Bronxoektaziya -Surunkali oddiy bronxit (obsturktiv bo’lmagan turi)
bu bronx devorini xaltasimon kengayishi.
Etiologiyasi: surunkali bronxit natijasids rivojlanadi hamda bronxiogen bronxoektaziya deb ataladi.
Oqibatlari esa organizmda anomal oqsil sintezlanishiga “Amiloidoz” olib keladi, bu esa Jigar, Taloq hamda buyraklarda uchraydi va qo’l, oyoq barmoqlarida ham to’planadi va baraban tayoqcha bo’lib qoladi.
Core-Pulmonale -
bu pnevmoskleroz natijasida o’pka arteriyalarida qon bosimini ortishi hisobiga o’ng yurak qorinchasiga yuklamani ortishi va natijasa chap qorincha gipertrofiyasi hamda deletatsiyasiga olib keluvchi kasallik hisoblanadi.
“Bu mavzuga yana cardiologiya postlarida chuqurlashamiz”
Oqibati esa o’ng qorincha yetishmovchiligi, muskat jigar va o’rganlarda to’laqonlik yuzaga kelishi bn namoyon bo’ladi.
📏📏📏📏📏📏📏📏📏📏📏📏📏
Bugungi bu kasalligimiz eng ko’p erkaklarda asosan chekuvchi turida uchraydi va kasallikni kashandalar kasalligi deb aytsak ham bo’ladi.
Kasallik etiologiyasi va patogenezi:
Tamaki tutunidan aktiv va passiv nafas olish natijasida asosan kasallanadi va bu organizmda ahamiyati katta. Bu tutun va pollyutantlar bronx shilliq qavatini surunkali tarzda shikastlashi oqibatida bronxlar sekretini quyuqlili va gipersekretsi, kiprikli shilliq epiteliylar zararlanishi kuzatiladi. Buni oqibatida bronx himoya va mukosilliar transport faoliyati buziladi. Tamaki 1-eng katta sababi bo’lsa 2-sababi bu kremniy, Cd, NO2, SO2 va boshqa pollyutantlar hisoblanadi va 3-omil Respirator viruslar, pnevmokokklar, gemofil tayoqcha, mikoplazma hamda xlamidiya va boshqalar kiradi. “Bu 2-3 sabablar orqali kasallik rivojlanishiga tamaki tanijasida bronx devorlari kuchrizlanib infeksion muhitga chidamsiz holatga kelishi natijasida paydo bo’ladi”
Kasallik klinikasi:
Kasallik kechishi 2 xil uzoq remissiya va kamroq qo’zg’alish.
Remissiya davrida bemor o’zini kasal hisoblamedi va vaqti-vaqti bilan yo’tal hamda balg’am ajralishini chekgani sabab deb hisoblaydi. Yo’tal asosan sovuqda, jismoniy harakatdan keyin va pollyutantlar tasirida kuchayadi va remissiya davrdan chiqib qo’zishga o’tin ketishi munkin. Obyektiv ko’ruvda hech narsa zerilmaydi lekin Auskultatsiyada forsillagan nafas chiqarganda yakka quruq xirillashlar eshitiladi. U doimiy bo’lmaydi yo’talganda tezda yo’qoladi. Qo’zg’alish davrga o’tishga sabablar: O’RVI, sovqotish, haddan ortiq chekish, o’tkir laringit, faringit, angina. Bu sabablar natijasida kasallik yaqqol klinik belgilar namoyon qiladi. Bunda balg’amli yo’tal ko’proq ertalab paydo bo’ladi va ba’zam doimiy kechadi, gorizontal holatda kuchayadi. Tana harorati ko’tariladi va intoksikatsiya belgilari namoyon bo’ladi. Auskultatsiyada dag’al vezikulyar nafas, nafas olish va chiqarishda tarqalgan quruw xirillashlar eshitiladi. Kam hollarda mayda yoki o’rta pufakchali nam xirillashlar ham eshitiladi.
Laborator va instrumental tekshiruv:
Qon taxlilida neytrofilli leykotsitoz, ECHT biroz oshgan bo’lishi bular kasallikga gumonni hosil qiladi lekin aniq ma’lumot bermaydi. Qon zardobida - alfa antitripsin, alfa1- glikoproteid, alfa2- makroglobulin, gaptoglobulin, seruloplazmin, seromukoid, C-reaktiv oqsili, umumiy oqsil va oqsil fraksiyalarini aniqlash ahamiyatiga ega. Bular bronxlardagi yallig’lanish faolligini ko’rsatadi.
🟧balg’am taxlili
🟧rentgen tekshiruvi
🟧bronxoskopiya, yallig’lanishli kasalliklarga shubxa tug’ilganda qilinadi.
Kasallik oqibati👼☠️👼
Bu kasallik bemorlarda umr bo’yi kuzatilishi mumkin.Kasallik vaqtida aniqlanib davolanmasa u obsturtiv turiga o’tib ketadi va o’pka emzifemasi, pnevmoskleroz, nafas yetishmasligi va Core-Pulmonale rivojlanishiga sabab bo’ladi
Mana nima uchun chekish va hatto tamaki tutunini hidlash ham qanaqa jarayonlarga sabab bo’ladi🥺
Postni do’stlarizga ham ulashing zero bilimni ulashish faqatgina foyda😇.
Bizning kanal😊
✈️ https://t.iss.one/Lab_termin
Telegram
Termin Lab🔬
"Termin Lab" – laboratoriya va tibbiyot atamalarining sodda va tushunarli izohi!
Ma'lumotlarni Muallifning ruxsatisiz tarqatish mumkin emas
Hamkorlik uchun: @Aziza30_05
Ma'lumotlarni Muallifning ruxsatisiz tarqatish mumkin emas
Hamkorlik uchun: @Aziza30_05
🖍️🔤🔤🔤🔤📸
📌Inson tanasidagi quyidagi 9 ta qon tomirlar orqali pulsni aniqlash mumkin
📌Inson tanasidagi quyidagi 9 ta qon tomirlar orqali pulsni aniqlash mumkin
1️⃣ Facial artery pulse
2️⃣Carotid artery pulse
3️⃣ Brachial artery pulse
4️⃣Ulnar artery pulse
5️⃣Radial artery pulse
6️⃣ Femoral artery pulse
7️⃣ Popliteal artery pulse
8️⃣Dorsalis pedis artery pulse
9️⃣ Posterior tibial artery pulse
https://t.iss.one/Lab_termin
Apoptoz - bu tartibli programmalashtirilgan hujayra oʻlimining bir turi. Apoptoz natijasida hujayra apoptotik tanachalarga boʻlinib ketadi. Apoptotik tanachalar esa tezda (oʻrtacha 90 minut) makrofaglar yoki qoshni hujayralar tomonidan yalligʻlanishga yol qoymay yutib olinadilar.
Nekroz (yun. nekrosis — oʻlish) — 1) tirik organizmdagi hujayra, toʻqima, butun aʼzo yoki uning bir qismi nobud boʻlishi. Kimyoviy yoki fizik taʼsirlar (harorat, elektr toki, kuchli kislota yoki ishqorlar, nur energiyasi va boshqalar), shikastlanish, toksinlar (bakte-rial infeksiyalarda) sabab boʻladi.
P.s: https://t.iss.one/Lab_termin
🔥2
🌟🔠🔠🔠🔠🌟
Bilarmidingiz, jarrohlik amaliyotida chandiq tezroq bitishi va chandiq deyarli bilinmasligi uchun terini kesish yo‘nalishi juda muhim?
🌟 Langer chiziqlari — terida kollagen tolalarining tabiiy joylashish yo‘nalishini ko‘rsatadigan maxsus chiziqlar. Ular avstriyalik anatomi Karl Langer tomonidan 1861-yilda aniqlangan.
🔍 Nega ahamiyatli?⤵️
1️⃣Agar kesma shu chiziqlar bo‘ylab qilinsa(sohaga qarab)— yara tez bitadi, chandiq minimal bo‘ladi.
2️⃣Agar chiziqlarga perpendikulyar kesilsa — yara ochilishi, chandiq kattalashishi xavfi yuqori.
https://t.iss.one/Lab_termin
🔠🅰️🔠🔠🔠🔠— terimizning yashirin “yo‘llari”
Bilarmidingiz, jarrohlik amaliyotida chandiq tezroq bitishi va chandiq deyarli bilinmasligi uchun terini kesish yo‘nalishi juda muhim?
🌟 Langer chiziqlari — terida kollagen tolalarining tabiiy joylashish yo‘nalishini ko‘rsatadigan maxsus chiziqlar. Ular avstriyalik anatomi Karl Langer tomonidan 1861-yilda aniqlangan.
🔍 Nega ahamiyatli?⤵️
1️⃣Agar kesma shu chiziqlar bo‘ylab qilinsa(sohaga qarab)— yara tez bitadi, chandiq minimal bo‘ladi.
2️⃣Agar chiziqlarga perpendikulyar kesilsa — yara ochilishi, chandiq kattalashishi xavfi yuqori.
💡 Qiziqarli fakt: Langer chiziqlari har bir hududda turlicha yo‘nalishda bo‘ladi. Masalan, yuzda ular asosan mimika mushaklariga parallel ketadi, qo‘lda esa bo‘ylama yoki qiya tarzda joylashgan.
https://t.iss.one/Lab_termin
👏1
Tireotoksikozni aniqlash har doim ham oson emas — klinik tafakkur zarur! 🚀
Tireotoksikoz — bu organizmda qalqonsimon bez gormonlarining ortiqcha miqdorda bo‘lishi natijasida yuzaga keladigan gipermetabolik sindrom.
Graves kasalligi — tireotoksikozning eng keng tarqalgan sababi hisoblanadi.
Qalqonsimon bez asosan T4 va kamroq miqdorda T3 gormonini ishlab chiqaradi. Qon aylanishida T4 periferik to‘qimalarda faol T3 gormoniga aylanadi. Ushbu gormonlar quyidagilarga ta‘sir qiladi:
● Metabolizm
● Oqsil sintezi
● Katexolaminlarga sezuvchanlik
Gipermetabolik sindrom odatda gipertireoz bo‘lganda kuzatiladi. Bu esa gormonlar ishlab chiqarilishini nazorat qiluvchi teskari aloqa (feedback) mexanizmining buzilishidan dalolat beradi.
Ba’zida tireoidit natijasida gormonlar ortiqcha ishlab chiqarilmasdan, faqat oldindan ishlab chiqilgan zaxira gormonlar qonga chiqadi.
Yana bir sabab — ba‘zi bemorlar ekzogen tiroksin qabul qilishadi, bu holat "faktitsial tireotoksikoz" deb ataladi.
Bemorlar gipermetabolik holat va katexolaminlarga ortiqcha sezuvchanlikka oid simptomlar bilan murojaat qilishadi:
● Taxikardiya
● Bezovtalik
● Tremor
Kasallik uzoq vaqt davomida aniqlanmagan bo‘lsa:
● Ozish
● Amenoreya
● Qusish
● Diareya
● Giperaktiv ichak shovqinlari
● Sochlar mo‘rt va quruq
● Ko‘p terlash
● Issiqlikka sezuvchanlik
● Graves kasalligida — ko‘zlar oldinga chiqib turadi (proptoz)
Og‘ir hollarda:
● Yurak yetishmovchiligi (yuqori chiqimli)
● Psixoz
Asosiy test bu TSH (tirotropin) darajasini o‘lchashdir
● Tireotoksikozda TSH darajasi past bo‘ladi
● TSH past va erkin T4 yuqori = birlamchi gipertireoz
Radioaktiv yod yutilishi testi:
Yuqori yutilish → Graves kasalligi, Toksik adenomalar yoki ko‘p tugunli zob
● Graves kasalligi → diffuz yutilish
● Toksik adenomada → bitta faol tugun
● Toksik ko‘p tugunli zob → bir nechta faol zonalar
Past yutilish →Tireoidit, Tashqaridan gormon qabul qilish (faktitsial tireotoksikoz), Yod ta’siri, Ekstraglandulyar ishlab chiqarish
Tireoglobulin darajasi:
● Past → ekzogen gormon qabul qilganda
● Yuqori → boshqa sabablarda
Graves kasalligi yoki limfotsitar tireoiditda → antitiroid antitanachalar aniqlanadi
Kamdan-kam hollarda gipertireoz gipofiz adenomasiga bog‘liq bo‘ladi. Bu holatda:
● TSH yuqori
● Erkin T4 yuqori → Bu holda gipofizni MRT bilan tekshirish zarur
Qo‘shimcha belgilar:
● Anemiya
● Granulotsitlar va limfotsitlar oshgan
● Transaminazalar, ishqoriy fosfataza oshgan
● Giperkalsemiya
➡️ SIMPTOMATIK DAVOLASH:
Beta-blokatorlar (propranolol):
○ Simpatik tizim faolligini pasaytiradi (taxikardiya, tremor)
○ T4 → T3 aylanishni to‘sadi
○ Esmolol — alternativ
Beta-blokatorlar mumkin bo‘lmasa (astma, yurak yetishmovchiligi):
○ Kalsiy kanal blokatorlari (verapamil, diltiazem)
Isitmani davolash:
○ Parasetamol
○ Salitsilatlar (aspirin) ishlatilmaydi — gormonni oqsildan ajratib yuboradi
Qo‘shimcha davo:
○ Sovituvchi kompresslar, sovituvchi adyollar — titroq holatidan ehtiyot bo‘lish kerak
○ Og‘iz orqali regidratatsiya, agar bo‘lmasa — IV regidratatsiya (3–5 L/sutka)
○ Glyukoza va elektrolit eritmasi
Agar simptomlar og‘ir bo‘lsa — shifoxonaga yotqizish
Yengil yoki o‘rta holatlarda — ambulator davo mumkin
➡️ ASOSIY DAVOLASH:
Davolash sabablarga qarab belgilanadi:
⏭️ Faktitsial tireotoksikoz — ekzogen gormonni to‘xtatish
⏭️ Endogen gipertireoz:
a) Antitiroid dori vositalari:
○ Metimazol
○ Propiltiourasil — T4 → T3 aylanishni bloklaydi
b) Radioaktiv yod terapiyasi:
○ Graves kasalligida keng qo‘llaniladi
○ 4–12 oyda gipotireoz rivojlanadi → levotiroksin bilan umrboqiy davo
c) Qalqonsimon bezni operatsiya qilish:
○ Kam qo‘llaniladi
○ Bemor operatsiya oldidan eutireoid holatga keltiriladi
○ Ko‘pincha doimiy gipotireoz yuzaga keladi
🚀 https://t.iss.one/Lab_termin
Issiqlikka sezuvchanlik, yurak tez uryapti? Balki bu tireotoksikozdir 🤔
Tireotoksikoz — bu organizmda qalqonsimon bez gormonlarining ortiqcha miqdorda bo‘lishi natijasida yuzaga keladigan gipermetabolik sindrom.
Graves kasalligi — tireotoksikozning eng keng tarqalgan sababi hisoblanadi.
➡️ Patofiziologiyasi:
Qalqonsimon bez asosan T4 va kamroq miqdorda T3 gormonini ishlab chiqaradi. Qon aylanishida T4 periferik to‘qimalarda faol T3 gormoniga aylanadi. Ushbu gormonlar quyidagilarga ta‘sir qiladi:
● Metabolizm
● Oqsil sintezi
● Katexolaminlarga sezuvchanlik
Gipermetabolik sindrom odatda gipertireoz bo‘lganda kuzatiladi. Bu esa gormonlar ishlab chiqarilishini nazorat qiluvchi teskari aloqa (feedback) mexanizmining buzilishidan dalolat beradi.
Ba’zida tireoidit natijasida gormonlar ortiqcha ishlab chiqarilmasdan, faqat oldindan ishlab chiqilgan zaxira gormonlar qonga chiqadi.
Yana bir sabab — ba‘zi bemorlar ekzogen tiroksin qabul qilishadi, bu holat "faktitsial tireotoksikoz" deb ataladi.
➡️ Klinik ko‘rinishi:
Bemorlar gipermetabolik holat va katexolaminlarga ortiqcha sezuvchanlikka oid simptomlar bilan murojaat qilishadi:
● Taxikardiya
● Bezovtalik
● Tremor
Kasallik uzoq vaqt davomida aniqlanmagan bo‘lsa:
● Ozish
● Amenoreya
● Qusish
● Diareya
● Giperaktiv ichak shovqinlari
● Sochlar mo‘rt va quruq
● Ko‘p terlash
● Issiqlikka sezuvchanlik
● Graves kasalligida — ko‘zlar oldinga chiqib turadi (proptoz)
Og‘ir hollarda:
● Yurak yetishmovchiligi (yuqori chiqimli)
● Psixoz
➡️ Diagnostikasi:
Asosiy test bu TSH (tirotropin) darajasini o‘lchashdir
● Tireotoksikozda TSH darajasi past bo‘ladi
● TSH past va erkin T4 yuqori = birlamchi gipertireoz
Radioaktiv yod yutilishi testi:
Yuqori yutilish → Graves kasalligi, Toksik adenomalar yoki ko‘p tugunli zob
● Graves kasalligi → diffuz yutilish
● Toksik adenomada → bitta faol tugun
● Toksik ko‘p tugunli zob → bir nechta faol zonalar
Past yutilish →Tireoidit, Tashqaridan gormon qabul qilish (faktitsial tireotoksikoz), Yod ta’siri, Ekstraglandulyar ishlab chiqarish
Tireoglobulin darajasi:
● Past → ekzogen gormon qabul qilganda
● Yuqori → boshqa sabablarda
Graves kasalligi yoki limfotsitar tireoiditda → antitiroid antitanachalar aniqlanadi
Kamdan-kam hollarda gipertireoz gipofiz adenomasiga bog‘liq bo‘ladi. Bu holatda:
● TSH yuqori
● Erkin T4 yuqori → Bu holda gipofizni MRT bilan tekshirish zarur
Qo‘shimcha belgilar:
● Anemiya
● Granulotsitlar va limfotsitlar oshgan
● Transaminazalar, ishqoriy fosfataza oshgan
● Giperkalsemiya
➡️ Davolash:
➡️ SIMPTOMATIK DAVOLASH:
Beta-blokatorlar (propranolol):
○ Simpatik tizim faolligini pasaytiradi (taxikardiya, tremor)
○ T4 → T3 aylanishni to‘sadi
○ Esmolol — alternativ
Beta-blokatorlar mumkin bo‘lmasa (astma, yurak yetishmovchiligi):
○ Kalsiy kanal blokatorlari (verapamil, diltiazem)
Isitmani davolash:
○ Parasetamol
○ Salitsilatlar (aspirin) ishlatilmaydi — gormonni oqsildan ajratib yuboradi
Qo‘shimcha davo:
○ Sovituvchi kompresslar, sovituvchi adyollar — titroq holatidan ehtiyot bo‘lish kerak
○ Og‘iz orqali regidratatsiya, agar bo‘lmasa — IV regidratatsiya (3–5 L/sutka)
○ Glyukoza va elektrolit eritmasi
Agar simptomlar og‘ir bo‘lsa — shifoxonaga yotqizish
Yengil yoki o‘rta holatlarda — ambulator davo mumkin
➡️ ASOSIY DAVOLASH:
Davolash sabablarga qarab belgilanadi:
⏭️ Faktitsial tireotoksikoz — ekzogen gormonni to‘xtatish
⏭️ Endogen gipertireoz:
a) Antitiroid dori vositalari:
○ Metimazol
○ Propiltiourasil — T4 → T3 aylanishni bloklaydi
b) Radioaktiv yod terapiyasi:
○ Graves kasalligida keng qo‘llaniladi
○ 4–12 oyda gipotireoz rivojlanadi → levotiroksin bilan umrboqiy davo
c) Qalqonsimon bezni operatsiya qilish:
○ Kam qo‘llaniladi
○ Bemor operatsiya oldidan eutireoid holatga keltiriladi
○ Ko‘pincha doimiy gipotireoz yuzaga keladi
🚀 https://t.iss.one/Lab_termin
🔥1
🟦🟦🟦🟦
"Insondan mol-dunyo, boylik qolmasligi mumkin, lekin ilm qolsa — bu eng buyuk merosdir. Ilm — unut bo‘lmaydi, eskirmaydi. U kimnidir davolaydi, kimnidir o‘qitadi, kimnidir to‘g‘ri yo‘lga boshlaydi. O‘zidan ilm qoldirgan odam — nomini vaqt o‘chira olmaydi."
🔥1
🩺 TAXIKARDIYA 🩺
Taxikardiya — yurak urish tezligining daqiqasiga 100 martadan ortishi (dam olish holatida)
● Bolalik davri
● Jismoniy mashqlar
● Homiladorlik
● Hayajon, qo‘rquv kabi hissiy holatlar
● Kofein, nikotin, alkogol iste’moli
● Yurak yetishmovchiligi
● Aritmiyalar
● Gipovolemiya (qon yo‘qotish, suvsizlanish)
● O‘pka emboliyasi
● Astma
● Isitma
● Kamqonlik (anemiya)
● Gipoksiya
● Gipertireoz
● Katexolaminlar (adrenalin va noradrenalin) sekretsiyasining ortishi
● Feoxromotsitoma
● Sepsis
● β-agonistlar, atropin, simpatomimetiklar ta'sirida
⭐️ https://t.iss.one/Lab_termin
Taxikardiya — yurak urish tezligining daqiqasiga 100 martadan ortishi (dam olish holatida)
⭐️ Taxikardiya kuzatiladigan fiziologik holatlar:
● Bolalik davri
● Jismoniy mashqlar
● Homiladorlik
● Hayajon, qo‘rquv kabi hissiy holatlar
● Kofein, nikotin, alkogol iste’moli
⭐️ Taxikardiya kuzatiladigan patologik holatlar:
● Yurak yetishmovchiligi
● Aritmiyalar
● Gipovolemiya (qon yo‘qotish, suvsizlanish)
● O‘pka emboliyasi
● Astma
● Isitma
● Kamqonlik (anemiya)
● Gipoksiya
● Gipertireoz
● Katexolaminlar (adrenalin va noradrenalin) sekretsiyasining ortishi
● Feoxromotsitoma
● Sepsis
● β-agonistlar, atropin, simpatomimetiklar ta'sirida
⭐️ https://t.iss.one/Lab_termin
👍1
Kuyish sathini tòqqiz qoidasi a)kattalarda b)bolalarda aniqlash
Kuyishni foizlarda hisoblanishi
@Lab_termin 👈a'zo buling
Kuyishni foizlarda hisoblanishi
@Lab_termin 👈a'zo buling
QAYSI VITAMIN QANDAY VAZIFANI BAJARADI?
A vitamini — terini mayinlashtirib, soch toʻkilishining oldini oladi;
B1 vitamini — tirnoq va sochlar mustahkamligi uchun xizmat qiladi;
B2 vitamini — organizmdagi hujayralarda faollikni kuchaytiradi;
B5 vitamini — erta qarishning oldini oladi;
B6 vitamini — moddalar almashinuvini kuchaytiradi;
N vitamini — teri quruqlashishi, poʻst tashlashi hamda sochlardagi pigment jarayonlarining oldini oladi;
S vitamini — antioksidant, immunitetni oshirib, qon tomirlari devorini mustahkamlaydi;
D vitamini — suyaklar tolasini mustahkamlaydi;
E vitamini — keksayish jarayonini sekinlashtiradi;
Tsink (rux) — soch va tirnoqlarning tabiiy tarkibini tiklashga koʻmaklashib, toshmalardan himoyalaydi;
Kaliy — mushaklar zaiflashuvining oldini oladi;
Kremniy — kollagen ishlab chiqilishi uchun muhim boʻlib, soch va tirnoqlarni mustahkamlaydi.
Magniy — asab tolalari faoliyatini me’yorlashtiradi;
Kaltsiy va fosfor — tishlar, tirnoq va sochlarni mustahkamlaydi.
https://t.iss.one/Lab_termin
A vitamini — terini mayinlashtirib, soch toʻkilishining oldini oladi;
B1 vitamini — tirnoq va sochlar mustahkamligi uchun xizmat qiladi;
B2 vitamini — organizmdagi hujayralarda faollikni kuchaytiradi;
B5 vitamini — erta qarishning oldini oladi;
B6 vitamini — moddalar almashinuvini kuchaytiradi;
N vitamini — teri quruqlashishi, poʻst tashlashi hamda sochlardagi pigment jarayonlarining oldini oladi;
S vitamini — antioksidant, immunitetni oshirib, qon tomirlari devorini mustahkamlaydi;
D vitamini — suyaklar tolasini mustahkamlaydi;
E vitamini — keksayish jarayonini sekinlashtiradi;
Tsink (rux) — soch va tirnoqlarning tabiiy tarkibini tiklashga koʻmaklashib, toshmalardan himoyalaydi;
Kaliy — mushaklar zaiflashuvining oldini oladi;
Kremniy — kollagen ishlab chiqilishi uchun muhim boʻlib, soch va tirnoqlarni mustahkamlaydi.
Magniy — asab tolalari faoliyatini me’yorlashtiradi;
Kaltsiy va fosfor — tishlar, tirnoq va sochlarni mustahkamlaydi.
https://t.iss.one/Lab_termin
👍1
#Tibbiy_atamalar
✅ Apnoe - nafas olishning to‘xtab qolishi bo‘lib, tiklanadigan (chuqur nafas olganda, suvga sho‘ng‘iganda, yutinganda) va tiklanmaydigan (narkoz dozasi ko‘payib ketganda, insultda, elektr toki bilan shikastlanishda) bo‘ladi.
✅ Dispnoe - nafas qisilishining bir turi bo‘lib, nafas olish tezligi, ritmi va chuqurligining buzilishi natijasida nafas olish qiyinlashadi. Gipoksemiya va giperkapniya natijasida kelib chiqadi. Yurak yetishmovchiligida, bronxial astmada kuzatiladi.
✅ Taxipnoe - tez-tez "sayoz" nafas olish bo‘lib, zaharli moddalar va gazlar, freonlar bilan zaharlanganda (qonda gipoksemiya, giperkapniya va metabolik atsidoz), ba'zi hollarda isitmada ham kelib chiqadi.
✅ Giperpnoe - tez-tez "chuqur" nafas olish bo‘lib, yuqori jismoniy va kuchli emotsional faoliyatda hamda ba'zi kasalliklarda kuzatiladi.
✅ Ortopnoe - nafas qisilishining bir turi bo‘lib, asosan odam gorizontal yotgan holatida nafas qisilishi bilan namoyon bo‘ladi. Bemor majburiy holatni egallaganida (stulda o‘tirgan holat, ko‘pincha shunday holatda uxlashiga ham olib keladi) va tik holatga o‘tganida nafas olishi yengillashadi. Yurak yetishmovchiligida, o‘pka kasalliklarida (O‘SOK, o‘pka respirator distress sindromi, o‘pka shishida) kuzatiladi.
✅ Platipnoe - nafas qisilishining bir turi bo‘lib, tik turganda kuchayadi, yotganda yengillashadi, ortopnoening teskarisi. Yurak nuqsonlarida, intrakardial shuntda, pnevmoektomiyada kuzatiladi.
✅ Trepopnoe - nafas qisilishining bir turi bo‘lib, bir taraflama o‘pka va bronx kasalliklarida zararlangan tomon bilan yotganda kuchayadi, bemor ko‘proq sog‘lom tomon bilan yotishga harakat qiladi. Yuqorida aytilganidek bir qator bir tomonlama nafas olish tizimi kasalliklarida hamda yurak kasalliklarida kuzatiladi.
✅ Bendopnoe - miokard infarkti, surunkali yurak yetishmovchiligi bor bemorlar oldinga egilganda kuzatiladigan nafas qisilish holati.
❇️ 👉 https://t.iss.one/Lab_termin
✅ Apnoe - nafas olishning to‘xtab qolishi bo‘lib, tiklanadigan (chuqur nafas olganda, suvga sho‘ng‘iganda, yutinganda) va tiklanmaydigan (narkoz dozasi ko‘payib ketganda, insultda, elektr toki bilan shikastlanishda) bo‘ladi.
✅ Dispnoe - nafas qisilishining bir turi bo‘lib, nafas olish tezligi, ritmi va chuqurligining buzilishi natijasida nafas olish qiyinlashadi. Gipoksemiya va giperkapniya natijasida kelib chiqadi. Yurak yetishmovchiligida, bronxial astmada kuzatiladi.
✅ Taxipnoe - tez-tez "sayoz" nafas olish bo‘lib, zaharli moddalar va gazlar, freonlar bilan zaharlanganda (qonda gipoksemiya, giperkapniya va metabolik atsidoz), ba'zi hollarda isitmada ham kelib chiqadi.
✅ Giperpnoe - tez-tez "chuqur" nafas olish bo‘lib, yuqori jismoniy va kuchli emotsional faoliyatda hamda ba'zi kasalliklarda kuzatiladi.
✅ Ortopnoe - nafas qisilishining bir turi bo‘lib, asosan odam gorizontal yotgan holatida nafas qisilishi bilan namoyon bo‘ladi. Bemor majburiy holatni egallaganida (stulda o‘tirgan holat, ko‘pincha shunday holatda uxlashiga ham olib keladi) va tik holatga o‘tganida nafas olishi yengillashadi. Yurak yetishmovchiligida, o‘pka kasalliklarida (O‘SOK, o‘pka respirator distress sindromi, o‘pka shishida) kuzatiladi.
✅ Platipnoe - nafas qisilishining bir turi bo‘lib, tik turganda kuchayadi, yotganda yengillashadi, ortopnoening teskarisi. Yurak nuqsonlarida, intrakardial shuntda, pnevmoektomiyada kuzatiladi.
✅ Trepopnoe - nafas qisilishining bir turi bo‘lib, bir taraflama o‘pka va bronx kasalliklarida zararlangan tomon bilan yotganda kuchayadi, bemor ko‘proq sog‘lom tomon bilan yotishga harakat qiladi. Yuqorida aytilganidek bir qator bir tomonlama nafas olish tizimi kasalliklarida hamda yurak kasalliklarida kuzatiladi.
✅ Bendopnoe - miokard infarkti, surunkali yurak yetishmovchiligi bor bemorlar oldinga egilganda kuzatiladigan nafas qisilish holati.
❇️ 👉 https://t.iss.one/Lab_termin
❤1🔥1🆒1
NISTAGM
Nistagm — bu koʻzning ixtiyoriy boʻlmagan, tez-tez takrorlanadigan harakatlari boʻlib, odatda gorizontal (chapga-oʻngga), vertikal (yuqori-pastga) yoki aylana (aylanma) yoʻnalishda kuzatiladi. Bu holat koʻpincha markaziy yoki periferik nerv sistemasi (miya, orqa miya yoki ichki quloq) bilan bogʻliq muammolar natijasida yuzaga keladi.
✅ Nistagm turlari:
ustiga bosing👇
✅ Nistagm sabablari:
ustiga bosing👇
✅ Tashxislash va davolash:
ustiga bosing👇
BIZNING KANAL😎 https://t.iss.one/Lab_termin
Nistagm — bu koʻzning ixtiyoriy boʻlmagan, tez-tez takrorlanadigan harakatlari boʻlib, odatda gorizontal (chapga-oʻngga), vertikal (yuqori-pastga) yoki aylana (aylanma) yoʻnalishda kuzatiladi. Bu holat koʻpincha markaziy yoki periferik nerv sistemasi (miya, orqa miya yoki ichki quloq) bilan bogʻliq muammolar natijasida yuzaga keladi.
✅ Nistagm turlari:
ustiga bosing👇
➡️ Fiziologik nistagm normal holatda kuzatiladigan koʻz harakatlarini anglatadi. Masalan, optokinetik nistagm deb ataladigan turi harakatlanayotgan narsalarga koʻzning avtomatik moslashuvi natijasida yuzaga keladi. Shuningdek, vestibulyar nistagm bosh harakatlanishida ichki quloqning taʼsiri natijasida paydo boʻladi. Bu holatlar odatda bemor uchun noqulaylik tugʻdirmaydi.
➡️ Patologik nistagm kasallik yoki shikastlanish natijasida yuzaga keladi. Misol uchun, tug‘ma nistagm bolalarda koʻrish muammolari bilan birga kuzatilishi mumkin. Bundan tashqari, orqaga qaytariluvchi nistagm miya poyasidagi muammolar natijasida paydo boʻladi va bu holat koʻpincha jiddiy nevrologik kasalliklar bilan bogʻliqdir.
✅ Nistagm sabablari:
ustiga bosing👇
Nistagmning kelib chiqishiga turli omillar sabab boʻlishi mumkin:
➡️ Ichki quloq muammolari bu holatni keltirib chiqarishi mumkin. Masalan, Meniere kasalligi yoki labirintit kabi vestibulyar sistemadagi buzilishlar nistagmga olib keladi. Shuningdek, ichki quloqning shikastlanishi yoki infeksiyalari ham koʻz harakatlarining buzilishiga sabab boʻlishi mumkin.
➡️ Markaziy nerv sistemasi kasalliklari nistagmning yana bir muhim sababidir. Miya poyasi yoki miyachadagi muammolar (masalan, insult, miya shishi yoki skleroz) bu holatni keltirib chiqarishi mumkin. Bundan tashqari, miya travmalari yoki tugʻma nuqsonlar ham nistagmga sabab boʻlishi mumkin.
➡️ Koʻrlik yoki koʻrish muammolari nistagmni keltirib chiqarishi mumkin. Masalan, tugʻma katarakta yoki boshqa koʻrish nuqsonlari boʻlgan bemorlarda nistagm kuzatilishi mumkin.
➡️ Dori va boshqa moddalarning taʼsiri ham nistagmga sabab boʻlishi mumkin. Baʼzi dorilar (masalan, antiepileptiklar) yoki spirtli ichimliklar koʻz harakatlarining buzilishiga olib kelishi mumkin.
➡️ Irsiy omillar ham nistagmning kelib chiqishida muhim rol oʻynaydi. Tugʻma nistagm koʻpincha irsiy boʻlishi mumkin.
✅ Tashxislash va davolash:
ustiga bosing👇
Nistagmni aniqlash uchun bir qator tibbiy tekshiruvlar oʻtkaziladi:
Birinchidan, nevrologik tekshiruv orqali koʻz harakatlari va reflekslar baholanadi. Ikkinchidan, vestibulyar testlar yordamida ichki quloq funksiyasi tekshiriladi. Uchinchidan, koʻrish testlari orqali bemorning koʻrish qobiliyati baholanadi. Bundan tashqari, MRT yoki KT kabi tasvirlash usullari yordamida miya va ichki quloqning holati aniqlanadi. Shuningdek, elektronistagmografiya (ENG) yordamida koʻz harakatlari yozib olinadi va tahlil qilinadi.
✅ Nistagmni davolash uning sababiga qarab belgilanadi. Agar nistagm ichki quloq muammolari bilan bogʻliq boʻlsa, vestibulyar reabilitatsiya yordamida muvozanatni tiklash mumkin. Agar nistagm koʻrish muammolari bilan bogʻliq boʻlsa, koʻrishni tuzatish orqali holatni yaxshilash mumkin. Bundan tashqari, dori-darmonlar yordamida nistagmni kamaytirish mumkin. Masalan, benzodiazepinlar vestibulyar nistagmni kamaytirishda samarali hisoblanadi. Agar nistagm jiddiy boʻlsa, jarrohlik orqali koʻz mushaklarini operatsiya qilish mumkin.
Nistagm bemorning koʻrish qobiliyatini pasaytirishi, muvozanatni saqlash qiyinchiliklariga olib kelishi va umuman hayot sifatiga salbiy taʼsir koʻrsatishi mumkin. Shu sababli, bu holatni erta aniqlash va uning sabablarini toʻgʻri tushunish shifokor uchun muhim bilimdir.
BIZNING KANAL😎 https://t.iss.one/Lab_termin
#mediatorlar
#neyromediatorlar
🧠Asetilxolin (Acetylcholine) – birinchi ochilgan neyromediator
⁉️Asetilxolin nima?
ustiga bosing👇
🔰Funksiyalari
🌐 Tibbiy ahamiyati
BIZNING KANAL😎 https://t.iss.one/Lab_termin
#neyromediatorlar
🧠Asetilxolin (Acetylcholine) – birinchi ochilgan neyromediator
⁉️Asetilxolin nima?
ustiga bosing👇
🔵Asetilxolin – bu organizmdagi muhim neyromediator bo‘lib, asab impulslarini uzatishda ishtirok etadi. U markaziy va periferik asab tizimida topiladi.
✅ Sintezi va parchalanishi
🔴 Asetilxolin xolin va atsetilkoenzim A (Asetil-KoA) dan xolinatsetiltransferaza fermenti yordamida sintezlanadi.
🔴 U xolinergik sinapslarda chiqariladi va ta’sir ko‘rsatadi.
🔴 Asetilxolinesteraza fermenti tomonidan parchalanib, xolin va sirka kislotasiga ajraladi. Xolin qayta neyron tomonidan qabul qilinib, qayta ishlatilishi mumkin.
⚡Asetilxolin retseptorlari
Asetilxolin ikki turdagi retseptorlar orqali ta’sir qiladi:
🟢 Nikotinik retseptorlar – tezkor ion kanallari bo‘lib, asosan somatik nervlar va vegetativ gangliyalarda joylashgan.
🟠 Muskarinik retseptorlar – G-oqsillarga bog‘liq bo‘lib, yurak, bezlar va ichki a’zolarda uchraydi
🔰Funksiyalari
🔵 Markaziy asab tizimida – xotira, o‘rganish va diqqatni boshqaradi.
🔵 Periferik asab tizimida – skelet mushaklarining qisqarishini boshqaradi.
🔵 Vegetativ nerv tizimida – yurak ritmini sekinlashtirish, bezlar sekretsiyasini oshirish va ichak peristaltikasini kuchaytirishga javob beradi.
🌐 Tibbiy ahamiyati
🟠 Altsgeymer kasalligi – Asetilxolin darajasi pasayishi xotira buzilishiga sabab bo‘ladi.
🟠 Miyasteniya gravis – Asetilxolin retseptorlariga antitelolar ishlab chiqariladi, bu mushak zaifligini keltirib chiqaradi.
🟠 Botulizm – Botulotoksin asetilxolin chiqarilishini bloklaydi, bu esa falajlikka olib kelishi mumkin.
BIZNING KANAL😎 https://t.iss.one/Lab_termin
Ba'zi fobiya (qo'rquv) turlari‼️📌
♻️Agorafobiya - ochiq makon, maydon, olamon va xaloyiq to'planadigan joylarga chiqishdan qo'rqish.
📛Autofobiya - Yolg'izlikdan, yolg'iz qolishdan qo'rqish.
⬇️Gipengiofobiya - o'z zimmasiga majburiyat va javobgarlikni olishdan qo'rqish.
🚫Genofobiya - boshqa shaxs bilan jinsiy aloqaga kirishishdan qo'rqish.
👀Dismorfofobiya - tanasidagi kichik va axamiyatsiz nuqsonlarga beriluvchanlik, o'z tana tuzilishidan qo'rqish.
🏠Klaustrofobiya - yopiq bino yoki xonada yolg'iz qolishdan qo'rqish, go'yoki inson o'zini xavo yetishmayotgandek va hattoki o'layotgandek tasavvur qilishi.
🚮Mezofobiya - kir bo'lib qolish, ifloslanish, biror kasallikni yuqtirib qo'yish fikrlari mavjudligi tufayli atrof muhit narsalari bilan qo'rqib muomalaga kirishish.
❌Nekrofobiya - o'lik va murdalar, qabristondan qo'rqish.
🤝Sotsiofobiya - jamiyatdagi turli aloqalar, atrofdagilarning munosabati, yondashuvi va baholaridan qo'rqish.
♻️Agorafobiya - ochiq makon, maydon, olamon va xaloyiq to'planadigan joylarga chiqishdan qo'rqish.
📛Autofobiya - Yolg'izlikdan, yolg'iz qolishdan qo'rqish.
⬇️Gipengiofobiya - o'z zimmasiga majburiyat va javobgarlikni olishdan qo'rqish.
🚫Genofobiya - boshqa shaxs bilan jinsiy aloqaga kirishishdan qo'rqish.
👀Dismorfofobiya - tanasidagi kichik va axamiyatsiz nuqsonlarga beriluvchanlik, o'z tana tuzilishidan qo'rqish.
🏠Klaustrofobiya - yopiq bino yoki xonada yolg'iz qolishdan qo'rqish, go'yoki inson o'zini xavo yetishmayotgandek va hattoki o'layotgandek tasavvur qilishi.
🚮Mezofobiya - kir bo'lib qolish, ifloslanish, biror kasallikni yuqtirib qo'yish fikrlari mavjudligi tufayli atrof muhit narsalari bilan qo'rqib muomalaga kirishish.
❌Nekrofobiya - o'lik va murdalar, qabristondan qo'rqish.
🤝Sotsiofobiya - jamiyatdagi turli aloqalar, atrofdagilarning munosabati, yondashuvi va baholaridan qo'rqish.
BIZNING KANAL😎https://t.iss.one/Lab_termin
#Fakt
1️⃣ Inson ko'zi faqat uch rang qizil, ko'k va yashilni ajratadi, qolgan ranglar esa, ularning qo'shilmalaridan paydo bo'lgan♻️
2️⃣ Ko'zlarimiz diametri 2,5smga yaqin, og'irligi 8grcha keladi👁
3️⃣ Tanamizdagi barcha muskullar ichida ko'z muskullari eng faolidir📌
4️⃣ Ko'zlarimiz tug'ilganimizdagiday qoladi, burun va quloqlar esa, o'sishdan to'xtamaydi👶🏻
5️⃣ Ko'z soqqasining faqat 1/6 qismigina ko'rinib turadi👁
BIZNING KANAL😎 @Lab_termin
1️⃣ Inson ko'zi faqat uch rang qizil, ko'k va yashilni ajratadi, qolgan ranglar esa, ularning qo'shilmalaridan paydo bo'lgan♻️
2️⃣ Ko'zlarimiz diametri 2,5smga yaqin, og'irligi 8grcha keladi👁
3️⃣ Tanamizdagi barcha muskullar ichida ko'z muskullari eng faolidir📌
4️⃣ Ko'zlarimiz tug'ilganimizdagiday qoladi, burun va quloqlar esa, o'sishdan to'xtamaydi👶🏻
5️⃣ Ko'z soqqasining faqat 1/6 qismigina ko'rinib turadi👁
BIZNING KANAL😎 @Lab_termin
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
Tripofobiya — bu kichik teshiklar, g'ovaklar yoki o'ralgan yuzalardan qo'rqish yoki jirkanish hissini uyg'otadigan holat. Masalan, asalari uyasi, lotus urug'i g'ovaklari yoki g'ovakli shokolad kabi tuzilmalar ba'zi odamlarda bezovtalik, ko'ngil aynishi, qichishish yoki hatto vahima xurujlarini keltirib chiqarishi mumkin.
Mikoplazmalar - parazit yoki saprofit hayot tarzini olib boradigan eng ibtidoiy prokaryotlardir. Viruslardan farqli o'laroq, ular tirik organizmlarning barcha hayotiy jarayonlarini boshdan kechiradilar va makromolekulyarlarning (DNK, RNK va oqsillar) to'liq tarkibiga ega. Ularning hujayralarida 300 dan ortiq fermentlar va 12 000 ga yaqin molekulalar mavjud. Mikoplazma inson tanasida parazitlik qilishi va kasalliklarga olib kelishi mumkin (mikoplazma pnevmoniyasi; traxeobronxit; gonokokksiz uretrit va boshqalar).
Testosteronni qanday ko'paytirish mumkin💉🔋
Uy sharoitida ko'paytirish‼️✅
Ustiga bosing👇
Testesteron kamligining belgilari🪫
🔰Depressiya
🔰Impotensiyaning kamayishi
🔰Semizlik
🔰Feminizatsiya va ginekomastiya
🔰Mushak massasini kamayishi
🔰Xotira buzilishi
‼️‼️Ma'lumotlarni KANAL NOMI va LINKI bilan tarqating
BIZNING KANAL😎 @Lab_termin
Uy sharoitida ko'paytirish‼️✅
Ustiga bosing👇
💡Rux mikroelementi - testosteron ishlab chiqarish bilan to'g'ridan-to'g'ri bog'liq. U dengiz maxsulotlari, baliq, yong'oq, urug'lar - kungaboqar va qovoq, pishloq, bazi sabzavotlarda ko'p bo'ladi.
☕Kofe iste’molini cheklash - muntazam kofe iste'mol qilish testosteron miqdorini kamaytiradi
😴Uxlash - testosteron miqdorini ko'paytirishda kuniga 7-8 soat uxlash tavsiya etiladi.
🌞Quyoshda toblanish - bu usul ham testosteron miqdorini oshiradi
Testesteron kamligining belgilari🪫
🔰Depressiya
🔰Impotensiyaning kamayishi
🔰Semizlik
🔰Feminizatsiya va ginekomastiya
🔰Mushak massasini kamayishi
🔰Xotira buzilishi
‼️‼️Ma'lumotlarni KANAL NOMI va LINKI bilan tarqating
BIZNING KANAL😎 @Lab_termin
❤1