🔰 علوم شناختی و پارادایم علوم انسانی

🔶نسبت میان علوم شناختی و علوم انسانی چیست؟ آیا علوم‌شناختی یک تغییر پارادایمیک در علوم انسانی ایجاد کرده است؟ با ظهور و گسترش علوم شناختی در قرن بیستم، چه تحولاتی در شاخه‌های مختلف علوم انسانی رخ داده است؟





#ذهن
#شابک
#پارادایم
#اومانیسم
#ماتریالیسم
#علوم_انسانی
#علوم_شناختی
#مقاله_تصویری
#هوش_مصنوعی
#حمید_رضا_شاکرین
#برهان_نظم_و_چالش_های_الحاد_جدید



📌@canoon_org

🔷انفکاک شرور از جهان ماده ناممکن و مستلزم از میان رفتن خیرهای برتر و اکثر است. لازمه عالم ماده علاوه بر محدودیت وجودی، تضاد و تزاحم است و تصویر ماده، منهای این ویژگی، مساوی نفی وجود آن است. لازمه هر معلولیتی مرتبه ای از نقصان یعنی همان راه یافتن عدم است و در سیر نزولی عوالم هستی به عالم ماده می رسد و نسبت به مراتب بالاتر هستی قابلیت های کمتری دارد.

🔶از طرف دیگر لازمه نظم عالم آن است که علت های مشابه معلول های مشابه پدید آورند و اگر آتش در شرایط مشابه گاهی بسوزاند و گاهی نسوزاند، علاوه بر محذور تصادف، باعث می شود پیش بینی آنکه بار دیگر چه رخ خواهد داد، بسیار دشوار یا ناممکن شود.

💢بنابراین منشأ شرور عدم قابلیت ماده برای پذیرش برخی کمالات است. ممکن نیست ماده باشد ولی قابلیت قبول تضاد و تزاحم نداشته باشد یا در هر شرایطی قابلیت هر صورتی را داشته باشد. لازمه طبیعت مادی یک سلسله نقصانها، فقدانها، تضادها و تزاحم هاست. پس یا باید این جهان نباشد تا موضوع از اصل منتفی شود یا باید مقرون به همین فقدانها و نقصانها و تزاحم ها باشد.



📖#برهان_نظم_و_چالش_های_الحاد_جدید به کوشش #حمیدرضا_شاکرین

#خیر
#شر



📌@canoon_org

🔰آیا دیدگاه جستجوی عدم تعین در طبیعت، چالشی در برابر دیدگاه عدم تعارض میان براهین اثبات وجود خدا با فیزیک کوانتوم به حساب می آید؟

💢پاسخ منفی است؛ زیرا

🔸الف) اصل علیت، یک اصل بدیهی و خلل ناپذیر فلسفی است که انکارش، مستلزم تناقض است و ابهاماتی از سنخ مسائل درون اتمی، هرگز توان چالش با آن را ندارد. جالب اینجاست که نفی اصل علیت، به استناد فیزیک کوانتومی یا هر دلیل دیگری، مبتنی بر پذیرش عليت مقدمات برای حصول نتیجه است و لاجرم اصل علیت را پیش فرض خود قرار می دهد.

🔹ب) فیزیک کوانتوم مبتنی بر حساب احتمالات است و منطق احتمالات بی شک مبتی بر اصل عليت است؛ زیرا امکان و احتمال و بالقوگی، از توابع موجی لحظات پیشین است و نفي عليت، مستلزم نفي فیزیک کوانتوم خواهد شد. ضمن آنکه دایره احتمالات و بالقوگی های درون اتمی نامحدود و تعبیر آشفتگی در مورد آن به معنای فقدان هرگونه ضابطه ای نیست و لاجرم از چارچوب قاعده علیت خارج نیست.

🔸د) برخی دانشمندان، نه تنها فیزیک کوانتوم را مغایر خداباوری ندانسته بلکه آن را دلیلی بر تقدير الهی و مداخله غیبی در جهان ذرات قلمداد کرده اند. آنچه در جهان ذرات مشاهده می شود، می تواند تبیین های فراعلمی داشته باشد. بنابراین اینکه چیزی در چارچوب اصول متعارف علمی قابل تبیین نباشد، نباید مساوی با نفی هرگونه تبیین یا نفی و نقض قاعده علیت قلمداد شود.



📖کتاب #برهان_نظم_و_چالش_های_الحاد_جدید به کوشش #حمیدرضا_شاکرین



#مشاوره




📌@canoon_org

🔶در زبان انگلیسی واژه Order و Design برابرنهاده نظم و طرح مندی است و برهان نظم به Argument from Design نام بردار است. نظم به گونه های مختلفی تعریف شده است. برخی از فیلسوفان، نظم را به هماهنگی بین اجزا، عناصر و امور مختلف در ارتباط با یک هدف و غرض معین تعریف می کنند.

🔷برخی دیگر در تعریف آن آورده اند:
نظم عبارت است از نوعی پیوند و همکاری بین اجزای يك مجموعه در راستای تحقق هدفی معین، به گونه ای که هر جزئی از اجزا مکمل دیگری است و فقدان هر جزء موجب می شود مجموعه فاقد اثر مطلوب و هدف مد نظر باشد.

🔶اندیشمندان غربی نیز تعریف نسبتا مشابهی از نظم به دست داده اند. برای مثال ویلیام پی. آلستون نظم را تناسب با هماهنگی هدفدار و بر سازنده الگویی معین یا نتیجه ای مشخص خوانده و ساتنک آن را به سامانمندی هماهنگ تعبیر کرده است.

💢در توضیح نظم طبیعی نیز آورده اند: «واقعیت نظم در يك پدیده طبیعی جز این نیست که اجزای مختلفی از نظر کیفیت و کمیت دور هم گرد آیند تا در پرتو همکاری اجزای آن، هدف مشخص تحقق یابد».

📖کتاب #برهان_نظم_و_چالش_های_الحاد_جدید نوشته ی #حمیدرضا_شاکرین

#نظم
#برهان
#هماهنگی
#آموزش_مفاهیم



📌@canoon_org

🔷برهان هیوم در کتاب محاورات پیرامون دين طبیعی، مبتنی بر نوعی قیاس بين مصنوعات بشري و پدیده های طبیعی است. او جهان را همچون ماشینی فرض می کند که نیروی خارجی هوشمندی، اجزای آن را برای رسیدن به غایتی پیوند داده است؛ در حالی که این شباهت کامل و قطعی نیست. به فرض او، این جهان، مولود جهان یا جهان های دیگری است.

🔶اشکال ماشین وارانگاری جهان، تنها متوجه تعبير مکانیکی نظم جهان است و برهان های تمثیلی مانند ساعت و ساعت ساز ویلیام پیلی را شامل می شود. در این تقریر، جهان به ساعتی دقیق و نظام مند تشبیه و خدا بسان ساعت ساز یا صنعتگری لاهوتی دیده می شود که هر چیز را در جای خویش و سازگار با سایر اجزا ساخته و آنها را در تعامل با یکدیگر به کار انداخته است.

💢این تقریر گرچه از دقت درخور توجه و تقریری برخوردار است اما نظم حاصل از آن، نظمی مکانیکی و ماشین وار است، در حالی که بسیاری از قرائت های برهان نظم، مانند تقرير مبتنی بر وحدت شخصی طبیعی جهان و تقریر درون گرایانه برهان هدایت، این گونه نیستند و نگاهی زیست وارانه و ارگانیک به جهان دارند.



📖کتاب #برهان_نظم_و_چالش_های_الحاد_جدید نوشته ی #حمیدرضا_شاکرین



📌@canoon_org

🔷دلالت نظم، هماهنگی و هدفمندی بر تدبیر، شعور و هدفداری، امری عقلی است و هر کجا عقل و خرد، نشانی از نظم و هماهنگی بیابد، بدون وساطت قیاس به صنع بشری با جزم و یقین، دخالت شعور و اراده را بر آن نتیجه می گیرد و پی به رابطه این نظم با تدبیر و خالقی می برد.

🔶الهیون همان طور که با مشاهده ماشین های انسان ساخت، به قريحه سرشار سازنده اش پی می برند، جهان را نیز ماشینی انگاشته اند که مهندسی فوق العاده باهوش دارد. عقل و خرد بشری بدون وساطت چنین قیاسی در هر کجا و به هر سان، نظامی مشاهده کند، بر اساس قواعد قطعی و مسلمی چون اصل علیت، سنخیت و معلولی، پی به وجود علتی دانا و توانا می برد.

💢پیوند زیست وارگی و خدایی بودن نظم جهان ارگانیسم یا زیست وارگی جهان نه تنها مخالفتی با دیدگاه خداباوران ندارد که کاملا موید آن است. به فرض، جهان مانند بچه خرگوش از والدين ناآگاه و فاقد شعور تولد یافته باشد. بالاخره نظم و سامان خویش را به هر سان که باشد، چه به صورت تالیف و ترکیب مصنوعی و مکانیکی و چه به نحو خود تنظیمی درونی و ارگانیک، وام دار دیگری است.

📖کتاب #برهان_نظم_و_چالش_های_الحاد_جدید نوشته ی #حمید_رضا_شاکرین


📌@canoon_org

🔶از ایرادات مطرح شده بر غالب براهین خداشناختی از جمله برهان نظم، این است که این براهین، مبتنی بر اصل علیت هستند؛ در حالی که فیزیک کوانتومی، نظام علی را در جهان ذرات، مورد تردید قرار داده و به جای مکانیک نیوتنی و پیش بینی دقیق، توصیف گر جهان میکروسکوپی و چگونگی ذرات بر اساس احتمال است.

🔷در این رهیافت، الکترون ها ذراتی همچون منظومه شمسی دور هسته مرکزی توصیف نمی شوند؛ بلکه دوگانگی موج–ذره جانشین آن می شود؛ یعنی الکترون هم به صورت ذره و هم به صورت موج توصیف می شود. ساختار اتم در این مدل، از طریق حواس ظاهری و با کیفیات حسی و مقولات زمان، مکان و علیت، بیان پذیر نیست.

💢نظریه کوانتوم می تواند به جای ارزش های دقیق پیش بینی ها، فقط احتمالات را بدهد ولی میزان عدم قطعیت حاصل، خیلی تفاوت و نوسان دارد. طبق اصول موضوعه نظر کوانتوم می توان گفت و در تجربه هم تایید شده که هر زوج متغیر خاصی به نحو مخصوصی به همدیگر بستگی دارند؛ هرچه دقیق تر یکی از مقادیر دانسته شود، آن مقدار دیگر، با دقت کمتری پیش بینی می پذیرد.

📖کتاب #برهان_نظم_و_چالش_های_الحاد_جدید به قلم #حمیدرضا_شاکرین


#نظم
#فیزیک
#کوانتوم
#خداشناسی


📌@canoon_org

🔶خدا امری پیچیده نیست اما موجودی است که بنابر فرض، دارای همه کمالات ممکن بدون هیچ حد و اندازه می باشد و هر اندازه کمال بیشتری برای یک موجود در نظر گرفته شود، احتمال وجودش کمتر می شود. این از آن رو است که هر کمال و مرتبه ای علتی می خواهد؛ بنابراین موجود نازل تر آسان تر و از طریق علل ساده تر و با گونه کمتری تحقق می پذیرد.

🔷در نتیجه شانس بیشتری برای تحقق دارد و برعکس موجود کامل تر گونه بیشتری می طلبد و شانس کمتری برای تحقق دارد. لاجرم موجودی که از نظر کمالات بی نهایت است، احتمال وجودش نیز بی نهایت اندک است. در پاسخ به این مسئله گفتنی است از نظر فلسفی، قضیه کاملا برعکس است.

💢هر اندازه موجودی در سلسله مراتب هستی کامل تر باشد، از بساطت بیشتری برخوردار است، مقید به قیود و شرایط کمتر و به حقیقت هستی نزدیک تر و امکان و احتمال تحقق آن بیشتر است تا آنجا که بسیط علی الااطلاق وجود محض و عین هستی است. چنین حقیقتی مشروط به هیچ شرطی نیست، #واجب_الوجود و ضروری التحقق است و سایر موجودات همه هستی خود وامدار اویند.

📖کتاب #برهان_نظم_و_چالش_های_الحاد_جدید به قلم #حمیدرضا_شاکرین

#وجود
#کمال
#فلسفه
#هستی
📌@canoon_org

🔶یکی از ویژگی های نظریه علمی از منظر برخی فیلسوفان علم مانند #کارل_پوپر، قدرت پیش بینی است؛ به عبارت دیگر، در علم به مدد روش فرضی #استنتاجی می توان از یک نظریه، نتایجی خاص استنتاج کرد و سپس دید که آیا آن نتایج به وقوع می پیوندد یا خیر.

🔷اما با #نظریه_انتخاب_طبیعی نمی توان چنین کرد. فارغ از اینکه چه عاملی به آن قابلیت بقا می بخشد یا بتوان پیش بینی کرد که کدام تغییرات، بقای آن را بهتر تضمین می کند و چون این نظریه با هر واقعه ای سازگار است، قدرت پیش بینی ندارد؛ در نتیجه انتخاب طبیعی به عنوان یک پارادایم مفسر می تواند با داده های #بیولوژیک سازگار شود.

💢سازگاری مذکور، به نظریه انتخاب طبیعی قدرت تبیین و پیش بینی پذیری نمی دهد. یک نظریه، زمانی به عنوان #نظریه_علمی پذیرفته می شود که واجد این توانایی باشد. امروزه زیست‌شناسان سعی می کنند در سطح خُرد و به عبارتی میکروارگانیسم ها به پیش بینی هایی از طریق اصول #نظریه_فرگشتی دست یابند؛ اما در سطح کلان و ماکروارگانیسمها همچنان این مسئله ناممکن باقی مانده است.


📖کتاب #برهان_نظم_و_چالش_های_الحاد_جدید به قلم #حمیدرضا_شاکرین



#علم
#تجربی
#فلسفه_علم

📌@canoon_org

🔷در زبان انگلیسی واژه Order و Design برابر نهاده نظم و طرح مندی است. تعریف اصطلاحی نظم نیز، به گونه های مختلفی بیان شده است. برخی از فیلسوفان، نظم را به هماهنگی بین اجزاء عناصر و امور مختلف در ارتباط با یک هدف و غرض معین تعریف می کنند.

🔶برخی دیگر در تعریف آن آورده اند: نظم عبارت است از «نوعی پیوند و همکاری بین اجزاى يك مجموعه در راستای تحقق هدفی معین، به گونه ای که هر جزئی از اجزا مکمل دیگری است و فقدان هر جزء موجب می شود مجموعه فاقد اثر مطلوب و هدف مد نظر باشد».

💢در توضیح نظم طبیعی نیز آورده اند: واقعیت نظم در يك پدیده طبیعی جز این نیست که اجزای مختلفی از نظر کیفیت و کمیت دور هم گرد آیند تا در پرتو همکاری اجزای آن، هدف مشخص تحقق یابد. اندیشمندان غربی نیز تعریف نسبتاً مشابهی از نظم به دست داده اند. برای مثال: ویلیام پی آلستون، نظم را عبارت از تناسب یا هماهنگی هدفدار و برسازنده الگویی معین یا نتیجه ای مشخص خوانده و ساتنگ آن را به سامانمندی هماهنگ تعبیر کرده است.

📖کتاب #برهان_نظم_و_چالش_های_الحاد_جدید به قلم حمیدرضا شاکرین

#نظم
#هماهنگی
#برهان_نظم
#آموزش_مفاهیم
#حمیدرضا_شاکرین

📌@canoon_org

🔶 نظم شکوهمند جهان از جذاب ترین آیات الهی و برهان نظم پرآوازه ترین دلیل #خداشناسی است که همواره مورد توجه متون دینی، #فیلسوفان، دانشوران و عموم انسان ها بوده و #ملحدان و شکاکان نیز پیوسته تیغ نقد را بر آن کشیده اند.

📖 کتاب #برهان_نظم_و_چالش_های_الحاد_جدید به قلم #حمید_رضا_شاکریان از انتشارات #کانون_اندیشه_جوان حاضر بر آن است تا این برهان را در مصاف با جدید ترین چالش های برآمده از سوی خداناباوران در بوته سنجش گذارد. در این راستا توجه ویژه ای به انتقادات #چان_هاسپرز (فیلسوف) #ریچارد_داوکینز زیست شناسی و #ویلیام_هاوکینگ فیزیکدان شده است.

💢فصل های این کتاب عبارت است از:

🔸فصل اول: آشنایی با #برهان_نظم
🔹فصل دوم و سوم : شبهه ها و اشکالات برهان نظم

#معرفی_کتاب
#کانون_اندیشه_جوان


📌@canoon_org