🔶مصلحت در لغت عبارت است از کار نیک، سود، فایده، بهره و خیر. این مفهوم از ماده #صلاح بوده و مطابق با برخی آرا مصدر است؛ به معنای «صلاح دیدن» و مطابق با برخی دیگر از آراء اسم مصدر است که جمع آن، مصالح خواهد بود. #فخرالدین_رازی در #مفاتیح_الغیب این واژه را در «جلب منفعت و دفع ضرر» می داند.

🔷برخی دیگر از زبان شناسان، برابر واژه #مصلحت، کلمه «شایستگی» را می نهند. در کتاب #المنجد نیز مصلحت هر آنچه انسان انجام می دهد، از اعمالی که باعث نفع خود یا نفع قومش می شود، معرفی شده است. اهل لغت برای مصلحت برابرهای زیادی را عنوان نموده اند که «صوابدید» و «خیراندیشی» مهمترین آنهاست.

💢مصلحت را می توان در دو مجرا مطرح نمود؛ اول به معنی ضرورت حفظ #نظام و حاکمیت #اسلام که امری ضروری است و فقها معمولا آن را یک قاعده و اصل حاکم بر احکام دیگر و حتی مقدم بر احکام اولیه تلقی نموده اند و دوم به معنی رعایت صلاح عمومی و عبور از تنگناها به هنگام دشوار بودن اجرای #احکام اولیه و نجات از بن بست ها که در صورت تحقق شرایط لازم، ذیل #احکام_حکومتی بروز می یابد.

📖کتاب #حقیقت_و_مصلحت به قلم #محمدحسن_شاهنگی

#آموزش_مفاهیم

📌@canoon_org

🔷 احکام ثانویه بر احکام اولیه نظارت دارند و در شرایط غیر عادی آنها را تغییر داده یا به کلی آنها را بر می دارند. مثلاً وجوب روزه داری در ماه رمضان، از احکام اولیه است که مربوط به شرایط عادی است. حال اگر روزه داری موجب ضرر گردد و سلامتی انسان را دچار مشکل سازد در اینجا حکم ثانوی، یعنی #قاعده_رفع_ضرر  وارد عمل میشود و وجوب روزه را از انسانی که روزه داری برای او ضرر دارد بر می دارد و همین گونه است اگر روزه داری بر فرد دیگری ضرر  وارد سازد مانند زن باردار‌ یا زنی که بچه شیر خوار دارد، و روزه گرفتن به فرزند او ضرر می رساند.

🔶 اینگونه احکام ثانوی در معاملات نیز جاری است و حکم اولی را تغییر می دهد یا به کلی آن را بر می دارد.  مثلاً حکم اولیه خوردن گوشت و دیگر غذاهای مباح، حلیت #حلال بودن است ولی اگر خوردن آن به بدن زیان جدی و مهم وارد سازد، #حرام خواهد بود چنانکه اگر ترک آن زیان آور باشد و خوردن آن برای حیات انسان ضرورت پیدا کند، واجب خواهد شد. در اینجا حکم ثانوی ضرر حکم اولی را تغییر می دهد. در حالی که حکم اولی نسخ نشده و برای همیشه باقی خواهد بود.

📖 کتاب #جامعیت_و_کمال_دین به کوشش #علی_ربانی_گلپایگانی



#اسلام
#احکام_اولیه
#احکام_ثانویه
#آموزش_مفاهیم



📌@canoon_org