✴️ #عنوان_سازی_های_رسانه_ای

«عنوان سازی» یکی از مهمترین و در عین حال موثرترین روش های رسانه ای برای تاثیر مشخص بر مخاطب است. با این روش رسانه می تواند به صورت هدفمند مفهوم موردنظر خود را در ذهن مخاطب ایجاد و ضمن #تکرار، آن را در ذهن نهادینه سازد.

آنچه در این روش رخ می دهد هدف گیری ضمیرناخودآگاه مخاطب است. در عنوان سازی، رسانه با استفاده از کلماتی با مفاهیم نزدیک بهم اما متفاوت در معنا، وارد عمل می شود و مخاطب بدون در نظر گرفتن بار معنایی متفاوت واژه ها، تحت تاثیر آنها قرار می گیرد.

به کلمات زیر دقت کنید و ببینید که به ظاهر همه آنها یک معنا دارند درحالی که در واقع بار معنایی و روانی هر کدام از کلمات با دیگری تفاوت دارد. همین عنوان سازی باعث می شود ما فردی را شهید اما بی بی سی کشته بخواند. همین روش باعث می شود ما برخی را منتقد اما رسانه هایی آنها را معترض بنامند. در ظاهر برای مخاطب هر دو اینها یکی است اما در عمل با یکدیگر فرق دارند.

✳️رزمنده ـ جنگجو ـ مبارز
✳️دولت ـ نظام ـ رژیم ـحکومت ــ حاکمیت
✳️واکنش ـ تلافي ـ دفاع
✳️عدم احراز صلاحیت ـ رد صلاحيت
✳️سانسورـ تحريف
✳️معترض ـ آشوبگر
✳️فرار ـ عقب نشيني
✳️اعتصاب ـ تحصن ـ تجمع ـ راهپیمایی ـ تظاهرات
✳️هلاکت ـ مرگ ـ وفات ـ شهادت
و......

#واژه_ها در اخبار، بی دلیل انتخاب نمی شوند. هر واژه بر روی مخاطب اثر خاص خود را دارد. حواسمان به واژه ها باشد.

#معصومه_نصیری
#قائم_مقام_انجمن_سواد_رسانه_ای
#آموزش_گام_به_گام_سواد_رسانه

@HOD8HOD

♨️«#کلیشه_سازی_رسانه‌ای» و جفاهایی که ناخواسته مرتکب می‌شویم


💢سیستان و بلوچستان؛ آنچه فکر می‌کنیم و آنچه هست

کلیشه سازی به‌عنوان یکی از فنون خلق پیام رسانه‌ای است که بر اساس آن اگر رسانه یا رسانه‌ها در بازنمایی واقعیت به شکل خاص اصرار بورزند، در طول زمان و به کلیشه تبدیل خواهد شد.

تعریف کلی کلیشه در رسانه‌های خبری؛ بازنمایی ناقص، نادرست یا منفی از موضوع خاصی، باهدف غایی، دست‌کاری در افکار عمومی و سمت‌وسو دادن به آن است. به‌بیان‌دیگر رسانه راه‌های مجسم کردن گروه، طیف، قومیت، نژاد یا مذهب و.... را به ما می‌آموزد. کلیشه سازی نوعی بازنمایی است که در آن هر بار به یاد فرد یا گروه و... می‌افتیم بلافاصله کلیشه ساخته‌شده توسط رسانه‌ها در ذهنمان تداعی می‌شود.

البته کلیشه سازی، فرایندی دائمی و ضروری در ذهن انسان است. زیرا جهان پیرامون ما بزرگ‌تر و پیچیده‌تر از آن است که بتوانیم به‌تنهایی نسبت به‌تمامی مسائل، اتفاقات و شگفتی‌هایش اطلاعات کسب کنیم. همه‌ی ما به‌طور روزانه با حجم زیادی از اطلاعات طبقه‌بندی‌شده مواجه می‌شویم که حاصل دیده‌ها و شنیده‌های دیگران است.

نکته قابل‌توجه در شکل‌گیری کلیشه، عنصر «#تکرار» است. تکرار باعث می‌شود گیرنده پیام به‌طور ناخودآگاه دست به تعمیم بزند. «تعمیم در ذهن مخاطب، هدف اصلی رسانه در کلیشه سازی است». رسانه‌ها با تکرار و ایجاد تعمیم در ذهن مخاطب، همه اعضای یک جمع را به یک‌گونه در ذهن گیرندگان پیام، قالب می‌زنند.

اریک ژیویان روان‌پزشک و مدیر پروژه‌های ارتباطی دانشگاه هاروارد معتقد است، همه‌ی انسان‌ها نیاز دارند در ذهن خود طرح‌واره‌ها و تصاویری را نسبت به اشیاء، افراد و حتی موقعیت‌های جغرافیایی گوناگون ترسیم کنند، این کار کمک می‌کند تا افراد احساس کنند در زمینه‌های مختلف قابلیت سخنرانی و نظر دهی دارند و جهان اطراف خود را به‌خوبی می‌شناسند. با توجه به آن‌که عمده اطلاعات لازم برای خلق این طرح‌ها و تصاویر در هر فرد از طریق رسانه‌ها به دست می‌آید، بنابراین طبیعی است که ذهن ما مرتب در دام کلیشه‌های رسانه‌ها بیفتد. (پاک‌سرشت 1393)

البته کلیشه‌های رسانه‌ای مثبت و منفی هستند. کلیشه‌های مثبت همچون احترام به افراد، وطن‌پرستی و .... و کلیشه‌های منفی رسانه‌ای همچون تروریست بودن مسلمانان یا بی‌فرهنگ خواندن یک ملت و ..... اما نکته دارای اهمیت مواجهه انتقادی با کلیشه‌ها و پرسشگری از صحت و دقت آن‌ها است.

آنچه باعث شد به کلیشه و اقسام آن بپردازم سفر اخیرم به استان سیستان و بلوچستان و معاشرت با مردمی بود که از کلیشه ساخته‌شده توسط رسانه‌ها درباره استان، لباس و جغرافیای خود گله داشتند. واقعیت این است ذهنیت بسیاری از مردم درباره قومیت‌ها و مناطق جغرافیایی ایران و جهان ردی از #بازنمایی آن‌ها در رسانه‌ها دارد.

کلیشه ساخته‌شده از بلوچ‌ها در آثار سینمایی و تلویزیونی ما چگونه است؟ سهم استان سیستان و بلوچستان در اخبار سراسر و برنامه‌های مستند و آموزشی چه میزان و به چه ترتیب است؟ آیا رسانه ملی و اساساً رسانه‌های کشور جز اخبار انجام عملیات انتحاری و تروریستی، گروگان‌گیری سربازان و مرزبانان و .... تصویر دیگری از این استان به افکار عمومی مخابره کرده است؟ آیا کلیشه ناز بخشی از جغرافیای ایران در رسانه‌های جریان اصلی تبعیض‌آمیز نبوده است؟ چقدر این کلیشه موجب کاهش گردشگری و تعامل سازنده با مردم این منطقه شده است؟

واقعیت این است همه رسانه‌ها در ساختن کلیشه ناامنی، فقر، ترس و.... از استان سیستان و بلوچستان نقش داشته‌اند. شاید وقت آن باشد که با تغییر در رویکرد و استراتژی رسانه‌ای، به ارائه تصویری دقیق و حساب‌شده‌تری از سیستان و بلوچستان پرداخته شود. لازم است رسانه‌ها تنها بر ارزش خبری «تضاد و درگیری» تمرکز نکرده و در تولیدات رسانه‌ای خود به زیبایی‌های طبیعی ویژه این استان، صنایع‌دستی زیبا، غذاها و سبک زندگی متفاوت، جایگاه ویژه ادبیات در بین مردم این منطقه و .... بپردازند.

سیستان و بلوچستان را همه‌جانبه ببینیم و منعکس کنیم. کلیشه‌ای که از این منطقه در افکار عمومی ساخته‌ایم جفا در حق فرهنگ و سنن فاخر این منطقه و مردمان مهربانش است.

معصومه نصیری ـ قائم‌مقام انجمن سواد رسانه‌ای ایران

https://mliteracy.ir/کلیشه-سازی-رسانه%e2%80%8cای-و-جفاهایی-که-نا/

@HOD8HOD 🕊🕊🕊

❌وقتی پای سطحی‌سازی مخاطبان به آموزش و پرورش باز می‌شود

💢آقایان خواب هستید یا خودتان را به خواب زده‌اید؟!

«بدنو ببین جون بابا خودتو بلرزون بابا
آقامون جنتلمنه جنتلمنه؛ این خانومم عشق منه عشق منه و...

ای وقتشه بدی لبه رو بِیبی/ بدو بدو بگیر کمرو هی قر
بیا بیا قرش بده سک***ی/ واسه همه زنگ زدنات مرسی
واسه همه پیگیریات مرسی/ واسه همه کادوهات مرسی
وای بدنو ببین جووون بابا خودتو بلرزون بابا/ همه میگن ساسی پاشو همه رو برقصون دادا
فاز مثبتا رو نگیر که پیک چندبار ی دستت دیدم/ اینجا تهرانه اگه شاخ بشی کار دستت میدم»

🔸طی روزهای اخیر تعداد قابل توجهی ویدئو در شبکه‌های اجتماعی در حال انتشار است که دانش آموزان دختر و پسر مدارس در مقاطع مختلف در حال رقص با آهنگی هستند که بخشی‌ از ترانه‌اش را در بالا خواندید.

بلافاصله کانال‌های با رویکرد سرگرمی اقدام به انتشار لطیفه‌هایی تاییدگر این اقدام کرده اند با محتواهایی نظیر اینکه

«نفوذ ساسی مانکن در مدارس ایران
+ ایشالا همیشه همینطور خوش باشین؛ ما دهه شصتی‌ها غیر از کچل کردن سر توی مدرسه با شلنگ و چوب و تیر و تخته دست‌وپنجه نرم می‌کردیم»
یا
«بچه های این نسل در مقایسه با نسل ما دارن تو سوئیس زندگی میکنن
دخترا زمان ما جرات نميكردن با اهنگا عمو قناد همخونى كنن، براشون زشت بود»

و از این طریق نه تنها سعی در القای صحیح بودن محتوا و عملکرد دارند، بلکه سعی در القای این مساله به پدران و مادران دارند که این یک پیشرفت است و فرزندانشان در حال تجربه نوعی از آزادی هستند که برای آنها حسرت بوده است.

💢اما نکات:
💠پخش آهنگی با ترانه‌ای که دارای محتوای مبتذل و در عین حال بسیار بسیار سطحی است که البته در دل خودش ترویج‌کننده سبک خاصی از زندگی نیز هست، در مدارس که بناست در خدمت تربیت نسل آینده کشور باشند، به معنی این است که مسوولان را خواب برده است و کشور را آب!

💠برای ترویج یک فرهنگ و سبک زندگی و از بین بردن ارزش‌های فرهنگی دیگر، بهترین حوزه، حوزه سرگرمی است. باربی را یک عروسک ساده دیدیم اما کلیشه باربی و تاثیراتش بر روی دختران جامعه را امروز شاهدیم. در حال حاضر تلاش‌های دختران برای هر چه شبیه‌تر شدن به باربی و ارائه الگویی از زیبایی که فاقد اصالت است، نشان می‌دهد که یک عروسک می‌تواند در کنار سایر تولیدات رسانه‌ای که برای تغییر ذائقه مخاطب برنامه ریزی شده اند، تعریف زنان و دختران را از زیبایی و متمایز بودن تغییر دهد.

💠نگاهی به ترانه این آهنگ و واژه‌هایی همچون جنتلمن، سک..سی، فاز مثبتا رو نگیر که پیک چندبار ی دستت دیدم و.... همه و همه در خدمت ارائه مدل برای نسل آینده است که البته در کنار ساخت برخی انیمیشن‌ها و بازی‌های کامپیوتری دنبال می‌شود.

💠البته نباید از این نکته مهم غافل شد که اکثر دانش آموزان این ترانه را حفظ بودند و این یعنی خانواده‌ها نیز خواسته یا ناخواسته به تغییر ذائقه فرهنگی فرزندش کمک کرده‌اند اما اینکه نهاد رسمی آموزش در کشور به جای ارائه الگوهای دقیق، الگوهای سطحی را مورد تایید قرار داده و ترویج می‌کند، یعنی ...

🌀آقایان!
#عادی_سازی به عنوان یکی از تکنیک های رسانه ای که با مدد #تکرار، برای تغییرات سبک زندگی مورد استفاده قرار می گیرد و #قبح_زدایی دو‌تکنیک مهمی هستند که برای ترویج محتوای ضداخلاقی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

#معصومه_نصیری
دبیر کارگروه خانواده انجمن سواد رسانه‌ای ایران


@HOD8HOD

♨️یک تکنیک مهم رسانه‌ای

🔅 #عقاید_اکثریت

این تکنیک مشابه تکنیک «همراهی با جماعت» کار می‌کند. فرضیه اصلی این روش این است که اگر اکثریت مردم کاری را انجام می‌دهند یا به چیزی اعتقاد دارند، آن کار یا عقیده حتماً درست است. ما اغلب به‌طور ناخودآگاه تحت تأثیر این موضوع قرار داریم.

استفاده از نظرسنجی‌ها در پیام‌های رسانه‌ای هم دقیقا به همین منظور صورت می‌گیرد. سازندگان پیام‌های رسانه‌ای می‌خواهند نشان دهند که اکثر مردم نظر خاصی را دنبال می‌کنند، پس شما هم‌چنین باشید.

این روش یکی از روش‌های رایج برای #تغییر_سبک_ زندگی است. همه این‌طور لباس می‌پوشند، همه این‌طور حرف می‌زنند، همه این‌طور رفتار می‌کنند و ......

🌀مراقب این روش باشید؛ "همه این‌طور هستند" ها را هم باور نکنید. گاهی همه این‌طور هستندها #ساختگی‌اند برای اینکه شما در اقلیت قرار گرفته و مجبور به تبعیت از همه شوید.

❇️❇️و حالا مارپیچ سکوت و #موجی که ما را برده است!

این روزها و در فضای غلبه رسانه‌ها، دو مسئله فراموش شده است؛ نخست اینکه براساس استدلال، مطالعه و نتیجه‌گیری خودمان تحلیل کنیم و درواقع صاحب #تحلیل باشیم و نکته دیگر اینکه #کار_درست را انجام دهیم حتی اگر غالب جامعه یا براساس تعارف یا برای ترس از تنها ماندن و ... راه دیگری را بروند.
.
نکته دیگر اینکه رسانه‌ها قدرت زيادي دارند تا آنجاكه می‌توانند شما را جادو كنند و سررشته افكارتان را در دست بگيرند. اما اگر به آن‌ها علاقه‌ای نداشته باشيد، اگر نتوانند شما را جادو كنند و اگر نتوانند در عقايدتان تغييري ايجاد كنند، بازهم می‌توانند دست‌وپایتان را ببندند و به سكوت وادارتان كنند.

🌀نظريه #مارپيچ_سكوت چنين ادعايي دارد و می‌گوید حاكمان رسانه‌ها با حذف تدريجي مخالفان خود، می‌توانند هر روز تعداد بيشتري را به خاموشان جامعه اضافه كنند. خاموشانی که به دلایلی مثل طرد شدن، تنهایی، غلبه اکثریت و .... عطای «خود بودن» را بر لقایش می‌بخشند.

در این سیطره رسانه‌ای، فرهنگ‌ها تغییر می‌کنند، ارزش‌ها به ضد ارزش تبدیل می‌شوند و برعکس و درنهایت و در اکثر مواقع جامعه‌ای تهی از صداقت و دانش و سرشار ازآنچه رسانه‌ها تزریق کردند، باقی خواهد ماند.

رسانه به ما می‌گوید ایران عصبانی‌ترین کشور دنیاست و همه متأثر از آن، باور می‌کنند اما همین رسانه به ما نمی‌گوید مثلاً در صد روز گذشته 52 نفر در لندن با چاقو کشته شده‌اند. چرا؟ چون تصمیم بر این است ما خودمان را عصبی‌ترین مردم دنیا بدانیم و خارج همیشه برای ما خارج باشد؛ جایی که مهد خوشبختی و آرامش و ... است.

این سطرها را نوشتم تا بگویم اول اینکه رسانه‌ها با #تکرار و #تداعی_معانی و #کلیشه_سازی و #بزرگنمایی و جدیداً با #محونمایی، فرصت تأمل روی مسائل را از ما می‌گیرند. درواقع ما در معرض بمباران خبری و اطلاعاتی هستیم و اساساً فرصتی برای تفکر درباره آنچه رخ می‌دهد، نداریم.

✅حواسمان باشد نکند موج رسانه ما را با خود ببرد. نکند در مارپیچ سکوت صدایمان خاموش شود. نکند تسلیم سرعت اخبار شویم و فکر کردن به زوایای مختلف آن را فراموش کنیم. نکند به مخاطبانی که هر چه گفتند را باور می‌کنند، تبدیل شویم. قصد رسانه هراسی نیست؛ هدف تأکید بر مهم‌ترین ویژگی انسان یعنی «تفکر» است. از رسانه نترسید چون ترس ممکن است باعث تسلیم شود، در برابر رسانه قوی ظاهر شوید. اگر او برای مدیریت کردن شما برنامه‌ریزی می‌کند، شما هم دروازه‌بانی خوبی در برابر محتواها داشته باشید. رسانه بدون شما هیچ است. پس قدرت خودتان را دودستی تقدیم آن نکنید. قدرت شما «تفکر» شماست.

#معصومه_نصیری
#قائم_مقام_انجمن_سواد_سواد_رسانه‌‌ای_ایران

@HOD8HOD

🚦یکی از پرکاربرد ترین و موثر ترین تکنیک‌های اقناع مخاطب، #تکرار می‌باشد، اما مهمترین نکته در به کارگیری این تکنیک، فهم میزان و تعداد این تکرار است که اگر زیاده‌روی شود بعد از مدتی ضدتبلیغ خواهد بود!

🔸چیزی که فهم آن تجربی و بستگی به درک درست از آستانه تحمل #مخاطب دارد. / سواد رسانه

@HOD8HOD

🔴‍ روش های پروپاگاندا و تکنیک های جنگ رسانه ای

1⃣ #برچسب_زدن: این روش به منظور برانگیختن وحشت یا تعصب افراد جامعه علیه یک گروه مخالف استفاده می‌شود. این روش باعث می‌شود که نیازی به ایجاد بحث استدلالی با گروه‌های مخالف نباشد یکی از این روش‌ها استهزای مخالفان با کاریکاتور می‌باشد.

2⃣ #شعارهای_فریبنده : دراین روش سعی می‌شود که بادادن شعارهایی با مفهوم مبهم و کلّی توجه افکار عمومی به پیام مبلغ جلب شود. این پیام‌ها اغلب بر حول محور ارزش‌هایی همچون شرافت، دین، افتخار به میهن و میهن‌پرستی یا ارزشهای خانوادگی می‌باشد.

3⃣ #حمله_شخصی : حمله کردن به شخصیت فرد (مثلاً اتهام روابط نامشروع یا خیانت به کشور)، به جای رد کردن منطقی افکار و سخنان او.
4⃣ #تکرار : تکرار بی وقفه ی یک حرف، مخصوصاً اگر یک شعار ساده باشد، باعث می شود که کم کم به عنوان یک حقیقت بدیهی پذیرفته شود. این حربه اگر همراه با کنترل و سانسور رسانه ها باشد، تأثیر بیشتری خواهد گذاشت.

5⃣ #توسل_به_مرجع : برای اثبات درستی یک سخن، به جای استدلال منطقی، به مرجعیت و اقتدار و محبوبیت گوینده ی آن استناد می شود.

6⃣ #توسل_به_ترس :القای ترس و نگرانی همگانی برای آن که مردم با حکومت همراه شوند، همچون تأکید بر خشونت و وحشی گری دشمنان یا احتمال قریب‌الوقوع حمله ی آن ها.

7⃣ #توسل_به_اکثریت: القای این حس که اکثریت مردم پیرو این فرد یا حزب هستند و پیروزی آن قطعی است، تا افراد برای همرنگ جماعت شدن، یا برای رسیدن به پیروزی حتمی، به پیروان آن فرد یا حزب بپیوندند.

8⃣ #دروغ_بزرگ: بیان دروغی چنان بزرگ که هیچ کس فکرش را هم نمی‌کند که کسی آن قدر بی شرم باشد که چنین گستاخانه حقیقت را تحریف کند، در نتیجه همگان آن دروغ را باور خواهند کرد.

9⃣ #سیاه_و_سفیدنمایی: جلوه دادن اوضاع به گونه ای که افراد تنها دو گزینه در برابر خود ببینند: یا دوست کامل بودن یا دشمن کامل بودن.

🔟 #حقیقت_گزینشی: گفتن پیام تبلیغاتی در ضمن حقایق گزینش شده، به شکلی که مخاطب متوجه نشود که مورد هجوم تبلیغاتی قرار گرفته است.

@HOD8HOD

💢کدام فعل‌ و انفعالات مغزی موجب می‌شود اخبار جعلی را باور کنیم؟

💠گاهی خبرهای جعلی کاملا غیرمنطقی و حتی مضحک به‌نظر می‌رسند؛ اما به راحتی پذیرفته می‌شوند. علوم اعصاب به بررسی ساختار مغزی انسان پرداخته که باعث می‌شود اخبار دروغ را به سادگی باور کند. اخیرا اتحادیه اروپا برای بررسی دقیق این موضوع، یک پروژه تحقیقاتی مفصل را تعریف کرده که با بررسی سازوکار شبکه عصبی انسان، بررسی کرده اخبار دروغ در مغز انسان چطور مدیریت و پردازش می‌شود و چه فعل و انفعالاتی باعث می‌شود او این اخبار را باور کند. در این گزارش، نتایج این تحقیقات را آورده‌ایم.

🔻یافته اول: شبکه‌های عصبی، مقابل اطلاعات مخالف با باورهای قبلی مقاومت می‌کند
🔻یافته دوم: با تعصب روی اطلاعات قبلی، توان پذیرش مغز کمتر می‌شود

💠خبرهای جعلی با ظاهر منطقی، سریع‌تر باور می‌شوند
افراد خبرها را بر اساس اینکه چقدر با واقعیت و با منطق سازگاری دارد، قبول یا رد نمی‌کنند؛ بلکه بر این اساس با آن برخورد می‌کنند که چقدر با #باورهای_قبلی آن‌ها سازگاری دارد. اگر همسو با اعتقاداتش باشد، هرچقدر هم که غیرمنطقی و غیرواقعی باشد آن را باور می‌کند. چه برسد به خبرهای جعلی که ظاهری منطقی به آن داده می‌شود و مخاطب لازم است برای باور آن دنبال اسناد و مدارک موثق باشد.

💠این ویژگی عصب‌شناختی، دالان پژواک را شکل می‌دهد

اطلاعات از منابع مختلف و با زاویه نگاه‌های متفاوت وجود دارند. اما وقتی که فرد، یک زاویه‌نگاه و یک دسته اعتقادات را بارها و بارها دریافت می‌کند، در یک #دالان_پژواک می‌افتد؛ یعنی محیطی که فرد فقط با اطلاعات و عقایدی مواجه می‌شود که اطلاعات و اعتقادات خودش را انعکاس می‌دهد و تقویت می‌کند. چون به سراغ رسانه‌ای می‌رود که حرف مطلوب خودش را بشنود. در واقع حوصله این را ندارد که برود خودش را به چالش بکشد؛ ترجیح می‌دهد حقیقت را بر اساس ذائقه خودش پیدا کند. بنابراین تمرکزش را روی محتوا و رسانه‌ای می‌گذارد که حرف موردنظر او را می‌گوید؛ نتیجه اینکه از حقیقت فاصله می‌گیرد و تمایلات و بازگو شدن دیدگاه‌های خودش، موضوعیت بیشتری برایش دارد. در عین‌حال فکر می‌کند در حال خواندن اخبار و تحلیل‌های روز است و دارد آگاهی‌اش نسبت به حقیقت را افزایش می‌دهد.

🔻#ابرروایت‌ها و تکنیک #تکرار نقشی تعیین کننده دارند

✅متن کامل این پژوهش را در سایت عصر هوشمندی به آدرس asrehooshmandi.ir بخوانید.

@asrehooshmandi