❓طبقه متوسط از چه زمانی در تاریخ ایران وارد شدند و چه نقشی در تاریخ ایران ایفا کردند؟
🔰مركز ثقل همه تحولات و نهضت‌های صدساله اخير در ايران، طبقه متوسط بوده است. نهضت‌های مشروطيت، ملی شدن نفت، قيام پانزدهم خرداد، انقلاب اسلامی و بسياری ديگر از جريانات سياسی همانند فدائيان اسلام، هيات‌های موتلفه اسلامی، احزاب چپ و ملی-مذهبی همگی در حوزه طبقه متوسط قرار می‌گيرند. علاوه بر نگاه تاريخی، طبقه متوسط نقش سازنده، آگاهی‌بخش، متعادل‌كننده، انتقالی و كارويژه‌های جامعه مدنی را در جامعه ايفا كرده است.
◀️براساس شاخصه‌های پايبندی به سنت‌های مذهبی، قومی، صنفی، شغلی و همچنين برخورداری از تحصيلات عاليه، گرايش به تجدد و غرب و گرايش به فن‌سالاری و گسست از ارزش‌ها و هنجارهای سنتی، طبقه متوسط با تسامح به دو مقطع «طبقه متوسط سنتی» و «طبقه متوسط جديد» تقسيم می‌شود. شكل‌گيری طبقه متوسط مانند ساير پديده‌های اجتماعی در پروسه تدريجی و تاريخی به انجام می‌رسد و تحول در ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی به تدريج پديد می‌آيد.
🔸هنگامی‌كه طبقه متوسط جديد شكل می‌گيرد تقريبا هويت طبقه سنتی مضمحل شده و يا به حاشيه رانده می‌شود. اما وضعيت طبقه متوسط در ايران در قرن اخير از اين دو ويژگی بارز برخوردار نيست، زيرا تحول اساسی در درون آن منبعث از يک پروسه طبيعی نبوده است.
🔹مشروطيت كه نقطه آغاز تحول طبقه متوسط است، جنبشی متاثر از انديشه‌های مدرن بود كه بسترهای آن ریشه در جامعه نداشت و تا سال‌ها بعد كه فرهنگ سياسی و شرايط اجتماعی كاملا سنتی بود، طبقه متوسط در وضعيتی از تجدد قرار گرفت كه با هويت سنتی آن ناهمگون می‌نمود. طبيعی نبودن اين طبقه سبب شد تا رشد تدريجی نداشته باشد و در اوج تجدد، دارای رگه‌ها و ويژگی‌های طبقه سنتی باشد.
🔸زمانی‌که طبقه متوسط در ايران، «مدرن» تلقی شده و تحصيلات عالی، غربگرايی، فن سالاری و گسست ظاهری از سنتها شاخصه آن محسوب می‌شد، ناگهان شكل‌گيری انقلاب اسلامی با اهداف دينی به رهبری روحانيت و همكاری تنگاتنگ دو قشر روحانی و روشنفكر و همه طيفهاي سنتي و مدرن همچون بازار، تمام مرزبنديهای طبقه متوسط سنتی و مدرن را مخدوش كرد.
🔹لذا تلفيقی شكل می‌گيرد: طبقه متوسطِ مدرن که با ابزار و روش‌ها و ظرفيت‌های عصر مدرن حركت می‌كند اما پايبند به سنتها و هنجارهای سنتی خود نيز هست. اين نوع همکاری، تعامل و تلفيق علاوه بر انقلاب اسلامی، در جريان نهضت ملی كردن نفت به رهبری دكتر مصدق و آيت‌الله كاشانی وجود داشت. در نتیجه در جامعه دينی ايران تعيين نقطه‌های آغاز شكل‌گيری و پايان جريان‌های فوق امری بسيار دشوار است.
#مشاوره
#تاریخ_ایران
#مشروطیت
#تاریخ_معاصر
#طبقه_متوسط
#انقلاب_اسلامی
#ملی_شدن_صنعت_نفت
📌@canoon_org
🔰مركز ثقل همه تحولات و نهضت‌های صدساله اخير در ايران، طبقه متوسط بوده است. نهضت‌های مشروطيت، ملی شدن نفت، قيام پانزدهم خرداد، انقلاب اسلامی و بسياری ديگر از جريانات سياسی همانند فدائيان اسلام، هيات‌های موتلفه اسلامی، احزاب چپ و ملی-مذهبی همگی در حوزه طبقه متوسط قرار می‌گيرند. علاوه بر نگاه تاريخی، طبقه متوسط نقش سازنده، آگاهی‌بخش، متعادل‌كننده، انتقالی و كارويژه‌های جامعه مدنی را در جامعه ايفا كرده است.
◀️براساس شاخصه‌های پايبندی به سنت‌های مذهبی، قومی، صنفی، شغلی و همچنين برخورداری از تحصيلات عاليه، گرايش به تجدد و غرب و گرايش به فن‌سالاری و گسست از ارزش‌ها و هنجارهای سنتی، طبقه متوسط با تسامح به دو مقطع «طبقه متوسط سنتی» و «طبقه متوسط جديد» تقسيم می‌شود. شكل‌گيری طبقه متوسط مانند ساير پديده‌های اجتماعی در پروسه تدريجی و تاريخی به انجام می‌رسد و تحول در ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی به تدريج پديد می‌آيد.
🔸هنگامی‌كه طبقه متوسط جديد شكل می‌گيرد تقريبا هويت طبقه سنتی مضمحل شده و يا به حاشيه رانده می‌شود. اما وضعيت طبقه متوسط در ايران در قرن اخير از اين دو ويژگی بارز برخوردار نيست، زيرا تحول اساسی در درون آن منبعث از يک پروسه طبيعی نبوده است.
🔹مشروطيت كه نقطه آغاز تحول طبقه متوسط است، جنبشی متاثر از انديشه‌های مدرن بود كه بسترهای آن ریشه در جامعه نداشت و تا سال‌ها بعد كه فرهنگ سياسی و شرايط اجتماعی كاملا سنتی بود، طبقه متوسط در وضعيتی از تجدد قرار گرفت كه با هويت سنتی آن ناهمگون می‌نمود. طبيعی نبودن اين طبقه سبب شد تا رشد تدريجی نداشته باشد و در اوج تجدد، دارای رگه‌ها و ويژگی‌های طبقه سنتی باشد.
🔸زمانی‌که طبقه متوسط در ايران، «مدرن» تلقی شده و تحصيلات عالی، غربگرايی، فن سالاری و گسست ظاهری از سنتها شاخصه آن محسوب می‌شد، ناگهان شكل‌گيری انقلاب اسلامی با اهداف دينی به رهبری روحانيت و همكاری تنگاتنگ دو قشر روحانی و روشنفكر و همه طيفهاي سنتي و مدرن همچون بازار، تمام مرزبنديهای طبقه متوسط سنتی و مدرن را مخدوش كرد.
🔹لذا تلفيقی شكل می‌گيرد: طبقه متوسطِ مدرن که با ابزار و روش‌ها و ظرفيت‌های عصر مدرن حركت می‌كند اما پايبند به سنتها و هنجارهای سنتی خود نيز هست. اين نوع همکاری، تعامل و تلفيق علاوه بر انقلاب اسلامی، در جريان نهضت ملی كردن نفت به رهبری دكتر مصدق و آيت‌الله كاشانی وجود داشت. در نتیجه در جامعه دينی ايران تعيين نقطه‌های آغاز شكل‌گيری و پايان جريان‌های فوق امری بسيار دشوار است.
#مشاوره
#تاریخ_ایران
#مشروطیت
#تاریخ_معاصر
#طبقه_متوسط
#انقلاب_اسلامی
#ملی_شدن_صنعت_نفت
📌@canoon_org
کانون اندیشه جوان
Photo
🔶 عوامل بسیاری بر آسیب‌پذیری نظام #مشروطه نقش داشتند اما از عواملی که کمتر بدان پرداخته شده است، نقش عوامل اقتصادی در این‌باره است. مشروطه هر چند در اصول خود ترقی کشاورزی، صنعت، تجارت و بهبود معیشت مردم را در نظر داشت اما بعد از پیروزی مشروطه این عوامل کمتر مورد توجه قرار گرفتند که خود بر آسیب رسانی بدان نقش داشتند.
🔷 اما وضعیت اقتصاد که یکی از نقش‌آفرینان ضربه به مشروطه بود، در سال‌های پس از مشروطه را به‌طور مختصر می‌توان این‌گونه توصیف کرد: تولیدکننده مواد خام مورد نیاز بازارهای بین‌المللی، واردکننده کالاهای فرنگی، کسر تراز بازرگانی در نتیجه فزونی واردات (دولت برای برقراری موازنه تراز پرداخت‌ها، به صدور طلا و نقره کشور اقدام می‌کرد)، فقدان ذخایر ارزی، کسری مزمن بودجه، فقدان بانک ملی، غارت منابع و ذخایر کشور به ویژه نفت توسط کشورهای استعمارگر و شرکت‌های فراملیتی، تسلط بیگانگان بر گمرکات و منابع پولی کشور به ویژه نفت توسط کشورهای استعمارگر و شرکت‌های فراملیتی، تسلط بیگانگان بر گمرکات و منابع پولی کشور و بدهی کلان خارجی.
📖ماهنامه #زمانه، شماره ۴۷
#ارز
#قاجار
#اقتصاد
#مشروطیت
#معرفی_کتاب
#کانون_اندیشه_جوان
📌@canoon_org
🔷 اما وضعیت اقتصاد که یکی از نقش‌آفرینان ضربه به مشروطه بود، در سال‌های پس از مشروطه را به‌طور مختصر می‌توان این‌گونه توصیف کرد: تولیدکننده مواد خام مورد نیاز بازارهای بین‌المللی، واردکننده کالاهای فرنگی، کسر تراز بازرگانی در نتیجه فزونی واردات (دولت برای برقراری موازنه تراز پرداخت‌ها، به صدور طلا و نقره کشور اقدام می‌کرد)، فقدان ذخایر ارزی، کسری مزمن بودجه، فقدان بانک ملی، غارت منابع و ذخایر کشور به ویژه نفت توسط کشورهای استعمارگر و شرکت‌های فراملیتی، تسلط بیگانگان بر گمرکات و منابع پولی کشور به ویژه نفت توسط کشورهای استعمارگر و شرکت‌های فراملیتی، تسلط بیگانگان بر گمرکات و منابع پولی کشور و بدهی کلان خارجی.
📖ماهنامه #زمانه، شماره ۴۷
#ارز
#قاجار
#اقتصاد
#مشروطیت
#معرفی_کتاب
#کانون_اندیشه_جوان
📌@canoon_org