⭕️◻️سرزمین گلام‌ها
✍🏼سمیه حیدری

سفرهای گالیور(Gulliver's Travels) نام کتابی است که در قرن هفدهم میلادی توسط جاناتان سوئیفت برای کودکان نوشته شد و امروزه یکی از داستان‌های مشهور و کلاسیک انگلستان به حساب می‌آید.
این داستان در دهه هفتاد میلادی با عنوان ماجراهای گالیور(The Adventures of Gulliver) در ایالات متحده به صورت انیمیشن درآمد و دوبله فارسی این اثر جذاب تبدیل به یکی از نوستالژی‌های ماندگار کودکان دهه شصت در ایران شد.
در میان شخصیت‌های کارتون مذکور شخصیتی به نام «گلام» با تکیه کلام «من میدونم.... کارمون تمومه...» در ذهن بینندگان ماندگار شد و این تکیه کلام در ادبیات محاوره بینندگان هم ورود پیدا کرد. گلام را می‌توان نماد همه‌چیزدانی و بدبینی در نظر گرفت.
چنین شخصیت‌هایی در هر جامعه‌ای حضور دارند، اما بیائیم به فرآیند ایجاد ایشان با رهیافت اقتصاد نهادی و اقتصاد رفتاری نگاه کنیم.


▫️داگلاس نورث از نهادگرایان برجسته و برنده جایزه نوبل، نهاد را اینگونه معرفی می‌نماید: «نهادها قواعد بازی در جامعه‌اند».

▫️به عبارتی، نهادها قیودی وضع شده از جانب بشرند که روابط متقابل انسان‌ها با یکدیگر را شکل می‌دهند. نهادها، هم ممکن است خلق شوند (مانند قوانین رسمی و حقوق مالکیت) و هم اینکه به مرور زمان شکل گیرند و مقبول واقع شوند (مانند حقوق عرفی و هنجارهای اجتماعی).

▫️تقسیم کار و تخصصی شدن، یکی از ملزومات تجارت و رشد اقتصادی است.

▫️طرفین قراردادهای تجاری برای کسب اطلاعات، نظارت، کنترل و اعمال قانونی قراردادها، هزینه‌ای اضافی تحت عنوان هزینه مبادله را متقبل می‌شوند. هزینه مبادله در اقتصاد را می‌توان به اصطکاک در یک دستگاه مکانیکی تشبیه کرد. هزینه مبادله باعثِ کاهش و کندی مبادلات می‌شود.

▫️در هر جامعه ای میزان این هزینه متفاوت و متاثر از نهادهای غالب آن جامعه است.

▫️هزینه مبادله بالا به معنی هزینه بالا برای بهره‌گیری از تخصص‌هاست؛ لذا افراد برای کاهش این هزینه، به یادگیری و اجرای غالب فعالیت‌های مورد نیاز خود می‌پردازند.

▫️این خرده اطلاعات و مهارت با وسعت زیاد و عمق کم در ترکیب با سازوکار رفتاری بیش‌اطمینانی موجب شکل‌گیری توهم «همه‌چیزدانی» می‌گردد که شخصیت گلام در کارتون گالیور را تداعی می‌نماید.

▫️عدم شکل‌گیری تخصص‌ها، خود نوعی بیمه است که افراد از حداقل امور بازنمانند و اين نوع تفكر و اقدام، تضمينی برای بودن و پیشبرد همه امور شخصی در حداقل ممكن و نه در حالت بهینه به حساب می‌آید.

▫️بنابراین، شکل‌گیری شخصیت‌های گلامی برآیند طبیعی چنین فرآیندهایی است.

▫️اسم وضعیتی که در آن به جای سیستم، مجموعه ای از اعضای همه کاره تولید می‌شوند را می‌توانیم «استحاله گلامی» بگذاریم!

▫️بدیهی است چنین فرآیندی یک عقبگرد تاریخی از حیث دستاوردهای تقسیم کار و تخصص‌گرایی است و نتیجه بلافصل آن کاهش کیفیت کالاها و خدمات، کاهش حجم مبادلات و اندازه اقتصاد است.

▫️اين فرهنگ در گذر زمان نهادينه گشته که نتیجه آن تضعیف همکاری، بی اعتمادی، انتقادناپذيري و عدم گفتمان است.

⭕️⭕️اما چه باید کرد؟

▫️رهبران، مدیران، تصمیم گیران و مجریان باید هوشیار باشند که ممکن است دچار عارضه ذهن گلامی شده باشند. صرف دستور بدون اجماع و اقناع، کاری بس دشوار و راهی بی پایان به ناکجاآباد است.

▫️ضروری است هزینه‌های سلب اعتماد و نقض قراردادها افزایش یابد.

▫️با اولویت فوری، تسریع در بازیابی حقوق مالکیت افراد در دستور کار قرار گیرد.

▫️تبادل اطلاعات و بروکراسی از طریق بسترهای الکترونیک صورت گیرد.

کانال سمیه حیدری

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️ماده بدبوی عفن
✍🏼مصطفی نصراصفهانی

در آینده‌ای نزدیک نفت چنان ارزان خواهد شد که تبدیل به همان ماده بدبوی عفنی خواهد شد که یکی از دولتمردان قاجار توصیف کرده بود.

▫️هر روز با پیشرفت تکنولوژی هزینه تولید کاهش، میزان عرضه افزایش و از میزان تقاضا کاسته میشود. کافی است ماشینهای برقی در دنیا فراگیر شوند تا قسمت عمده ای از تقاضای نفت از بین برود. کافی است تولید انرژیهای تجدید پذیر با هزینه پایینی اتفاق بیفتد تا تقاضای نفت باز هم بیشتر کاهش پیدا کند. کافی است تکنولوژیهای استخراج بهبود پیداکنند تا تعداد کشورهای تولیدکننده نفت بسیار زیاد شود.

▫️حکایت ما و نفت، حکایت یخ فروشی است که اگر نتواند در زمان مناسب یخ‌هایش را بفروشد دست آخر فقط حسرت برایش باقی خواهد ماند.

▫️به برکت تحریم‌ها، انتقال پول حاصل از صادرات نفت به کشور سخت یا ناممکن شده است و این بهترین فرصت است تا دلارهای نفتی بتوانند با قراردادهای شبه-تهاتر، تبدیل به زیرساخت و فناوری بشوند.

▫️بهترین استراتژی در قبال نفت، حداکثرسازی فروش آن و تبدیل قدرت خرید حاصله به دو مورد زیر است:
1- بهبود زیرساخت‌ها
2- انتقال یا ایجاد فناوری

▫️توجه شود که با داشتن درآمد کافی (و استراتژی صنعتی خوب) است که می‌توان فناوری جدید را ایجاد یا وارد کرد، وگرنه حکایت همچنان حکایت صنعت عقب‌مانده خودرو در ایران است که تا ابد یک گام از کشورهای پیشرو عقب خواهد بود.


✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️تحقق پیشبینی سال گذشته
✍️مصطفی نصراصفهانی، دکتری اقتصاد مالی


سال گذشته بازدهی بازارهای مالی را برای سال 99 به این صورت پیشبینی کردم:

1- بورس
2-سکه
3-دلار و مسکن


▫️این پیشبینی تا اینجای سال (مردادماه) درست از آب درآمد. بخصوص پیش‌بینی راجع به نرخ هر اونس طلای جهانی(رسیدن هر اونس طلا به 2000دلار) هم در همین چند روزه محقق شد.

▫️انتظار میرود تا پایان سال همچنان داستان به همین منوال ادامه پیدا کند.

▫️اما یک نکته ای را باید در تکمیل نوشته های قبلی اضافه میکردم که الان مورد تاکید قرار میدهم:
بازار سهام "با اختلاف زیاد" از سکه، رتبه اول را کسب کرده و خواهد کرد.

▫️بازدهی بازار سهام در ادامه سال 99 اصلا قابل مقایسه با دیگر بازارهای موازی نخواهد بود.

پ.ن.: بازار سهام از ابتدای سال 274% رشد کرده است در حالی که سکه فقط 70% رشد کرده است.(منبع محاسبات: دنیای اقتصاد)

لینک پیشبینی‌های قبلی:
https://t.iss.one/BehavioralEconomicsAndFinance/1365
https://t.iss.one/BehavioralEconomicsAndFinance/1375


✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️نیروی انسانی بورس باز!
✍مصطفی نصراصفهانی


چنانچه در نظرسنجی پیشین مشخص شد مهمترین اثر رفتاری که جذب مردم به سمت بازار سهام دارد کاهش کیفیت و عدم رضایت شغلی نیروی انسانی است.

▫️در ادارات مختلف و حتی بخش خصوصی، کارکنان در ساعات کاری مشغول معامله هستند و یا دغدغه نوسانات بازار را دارند. این از یک طرف باعث میشود کیفیت کار ایشان کاهش پیدا کند و هم از طرف دیگر رضایت شغلی ایشان را کاهش میدهد.

▫️وضعیت به گونه ای است که وقتی یک نیروی انسانی بورس باز میشود، دیگر نمیتوان روی مشوقهای مادی(مثل حقوق و دستمزد و پاداش و...) برای ایجاد انگیزه در او حساب باز کرد و حتما باید انگیزه های درونی وی را هم تقویت کرد.

▫️در عین حال میتوان کاری کرد که نیروی انسانی، دغدغه بورس را نداشته باشد و اینکار را میتوان از سه طریق انجام داد:

1- واگذاری معاملات به یک سبدگردان حرفه ای.
2- سرمایه گذاری های بلندمدت.
3-سرمایه گذاری در صندوقها.

▫️حتی میتوان از دغدغه بورس برای بهبود فضای کار استفاده کرد! مثلا میتوان یک سبدگردان حرفه ای به کار گرفت تا مدیریت سبدسهام همه کارکنان را بعهده بگیرد و هر از گاهی نیز جلساتی مخصوص بحثهای بورسی تشکیل داد.

⭕️⭕️جمعبندی
برای کاهش اثر مخرب بورس بر عملکرد نیروی انسانی موارد زیر توصیه میشوند:

1- تقویت انگیزه های درونی(در این مورد در آینده مفصل بحث خواهیم کرد).

2-برونسپاری معاملات(خرید صندوقها یا استفاده از خدمات سبدگردانها) یا کاهش آنها(از طریق سرمایه گذاری های بلندمدت).

3- به رسمیت شناختن دغدغه کارکنان در رابطه با سرمایه گذاری ایشان و استفاده از همین مسیله در راستای بهبود فضای کار با روشهای خلاقانه.

پ.ن.1: یادمان نرود آشنایی مردم با انواع مختلف بازارهای مالی یک چیز مثبت است.
پ.ن.2: هرجا بحث تداخل انگیزه کار اصلی با بورس بازی مطرح باشد احتمال بسیار زیاد همچنان سه توصیه فوق قابل تعمیم هستند. مثلا کسی که درگیر کنکور است و باید ذهنش درگیر امتحانش باشد، یا در مورد مدیریت انگیزه های خودمان هم مباحث فوق صادق هستند.


✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️من بخورم یا تو؟مسیله این است!
✍️دکتر مصطفی نصراصفهانی


بیایید به مسیله ایجاد منبع درآمدی جدید برای دولت (اوراق سلف نفتی) از زاویه ای دیگر نگاه کنیم.

▫️مجلسی ها میگویند که این اوراق باعث میشود بار بدهی ایجاد شده بر دوش دولت بعدی بیفتد.

▫️آیا اگر این اطمینان وجود داشت که منابع حاصله صرف آبادانی کشور میشود آیا انتشار آنها کار اشتباهی بود؟!
پاسخ یک "نه" قاطع است.

▫️وضعیت بحث پیرامون اوراق طوری شده است که گویی که مسیله اصلی تصمیم گیری این نیست که منابع حاصله صرف "چه کاری" بشود، بلکه مسیله این است که "چه کسی" این منابع را در اختیار داشته باشد!

▫️و سوال اساسی این است:
چرا صورت مسیله، از "چه کسی" تبدیل به "چه کاری" نمیشود؟

▫️پاسخ در #تفکر_شخص_محور است که ملکه ذهن همه تصمیم سازان است. با این تفکر است که یک طرف ادعا میکند منابع دست من باشد بهتر است و طرف دیگر ادعا میکند که منابع دست خودش باشد بهتر است. این در حالی است که اگر شفافیت وجود داشته باشد، میتوان با روشهای علمی اولویتها را مشخص کرد. در اینصورت فرقی نمیکند چه کسی روی کار است، بلکه تنها مسیله ای که میماند این است که کار "با چه کیفیتی" انجام میشود.

▫️اما میدانید چرا تفکر شخص-محور ترویج میشود؟ چون سفره ای پهن است و با ترویج تفکر شخص-محور است که فسادها و بخوربخورها مشروعیت پیدا میکند.

▫️البته من هم مثل مجلسیها به این ساختار دولتی اصلا خوشبین نیستم. من هم ایده های متعددی دارم که میتواند منابع در اختیار دولت را زیاد کند، اما هیچ تضمینی وجود ندارد که این منابع مثل سایر منابع حیف و میل نشود و بنابرین حتی از مطرح کردن آن ایده ها هم واهمه دارم.

❗️واقعا که اعتماد چقدر چیز مهمی است...

▫️به دولت فعلی که امیدی نیست، به بسیاری از مجلسیان جدید هم امیدی نیست، امیدوارم دولت بعدی بیش از پیش ناامیدمان نکند و داوطلبانه برای محافظت بیت المال از طریق شفافیت حداکثری اقدامی بکند!

پ.ن.: "تفکر شخص-محور" عبارتی است که از چندسال پیش توسط بنده ابداع شده و به پدیده ای اشاره دارد که در این کانال درباره آن مکررا مطالبی نوشته ام.


✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️وقتی عدم تخصص منجر به اعتماد بنفس بالا میشود!

من که موضوع رساله دکترایم حباب بازار سهام بوده است به اندازه یک دهم ایشان اعتماد بنفس ندارم! نه اینکه مشکل روانی داشته باشم! بلکه میبینم که مسئله به این سادگی ها هم نیست!

▫️آن استاد مشهور اقتصاد که وقتی شاخص کل حول و حوش 500هزار واحد بود سیگنال خروج از بازار می‌داد هم اصلا تخصصش چیز دیگری بود. نمی‌دانم ایشان الان چه موضعی دارد؟

▫️«اثر دانینگ-کروگر» اشاره به این پدیده دارد که هرچه تخصص بیشتر می‌شود اعتماد بنفس کمتر می‌شود. همان چیزی که در فرهنگ خودمان می‌گوییم: «درخت هرچه پربارتر، سر به زیرتر».

▫️کاش در حوزه های خارج از تخصص خودمان با این قاطعیت اظهار نظر نمیکردیم!

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️اثر دانینگ-کروگر:

رابطه اعتماد بنفس با تجربه در انجام کار.
(محور افقی میزان تخصص است و محور عمودی میزان اعتماد بنفس.)

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:

@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️نمونه دیگری از سندروم دانینگ-کروگر: اظهار نظر عبدالرضا داوری(مشاور احمدی نژاد) درباره بورس و شرکتهای بورسی.

میبینید این پدیده رفتاری(رابطه معکوس اعتمادبنفس با تخصص) چقدر زیاد تکرار میشود؟


آقای داوری!
از اینکه به تحلیل اقتصادی و بورسی علاقمند هستید خوشحالیم.
از قضا ما هم معلمی را دوست داریم!! حالا به این فکر کن که آیا در تمام پنجاه سال آینده، E ثابت خواهد بود؟! (بگذریم که آن عدد 50 هم بشدت از واقعیت دور است)

اگر نظرت تعدیل شد، لطفا قبل از اعلام عمومی نظر بعدی‌ات، بیا تا اشکال بعدی‌ات را برایت بگوییم.

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️اثر تکاثری نرخ ارز بر شاخص کل
✍🏼مصطفی نصراصفهانی، دکترای اقتصاد مالی


در دانش اقتصاد در موارد متعددی با چیزی به نام «ضریب تکاثر» مواجه می‌شویم.(مثلا ضریب تکاثر پولی و...)

▫️شاخص کل بازار سهام هم به دلیل دوباره‌شماری‌هایی که دارد بصورت تکاثری از نرخ ارز اثر می‌پذیرد.

▫️بنابراین، این استدلال که چون نرخ ارز مثلا A برابر شده است، اگر شاخص بیش از A برابر بشود حبابی شده است، از این منظر هم دچار اشکال است.



✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️دارا دوم را بخریم؟
✍مصطفی نصراصفهانی


یکی از سوالات پرتکرار مخاطبینم این است که آیا دارا دوم را بخرند یا نه.

▫️پاسخ یک بله قاطع است. این صندوق برای افراد عادی جامعه (یعنی افرادی که شغلشان معامله گری نیست) میتواند یک گزینه مناسب با دید بلندمدت باشد و بازدهی مناسبی هم نصیب خریداران خواهد کرد.

پ.ن.: این تجویز صرفا مبتنی بر پیشبینی ام از آینده است و نه برای طرفداری از دولت یا هیچ ذینفع دیگری. چنانچه در پاسخ به این سوال که آیا اوراق سلف نفتی را بخریم یا نه، از خرید نهی میکردم.

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️در زیر آفتاب سوزان سرزمینی خشک، و در روى ریگ‌هاى تفتیده عراق روح حسین فناناپذیر است.... اى پهلوان من و اى نمونه شجاعت و اى شهسوار من، اى حسین!


اروین واشینگتون، تاریخ‌نویس آمریکایی



✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️سرمایه‌گذاری در مسکن؛ جنبه‌های پیچیده‌تر
✍🏼مصطفی نصراصفهانی، دکتری اقتصاد مالی


قبلا گفته بودم که بازدهی سرمایه‌گذاری در بازارهای سهام و طلا در سال 99 بسیار بیشتر از مسکن و ارز خواهد بود. البته همزمان به تشکیل سبد دارائی هم توصیه کرده بودم.

▫️الان می‌خواهم شرایط دیگری که سرمایه‌گذاری در مسکن را توجیه‌پذیر می‌کند بیان کنم.


➕جنبه‌های رفتاری:

▫️یکی از مهمترین علل زیان کردن در بازارهای مالی جنبه‌های رفتاری و روانی است. آنچه که مالی رفتاری ادعا می‌کند این است که خرید و فروش‌های متعدد، زیان‌گریزی و کلا ترس و طمع نابجا اگر نباشند با همین اطلاعات موجود و در دسترس هم می‌توان سودهای خوبی کسب کرد.

▫️سرمایه‌گذاری در ملک از آنجا که به طور سنتی و بخاطر نقدشوندگی پائین، هیجانات کمتری نسبت به بازارهای نقدشونده‌تر مثل سهام و سکه و طلا ایجاد می‌کند از این نظر مناسب است؛ شما بخواهید هم نمی‌توانید خیلی هیجانی عمل کنید!

▫️همچنین اگر برای خرید مسکن وام گرفته شود، اقساط منظم باعث افزایش نرخ پس‌انداز خواهد شد.


➕جنبه‌های رانتی

▫️نرخ بهره واقعی منفی وام‌های بانکی و تخصیص رانتی این وام‌ها به مصارفی همچون ملک باعث می‌شود خرید ملک علی‌رغم اینکه در کل توجیه اقتصادی ندارد، ولی با وام توجیه اقتصادی داشته باشد.

▫️هرچه نرخ تورم مسکن بالاتر باشد و نرخ بهره (موثر) وام دریافتی کمتر باشد، این اختلاف به بازدهی کل اضافه خواهد شد. بنابراین با هر نرخ تورم مسکن و نرخ موثر وامی درصدی وجود دارد که اگر درصد آورده نقدی شما برای خرید مسکن از آن مقدار کمتر باشد، سرمایه‌گذاری در مسکن توجیه خواهد داشت.

▫️مثلا با فرض تداوم شرایط چندماه گذشته من اگر بتوانم آپارتمانی را بصورت 50درصد نقدی و مابقی با وام 18 درصد خریداری کنم حتما آن آپارتمان را خریداری خواهم کرد.

➕مزیت حرفه ای

▫️گاهی ممکن است سرمایه گذاری در مسکن برای یک کارمند معمولی توجیه اقتصادی نداشته باشد، اما برای کسی که شغلش خرید و فروش ملک است، یا خودش بساز و بفروش است توجیه اقتصادی داشته باشد. یعنی محاسبات توجیه پذیری وقتی شخص حرفه اش در حوزه ملک باشد متفاوت میشود.

▫️این مسیله وقتی با دو مورد اول و دوم که در بالا ذکر شد ترکیب شود نتایج خیلی بیشتر متفاوت میشود.

▫️مثلا تصور کنید که یک سازنده بخاطر ساخت و ساز میتواند به وام ارزان و خرید نسیه مصالح و... دسترسی داشته باشد. برای چنین شخصی در شرایط تورمی به احتمال زیاد سرمایه گذاری در ساخت و ساز توجیه دارد.


پ.ن.: تحلیل بالا برای خرید مصرفی مسکن نبود و برای سرمایه‌گذاری به قصد کسب سود بود. برای مصرف، آنچه که تعیین کننده بهینگی انتخاب است، میزان رضایت روانی است.


✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️دوباره دستکاری بدون پشتوانه نظری!
✍مصطفی نصراصفهانی


دوباره زمزمه تغییر دامنه نوسان قیمت در بازار سهام در شورای عالی بورس به گوش می رسد.


▫️اما چیزی که این سیاستگذاران بی تعهد و بی تخصص اصلا به آن توجه نمیکنند هزینه های اجتماعی مستقیم و غیرمستقیمی است که این سبک سیاستگذاری بر جای میگذارد.

▫️اما همچنان در همان رهیافت شهودی (بخوانید دورهمی) خودشان هم روش ایستای مقایسه ای حاکم است.

▫️سیاستگذاری درست آن سیاستگذاری است که پیش از آن مطالعات علمی دقیق و داوری شده در سازوکاری شفاف و قابل پیگیری صورت گرفته باشد.


▫️چرا آقای جهانگیری از آن جلسه کذایی بیرون می آید و ماجرای ارز 4200تومانی را با آن اعتماد بنفس مضحک اعلام میکند؟!


▫️چرا آقای حسام آشنا که ادعای روانشناسی دارد(و البته یکی از دوستان ایشان را به یک دلقک تشبیه میکرد) بدون هیچ پشتوانه کارشناسی آن توییتهای مسخره را منتشر میکند؟!

▫️گویی این عزیزان از جنس همان سلفی بگیران مجلس هستند که متوجه شان و جایگاه خودشان نیستند!


▫️این بود جمهوری اسلامی و روی کار آمدن متخصصین متعهد؟! والله اینها نه تعهد دارند و نه تخصص!


✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️چرا سهامداری را همچنان توصیه می‌کنم؟
✍️مصطفی نصراصفهانی، دکتری اقتصاد مالی


یکی از دوستان که سبک معاملاتی بنیادی مخصوص به خودش را دارد سال گذشته وقتی قیمت سهام بانک صادرات بین 40تا 70 تومان نوسان می‌کرد از ارزشمند بودن این سهم سخن می‌گفت و هر بار بر میانگین کم کردن تاکید می‌کرد.

▫️من ولی پیش خودم می‌گفتم مگر احمقم که زمان را از دست بدهم وقتی که شرکت‌های دارویی و... دارند به سرعت رشد می‌کنند؟ در عمل، مثلا غپینو را خریدم (که در همین کانال هم سیگنال کردم) و با سود کمتر از 50درصد از آن خارج شدم! در حالی که بعد از مدتی چندین برابر شد!

▫️آن دوست عزیز علی رغم همه فشار روانی که اگر ما جای او بودیم محبور بودیم تحمل کنیم صبوری کرد و پاداشش را با ده برابر شدن ثروتش در سال 99 گرفت.

▫️این در حالی بود که من و بسیاری از مدعیانِ شبیهِ من طی یک سال، بازدهی کمتری از او داشتیم. این در حالی بود که امثال من استرس‌های شدید را متحمل شدیم و وقت ارزشمندمان را به نوعی تلف کردیم و از تمام کارهایی که در آن مدت می‌توانستیم انجام بدهیم باز ماندیم!

▫️اکثر سهام‌های بازار بسیار ارزشمندند و باید چندبرابر قیمت فعلی باشند. کافی است صبور باشیم. به عنوان مثال، ارزش بازار نیروگاه دماوند (نماد «دماوند»)، الان حدود 15 هزار میلیارد تومان است. هزینه راه‌اندازی این نیروگاه 2 میلیارد یورو بوده است! اگر قیمت هر یورو 30هزار تومان باشد، الان باید ارزش بازار نیروگاه 60 هزار میلیارد تومان باشد!! یعنی قیمت سهام آن باید چهار برابر قیمت فعلی باشد!

▫️حالا تصور کنید که بانک دی (علی رغم زیان انباشته حاصل از عملیات قبلی)، مالک 80 درصد نیروگاه مذکور است. بانک دی دارائی‌های بسیار زیادی دارد که فقط یک قلمِ آن نیروگاه دماوند است. جالب است بدانید که ارزش بازار بانک دی الان کمتر از 30هزار میلیارد تومان است!!

▫️من حاضرم با تک‌تک افرادی که ادعای حبابی بودن بازار را می‌کردند(بخصوص آن 25 اقتصاددان که آن نامه را امضا کردند) مناظره بکنم. اکثر ایشان اساسا تخصصی در این زمینه ندارند ! ایشان دچار این خطا شده‌اند که رشد شاخص را با رشد نرخ ارز مقایسه می‌کنند. در حالی که چنانچه قبلا توضیح دادم{لینک}، هر یک درصد افزایش در نرخ ارز، باید منجر به چندین درصد افزایش در شاخص کل بشود.


✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️چرا مردم سهامشان را می‌فروشند؟
✍🏼مصطفی نصراصفهانی، دکتری اقتصاد مالی

در اقتصاد رفتاری و مالی رفتاری بحث می‌‌شود که سازوکار تصمیم‌گیری در مورد خرید یا فروش دارایی تفاوت زیادی با آنچه که در اقتصاد کلاسیک توصیف می‌شد دارد. یعنی مردم برای خرید یا فروش یک دارایی به چیزهایی توجه می‌کنند که بعضا هیچ ربطی به ارزندگی واقعی سهم ممکن است نداشته باشد.

▫️بنابراین در اقتصاد رفتاری بحث می‌شود که ارزش بنیادی یک دارایی ممکن است حتی در بلندمدت هم با قیمت بازاری آن متفاوت باشد.

▫️وقتی در مورد آینده نااطمینانی پیش می‌آید، افراد بر اساس احتمالات ذهنی خودشان تصمیم به خرید یا فروش می‌گیرند.

▫️وقتی نااطمینانی بیشتر شده و حتی در مورد احتمالات آتی هم تصویر واضحی وجود ندارد توصیه می‌شود همه احتمالات برابر در نظر گرفته شود.

▫️وضعیت سهامداران فعلی به این صورت است که یا بازار را در روزهای آینده منفی ارزیابی می‌کنند(یعنی احتمال منفی بودن را بیشتر می‌دانند) و نتیجتا فروش را عاقلانه می‌دانند، یا اینکه دچار نااطمینانی کامل هستند که در این صورت هم باید احتمالها را برابر در نظر بگیرند. مشکل اینجاست که دامنه نوسان 5 درصدی باعث می‌شود ضرر حاصل از افت 5درصدی بیشتر از سود حاصل از رشد 5درصدی باشد. وقتی که درد زیان را بیش از دوبرابر لذت سود یکسان بدانیم آن وقت به این نتیجه می‌رسیم که حتی اگر کسی دچار نااطمینانی کامل هم باشد، در کوتاه مدت فروش برای او توجیه اقتصادی دارد.

▫️با وجود دامنه نوسان، شخص فروشنده احساس جاماندن از بازار را هم نخواهد داشت و این اطمینان را دارد که حتی اگر پیش‌بینی‌اش اشتباه هم از آب در بیاید، می‌تواند دوباره ورود کند!


▫️با مقدمات فوق بهتر می‌توان وضعیت افرادی که در صف فروش می‌نشینند را درک کرد.

▫️مردم میفروشند چون فکر میکنند بقیه میفروشند. چیزی که کینز از آن با عنوان مسابقه زیبایی یا Beauty contest یاد میکند.

پ.ن.: شاید برداشتن دامنه نوسان بتواند کمک‌کننده به نظر برسد اما جوانب زیادی هستند که باید بررسی شده و بعد از شبیه‌سازی کامپیوتری اقدام به این تغییر کرد.

✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance

⭕️◻️یکی از بهترین سخنرانیها در جواب به 25 اقتصاددان معتقد به حبابی بودن بازار سهام.



✔️کانال تخصصی اقتصاد و مالی رفتاری:
@BehavioralEconomicsAndFinance