه در سال‌های اخیر، متوسط نرخ تورم بیش‌تر از نرخ تورم بلندمدت اقتصاد ایران بوده است. متوسط نرخ تورم برنامه ششم توسعه ۸.۸ درصد بوده است که نرخ‌های محقق شده بسیار بیش‌تر از این عدد می‌باشد.

🚫نرخ فقر: بر اساس اعلام وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، از سال ۹۲ تا سال ۹۹ نرخ فقر به حدود ۳۲ درصد رسیده است.

🏭 تولید ناخالص داخلی: در حالی که در برنامه‌های توسعه پنجم و ششم، رشد اقتصادی هدف ۸ درصد تعیین شده است، در عمل رشد متوسط در سال‌های ۹۲ تا ۹۹، تنها حدود ۱.۷ درصد بوده است. هم‌چنین رشد اقتصادی بدون نفت نیز حدود ۲.۵ درصد بوده‌ است.

🛣 تشکیل سرمایه ثابت ناخالص: متوسط نرخ رشد تشکیل سرمایه ثابت ناخالص هدف برنامه ششم توسعه، ۲۱.۴ درصد تعیین شده بود. این نرخ در سال‌های ۹۲ تا ۹۹ تنها حدود ۲ درصد می‌باشد.

🏗شاخص محیط کسب‌وکار: ایران در گزارش انجام کسب‌وکار بانک جهانی از رتبه ۱۴۵ در سال ۹۲‌، به رتبه ۱۲۷ در سال ۹۹ رسیده است.

👷‍♂️نرخ بیکاری: نرخ بیکاری از سال ۹۲ تا ۹۹ حدود ۱۱.۲ درصد بوده است در حالی که باید در حدود ۱۰.۲ درصد می‌بود.

💵 بدهی خارجی: بر اساس اعلام بانک مرکزی بدهی خارجی اقتصاد از ۶۶۵۵ میلیون دلار در سال ۹۲ به ۸۸۷۶ میلیون دلار در سال ۹۹ افزایش یافته است.

🔸در نهایت امید است تا دولت سیزدهم بتواند با ریل‌گذاری درست در اقتصاد، کشور را به سمت توسعه اقتصادی و رشد مطلوب برساند.

#زمین_سوخته
#شاخص_عملکرد

✅کانال واحد اقتصاد مؤسسه مصاف
@masaf_eco

#موشن_گرافیک

مزایای شرکت‌های زنجیره تأمین
🔹شرکت‌های زنجیره تامین می‌توانند با حذف واسطه‌ها و دلال‌ها، توزیع مناسب و صادرات محصولات علاوه بر کاهش قیمت برای مصرف کننده زمینه ساز رونق تولید هم باشند.

#رونق_تولید

✅کانال واحد اقتصاد مؤسسه مصاف
@masaf_eco

#عکس_نوشت

🔹کاهش قیمت بلیط هواپیما در آذرماه

✅کانال واحد اقتصاد مؤسسه مصاف
@masaf_eco

#فیلم

دکتر حامد نجفی، اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس:
🚫نیاز کشور به واردات جو حتی اگر کل تولیدات ما کامل از بین رفته باشد یک میلیون تن بیشتر نیست؛ آنوقت بخاطر دلار ۴۲۰۰ تومانی، می‌خواهند ۵ و نیم میلیون تن جو وارد کنند!

#فساد_فی_الارز

✅کانال واحد اقتصاد مؤسسه مصاف
@masaf_eco

#یادداشت

💡اهمیت الگو و نظریه مناسب در تدوین استراتژی توسعه صنعتی کشور

🔸 نگاه نئوكلاسيک در توسعه صنعتی، سودآوری بنگاه را مبنای تحليل خود قرار می‌دهد‍. و چون ميان منافع فردی و جمعی هماهنگی می‌بيند، به این شعار باور دارد كه "هر آنچه برای بنگاه (محل کسب، اعم از تولید، فروش و خدمات) خوب است، برای كشور هم خوب است". بر این اساس، اولا، رشد اقتصادی هدف اساسی توسعه صنعتی است و ثانيا، این رشد با برداشتن همه موانعی كه در برابر سودآور شدن بنگاه‌ها وجود دارد محقق خواهد شد. بر همين اساس، این استراتژی به دولت‌مردان توصيه می‌كند كه هيچ‌كدام از اهداف اجتماعی و سياسی كه ممكن است مانع تحقق رشد اقتصادی شود را مورد توجه قرار ندهند.

🔹 در حالی‌ كه انتخاب استراتژی توسعه صنعتی در سطح ملی، با مسائل اقتصادی و غير اقتصادی به‌ صورت توأمان سروكار دارد. مسائل اقتصادی مانند تنوع‌بخشی توليد و صادرات در كنار مسائل اقتصادی-اجتماعی مانند فقر، بیكاری، نابرابری، عدم توازن منطقه‌ای، مسائل زیست‌محيطی مانند آب‌بری، آلایندگی (هوا، آب و...) و تبعات اكولوژیكی و حتی مسائل سياسی-دفاعی مانند توان تسليحاتی (ساخت تسليحات پيشرفته)، مسائلی هستند كه باید دست‌کم به عنوان قیدی برای هدف رشد اقتصادی لحاظ شوند. سياست‌گذاری در سطح كلان باید ارتباط و نحوه تبادل ميان این اهداف را مشخص سازد. دیدگاه نئوکلاسیک از بین همه اهداف ذکر شده، تنها بر رشد اقتصادی تاكيد کرده و سایر متغيرها را به‌عنوان هدف یا قيد در نظر نمی‌گیرد و یا در راستای آن می‌بیند.

🔸 مثلا كاهش دستمزد نيروی كار، اگرچه برای سودآوری بنگاه خوب است، اما لزوماً برای جامعه خوب نيست. به تعبير دیگر، گرچه اقتصاددانان ممكن است عملكردها را از زاویه متغيرها و شاخص‌های صرفاً اقتصادی ارزیابی كنند، اما سياست‌مداران و برنامه‌ریزان كه مدیریت تحولات اقتصادی را در بستر جامعه برعهده دارند، مجبورند نگران شاخص‌های اقتصادی-اجتماعی نيز بوده و دیر یا زود با پيامدهای اجتماعی و سياسی استراتژی خود روبه‌رو شوند. حتی گاه از منظر سياست‌مداران، اهدافی مانند ارتقای جایگاه كشور در تقسيم‌كار جهانی یا رفع فقر بسيار مهم‌تر از رشد اقتصادی باشند. توسعه صنعتی باید ابزاری برای تحقق این اهداف بوده یا حداقل تحقق آن‌ها را به‌مخاطره نیفکند. بی‌توجهی به سایر اهداف و قيدهای تحقق توسعه صنعتی در دیدگاه نئوكلاسيكی، موجب شده كشورهای اتخاذكننده این استراتژی با بحران‌های اجتماعی و گاه بی‌ثباتی‌های سياسی روبه‌رو شوند.

#شناخت_مکاتب

✅کانال واحد اقتصاد مؤسسه مصاف
@masaf_eco

#عکس_نوشت

سبحانیان، معاون وزیر اقتصاد در ارتباط با نقشه راه دولت برای رونق تولید و کاهش تورم:
🔹در این نقشه راه فعلا بر ضرورت تدوین چارچوب تاکید داشتیم تا در بدنه دولت و حاکمیت ایجاد وفاق کنیم. اگر به این موضوع اهمیت ندهیم، سیاست‌هایی در مجلس و دولت تعیین می شود که در تعارض با هم هستند.

✅کانال واحد اقتصاد مؤسسه مصاف
@masaf_eco

علت اصلی تورم: کسری‌بودجه یا خلق پول بی‌ضابطه بانک‌ها؟

🔸کاهش تورم از مهم‌ترین اقداماتی است که مورد تأکید اقشار جامعه قرار گرفته است. تورم دلایل متعددی دارد، اما برخی معتقدند تنها دلیل ایجاد تورم، کسری بودجه دولت است و تنها راهی که باید برای مقابله با تورم در دستور کار قرار بگیرد، کاهش میزان کسری بودجه و جلوگیری از استقراض دولت از بانک مرکزی است.

🔸 باور بر این است که کسری بودجه موجب می‌شود دولت برای تامین هزینه‌های خود از بانک مرکزی استقراض کند. در نتیجه این اقدام پایه پولی افزایش می‌یابد و از طریق سازوکار ضریب فزاینده، چندین برابر پایه پولی خلق شده، نقدینگی وارد اقتصاد کشور می‌شود و بر اثر آن تقاضا برای کالاها افزایش می‌یابد و از این مسیر رشد قیمت‌ها محقق می‌شود.

🔸 کسری بودجه دولت به طور حتم یکی از دلایل ایجاد تورم است و به طور خاص زمانی که این کسری به اندازه ۴۰ تا ۵۰ درصد کل بودجه باشد، ایجاد تورم‌های بالا ناگزیر است. اما تنها عامل دانستن کسری بودجه برای تورم نقدهایی نیز دارد.

🔸اولین انتقاد اینکه عمدتا دلیل اصلی رشد پایه پولی نه استقراض دولت، بلکه اضافه برداشت بانک‌ها از منابع بانک مرکزی بوده است. به بیان دیگر پایه پولی حتی در صورت انضباط مالی دولت و به صفر رساندن میزان استقراض نیز افزایش می‌یافته و کسری بودجه دولت تنها بخشی از افزایش پایه پولی را توجیه می‌کند. میزان بدهی دولت به بانک‌ها نیز در حدی نیست که توجیه‌گر میزان اضافه برداشت گسترده بانک‌ها و ایجاد پایه پولی از این ناحیه باشد. استقراض دولت از شبکه بانکی نیز محدود به چند بانک خاص است، درحالیکه در طول سال‌های اخیر بدهی تمامی بانک‌ها به بانک مرکزی روند افزایشی داشته است.

🔸انتقاد مهم دیگر به روایتی که کسری بودجه دولت را دلیل اصلی تورم می‌داند این است که در واقعیت، خلق پایه پولی پیش‌نیاز اضافه شدن بر حجم تسهیلات بانک‌ها نیست و بانک‌ها می‌توانند ابتدا با خلق پول به افراد مورد نظر خود تسهیلات بدهند و بعد از آن از روش‌های مختلفی از جمله اضافه برداشت، به دنبال افزایش ذخایر خود نزد بانک مرکزی باشند.

🔸کسری بودجه به طور حتم سهمی از تورم موجود در اقتصاد ایران دارد، اما توجه به واقعیت‌های اقتصاد نشان می‌دهد که متهم اصلی در این زمینه خلق پول بی‌ضابطه بانک‌ها و آزادی سوداگری است. بانک‌ها نقش اصلی را در خلق پول‌های موجود و سوق دادن آن‌ها به سوداگری در زمین، ملک و ارز داشته‌اند و در صورت‌های مالی آن‌ها نیز کسب سود از این محل به وضوح نمایان است.

🔸از دولت انتظار می‌رود به منظور کاهش نرخ تورم و ایجاد ثبات اقتصادی، علاوه بر تلاش برای ایجاد انضباط مالی و کاهش میزان کسری بودجه، برای ایجاد انضباط مالی بانک‌ها و جلوگیری از خلق پول بی ضابطه آن‌ها نیز برنامه ریزی کند.

#پرونده_تورم
#معیشت_مردم

✅کانال واحد اقتصاد موسسه مصاف
@masaf_eco

📝 علت رفع نشدن تحریم‌ها با برجام

تحریم میهمانی ماندنی است. چون آمریکا به تحریم به‌عنوان یک ابزار راهبردی در جنگ اقتصادی نگاه می‌کند. برای مقابله با تحریم باید ابتدا آن را خوب بفهمیم، و برای فهم خوب آن، ابتدا باید آن را به‌عنوان یک مسئله به رسمیت بشناسیم. درغیر این صورت، برخورد های سطحی و غیر دقیق با آن صورت می‌گیرد و همین وضعی می‌شود که الان گریبان‌گیر ما شده است.

🔹مسعود براتی در نشستی پیرامون موضوع تحریم‌شناسی گفت: در تحریم‌های بانکی که مهم ترین تحریم‌های آمریکا علیه ما بود، دو نوع/نسل تحریم را تجربه کردیم. نسل اول که بر پایه قواعد بودند (Rule base)، به این‌گونه بود که آن‌ها موضوعی را به عنوان تهدید شناسایی می‌کردند (مثلا مبارزه با تروریسم، که ایران هم موضوع آن بوده است)، بعد اعلام می‌کردند اگر کسی خدماتی (ازجمله مالی) به این‌ها ارائه دهد، به عنوان مجرم تلقی شده و در لیست تحریم قرار می‌گیرد. مثلا در سال ۸۵ وزارت دفاع تحریم شد، بعد بانک مرتبط با آن (بانک سپه) تحریم شد و بعد بانک مرتبط با بانک سپه تحریم شد و بعد تحریم همین‌طور زنجیره‌وار توسعه یافت. این نسل از تحریم‌ها پایان زنجیره را هدف قرارمی‌داد؛ یعنی آخرین بازیگری که با تحریم‌شده همکاری می‌کرد را هدف قرار می‌داد.

🔸وی ادامه داد: این نوع تحریم در سال ۲۰۱۰ نشان‌داد نمی‌تواند در مقابل یک حکومت تأثیری که مدنظر آمریکایی‌ها بود (یعنی تغییر رفتار ایران) را بگذارد. و تنها بر بازیگران غیردولتی (سازمان‌ها و گروه‌ها) کارآمد است. این شد که تحریم‌های نسل دوم (برپایه ریسک، Risk base) متولد شدند. به‌این‌گونه که قبلا، موسسات مالی جهان قبل از ارائه خدمت، تنها چک می‌کردند که مشتری‌شان در لیست تحریم نباشد؛ اما حالا آن‌ها موظف شده‌اند به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم به تحریم‌شده‌ها خدمات ارائه ندهند. این "غیر مستقیم"، ریسک بالایی را برای هرگونه ارائه خدمت به طرف ایرانی بالا می‌برد. چون ممکن است یک بانک ایرانی خودش تحریم نباشد، ولی معلوم نیست به‌صورت مستقیم/غیرمستقیم با نهادها و افراد تحریم‌شده همکاری دارد یا خیر.

مسعود براتی افزود: در مذاکرات برجام، کاملا مشخص است ذهن مذاکره‌کننده ایرانی در نوع اول تحریم مانده بود! یعنی رفع تحریم را تنها در خارج شدن افراد و نهادها از لیست تحریم می‌دید. یعنی فرض می‌کرد مثلا اگر بتوان از ۷۰۰ فرد و نهاد تحریم‌شده، ۶۰۰ تا را از لیست خارج کرد، فتح‌الفتوحی است. غافل از این‌که عامل ریسک بانک‌های خارجی (احتمال همکاری این ۶۰۰ فرد و نهاد خارج‌شده از لیست تحریم با آن ۱۰۰ تای باقی‌مانده) به قوت قبل باقی است. درنتیجه برقراری رابطه مالی با بانک‌های خارجی حاصل نشد.

#مصاف_اقتصادی

✅کانال واحد اقتصاد مؤسسه مصاف
@masaf_eco