🔰پرچم بیگانه بر فراز جزایر

🔹حکومت هند در ژوئن ۱۳۲۰ق/۱۹۰۳.م اشغال جزایر تنب و بوموسی به نام شیخ شارجه را تصویب کرد. اسناد وزارت خارجه بریتانیا نشان می‌دهد اشغال جزایر یادشده در اواخر ژوئن و اوایل ژوئیه ۱۳۲۰ق/۱۹۰۳م به‌شکل توصیه حکومت هند به شیخ شارجه برای افراشتن پرچم خود بر فراز تنب بزرگ و بوموسی به اجرا درآمد.

🔻مقامات هند بریتانیا، روابط قبیلگی میان دو شاخه قواسم بندر لنگه که جزایر یادشده از توابع آن به شمار می رفتند و قواسم شارجه را دستاویز قرار می‌دادند. بعدها یک سند محرمانه وزارت خارجه بریتانیا، درباره مرزهای ایران که واژه «اشغال» جزایر توسط قواسم را بدون ملاحظه به کار برده بود، تصدیق دارد که مقامات بریتانیا کاملاً آگاهی داشتند که جزایر و بوموسی به ایران تعلق داشت.

▫️مأخذ انگلیسی دیگری تصریح دارد که این جزایر به ایران تعلق داشته‌اند؛ اما از طرف انگلستان و شیخ شارجه، آن‌هم نه در پی ترور نادرشاه، بلکه در سال ۱۳۲۰ق/۱۹۰۳م به اشغال درآمده‌اند.

🔸انگلستان با اشغال جزایر در سال ۱۳۲۰ق/۱۹۰۳م دو سال دیگر را هم در اندیشه نیاز به اشغال جزایر ایرانی هنگام و قشم در صورت تهديد روسیه بود. در این میان ایران در آستانه جنگ داخلی بود و اقتدار حکومت مرکزی در ضعیف‌ترین وضع ممکن قرار داشت. یک سال طول کشید تا ایرانیان به مسئله جزایر آگاه شدند و اعتراض ایران در این زمان مطرح شد.

📖کتاب جزایر سه‌گانه ایرانی، نوشته سلمان قاسمیان و محمود عرب‌اسماعیلی، ص ۱۱۳ و ۱۱۴




#استعمار
#ابوموسی
#انگلستان
#تنب_بزرگ
#خلیج_فارس


📌@canoon_org

🔰استراتژیِ مشترکِ نفتی

🔶 استراتژی نتیجۀ پدیده‌ای مجرد نیست، بلکه از یک واقعیت جغرافیایی، اقتصادی و حقوقی ـ اجتماعی منتج می‌شود. «استراتژی به تعبیر بوفر در این عبارت خلاصه می‌شود: تضاد تمایلات اعمال زور برای حل خصومت و اختلاف و پیش بردن امور.»

🔷 ازاین‌رو دولت انگلیس در برابر ملّی شدن نفت ایران احساس خطر می‌کرد؛ زیرا این دولت بر این باور بود که اگر کشورهای تحت استعمارش بتوانند نفت تولید کنند، عملاً از مستعمره بودن خارج می‌شوند و این با خواست دولت انگلیس مبنی بر به دست گرفتن خطوط تولید نفت در سراسر جهان و اعمال زور و مداخله کردن در امور داخلی کشورها مغایرت داشت.

♦️ از طرفی این دولت اعتقاد داشت با ملّی شدن صنعت نفت ایران، این کشور می‌تواند بر قیمت‌های جهانی تأثیرگذار باشد و این با سیاست‌های انگلیس در تعارض مستقیم بود؛ چراکه در صورت رسمیت یافتن نهضت ملّی نفت و قاطعانه عکس‌العمل نشان ندادن انگلیس، سایر مستعمره‌ها نیز این احساس را در خود می‌دیدند که با الگوبرداری از حرکت ملّی مردم ایران، آنان نیز به استقلال دست یابند و این یعنی انزوای پیر کهنۀ استعمار و خدشه‌دار کردن روابط ایران و انگلستان.

🔶 اما با وجود این، «دکتر مصدق هنگامی ملّی شدن صنعت نفت را مطرح کرد که امریکا و انگلیس جز در موارد خاص تاکتیکی، به استراتژی مشترکی در برابر ایران و ملّی شدن صنعت نفت دست یافته بودند. اساس این استراتژی بر دو محور ذیل استوار بود:
۱. ایران به هر بهایی متحد جهان غرب در برابر گسترش روزافزون کمونیسم باقی بماند؛
۲. ملّی شدن صنعت نفت ایران به هیچ وجه از اصل تنصیف عواید (تقسیم منابع به صورت مساوات) فراتر نرود».

🔷 البته تا هنگامی که انگلیس حاضر نبود اصل تنصیف عواید با ایران را بپذیرد، امریکا این کشور را تحت فشار قرار داده بود و این چنین با فراهم شدن شرایط، نفت ایران ملّی شد.

📰 ماهنامه زمانه، شماره ۶۹، خرداد ۱۳۸۷، ص ۴۹





#نفت
#استعمار
#انگلستان
#کمونیسم
#محمد_مصدق
#ملی_شدن_صنعت_نفت




📌@canoon_org

🔶 #کمپانی_هند_شرقی نماینده #انگلستان در #استعمار هندوستان بود که البته ایرانی ها هم در زمان صفویه، از شر این کمپانی در امان نبودند. کمپانی توسط تاجران انگلیسی و از دوران #مرکانتیلیسم تشکیل شده بود و اداره می شد. آنها به دنبال آن بودند که کالاهای گران قیمتی چون ،فلفل ،میخک ،دارچین جوز هندی، ابریشم ،پنبه چای و قهوه را از این مناطق به کمترین قیمت تهیه و با انتقال آنها به #اروپا سود سرشاری کسب کنند.

🔷 این تجار برای اینکه بتوانند تجارت آسان تری داشته باشند با استفاده از قوای نظامی و همچنین تحریک #مهاراجه های هند و علیه مسلمانان #گورکانی که تا آن زمان بر #هندوستان حاکم بودند، توانستند مسلمانان را از مناطق جنوبی هندوستان به عقب برانند و این آغازی شد بر تعطیلی راه زمینی ابریشم.

💢انگلیس ها با کنشهای اختلاف افکنانه کمپانی هند شرقی مسیر تجارت را از زمین به دریا تغییر دادند و حاکم بلامنازع تجارت دنیا شدند تجارتی که از آن روز تا به امروز با ناامن سازی مسیر تجارت زمینی در حوزه #غرب_آسیا با مخاطره مواجه و رفته رفته به تعطیلی کشیده شد.

📖کتاب #افسانه_بازار_آزاد به کوشش #حمید_رضا_مقصودی

#ملکه
#بریتانیا
#معرفی_کتاب
#کانون_اندیشه_جوان

📌@canoon_org

🔶 نگاهی گذرا به چگونگی توزیع #صنایع ،جهان، شکاف میان جهان توسعه یافته و دنیای کمتر توسعه یافته را آشکار می سازد. کشورهای #سرمایه_داری توسعه یافته با ۱/۶ جمعیت جهان به وجود آورنده ۶۴ درصد از صنایع کارخانه ای جهانند و بیش از نیمی از انرژی جهان را مصرف میکنند. در حالی که دنیای کم تر توسعه یافته با نزدیک به ۴/۵ جمعیت جهان، فقط ۱۴ درصد از کالاهای صنعتی جهان را تولید و تنها ۱/۴ انرژی جهان را مصرف می کند.

🔷 بعد از #جنگ_جهانی_دوم به ویژه بین سالهای ۱۹۴۸ تا ۱۹۷۳، جهان با سریع ترین رشد تولید صنعتی در طول تاریخ مواجه شد. نرخ متوسط تولید صنعتی جهان در این ،مدت سالانه ۶ درصد رشد داشت. برای به دست آوردن تصوری در مورد سرعت این فرآیند، بد نیست بدانیم که در طول انقلاب صنعتی بین سالهای ۱۷۸۰ و ۱۸۳۰، تولید صنعتی جهان فقط با نرخ ۲/۶ درصد در سال رشد کرده است، یعنی با سرعتی کمتر از نصف سرعت دوره بعد از جنگ با این همه دهه های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، از نظر رشد صنعتی با نرخ های پایین تری مشخص میشوند به ویژه بعد از افزایش قیمت نفت در سال ۱۹۷۳ گرچه این ارقام در مقایسه با دستاوردهای ۱۹۵۰ تا ۱۹۶۰ پایین بودند، اما از نظر استانداردهای تاریخی کاملاً قابل احترام اند (دهه ۷۰،
۳/۴ درصد و دهه ۸۰، ۳ درصد).

💢با سقوط ایالات متحده #آمریکا و #انگلستان و همچنین صعود #ژاپن تغییرات مهمی در گروه کشورهای پیشرفته به وجود آمده است. در نتیجه، تمرکز تولید صنعتی در درون کشورهای صنعتی کاهش یافته و رقابت، افزایش یافته است. قسمت عمده رشد تولید و صادرات صنعتی کشورهای در حال توسعه، در گروه کوچکی از کشورهای تازه صنعتی شده متمرکز شده است؛ در حالی که کشورهایی با‌ کم ترین سطح توسعه در تولید و #تجارت صنعتی، به حاشیه رانده شده اند. جهانی شدن تولید و #صنعت زدایی از مسائل نسبتاً جدید فرایند صنعتی شدن میباشد.

📖 کتاب #چالش_فقر_و_غنا_در_کشور_های_سرمایه_داری به کوشش #ناصر_جهانیان



📌@canoon_org