🔰چشم‌اندازگرایی (perspectivism)


♦️نیچه در معرفت شناسی به «چشم‌انداز‌گرایی» قائل است. بر اساس «چشم‌اندازگرایی» آن‌چه را که من از خارج می‌شناسم، نظری است که من درباره خارج دارم. با توجه به شناختی که من به این موضوع دارم، «گزاره الف ب است» شکل می‌گیرد و ممکن است فرد دیگری این موضوع را مورد توجه قرار داده به همین گزاره برسد یا به گزاره «الف ج است» یا «الف د است» برسد.


🔹در این‌جا هم سوژه و فاعل شناسا نقش ایفا می‌کنند و این معرفت تابع فاعل شناساست. در واقع معرفت تابع چشم‌اندازی است که مقابل فاعل شناسا قرار گرفته، هم‌چنین تابع رویکردی است که فاعل شناسا نسبت به این موضوع اتخاذ می‌کند.

🔸اما این‌که بگوییم این موضوع فی حد نفسه دارای احکام و اوصافی باشد و همه فاعل‌های شناسا در شناخت این موضوع با این احکام فی حد نفسه بتوانند این موضوع را بشناسند، این امر منتفی است. آدمی نمی‌‌تواند به شناخت مطابق با واقع دست یابد و به عبارت دیگر، معرفت تابع انسان و تابع موقف اوست.


📖کتاب غرب‌زدگی و اومانیسم، به‌کوشش محمدمهدی حکمت‌مهر




#نیچه
#معرفت_شناسی
#آموزش_مفاهیم
#چشم_انداز_گرایی



📌@canoon_org

🔰خطر قطع ارتباط با عالم مافوق!

🔸عقیدۂ کنت بر آن است که فقط آن‌چه قابل‌مشاهده باشد علمی است؛ گویی در نگرش وی حس به‌جای عقل نشسته و انسان در سیر اومانیستی خود از مرحله عقلانیت به مرحله حواس و مشاهدات نزول کرده است. در دیدگاه وی، دیگر معرفت‌شناسی بر عقل انسان به عنوان خاستگاه شناخت نیز تکیه نمی‌کند؛ بلکه شناخت و آگاهی انسان ریشه در حواس و مشاهدات وی دارد.

♦️این امر نتیجه طبیعی تفکر کانت است؛ زیرا اگر فقط آن‌چه زمانی و مکانی است قابل‌شناخت و معرفت باشد، در آن صورت انسان متکی بر قوای عقلانی، تبدیل به انسانی متکی بر قوای جسمانی و حواس پنج‌گانه می‌گردد. و این امر معلول قطع ارتباط انسان (در نقش محور شناخت) با عالم مافوق طبیعت می‌باشد، لذا آدمی حتی از شرف عقلانیتش نیز ساقط می‌شود و تنها وسیله‌اش برای شناخت، محدود به عالم حس و مشاهده می‌گردد.

📖کتاب نقدی بر مبانی معرفت‌شناسی اومانیستی، نوشته مریم صانع‌پور



#اثبات_گرایی
#آگوست_کنت
#معرفت_شناسی



📌@canoon_org

🔰نیست‌انگاری از منظر نیچه


♦️هنگامی‌‌که نیچه از نیست‌انگاری سخن می‌گوید، مرادش بی‌ارزش شدن ارزش‌هاست. مراد از ارزش‌ها نیز به معنای عام کلمه شامل همه ارزش‌ها در عرصه‌های گوناگون است: در عرصه‌های معرفت، اخلاق، معنای زندگی و دین.

🔹نیچه به گمان خودش متوجه یک حقیقت می‌شود و آن این‌که ارزش مطلقی در کار نیست: نه علم و حقیقت و نه ارزش‌های اخلاقی دیگر هیچ کدام ارزش مطلق و نفس الامری نیستند و نه دین و بالاخص وجود خدا: خدایی که پشتوانه ارزش در عرصه‌های دیگر بالاخص فلسفه و اخلاق است.

🔸با تلقی نیچه درباره خدا که خدا ساخته و پرداخته ذهن انسان است، ارزش‌های اخلاقی و متافیزیکی بی‌پشتوانه می‌شوند. به زعم نيچه همه مردم اروپا هنوز متوجه این امر نشده‌اند و در آینده (به قول نيچه حدود دویست سال آینده) همه متوجه این بی‌ارزشی ارزش‌ها می‌شوند.

📖کتاب اومانیسم و غرب‌زدگی، به‌کوشش محمدمهدی حکمت‌مهر



#نیچه
#نیست_انگاری
#معرفت_شناسی
#آموزش_مفاهیم


📌@canoon_org

🔰آیا پلورالیسم معرفت‌‌شناختی، پایه و اساس رفتار دموکراتیک است؟

🔷ممکن است که برخی به این پرسش پاسخ مثبت بدهند و بگویند وقتی تکثر معرفت‌شناختی را به رسمیت بشناسیم، خودبه‌خود به رفتار دموکراتیک رو آورده‌ایم. زیرا در نگاه دموکراتیک تمام افراد جامعه فرصت برابر و حق رأی مساوی دارند و این برابرانگاری افراد جامعه تعبیر دیگری از پلورالیسم معرفت‌شناختی است. چون در این رویکرد تمام قرائت‌ها و تفاسیر به همان شکل متكثر به رسمیت شناخته شده است. اما به نظر می‌رسد که حقیقت چیز دیگری باشد.

🔶واقعیت این است که هیچ‌یک از ایدئولوژی‌های مدرن تاب هم‌نشینی با یکدیگر را ندارند. بنابراین، ایدئولوژی‌های مدرن تكثر معرفت‌شناختی را در چهارچوب ایدئولوژیک خود پذیرا هستند. اگر قرائت یا معرفت‌شناسی خاصی بخواهد بیرون از این چهارچوب مطرح شود، تاب تحمل آن را ندارند. از این‌رو، اگر رفتار دموکراتیک ایدئولوژیک باشد، هرگز نمی‌تواند مبتنی بر پلوراليسم معرفت‌شناختی باشد. چنان‌که هم‌اکنون این‌گونه برخورد (عدم تحمل پلوراليسم معرفت‌شناختی) را در کشورهای دموکراتیک نسبت به جنبش‌ها و گرایش‌های اسلام‌گرا مشاهده می‌کنیم.

♦️یک نمونه، دستورالعمل‌هایی است که هانتینگتون، به نخبگان سیاسی جوامع غربی می‌دهد. او تكثر معرفت‌شناختی بیرون از اندیشه مدرن را کاملاً درک می‌کند، ولی تاب پذیرش این تكثر فرامدرن را در قرن ۲۱ ندارد. زیرا برداشت او از این تکثر فرامدرن، وقوع جنگ و خونریزی و برخورد تمدن‌هاست. لذا هانتینگتون به‌گونه‌ای پیشگیرانه، جوامع غربی را به تسلیح و آمادگی برای جنگ‌افروزی در دل خاستگاه‌های قرائت‌های مدرن دعوت می‌کند.

🔻او ضمن دعوت کشورهای غربی به وحدت عمومی در ذیل تمدن غربی، مهار کشورهای غیرغربی را مهم تلقی کرده است:«غرب، باید دامنه قدرت نظامی کشورهای کنفوسیوسی-اسلامی را محدود سازد، روند کاهش قابلیت‌های نظامی خود کشورهای غربی را آرام‌تر و برتری نظامی در شرق و جنوب غربی آسیا را حفظ کند؛ از اختلافات و درگیری‌های موجود بین کشورهای اسلامی و کنفوسیوسی، بهره گیرد و گروه‌هایی را که در درون تمدن‌های دیگر به ارزش‌ها و منافع غربی گرایش دارند مورد پشتیبانی قرار دهد».

📖کتاب پارادوکس روشنفکرانه، نوشته داود مهدوی‌زادگان، ص ۱۳۱ و ۱۳۰







#تمدن
#مشاوره
#پلورالیسم
#دموکراسی
#هانتینگتون
#معرفت_شناسی



📌@canoon_org

🔰 مفهوم علم در معرفت شناسی

🔷اصل علم و ماهیت و حقیقت آن، در فلسفه به اثبات می رسد و معرفت شناسی نیز با ابتنای بر مباحث فلسفی بر ماهیت و حقیقت علم از لحاظ حکایتگری، انطباق با واقع و جایگاه آن و... به بحث و بررسی می پردازد.

🔶 وقتی از ماهیت و حقیقت علم در معرفت ‌شناسی بحث می‌شود با پیش‌فرض گرفتن ماهیتِ فلسفهِ علم است و ماهیت دیگری مدنظر نیست. ازاین‌رو، در معرفت ‌شناسی جنبه ارزشی و حکایت‌گری معرفت بحث می‌شود.



📖 کتاب مفهوم شناسی علم و یقین، اثر رمضان‌ علی تبار فیروزجانی، صفحه 45



#علم
#فلسفه
#آموزش_مفاهیم
#معرفت_شناسی
#رمضان‌_علی_تبار_فیروزجانی
#مفهوم_شناسی_علم_و_یقین


📌@canoon_org

🔷 این دانش، گاهی مربوط به معرفت‌های غیر دینی است؛ یعنی معرفت‌های انسان در قلمرو و شناخت فلسفه و علوم طبیعی، تاریخی، اجتماعی و غیره.

🔶 گاهی نیز مربوط به معرفتهای دینی می‌شود، یعنی معرفت‌هایی که از طریق حس و عقل در حوزه دین‌شناسی پدید آمده است.
مباحثی که در معرفت‌شناسی بررسی می‌شود شامل:

۱. اصول عقلی شناخت
۲. ابزارهای شناخت در معرفت دینی
۳. صواب و خطا در معرفت دینی
۴. حجیت و قداست معرفت دینی
۵. نقش معرفت‌های غیر دینی در معرفت دینی
۶. تحول و تکامل در معرفت دینی

📖 کتاب معرفت دینی از منظر معرفت‌شناسی، علی ربانی گلپایگانی، صفحه ۱۶و۱۷

#معرفت_دینی
#معرفت_شناسی
#آموزش_مفاهیم
#علی_ربانی_گلپایگانی

📌@canoon_org

🔰مصباح هدایت

🔷 همیشه آن کسانی که راه‏ را باز می‏کنند، مانع ‏ها را بر می‏ دارند و به پیش می ‏تازند، گروهی هستند که سلاح عمده‏ ی آن‏ها معرفت است.

🔶 در دورانی که شبهات بسیاری پیرامون مباحث گوناگون هستی شکل می گیرد، نیاز به آگاهی و مبانی استوار اندیشه ای امری ضروریست.

🔷 طرح ولایت با معرفت افزایی، آگاهی بخشی و پاسخ به شبهات دینی و اعتقادی، بستری است برای روشن بینی و باز کردن گره های ذهن.

#تفکر
#شبهه
#شابک
#اندیشه
#طرح_ولایت
#خدا_شناسی
#فلسفه_اخلاق
#فلسفه_حقوق
#انسان_شناسی
#مقاله_تصویری
#فلسفه_سیاست
#معرفت_شناسی
#بسیج_دانشجویی
#موسسه_امام_خمینی
#مبانی_اندیشه_اسلامی
#آیت_الله_مصباح_یزدی




📌@canoon_org

🔶نحوه توصیف ماهیت معرفت سبب می شود معرفت به قضیه ای بنا به یک تفسیر برون گرایانه و بر اساس تفسیر دیگر، درون گرایانه شود. نظریه های درون گرایانه برآنند که یکی از شرایط لازم برای داشتن معرفت به چیزی، داشتن نوع دسترسی ذهنی یا معرفتی به خصوصیات است که معرفت ما را معرفت ساخته است و برای اینکه به یک قضیه معرفت داشته باشیم، باید بدانیم که آن را می دانیم.

🔷در مقابل، نظریه های برون گرایانه تاکید دارند که ما می‌توانیم به قضیه ای معرفت داشته باشیم بدون اینکه به ویژگی‌های معرفتی که معرفت ما را معرفت ساخته است، دسترسی ذهنی یا معرفتی داشته باشیم. یعنی ویژگی برون گرایان این است که معتقدند تفاوت‌ها در توجیه می تواند از تفاوت های غیر ذهنی نامعلوم ناشی شود.

🔶طبق نظر درونگرایان اگر دو نفر از نظر ذهنی دقیقاً شبیه هم باشند، از نظر توجیه هم شبیه هم هستند؛ یعنی عقاید خاصی به یک اندازه برای هردو موجه است حال آنکه طبق نظر برونگرا، دو شخص با حالت ذهنی کاملا یکسان ممکن است یکی در باور خاصی موجه باشد، اما دیگری در همان اعتقاد موجه نباشد.

📖کتاب #معرفت_شناسی_اصلاح_شده به قلم #مجتبی_جعفری_اشکاوندی

#آموزش_مفاهیم


📌@canoon_org

🔰معرفت حقیقی از دیدگاه فلسفه غرب چیست؟ براساس نظریات آنان، علم مطابق با واقع است یا جهل مرکب؟

🔶در فلسفه غرب، نظریه های مختلفی در این باب مطرح شده است:
1. گاهی تجربه و حس مبنا قرار داده شده است و تنها قضایایی صادق و مطابق با واقع تلقی شده که به تجربه حسی در آمده باشند.
2. زمانی نیز هماهنگی معرفت فلسفی با دیگر قضایا و معارف بشری را ملاک مطابقت با واقع دانسته اند.
3. برخی نیز معرفتی را حقیقی دانسته اند که مفید و ثمربخش باشد.

🔷اما هیچ کدام از این راه حل ها مشکل گشا نبوده است. اشكال نظریه تجربه گرایی در این است که اولاً این اصل که "هر چه به مشاهده حسی در نیاید، بی معنا است"، خود گزاره ای است که به مشاهده حسی در نیامده است. ثانياً لازمه این اصل، شکاکیت است، زیرا بر حس خطاپذیر بنا شده است.
🔹بر نظریه دوم، این اشکال وارد است که، اولاً بر اساس این نظریه، یک افسانه سرتاسر دروغ نیز می تواند معرفت صادق مطابق با واقع باشد.

🔸ثانياً لازمه این نظریه تسلسل یا دور است، زیرا محک زدن صدق یک دسته از قضایا با دیگر قضایا و بار صدق آن ها با قضایایی دیگر به دور و تسلسل منجر می شود.

💢اشکال نظریه سوم این است که اولاً برخی از گزاره های کاذب هستند که برای بشر مفید می باشند؛ مانند هيأت بطلمیوسی، ثانیاً مفید بودن یک علم به اثبات نیاز دارد. اثبات مفید بودن یعنی احراز مطابقت.

📖کتاب #فطرت_و_خرد به قلم #قاسم_اخوان_نبوی

#مشاوره
#تجربه_گرایی
#معرفت_شناسی

📌@canoon_org

🔶از نکات مهم اندیشه الوین پلانتینگا، فیلسوف آمریکایی، این است که باور به خدا موجب تضمین معارف دیگر است. او در فصل هفتم کتاب خود به این مطلب پرداخته است که طبق نظر جان کالوین، کسی که خدا را نشناسد، نمی تواند بسیاری از حقایق را در مورد امور دیگر نیز بشناسد.

🔷دلیل مطلب هم روشن است؛ با فرض وجود خدا بسیاری از حقایق دیگر از قبيل هدف مخلوقات منشأ مخلوقات و مخلوق بودن مخلوقات نیز روشن می شود اما در صورت اتفاقی بودن عالم هستی، هیچ پاسخ مناسبی به این سؤالها داده نمی شود.

💢پلانتینگا تأکید می کند: تصور نشود که منظور از جمله باور به خدا معارف دیگر را تضمین می کند، معارف درجه دوم و علوم مربوط به زندگی ماست؛ بلکه معارف اساسی و جهان شناختی است که فقط با شناخت خدا معنای درست می یابد.

💠 بنا بر آنچه بیان شد مبنا گروی و انسجام گروی معرفت شناختی، از آنجا که درون گرایانه هستند، قابل قبول نمی باشند اما اعتماد گروی دیدگاهی است که تاحدی قابل قبول پلانتینگا می باشد گرچه از آنجا که رویکرد درستی در قبال تضمین، اتخاذ نمی کند، ناقص و معیوب است.


📖کتاب #معرفت_شناسی_اصلاح_شده به قلم #مجتبی_جعفری_اشکاوندی

#خداشناسی


📌@canoon_org

🔷فردریش فون هایک، تئوری معرفت شناختی ای به نام «تقسیم معرفت» را به عنوان مبنایی برای توجیه نئولیبرالیسم به کار می گیرد. مفروض بنیادین تئوری تقسیم معرفت هایک، نوعى لاادری گری است که ریشه در آرای كانت دارد و به انکار شناخت ماهیات می پردازد.

🔶جوهر تئوری تقسیم معرفت هایک این است که امکان رسیدن به آنچه او «شناخت کامل» می نامد، وجود ندارد؛ هایک از این مدعا نتیجه گیری می کند که برنامه ریزان در یک اقتصاد مبتنی بر برنامه ریزی نیز فاقد شناخت کامل هستند و به همین دلیل، امکان برنامه ریزی صحیح ندارند. هایک از این امر، بطلان هر نوع اقتصاد مبتنی بر برنامه ریزی را نتیجه گیری می کند.

💢اساس فلسفه هایک این است که شناخت آدمی - از جمله شناخت برنامه ریزان - هیچ گاه کامل نیست. بر طبق این نظریه که به تقسیم شناخت یا معرفت نیز معروف است، شناخت، در میان افراد، پخش و پراکنده است. هر کس چیزی می داند و هیچ کس همه چیز را نمی داند و شناخت همه چیز دقیقا شناختی است که برنامه ریزی متمرکز به آن نیاز دارد و برنامه ریزان ناگزیر از آن بی بهره اند.


📖کتاب #این_سه_لیبرالیست به قلم #شهریار_زرشناس

#معرفت
#شناخت
#معرفت_شناسی


📌@canoon_org

🔶تفکر اصلاح شده از طرف متفکران غربی مورد انتقادهای فراوان واقع شده است. از آنجا که یک متن کلاسیک برای بررسی اندیشه معرفت شناسان نحله معرفت شناسی اصلاح شده مغرب زمین وجود ندارد، این مکتب در معرض تفسیرها و تعبیرهای متعددی قرار گرفته است.

📖کتاب #معرفت_شناسی_اصلاح_شده به برخی از این تفسیرها پرداخته و به دلیل حفظ جهت بحث، افکار آلوین پلانتینگا را محور بحث قرار داده است؛ چراکه برخی معتقدند هیچ فیلسوف مسیحی در بیست سال اخیر به این اندازه از عقلانیت مسیحیت دفاع نکرده است.

🔷این کتاب نوشته ی #مجتبی_جعفری_اشکاوندی ، به بررسی و نقد اندیشه معرفت شناسان نحله معرفت شناسی اصلاح شده مغرب زمین می پردازد. نقل و ارزیابی انتقادها نیز بخشی از رویکرد این نوشتار خواهد بود. در این میان، نقدهای نگارنده نیز که از زاویه ای خاص به مسائل می نگرد، به انتقادهای متفکران دیگر افزوده شده تا نوشتار از نوآوری و ابداع خالی نباشد.

💢کتاب حاضر توسط انتشارات کانون اندیشه جوان منتشر گردیده است و شامل سه بخش می باشد:
🔹 بخش اول: تحولات اندیشه پلانتینگا
🔸بخش دوم: تفسیرهای مختلف دیدگاه پلانتینگا
🔹بخش سوم: انتقادها

#معرفی_کتاب



📌@canoon_org

🔰دوره آموزشی دانشگاه موازی

💢کانون اندیشه جوان پنجمین محصول از گنجینه آرشیو خود را منتشر کرد.

🔷دوره دانشگاه موازی، با هدف ظرفيت‌شناسي حكمت اسلامي در تحول علوم انساني به موضوعاتي چون؛ «تاریخ و تمدن»، «معرفت شناسی»، «هستی شناسی»، «انسان شناسی»، «ارزش شناسی» و «دین شناسی» می پردازد.

🔷این دوره در سال ۱۳۹۰ با حضور دانشجویان و ارائه اساتیدی همچون: رئوف موسوی، وحید یامین پور، امیر اهوارکی،عطاءالله بیگدلی، حسین آبادیان،عبدالرضا مظاهری،محمدرجبی دوانی و مهدی فیض انجام پذیرفته است.

🔶«دانشگاه موازي» دوره ای در راستای آموزش تکمیلی و پر نمودن نقاط خلا و ضعف های آموزش های دانشگاهی در حوزه علوم انسانی بوده است.


💠 برای تهیه و خرید این دوره به لینک زیر مراجعه کنید.

🌐 www.canoon.org



#همدرس
#دوره_آموزشی
#مهدی_فیض
#دین_شناسی
#امیر_اهوارکی
#رئوف_موسوی
#تاریخ_و_تمدن
#ارزش_شناسی
#انسان_شناسی
#هستی_شناسی
#حسین_آبادیان
#وحید_یامین_پور
#معرفت_شناسی
#عطاءالله_بیگدلی
#عبدالرضا_مظاهری
#محمدرجبی_دوانی





📌@canoon_org

🔷بر اساس مبانی معرفت شناسی #لیبرالیسم، تجربه فرد، تنها ملاک شناخت حقیقت است. در این نگاه، حقایق تضمین شده که از خارج به فرد داده می شود، تا زمانیکه به وسیله تجربه شخصی او محک نخورد، معتبر نیست. #لاک، #بارکلی و #هیوم، سه فیلسوف تجربه گرای قرن ۱۸ نیز بر این باور بودند که تنها ابزار رسیدن به حقیقت، تجربه حسی فرد است.

🔶اما اعتماد به تجربه فرد، آزمون قضایای کلی از طریق تجربه و مقایسه با تجربه حسی شخصی، و نیز تمایز میان واقعیات و ارزش های انسانی، فردگرایی #لیبرال را با اصول دانش جدید هماهنگ میسازد. بر این اساس، وظیفه فرد است که هنگام شکل بخشیدن به یک عقیده یا #داوری اخلاقی، قبل از هر چیز، به مشاهده، گردآوری و بررسی واقعیات بپردازد؛ همانگونه که یک دانشمند این کار را می کند.

💢همچنین باید بیشترین دقت خود را به کار گیرد تا مبادا شائبه داوری #ارزشی، بر توصیف واقعی موقعیت، خدشه وارد سازد. پس از شناخت واقعیت خالی از ارزش به وسیله ی تجربه ی شخصی، این فرد است که تصمیم می گیرد آن را خوب یا بد به شمار آورد.


📖کتاب #نظام_اقتصادی_اسلام ، دفتر اول، به قلم #حسین_میرمعزی


#علم
#تجربی
#فردگرایی
#معرفت_شناسی



📌@canoon_org

🔶یقین از موضوعات مهم در حوزه #معرفت_شناسی است که #کارل_پوپر براساس اصول نقدگرایانه نظریه اش، نقش آن را مورد تحلیل قرار داده است. پوپر در تحلیل مسئله #یقین، دو مقام را از هم جدا می کند: یکی مقام زندگی عادی و عرفی ما و دیگری مقام معرفتی و معرفت شناختی.

🔷وی معتقد است که #یقین_مطلق وجود ندارد چرا که معرفت های ما همواره حدسی اند. از این رو، به صحت و اعتبار آن ها نمی توان قطع و یقین داشت. این مربوط به جنبه #معرفت_شناختی است اگرچه مربوط به زندگی عملی ماست و برای گذران امور کفایت می کند ولی ارزش معرفت شناختی ندارد.

💢#پوپر هیچ ارزشی برای یقین قائل نیست و آن را امری #روان_شناختی می داند و می گوید: تجربه های درونی یا احساس یقین، هرگز نمی تواند هیچ گزاره علمی را تصویب کند و در #علم، منزلتی ندارد جز آنکه موضوع پژوهش روان شناختی قرار گیرد. احساس یقین هر اندازه هم شدید باشد، نمی تواند هیچ گزاره ای را تصویب کند. او در پایان کتاب #منطق_اکتشافات_علمی، یقین را مانع پیشرفت علم دانسته و همگان را در مسیر حقیقت، به سوی بی نهایت فرا می خواند.

📖کتاب #علم_شناسی_پوپر به قلم #سید_عبدالحمید_ابطحی

#معرفت
#حقیقت

📌@canoon_org

🔶گروهی دنیا را منزلگاه انسان تلقی می کنند و خوشبختی و سعادت خود را محدود در همین دنیا می دانند و گروهی دیگر نه تنها زندگی بعد از مرگ انسان را قبول دارند، بلکه آن را حیات اصلی انسان دانسته و رخت بربستن از این دنیا را تولدی دیگر می انگارند.

🔷صدرالمتألهین رویکرد دوم را دارا است. وی در کتاب مبدأ و معاد هدف نهایی بعثت انبیاء را معرفت و رسیدن به خدا میداند و سپس بیان می کند که این مقصد نهایی در زندگی دنیا قابل دسترسی است. صدرا با استفاده از حدیث نبوی (ص) الدنيا مزرعه الاخره بیان میکند که لازم است درباره نفوس و اموال انسانها به گونه ای تدبیر شود که منجر به معرفت و تقرب به خداوند گردد.

💢به نظر صدرا هدف نهایی بعثت انبیاء معرفت الاهی است پس هر آنچه که مانع از آن شود گناه کبیره است. او مرتبه گناهان را با توجه به مقدار مانعیت آنها از هدف نهایی تعیین می کند.

📖کتاب #عقل_و_عشق مروری بر زندگی و اندیشه ملاصدرای شیرازی به قلم محمد تقی سهرابی فر


#ملاصدرا
#حکمت_اشراق
#معرفت_شناسی


📌@canoon_org

🔶خداگرایی طبیعی بدیل خداگرایی وحیانی یا توحیدی است؛ به این معنا که گاه انسان، مستقل از هر گونه الهامات و اشراقات نوری، در اثر تجربه معنوی که خود به دست آورده، به خداگرایی نایل می گردد. این نوع خداگرایی نتیجه طبیعی تجربه دینی فرد است. در مقابل، خداگرایی وحیانی در اثر قرار گرفتن انسان در پرتو الهامات و اشراقاتی است که از سرچشمه وحی ناشی می شود؛ یعنی ایمان به خداوند سبحان از طریق مواجهه با سخن یا وحی الهی به دست می آید.

🔷میان این دو نوع خداگرایی، تفاوت های اساسی وجود دارد. در مسیر خداگرایی طبیعی ممکن است انسان هیچگاه با سخن خدا مواجه نشود. به علاوه ممکن است که خدای وحیانی همان خدای طبیعی نباشد. در این صورت، ممکن است میان این دو نوع از خداگرایی، منازعه و درگیری اتفاق بیفتد و هر یک دیگری را مورد اتهام قرار دهد. چنانکه خداگرایی طبیعی از دین علیه ایمان سخن می گوید و خداگرایی وحیانی از ایمان علیه دین.

بدیهی است که خداگرایی طبیعی وقتی حقانیت دارد که هیچ تعارضی با خداگرایی وحیانی نداشته باشد. بنابراین، هرگونه معرفت شناسی مدرن درباره فقه اسلامی، خود به خود به سمت خداگرایی طبیعی سوق پیدا می کند؛ زیرا در معرفت شناسی های مدرن، متن به حاشیه رفته و برداشت مستقل مفسر، به جای آن می نشیند. با به حاشیه رفتن متن، مفسر، به تدریج از الهام گیری از متن وحیانی (متون فقهی) محروم می گردد و مستقل از سرچشمه وحی به باوری از خداوند می رسد که از متن توحیدی استخراج نشده است؛ یعنی به خداگرایی طبیعی می رسد.

📖کتاب #پارادوکس_روشنفکرانه نوشته ی #داوود_مهدوی_زادگان




#دین
#ایمان
#انسان
#مسئله
#خداگرایی
#معرفی_کتاب
#معرفت_شناسی
#کانون_اندیشه_جوان

📌@canoon_org

🔶به نظر #ریچارد_رورتی ابهام مفهوم عقلانیت سبب محبوبیت آن و طرفدارانش شده است: #عقلانیت از سویی نام #فضیلتی_اخلاقی و از سویی دیگر نام قوه‌ای ادراکی است. در بعد عملی، عقلانیت دال بر توجه به بحث آزاد و اقناع و پرهیز از اجبار است و در بعد نظری به وصول به واقعیت اشاره می‌کند.

🔷این ابهام سبب می‌شود که عقلانیت جاذبه‌ای واهی پیدا کند و بسیاری از اندیشمندان را درگیر خود نماید، اما اگر به بی‌اعتباری مدل سوژه ـ ابژه در #معرفت‌_شناسی توجه کنیم، وجه شناخت‌شناسانۀ عقلانیت نفی می‌گردد و در عمل نیز می‌توان با استفاده از واژه‌های ملموس و روشنی چون #دموکراسی ، #آزادی و... همان تأثیر الهام‌بخش و شورآفرین #عقلانیت را اعمال کرد.

📖ماهنامه زمانه، دوره جدید، شماره ۷



📌@canoon_org