⭕️ چرا انقلاب؟ (قسمت نخست)

🖊 دکتر #علی_عسگری ¤

تحليل‌گران انقلاب در پديدارشناسی اين پديده‌ی فراگير اجتماعی، عموماً اولين سؤالی كه مطرح می‌نمايند، دلايل وقوع انقلاب است. در پاسخ به اين سؤال مهم، مبانی عمومی انقلاب و شرايط و ويژگی‌های خاص هر انقلاب مورد بحث و بررسی قرار می‌گيرد. پيش از آغاز بحث برای آن‌كه در فضای عمومی تحليل‌های موجود مربوط به انقلاب قرار گيريم، لازم است به اختصار نظريات كلی مطرح شده درباره‌ی اين موضوع را مرور نماييم. در خصوص ريشه‌های انقلاب اسلامی عمدتاً تاكنون چهار نظريه‌ی عمده ارائه شده است كه عبارتند از:

۱. وقوع انقلاب اسلامی ايران نتيجه‌ی سياست‌های طراحی شده‌ی آمريكا و انگليس است. اين نظر به دلايل مختلف مورد پذيرش انديشمندان قرار نگرفته است. يكی از اصلی‌ترين دلايل رد اين نظريه، دشمنی آشكار آمريكا و انگليس با انقلاب اسلامی است.

۲. برخی ديگر معتقدند انقلاب اسلامی واكنشی است به پيدايش بحران هويت در جهان؛ در واقع يكی از مسائل اساسی جهان امروز به لحاظ ماهيت فرهنگ غربی، بحران‌ بی‌هويتی و خودباختگي است و از آنجا كه انقلاب اسلامی در جهت عكس اين فرهنگ حركت می‌كند، برخي آن را واكنشی به اين بحران می‌دانند.
هرچند اين نظريه ممكن است در نگاه اول بی‌نقص به نظر آيد، اما بايد در نظر داشت كه تحليل موضوع كثيرالاضلاعی چون انقلاب اسلامی فقط با فهم چارچوب نظري خود انقلاب و بررسی مبانی فكری و ايدئولوژيك آن ممكن خواهد بود. ارائه‌ی يك چارچوب تحليلی كه بر مشكلات دنيای غرب تكيه می‌كند، ما را از دست يافتن به عمق ماهيت انقلاب اسلامی باز خواهد داشت، ضمن آن‌كه اين تحليل منعكس ‌كننده‌ی همه‌ی واقعيت‌های موجود در انقلاب نيست.

۳. گروهی از انديشمندان معتقدند ناهنجاری‌ها و معضلات اقتصادی، ريشه‌ی اصلي وقوع انقلاب اسلامی بوده است. اين گروه معتقدند زيرساخت‌هاي اقتصادی ايران در زمان حكومت پهلوی به شدت آسيب‌پذير شده بود و ناكامی محمدرضا شاه در برنامه‌های توسعه‌ی اقتصادی موجب بروز نارضايتی عمومی و افول حكومت وی شد. آنها همچنين معتقدند هرچند در سال‌های آخر حكومت پهلوی به خاطر بالا رفتن قيمت نفت وضعيت ظاهری اقتصاد ايران بهتر شده بود، اما اشكال اساسی اقتصاد ايران را متوجه عدم ارتباط ميان اهداف توسعه و برنامه‌های توسعه‌ی اقتصادی می‌دانند. اين تحليل نيز هرچند درست است، اما همه‌ی واقعيت‌ها را در بر نمی‌گيرد.

۴. برخی ديگر معتقدند ريشه‌ی اصلی انقلاب علاوه بر نارضايتی‌های اقتصادی و سياسی، نارضايتی‌ فرهنگی، مذهبی مردم از شرايط فرهنگی كشور بوده است. اين گروه معتقدند همه‌ی عوامل سياسی، اقتصادی و اجتماعی در شكل‌گيری انقلاب مؤثر بوده‌اند، اما علت اصلی انقلاب ريشه‌ای دينی و ماهيتی فرهنگی دارد.



¤ کتاب «آینده انقلاب»، انتشارات کانون اندیشه جوان

🔅پرونده #ماموریت_الهی ویژه ایام پیروزی #انقلاب_اسلامی
🔻🔻🔻
@canoon_org

⭕️ چرا انقلاب؟ (قسمت دوم)

🖊 دکتر #علی_عسگری¤

از آنجا كه بحث این یادداشت‌ها عهده‌دار مبانی نظری انقلاب اسلامی نيست، تلاش خواهد شد دلايل وقوع انقلاب باتوجه به واقعيت‌های تاريخی و ريشه‌های چندصد ساله‌ی مشكلات جامعه‌ی ايرانی باز هم به اختصار بيان شود. در تحليل و بيان عوامل انقلاب چنانكه می‌دانيم در دو سده‌ی اخير، نخبگان و مردم ايران همواره از چند مشكل مهم و اساسی رنج می‌برده‌اند:


▪️عقب‌ماندگی ايران

در اين دو قرن اولين مشكل ايران، عقب‌ماندگی بود. كشور ايران با آنكه كشوری پهناوری است و سال‌ها مهد علم و دانش بوده، در دو قرن اخير به شدت از عقب‌ماندگی رنج برده است. مردم و نخبگان به خوبی می‌دانستند ايرانی‌ها بنيانگذار بسياری از علوم و فنون در جهان علم و دانايی بوده‌اند. خاطره‌ی مردانی چون ابن‌سينا، ملاصدرا، خواجه نصير، زكريای رازی و حتی دانشمندان متأخر و علمای ايرانی را از ياد نبرده بودند و به همين جهت از عقب‌ماندگی علمي ايران و نامناسب بودن شرايط زندگی به شدت رنج می‌بردند.

▪️فساد و بی‌عدالتی موجود در جامعه

مشكل بعدی ظلم، ستم و بی‌عدالتی حكومت‌های ايرانی به ويژه در دو سده‌ی اخير بود. ريشه‌ی اين ستم‌ها و بی‌عدالتی‌ها به حكومت‌های ديكتاتوری و نظام شاهنشاهی باز می‌گشت. شاه قدرقدرت بود و فرمان او بی‌چون و چرا بايد اجرا می‌شد. جان و مال مردم در دستان شاه بود و وی هرگاه اراده می‌كرد می‌توانست به هر نحوی از آنها بهره گيرد. قدرت فراوان شاه و عدم نظارت و دخالت مردم در حكومت، زمينه‌ی فساد را فراهم می‌آورد و به همين جهت شكل‌گيری نظام‌های ديكتاتوری امری سهل و ممتنع بود.

▪️ استثمار و استعمار ايران توسط قدرت‌های خارجی به كمك استبداد داخلی

مشكل سوم استثمار و استعمار ايران به وسيله‌ی قدرت‌های خارجی بود. قدرت‌های استعماری خارجی به دليل سرشار بودن ايران از منابع زيرزمينی همواره به دنبال بهره‌برداری از اين منابع بوده‌اند و طبيعتاً ساده‌ترين راه براي بهره‌گيری از اين منابع ايجاد حكومت‌های سرسپرده و خودباخته بوده است. اين حكومت‌های خودباخته به راحتی حاضر به معامله با استعمار بودند و در ازای مبالغ ناچيز، سرمايه‌های هنگفت مملكت را می‌فروختند. نمونه‌هایی از اين دست مانند قرارداد دارسی، قرارداد شوستر، قراردادهای منعقد شده با كمپانی هند شرقی و... به فراوانی در تاريخ ۱۰۰ ساله‌ی پيش از انقلاب به چشم می‌خورد. اين استثمار همراه با بی‌كفايتی داخلی تا جايي ادامه يافت كه منجر به طرح لايحه‌ی كاپيتولاسيون در ايران شد. در اين مدت هرچند چهره‌ی استعمار قرن هجدهم و استعمار قرن بيستم ظاهراً متفاوت بود، ولی روح حاكم بر حكومت استعماري اروپا و آمريكا و سياست‌های استعمار‌گرانه‌ی آنها فرقی نداشت.

▪️خودباختگی، غرب‌زدگی و استحاله‌ی فرهنگی

مشكل چهارم كه از دوران حكومت قاجار آغاز شد و در زمان حكومت پهلوی به اوج خود رسيد، غرب‌زدگی و دين‌زدايی حكومت‌های استبدادی و استحاله‌ی فرهنگی بود. مردم ايران به لحاظ ويژگی‌های فرهنگ ايرانی - اسلامی، حاضر به پذيرش فرهنگ غربی نبودند و آن را مخالف دين و فرهنگ اصيل خويش می‌دانستند.
حكومت پهلوی و وابستگان فكری آن تحت تأثير فرهنگ غربی، نه فقط نقش فرهنگ ايرانی–اسلامی را در سياست‌های فرهنگی كشور به دست فراموشی سپرده بودند، بلكه با طرح مسائل نژادپرستانه، سعی در ارائه‌ی چهره‌ای منفی و عقب‌مانده از اسلام داشتند. تحولات گسترده‌ی فرهنگی در عهد پهلوی با توجه به گرايش شديد حاكميت به فرهنگ غربی، به سوی غربی‌سازی فرهنگ بومی ايران و اسلام‌زدایی راديكال در حركت بود كه بايد آن را مهم‌ترين اشتباه محمدرضا دانست.



¤ کتاب «آینده انقلاب»، انتشارات کانون اندیشه جوان

🔅پرونده #ماموریت_الهی ویژه ایام پیروزی #انقلاب_اسلامی
🔻🔻🔻
@canoon_org

چرا انقلاب؟ (قسمت سوم)

🖊 دکتر #علی_عسگری ¤

در دو یادداشت پیش، به ۴ دلیل اصلی که زمینه بوجود آمدن انقلاب در ایران شد اشاره کردیم. این چهار مورد (عقب‌ماندگی، استبداد، استعمار و غرب‌زدگی) را اگر چه می‌توان معلول علت اصلی يعنی «استبداد داخلی» دانست، اما به لحاظ اهميت آنها و تأثيرگذاری ساير عوامل می‌توان علل اصلی مشكلات ايران محسوب كرد.
تقريباً همه‌ی قيام‌هايی كه ايرانيان نيز در صد سال اخير داشته‌اند برای درمان يك يا چند مورد از اين دردها بوده است. به اعتقاد برخی انديشمندان، پنج نهضت اخيرتاريخ ايران يعنی «نهضت تنباكو»، «نهضت مشروطه»، «جنبش ملی‌شدن صنعت نفت»، «قيام پانزده خرداد» و «انقلاب اسلامی» همگی در پی رفع اين چهار علت بوده‌اند. اولی برای قطع دست استعمار و بقيه برای ريشه‌كن كردن استعمار خارجی و استبداد داخلی به وقوع پيوسته‌اند.
با اين نوع نگاه به گذشته می‌توان اين‌گونه نتيجه گرفت كه جنبش‌های اجتماعی مردم و نخبگان ايرانی به‌خصوص در قرن اخير در پی چند هدف اصلی بوده است:
اول: پيش‌رفت و آبادانی ايران
دوم: برقراری عدالت اجتماعی
سوم: استقلال سياسی، اقتصادی و نظامی
چهارم: حراست از فرهنگ ايرانی– اسلامی.

🔸هرچند مردم ايران سال‌های طولانی از مشكلات بسياری رنج می‌بردند ولی با وجود مبارزات گسترده، هيچ‌گاه شرايط وقوع يك انقلاب برايشان فراهم نشد. مردم و نخبگان ايران پس از تجربه‌هاي تلخی چون مشروطه و در نتيجه،‌ يك تحول فكری، به تدريج دريافتند برای تأمين اين اهداف بزرگ به يك قيام عمومی و يك انديشه‌ی جديد و تحول‌زا نياز دارند. ريشه‌های اعتقاد به انقلاب و انديشه‌ی تحول‌آفرينِ اسلام پس از مدت‌ها و در نتيجه‌ی تلاش‌های روشن‌‌گرانه‌ی امام (ره) و به مرور زمان، در تفكر نخبگان ايرانی شكل گرفت و منشأ تحولات اساسی گرديد.
برخی معتقدند شرايط به وجود آمده در قيام مشروطيت، بسيار نزديك به وقوع يك انقلاب بود، ولی به نظر می‌رسد اين شرايط به وجود نيامد؛ زيرا عواملی كه –به عنوان شروط لازم و نه كافی- برای وقوع انقلاب لازم هستند عبارتند از:
۱. آمادگی مردم برای مبارزه و جهاد
۲. وجود رهبری آگاه و مدير
۳. وجود يك انديشه و مرامنامه‌ی جمعی كه مورد پذيرش نخبگان و مردم باشد.

🔸درواقع مردم ايران از زمان مشروطه در پی ايجاد تحولی اساسی بودند ولی به دليل فقدان انديشه‌ی انقلاب و عدم تغيير بنيادی در ساختار حاكميت، نهضت آنها راه به جايی نبرد. سال ۱۳۴۲ را بايد نقطه‌ی آغاز شكل‌گيری تفكر انقلاب برای اصلاح دانست. رژيم پهلوی از خرداد سال ۴۲مبارزه با انقلاب را به شدت آغاز كرد اما هر چه تلاش‌های محمدرضا پهلوی برای مقابله با انقلاب بيشتر می‌شد، عزم و اراده‌ی مردم نيز برای ايجاد تحول قوی‌تر می‌گشت. ناتوانی رژيم در خنثی كردن تفكر انقلاب از همان ابتدا مشخص شده بود، تا اينكه سرانجام در بهمن‌ماه ۱۳۵۷ با بازگشت امام به ايران، انقلاب اسلامی به پيروزی رسيد.
برخي از انديشمندان معتقدند در كنار اين سه عامل، بايد به يك عامل ديگر كه نقشی ويژه و اصيل در وقوع انقلاب اسلامی داشته است نيز توجه نمود و آن را به عنوان علت‌العلل انقلاب اسلامی دانست. اين گروه از تحليل‌گران معتقدند مردم و نخبگان پس از تجربه‌های ناكام پيشين به تدريج به اين نتيجه رسيدند كه «گفتمان بازگشت به اسلام» تنها راه نجات است و اين امر، هنگامی محقق خواهد شد كه در پرتو «حكومت اسلامی» به رشد و بالندگی برسد.

🔸بنابراين گفتمان بازگشت به اسلام را بايد حلقه‌ی نهايی زنجيره‌ی تحولات تاريخی نجات و پيشرفت ايران دانست كه در قالب انقلاب اسلامی تجلی نمود. به بيان ديگر، هرچند مي‌توان دلايل گوناگونی برا وقوع انقلاب اسلامی در ايران ذكر كرد، اما چكيده و عصاره‌ی آن را بايد تلاش براي تحقق اسلام در قالب حكومتی مردمی دانست؛ چنان‌كه امام خمينی را بايد بنيان‌گذار اين تفكر تلقی نمود. بسط و گسترش تفكر امام در تأسيس حكومت اسلامی در دوره‌های بعدی حيات انقلاب نيز پی‌گيری شد و توجه انديشمندان مسلمان ايرانی را پس از تأسيس نظام اسلامی متوجه پی‌ريزی تمدن اسلامی نمود، چنان‌كه برخی هدف غايی اين تفكر را، «احيای تمدن اسلامی» می‌دانند.



¤ کتاب «آینده انقلاب»، انتشارات کانون اندیشه جوان

🔅پرونده #ماموریت_الهی ویژه ایام پیروزی #انقلاب_اسلامی
🔻🔻🔻
@canoon_org

⭕️ مجموعه یادداشت‌های «چرا انقلاب؟» از دکتر #علی_عسگری

قسمت اول:
t.iss.one/Canoon_org/513
قسمت دوم:
t.iss.one/Canoon_org/514
قسمت پایانی:
t.iss.one/Canoon_org/517

پرونده #ماموریت_الهی #انقلاب_اسلامی

📚 #غرفه_مجازی



🔵 کتاب #آینده_انقلاب را از غرفه کانون اندیشه جوان بخواهید.

📍 شبستان، راهرو ۱۷، غرفه ۸


#نمایشگاه_کتاب
#علی_عسگری


@canoon_org

🔶 آینده انقلاب اسلامی موضوعی مهم و پیچیده است که تأمل پیرامون آن، موجب آغاز گفت و گو های عمیق، پردامنه و ضروری جامعه امروز ما خواهد بود. طرح این بحث، به لحاظ ویژگی‌های سرنوشت ساز آن، موجب در نوردیدن مرزهای گذشته و ایجاد نگاه آینده نگر در متفکران و نخبگان فکری جامعه خواهد شد و در پی آن موضوع مهم طرحی برای فردا را به عنوان یک ضرورت امروزین مطرح خواهد نمود.

🔷 این بحث خصوصا هنگامی که به مباحث فلسفه تاریخ، جامعه مهدوی و جهانی شدن ارتباط پیدا می‌کند، گستردگی، تأثیرگذاری و تأثیرپذیری فزون‌تری خواهد یافت و اهمیت آن دو چندان خواهد شد.

📖کتاب آینده‌ی انقلاب ضمن بررسی موضوع آینده انقلاب اسلامی از زوایای گوناگون، تلاش دارند نگاه‌های گوناگون و بعضا متضاد را بدون پیش داوری بررسی نموده و یک منشور فکری چند بعدی را در اختیار خوانندگان خویش قرار دهد. این کتاب در چهارفصل تلاش دارد تا مهم‌ترین عوامل آینده ساز و لزوم طراحی آینده بر اساس یک نگاه واقعی، دقیق و آگاهانه را مورد بررسی قرار دهد. این کتاب به قلم دکتر علی عسگری از انتشارات کانون اندیشه جوان منتشر شده است.


#معرفی_کتاب
#علی_عسگری
#آینده‌ی_انقلاب





📌@canoon_org

🔶 نهاد مرجعیت بنیادی استوار است که از قرن‌ها پیش در پی پاسخ به نیازهای معنوی و ارائه مدلی توانمند برای زندگی مادی انسان، برآمده است. اعتقاد به مرجعیت و نقش ارزشمند مراجع در تفکر شیعی و خدمات ارزنده آنان به ایران، مانند آنچه در حکم تحریم تنباکو رخ داد، موجب شد تا در جریان انقلاب اسلامی، مشروعیت روحانیت دینی با مقبولیت مردمی در آمیزد.

🔷 تئوری انقلاب اسلامی برخاسته از تفکر اسلام شیعی بود و به همین جهت نقش فقیه عادل در جهت دهی حرکت انقلاب، مهم و تعیین کنده قلمداد می‌شد به اعتقاد بسیاری از تحلیل گران اگر مرجعیت شیعی، رهبری نهضت را به عهده نداشت، ممکن بود این انقلاب به شکلی سکولار یا غربزده بروز نماید حقیقت این است که نقش برجسته روحانیت شیعه نه تنها در جریان انقلاب اسلامی بلکه در جریان انقلاب مشروطه و سایر قیام‌های مردمی نیز برای تعیین جهت حرکت اصلی انقلاب بسیار مؤثر بوده است.

🔶 در صورت‌عدم حضور فکری و عملی مرجعیت شیعی، ممکن بود سمت و سویی که انقلاب اسلامی در اولین روزهای شکل گیری خود طی می‌کرد، به جهتی نامعلوم هدایت شود و با قرار گرفتن ذیل عناوین مختلفی مانند انقلاب دمکراتیک از مسیر ایدئولوژی اسلامی خارج گردد.

📖 کتاب #درآمدی_بر_کارنامه_فرهنگی_انقلاب_اسلامی به قلم علی عسگری


#علی_عسگری
#مرجعیت_شیعه



📌@canoon_org

🔶 بر اساس نظرات جامعه شناسان، فرهنگ ملی از سه بخش تشکیل شده است: بخش شـواهد و یافته های فرهنگی، بخش ساختارهای اجتماعی و در آخر بخش درون داده ها یا جان مایه های این سیستم. شواهد و یافته های فرهنگی عبارتند از: طرز تلقی ها، صفات، رفتارها و ارزش هاست. ساختارهای اجتماعی بر اساس مفاهیم فلسفی، اقتصادی و سیاسی در یک ساختار خاص اجتماعی از طبقات گوناگون جامعه شکل می گیرد.

🔷 درون داده های سیستم نیز شامل هنر، مذهب و تعلیم و تربیت است. ایـن مـدل علّى بـیان می دارد که چگونه درون داده ها در ساختاری خاص از اجتماع و تحت تأثیر ایدئولوژی‌ای مشخص، به ساختن رفتارها و ارزش ها می پردازند. تمامی این فرآیند، فرهنگ ملی جامعه را می سازد.

🔶 بنابراین فرهنگ ملی، دستگاهی منظم و ساختارمند است که مجموعه تحولات درونی آن بر اساس مبانی مکتبی و فلسفی خاصی شکل می گیرد و ورودی های آن متأثر از ارزش های بنابراین نگرش، فرهنگ ملی، ساز و کاری علّی است که رفتارها و ارزش های مطلوب جامعه را شکل می دهد.


📖 کتاب درآمدی بر کارنامه فرهنگی انقلاب اسلامی به قلم علی عسگری



#فرهنگ
#فرهنگ_ملی
#علی_عسگری
#کارنامه_فرهنگی_انقلاب_اسلامی






📌@canoon_org

🔰 ماجرای انقلاب ها

🔶 تاریخ، دربرگیرنده ی جریان ها و نهضت های گوناگون با اهدافی مشخص و بعضا متفاوت است؛ جریاناتی که حد و مرز جغرافیایی نمی شناسند و همه را با خود درگیر کرده اند. اما آیا همه ی آنها پایدار و پابرجا باقی مانده اند؟



#لنین
#شابک
#رهبری
#بیداری
#انقلاب
#ناپلئون
#استالین
#نسل_چهارم
#انقلاب_کبیر
#انقلاب_اکتبر
#آینده_انقلاب
#علی_عسگری
#مقاله_تصویری
#انقلاب_روسیه
#انقلاب_فرانسه
#انقلاب_اسلامی




📌@canoon_org

🔶در رفتارشناسی انقلاب ها، دانشمندان علوم اجتماعی، عمدتاً چند نظریه ی مطرح را مورد بررسی قرار می دهند که از میان آنها، نظریه ی مهمی با عنوان «ترمیدور» وجود دارد. ترمیدور، بیانگر بازگشت انقلاب ها به ساختار پیشین می باشد.

🔷هرچند تغییر بنیادین ساختار نظام سیاسی از اولین دستاوردهای یک انقلاب است اما انقلاب ها ممکن است نسبت به ساختار متفاوتی که بتواند اهداف آنها را تامین نماید، منعطف باشند و چه بسا این امر، حسن یک انقلاب تلقی شود. آنچه مهم است، میزان بازگشت از اهداف و جهت گیری هاست که بر اساس آن می توان بازگشت یا عدم بازگشت یک انقلاب را تعریف نمود.

💢باید توجه داشت که پدیده ی ترمیدور، بیان حالت انقلاب در دوران گذار است و به هیچ روی به معنای پایان و سرانجام انقلاب نیست. آنچه در ترمیدور مطرح می شود، هرچند عنوان رفتارشناسی به خود گرفته است اما بیشتر متاثر از فلسفه ی جبری تاریخ است و آنچه آینده انقلاب را می سازد، برآیندی از اراده و عملکرد افراد، شرایط محیطی و سنن الهی است و نه تئوری های مبتنی بر تکرار تجربی تاریخ.

📖کتاب #آینده_انقلاب به قلم #علی_عسگری

#انقلاب
#ترمیدور
#رفتار_شناسی
#آموزش_مفاهیم



📌@canoon_org

🔰 به قله نزدیکیم

💢انقلاب ایران اکنون بیش از چهار دهه از عمرش را سپری کرده اما یک عامل مهم در طول این سال ها موانع زیادی بر سر راهش نشانده است. مانعی که با جدید ترین ابزار خود یعنی تحریم، به میدان آمده است. در این میان اما، ایران اسلامی با تکیه بر قدرت خود روز به روز قوی تر می شود. قدرتی که به تعبیر رهبر انقلاب گام های نهایی خود را برای رسیدی به قله طی می کند.



#ایران
#آمریکا
#تحریم
#شابک
#آینده_انقلاب
#معرفی_کتاب
#علی_عسگری
#انقلاب_اسلامی
#به_قله_نزدیکیم
#جمهوری_اسلامی_ایران



📌@canoon_org