🔰علوم انسانی؛ بومی و اسلامی!

🔷موضوع علوم انسانی، انسان کلی و نامتعین نیست، بلکه انسانی تجربی است؛ انسانی است که در دسترس تجربه و آزمون قرار دارد؛‌ انسانی که واجد فرهنگ و مذهب خاص بوده و دارای نیازها و نگرش‌های متفاوتی می‌باشد، همچنان‌که موضوع علوم تجربی طبیعت بی‌جان است.

🔶از همین‌رو نظریه‌ها در علوم انسانی نمی‌توانند جهانی باشند، زیرا نوع انسان‌ها به سبب واجد بودن فرهنگ و مذهب خاص دارای نگرش‌ها و نیازهای متفاوتی هستند؛ بنابراین علوم انسانی بومی و غیربومی دارد؛ از این‌رو می‌توان گفت متون جامعه‌شناسی که در دانشگاه‌های غرب تدریس می‌شود متناسب با فرهنگ جامعه آنجاست و در بستر کشورهای اسلامی پاسخگو نیست، ولی متأسفانه بدون هیچ تناسبی این‌گونه علوم در دانشگاه‌های ایران تدریس می‌شود.

♦️کتاب‌های علوم انسانی به سبب ترجمه از متون غربی، با نیازهای کشورمان همخوانی ندارد و دو مشکل بومی نبودن و اسلامی نبودن در آنها پیداست و نیازمند ترمیم و اصلاح می‌باشند.

📖کتاب معنا و ساختار علم دینی،‌ به کوشش قاسم بابایی

#علوم_انسانی
#علم_دینی


📌@canoon_org

🔰آیا عبارت علم‌دینی یک عبارت متناقض‌نماست؟

🔻برخی افراد اشکال می‌کنند که ایده علم دینی، پارادوکسیکال و متناقض‌نماست؛ زیرا اگر علم دینی نوعی علم محسوب می‌گردد، پس دیگر دین تلقی نمی‌شود و اگر جزو دین دانسته شود، پس دیگر علم نیست.

🔸این اشکال مبتنی بر انگاره استقلال دین و علم از یکدیگر بنا نهاده شده است. در این اشکال خطایی رخ داده و آن این است که اگر علم دینی، علم محسوب می‌شود؛ در نتیجه جزو دین نیست، اما باید گفت این علم، دینی تلقی می‌شود.

▫️در واقع بین دو امر دین و دینی تفاوت فراوانی وجود دارد. بر مبنای نظرات عمده اندیشمندان، اجمالاً نوعی استقلال در میان علم و دین وجود دارد؛ لذا اگر چیزی علم محسوب گردد، نمی‌تواند دین باشد. اما از آن‌جایی که اجمالاً نوعی از رابطه بین این‌دو وجود دارد؛ لذا اگر چیزی علم باشد، می‌تواند متصف به دین نیز گردد.

♦️در عرصه اندیشه هم این اتصاف‌ها فراوانند و بدون احساس تناقض مطرح می‌شوند. برای مثال فلسفه اسلامی یا عرفان بودایی از یک‌سو جزو مکاتب عرفان و فلسفی محسوب می‌شوند؛ اما از سوی دیگر به دلیل بهره‌گیری از فرهنگ محلّ تولد خود متصف به آئینی گشته‌اند.

🔺استقلال دین و علم تنها به دو صورت قابل توجیه است. نخست از طریق تفاوت قائل شدن میان زبان دین و علم و دوم از طریق تفاوت قائل شدن میان موضوع دین و علم. در خصوص تفاوت زبانی دین و علم باید گفت که این ایده عمدتاً در غرب و با نظریه بازی‌های زبانی «ویتگنشتاین» مطرح شد که پاسخ به آن، فرصتی دیگر‌ می‌طلبد.

▪️اما تفاوت موضوعی میان دین و علم که مبنای اصلی این اشکال است، مبتنی بر نوعی از سکولاریسم و تنگ کردن دایره موضوعات دین است. طبق این دیدگاه، دین صرفاً متصدی امور آخرت و شناخت خداوند بوده و امور دنیوی ربطی به آن ندارد.

🌀در پاسخ به این دیدگاه باید گفت که روش هدایتی قرآن برای سعادت اخروی انسان در برخی موارد مبتنی بر ذکر آثار صنع الهی است و به همین منظور در برخی آیات خداوند متعال از جزئیات طبیعی و تجربی سخن می‌گوید. در نتیجه با هیچ نوعی از سکولاریسم نمی‌توان مرز میان دین و علم را به صورت کامل تفکیک کرد.



#علم
#دین
#مشاوره
#علم_دینی


📌@canoon_org


https://b2n.ir/elmD1

🔷نه در دوره تاریخ تمدن اسلامی، سخن از علم دینی بود و نه در دوره شکل گیری علم جدید در غرب؛ زیرا آنها اساساً مطالعه طبیعت را جدا از دین فرض نمی‌کردند. اما آنچه در دو سه قرن اخیر در غرب روی داد و بعد نیز به جهان اسلام منتقل گردید، باعث شد عده‌ای مسئله علم دینی را در محیط های اسلامی و غیر اسلامی مطرح کنند.

🔶البته دلایل بسیاری باعث شده است که در این بحث، راه های انحرافی به وجود آید. آنچه در این میان سهم بسزایی داشته، عقب افتادن جهان اسلام از قافله ی علم بوده است و اینکه این جوامع پس از آنکه متوجه تحولات در غرب شدند، کوشیدند علمِ غربی را منتقل کنند اما فقط صورت علم غربی را دیدند و از پشتوانه های فلسفی آن غفلت کردند.

🔷بنابراین ماهیت علم را نشناختند و فقط به بُعد استفاده از علم برای ایجاد صنعت سلاح سازی برای دفاع از خود در برابر غرب توجه کردند. زمانی که علم غربی به محیط ما منتقل شد، یعنی در دوره قاجاریه و پس از آن، تفکر حاکم بر علم غربی تفکر پوزیتیویستی بود که فقط تجربه حسی را با ارزش تلقی می‌کرد و چیزی ماورای حسن را نمی‌پذیرفت.


📖ماهنامه زمانه، شماره ۱۳، ص ۱۸

#دین
#علم
#علم_دینی
#علم_غربی


📌@canoon_org

🔰در جستجوی علم بومی

🔷سال هاست که تولید علم و فکر به گفتمان رایجی بدل شده است و نهادهای گوناگون در تلاش جهت بومی سازی علوم به ویژه علوم انسانی در آمده اند. اما در این راستا اقدامات و رویکردهای نهادهای متولی عرصه علوم انسانی برای اصلاحات و تغییرات چه بوده است؟ آیا آنان توانستند در این زمینه به موفقیتی دست پیدا کنند؟



#علم
#شابک
#دانشگاه
#مدرنیته
#علم_دینی
#بومی_سازی
#علوم_انسانی
#مقاله_تصویری
#دانشگاه_تهران
#انقلاب_اسلامی
#علوم_انسانی_اسلامی
#رمضان_علی_تبار_فیروزجایی



📌@canoon_org

🔰سلسله نشست های درباره علم دینی

💢کانون اندیشه جوان سومین محصول از گنجینه آرشیو خود را منتشر کرد.

🔷بحث علم دینی بحث نسبتا جدیدی است که نه در دوره تاریخ تمدن اسلامی صحبتی از آن بوده و نه در شروع علم جدید در غرب. مدرنيته دارای روح است و اين روح در تمام اجزای آن جريان دارد و تنها علومی دينی هستند كه منشا وحيانی دارند اما آیا اسلام با كليت مدرنيته مشكل دارد؟ آيا امور ديگر در علم تأثير گذارند؟ جايگاه ارزش ها و بايدها و نبايدها در مقابل علم چيست؟ آيا بايدها و نبايدها مقدم برعلم اند؟

🔶سلسله نشست های درباره علم دینی در خرداد ۱۳۹۱ در ۵ جلسه با ارائه مهدی گلشنی، مهدی نصیری، سعید زیبا کلام، حسین سوزنچی و علیرضا پیروزمند برگزار شده و به نقد و بررسی موضوعات چیستی علم و فهم علم دینی، نسبت علم و دین، اسلام و تجدد، پیوند علم دینی با انقلاب اسلامی و علوم اجتماعی دینی اختصاص دارد.


💠 برای تهیه و خرید این دوره به لینک زیر مراجعه کنید.

🌐https://canoon.org


#همدرس
#علم_دینی
#دوره_آموزشی
#نشست_علمی
#مهدی_گلشنی
#مهدی_نصیری
#سعید_زیبا_کلام
#حسین_سوزنچی
#علیرضا_پیروزمند



📌@canoon_org

🔰همایش درباره علم دینی

💢کانون اندیشه جوان چهارمین محصول از گنجینه آرشیو خود را منتشر کرد.

🔷همایش درباره علم دینی شامل بررسی نسبت علم و دین با موضوعات «جامعه‌شناسی مواجهه با علم در ايران»،«نسبت علم و تمدن»،«مواجهه مسلمين با دانش يونانی»،«علوم اجتماعی دينی»، «مناسبات الهيات و علوم انسانی» و «عقل و ايمان» می باشد که آیت الله علی اکبر رشاد، آیت الله سید مهدی میرباقری، دكتر يوسف اباذری، دكتر بیژن عبدالکریمی، حجت الاسلام دکتر داوود فیرحی، حجت الاسلام دكتر حميد پارسانيا، سعيد زيباكلام و دكتر رضا داوری اردكانی در آن به بیان نظرات و دیدگاه های خود پرداخته اند.

📌 این همایش در خرداد1391برگزار شده و از مجموعه های با ارزش گنیجه آرشیو کانون اندیشه جوان است و به صورت یک دوره آموزشی تصویری در بخش همدرس سایت کانون اندیشه جوان در دسترس می باشد.

💠 برای مشاهده این دوره به لینک زیر مراجعه کنید.

🌐https://canoon.org


#همدرس
#علم_دینی
#داوود_فیرحی
#دوره_آموزشی
#يوسف_اباذری
#حميد_پارسانيا
#سعيد_زيباكلام
#علی_اکبر_رشاد
#بیژن_عبدالکریمی
#رضا_داوری_اردكانی
#سید_مهدی_میرباقری



📌@canoon_org

🔶با ابتنا بر اینکه علم تجربی از مبادی غیر تجربی خود، مستقل نیست و آن مبادی غیر تجربی - که همان گزاره های کلان نسبت به آدم و عالم است - علم است و آن گزاره های کلان، نگاهی #قدسی به عالم داشته باشند (یعنی متافیزیک قدسی داشته باشیم) در این صورت این علم، دینی است؛ چرا که علوم جزئی و علوم انسانی و از جمله علوم تربیتی از #متافیزیک بی نیاز نیستند.

🔷حال اگر این علوم از متافیزیک قدسی بهرمند شدند، ساختار درونی علم هم به لحاظ آن متافیزیک تغییر می کند و مصداق #علم_دینی می شوند. البته باید توجه داشت که این سخن به این معنا نیست که این علم، دین است؛ همان طور که علم به خدا دین نیست. برخی گمان میکنند قائلان به «علم دینی» آن را جزء دین می دانند که صحیح نیست.

💢در واقع، دین کاری است که باید انسان انجام دهد؛ یعنی کار #متدین است؛ بنابراین شناخت دین، دین نیست؛ یعنی این طور نیست که چون دین را خوب شناختم، پس متدین هستم؛ اتفاقاً بدترین کافران به این دلیل بدترین #کافران هستند که دین را شناختند؛ زیرا اگر نشناخته باشند که حجت بر آنها تمام نیست و معذورند.

📖کتاب #تربیت_سکولار به کوشش #سید_نقی_موسوی

#علم
#دین
#معرفت

📌@canoon_org

🔰چرا «علم دینی» بخوانیم؟

🔶شناخت حامیان و منتقدان طرح علم دینی
🔷آشنایی با رویکردهای مختلف درباره چیستی و چگونگی علم دینی
🔶آگاهی به سیر چگونگی ورود علم مدرن به ایران
🔷شناخت نسبت علم دینی با فهم معنای حقیقی دین



💢برای تهیه این کتاب به غرفه کانون اندیشه جوان در سی و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به نشانی: مصلی تهران، شبستان اصلی، راهرو ۷، غرفه ۳۵ مراجعه کنید.



#کتاب
#علم_دینی
#نقد_گفتمان
#نمایشگاه_کتاب
#کانون_اندیشه_جوان
#آنان_که_می_اندیشند
#۳۴مین_نمایشگاه_کتاب
#نمایشگاه_بین‌المللی_کتاب_تهران




📌@canoon_org