🔷 چون امور مورد علاقه فطری بشر متعدد است، طبعاً سرگرمی به بعضی امور، از علایق دیگر می‌کاهد و آنها را به بوته فراموشی می سپارد. علاقه دینی نیز همین طور است و به شرایط محیط بستگی دارد؛ یعنی بود و نبود موجبات و توجه به مادیات، در کاهش و افزایش این علاقه تاثیر بسزایی دارد. هر علاقه فطری در عین فطری بودن، احتیاج دارد به تذکر و تنبه. بود و نبود مذکرات الهی، یعنی اموری که بشر را به خدا و خالق خودش توجه دهد، در افزایش و کاهش این علاقه موثر است.

🔶 بنابراین بسیار ساده و طبیعی است که گرفتاری ها و سرگرمی های مادی امروز بشر که فراوان و جالب و جذاب است، از توجه به بحث و کاوش در امور معنوی بکاهد؛ ولی این گرفتاری ها و سرگرمی ها سبب نمی شود که علاقه بشر به این مسائل به کلی از میان برود. بشر امروز نیز اگر فراغتی بیابد، با عشق و علاقه وافر به سوی این مسائل گرایش پیدا می‌کند. در جهان امروز، فکر و کوشش و تعلیم و تعلم و تحقیق و تالیف و سخنرانی درباره مسائل الهی کم نیست.

📖کتاب #طهور_در_ساغر به کوشش #حسینعلی_رحمتی



#تذکر
#علاقه
#فطرت
#مشاوره



📌@canoon_org

🔷محل نزاع در بحث شناخت، در اطراف این مطلب است که آیا آنچه ما با حس و عقل خود می فهمیم، در واقع و نفس الامر هم همین طور است یا نه. به عبارت دیگر، بحث درباره حقیقی بودن ادراکات و مطابقت آنها با واقع است. برای فهم بهتر این مطلب باید حقیقت را نیز تعریف کرد، چرا که برخی اختلافات در این زمینه در اختلاف در تعریف ریشه دارد.

🔶شهید مطهری حقیقت جویی و حقیقت خواهی را یکی از ارزش های ثابت و فطری انسان می داند. حقیقت، یک معنای عرفی و یک معنای فلسفی دارد. آنچه این جا مورد نظر است، معنای فلسفی آن است. وی از آن جا که بحث علم و معرفت را در حوزه رابطه ذهن و عین برده و علم را تصویر ثابت عالم خارج در ذهن، و معرفت را انعکاس عالم خارج در ذهن، همراه با تغيير و تصرفاتی که ذهن در آنها ایجاد کرده می داند،

💢بحث از مفهوم حقیقت و شناخت حقیقی را نیز در این صورت بندی مطرح می کند و بین املاک، شناخت و معیار شناخت تفاوت قائل می شود. در بحث از ملاک، ما به دنبال تعریف شناخت و حقیقت، و در بحث از معیار، به دنبال چگونگی ایجاد تمایز بین شناخت حقیقی و غیر حقیقی هستیم.




📖کتاب #طهور_در_ساغر به قلم #حسینعلی_رحمتی

#حقیقت
#شناخت


📌@canoon_org

🔷در عرصه اندیشه، هر بحثی دارای تبارنامه و تاریخچه است چرا که هر موضوعی طی حرکت در بستر زمان و مکان، دچار دگرگونی های قابل توجهی می شود، به گونه ای که گاه بین دو دیدگاه درباره یک موضوع فقط اشتراک لفظی وجود دارد؛ بنابراین برای هر پژوهشگری، آشنایی با این سیر تاریخی امری لازم و واجب است. توجه به تبار تاریخی، به ویژه در حوزه فلسفه و کلام، آثار فراوانی دارد.

🔶آشنایی با معانی و دیدگاه های مطرح شده در زمان ها و مکان های مختلف، جلوگیری از خلط مباحث و پرهیز از اشتباه به سبب وجود الفاظ مشترک در اندیشه دو متفکر یا دو دستگاه فلسفی، فراهم آمدن امکان بررسی تطبیقی یک موضوع، شناخت بهتر اندیشه پیشینیان و امکان نقد و بررسی و سپس ارتقای آن دیدگاه ها و تکمیل کار گذشتگان، از جمله آثار و مراتب توجه به نگرش تاریخی در عرصه اندیشه می باشد.

💢در اسلام نیز همواره به سیر تاریخی تحول منطق و فلسفه، توجه ویژه ای شده است. بررسی سابقه پیدایی سوفسطائیان در یونان باستان، تاریخچه پیدایی اصطلاح «متافیزیک و مابعدالطبیعه» در غرب، سیر تحول كلمه فلسفه، سابقه تاریخی تفکر مادی، ریشه یابی اندیشه و تاریخچه اجمالی «دیالکتیک»، از جمله توجهات اندیشندان اسلامی به جریانات اندیشه ای و قضاوت در مورد استدلال ها و نظریات گوناگون می باشد.


📖کتاب #طهور_در_ساغر به کوشش #حسینعلی_رحمتی


#مشاوره
#اندیشه
#نگرش_تاریخی


📌@canoon_org

🔶عالمان قدیم و فیلسوفان اسلامی معتقد بودند که شناخت، یا مطابق با واقع و نفس الامر است یا مخالف آن و از آنجا که شناخت، فرایند ذهنی است، ذهن و فکر ما یا منطبق با عین و عالم خارج هست یا نیست.

🔷به این نظریه اشكال شده که جامع و مانع نیست؛ یعنی اولا شامل رياضيات نمی شود و ثانیا با آن، پدیده های مربوط به ذهن و درون انسان را نمی توان توجیه کرد و ثالثا در مسائل تاریخی قابل استفاده نیست؛ چرا که در همه این موارد، ما به ازای خارجی برای تطابق یا عدم تطابق وجود ندارد. اشكال چهارم اینکه چون واقع، امری متغیر و جهان همواره در حال تغيير است، امکان تطابق و تطبیق شناخت با آن ممکن نیست.

💢اما شهید مطهری اشکالات را وارد ندانسته و در مورد سه اشکال نخست بیان کرده: لازم نیست هر چه را ذهن تصور می کند، ما به ازای مستقیمی در عالم خارج داشته باشد. در پاسخ به ایراد چهارم نیز گفته: علم، فقط انعکاس خارج در ذهن نیست. انعکاس، مقدمه علم است، به این معنا که صورتی از عالم خارج را در ذهن ثابت نگه می دارد؛ به گونه ای که اگر خارج هم تغییر کند، این تصویر تغییر نمی کند.



📖کتاب #طهور_در_ساغر به قلم #حسینعلی_رحمتی



#ذهن
#نفس_الامر


📌@canoon_org

🔷جهان اندیشه، معرکه آرا و اندیشه های گوناگون است. در مواجهه این دیدگاه ها و تضارب آراست که جلوه هایی از حق رخ می نماید. بهترین شیوه جهت بازشناسی اندیشه های مختلف، کنار هم نهادن و مقایسه آن هاست؛ چیزی که امروزه بررسی تطبیقی نامیده می شود.

🔶هیچ تفکری تا زمانی که خود را در مصاف دیگر هماوردان عرصه اندیشه قرار نداده نمی تواند ادعایی داشته باشد. شهید مطهری از جمله اندیشه ورانی بود که این نکته را به خوبی دریافته و یکی از وظایف اصلی حوزه های علمیه را «توجه به فلسفه تطبیقی بر اساس تعلیم زنده ترین مکتب های فلسفی معاصر و مقایسه با فلسفه اسلامی» می دانست. تألیف کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم توسط او، در همین راستا می باشد.

💢هدف وی از بررسی مقایسه ای اندیشه ها، از طرفی بیان سستی برخی از نظریه های فلسفی مطرح شده در غرب در حوزه هایی چون فلسفه مادی و فلسفه اجتماعی بود، و از طرف دیگر، اثبات پویایی و توانمندی اندیشه اسلامی، به ویژه در عرصه فلسفه و کلام و پرهیز از برخورد انفعالی در مواجهه با تفکرات کلامی فلسفی غیر اسلامی می باشد.


📖کتاب #طهور_در_ساغر به قلم #حسینعلی_رحمتی

#شهید_مطهری
#فلسفه_تطبیقی


📌@canoon_org

🔷هر علمی افزون بر موضوع و مسائل، روش خاص خود را نیز دارد. انتخاب روش نامناسب در مواجهه با یک مسأله، باعث ایجاد ناکامی و خطا در وصول به مقصود می شود. به عقیده شهید مطهری، تفاوت روش ها در علوم به سبب تفاوت آنها در موضوع است؛ چرا که اسلوب و روش فکری ویژه هر علمی عبارت است از یک نوع ارتباط فکری خاص که بین انسان و موضوع آن علم باید برقرار شود.

🔶بدیهی است که نوع ارتباط فکری بین انسان و شی، به نحوه وجود و واقعیت آن شیء بستگی دارد؛ بر این اساس، فلسفه نیز برای خود اسلوب و روش ویژه ای دارد که هنگام انجام فعالیتهای فلسفی باید از آن پیروی کرد. روش فلسفه، روش عقلانی است؛ چرا که موضوع اصلی آن یعنی مفهوم وجود یا موجود و دیگر مفاهیم فلسفی، همگی از راه فرایند عقلی به دست می آیند.

💢«بدیهی است که بررسی و کنجکاوی درباره موضوعی که عقل با عالی ترین اعمال خویش آن را یافته است، جز با بررسی های عقلانی میسر نیست»؛ بنابراین، کشف و فهم دقیق مسائل فلسفی را از شیوه های دیگر مثل روش تجربی و جست وجو در آزمایشگاه یا روش عرفانی و سیر و سلوک نمی توان انتظار داشت.

📖کتاب #طهور_در_ساغر به قلم #حسینعلی_رحمتی

#علم
#فلسفه


📌@canoon_org

💢فراگیری فلسفه همچون هر علم و فن دیگری، مستلزم وجود زمینه ها و مقدماتی است که برخی از آنها را استاد مطهری به پیروی از فیلسوفانی چون #ابن_سینا، چنین بر شمرده است:

۱. هر چند علاقه به حکمت و فلسفه شرط لازم تحصیل در این رشته است ولی استعداد و توان درک مسائل فلسفی هم در وجود شخص باید باشد
۲. هوش سرشار
۳. جرات و شهامت ابراز عقاید و یافته های علمی خویش
۴. صفای نفس و سلامت طبع
۵. تسلیم در برابر حقیقت
۶. پرهیز از بیان مطالب برای کسانی که صلاحیت و استعداد لازم را ندارند
۷. شناخت انسان و افکار و ادراکات او همچنین شناخت ذهن و طرز کار قوه عقلانی و ادراکی انسان
۸. شناخت مبادی تصوری و تصدیقی و اصول متعارف و موضوعه فلسفه
۹. شناخت و به کارگیری روش و ابزار مناسب برای تحلیلهای فلسفی
۱۰. تصویر و تصور کردن درست موضوع، تعریف صحيح مفاهیم و تبيين محل نزاع
۱۱. شناخت و انتخاب «زبان» مناسب برای بیان مطالب فلسفی، چرا که زبان هر فنی کلیدی است که برای همان فن ساخته شده و بدیهی است که هر کلیدی فقط در مورد همان قفلی که برای آن ساخته شده، قابل استفاده است.

📖کتاب #طهور_در_ساغر به قلم #حسینعلی_رحمتی

#فلسفه
#حکمت
#شهید_مطهری

📌@canoon_org

🔶علم کلام یکی از علوم اسلامی است و درباره عقاید اسلامی، یعنی آنچه از نظر اسلام باید بدان معتقد بود و ایمان داشت، بحث میکند؛ به این نحو که آنها را توضیح می دهد و درباره آنها استدلال می کند و از آنها دفاع می نماید.

🔷در گذشته به این علم علم اصول دین یا علم توحید و صفات هم می گفته اند. اساسی ترین وظایف علم کلام اسلامی بحث درباره اصول دین اسلام، اثبات مسائل آن و پاسخگویی به سؤالات و شبهات مربوط به آن است.

💢درباره این که وجه تسمیه این علم چیست، برخی گفته اند این علم را «کلام» نامیده اند؛ چون قدرت دارنده خود را در سخن و استدلال افزایش میدهد برخی گفته اند به این دلیل که روش و عادت عالمان این فن آن بود که سخنان خود را با عباراتی چون الکلام فی کذا» آغاز می کردند.

📌برخی دیگر معتقدند علت آن است که در این علم سخن در اطراف مباحثی بوده که به عقیده اهل حدیث درباره آنها باید سکوت کرد، و گروه دیگری بر این باورند که این نام آنگاه به میان آمد که بحث مخلوق بودن یا نبودن «کلام الله» میان مسلمانان طرح شد.

📖کتاب #طهور_در_ساغر به کوشش حسینعلی رحمتی

#فلسفه
#حکمت
#کلام_اسلامی
#متکلمان_اسلامی



📌@canoon_org

🔷درباره علت یا علل قبول نسبیت،اخلاق دیدگاه های متفاوتی وجود دارد.به طور مثال،لوئیس پویمن استاد فلسفه دانشگاه می سی سی پی سه دلیل را ذکر می کند:

۱-راه حل های ارائه شده درباره این موضوع به گونه ای است که گویی مطلق گرایی و نسبیت گرایی یگانه شق های موجود هستند و امکان طرح شق سومی نیست؛

۲-مغالطه و خلط نسبیت گرایی فرهنگی با نسبیت اخلاقی و به عبارت دیگر،خلط امور واقعی یا گزاره های وصفی با امور یا گزاره های هنجاری در حالی که نسبیت گرایی و تنوع فرهنگ ها مستلزم نسبیت اخلاقی نیست؛

۳-افول دین در جوامع غربی: کسی که ایمان دینی خویش را از دست داده است احساس خلا عمیقی می کند و قابل درک است که این خلأ را با زندگی در خلا اخلاقی اشتباه کند. چنین کسی این گونه استدلال می کند که اگر خدایی وجود نداشته باشد که اعتبار نظام اخلاقی را ضمانت کند،نباید نظام اخلاقی کلی وجود داشته باشد.

💢استاد مطهری پذیرش نسبیت اخلاق را بیشتر ناشی از عدم درک صحیح اخلاق دانسته است.او اعتقاد دارد که قائلان به نسبیت اخلاقی،در واقع بین مفهوم و مصداق خلط کرده اند.

📖کتاب #طهور_در_ساغر جلد دوم به کوشش حسینعلی رحمتی

#اخلاق
#دین_باوری

📌@canoon_org