💠آیا کلیه احکام اقتصادی اسلام، معطوف به دلایل و توجیهات اقتصادی است؟
🔹گاه یک رفتار اقتصادی، افزون بر اثر اقتصادی، آثار دیگری نیز دارد؛ مثلاً یک عمل اقتصادی ممکن است علاوه بر آن‌که بر معاش انسان اثر می‌گذارد، بر روح وی نیز تأثیر گذارد و در حوزه روابط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آثاری داشته باشد. خداوند متعال در تنظیم عناصر نظام اقتصادی اسلام تمام آثار و ابعاد یک رفتار یا رابطه اقتصادی را در نظر گرفته، عناصر را چنان تنظیم کرده است که نه تنها هدف‌های اقتصادی برآورده شود، بلکه با هدف‌های سایر نظام‌ها و نیز هدف غایی همه نظام‌های اسلامی هم‌آهنگ باشد.
▫️از آن سو نیز چنین است؛ یعنی گاه یک رفتار یا رابطه سیاسی، اجتماعی یا فرهنگی آثار اقتصادی نیز دارد. خداوند متعال در تنظیم نظام‌های دیگر نیز به آثار اقتصادی آن‌ها توجه داشته، آن روابط را در حد امکان چنان تنظیم کرده است که آثار سوء اقتصادی نداشته باشد. این هم‌خوانی و هم‌آهنگی بین نظام‌های اسلامی نیز از ویژگی‌های حیرت‌انگیز نظام‌های اسلامی است که آن را از سایر نظام‌ها ممتاز می‌سازد و بر فرامادی بودن پدیدآورنده آن گواهی می‌دهد.
🔸این مسئله سبب شده که گاه نتوانیم برای یک الگوی اقتصادی یا فرمان الهی در حوزه اقتصاد توجیه اقتصادی بیابیم. ممکن است علت یک الگو با دستور، آثار مثبتی باشد که در سایر حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی و غیره پدید می‌آورد؛ برای نمونه پیامبر خدا (ص) از تجارت بین طلوع فجر و طلوع خورشید نهی فرموده است. شاید این نهی توجیه اقتصادی نداشته و علت آن در غیر اقتصاد نهفته باشد. در این وقت خوابیدن نیز مکروه است؛ علت این دو آن است که این وقت بهترین فرصت برای مطالعه و کسب فضایل و معارف اخلاقی در جهت رشد و نورانیت عقل است. بدین سبب، ذکر و تفکر و قرآن خواندن و عبادت خداوند در این ساعات مستحب است.
♦️مثال روشن دیگر تحریم ربا است. در آیات و روایات بسیار، ربا به شدت تحریم شده است. قرآن کریم رباخواری را اعلان جنگ با خدا و رسول شمرده و معصومان گناه آن را از گناه هفتاد بار زنا با محرم بزرگتر دانسته‌اند. تحریم ربا توجيهات اقتصادی دارد و معصومان نیز بخشی از این توجيهات را ذکر کرده‌اند؛ ولى دلایل غیراقتصادی و اخلاقی نیز در تحریم دخالت دارد. یکی از این دلایل آن است که ربا سودپرستی را در دل‌های مردم تقویت کرده، ، انگیزه انسان را برای انجام‌دادن کار خیر، تضعیف و اعتقاد دینی را سست می‌سازد.
#ربا
#اقتصاد
#مشاوره
#احکام_اسلامی
#نظریه_اقتصادی
📌@canoon_org
🔹گاه یک رفتار اقتصادی، افزون بر اثر اقتصادی، آثار دیگری نیز دارد؛ مثلاً یک عمل اقتصادی ممکن است علاوه بر آن‌که بر معاش انسان اثر می‌گذارد، بر روح وی نیز تأثیر گذارد و در حوزه روابط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آثاری داشته باشد. خداوند متعال در تنظیم عناصر نظام اقتصادی اسلام تمام آثار و ابعاد یک رفتار یا رابطه اقتصادی را در نظر گرفته، عناصر را چنان تنظیم کرده است که نه تنها هدف‌های اقتصادی برآورده شود، بلکه با هدف‌های سایر نظام‌ها و نیز هدف غایی همه نظام‌های اسلامی هم‌آهنگ باشد.
▫️از آن سو نیز چنین است؛ یعنی گاه یک رفتار یا رابطه سیاسی، اجتماعی یا فرهنگی آثار اقتصادی نیز دارد. خداوند متعال در تنظیم نظام‌های دیگر نیز به آثار اقتصادی آن‌ها توجه داشته، آن روابط را در حد امکان چنان تنظیم کرده است که آثار سوء اقتصادی نداشته باشد. این هم‌خوانی و هم‌آهنگی بین نظام‌های اسلامی نیز از ویژگی‌های حیرت‌انگیز نظام‌های اسلامی است که آن را از سایر نظام‌ها ممتاز می‌سازد و بر فرامادی بودن پدیدآورنده آن گواهی می‌دهد.
🔸این مسئله سبب شده که گاه نتوانیم برای یک الگوی اقتصادی یا فرمان الهی در حوزه اقتصاد توجیه اقتصادی بیابیم. ممکن است علت یک الگو با دستور، آثار مثبتی باشد که در سایر حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی و غیره پدید می‌آورد؛ برای نمونه پیامبر خدا (ص) از تجارت بین طلوع فجر و طلوع خورشید نهی فرموده است. شاید این نهی توجیه اقتصادی نداشته و علت آن در غیر اقتصاد نهفته باشد. در این وقت خوابیدن نیز مکروه است؛ علت این دو آن است که این وقت بهترین فرصت برای مطالعه و کسب فضایل و معارف اخلاقی در جهت رشد و نورانیت عقل است. بدین سبب، ذکر و تفکر و قرآن خواندن و عبادت خداوند در این ساعات مستحب است.
♦️مثال روشن دیگر تحریم ربا است. در آیات و روایات بسیار، ربا به شدت تحریم شده است. قرآن کریم رباخواری را اعلان جنگ با خدا و رسول شمرده و معصومان گناه آن را از گناه هفتاد بار زنا با محرم بزرگتر دانسته‌اند. تحریم ربا توجيهات اقتصادی دارد و معصومان نیز بخشی از این توجيهات را ذکر کرده‌اند؛ ولى دلایل غیراقتصادی و اخلاقی نیز در تحریم دخالت دارد. یکی از این دلایل آن است که ربا سودپرستی را در دل‌های مردم تقویت کرده، ، انگیزه انسان را برای انجام‌دادن کار خیر، تضعیف و اعتقاد دینی را سست می‌سازد.
#ربا
#اقتصاد
#مشاوره
#احکام_اسلامی
#نظریه_اقتصادی
📌@canoon_org