⭕ نگاهی کلی به اقتصاد ایران پیش از انقلاب اسلامی

🖊 #حسن_دادگر ¤

طی سال‌های گذشته، اقتصاد ایران فراز و نشیب‌های زیادی را تجربه کرده که بسیاری از آن‌ها متأثر از تحولات سیاسی است. هر یک از مقاطع قبل و بعد از انقلاب شاهد تحولات متعددی بوده و به تبع آن‌ها خط مشی و استراتژی‌های اتخاذ شده تغییر کرده است.
پیش از انقلاب، استراتژی‌های توسعه نظامی، مدرنیزاسیون شتابان، صنعتی‌شدن بی‌قید و شرط، صدور بی‌رویه نفت و افزایش درآمد‌های نفتی، اقتصاد تک محصولی و بالاخره خط مشی ژاندارمی منطقه بر سطح رفاه و میزان خوداتکایی جامعه مؤثر بوده‌اند. در این دوران، پنج برنامه کلان توسعه به اجرا درآمد که در آن‌ها با افزایش درآمدهای نفتی، انجام اصلاحات ارضی و گشودن دروازه‌های اقتصادی به سوی بازارها و کالاهای خارجی و تأثیر نیروی کار ارزان مهاجرین به شهرها، گسترش نسبی شبکه زیربنایی اقتصادی و گسترش بازار مصرفی و تلاش بسیار برای صنعتی شدن ایران مورد توجه قرار گرفت. در برنامه پنجم برای اولین بار در تاریخ برنامه‌ریزی، امکانات مالی کشور به اندازه‌ای بهبود یافت که دیگر مسأله کمبود ارز و سرمایه منتفی شد و به عبارتی امکانات مادی و مالی کشور به صورت تنگنا مطرح نبود، بلکه تنگناهای اصلی اقتصاد ایران کمبود نیروی انسانی ماهر، ظرفیت کم در امور زیربنایی کشور و مسأله مدیریت بود. در تمامی برنامه‌های توسعه، نظارت مستقیم و غیر مستقیم غربی‌ها احساس می‌شد. بخش کشاورزی به عنوان بخشی پیشرو، هیچ‌گاه مطرح نشد و بدین خاطر اصلاحات ارضی در نظر گرفته شده آثار منفی به جا گذاشت.
توجه به توسعه صنعتی نتیجه‌ای جز گسترش صنایع مونتاژ و واردات کالاهای سرمایه‌ای و واسطه‌ای نداشت و سهم ارزش افزوده بخش صنعت و معدن تنها افزایش دو درصدی داشت. سهم اشتغال در بخش کشاورزی کاهش یافته و این سهم در بخش خدمات به دلیل مهاجرت‌های بی‌رویه و گسترش شهرنشینی، افزایش یافت.
در بخش تجارت خارجی به صادرات غیرنفتی توجه خاصی نشد، اما صادرات نفت خام با شدت بیش از پیش دنبال می‌شد و در عوض واردات تسلیحات نظامی و مواد مصرفی افزایش می‌یافت. خلاصه این که سیاست صادرات بی‌رویه نفت خام و استفاده از مواد و کالاهای وارداتی و توجه به مدرنیزاسیون شتابان اثرات نامطلوبی بر سطح رفاه عمومی به جای گذاشت و زمینه‌های وابستگی بیش از پیش فراهم‌تر گشت.

¤ «اقتصاد ایران؛ قبل و بعد از انقلاب اسلامی»،‌ انتشارات کانون اندیشه جوان

🔅پرونده #ماموریت_الهی ویژه ایام پیروزی #انقلاب_اسلامی
🔻🔻🔻
@canoon_org

⭕️ ایران، بنگاه مالی شاه و خاندان پهلوی

🖊 #حسن_دادگر ¤


بر طبق مستندات تاریخی، خانواده پهلوی در اوائل دهه ۱۳۵۰ ثروتمندترین خانواده سوداگر ایران بود و شراکت هر یک از افراد این خانواده در کارخانه‌های ساخت ماشین آلات، مجتمع‌های اتومبیل‌سازی، تولیدات ساختمانی و ساختمان‌سازی، شرکت‌های معدنی و کارخانجات نساجی امری بدیهی بود و بیشتر دارایی‌ها نیز توسط «بنیاد پهلوی» مدیریت و اداره می‌شد. این بنیاد در سال ۱۳۳۷ تاسیس گردید تا به ظاهر امور بشردوستانه و خیرخواهانه را سامان دهد. در اواخر دهه ۱۳۵۰ دارایی بنیاد بالغ بر ۲/۸ میلیارد دلار می‌شد که زمینه املاک، بازرگانی، بانک‌داری، ساخت اتومبیل و ... سرمایه‌گذاری گردید. دارایی شاه در این بنیاد حدود ۱۳۵ میلیون دلار بود. برآورد شده خاندان سلطنتی پنج درصد کل سرمایه ثابت ناخالص کشور را در برنامه پنجم به صورت بخش خصوصی داخلی سرمایه‌گذاری کرده بودند.
این وضعیت اقتصادی در جامعه باعث شکل‌گیری انحصار خاصی شده بود که بخش بزرگی از آن در دست خاندان پهلوی بود و با سلطه‌ی انحصاری آن‌ها بر اقتصاد داخلی،‌ دیگر کسی را یارای رقابت با آنها نبود. از طرفی بنیاد پهلوی سالانه بالغ بر چهل میلیون دلار یارانه می‌گرفت و تنها در سال ۱۳۵۶، سهام ۲۷۰شرکت شامل هشت شرکت معدنی، ده کارخانه سیمان، هفده بانک و شرکت بیمه‌ای، ۲۳ هتل، ۲۵ کارخانه فلزات، ۲۵ واحد کشت و صنعت و ۴۵ شرکت ساختمانی را در اختیار داشت. این وضعیت اقتصاد کشور را فلج کرده بود و با توجه به اینکه قشر عظیمی از جامعه به شدت از فقر، تبعیض و شکاف طبقاتی رنج می‌برد، بحران‌های اقتصادی روز به روز بر وخامت اوضاع می‌افزود هرکس می‌خواست سرمایه‌گذاری کند، در دام انحصار خاندان سلطنتی مضمحل می‌شد و اجازه کار پیدا نمی‌کرد؛ چنان‌که به عنوان یک نمونه: «از آنجا که شاهپور غلامرضا کارخانه سیمان داشت، نمی‌گذاشت کسی اجازه‌ی تاسیس کارخانه سیمان بگیرد و در نتیجه این مسئله بود که مملکت دچار کمبود سیمان شد».
با این همه نباید تلقی شود که خانواده پهلوی با استفاده از حاکمیت این خاندان و از نزدیکی به شاه سوءاستفاده می‌کردند بلکه به معنای واقعی باید گفت در این کار نیز پیروز و همپاله و پیاله خود شاه بودند و این چیزی است که در تاریخ نظام‌های شاهنشاهی در نوع خود جای تعجب دارد. در تاریخ نظام شاهنشاهی ایران و جهان عموما شاه صاحب و پدر و حافظ مردم (به اصطلاح شاهی: رعیت) تلقی می‌شد اما در دوران رژیم پهلوی به نظر می‌رسد این باور برای خود محمدرضا نیز چیزی بی‌معنا بود و او خود را نه پاسبان بلکه فردی می‌دید که برخوانی نشسته که باید از آن برای خود و اعقابش کیسه بدوزد.

¤ ماهنامه زمانه، شماره ۱۲۸ و ۱۲۹، پرونده «توهم تمدن»، بازخوانی دوره پهلوی دوم

🔅 پرونده #ماموریت_الهی ویژه ایام پیروزی #انقلاب_اسلامی
🔻🔻🔻
@canoon_org

🔰معرفی کتاب نگاهی به اسلام و توسعه پایدار

🔷کشاکش میان رشد تکنولوژی و محیط زیست انسانی، نتیجه تعارض این دو پدیده است. زیست‌شناسی می‌گوید: از طبیعت به قدری استفاده کنید که فرصت جبران و تجدید منابع را بیابد و به اندازه‌ای ضایعات به خوردش دهید که بتواند آن را هضم کند. از سوی دیگر، اقتصاددان بر این باور است که برای استمرار توسعه، تکنولوژی باید رشد کند تا بتوان نیازهای اساسی بشر را تأمین کرد.

🔶اثر حاضر از سه فصل تشکیل شده است. فصل نخست به شناخت و بررسی اجمالی توسعه پایدار اختصاص یافته و به موضوعاتی از قبیل سیر تحول مفهوم توسعه پایدار و ویژگی‌های آن، شاخص‌های معرف توسعه پایدار و چگونگی اندازه‌گیری توسعه پایدار می‌پردازد.

♦️فصل دوم کتاب مطالبی درخصوص عوامل ناپایداری توسعه ارائه می‌کند. نویسنده در این فصل رابطه تکنولوژی و توسعه و پیامدهای هرکدام از این‌ها را شرح می‌دهد و در ادامه به نسبت ناپایداری توسعه اقتصادی و نقش مخرّب تکنولوژی اشاره می‌کند. در این فصل به عوامل مختلف ناپایداری توسعه مانند جمعیت، فقر و محدودیت منابع طبیعی توجه شده و چگونگی مدیریت هر کدام از این عوامل ذکر می‌شود.

🔻فصل سوم، دیدگاه کلی اسلام درباره توسعه پایدار بررسی می‌شود و نسبت تعالیم و آموزه‌های اسلامی با مسائلی مانند توسعه و رشد تکنولوژی، عرضه و تقاضا، جمعیت و تخریب محیط زیست ترسیم می‌گردد.

📖کتاب نگاهی به اسلام و توسعه پایدار به‌قلم عسگر دیرباز و حسن دادگر و به‌همت انتشارات کانون اندیشه جوان منتشر شده است.




#حسن_دادگر
#عسگر_دیرباز
#معرفی_کتاب
#اسلام_و_توسعه_پایدار



📌@canoon_org

🔶 یکی از مهمترین راههای نفوذ آمریکا و دیگر کشورهای صنعتی،کمک‌های اقتصادی است که آنها می‌کوشندبه وسیله آن نفوذ و منافع خویش را در ممالک توسعه نیافته و در حال توسعه،حفظ و تقویت کنند.امروزه به جای کنترل‌ها و دخالت‌های مستقیم،هدف،کنترل غیرمستقیمی کشورهای جهان سوم می‌باشدو اگر هم کمکی اعطا و سرمایه‌گذاری در یک کشور می‌شود،نه به منظور کسب سود مستقیم است،بلکه برای کنترل و درنتیجه محصول سود غیر مستقیم در کشورهای در حال توسعه می‌باشد.

🔷آنچه در مجموع در مورد میزان کمک‌ها و سرمایه‌گذاری‌های خارجی آمریکا و سود بازگشتی حاصل از آن‌ها می‌توان گفت اینکه،ایالات متحده در این کمک‌ها به دنبال مقاصد سیاسی و اقتصادی بوده و به طور کلی به دنبال تامین منافع خود در کشورهای جهان سوم و در حال توسعه می‌باشد.

♦️هرچند ممکن است کشورهای در حال توسعه از این ارتباط منافعی به دست آورند،لاکن روند کلی و افق رابطه اقتصادی با آمریکا برای آن‌ها کاملاً به ضرر بوده و در جهت وابستگی و دوری از خوداتکایی و استقلال اقتصادی_سیاسی بوده است.

📖کتاب ارزیابی رابطه با امریکا،حسن دادگر،ص38

#نفوذ
#اقتصاد
#حسن_دادگر
#ارزیابی_رابطه_با_امریکا


📌@canoon_org

🔰کلید چهل و چهارم

🔶اقتصاد ایران از آغاز تا به امروز، همانند یک آونگ بوده است؛ شرایط متزلزل و نوسانات موجب شدند تا نیاز به سیاست های کلی در جهت اصلاح این روند احساس شود. یکی از مهمترین این سیاست ها، اصلی هنوز بر زمین مانده است... .

#شابک
#بورس
#دولتی
#توسعه
#مجلس
#اقتصاد
#اقتصادی
#حسن_دادگر
#اقتصاد_ایران
#قانون_اساسی
#مقاله_تصویری
#خصوصی_سازی
#اصل_چهل_و_چهارم



📌 @canoon_org

🔷با استقرار زندگی همراه با توسعه مطلوب اسلامی، ابعاد مثبت حفظ منابع طبیعی و محیط زیست کاملاً تامین شده و پیامدهای منفی ناشی از زندگی غیر اسلامی به وجود نخواهد آمد. انسانی که تسلیم پروردگار متعال است، در سامان فعالیتهای خود، کسب رضایت و خواست خداوند را مد نظر دارد. هدف او کمال ابدی است و در عین حال از فعالیت اجتماعی که زمینه ساز آن سعادت هاست، غافل نیست. زندگی اسلامی بر اساس پیروی از دستورات خداوند متعال، فرد و جامعه را به گونه‌ای شکل می‌دهد که فعالیت‌های اقتصادی در جایگاه و محدوده متناسب خود قرار گیرد.

🔶علاوه بر عبادت که محور زندگی اسلامی است، اصل ساده زیستی و قناعت، مشخصه اساسی چنین حیاتی به شمار می‌رود. انسان مومن، زندگی پرمصرف، تجملاتی و همراه با ریخت و پاش ندارد. این امر مستلزم این نیست که فعالیت تولیدی در جامعه اسلامی بانشاط نباشد. فرد و جامعه اسلامی در عین حال که در بخش تولید با مراعات حداقل هزینه، بیشترین و بهترین تولیدات را خواهند داشت، در بخش مصرف از مصرف معتدل و ساده ای برخوردار خواهند بود.




📖کتاب #اسلام_و_توسعه_پایدار به قلم #عسگر_دیرباز و #حسن_دادگر


#اسلام
#توسعه
#مشاوره


📌 @canoon_org

🔰زمینه ها و علل فرهنگی شکل گیری مفاسد مالی در یک جامعه چیست؟

🔷عوامل فرهنگی، از جمله عوامل زمینه ساز بروز مفاسد مالی در یک جامعه می باشند. اگر فرهنگ جامعه در زمینه پیشگیری و مقابله با معضل فساد مالی دچار ضعف باشد، این عارضه، رشدی سرطانی پیدا کرده و دیگر پایه های جامعه را تهدید خواهد کرد. اگر فرهنگ جامعه، توجه و بیداری لازم را از دست بدهد، موجب فساد مالی شده و علاوه بر مسخ کردن فرهنگ جامعه، اقدامات مهم در امر مبارزه با این پدیده را مبهم و مشکوک جلوه خواهد داد و اعتماد عمومی از بین خواهد رفت؛ در این صورت، بازیابی اعتماد عمومی بسیار مشکل خواهد بود.

🔶حاکم شدن رویه های غیررسمی و غیرقابل پیش بینی و نیز رویه های مستبدانه، موجب شیوع فساد مالی خواهد بود. آمار و اطلاعات نگران کننده ای در سطح جهان وجود دارد که مدعی است اگر فساد مالی در جامعه نهادینه شود و فرهنگ ضعیف و ناکارآمد آن جامعه، تجویزش کند و با آن مقابله نکند، وقایع خطرناکی به وجود خواهد آمد. حاکمیت فساد مالی و ارتشاء در جامعه به ضرر مصالح جامعه و منافع عمومی خواهد بود. نمونه های زیادی از این موارد در کشورهای مختلف وجود دارد که تمام آنها ناشی از غفلت فرهنگ و هوشیاری جامعه نسبت به مسئله فساد مالی می باشد.

💢اگر فرهنگ جامعه بیدار، هوشیار و در مقابل اقدامات فاسد، واکنش قاطع از خود نشان ندهد، ریشه فساد و مصادیق آن، خشکانده نخواهد شد و از طرفی درمان دردهای دیگر نیز آسان نیست؛ چرا که فرهنگ مسخ شده و غفلت زده جامعه، فساد را ترویج می کند و فساد گسترده، روز به روز اعتماد عمومی، بیداری جامعه و فرهنگ عامه را تخریب می کند. از طرفی، اگر جوّ فرهنگی حاکم بر جامعه در مقابل هر عارضه ای همچون مفاسد مالی آرام ننشیند، همگان خود را ملزم به تعظیم در برابر فرهنگ جامعه می دانند و قدرت انجام اقدامات فاسد را نخواهد داشت.

📖کتاب #فساد_مالی به کوشش #حسن_دادگر و #غلامعلی_معصومی_نیا

#فساد
#مسئله
#جامعه
#فرهنگ
#اقتصاد
#فساد_مالی
#پرسش_و_پاسخ


📌@canoon_org