Mikoplazmalar - parazit yoki saprofit hayot tarzini olib boradigan eng ibtidoiy prokaryotlardir. Viruslardan farqli o'laroq, ular tirik organizmlarning barcha hayotiy jarayonlarini boshdan kechiradilar va makromolekulyarlarning (DNK, RNK va oqsillar) to'liq tarkibiga ega. Ularning hujayralarida 300 dan ortiq fermentlar va 12 000 ga yaqin molekulalar mavjud. Mikoplazma inson tanasida parazitlik qilishi va kasalliklarga olib kelishi mumkin (mikoplazma pnevmoniyasi; traxeobronxit; gonokokksiz uretrit va boshqalar).
Testosteronni qanday ko'paytirish mumkin💉🔋
Uy sharoitida ko'paytirish‼️✅
Ustiga bosing👇
Testesteron kamligining belgilari🪫
🔰Depressiya
🔰Impotensiyaning kamayishi
🔰Semizlik
🔰Feminizatsiya va ginekomastiya
🔰Mushak massasini kamayishi
🔰Xotira buzilishi
‼️‼️Ma'lumotlarni KANAL NOMI va LINKI bilan tarqating
BIZNING KANAL😎 @Lab_termin
Uy sharoitida ko'paytirish‼️✅
Ustiga bosing👇
💡Rux mikroelementi - testosteron ishlab chiqarish bilan to'g'ridan-to'g'ri bog'liq. U dengiz maxsulotlari, baliq, yong'oq, urug'lar - kungaboqar va qovoq, pishloq, bazi sabzavotlarda ko'p bo'ladi.
☕Kofe iste’molini cheklash - muntazam kofe iste'mol qilish testosteron miqdorini kamaytiradi
😴Uxlash - testosteron miqdorini ko'paytirishda kuniga 7-8 soat uxlash tavsiya etiladi.
🌞Quyoshda toblanish - bu usul ham testosteron miqdorini oshiradi
Testesteron kamligining belgilari🪫
🔰Depressiya
🔰Impotensiyaning kamayishi
🔰Semizlik
🔰Feminizatsiya va ginekomastiya
🔰Mushak massasini kamayishi
🔰Xotira buzilishi
‼️‼️Ma'lumotlarni KANAL NOMI va LINKI bilan tarqating
BIZNING KANAL😎 @Lab_termin
❤1
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
#transplantologiya
BUYRAK TRANSPLANTATSIYASI💊💉
‼️‼️Ma'lumotlarni KANAL NOMI va LINKI bilan tarqating
BIZNING KANAL😎 @Lab_termin
BUYRAK TRANSPLANTATSIYASI💊💉
‼️‼️Ma'lumotlarni KANAL NOMI va LINKI bilan tarqating
BIZNING KANAL😎 @Lab_termin
❤2
Buyrak transplantatsiyasi haqida batafsil💊
Ustiga bosing👇
‼️‼️Ma'lumotlarni KANAL NOMI va LINKI bilan tarqating
BIZNING KANAL😎 @Lab_termin
Ustiga bosing👇
Buyrak transplantatsiyasi – bu sog‘lom donor buyragini surunkali buyrak yetishmovchiligi yoki boshqa og‘ir buyrak kasalliklari bilan kasallangan bemorga ko‘chirib o‘tkazish (transplantatsiya qilish) jarayoni. Bu davolash usuli gemodializga muqobil bo‘lib, bemorning hayot sifatini yaxshilashga va umrini uzaytirishga yordam beradi.
1984 yilda Apollon Hindistonda buyrak transplantatsiyasini muvaffaqiyatli yakunlagan birinchi xususiy shifoxona bo'lib, muhim voqea bo'ldi. O'shandan beri Apollon butun dunyo bo'ylab eng ko'p muvaffaqiyatli transplantatsiyani amalga oshirgan global liderga aylandi.
Buyrak transplantatsiyasi buyraklar chiqindilarni olib tashlay olmaganda, to'planish va yuqori qon bosimini keltirib chiqaradigan va buyrak etishmovchiligiga olib kelganda kerak bo'ladi.
Nima uchun diyalizdan ko'ra buyrak transplantatsiyasini tanlash kerak?
©Dializ rejimidan ozodlik: Buyrak transplantatsiyasi haftada uch marta dializ seanslariga bo'lgan ehtiyojni yo'q qiladi va bu talab qilinadigan tartibdan tanaffusni taklif qiladi.
©Tezroq tiklanish, og'riqni kamaytirish: Buyrak transplantatsiyasidan so'ng bemorlar odatda dializ muolajalariga qaraganda kamroq noqulaylik bilan tezroq tiklanish davrini boshdan kechiradilar.
©O'lim xavfini kamaytirish: Buyrak transplantatsiyasini tanlash o'lim xavfini kamaytirishga yordam beradi, bu esa bemorning prognozi va umr ko'rish davomiyligining umumiy yaxshilanishiga olib keladi.
©Hayot sifatini oshirish: Buyrak transplantatsiyasi odamlarga kamroq ovqatlanish cheklovlari bilan hayot kechirish imkonini beradi, bu esa farovonlik va hayot sifatining umumiy yaxshilanishiga yordam beradi.
Donor turlari
®O'lik yoki vafot etgan donor buyrak transplantatsiyasi: Bu muolaja yaqinda vafot etgan odamning buyragini oilasining roziligi bilan yoki donorlik kartasida ko‘rsatilganidek olishdan iborat. Donor qilingan buyrak saqlanib qoladi va keyin buyrak etishmovchiligi bo'lgan odamga ko'chiriladi. U implantatsiya qilinmaguncha sovutish yoki maxsus mashinalar yordamida hayotiyligini saqlab qolish mumkin. Ko'pincha, buyrakning tanadan tashqarida bo'lgan vaqtini kamaytirish uchun donor va qabul qiluvchi geografik jihatdan yaqin.
®Tirik donor buyrak transplantatsiyasi: Ushbu protsedurada buyrak tirik donordan olinadi va shikastlangan buyrakni almashtirish uchun qabul qiluvchining tanasiga joylashtiriladi. Inson tanasi faqat bitta buyrak bilan normal ishlashi mumkin, bu esa bunday transplantatsiyani amalga oshirishga imkon beradi.
Bolalarda buyrak transplantatsiyasi
Buyrak etishmovchiligi bolaning o'sishiga, suyaklarining mustahkamligiga va asablariga salbiy ta'sir ko'rsatishi mumkin. Bu bolaning miya rivojlanishi va faoliyatiga ta'sir qilishi mumkin, bu esa o'rganishda nuqsonlarni keltirib chiqarishi mumkin. Buyrak transplantatsiyasi kattalar, shuningdek, buyrak etishmovchiligi bo'lgan bolalar uchun eng yaxshi davolash usuli hisoblanadi.
‼️‼️Ma'lumotlarni KANAL NOMI va LINKI bilan tarqating
BIZNING KANAL😎 @Lab_termin
❤1
JIGAR UCHUN 5 TA ASOSIY
VITAMIN💉💊
💊A vitamini
💊Omega-3 yog'li kislotalari
💊Riboflavin (B2 vitamini)
💊Lipoy kislotasi
BIZNING KANAL😎 @Lab_termin
VITAMIN💉💊
💊A vitamini
Barcha qizil va to'q sariq mevalarda bor. Ayniqsa karotinga sabzi, lavlagi o'rik, bulg'or qalampiri, qovoq boy bo'ladi💊E vitamini
Boshoqlilar, o'simlik yog'i va baliqda mavjud
💊Omega-3 yog'li kislotalari
Ular asosan seld, forel yoki skumbriya kabi yog'li baliqlarda bo'ladi
💊Riboflavin (B2 vitamini)
U shaftoli, nok, lavlagi va ismaloqda ko'p
💊Lipoy kislotasi
Unisut maxsulotlari, ismaloq, mol go'shtida topasiz
BIZNING KANAL😎 @Lab_termin
Xujayralarning yangilanish vaqtlari
💊JIGAR - 1 yilda
💊BUYRAK - 6 minutda
💊OSHQOZON - 6 kunda
💊TERI - 14 kunda
💊YURAK - 3 oyda
💊ERITROSIT - 120 kunda
💊URUG' X. - 10 kun yashaydi
💊TUXUM X. - 10 kun yashaydi
💊ICHAK - 6 kunda
💊SUYAK - 15 yilda
💊MIYYA - miyya xujayralari hechon qachon yangilanmaydi
Malumotlarni KANAL NOMI va LINKI bilan tarqating‼️‼️‼️
BIZNING KANAL😎 @Lab_termin
🧫🧪 Siydik ranglari va ularga taalluqli mumkin bo‘lgan sabablari:
1. Rangsiz siydik:
2. Och sariq siydik:
3. Bulutli yoki cho‘kma bilan siydik:
4. O‘tkir sariq siydik:
5. Qizil siydik:
6. Och jigarrang siydik:
7. O‘tkir jigarrang siydik:
8. Ko‘k siydik:
https://t.iss.one/Lab_termin
1. Rangsiz siydik:
Tananing meʼyoridan tashqari suv iste’moli. Suv balansi oshgan
2. Och sariq siydik:
Bu siydikning normal rangi bo‘lib, organizmda muvozanat saqlanayotganidan dalolat beradi.
3. Bulutli yoki cho‘kma bilan siydik:
Siydik yo‘llari infeksiyasi yoki yiring mavjud bo‘lishi ehtimoli.
4. O‘tkir sariq siydik:
Suvsizlanish yoki lavlagi kabi oziq-ovqat iste’mol qilganda kuzatilishi mumkin.
5. Qizil siydik:
Qon ketishi, buyrak yoki siydik yo‘llarida jarohat hamda lavlagi kabi mahsulotlar iste’moli.
6. Och jigarrang siydik:
Jigarning faoliyati bilan bog‘liq muammolar, masalan gepatit yoki siroz.
7. O‘tkir jigarrang siydik:
Rabdomioliz (mushaklarning parchalanishi) kabi jiddiy holatlar.
8. Ko‘k siydik:
Tibbiy bo‘yoqli vositalar yoki kamdan-kam uchraydigan genetik kasalliklar.
https://t.iss.one/Lab_termin
🩺🟦🟦🟦 🟦🟦🟦🟦🩺
YODLAB OLING, ALBATTA KERAK BO'LADI🩺🩺🩺
🩺Yurak zarblari (puls) me'yorida qancha bo'lishi kerakligini bilasizmi
✅Chaqaloq➡️110-170 ta
✅0-1 yosh➡️102-162 ta
✅1-2 yosh➡️94-155 ta
✅4-6 yosh➡️86-126 ta
✅6-8 yosh➡️78-118 ta
✅8-10 yosh➡️68-108 ta
✅10-12 yosh➡️60-100 ta
✅12-15 yosh➡️55-95 ta
✅50 yoshgacha➡️60-80 ta
✅50-60 yosh➡️65-85 ta
✅60- 80 yosh➡️70-90 ta
⭐️SAQLAB OLING⬇️
✔️@Lab_termin
YODLAB OLING, ALBATTA KERAK BO'LADI🩺🩺🩺
🩺Yurak zarblari (puls) me'yorida qancha bo'lishi kerakligini bilasizmi
✅Chaqaloq➡️110-170 ta
✅0-1 yosh➡️102-162 ta
✅1-2 yosh➡️94-155 ta
✅4-6 yosh➡️86-126 ta
✅6-8 yosh➡️78-118 ta
✅8-10 yosh➡️68-108 ta
✅10-12 yosh➡️60-100 ta
✅12-15 yosh➡️55-95 ta
✅50 yoshgacha➡️60-80 ta
✅50-60 yosh➡️65-85 ta
✅60- 80 yosh➡️70-90 ta
⭐️SAQLAB OLING⬇️
✔️@Lab_termin
#foydali_malumotlar
☕️ Bir finjon qahvadan so‘ng organizmda qanday o‘zgarishlar yuz beradi?
• 10 daqiqadan so‘ng: kofein yurak urishini tezlashtirib, qon bosimini oshiradi🩺
• 20 daqiqadan so‘ng: diqqatni oshirib, charchoq hissi kamayadi🩺
• 30 daqiqadan so‘ng: qonda adrenalin ko‘payadi, ko‘rish o‘tkirligi ortadi👀
• 40 daqiqadan so‘ng: serotonin miqdori ko‘payib, mushaklar kuchi ortadi💪
• 4 soatdan so‘ng: organizmda yog‘lar eriydi, oshqozon shirasi aktiv ajraladi🩺
• 6 soatdan so‘ng: siydik haydovchi effekti namoyon bo‘ladi, vitaminlarni yuvadi, organizmda disbalans yuzaga keladi🩺
✔️@Lab_termin
☕️ Bir finjon qahvadan so‘ng organizmda qanday o‘zgarishlar yuz beradi?
• 10 daqiqadan so‘ng: kofein yurak urishini tezlashtirib, qon bosimini oshiradi🩺
• 20 daqiqadan so‘ng: diqqatni oshirib, charchoq hissi kamayadi🩺
• 30 daqiqadan so‘ng: qonda adrenalin ko‘payadi, ko‘rish o‘tkirligi ortadi👀
• 40 daqiqadan so‘ng: serotonin miqdori ko‘payib, mushaklar kuchi ortadi💪
• 4 soatdan so‘ng: organizmda yog‘lar eriydi, oshqozon shirasi aktiv ajraladi🩺
• 6 soatdan so‘ng: siydik haydovchi effekti namoyon bo‘ladi, vitaminlarni yuvadi, organizmda disbalans yuzaga keladi🩺
✔️@Lab_termin
❤1
✅Tashxis: Raxit 💯
✅Kraniotabes (bosh suyagining yumshoqligi va mo‘rtligi)
✅Tasbeh simptomi (qovurg‘alar suyak qismining tog‘ay qismiga o‘tish joyining kattalashishi)
✅Mushak gipotoniyasi (Vitamin D yetishmovchiligi sabab mushak kuchsizligi)
❌ Skorbut (Singa kasalligi)
Kasallik mohiyati: Skorbut C vitamini yetishmovchiligi tufayli kollagen sintezi buziladi → qon tomir devori zaiflashadi → gemorragiyalar
Klinik belgilari:
○ Milklar shishishi va qonashi
○ Terida qon ketishlar (petexiyalar, ekximozlar)
○ Suyaklarda og‘riq, ammo suyak deformatsiyasi bo‘lmaydi
○ Bola ko‘proq qon ketish belgilari bilan keladi
➡️ Tasbeh simptomi va kraniotabes (bosh suyagi yumshoqligi) skorbutga xos emas, bu raxitga xos belgi
❌ Osteomalatsiya
Kasallik mohiyati: Vitamin D yetishmovchiligi tufayli suyak mineralizatsiyasi buziladi, ammo bu kattalarda uchraydi
Klinik belgilari:
○ Suyak og‘rig‘i
○ Yoriqlar, sinishlar
○ Mushak zaifligi
○ Lekin bolalarda osteomalatsiya bo‘lmaydi, bolalarda vitamin D yetishmovchiligi raxit shaklida namoyon bo‘ladi
➡️ Demak, 2 yoshli bola uchun osteomalatsiya tashxisi noto‘g‘ri
❌ Gipofosfatemiya
Kasallik mohiyati: Qonda fosfat yetishmovchiligi → mineralizatsiya buziladi → raxitga o‘xshash simptomlar
Klinik belgilar:
○ Raxitga o‘xshash belgilar bo‘lishi mumkin
➡️ Lekin gipofosfatemiya asosiy etiologik sabab, tashxis emas, chunki u raxitning bir turi (xususan, gipofosfatemik raxit)ni chaqiradi
⭐️ https://t.iss.one/Lab_termin
Nima uchun bu aynan raxit? 🤔
✅Kraniotabes (bosh suyagining yumshoqligi va mo‘rtligi)
✅Tasbeh simptomi (qovurg‘alar suyak qismining tog‘ay qismiga o‘tish joyining kattalashishi)
✅Mushak gipotoniyasi (Vitamin D yetishmovchiligi sabab mushak kuchsizligi)
Nega boshqa variantlar
emas? 🙄
❌ Skorbut (Singa kasalligi)
Kasallik mohiyati: Skorbut C vitamini yetishmovchiligi tufayli kollagen sintezi buziladi → qon tomir devori zaiflashadi → gemorragiyalar
Klinik belgilari:
○ Milklar shishishi va qonashi
○ Terida qon ketishlar (petexiyalar, ekximozlar)
○ Suyaklarda og‘riq, ammo suyak deformatsiyasi bo‘lmaydi
○ Bola ko‘proq qon ketish belgilari bilan keladi
➡️ Tasbeh simptomi va kraniotabes (bosh suyagi yumshoqligi) skorbutga xos emas, bu raxitga xos belgi
❌ Osteomalatsiya
Kasallik mohiyati: Vitamin D yetishmovchiligi tufayli suyak mineralizatsiyasi buziladi, ammo bu kattalarda uchraydi
Klinik belgilari:
○ Suyak og‘rig‘i
○ Yoriqlar, sinishlar
○ Mushak zaifligi
○ Lekin bolalarda osteomalatsiya bo‘lmaydi, bolalarda vitamin D yetishmovchiligi raxit shaklida namoyon bo‘ladi
➡️ Demak, 2 yoshli bola uchun osteomalatsiya tashxisi noto‘g‘ri
❌ Gipofosfatemiya
Kasallik mohiyati: Qonda fosfat yetishmovchiligi → mineralizatsiya buziladi → raxitga o‘xshash simptomlar
Klinik belgilar:
○ Raxitga o‘xshash belgilar bo‘lishi mumkin
➡️ Lekin gipofosfatemiya asosiy etiologik sabab, tashxis emas, chunki u raxitning bir turi (xususan, gipofosfatemik raxit)ni chaqiradi
⭐️ https://t.iss.one/Lab_termin
Telegram
Termin Lab🔬
"Termin Lab" – laboratoriya va tibbiyot atamalarining sodda va tushunarli izohi!
Ma'lumotlarni Muallifning ruxsatisiz tarqatish mumkin emas
Hamkorlik uchun: @Aziza30_05
Ma'lumotlarni Muallifning ruxsatisiz tarqatish mumkin emas
Hamkorlik uchun: @Aziza30_05
Анализы.pdf
1.4 MB
📗 Tahlillar bo‘yicha qo‘llanma
Ushbu qo‘llanmada quyidagi eng muhim laborator ko‘rsatkichlar yoritilgan:
➡️ Umumiy qon tahlili
➡️ Biokimyoviy qon tahlili
➡️ Oqsil almashinuvi
➡️ Uglevod almashinuvi
➡️ Lipidogramma
➡️ Oshqozon osti bezi va jigar holati
➡️ Bilirubin va uning fraksiyalari
➡️ Qalqonsimon bez gormonlari
➡️ Vitaminlar
➡️ Minerallar
➡️ Elektrolitlar
⭐️ https://t.iss.one/Lab_termin
Ushbu qo‘llanmada quyidagi eng muhim laborator ko‘rsatkichlar yoritilgan:
➡️ Umumiy qon tahlili
➡️ Biokimyoviy qon tahlili
➡️ Oqsil almashinuvi
➡️ Uglevod almashinuvi
➡️ Lipidogramma
➡️ Oshqozon osti bezi va jigar holati
➡️ Bilirubin va uning fraksiyalari
➡️ Qalqonsimon bez gormonlari
➡️ Vitaminlar
➡️ Minerallar
➡️ Elektrolitlar
⭐️ https://t.iss.one/Lab_termin
❤1
✅Tashxis: Podagra 💯
1⃣ 50 yoshli ayolda o‘ng oyoq bosh barmog‘ida to‘satdan paydo bo‘lgan kuchli og‘riq, shish va qizarish. Bu holat birinchi metatarsofalangeal bo‘g‘imning yallig‘lanishi bo‘lib, klassik tarzda podagra uchun xosdir.
2⃣ Podagraning sababi – qonda siydik kislotasi darajasining oshishi (giperurikemiya) va natijada bo‘g‘im ichida mononatriy urat kristallarining to‘planishi. Urat kristallari mikroskop ostida kuchli manfiy birefringent ko‘rinadi.
3⃣ Qon tahlili: Siydik kislotasining yuqori bo‘lishi tashxisni qo‘llab-quvvatlaydi.
❌ Osteoartrit:
○ Surunkali, sekin rivojlanadi
○ Ko‘proq tizza, son, umurtqa kabi og‘irlik tushadigan bo‘g‘imlarni zararlaydi
○ To‘satdan paydo bo‘ladigan kuchli og‘riq va qizarish bo‘lmaydi
❌ Revmatoid artrit:
○ Ko‘pincha qo‘l bo‘g‘imlarida bo‘ladi, ikki tomonda simmetrik tarzda
○ Ertalabki karaxtlik (>1 soat)
○ O‘tkir og‘riq bilan boshlanmaydi, podagra kabi oyoqlarning bosh barmog‘ini zararlamaydi
❌ Psevdopodagra:
○ Sababi – kalsiy pirofosfat kristallari
○ Ko‘proq tizza bo‘g‘imida uchraydi, oyoqlarning bosh barmog‘ida emas
○ Kristallari rombsimon va musbat birefringent bo‘ladi
⭐️ https://t.iss.one/Lab_termin
➡️ Nima uchun bu podagra? 🤔
1⃣ 50 yoshli ayolda o‘ng oyoq bosh barmog‘ida to‘satdan paydo bo‘lgan kuchli og‘riq, shish va qizarish. Bu holat birinchi metatarsofalangeal bo‘g‘imning yallig‘lanishi bo‘lib, klassik tarzda podagra uchun xosdir.
2⃣ Podagraning sababi – qonda siydik kislotasi darajasining oshishi (giperurikemiya) va natijada bo‘g‘im ichida mononatriy urat kristallarining to‘planishi. Urat kristallari mikroskop ostida kuchli manfiy birefringent ko‘rinadi.
3⃣ Qon tahlili: Siydik kislotasining yuqori bo‘lishi tashxisni qo‘llab-quvvatlaydi.
➡️ Nega boshqa variantlar
emas? 🙄
❌ Osteoartrit:
○ Surunkali, sekin rivojlanadi
○ Ko‘proq tizza, son, umurtqa kabi og‘irlik tushadigan bo‘g‘imlarni zararlaydi
○ To‘satdan paydo bo‘ladigan kuchli og‘riq va qizarish bo‘lmaydi
❌ Revmatoid artrit:
○ Ko‘pincha qo‘l bo‘g‘imlarida bo‘ladi, ikki tomonda simmetrik tarzda
○ Ertalabki karaxtlik (>1 soat)
○ O‘tkir og‘riq bilan boshlanmaydi, podagra kabi oyoqlarning bosh barmog‘ini zararlamaydi
❌ Psevdopodagra:
○ Sababi – kalsiy pirofosfat kristallari
○ Ko‘proq tizza bo‘g‘imida uchraydi, oyoqlarning bosh barmog‘ida emas
○ Kristallari rombsimon va musbat birefringent bo‘ladi
⭐️ https://t.iss.one/Lab_termin
Podagra kasalligini zamonaviy davolash
1⃣ O‘tkir xurujni davolash
Podagra xuruji – bu bo‘g‘im ichiga urat kristallari cho‘kib, yallig‘lanish keltirib chiqaradigan holat. Bu yerda maqsad: og‘riqni va yallig‘lanishni tezda kamaytirish.
➡️ NSAIDlar (nosteroid yallig‘lanishga qarshi dorilar):
🩺 Indometatsin
🩺 Naproksen
🩺 Diklofenak
O‘tkir xurujda 5–7 kun davomida qo‘llanadi
➡️ Kolxisin
○ Zamonaviy tavsiya: Past doza – 1.2 mg (birinchi doza), 1 soatdan so‘ng 0.6 mg
○ Yuqori dozada qo‘llash (klassik usul) endi tavsiya etilmaydi, chunki nojo‘ya ta’sirlari ko‘p
➡️ Kortikosteroidlar:
○ Agar NSAID va kolxisin mumkin bo‘lmasa, prednizolon (og‘iz orqali) yoki bo‘g‘im ichiga in'eksiya qo‘llanadi
⚠️ Xatolik: O‘tkir xuruj paytida Allopurinol yoki Febuksostatni boshlash tavsiya etilmaydi.
2⃣ Giperurikemiya korreksiyasi
Bundan maqsad: Qonda siydik kislotasini <6 mg/dL ga tushirish va xurujlarni oldini olish.
➡️ Allopurinol (birinchi tanlov):
○ Boshlang‘ich doza: 100 mg/kun (buyrak yetishmovchiligida 50 mg/kun)
○ Doza asta-sekin oshiriladi (har 2–4 haftada)
➡️ Febuksostat:
○ Boshlang‘ich doza: 40 mg/kun
○ Agar allopurinol nojo‘ya ta’sir bersa yoki yetarli bo‘lmasa ishlatiladi
Qo‘shimcha variantlar:
🩺 Peglotikaz (biologik dori) – og‘ir refrakter podagra holatlarida
TREAT-TO-TARGET prinsipi:
Har oy qon tahlili qilib, siydik kislotasi <6 mg/dL ga tushguncha doza oshiriladi
⚠️ Allopurinol/Febuksostat boshlaganda kolxisin yoki NSAID profilaktikasi 3–6 oy davomida qo‘llanadi, chunki bu davrda yangi xurujlar bo‘lishi mumkin.
3⃣ Turmush tarzini o‘zgartirish
Podagra bilan kurashda dori bilan bir qatorda hayot tarzi juda muhim:
➡️ Dieta:
○ Purinli ovqatlarni cheklash (qizil go‘sht, daryo baliqlari, dukkakli mahsulotlar)
○ Yog‘li va shakarli (ayniqsa fruktoza va gazlangan) ichimliklardan voz kechish
○ Sut mahsulotlari, sabzavot, mevalar, to‘liq donlar tavsiya etiladi
➡️ Ichimlik rejimi:
○ Ko‘p suv ichish (kuniga 2–3 litr)
➡️ Spirtli ichimliklarni cheklash:
○ Ayniqsa pivo va kuchli alkogolni kamaytirish
➡️ Og‘irlikni kamaytirish:
○ Semirish podagra xurujlarini kuchaytiradi
📌 ESLATMA: Gazlangan sovuq ichimliklar (ayniqsa fruktozali) o‘tkir podagra xuruji xavfini oshiradi!
⭐️ https://t.iss.one/Lab_termin
🔝 TO‘LIQ TIBBIY SHARH 🔝
1⃣ O‘tkir xurujni davolash
Podagra xuruji – bu bo‘g‘im ichiga urat kristallari cho‘kib, yallig‘lanish keltirib chiqaradigan holat. Bu yerda maqsad: og‘riqni va yallig‘lanishni tezda kamaytirish.
➡️ NSAIDlar (nosteroid yallig‘lanishga qarshi dorilar):
🩺 Indometatsin
🩺 Naproksen
🩺 Diklofenak
O‘tkir xurujda 5–7 kun davomida qo‘llanadi
➡️ Kolxisin
○ Zamonaviy tavsiya: Past doza – 1.2 mg (birinchi doza), 1 soatdan so‘ng 0.6 mg
○ Yuqori dozada qo‘llash (klassik usul) endi tavsiya etilmaydi, chunki nojo‘ya ta’sirlari ko‘p
➡️ Kortikosteroidlar:
○ Agar NSAID va kolxisin mumkin bo‘lmasa, prednizolon (og‘iz orqali) yoki bo‘g‘im ichiga in'eksiya qo‘llanadi
⚠️ Xatolik: O‘tkir xuruj paytida Allopurinol yoki Febuksostatni boshlash tavsiya etilmaydi.
2⃣ Giperurikemiya korreksiyasi
Bundan maqsad: Qonda siydik kislotasini <6 mg/dL ga tushirish va xurujlarni oldini olish.
➡️ Allopurinol (birinchi tanlov):
○ Boshlang‘ich doza: 100 mg/kun (buyrak yetishmovchiligida 50 mg/kun)
○ Doza asta-sekin oshiriladi (har 2–4 haftada)
➡️ Febuksostat:
○ Boshlang‘ich doza: 40 mg/kun
○ Agar allopurinol nojo‘ya ta’sir bersa yoki yetarli bo‘lmasa ishlatiladi
Qo‘shimcha variantlar:
🩺 Peglotikaz (biologik dori) – og‘ir refrakter podagra holatlarida
TREAT-TO-TARGET prinsipi:
Har oy qon tahlili qilib, siydik kislotasi <6 mg/dL ga tushguncha doza oshiriladi
⚠️ Allopurinol/Febuksostat boshlaganda kolxisin yoki NSAID profilaktikasi 3–6 oy davomida qo‘llanadi, chunki bu davrda yangi xurujlar bo‘lishi mumkin.
3⃣ Turmush tarzini o‘zgartirish
Podagra bilan kurashda dori bilan bir qatorda hayot tarzi juda muhim:
➡️ Dieta:
○ Purinli ovqatlarni cheklash (qizil go‘sht, daryo baliqlari, dukkakli mahsulotlar)
○ Yog‘li va shakarli (ayniqsa fruktoza va gazlangan) ichimliklardan voz kechish
○ Sut mahsulotlari, sabzavot, mevalar, to‘liq donlar tavsiya etiladi
➡️ Ichimlik rejimi:
○ Ko‘p suv ichish (kuniga 2–3 litr)
➡️ Spirtli ichimliklarni cheklash:
○ Ayniqsa pivo va kuchli alkogolni kamaytirish
➡️ Og‘irlikni kamaytirish:
○ Semirish podagra xurujlarini kuchaytiradi
📌 ESLATMA: Gazlangan sovuq ichimliklar (ayniqsa fruktozali) o‘tkir podagra xuruji xavfini oshiradi!
⭐️ https://t.iss.one/Lab_termin
KOMORBID HOLATLARDA PODAGRANI DAVOLASH
Zamonaviy yondashuv va xavfsiz protokollar (ACR 2020 asosida)
Asosiy prinsiplar o‘zgarmaydi (o‘tkir xurujni tez to‘xtatish, uratni <6 mg/dL ga tushirish, profilaktika), lekin komorbidlarga qarab dori tanlovi va dozalash moslanadi.
➡️ Kolxisin (low-dose):
1.2 mg → 1 soat o‘tib 0.6 mg (jami 1.8 mg)
Keyin 0.6 mg 1–2 marta/kun xuruj tugaguncha
⚠️ Surunkali buyrak yetishmovchiligi yoki jigar kasalligi bo‘lsa – doza kamaytiriladi
➡️ NSAID:
Qisqa muddat, faqat buyrak va yurak holati yaxshi bo‘lsa
⚠️ Surunkali buyrak yetishmovchiligi, yurak yetishmovchiligi, oshqozon-ichak kasalliklari xavfi bo‘lsa – bermaslik kerak
➡️ Kortikosteroid:
Peroral yoki intra-artikulyar – ko‘p komorbidlarda eng xavfsiz muqobil
📌 ESLATMA: Xuruj vaqtida allopurinol/febuksostatni yangidan boshlanmaydi, lekin agar oldindan qabul qilinayotgan bo‘lsa davom ettiriladi.
Bundan maqsad: Qonda siydik kislotasini kamaytirish, ya'ni <6 mg/dL ga tushirish, kerak bo‘lsa <5 mg/dL ga tushirish.
Allopurinol/febuksostat boshlanganida kamida 3–6 oy kolxisin/NSAID/ Kortikosteroidlar bilan profilaktika.
➡️ Allopurinol – eng birinchi tanlov
○ Boshlash: 100 mg/kun (buyrak yetishmovchiligi bo‘lsa 50 mg)
○ Keyin sekin-asta doza oshiriladi
➡️ Febuksostat
○ Agar Allopurinolni toqat qilolmasa yoki u samara bermasa
➡️ Probenetsid
○ Faqat buyrak yaxshi ishlasa (GFR >30 ml/min)
○ Agar buyrak yomon ishlasa, berilmaydi
➡️ Peglotikaz
○ Faqat juda og‘ir yoki boshqa davolash foyda bermagan hollarda
○ Immunomodulyator bilan birga qo‘llaniladi (masalan, metotreksat) immun javobni kamaytirish uchun
○ Maxsus markazlarda qilinadi
1⃣ Surunkali buyrak yetishmovchiligi
● NSAID → bermang (nefrotoksiklik)
● Kolxisin → dozani kamaytiring
● Allopurinol → pastdan boshlab sekin oshiring
● Febuksostat → yaxshi muqobil
● Probenetsid → ta’siri yo‘q, bermang
2⃣ Qandli diabet
● Steroid → glyukozani oshiradi – minimal doza, qisqa kurs
● NSAID → diabetik nefropatiyada ehtiyot bo‘ling
● Dietada shakarli ichimliklar taqiqlanadi (fruktoza uratni oshiradi)
3⃣ Yurak yetishmovchiligi
● NSAID → bermang (suyuqlik tutib qolishi/renovaskulyar ta’sir)
● Steroid yoki kolxisin → xuruj vaqtida afzal
● ULT → Allopurinol birinchi tanlov, Febuksostat ham mumkin
4⃣ Jigar sirrozi
● Febuksostat → metabolizmi jigarda kechadi, og‘ir sirrozda ehtiyot bo‘ling
● Allopurinol → afzal
● Kolxisin → dozani kamaytirish (boshqa dorilar bilan o‘zaro ta’sirlariga e’tibor qarating)
5⃣ Anemiya / GI xavf
● NSAID → Gastrointestinal qon ketish xavfi yuqori, PPI bilan himoya qiling yoki bermang
● Steroid yoki kolxisin → afzal
➡️ Kolxisin bilan ba’zi dorilar
● Kolxisin CYP3A4 yoki P-gp ingibitorlari bilan birga ichilsa, organizmda yig‘ilib qoladi va zaharlanish (toksiklik) xavfi oshadi
● Bu xavfli dorilar:
🩺 Makrolid antibiotiklar (klaritromitsin, eritromitsin)
🩺 Azol antifungallar (flukonazol, itrakonazol)
🩺 Siklosporin (immunosupressant)
● Mushak zararlanishi, og‘ir nojo‘ya ta’sirlar bo‘lishi mumkin
➡️ Diuretiklar (ayniqsa tiazidlar)
● Bu dorilar (masalan, gidroxlorotiazid) qonda siydik kislotasini oshiradi → podagra xurujini kuchaytiradi
● Muqobil tavsiya:
🩺 Losartan (ARBs guruhi) – nafaqat xavfsiz, balki siydik kislotasini kamaytiradi
🩺 Kalsiy kanal blokatorlari – xavfsiz variant
● Shirin ichimliklar va gazli ichimliklardan saqlanish
● Spirtli ichimliklar (pivo)ni kamaytirish
● Ko‘p suv ichish
● Ortiqcha vaznni kamaytirish
⭐️ https://t.iss.one/Lab_termin
Zamonaviy yondashuv va xavfsiz protokollar (ACR 2020 asosida)
Asosiy prinsiplar o‘zgarmaydi (o‘tkir xurujni tez to‘xtatish, uratni <6 mg/dL ga tushirish, profilaktika), lekin komorbidlarga qarab dori tanlovi va dozalash moslanadi.
➡️ O‘tkir xurujni davolash
➡️ Kolxisin (low-dose):
1.2 mg → 1 soat o‘tib 0.6 mg (jami 1.8 mg)
Keyin 0.6 mg 1–2 marta/kun xuruj tugaguncha
⚠️ Surunkali buyrak yetishmovchiligi yoki jigar kasalligi bo‘lsa – doza kamaytiriladi
➡️ NSAID:
Qisqa muddat, faqat buyrak va yurak holati yaxshi bo‘lsa
⚠️ Surunkali buyrak yetishmovchiligi, yurak yetishmovchiligi, oshqozon-ichak kasalliklari xavfi bo‘lsa – bermaslik kerak
➡️ Kortikosteroid:
Peroral yoki intra-artikulyar – ko‘p komorbidlarda eng xavfsiz muqobil
📌 ESLATMA: Xuruj vaqtida allopurinol/febuksostatni yangidan boshlanmaydi, lekin agar oldindan qabul qilinayotgan bo‘lsa davom ettiriladi.
➡️ Uzoq muddatli boshqaruv
Bundan maqsad: Qonda siydik kislotasini kamaytirish, ya'ni <6 mg/dL ga tushirish, kerak bo‘lsa <5 mg/dL ga tushirish.
Allopurinol/febuksostat boshlanganida kamida 3–6 oy kolxisin/NSAID/ Kortikosteroidlar bilan profilaktika.
➡️ Allopurinol – eng birinchi tanlov
○ Boshlash: 100 mg/kun (buyrak yetishmovchiligi bo‘lsa 50 mg)
○ Keyin sekin-asta doza oshiriladi
➡️ Febuksostat
○ Agar Allopurinolni toqat qilolmasa yoki u samara bermasa
➡️ Probenetsid
○ Faqat buyrak yaxshi ishlasa (GFR >30 ml/min)
○ Agar buyrak yomon ishlasa, berilmaydi
➡️ Peglotikaz
○ Faqat juda og‘ir yoki boshqa davolash foyda bermagan hollarda
○ Immunomodulyator bilan birga qo‘llaniladi (masalan, metotreksat) immun javobni kamaytirish uchun
○ Maxsus markazlarda qilinadi
➡️ Komorbidlarga moslashuv
1⃣ Surunkali buyrak yetishmovchiligi
● NSAID → bermang (nefrotoksiklik)
● Kolxisin → dozani kamaytiring
● Allopurinol → pastdan boshlab sekin oshiring
● Febuksostat → yaxshi muqobil
● Probenetsid → ta’siri yo‘q, bermang
2⃣ Qandli diabet
● Steroid → glyukozani oshiradi – minimal doza, qisqa kurs
● NSAID → diabetik nefropatiyada ehtiyot bo‘ling
● Dietada shakarli ichimliklar taqiqlanadi (fruktoza uratni oshiradi)
3⃣ Yurak yetishmovchiligi
● NSAID → bermang (suyuqlik tutib qolishi/renovaskulyar ta’sir)
● Steroid yoki kolxisin → xuruj vaqtida afzal
● ULT → Allopurinol birinchi tanlov, Febuksostat ham mumkin
4⃣ Jigar sirrozi
● Febuksostat → metabolizmi jigarda kechadi, og‘ir sirrozda ehtiyot bo‘ling
● Allopurinol → afzal
● Kolxisin → dozani kamaytirish (boshqa dorilar bilan o‘zaro ta’sirlariga e’tibor qarating)
5⃣ Anemiya / GI xavf
● NSAID → Gastrointestinal qon ketish xavfi yuqori, PPI bilan himoya qiling yoki bermang
● Steroid yoki kolxisin → afzal
➡️ Dori-dori o‘zaro ta’sirlar
➡️ Kolxisin bilan ba’zi dorilar
● Kolxisin CYP3A4 yoki P-gp ingibitorlari bilan birga ichilsa, organizmda yig‘ilib qoladi va zaharlanish (toksiklik) xavfi oshadi
● Bu xavfli dorilar:
🩺 Makrolid antibiotiklar (klaritromitsin, eritromitsin)
🩺 Azol antifungallar (flukonazol, itrakonazol)
🩺 Siklosporin (immunosupressant)
● Mushak zararlanishi, og‘ir nojo‘ya ta’sirlar bo‘lishi mumkin
➡️ Diuretiklar (ayniqsa tiazidlar)
● Bu dorilar (masalan, gidroxlorotiazid) qonda siydik kislotasini oshiradi → podagra xurujini kuchaytiradi
● Muqobil tavsiya:
🩺 Losartan (ARBs guruhi) – nafaqat xavfsiz, balki siydik kislotasini kamaytiradi
🩺 Kalsiy kanal blokatorlari – xavfsiz variant
➡️ Turmush tarzi
● Shirin ichimliklar va gazli ichimliklardan saqlanish
● Spirtli ichimliklar (pivo)ni kamaytirish
● Ko‘p suv ichish
● Ortiqcha vaznni kamaytirish
♨️ Rahmat so‘zining eng chiroyli ko‘rinishi – bitta ❤️
⭐️ https://t.iss.one/Lab_termin
Bilirubin almashinuvi tanadagi murakkab jarayon bo'lib, bu jarayonning asosiy bosqichlari quyidagilardir:
📌1. Gemoglobinning parchalanishi: Eritrotsitlarning o'rtacha umr ko'rish muddati 120 kun bo'lib, bu muddat tugagach ular parchalanadi. Eritrotsitlar tarkibidagi gemoglobin bilirubin hosil bo'lishining birinchi bosqichidir. Ushbu jarayon asosan taloq, jigar va suyak ko'migida sodir bo'ladi.
📌2. Biliverdinga aylanish: Gemoglobin parchalangandan so'ng, avval biliverdin hosil bo'ladi. Biliverdin yashil rangli pigment bo'lib, biliverdin reduktaza fermenti ta'sirida u biliribinga aylanadi.
📌3. Bilurubin sintezlanishi (Erimaydigan): Biliverdin reduktaza fermenti ta'sirida biliverdin (erimaydigan) bilirubinga aylanadi. Bu bilirubin qonga kiradi va albumin bilan bog'lanadi, chunki erimaydigan bilirubin faqat albumin bilan bog'lanib qonda tashiladi.
📌4. Jigardagi kon'yugatsiya (to'g'ridan-to'g'ri bilirubin hosil bo'lishi): Bilirubin jigar hujayralariga kirgach, glukuroniltransferaza fermenti yordamida glyukuron kislotasi bilan bog'lanadi va to'g'ridan-to'g'ri (eriydigan) bilirubinga aylanadi.
📌5. Safroga ajralish: To'g'ridan-to'g'ri bilirubin jigar orqali o't yo'llariga tushadi va safro tarkibida ichakka chiqariladi.
📌6. Ichakdagi o'zgarishlar: Ichakka tushgan bilirubin urobilinogen va sterkobilinogen hosilalariga aylanadi. Ularning bir qismi yana qonga qaytib, buyraklar orqali chiqariladi (urobilin), boshqa qismi esa najas bilan chiqariladi (sterkobilin)..
Qisqa:
Eritrotsit-->Globin/Gem-->Temir/Bilverdin +[Bilverdin reduktaza]-->Blirubin (Erimaydigan blirubin) + Albumin --> Bilirubin(Jigarda) + [Gialuron reduktaza] +Gialuron kislota --> Blirubin(Eriydigan) --> Jigardan (o't orqali-->Ichakka tushadi)-->Sterkoblin(Najas: Sterkoblinogen)/Uroblin(Siydik: Uroblinogen)
https://t.iss.one/Lab_termin
📌1. Gemoglobinning parchalanishi: Eritrotsitlarning o'rtacha umr ko'rish muddati 120 kun bo'lib, bu muddat tugagach ular parchalanadi. Eritrotsitlar tarkibidagi gemoglobin bilirubin hosil bo'lishining birinchi bosqichidir. Ushbu jarayon asosan taloq, jigar va suyak ko'migida sodir bo'ladi.
📌2. Biliverdinga aylanish: Gemoglobin parchalangandan so'ng, avval biliverdin hosil bo'ladi. Biliverdin yashil rangli pigment bo'lib, biliverdin reduktaza fermenti ta'sirida u biliribinga aylanadi.
📌3. Bilurubin sintezlanishi (Erimaydigan): Biliverdin reduktaza fermenti ta'sirida biliverdin (erimaydigan) bilirubinga aylanadi. Bu bilirubin qonga kiradi va albumin bilan bog'lanadi, chunki erimaydigan bilirubin faqat albumin bilan bog'lanib qonda tashiladi.
📌4. Jigardagi kon'yugatsiya (to'g'ridan-to'g'ri bilirubin hosil bo'lishi): Bilirubin jigar hujayralariga kirgach, glukuroniltransferaza fermenti yordamida glyukuron kislotasi bilan bog'lanadi va to'g'ridan-to'g'ri (eriydigan) bilirubinga aylanadi.
📌5. Safroga ajralish: To'g'ridan-to'g'ri bilirubin jigar orqali o't yo'llariga tushadi va safro tarkibida ichakka chiqariladi.
📌6. Ichakdagi o'zgarishlar: Ichakka tushgan bilirubin urobilinogen va sterkobilinogen hosilalariga aylanadi. Ularning bir qismi yana qonga qaytib, buyraklar orqali chiqariladi (urobilin), boshqa qismi esa najas bilan chiqariladi (sterkobilin)..
Qisqa:
Eritrotsit-->Globin/Gem-->Temir/Bilverdin +[Bilverdin reduktaza]-->Blirubin (Erimaydigan blirubin) + Albumin --> Bilirubin(Jigarda) + [Gialuron reduktaza] +Gialuron kislota --> Blirubin(Eriydigan) --> Jigardan (o't orqali-->Ichakka tushadi)-->Sterkoblin(Najas: Sterkoblinogen)/Uroblin(Siydik: Uroblinogen)
https://t.iss.one/Lab_termin
Telegram
Termin Lab🔬
"Termin Lab" – laboratoriya va tibbiyot atamalarining sodda va tushunarli izohi!
Ma'lumotlarni Muallifning ruxsatisiz tarqatish mumkin emas
Hamkorlik uchun: @Aziza30_05
Ma'lumotlarni Muallifning ruxsatisiz tarqatish mumkin emas
Hamkorlik uchun: @Aziza30_05
❤🔥1