🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

سایه تاریکی

👤 نوید رئیسی؛ معاون سردبیر دنیای اقتصاد

✍️ تصویری که فضانوردان ایستگاه فضایی بین‌المللی طی پرواز شبانه در ۳۰ ژانویه ۲۰۱۴ از شبه‌‌‌جزیره کره ثبت کردند، احتمالا نمادین‌‌‌ترین عکس در تاریخ اقتصاد سیاسی است.

✍️ در این تصویر، کره‌شمالی در مقایسه با کره‌جنوبی و چین به‌‌‌اندازه‌‌‌ای تاریک است که گویی پهنه‌‌‌ای از آب، دریای زرد را به دریای ژاپن پیوند داده است.

✍️ برق، سنگ‌بنای تمدن مدرن است و همین امر است که به اقتصاددانان امکان داده تا از «نورهای شب» برای اندازه‌‌‌گیری رشد اقتصادی و مطالعه فقر و نابرابری، به‌‌‌ویژه در مورد مکان‌‌‌هایی که داده‌‌‌های کافی از آنها در دسترس نیست، استفاده کنند.

✍️ آنچه سایه سنگینش تاریکی را بر شب‌‌‌های کره‌‌‌‌شمالی تحمیل کرده، دولت شکست‌‌‌خورده‌‌‌ای است که نمی‌‌‌خواهد و نمی‌‌‌تواند وظایف اساسی یک دولت مدرن را انجام دهد.

✍️ به‌‌‌طور خاص، مبنای وجودی دولت‌‌‌ها‌‌‌ در اندیشه اقتصادی-سیاسی مدرن را می‌‌‌توان در تصمیم‌گیری جمعی برای عرضه سلسله‌مراتبی از کالاهای عمومی به افرادی که در جغرافیای مشخص زندگی می‌کنند، خلاصه کرد.

✍️ دولت‌‌‌های شکست‌‌‌خورده (failed states)، در نقطه مقابل دولت‌‌‌های قوی (strong states)، با فقدان توانایی در تامین سطوح موثر و باکیفیت برخی یا تمامی ابعاد کالاهای عمومی کلیدی مشخص می‌‌‌شوند.

✍️ در پایین‌‌‌ترین سطح، دولت‌‌‌های شکست‌‌‌خورده با کمبود عرضه انرژی، شبکه‌‌‌های زیرساختی فرسوده و سیستم‎‌‌‌های آموزشی و بهداشتی ناکارآمد دست به گریبان هستند.

✍️ در سطوح بالاتر، شکست با فساد و غارتگری گره می‌‌‌خورد. در برخی دیگر از دولت‌‌‌های شکست‌‌‌خورده، استبداد تمایل دارد تا به هر وسیله ممکن، قدرت را حفظ کند.

✍️ ضعف ایران، این غول جهانی انرژی، در تامین گاز و برق نشان می‌دهد که فهم نادرست مبانی حکمرانی اقتصادی می‌‌‌تواند بسیار فراتر از آنچه اغلب اندیشیده می‌شود، مخرب باشد.

✍️ جیره‌‌‌بندی انرژی موردنیاز کارخانه‌‌‌ها و صنایع، خاموشی خانه‌‌‌ها و معابر، تعطیلی گاه‌‌‌به‌‌‌گاه مدارس و ادارات دولتی، گسترش سطح آلودگی هوا و تنش‌‌‌های آبی به اوج‌‌‌های بی‌‌‌سابقه جملگی نشان می‌دهند که دولت در ایران در شرف تبدیل شدن به نهادی شکست‌‌‌خورده است.

✍️ در این میان، تراژدی قتل «امیرمحمد خالقی» هشداری است برای آنکه چگونه فقر فراگیر در ترکیب با انحراف در تخصیص منابع محدود انتظامی موجود، می‌‌‌تواند به فجایع غیرقابل جبران منجر شود.

✍️ مهم‌ترین پیامد شکست دولت‌‌‌ها در ایفای وظایف خود، رنگ باختن مشروعیت سیاسی در برابر چشمان شهروندان است.

✍️ دولت‌‌‌های شکست‌‌‌خورده، سیاه‌‌‌چاله‌‌‌هایی هستند که نور امید و اعتماد اجتماعی را بلعیده و با ایجاد احساس فراگیر طرد و نادیده‌‌‌انگاری، «انرژی تاریک» را جایگزین قرارداد اجتماعی بین خود و ملت‌‌‌ها می‌کنند.

✍️ در این میان، ناتوانی دولت‌‌‌ها در تامین انرژی، به‌‌‌ویژه در کشور دارنده بیشترین ذخایر نفت و گاز، جایگاه نمادینی فراتر از سایر شکست‌‌‌ها دارد.

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #دولت_شکست_خورده #نوید_رئیسی #مشروعیت_سیاسی

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

کودتا در نظام دیوان‌سالاری آمریکا به کجا ختم می‌شود؟

🔹درحالی‌که تجربه دور نخست ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ باعث شده تا بسیاری از نخبگان سیاسی آمریکا خطر او را برای دموکراسی اندک ارزیابی ‌کنند، عملکرد دولت جدید او از وضعیت دیگری حکایت دارد.

🔹مقامات دولت او پاک‌سازی بوروکراسی را در دستورکار قرار داده‌اند و از بیان صریح آن نیز ابایی ندارند.

🔹اخراج غیرمنتظره رئیس ستاد مشترک ارتش و تهدید دیگران به تعقیب قضایی، از جمله بهره‌برداری‌های ترامپ از دولت به‌عنوان سلاحی علیه مخالفان است.

🔹این موضوع زنگ خطر را برای ظهور «اقتدارگرایی رقابتی» به صدا درآورده است.

🔹در این شیوه قانون اساسی یا انتخابات برچیده نمی‌شود، بلکه مقامات حاکم از طریق سیاسی‌سازی بوروکراسی و به‌کارگیری سازوکارهای دولتی، به مخالفان و منتقدان حمله می‌کنند و نتیجه بازی را به سود خود رقم می‌زنند.

🔹این وضعیت مشابه چیزی است که در ترکیه یا مجارستان در جریان است. در اقتصاد نیز اصرار ترامپ بر سیاست‌های تعرفه‌ای نگرانی‌ها بابت بازگشت رکودتورمی به این کشور را افزایش داده است.

#دنیای_اقتصاد #اقتدارگرایی #ترامپ #آمریکا

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔴 سریع‌القلم: رشد و توسعه هیچ کشوری بدون روابط دیپلماتیک نرمال با آمریکا، روسیه و چین امکان‌پذیر نیست / افق پیشرفت ایران با صادرات روزانه ۴ الی۵ میلیون بشکه نفت قابل تحقق است

محمود سریع‌القلم در همایش جشم‌انداز اقتصاد ایران در ۱۴۰۴:

🔹با توجه به اینکه در واقعیت صادرات کشور ما، اغلب نفت و گاز و پتروشیمی است، افق پیشرفت ایران با صادرات ۴ الی ۵میلیون بشکه نفت قابل تحمل خواهد بود و این نشان می‌دهد که ما باید مذاکرات جدی‌تری با نگاه به افق‌های بالاتر و اهداف بیشتر با غرب و خصوصا آمریکا انجام دهیم.

🔹به‌عنوان یک اصل، علم و تجربه و نه به عنوان یک امر سیاسی باید گفت که پیشرفت، رشد و توسعه هیچ کشوری امکان‌پذیر نخواهد بود مگر اینکه با 3 کشور در دنیا یعنی آمریکا، روسیه و چین، روابط نرمال دیپلماتیک داشته باشد.

🔹اگر در یک دهه آینده ایران نتواند به درآمدهای جدی بالای 5میلیون بشکه نفت صادرات برسد به نظر می‌آید که ما به جای تبدیل شدن به کشورهای ثروتمند جنوبمان و حتی عراق و ترکیه ثروتمند، به پاکستانی که تنها که یک مقدار وضعش بهتر از پاکستان فعلی است تبدیل خواهیم شد.

🔹در شرایط فعلی درصورتی که ما به دو اصل یعنی «وابستگی متقابل اقتصادی» و «پارادایم شیفت در سیاست خارجی» باور نداشته باشیم، استراتژی ملی ما تنها در سطح بقا باقی خواهد ماند.

🔹اگر تنها 20درصد از حرف‌هایی که ترامپ می‌زند تحقق یابد، 4سال آینده ما با آمریکایی به مراتب قدرتمند‌تر و ثروتمند‌تر و موثر‌تر و همچنین جهانی که بیشتر با دستور کار آمریکا پیش خواهد رفت رو‌به‌رو خواهیم شد.

#دنیای_اقتصاد #سریع_القلم #همایش_چشم_انداز_اقتصاد_ایران

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

.
🔴 از سال ۹۷، هر ۲۰ ماه یک بحران ارزی داشتیم / ادامه مسیر بدون تغییرات اساسی امکان‌پذیر نیست

مسعود نیلی در همایش چشم‌انداز اقتصاد ایران در ۱۴۰۴:

🔹اقتصادی که هم در روابط بین‌الملل دچار تنش است و هم وابسته به منابع طبیعی، در برابر هرگونه شوک خارجی به‌‌‌شدت آسیب‌‌‌پذیر خواهد بود.

🔹به همین دلیل، زمانی که در سال ۱۳۹۷ یک شوک بیرونی به ما وارد شد، اقتصاد ایران واکنش‌‌‌های شدیدی نشان داد.

🔹این در حالی است که پیش از آن، متوسط نرخ تورم در بازه ۱۳۸۲ تا ۱۳۹۷ حدود ۱۶ درصد بود، اما از سال ۱۳۹۷ به بعد، این رقم به ۳۸ درصد بر حسب  اعلام مرکز آمار و ۴۴ درصد برحسب اعلام بانک مرکزی افزایش یافت؛ این موضوع نشان می‌دهد ساختار تورمی کشور به‌‌‌طور کلی تغییر کرده است.

🔹از سال ۱۳۹۷ تاکنون، در طول هفت سال، چهار بحران ارزی را تجربه کرده‌‌‌ایم؛ یعنی به‌‌‌طور میانگین هر ۲۰ ماه یک بحران ارزی داشته‌‌‌ایم.

🔹در حالی که بسیاری از کشورها در طول تاریخ خود حتی یک بحران ارزی را هم تجربه نکرده‌‌‌اند. چنین وضعیتی آثار بلندمدتی بر اقتصاد کشور خواهد گذاشت.

🔹نتیجه این شرایط این بوده که در همین بازه زمانی، ۱۰ میلیون نفر به زیر خط فقر سقوط کرده‌‌‌اند.

🔹شکاف عمیق اجتماعی و فرهنگی، وضعیت بحرانی روابط خارجی و مجموعه ناترازی‌‌‌های اقتصادی، زیست‌‌‌محیطی و اجتماعی کشور را در شرایطی قرار داده است که ادامه این مسیر بدون ایجاد تغییرات اساسی در سیاستگذاری‌‌‌ها امکان‌‌‌پذیر نخواهد بود.

🔹اگر روند فعلی را ادامه دهیم، کشور به‌‌‌شدت آسیب‌‌‌پذیر خواهد شد و سال آینده ممکن است با چالش‌‌‌های خطرناک و متفاوتی نسبت به سال‌های گذشته روبه‌رو شویم.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #مسعود_نیلی #همایش_چشم_انداز_اقتصاد_ایران

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

🔹 سرمقاله امروز «دنیای اقتصاد»:

بازخوانی مسوولیت ما

👤 دکتر علیرضا بختیاری؛ مدیرمسئول روزنامه دنیای اقتصاد

✍️ اقتصاد ایران این روزها شرایط خطیری را پشت سر می‌گذارد؛ به‌گونه‌ای‌که برخی، وضعیت موجود را با سال‌های پایانی جنگ تحمیلی قابل مقایسه می‌دانند. عبور کم‌خطر از این گردنه تاریخی نیازمند پذیرش الزامات وضعیت موجود است.

✍️ اقتصاد ایران، نه آمادگی اجرای یک بسته اصلاحات اقتصادی جامع را دارد و نه استمرار روندهای فعلی برای دولت و مردم قابل‌تحمل است.

✍️ در این شرایط هم باید به مبانی اقتصاد رقابتی که گروه رسانه‌ای «دنیای‌اقتصاد» همواره به آنها متعهد بوده، وفادار ماند و هم با عبرت از تجارب پیشین، رصد شرایط بیرونی و در نظر گرفتن وضعیت شکننده اجتماعی، یک استراتژی فعال را در دستور کار قرار داد.

✍️ یک سیاستگذار کارآمد در ایران، سیاستگذاری است که بتواند در برابر فشارها مقاومت کند و با انتخاب‌های مبتنی بر دانش و تجربه، منافع اقتصادی یک گروه کثیر، اما فاقد قدرت را بر یک گروه قلیل اما صاحب نفوذ مرجح بداند.

✍️ نقش رسانه‌ها خصوصا «دنیای‌اقتصاد» در زمینه سیاستگذاری اقتصادی از دو جهت اهمیت دارد. سیاستگذاران اقتصادی بالاخص آنجا که با بحران‌های فراگیر روبه‌رو هستیم از یک‌سو با سایر تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران و از سوی دیگر با مردم مواجه هستند.

✍️ درباره گروه اول، سیاستگذاران اقتصادی باید تصمیم‌گیران در سایر قوا را برای اجرای برنامه‌های خود متقاعد و دقیقا مشخص کنند که این سیاست‌ها بر مبنای چه هزینه و فایده‌ای انجام می‌گیرد.

✍️ متاسفانه سال‌هاست که سیاست‌های اقتصادی در ایران نه بر مبنای یک استراتژی جامع و کامل بلکه اغلب بر مبنای دیدگاه‌های فردی و شخصی دولتمردان انجام گرفته است.

✍️ در این میان، عدم هماهنگی در تیم اقتصادی دولت نیز خود یکی از مشکلات مزمن سیاستگذاری در ایران بوده است.

✍️ مخاطب دوم سیاستگذاران اقتصادی مردمی هستند که در عالم واقع با تبعات سیاست‌های اقتصادی دست به گریبان می‌شوند و سیاستگذار باید از طریق رسانه‌های عمومی برای آنان دلایل محکمی را ارائه کند که چرا این برنامه‌ها باید هر چه سریع‌تر در شرایط فعلی به انجام برسند.

✍️ باید برای مردم توضیح داده شود که سیاست‌های اقتصادی، البته به شرط انتخاب درست، اگرچه ممکن است در کوتاه‌مدت فشار هزینه‌ها را افزایش دهند، اما در بلندمدت با منفعت عمومی همراه خواهند بود.

✍️ «دنیای‌اقتصاد» در طول بیش از دو دهه فعالیت خود اثبات کرده است که می‌تواند حامی منصف و مناسبی برای اصلاحات اقتصادی مبتنی بر تجربه و دانش باشد و سیاستگذاران اقتصادی را در جهت دستیابی به این هدف مهم یاری دهد.

#دنیای_اقتصاد #سرمقاله #اقتصاد_ایران #اصلاحات_اقتصادی #علیرضا_بختیاری

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

سرنوشت «بورس ۱۴۰۴» از نگاه آقای رئیس

🔺رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در همایش «چشم‌انداز اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۴» ضمن اشاره به وظایف سازمان بورس و اوراق بهادار، از برنامه این نهاد برای افزایش عرضه شرکت‌ها در سال آینده خبر داد.

🔺حجت الله صیدی افزود: باید تمام متغیرهای داخلی مانند ناترازی و خارجی مانند تحریم‌ها را برای پیش‌بینی در ‌نظر گرفت و طبیعتا بسیاری‌ از پیش‌بینی‌ها با ابهام برخی متغیرها روبه‌رو است و نمی‌توان انتظار داشت که همه متغیرها به‌صورت کامل و شفاف در آینده برای ما مشخص شود.

🔺رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار خاطرنشان کرد: پیش‌بینی می‌شود سال ۱۴۰۴ مانند سال ۱۴۰۳ کمابیش ادامه داشته باشد، البته ممکن است رویدادهای غیرقابل پیش‌بینی هر کدام رخ دهند. 

🔺وی افزود: ما معتقد هستیم متغیرهایی که در سال ۱۴۰۳‌وجود داشتند، در سال ۱۴۰۴ هم با همان روند ادامه پیدا خواهند کرد. در صورتی که گشایش خوبی اتفاق بیافتد، با یک برنامه پیش‌رونده‌تری پیش خواهیم رفت.

🔗جزئیات بیشتر

#دنیای_اقتصاد #بورس

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

.
عبده‌تبریزی: بی‌اعتمادی و کمبود نقدینگی، عامل عقب‌ماندگی بورس از تورم

حسین عبده‌تبریزی در همایش چشم‌انداز اقتصاد ایران:

🔹بازار سهام از ابتدای سال نوسانات زیادی را تجربه کرده است. از ابتدای سال تا ابتدای آبان، بازار تحت‌تاثیر تحولات سیاسی قرار داشت و گرفتار رکود بود.

🔹از ابتدای آبان رشد قیمت‌ها در بازار آغاز شد و تا اواسط دی‌ماه ادامه‌‌‌دار بود و در این مدت شاخص کل با رشد بیش از ۴۰درصدی همراه شد. پس از آن نیز تحت‌تاثیر افزایش نرخ ارز در بازار آزاد از‌‌‌ معاملات صندوق‌های طلا استقبال ویژه‌‌‌ای به عمل آمد و بازار سهام در مدار نزولی قرار گرفت.

🔹در سال‌های اخیر، نرخ سود اوراق دولتی افزایش قابل‌‌‌توجهی پیدا کرده و نرخ‌های ۳۳درصدی بدون ریسک تولید را تحت‌تاثیر قرار داده است. در این سال‌ها، رشد شاخص بورس با تورم همخوانی نداشته و بازار سهام از تورم عمومی جامعه جا مانده است.

🔹علاوه بر افزایش نرخ اوراق، افزایش حجم انتشار اوراق بدهی توسط دولت نیز به بازار سهام فشار وارد کرده است. در سنوات اخیر، بازدهی شاخص کل بورس از دلار عقب افتاده است. بررسی نرخ دلار قراردادهای آتی شمش بورس‌کالا نشان می‌دهد که نرخ‌ها برای سررسید‌‌‌های مختلف سال بعد بالاتر از مقدار کنونی است و این موضوع سیگنالی از انتظارات تورمی است.

🔹در نهایت می‌‌‌توان گفت که بی‌‌‌اعتمادی به بورس و کمبود نقدینگی در بازار سهام موجب شده است تا این بازار در سال‌های اخیر از تورم جا بماند.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #عبده_تبریزی #همایش_چشم_انداز_اقتصاد_ایران #بورس

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

بازگشت امید به بورس؟

🔺آرامش کوتاه‌مدت، بورس تهران را به فضایی امن‌تر تبدیل کرده است. درحالی‌که برخی اخبار مبنی بر مذاکرات احتمالی میان ایران و غرب، قیمت دلار را وارد فاز ریزشی کرده شاخص کل بورس با رشد ۲درصدی به مرز کانال ۲.۸میلیون واحد نزدیک شده است.

🔺این میزان از نوسان روزانه از ۱۵دی تکرار نشده است. ضمن آنکه اخبار مثبت از تجدید ارزیابی خودرویی‌ها در کنار ارزندگی نسبی بازار، سبب شد تا در روز دوشنبه، بیش از هزار و ۸۰۰میلیارد تومان پول حقیقی وارد بازار شود. این میزان از ورود پول روزانه که در ۲ماه گذشته بی‌سابقه است، نشان از افزایش امید در بازار سهام دارد.

🔺به لحاظ فنی، شاخص کل با عبور از مقاومت ۲میلیون و ۷۵۰هزار واحد وارد یک روند صعودی خواهد شد که انتظار می‌رود، با بهبود ارزش معاملات در روزهای آینده، رالی مذکور تقویت شود.

🔺اگر تنش‌های سیاسی وارد مرحله جدیدی نشود، فضای متعادل اسفندماه، می‌تواند شاخص‌کل را به مرز ۳میلیون واحد نزدیک کند.

#دنیای_اقتصاد #بورس

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir

بررسی اثر متغیرهای کلان بر مولفه‌های اصلی صورت‏‌های مالی

فرهاد نیلی، اقتصاددان در همایش چشم‌انداز اقتصاد ایران در ۱۴۰۴:

🔹تحولات اقتصاد کلان، به‌ویژه شوک‌های بیرونی، تاثیر مستقیمی بر بخش‌های مختلف اقتصادی از جمله نظام بانکی دارند.

🔹از جمله مهم‌ترین این شوک‌ها، باید به کاهش فروش نفت ایران در نتیجه‌ سیاست‌های بین‌المللی اشاره کرد که می‌تواند پیامدهای گسترده‌ای بر رشد اقتصادی، کسری بودجه و سیاستگذاری در کشور داشته باشد.

🔹بررسی تاریخچه تورم در کشور نشان می‌دهد که نرخ تورم در بازه‌ای بین حداقل ۲۰درصد تا حداکثر ۵۵درصد متغیر بوده است.

🔹بنابراین، بروز تورم در این محدوده امری دور از انتظار نخواهد بود. از سوی دیگر، نرخ بهره نیز در محدوده‌ای بین ۱۵ تا ۴۵درصد قابل پیش‌بینی است.

🔹این شرایط، بستری برای تنش میان سیاستگذاران پولی و مالی کشور فراهم می‌آورد؛ چراکه هر یک در تلاش خواهند بود تا بار ناشی از این وضعیت را به حوزه مسوولیت دیگری منتقل کنند.

🔹در چنین شرایطی، امکان جذب سرمایه‌گذاری خارجی یا بهره‌گیری از وام‌های بین‌المللی تقریبا منتفی است. از این ‌رو، نحوه توزیع و مدیریت این فشار اقتصادی، یکی از چالش‌های اساسی پیش روی اقتصاد کشور خواهد بود.

🔗متن کامل

#دنیای_اقتصاد #فرهاد_نیلی #تحولات_اقتصاد_کلان #شوک

✅ کانال رسمی روزنامه دنیای اقتصاد👇
@den_ir