پس از جنگ شش روزه‌ی اعراب و اسرائیل در جون ۱۹۶۷، سیمون دوبوار به همراه ژان پل‌سارتر از مصر دیدن کردند. دوبوار، نویسنده‌ی کتاب بسیار مشهور «جنس دوم» که برای برابری جنسیتی تلاش می‌کرد، توضیح می‌دهد که تلاش کرده با تکیه بر وجه اشتراکی گفتمانی میان مصری‌های زمان جمال عبدالناصر و خود به عنوان یک چپ‌گرای منتقد سنت استعماری دولت‌های غرب، وضع زنان در مصر را مورد انتقاد قرار دهد. نتیجه اما بسیار ناامیدکننده بوده است.

‏دولت جمال عبدالناصر، مواضع ضدغربی داشت از همان جنس که در ایران در دوران مصدق به کوتاهی تجربه شد و پس از ۵۷ به رویه‌ی ثابت سیاست ایرانی مبدل شد. در منشوری که عبدالناصر سوسیالیست و پیشگام ملی کردن (دولتی‌سازی) صنایع بزرگ مصری تدارک کرد، البته به برابری زن و مرد تصریح شده است. اما پایگاه اجتماعی مواضع ضدغربی او، برابری جنسیتی را خلاف اسلام و سنت می‌دانستند و سخنان دوبوار را رد کردند. به نظر دوبوار رسیده است که دفاع مصری‌ها از جایگاه سنتی زن، بازتولید همان گفتمان قدرت‌های استعماری و جهان‌گشا بوده است.

‏بیش از پنجاه سال از نگارش این جملات تلخ توسط دوبوار می‌گذرد و شاید هیچ ملتی در خاورمیانه به اندازه‌ی ما ایرانیان به عمق پیام او واقف نشده باشد؛ اینکه گفتمان ضداستعماری، برای لایه‌هایی از اجتماع خاورمیانه‌ای، مفهومی جز تایید سنت نداشته و ندارد. فرمول ساده است: اگر غرب بد است، پس اسلام‌گرایی به عنوان واکنشی به آن، موجه است. بسیاری از هواداران انقلاب ۵۷ از جمله زهرا رهنورد در اوائل انقلاب، با دستاویز قرار دادن گفتمان ضداستعماری، از پوشش سنتی زنان دفاع کردند. در این مورد کتاب «ریشه‌های استعماری کشف حجاب» از زهراء رهنورد، نمونه‌ای از ادبیات تولید شده در این راستاست.

‏می‌توان پرسید که آیا گفتمان ضداستعماری در خاورمیانه برای زنان مثبت بوده یا منفی؟ شما در این مورد چه فکر می‌کنید؟

‏عقیده‌ی خود را با ما در میان بگذارید.

‏⁧ #گفتگو⁩_توانا ⁧ #برابری_جنسیتی⁩ ⁧ #زنان⁩ ⁧ #حق_زن⁩ ⁧ #زن_شهروند_درجه_دوم_نیست⁩ ⁧ #زن_شهروند⁩ ⁧ #رواداری⁩ ⁧ #سوسیالیسم⁩ ⁧ #ضد_استعماری⁩ ⁧ #گفتمان_ضد_استعماری⁩

‏⁦ @dialogue1402⁩

دفاع از حق زن علیرغم سنت

نوشین احمدی خراسانی از فمنیست‌های قدیمی ایرانی‌ست؛ بعضی از آثار او را همسرش ویراستاری می‌کند. خانم احمدی خراسانی سالها همکار پروین اردلان در وب‌سایت‌های زنان از جمله «تریبون فمنیستی» و «زنستان» بوده است. پروین اردلان، برنده جایزه‌ی اولاف پالمه، اکنون در سوئد ساکن است. اما نوشین احمدی خراسانی همچنان در ایران زندگی می‌کند.

در کتاب «روشنفکران و‌ حجاب» نوشین احمدی خراسانی روایتی از نقش رضاشاه در مسائل زنان دارد که به روایت معمول جبهه‌ی چپ، یعنی جبهه‌ای که فمنیست‌ها بیشتر به آن احساس تعلق می‌کنند، شبیه نیست. او تصدیق می‌کند که رضاشاه در مسائل زنان، شخصاً مترقی بود و ثانیاً در زمانه‌ی خود، از یک اقلیت مترقی در برابر اکثریت مرتجع دفاع می‌کرد.

به عنوان نمونه، کتاب «بازخوانی کشف حجاب: یک مداخله مدرن» از فاطمه صادقی، نقش رضاشاه را صرفاً به عنوان یک مداخله‌ی دولتی محکوم می‌کند. فاطمه صادقی (دختر صادق خلخالی) پیش از این به جهت مخالفت صریح با حجاب اجباری محل توجه زن‌گرایان ایرانی قرار گرفته بود.

#زنان #براربری_جنسیتی #رواداری #فمنیسم #زن‌گرایی #زن_گرایی #زن_زندگی_آزادی
@dialogue1402

حقنه‌ی مذهب و امکان استفاده از آزادی

در یادداشت‌های روزانه محمدعلی فروغی، جایی صحبت از علاقه‌ی مفرط کسی به می‌گساری می‌شود. از قرار در متن اصلی، هر جا نام این فرد آمده، بعدها سیاه شده است. به ویژه که در ادامه گفته می‌شود این فرد ضمن مستی، به دین و پیامبران و مقدسین اهانت می‌کند و از این اهانت لذت می‌برد. ظاهراً پنهان کردن نام این فرد، برای حفظ امنیت‌اش بوده است.

حداقل دو نکته در نوشته‌ی محمدعلی فروغی قابل تأمل است: یکی اینکه خود را مدافع دین و مقدسین جا نمی‌زند و حتی گذرا تعبیر می‌کند که به خرافات معتقد نیست و «این صحبت‌ها» را تضییع عمر می‌داند.

نکته‌ی دوم این است که می‌گوید چون طعم آزادی را از کودکی و نوجوانی چشیده، حالا راه تعادل می‌رود در حالی که فرد مذکور که بدمستی و کفرگویی می‌کند، از «طفولیت و اول جوانی» با این چیزها مأنوس بوده، مقید به قیودی بوده، و به همین علت «صدمه‌ی باطنی و مفصلی خورده» است.

آیا آنچه که فروغی درباره‌ی این هم‌صحبت بد خود می‌گوید، امروز راجع به جمع بسیاری از ایرانیان صادق نیست؟

برداشت‌های خود را از این بخش از یادداشت‌های روزانه‌ی دولتمرد اصلاح‌گر اواخر قاجار و اوائل دوران پهلوی برای ما بنویسید.

#گفتگو #رواداری #دین #باورمندی #ناباورمندی #کفرگویی #بی_خدایی #خداناباوری

‏ @Dialogue1402