🔷برخی فلاسفه یونانی قبل از سقراط برآنند که همه چیز در حال تغییر است. هراکلیتس از این گروه است که عبارتی معروف از وی نقل شده: شما نمی توانید دو بار در یک رودخانه گام نهید. برخی دیگر از فلاسفه مثل پارمنيدس ثبات عالم را باور دارند و معتقدند صیرورت و تغيّر توهم است.
🔶فرض ثبات همه چیز، تمامی دریافت های انسان از خود و طبیعت را زیر سوال می برد. در اطراف، از سویی رشد، تکامل و بالندگی دیده می شود و از سوی دیگر، فرسایش، پیری و نابودی مشاهده می شود. اگر همه چیز ثابت باشد، پس باید این یافته ها را بافته ذهن بشر تلقی کرد.
💢نظریه تغییر همه چیز نیز قابل دفاع نیست؛ زیرا تغییر نیاز به امری ثابت دارد. وقتی زغال تبدیل به خاکستر شود، باید در دل این تغییر، یک حلقه ارتباطی بین شی اول و دوم باشد. خاکستر یک وجود منقطع از گذشته نیست، این خاکستر، همان زغال قبلی است. هر چیز به هر چیز دیگر تبدیل نمی شود، پس باید یک رشته ارتباطی ثابت بین سلسله متغيرات باشد تا تغيير با تکیه بر آن صورت گیرد.
نتیجه این که قبول تغير، ملازم با قبول امر ثابت است و تغییر همه چیز ممکن نیست.
📖کتاب #عقل_و_عشق به قلم #محمدتقی_سهرابی_فر
#فلسفه
📌@canoon_org
🔶فرض ثبات همه چیز، تمامی دریافت های انسان از خود و طبیعت را زیر سوال می برد. در اطراف، از سویی رشد، تکامل و بالندگی دیده می شود و از سوی دیگر، فرسایش، پیری و نابودی مشاهده می شود. اگر همه چیز ثابت باشد، پس باید این یافته ها را بافته ذهن بشر تلقی کرد.
💢نظریه تغییر همه چیز نیز قابل دفاع نیست؛ زیرا تغییر نیاز به امری ثابت دارد. وقتی زغال تبدیل به خاکستر شود، باید در دل این تغییر، یک حلقه ارتباطی بین شی اول و دوم باشد. خاکستر یک وجود منقطع از گذشته نیست، این خاکستر، همان زغال قبلی است. هر چیز به هر چیز دیگر تبدیل نمی شود، پس باید یک رشته ارتباطی ثابت بین سلسله متغيرات باشد تا تغيير با تکیه بر آن صورت گیرد.
نتیجه این که قبول تغير، ملازم با قبول امر ثابت است و تغییر همه چیز ممکن نیست.
📖کتاب #عقل_و_عشق به قلم #محمدتقی_سهرابی_فر
#فلسفه
📌@canoon_org
🔷علامه طباطبایی(ره) در رابطه با فهم معانی صفات خداوند معتقد است که عقل بشر، توانایی درک معارفی را که درباره خداوند مطرح است، دارد. این نظر، بر مبنای نظریه اشتراک معنوی بنا شده است که بر اساس آن، صفاتی که هم بر خداوند اطلاق می شود و هم بر انسان، به صورت مشترک معنوی به کار برده می شود.
🔶به عنوان مثال، «هستی» مصادیق متعددی دارد، اما مفهوم آن یکی بیشتر نیست و اختلافی که بین مصادیق وجود برقرار است، در نحوه موجود بودن آنها است. به این معنا که نحوه و شکل موجود بودن مخلوقات با خداوند تفاوت دارد اما از جهت مفهومی معنای موجود بودن یکی می باشد.
💢بر همین اساس، خداوند، به صفات اجسام متصف نیست و هر جا، ظاهر آیه ای، صفات و افعالی را به خدا نسبت داده است، باید به وسیله آیات محکم، به صورتی معنا شود که با شأن و منزلت خداوند سازگاری داشته باشد. بنابراین در این گونه موارد لازم است تأويل صورت بگیرد. بنا بر آنچه بیان شد، مرحوم علامه در رابطه با زبان دین به نظریه اشتراک معنوی و تأويل معتقد است.
📖کتاب عقل و عشق به قلم محمد تقی سهرابی فر
#دین
#زبان_دین
#عقل_و_عشق
#علامه_طباطبایی
#محمدتقی_سهرابی_فر
📌@canoon_org
🔶به عنوان مثال، «هستی» مصادیق متعددی دارد، اما مفهوم آن یکی بیشتر نیست و اختلافی که بین مصادیق وجود برقرار است، در نحوه موجود بودن آنها است. به این معنا که نحوه و شکل موجود بودن مخلوقات با خداوند تفاوت دارد اما از جهت مفهومی معنای موجود بودن یکی می باشد.
💢بر همین اساس، خداوند، به صفات اجسام متصف نیست و هر جا، ظاهر آیه ای، صفات و افعالی را به خدا نسبت داده است، باید به وسیله آیات محکم، به صورتی معنا شود که با شأن و منزلت خداوند سازگاری داشته باشد. بنابراین در این گونه موارد لازم است تأويل صورت بگیرد. بنا بر آنچه بیان شد، مرحوم علامه در رابطه با زبان دین به نظریه اشتراک معنوی و تأويل معتقد است.
📖کتاب عقل و عشق به قلم محمد تقی سهرابی فر
#دین
#زبان_دین
#عقل_و_عشق
#علامه_طباطبایی
#محمدتقی_سهرابی_فر
📌@canoon_org
🔶صدرالمتالهین عقل را به عنوان ملکی از ملائک الهی، لازمه شناخت و معرفت میداند. اما در عین حال، به صراحت بیان میکند که عقل به تنهایی قادر به رسیدن به سرمنزل مقصود نیست و این مکاشفه و نور الهی است که انسان را به هدف میرساند.
🔷ذخیره های علمی و جویبارهای حکمت قرن های گذشته، در وجود ملاصدرا به یکدیگر می رسند و فلسفه ای پویا، روان و منحصر به فرد را به وجود می آورند که حکمت متعالیه نام گرفته است. وی بنای حکمت متعالیه را بر اساس سه مسلک قرآنی، عرفانی و برهانی احداث میکند. این پیوند تحول عظیمی در فلسفه اسلامی ایجاد کرد و منظر جدیدی پیش روی فلاسفه نهاد و به بسیاری پرسشها پاسخ داد. به همین نحو، حکمت متعالیه صدرا پاسخگوی بسیاری از مباحث امروزین نیز هست.
📖کتاب عقل و عشق به کوشش #محمدتقی_سهرابی_فر توسط انتشارات کانون اندیشه جوان منتشر گردیده و با مروری بر زندگی و اندیشههای ملاصدرا، در دو بخش کلی و با عناوین زیست نامه صدرا و اندیشه های صدرایی، به بررسی اجمالی حیات او و اندیشه هایش همچون معرفتشناسی، هستی شناسی، انسان شناسی، دین شناسی و... از نگاه صدرالمتالهین میپردازد.
#معرفی_کتاب
#عقل_و_عشق
📌@canoon_org
🔷ذخیره های علمی و جویبارهای حکمت قرن های گذشته، در وجود ملاصدرا به یکدیگر می رسند و فلسفه ای پویا، روان و منحصر به فرد را به وجود می آورند که حکمت متعالیه نام گرفته است. وی بنای حکمت متعالیه را بر اساس سه مسلک قرآنی، عرفانی و برهانی احداث میکند. این پیوند تحول عظیمی در فلسفه اسلامی ایجاد کرد و منظر جدیدی پیش روی فلاسفه نهاد و به بسیاری پرسشها پاسخ داد. به همین نحو، حکمت متعالیه صدرا پاسخگوی بسیاری از مباحث امروزین نیز هست.
📖کتاب عقل و عشق به کوشش #محمدتقی_سهرابی_فر توسط انتشارات کانون اندیشه جوان منتشر گردیده و با مروری بر زندگی و اندیشههای ملاصدرا، در دو بخش کلی و با عناوین زیست نامه صدرا و اندیشه های صدرایی، به بررسی اجمالی حیات او و اندیشه هایش همچون معرفتشناسی، هستی شناسی، انسان شناسی، دین شناسی و... از نگاه صدرالمتالهین میپردازد.
#معرفی_کتاب
#عقل_و_عشق
📌@canoon_org
🔰آیا امر اراده به عنوان فعلی از افعال انسان، از روی اراده قبلی انجام می شود یا بدون اراده قبلی صورت می پذیرد؟
🔶اگر بگوییم هر اراده ای قبل از خودش اراده دیگری دارد، بر سلسله ای از اراده های نامتناهی معتقد شده ایم؛ در حالی که می دانیم تسلسل، محال است و شدنی نیست. اگر بگوییم قبل از اراده، اراده دیگری نیست، در این صورت نیز، بر اختیاری نبودن اراده اعتراف کرده ایم و پذیرفته ایم که اراده ما بر کارهایمان، اختیاری نیست. ملاصدرا گفتاری در بحث علم خداوند دارد که پاسخ مناسب پرسش ماست. خلاصه سخن ایشان این است که ملاک اختیاری بودن کارها، مسبوق به ارادی بودن نیست.
🔷انسان در کارهای اختیاری فیزیکی، قبل از فعل، بترتیب این مراحل را طی می کند: تصور، مصلحت سنجی، تصديق به مصلحت، شوق و اراده. اما کارهای درونی و باطنی انسان، بدون این مقدمات صورت می گیرد. مثلا ذهن انسان در آغاز آفرینش از هرگونه علم تصوری و تصدیقی خالی است و تنها بر ذات و حواس خویش علم حضوری دارد و با این علم می خواهد آن حواس را به کار گیرد. این بکارگیری حواس، فعل اختیاری اوست و از ذات او نشأت می گیرد، در حالی که برخی مقدمات فعل اختیاری (تصور، تصديق به فایده) در آنها نیست.
💢پس معلوم می شود که اختیاری بودن افعال درونی انسان، ملاکی دیگر دارد و آن سرچشمه گرفتن فعل از ذات و نهاد آدمی است. این جاست که صدرالمتالهین افعال و کارها را مسبوق به علم و اراده ای خاص می داند. علم حضوری بر نفس و قوای او، و اراده ای که همان شوق ذات است بر کمالات خود و قوای خود. و این گونه است که افعال، از ذات او بر می خیزند و فعل اختیاری او محسوب می شوند.
📖کتاب #عقل_و_عشق به قلم #محمدتقی_سهرابی_فر
#اراده
#فلسفه
#مشاوره
📌@canoon_org
🔶اگر بگوییم هر اراده ای قبل از خودش اراده دیگری دارد، بر سلسله ای از اراده های نامتناهی معتقد شده ایم؛ در حالی که می دانیم تسلسل، محال است و شدنی نیست. اگر بگوییم قبل از اراده، اراده دیگری نیست، در این صورت نیز، بر اختیاری نبودن اراده اعتراف کرده ایم و پذیرفته ایم که اراده ما بر کارهایمان، اختیاری نیست. ملاصدرا گفتاری در بحث علم خداوند دارد که پاسخ مناسب پرسش ماست. خلاصه سخن ایشان این است که ملاک اختیاری بودن کارها، مسبوق به ارادی بودن نیست.
🔷انسان در کارهای اختیاری فیزیکی، قبل از فعل، بترتیب این مراحل را طی می کند: تصور، مصلحت سنجی، تصديق به مصلحت، شوق و اراده. اما کارهای درونی و باطنی انسان، بدون این مقدمات صورت می گیرد. مثلا ذهن انسان در آغاز آفرینش از هرگونه علم تصوری و تصدیقی خالی است و تنها بر ذات و حواس خویش علم حضوری دارد و با این علم می خواهد آن حواس را به کار گیرد. این بکارگیری حواس، فعل اختیاری اوست و از ذات او نشأت می گیرد، در حالی که برخی مقدمات فعل اختیاری (تصور، تصديق به فایده) در آنها نیست.
💢پس معلوم می شود که اختیاری بودن افعال درونی انسان، ملاکی دیگر دارد و آن سرچشمه گرفتن فعل از ذات و نهاد آدمی است. این جاست که صدرالمتالهین افعال و کارها را مسبوق به علم و اراده ای خاص می داند. علم حضوری بر نفس و قوای او، و اراده ای که همان شوق ذات است بر کمالات خود و قوای خود. و این گونه است که افعال، از ذات او بر می خیزند و فعل اختیاری او محسوب می شوند.
📖کتاب #عقل_و_عشق به قلم #محمدتقی_سهرابی_فر
#اراده
#فلسفه
#مشاوره
📌@canoon_org
🔶انسان دائما از راه حواس، اطلاعاتی را از بیرون، وارد وجود خود می کند و از راه زبان، چهره و نوشتن، افکار خود را صادر می کند. عقل، آن نیروی درونی است که این واردات و صادرات را بررسی و تحلیل کرده، درست و نادرست و خوب و بد آنها را تشخیص داده و با توجه به عاقبت امر، آنها را می سنجد. عاقل آن کسی است که این نیرو در او به درستی کار می کند.
🔷در عرف، جهل در مقابل علم است؛ ولی در فرهنگ قرآن، جهل دو معنا دارد؛ یکی در مقابل علم و دیگری در مقابل عقل. لذا در فرهنگ اسلام، عابد جاهل با عالم بی عمل، برابر نهاده شده اند. همچنین باید توجه داشت که روح علمی غیر از علم است. روح علمی آن است که علم از فطرت حقیقت جویی سرچشمه بگیرد.
💢آنکه غرض مدار است و دلیل را طوری ترتیب می دهد که مدعای مورد علاقه او را نتیجه دهد، ممکن است عالم باشد، ولی روح علمی ندارد. صاحب روح علمی و عالم حقیقی کسی است که تابع دلیل و به دنبال کشف حقیقت باشد. لذا در تعلیم و تربیت باید کوشید که متعلم افزون بر قوه استنباط، روح عملی نیز پیدا کند.
📖کتاب #اخلاق_و_فرا_اخلاق، دفتر پانزدهم از مجموعه کتابهای چلچراغ حکمت، به کوشش #احمد_ایمانی
#علم
#عقل
📌@canoon_org
🔷در عرف، جهل در مقابل علم است؛ ولی در فرهنگ قرآن، جهل دو معنا دارد؛ یکی در مقابل علم و دیگری در مقابل عقل. لذا در فرهنگ اسلام، عابد جاهل با عالم بی عمل، برابر نهاده شده اند. همچنین باید توجه داشت که روح علمی غیر از علم است. روح علمی آن است که علم از فطرت حقیقت جویی سرچشمه بگیرد.
💢آنکه غرض مدار است و دلیل را طوری ترتیب می دهد که مدعای مورد علاقه او را نتیجه دهد، ممکن است عالم باشد، ولی روح علمی ندارد. صاحب روح علمی و عالم حقیقی کسی است که تابع دلیل و به دنبال کشف حقیقت باشد. لذا در تعلیم و تربیت باید کوشید که متعلم افزون بر قوه استنباط، روح عملی نیز پیدا کند.
📖کتاب #اخلاق_و_فرا_اخلاق، دفتر پانزدهم از مجموعه کتابهای چلچراغ حکمت، به کوشش #احمد_ایمانی
#علم
#عقل
📌@canoon_org
🔶عقل و خرد در معنویت اسلامی از اصالت و اعتبار ممتازی برخوردار است؛ در اسلام، «اصالت از آن عقل» می باشد و معنویت که یکی از آموزه های مهم اسلامی می باشد نیز بر عقل و عقلانیت نهاده شده است. انسانی که تفسیر و تلقی معقول از «هستی» نداشته باشد، نمی تواند به رشد و تعالی خویش بپردازد.
🔷از نظر شهید مطهری، رشد و تکامل حقیقی آنجاست که یک واقعیت عینی از مرحله دانی به مرحله عالی تر برسد و اگر انسان، «رشد شناسی» نداشته باشد و از عوالم هستی و مراتب وجود خویشتن، درک و دریافتی عقلانی و مطابق با واقع پیدا نکند، سیر و سلوک عقلی و قلبی برای او دشوار یا ناممکن خواهد شد.
💢معنویتی که منهای عقل و خرد باشد، معنویت سازنده و گره گشا نخواهد بود. البته عقل باید آزاد باشد تا رهاورد معرفتی و معنویتی داشته باشد. به تعبیر مطهری:«اگر عقل آزاد باشد، در امور آن طور قضاوت می کند که در واقع و نفس الامر چنان است؛ خوب را خوب و بد را بد می بیند. بنابراین رابطه عقل و معنویت رابطه متقابل است؛ عقل به معنویت و معنویت به عقل احتیاج دارد.
📖کتاب #گرایش_به_معنویت ، گفتاری از #آیت_الله_رضا_استادی به تحشیه و پیوست #محمدجواد_رودگر
#عقل
📌@canoon_org
🔷از نظر شهید مطهری، رشد و تکامل حقیقی آنجاست که یک واقعیت عینی از مرحله دانی به مرحله عالی تر برسد و اگر انسان، «رشد شناسی» نداشته باشد و از عوالم هستی و مراتب وجود خویشتن، درک و دریافتی عقلانی و مطابق با واقع پیدا نکند، سیر و سلوک عقلی و قلبی برای او دشوار یا ناممکن خواهد شد.
💢معنویتی که منهای عقل و خرد باشد، معنویت سازنده و گره گشا نخواهد بود. البته عقل باید آزاد باشد تا رهاورد معرفتی و معنویتی داشته باشد. به تعبیر مطهری:«اگر عقل آزاد باشد، در امور آن طور قضاوت می کند که در واقع و نفس الامر چنان است؛ خوب را خوب و بد را بد می بیند. بنابراین رابطه عقل و معنویت رابطه متقابل است؛ عقل به معنویت و معنویت به عقل احتیاج دارد.
📖کتاب #گرایش_به_معنویت ، گفتاری از #آیت_الله_رضا_استادی به تحشیه و پیوست #محمدجواد_رودگر
#عقل
📌@canoon_org
🔶انسانی که #تفکر می کند ولی اطلاعات ضعیفی دارد، مانند کارخانه ای می باشد که ماده ی خام ندارد یا ماده خام آن کم است؛ قهرا نمی تواند کار کند یا محصولش کم خواهد بود. علم به منزله ی تحصیل مواد خام می باشد و علم فراگیر، عقل، تفکر و استنتاج و تجزیه و تحلیل است.
🔷اما اگر عقل به هر شکلی در بند باشد، نمی تواند درست بیندیشد و کارآمدی درستی نخواهد داشت و نه تنها رشد نمی کند بلکه کم کم به انحطاط کشیده می شود؛ از این رو هر چه به آزادی عقل بیانجامد، عاملی برای رشد و شکوفایی عقل محسوب می شود. اما عقل از چه چیزی باید آزاد باشد؟
💢عقل باید از حکومت تلقینات محیط و عرف و عادت و به اصطلاح امروز، از نفوذ سنت ها و عادت های اجتماعی آزاد باشد. عقل باید از حکومت عدد، آزاد باشد و نباید اکثر و اکثریت را ملاک قرار دهد. همچنین عقل باید از قضاوت های مردم نیز آزاد باشد و ملاک داوری اش، قضاوت دیگران نباشد. اگر عقل، درستی راه پیش رو را تشخیص داد، حتی در صورت مذمت سایرین نیز نباید به حرفها ترتیب اثر داد.
📖کتاب #عقلانیت، دفتر بیست و چهارم از مجموعه کتاب های چلچراغ حکمت، به قلم #سیدمحمدعلی_داعی_نژاد
#علم
#عقل
#آزادی
📌@canoon_org
🔷اما اگر عقل به هر شکلی در بند باشد، نمی تواند درست بیندیشد و کارآمدی درستی نخواهد داشت و نه تنها رشد نمی کند بلکه کم کم به انحطاط کشیده می شود؛ از این رو هر چه به آزادی عقل بیانجامد، عاملی برای رشد و شکوفایی عقل محسوب می شود. اما عقل از چه چیزی باید آزاد باشد؟
💢عقل باید از حکومت تلقینات محیط و عرف و عادت و به اصطلاح امروز، از نفوذ سنت ها و عادت های اجتماعی آزاد باشد. عقل باید از حکومت عدد، آزاد باشد و نباید اکثر و اکثریت را ملاک قرار دهد. همچنین عقل باید از قضاوت های مردم نیز آزاد باشد و ملاک داوری اش، قضاوت دیگران نباشد. اگر عقل، درستی راه پیش رو را تشخیص داد، حتی در صورت مذمت سایرین نیز نباید به حرفها ترتیب اثر داد.
📖کتاب #عقلانیت، دفتر بیست و چهارم از مجموعه کتاب های چلچراغ حکمت، به قلم #سیدمحمدعلی_داعی_نژاد
#علم
#عقل
#آزادی
📌@canoon_org
🔷یكی از مباحث مهم عصر حاضر، سنجش نسبت میان دین و عقل و چگونگی تعامل خردورزی و دین باوری است که ذهن اندیشمندان بسیاری را به خود مشغول داشته است. اختلافاتی که در طول تاریخ بر سر نسبت عقل و دین وجود داشته است و ابزار قرار گرفتن عقل در کنار دین در جهت استنباط بهتر مسائل، این پرسش را مطرح ساخته که گستره عملکرد عقل در مسائل دینی به چه اندازه است؟
🔶اینکه آیا #عقل به عنوان منبعی مستقل برای درک #معارف دینی مطرح است یا تنها نقش دفاع از #دین را ایفا میکند، آیا تمام گزاره های دینی خرد پذیرند یا قضایای خردگریز نیز در دین به چشم میخورد، آیا وقت آن نشده که بشر به جای پیروی از دین با نیروی خرد خود راه را طی کند و راز ختم نبوت در چیست؟
💢اینها پرسش هایی هستند که در کتاب #خردورزی_و_دین_باوری اثر #احمد_حسین_شریفی و #حسن_یوسفیان به آن پاسخ داده شده است. این کتاب که توسط نشر کانون اندیشه جوان چاپ شده، در پنج فصل و با عناوین: معناشناسی عقل و وحی، خردگرایی افراطی، خردستیزی افراطی، خردگرایی معتدل و عقل در اندیشه اصیل اسلامی، به تبیین و بررسی تعامل و ارتباط خردورزی و دینباوری پرداخته است.
#معرفی_کتاب
📌@canoon_org
🔶اینکه آیا #عقل به عنوان منبعی مستقل برای درک #معارف دینی مطرح است یا تنها نقش دفاع از #دین را ایفا میکند، آیا تمام گزاره های دینی خرد پذیرند یا قضایای خردگریز نیز در دین به چشم میخورد، آیا وقت آن نشده که بشر به جای پیروی از دین با نیروی خرد خود راه را طی کند و راز ختم نبوت در چیست؟
💢اینها پرسش هایی هستند که در کتاب #خردورزی_و_دین_باوری اثر #احمد_حسین_شریفی و #حسن_یوسفیان به آن پاسخ داده شده است. این کتاب که توسط نشر کانون اندیشه جوان چاپ شده، در پنج فصل و با عناوین: معناشناسی عقل و وحی، خردگرایی افراطی، خردستیزی افراطی، خردگرایی معتدل و عقل در اندیشه اصیل اسلامی، به تبیین و بررسی تعامل و ارتباط خردورزی و دینباوری پرداخته است.
#معرفی_کتاب
📌@canoon_org
🔷#روشنگری در دهه های پایانی قرن نوزدهم رواج یافت. «جنبش روشنگری» به مجموعه ای از اندیشه ها و نگرش ها اشاره دارد که در قرن هجدهم رواج بسیاری داشت. برای شناخت این جنبش باید به مهمترین خصوصیت آن اشاره کرد؛ این خصوصیت «نحوه اندیشیدن آنها» بود نه «آنچه می اندیشیدند». معمولاً دوره روشنگری را عصر خِرَد می نامند. هرچند در #قرون_وسطی نیز عقل جایگاهی رفیع داشت و فیلسوفان و مکاتب فکری و فلسفی فراوانی در آن دوره وجود داشتند. در واقع قرون وسطی و عصر روشنگری به یک اندازه #عصر_خرد بودند؛
🔶اما میان این دو دوره تفاوت وجود دارد. تفاوت اساسی در نحوه کاربرد عقل و محدودیت های تحمیل شده بر آن بود. در قرون وسطی عقل در خدمت مسیحیت بود و #فلسفه خادم #کلیسا. در آن زمان تمام تلاشهای عقلانی این بود که آموزه های دینی به خوبی تبیین شوند. عالمان در حمایت از ادعاهای مسیحیت از عقل و استدلال استفاده می کردند اما هرگاه عقل از عهده برنمی آمد، چیزهایی که از راه #مکاشفه الهی (وحی) بر آنها معلوم شده را به خدا نسبت می دادند چون عقل طبیعی به آن دسترسی نداشت. عقل گرایی عصر روشنگری در مقابل این نگاه قرار داشت.
💢در عقل گرایی روشنگری، #کتاب_مقدس و کلیسا به کناری انداخته شده و انسانها کوشیدند تنها با عقل خویش همه چیز را بسازند. این تغییر در زندگی و اندیشه بشر محصول یک فرایند بود و چند عامل در پیدایی آن دخیل بودند از جمله #نهضت_اصلاح_دینی که با وجود آنکه به دنبال ترویج دین بود، تأثیر بسزایی از #جنبش_روشنگری پذیرفت به گونه ای که آموزه هایی چون حجت بودن تفسیر، کلیسا، اعتبار سلسله رسولان و... انکار شدند و راه برای تردید در #اصول_اعتقادی مسیحیت هموار گشت و سرانجام عقل تنها مرجع رسیدگی به حقانیت ها گردید.
📖کتاب #از_اقتدار_پاپ_تا_تکثر_معاصر به قلم #محمد_حقانی_فضل
#دین
#عقل
#مسئله
#مسیحیت
#عصر_روشنگری
#پرسش_و_پاسخ
📌@canoon_org
🔶اما میان این دو دوره تفاوت وجود دارد. تفاوت اساسی در نحوه کاربرد عقل و محدودیت های تحمیل شده بر آن بود. در قرون وسطی عقل در خدمت مسیحیت بود و #فلسفه خادم #کلیسا. در آن زمان تمام تلاشهای عقلانی این بود که آموزه های دینی به خوبی تبیین شوند. عالمان در حمایت از ادعاهای مسیحیت از عقل و استدلال استفاده می کردند اما هرگاه عقل از عهده برنمی آمد، چیزهایی که از راه #مکاشفه الهی (وحی) بر آنها معلوم شده را به خدا نسبت می دادند چون عقل طبیعی به آن دسترسی نداشت. عقل گرایی عصر روشنگری در مقابل این نگاه قرار داشت.
💢در عقل گرایی روشنگری، #کتاب_مقدس و کلیسا به کناری انداخته شده و انسانها کوشیدند تنها با عقل خویش همه چیز را بسازند. این تغییر در زندگی و اندیشه بشر محصول یک فرایند بود و چند عامل در پیدایی آن دخیل بودند از جمله #نهضت_اصلاح_دینی که با وجود آنکه به دنبال ترویج دین بود، تأثیر بسزایی از #جنبش_روشنگری پذیرفت به گونه ای که آموزه هایی چون حجت بودن تفسیر، کلیسا، اعتبار سلسله رسولان و... انکار شدند و راه برای تردید در #اصول_اعتقادی مسیحیت هموار گشت و سرانجام عقل تنها مرجع رسیدگی به حقانیت ها گردید.
📖کتاب #از_اقتدار_پاپ_تا_تکثر_معاصر به قلم #محمد_حقانی_فضل
#دین
#عقل
#مسئله
#مسیحیت
#عصر_روشنگری
#پرسش_و_پاسخ
📌@canoon_org
🔷توضیح نظریه اصالت وجود در گرو تصوری روشن از دو واژه وجود و اصالت است. وجود و هستی امری است واضح و بدیهی. هر انسانی، معنای بودن و هستی را به خوبی می فهمد، به همین دلیل نمی توان تعریفی حقیقی بر آن ارائه کرد؛ چرا که چیزی روشن تر از هستی که بتواند معرّف هستی باشد نداریم.
🔶ذهن انسان از هر شیء خارجی دو چیز می فهمد؛ یکی هستی و وجود و دیگری چیستی و ماهیت آن. این در حالی است که آن شیء خارجی بیش از یک واقعیت نیست. پس کدامیک از آن دو مفهوم ذهنی در خارج واقعیت دارد؟ آنچه خارج از عالم ذهن واقعیت دارد و در واقع، آنچه عالم خارج را پر کرده و منشأ اثر است، چیستی آن شی است یا هستی او؟
💢اگر آتشی در روبرو شعله ور باشد، ذهن، دو مفهوم هستی و چیستی آن آتش را در خود دارد. آن آتش خارجی که آثاری همچون سوزاندن دارد، مصداق کدامیک از این دو مفهوم ذهن است؟ پس اینکه بنابر اصالت دادن به وجود و هستی، گفته می شود وجود اصیل است یعنی در خارج تنها وجود واقعیت دارد و ماهیت، امر عارضی است که از آن وجود خاص انتزاع می شود.
📖کتاب #عقل_و_عشق به کوشش #محمدتقی_سهرابی_فر
#وجود
#فلسفه
#اصالت_وجود
#حکمت_متعالیه
#آموزش_مفاهیم
📌@canoon_org
🔶ذهن انسان از هر شیء خارجی دو چیز می فهمد؛ یکی هستی و وجود و دیگری چیستی و ماهیت آن. این در حالی است که آن شیء خارجی بیش از یک واقعیت نیست. پس کدامیک از آن دو مفهوم ذهنی در خارج واقعیت دارد؟ آنچه خارج از عالم ذهن واقعیت دارد و در واقع، آنچه عالم خارج را پر کرده و منشأ اثر است، چیستی آن شی است یا هستی او؟
💢اگر آتشی در روبرو شعله ور باشد، ذهن، دو مفهوم هستی و چیستی آن آتش را در خود دارد. آن آتش خارجی که آثاری همچون سوزاندن دارد، مصداق کدامیک از این دو مفهوم ذهن است؟ پس اینکه بنابر اصالت دادن به وجود و هستی، گفته می شود وجود اصیل است یعنی در خارج تنها وجود واقعیت دارد و ماهیت، امر عارضی است که از آن وجود خاص انتزاع می شود.
📖کتاب #عقل_و_عشق به کوشش #محمدتقی_سهرابی_فر
#وجود
#فلسفه
#اصالت_وجود
#حکمت_متعالیه
#آموزش_مفاهیم
📌@canoon_org
🔶گروهی دنیا را منزلگاه انسان تلقی می کنند و خوشبختی و سعادت خود را محدود در همین دنیا می دانند و گروهی دیگر نه تنها زندگی بعد از مرگ انسان را قبول دارند، بلکه آن را حیات اصلی انسان دانسته و رخت بربستن از این دنیا را تولدی دیگر می انگارند.
🔷صدرالمتألهین رویکرد دوم را دارا است. وی در کتاب مبدأ و معاد هدف نهایی بعثت انبیاء را معرفت و رسیدن به خدا میداند و سپس بیان می کند که این مقصد نهایی در زندگی دنیا قابل دسترسی است. صدرا با استفاده از حدیث نبوی (ص) الدنيا مزرعه الاخره بیان میکند که لازم است درباره نفوس و اموال انسانها به گونه ای تدبیر شود که منجر به معرفت و تقرب به خداوند گردد.
💢به نظر صدرا هدف نهایی بعثت انبیاء معرفت الاهی است پس هر آنچه که مانع از آن شود گناه کبیره است. او مرتبه گناهان را با توجه به مقدار مانعیت آنها از هدف نهایی تعیین می کند.
📖کتاب #عقل_و_عشق مروری بر زندگی و اندیشه ملاصدرای شیرازی به قلم محمد تقی سهرابی فر
#ملاصدرا
#حکمت_اشراق
#معرفت_شناسی
📌@canoon_org
🔷صدرالمتألهین رویکرد دوم را دارا است. وی در کتاب مبدأ و معاد هدف نهایی بعثت انبیاء را معرفت و رسیدن به خدا میداند و سپس بیان می کند که این مقصد نهایی در زندگی دنیا قابل دسترسی است. صدرا با استفاده از حدیث نبوی (ص) الدنيا مزرعه الاخره بیان میکند که لازم است درباره نفوس و اموال انسانها به گونه ای تدبیر شود که منجر به معرفت و تقرب به خداوند گردد.
💢به نظر صدرا هدف نهایی بعثت انبیاء معرفت الاهی است پس هر آنچه که مانع از آن شود گناه کبیره است. او مرتبه گناهان را با توجه به مقدار مانعیت آنها از هدف نهایی تعیین می کند.
📖کتاب #عقل_و_عشق مروری بر زندگی و اندیشه ملاصدرای شیرازی به قلم محمد تقی سهرابی فر
#ملاصدرا
#حکمت_اشراق
#معرفت_شناسی
📌@canoon_org
🔶تعقل از چهار مؤلّفه تشکیل شده است؛ اوّل: عقل به مثابه ابزار تعقل؛ دوم مجهول یا مجهولات؛ سوم معلوم یا معلومات؛ چهارم راه یا راه های کشف مجهولات با استفاده از معلومات نخستین همان گونه که گفته شد، گاهی مراد از واژه عقل چه در مباحث فلسفی و کلامی و چه در مباحث روایی، معنای مصدری آن یعنی تعقل .است استعمال واژه عقل در معنای مصدری معمولاً با قرائن لفظی یا معنایی همراه است به عنوان مثال از پیامبر اکرم له نقل شده است که فرمودند: سید اعمال در هر دو جهان، عقل است.
🔷از آنجا که عقل در این #روایت در زمره اعمال قرار گرفته، مراد از آن، معنای مصدری یعنی تعقل است همچنین امیر مؤمنان علی(ع) می فرماید: «عقلوا الدين عقل وعاية ورعاية لا عقل سماع ورواية فإنّ رُواةَ العِلم كثير ورعاته قليل. عقل در این روایت به معنای تعقل و تفکر است. یعنی «دین را درک و تعقل کردند، درک و تعقلی توأم با فراگیری و رعایت نه شنیدن و نقل کردن؛ چراکه راویان زیادند و رعایت کنندگان کم هستند.»
📖کتاب #تعقل_و_عقلانیت اثر #محمد_جعفری
#تعقل
#اندیشیدن
#عقل_گرایی
#آموزش_مفاهیم
📌@canoon_org
🔷از آنجا که عقل در این #روایت در زمره اعمال قرار گرفته، مراد از آن، معنای مصدری یعنی تعقل است همچنین امیر مؤمنان علی(ع) می فرماید: «عقلوا الدين عقل وعاية ورعاية لا عقل سماع ورواية فإنّ رُواةَ العِلم كثير ورعاته قليل. عقل در این روایت به معنای تعقل و تفکر است. یعنی «دین را درک و تعقل کردند، درک و تعقلی توأم با فراگیری و رعایت نه شنیدن و نقل کردن؛ چراکه راویان زیادند و رعایت کنندگان کم هستند.»
📖کتاب #تعقل_و_عقلانیت اثر #محمد_جعفری
#تعقل
#اندیشیدن
#عقل_گرایی
#آموزش_مفاهیم
📌@canoon_org
کانون اندیشه جوان
Photo
🔶 در کتاب های لغت، ضمن بیان معنای ریشه ای بازداشتن و امساک برای #عقل معانی دیگری نیز بیان شده است:
🔹قوه #تدبر و فهم سخنان دیگران؛
🔸قوه ای که آمادگی پذیرش علم را دارد؛
🔹بازدارنده انسان از سقوط در مهلکه ها
🔸حالتی مقدماتی برای انجام #خیر و اجتناب از #شر؛
🔹قوه شناسایی مجهولات و مانع از اقوال و افعال مذموم
🔷 چنانچه طبق معمول در کتب لغت که به معنای اولیه اکتفا نمی کنند و کاربردهای مختلف واژه را در عرف عام و حتی متون دینی می آورند؛ در هر یک از معانی بالا، به تبیین یکی از اصطلاحات عقل و توصیف یکی از مصادیق عینی و خارجی آن پرداخته شده و معنای لغوی عقل که همان بازداشتن و امساک باشد در آنها به نحوی کاربردی و مصداقی شده است. اما در اصطلاح، عقل به معانی متعددی به کار رفته :
اصطلاح اوّل، عقل را موجودی می داند که در ذات خود #مجرد بوده، به طور مستقل، یعنی بدون تعلّق به نفس و بدن موجود است.
🔻روایاتی که به ماهیت کلی عقل و گفتگوی خداوند با عقل قبل از تعلق آن به نفوس انسانی اشاره کرده است، ناظر به همین معنا از عقل است که اصطلاحاً در فلسفه از آن به عنوان عقل منفصل یاد می شود.
در اصطلاح دوم، عقل یکی از قوا و مراتب نفس انسانی است.
🔺عقل به معنای دوم میتواند در حوزه #حکمت نظری، هست ها و نیست ها و در استنباط مسائل نظری از مقدمات بدیهی ادراکاتی کلی داشته باشد و در حوزه حکمت عملی بایدها و نبایدها نیز اموری را درک کند.
💢همچنان ماده عقل، در معنای اصطلاحی دوم خود در سه معنا به کار می رود:
🔸معنا اول خود قوه #عاقله که کار #ادراک و شناخت را انجام میدهد.
🔸معنای دوم معقولات یعنی آنچه توسط عقل ادراک می شود.
🔸معنای سوم تعقل یا عقل ورزی یعنی فرآیند #تفکر.
📖کتاب #تعبد_و_عقلانیت به کوشش #محمد جعفری
#معرفی_کتاب
#آموزش_مفاهیم
#کانون_اندیشه_جوان
📌@canoon_org
🔹قوه #تدبر و فهم سخنان دیگران؛
🔸قوه ای که آمادگی پذیرش علم را دارد؛
🔹بازدارنده انسان از سقوط در مهلکه ها
🔸حالتی مقدماتی برای انجام #خیر و اجتناب از #شر؛
🔹قوه شناسایی مجهولات و مانع از اقوال و افعال مذموم
🔷 چنانچه طبق معمول در کتب لغت که به معنای اولیه اکتفا نمی کنند و کاربردهای مختلف واژه را در عرف عام و حتی متون دینی می آورند؛ در هر یک از معانی بالا، به تبیین یکی از اصطلاحات عقل و توصیف یکی از مصادیق عینی و خارجی آن پرداخته شده و معنای لغوی عقل که همان بازداشتن و امساک باشد در آنها به نحوی کاربردی و مصداقی شده است. اما در اصطلاح، عقل به معانی متعددی به کار رفته :
اصطلاح اوّل، عقل را موجودی می داند که در ذات خود #مجرد بوده، به طور مستقل، یعنی بدون تعلّق به نفس و بدن موجود است.
🔻روایاتی که به ماهیت کلی عقل و گفتگوی خداوند با عقل قبل از تعلق آن به نفوس انسانی اشاره کرده است، ناظر به همین معنا از عقل است که اصطلاحاً در فلسفه از آن به عنوان عقل منفصل یاد می شود.
در اصطلاح دوم، عقل یکی از قوا و مراتب نفس انسانی است.
🔺عقل به معنای دوم میتواند در حوزه #حکمت نظری، هست ها و نیست ها و در استنباط مسائل نظری از مقدمات بدیهی ادراکاتی کلی داشته باشد و در حوزه حکمت عملی بایدها و نبایدها نیز اموری را درک کند.
💢همچنان ماده عقل، در معنای اصطلاحی دوم خود در سه معنا به کار می رود:
🔸معنا اول خود قوه #عاقله که کار #ادراک و شناخت را انجام میدهد.
🔸معنای دوم معقولات یعنی آنچه توسط عقل ادراک می شود.
🔸معنای سوم تعقل یا عقل ورزی یعنی فرآیند #تفکر.
📖کتاب #تعبد_و_عقلانیت به کوشش #محمد جعفری
#معرفی_کتاب
#آموزش_مفاهیم
#کانون_اندیشه_جوان
📌@canoon_org
کانون اندیشه جوان
Photo
🔷 در نزد ارسطو هم عقل در یک سلوک صرفاً عقلانی و بی آنکه از سوی غیب فراخوانده شود یا مورد موهبت و لطف قرار گیرد یا به انکشاف و شهود دست یابد، یک استدلالی برای فهم کلیات را طی می کند و در نظر ارسطو این «#کلیات» وجود عینی ندارند، بلکه محصول انتزاع از محسوسات هستند.
🔶 عقل ارسطویی تقریباً یک عقل جزوی است اما عقل جزوی معرفت جو و نه کارافزا و صرفاً حسابگر و استیلاجو است. عقل ارسطویی نیز در خود نحوی خود بنیادی پنهان دارد و عقل منقطع از وحی و شهود است.
💢 معنای افلاطونی «#عقل» بیش از معنای ارسطویی آن به عقل قدسی نزدیک است هر چند که در هر دو اینها در یک نگاه کلی صور مختلف اجمالاً #عقل_ناستوی (جزوی) معرفت جو هستند؛ عقل افلاطونی - ارسطویی عقل جزوی اعداد اندیش معرفت جو است یعنی هدف غایی عقل (برخلاف #عقل_کارافزای دکارتی بیکنی) نه تصرف در هستی و استیلاجویی که کسب معرفت و درک عقلانی عالم با ابزار استدلال قیاسی و اعداد اندیشی و بی مدد از نور هدایت غیب و شهود است.
📖 کتاب #چند_یادداشت_تئوریک اثر #شهریار_زرشناس
#معرفی_کتاب
#آموزش_مفاهیم
#کانون_اندیشه_جوان
📌@canoon_org
🔶 عقل ارسطویی تقریباً یک عقل جزوی است اما عقل جزوی معرفت جو و نه کارافزا و صرفاً حسابگر و استیلاجو است. عقل ارسطویی نیز در خود نحوی خود بنیادی پنهان دارد و عقل منقطع از وحی و شهود است.
💢 معنای افلاطونی «#عقل» بیش از معنای ارسطویی آن به عقل قدسی نزدیک است هر چند که در هر دو اینها در یک نگاه کلی صور مختلف اجمالاً #عقل_ناستوی (جزوی) معرفت جو هستند؛ عقل افلاطونی - ارسطویی عقل جزوی اعداد اندیش معرفت جو است یعنی هدف غایی عقل (برخلاف #عقل_کارافزای دکارتی بیکنی) نه تصرف در هستی و استیلاجویی که کسب معرفت و درک عقلانی عالم با ابزار استدلال قیاسی و اعداد اندیشی و بی مدد از نور هدایت غیب و شهود است.
📖 کتاب #چند_یادداشت_تئوریک اثر #شهریار_زرشناس
#معرفی_کتاب
#آموزش_مفاهیم
#کانون_اندیشه_جوان
📌@canoon_org
🔷 #ایمان_گرایی را میتوان در دو شکل عمده یعنی افراطی و اعتدالی بررسی نمود. ایمان گرایی افراطی شکلی از ایمان گرایی است که می توان #خرد_ستیز(ضد عقل) دانست که در آن #عقل و #ایمان با هم ضدیت دارند و یکدیگر را برنمیتابند. ایمان گرایی اعتدالی که #خرد_گریز(غیر عقلی) است و بر این باور نیست که ایمان و عقل در تضادند، بلکه می گوید ایمان و عقل حوزه ای متفاوت و مجزا دارند.
🔶 ایمان گرایی در عصر حاضر در غرب، گرایش و جریانی نیرومند و پردامنه است که بسیاری از متکلمان و فیلسوفان دین را در برگرفته است. به نظر میرسد علتی که در دنیای مسیحی، زمینه را برای خردگریزی و خردستیزی در دین و روی آوردن به ایمان گرایی مهیا میکند، ناسازگاری برخی از آموزه های اصلی #مسیحیت با اصول عقلانی است که نمیتوان تبیین عقلانی روشن و محکمه پسندی از آنها به دست آورد.
💢 در این تفکر، تنوع و تکثر ادیان لحاظ نشده است. به عبارتی قبول کنیم که ایمان، یک حرکت شورمندانه است؛ اما بدون معیارهای عقلانی چگونه تصمیم بگیریم که به کدام دین از ادیان موجود، ایمان بیاوریم؟!
📖 کتاب از #اقتدار_پاپ_تا_تکثر_معاصر به قلم #محمد_حقانی_فضل
#معرفی_کتاب
📌@canoon_org
🔶 ایمان گرایی در عصر حاضر در غرب، گرایش و جریانی نیرومند و پردامنه است که بسیاری از متکلمان و فیلسوفان دین را در برگرفته است. به نظر میرسد علتی که در دنیای مسیحی، زمینه را برای خردگریزی و خردستیزی در دین و روی آوردن به ایمان گرایی مهیا میکند، ناسازگاری برخی از آموزه های اصلی #مسیحیت با اصول عقلانی است که نمیتوان تبیین عقلانی روشن و محکمه پسندی از آنها به دست آورد.
💢 در این تفکر، تنوع و تکثر ادیان لحاظ نشده است. به عبارتی قبول کنیم که ایمان، یک حرکت شورمندانه است؛ اما بدون معیارهای عقلانی چگونه تصمیم بگیریم که به کدام دین از ادیان موجود، ایمان بیاوریم؟!
📖 کتاب از #اقتدار_پاپ_تا_تکثر_معاصر به قلم #محمد_حقانی_فضل
#معرفی_کتاب
📌@canoon_org
🔶صدرالمتالهین هدف نهایی بعثت انبیا را رسیدن به خدا می داند و سپس بیان میکند که این مقصد، در زندگی دنیا قابل دسترسی است. او با استفاده از حدیث نبوی (اَلدُّنیا مَزرَعَهُ الآخِرَه) ذکر می کند که لازم است درباره نفوس و اموال انسانها به گونهای تدبیر شود که منجر به معرفت و تقرب به خداوند گردد.
🔷 به نظر صدرا غایت بعثت انبیا، معرفت الهی است پس هر چیزی که مانع آن شود، گناه کبیره است. او مرتبه ی گناهان را با توجه به مقدار مانعیت آنها از هدف نهایی تعیین می کند. به اعتقاد او انسان مسافری است به سوی خداوند. در این سفر منزل هایی است که یکی از آنها دنیاست و انسان باید از همه منازل، از جمله دنیا بگذرد.
💢 حاصل سخن اینکه رویکرد ملاصدرا در مسائل مربوط به دنیا بر دو اصل مبتنی ست:
🔹 انسان موجودی است که از حیات دنیوی و اخروی برخوردار است و دنیای او کشتگاه آخرت اوست.
🔸هدف نهایی انسان، رسیدن به قرب الهی است.
⭕️ پس هر نظریه ای که در آن به حیات دنیوی انسان اصالت داده شود و دنیا را از جایگاه مقدمه بودنش خارج سازد، مقبول صدرا نخواهد بود.
📖 کتاب #عقل_و_عشق به کوشش #محمد_تقی_سهرابی_فر
#آخرت
#ملاصدرا
#صدر_المتالهین
📌 @canoon_org
🔷 به نظر صدرا غایت بعثت انبیا، معرفت الهی است پس هر چیزی که مانع آن شود، گناه کبیره است. او مرتبه ی گناهان را با توجه به مقدار مانعیت آنها از هدف نهایی تعیین می کند. به اعتقاد او انسان مسافری است به سوی خداوند. در این سفر منزل هایی است که یکی از آنها دنیاست و انسان باید از همه منازل، از جمله دنیا بگذرد.
💢 حاصل سخن اینکه رویکرد ملاصدرا در مسائل مربوط به دنیا بر دو اصل مبتنی ست:
🔹 انسان موجودی است که از حیات دنیوی و اخروی برخوردار است و دنیای او کشتگاه آخرت اوست.
🔸هدف نهایی انسان، رسیدن به قرب الهی است.
⭕️ پس هر نظریه ای که در آن به حیات دنیوی انسان اصالت داده شود و دنیا را از جایگاه مقدمه بودنش خارج سازد، مقبول صدرا نخواهد بود.
📖 کتاب #عقل_و_عشق به کوشش #محمد_تقی_سهرابی_فر
#آخرت
#ملاصدرا
#صدر_المتالهین
📌 @canoon_org