Forwarded from 🌸طب و زندگے اسـلامے🌸 (𝑺𝒆𝒚𝒚𝒆𝒅 𝑴𝒐𝒉𝒂𝒎𝒎𝒂𝒅 𝑱𝒂𝒗𝒂𝒅 𝑴𝒐𝒖𝒔𝒂𝒗𝒊)
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
✨ماجرای معجزه در درمان یکی از بیماران با طب اسلامی در برنامهی زندگی پس از زندگی
پ.ن ۱: مسلم است که این شخص در تلویزیون نمیتوانست نام دارو را ذکر کند ولی از صحبتهایش واضح است که منظورش داروهای طب اسلامی است و مؤید آن دهها ماجرای مشابهی است که درمانگران طب اسلامی بارها تجربه کردند و ویدیوهای آن موجود است.
پ.ن ۲: احتمالاً آن قرص قهوهای رنگ با آن شربت، جامع امام رضا علیه السلام با آب رازیانه بود که برای درمان ریه است و حداقل برای سه شب تجویز میشود وگرنه باید جامع امام عسکری (سر مکتوم) یا قرص خون امام رضا علیهما السلام باشد که این دو هم به شکل قرص بوده و با حمال تجویز میشوند.
پ.ن۳: از این خوابها و نشانههای منسوب به اهل بیت علیهم السلام در درمانهای طب اسلامی بارها اتفاق افتاده و بنده نیز بیماری داشتم که از طرف امام رضا علیه السلام در خواب، مشخصاتم و حتی نوع پوشش و عبای سفیدم را میدانست که از درد زیاد به آن حضرت شکایت برده بود و پاسخ گرفت که «درمان ما برای تو نزد آن سید با عبای سفید است» و او وقتی مرا دید که مشغول تدریس #رساله_ذهبیه امام رضا علیه السلام بودم!
#تجارب_درمانی
@TebboZendegieEslami
پ.ن ۱: مسلم است که این شخص در تلویزیون نمیتوانست نام دارو را ذکر کند ولی از صحبتهایش واضح است که منظورش داروهای طب اسلامی است و مؤید آن دهها ماجرای مشابهی است که درمانگران طب اسلامی بارها تجربه کردند و ویدیوهای آن موجود است.
پ.ن ۲: احتمالاً آن قرص قهوهای رنگ با آن شربت، جامع امام رضا علیه السلام با آب رازیانه بود که برای درمان ریه است و حداقل برای سه شب تجویز میشود وگرنه باید جامع امام عسکری (سر مکتوم) یا قرص خون امام رضا علیهما السلام باشد که این دو هم به شکل قرص بوده و با حمال تجویز میشوند.
پ.ن۳: از این خوابها و نشانههای منسوب به اهل بیت علیهم السلام در درمانهای طب اسلامی بارها اتفاق افتاده و بنده نیز بیماری داشتم که از طرف امام رضا علیه السلام در خواب، مشخصاتم و حتی نوع پوشش و عبای سفیدم را میدانست که از درد زیاد به آن حضرت شکایت برده بود و پاسخ گرفت که «درمان ما برای تو نزد آن سید با عبای سفید است» و او وقتی مرا دید که مشغول تدریس #رساله_ذهبیه امام رضا علیه السلام بودم!
#تجارب_درمانی
@TebboZendegieEslami
Forwarded from 🌸طب و زندگے اسـلامے🌸 (𝑺𝒆𝒚𝒚𝒆𝒅 𝑴𝒐𝒉𝒂𝒎𝒎𝒂𝒅 𝑱𝒂𝒗𝒂𝒅 𝑴𝒐𝒖𝒔𝒂𝒗𝒊)
💐🌷🌸🌺ولادت نور جهان تاب، امام ملک و ملکوت، عالم آل محمد صلوات الله علیهم و اول مؤلف طب اسلامی حضرت امام علی بن موسی الرضا علیه آلاف التحیة و الثناء و السلام بر همهی شیعیان مبارک باد🌺🌸🌷💐
🌹در دنیای امروز با وجود گسترش بیماریهای فراوان بر همهی شیعیان لازم و بسیار ضروری است که کتاب طب این امام بزرگوار یعنی #رساله_ذهبیه که اولین کتاب رسمی طب اسلامی در کل تاریخ اسلام است را به یکدیگر و همچنین به کل جهانیان معرفی کنند؛ چرا که خود حضرت در آن تصریح کردند که: هرآنچه برای سیاست و تدبیر بدن نیاز است را نوشتم و هرکسی به این کتابم عمل کند، برای او کافی است و از هر بیماری در امان بوده و جسمش سالم میشود.
🌸به همین مناسبت این مژده را به متمسکین طب اهل بیت علیهم السلام میدهم که متن رساله ذهبیه هم اکنون با یازده نسخهی خطی تقابل شده و در حال تقابل با نسخهی دوازدهم است و چیزی تا اتمام و اکمال تصحیح متن آن باقی نمانده و ان شاء الله در آیندهای بسیار نزدیک به طور رسمی به همراه یک مقدمه در اثبات صدور آن از امام رضا علیه السلام، چاپ و منتشر خواهد شد.🌸
#رساله_ذهبیه_سند_افتخار_شیعه_در_طب
#رساله_ذهبیه_مشتی_محکم_بر_دهان_مخالفین_طب_اسلامی
#رساله_ذهبیه_از_معتبرترین_و_مشهورترین_نگاشته_های_معصوم
#رساله_ذهبیه_اولین_کتاب_مستقل_طب_در_تاریخ_اسلام
@TebboZendegieEslami
🌹در دنیای امروز با وجود گسترش بیماریهای فراوان بر همهی شیعیان لازم و بسیار ضروری است که کتاب طب این امام بزرگوار یعنی #رساله_ذهبیه که اولین کتاب رسمی طب اسلامی در کل تاریخ اسلام است را به یکدیگر و همچنین به کل جهانیان معرفی کنند؛ چرا که خود حضرت در آن تصریح کردند که: هرآنچه برای سیاست و تدبیر بدن نیاز است را نوشتم و هرکسی به این کتابم عمل کند، برای او کافی است و از هر بیماری در امان بوده و جسمش سالم میشود.
🌸به همین مناسبت این مژده را به متمسکین طب اهل بیت علیهم السلام میدهم که متن رساله ذهبیه هم اکنون با یازده نسخهی خطی تقابل شده و در حال تقابل با نسخهی دوازدهم است و چیزی تا اتمام و اکمال تصحیح متن آن باقی نمانده و ان شاء الله در آیندهای بسیار نزدیک به طور رسمی به همراه یک مقدمه در اثبات صدور آن از امام رضا علیه السلام، چاپ و منتشر خواهد شد.🌸
#رساله_ذهبیه_سند_افتخار_شیعه_در_طب
#رساله_ذهبیه_مشتی_محکم_بر_دهان_مخالفین_طب_اسلامی
#رساله_ذهبیه_از_معتبرترین_و_مشهورترین_نگاشته_های_معصوم
#رساله_ذهبیه_اولین_کتاب_مستقل_طب_در_تاریخ_اسلام
@TebboZendegieEslami
Forwarded from 🌸طب و زندگے اسـلامے🌸 (𝑺𝒆𝒚𝒚𝒆𝒅 𝑴𝒐𝒉𝒂𝒎𝒎𝒂𝒅 𝑱𝒂𝒗𝒂𝒅 𝑴𝒐𝒖𝒔𝒂𝒗𝒊)
⚠️حساب علم را از سیاستمداران آن جدا کنید همانگونه که حساب دین را از متدینین و مبلغان آن جدا میکنید.
همانطور که قبلا نیز بارها عرض کردم اصل «تجربه» در روایات متعددی آمده و یکی از راههای کسب علم از طریق تجربه، «آزمایش» و «تکرار واقعه در گذر زمان» است که به صراحت در بیان امام رضا علیه السلام در آغاز #رساله_ذهبیه آمده است.
علوم تجربی مسیر طبیعی خود را دارند طی میکنند و هر روز با تجربههای بیشتر بر دانش و معلومات آن افزوده میشود. هرچند روش تجربه و نتیجه گیریهای علمی باید اصلاح شود ولی هرچه علوم تجربی جلوتر میرود، به گزارههای دین و ائمه علیهم السلام نزدیکتر میشود.
پس بهتر است به جای ستیز و درافتادن با خود این علوم و اعلام جنگ و مبارزه علنی، با آنها به لسان خودشان سخن گفته و سعی کنیم به جای “شعار” به “اثبات” بپردازیم.
اگر به جای آن که صدها ادعا از طب اسلامی بیان کنید (که متاسفانه در بسیاری از موارد همینطور است) به اثبات آن بپردازید آنوقت بدون نیاز به شعار و بلندگو خواهید دید که حتی بی دینها هم سمت آن خواهند آمد.
اگر میبینید بعضی از سیاستمداران دنیا با طب جدید، نسل کشی و عقیم سازی و کشتار جمعی میکنند این را به پای خود طب جدید نگذارید.
⁉️آیا خوب است که مردم عمل ریاکاران و منافقان و ظالمانِ عمامه به سر را ببینند و بگویند: «اصلا از اساس، دین و مذهب دروغ است و برای چپاول و حکومت بر مردم ساخته شده»؟!
❓پس چرا ما همین برداشت غلط را نسبت به علوم تجربی داشته باشیم؟
❗️به جرأت میتوانم بگویم که مطالب صحیح و یقینی پزشکی جدید از مطالب غلط آن بیشتر است و برداشتهای غلط و گزارههای باطل در طب سنتی و طب اسلامیای که امروزه در کشور رایج است بیش از مطالب صحیح آن است!
ان شاء الله در آینده به این باورهای غلط در طب اسلامی و سنتی میپردازیم.
✍🏻سیّد محمّد جواد موسوے
@TebboZendegieEslami
همانطور که قبلا نیز بارها عرض کردم اصل «تجربه» در روایات متعددی آمده و یکی از راههای کسب علم از طریق تجربه، «آزمایش» و «تکرار واقعه در گذر زمان» است که به صراحت در بیان امام رضا علیه السلام در آغاز #رساله_ذهبیه آمده است.
علوم تجربی مسیر طبیعی خود را دارند طی میکنند و هر روز با تجربههای بیشتر بر دانش و معلومات آن افزوده میشود. هرچند روش تجربه و نتیجه گیریهای علمی باید اصلاح شود ولی هرچه علوم تجربی جلوتر میرود، به گزارههای دین و ائمه علیهم السلام نزدیکتر میشود.
پس بهتر است به جای ستیز و درافتادن با خود این علوم و اعلام جنگ و مبارزه علنی، با آنها به لسان خودشان سخن گفته و سعی کنیم به جای “شعار” به “اثبات” بپردازیم.
اگر به جای آن که صدها ادعا از طب اسلامی بیان کنید (که متاسفانه در بسیاری از موارد همینطور است) به اثبات آن بپردازید آنوقت بدون نیاز به شعار و بلندگو خواهید دید که حتی بی دینها هم سمت آن خواهند آمد.
اگر میبینید بعضی از سیاستمداران دنیا با طب جدید، نسل کشی و عقیم سازی و کشتار جمعی میکنند این را به پای خود طب جدید نگذارید.
⁉️آیا خوب است که مردم عمل ریاکاران و منافقان و ظالمانِ عمامه به سر را ببینند و بگویند: «اصلا از اساس، دین و مذهب دروغ است و برای چپاول و حکومت بر مردم ساخته شده»؟!
❓پس چرا ما همین برداشت غلط را نسبت به علوم تجربی داشته باشیم؟
❗️به جرأت میتوانم بگویم که مطالب صحیح و یقینی پزشکی جدید از مطالب غلط آن بیشتر است و برداشتهای غلط و گزارههای باطل در طب سنتی و طب اسلامیای که امروزه در کشور رایج است بیش از مطالب صحیح آن است!
ان شاء الله در آینده به این باورهای غلط در طب اسلامی و سنتی میپردازیم.
✍🏻سیّد محمّد جواد موسوے
@TebboZendegieEslami
Forwarded from 🌸طب و زندگے اسـلامے🌸 (ســـــیـد جــواد مــــوســــوے)
📜صفحهی اول نسخهی خطی #رساله_ذهبیه در کتابخانه اسکوریال اسپانیا
✔️با طریقی متفاوت از همهی طریقهای موجود، از برادر زادهی شیخ صدوق تا ابن جمهور که همهی افراد آن، ثقه، عالم و جلیل القدر هستند.
📄متن سند این نسخه:
«قال الشیخ حسن بن حسين بن بابويه حدثني جعفر بن محمد قال أخبرني أبوعبدالله محمد بن وهبان بن صمد بن حماد بن بشير البصري الازدي المعروف بالدبيلي الهنائی فيما أجازه لي في جامع الکوفه سنة ثمان و ثمانين و ثلاثمائة علي يد والدي محمد بن احمد العباس رحمة الله عليه قال حدثني محمد ابي [ابن] الحسن [بن] محمد بن جمهور قال حدثني أبي [الحسن قال حدثني ابي] و كان خاصاً عالماً مولانا ابي الحسن علي بن موسي الرضا عليه السلام...الخبر»
❇️که باتوجه به باقی نسخ در نام این جمهورها تصحیف رخ داده است.
⁉️چرا منکران رساله و مدعیان جعل آن، با وجود در دست داشتن این نسخه هیچ اشاره ای به این طریق که جزو بهترین طریقهای موجود تا ابن جمهور است نکردند؟!
@TebboZendegieEslami
✔️با طریقی متفاوت از همهی طریقهای موجود، از برادر زادهی شیخ صدوق تا ابن جمهور که همهی افراد آن، ثقه، عالم و جلیل القدر هستند.
📄متن سند این نسخه:
«قال الشیخ حسن بن حسين بن بابويه حدثني جعفر بن محمد قال أخبرني أبوعبدالله محمد بن وهبان بن صمد بن حماد بن بشير البصري الازدي المعروف بالدبيلي الهنائی فيما أجازه لي في جامع الکوفه سنة ثمان و ثمانين و ثلاثمائة علي يد والدي محمد بن احمد العباس رحمة الله عليه قال حدثني محمد ابي [ابن] الحسن [بن] محمد بن جمهور قال حدثني أبي [الحسن قال حدثني ابي] و كان خاصاً عالماً مولانا ابي الحسن علي بن موسي الرضا عليه السلام...الخبر»
❇️که باتوجه به باقی نسخ در نام این جمهورها تصحیف رخ داده است.
⁉️چرا منکران رساله و مدعیان جعل آن، با وجود در دست داشتن این نسخه هیچ اشاره ای به این طریق که جزو بهترین طریقهای موجود تا ابن جمهور است نکردند؟!
@TebboZendegieEslami
Forwarded from 🌸طب و زندگے اسـلامے🌸 (ســـــیـد جــواد مــــوســــوے)
📜باز هم نسخه جدید از #رساله_ذهبیه
📚اینبار در بزرگترین منبع مخطوطات جهان یعنی کتابخانه های ترکیه
❗️یک نسخه مربوط به قرن ۸ و یکی هم مربوط به قرن ۹ که یک پزشک معروف مصری آن را نوشته است.
⁉️جای سؤال است که چرا منکران رساله قبل از آنکه یک جستجوی ساده دربارهی نسخههای آن داشته باشند به راحتی آن را انکار و رد کرده و اتهام جعل به آن میزنند؟!
@TebboZendegieEslami
📚اینبار در بزرگترین منبع مخطوطات جهان یعنی کتابخانه های ترکیه
❗️یک نسخه مربوط به قرن ۸ و یکی هم مربوط به قرن ۹ که یک پزشک معروف مصری آن را نوشته است.
⁉️جای سؤال است که چرا منکران رساله قبل از آنکه یک جستجوی ساده دربارهی نسخههای آن داشته باشند به راحتی آن را انکار و رد کرده و اتهام جعل به آن میزنند؟!
@TebboZendegieEslami
Forwarded from 🌸طب و زندگے اسـلامے🌸 (ســـید جـواد مــوســــوے)
❗️بسیار عجیب❗️
📜نسخهای از #رساله_ذهبیه، منسوب به خط امام هادی علیه السلام!
📌این نسخه به شمارهی ۶۱۶۹/۱۹ در کتابخانه «ملک» تهران موجود است.
⁉️مخالفان رساله ذهبیه و مدعیان جعل آن، چگونه بدون بررسی این نسخهها آن را رد کرده و جعلی میخوانند؟!
پ.ن: به اعتقاد بنده در عبارت «علی بن محمد بن علی بن موسی»، واژهی «بن» به جای «عن» نشسته و تصحیف شده است و با توجه به قرائنی از این نسخه و نسخهی نوفلی و همچنین شواهد دیگر، این نام، نام «ابوالحسن علی بن محمد بن سلیمان النوفلی» است و ایشان این رساله را به خط خود نوشتند.
@TebboZendegieEslami
📜نسخهای از #رساله_ذهبیه، منسوب به خط امام هادی علیه السلام!
📌این نسخه به شمارهی ۶۱۶۹/۱۹ در کتابخانه «ملک» تهران موجود است.
⁉️مخالفان رساله ذهبیه و مدعیان جعل آن، چگونه بدون بررسی این نسخهها آن را رد کرده و جعلی میخوانند؟!
پ.ن: به اعتقاد بنده در عبارت «علی بن محمد بن علی بن موسی»، واژهی «بن» به جای «عن» نشسته و تصحیف شده است و با توجه به قرائنی از این نسخه و نسخهی نوفلی و همچنین شواهد دیگر، این نام، نام «ابوالحسن علی بن محمد بن سلیمان النوفلی» است و ایشان این رساله را به خط خود نوشتند.
@TebboZendegieEslami
Forwarded from 🌸طب و زندگے اسـلامے🌸 (𝑺𝒆𝒚𝒚𝒆𝒅 𝑴𝒐𝒉𝒂𝒎𝒎𝒂𝒅 𝑱𝒂𝒗𝒂𝒅 𝑴𝒐𝒖𝒔𝒂𝒗𝒊)
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمد الله با عنایات و توجهات امام علی بن موسی الرضا علیه السلام پس از کنکاش و تلاشهای پی در پی در تصحیح متن #رساله_ذهبیه و تقابل واو به واو کلمات نسخ متعدد آن، علاوه بر آنچه پیشتر عرض شد چند مسألهی مهم دیگر نیز روشن گردید که به اطلاع محبین اهل بیت علیهم السلام و متعلمین علوم ایشان و هواداران طب اسلامی میرسانم:
۱-با قرائن متعدد سند نسخهای که در نزد مرحوم کرکی بوده کشف شد که به «ابو محمد حسن بن محمد نوفلی» و او از پدرش برمیگردد.
۲-مراحل تغییرات و تصحیفات و اضافات در نسخهها به دست آمد که هر یک در طبقهی کدام راوی رخ داده است.
۳-مظنون اصلیِ اولین اصلاحات و تصحیحات نسخهای خصوصاً شرح مزجیِ عباراتِ مربوط به شراب حلال، «ابو محمد حسن بن محمد بن جمهور» است که چندین شاهد بر اثبات این مسأله و چندین قرینه بر رفع اتهام از دیگر راویان و کاتبان وجود دارد.
۴-با احتمال بسیار قوی و نزدیک به یقین پی برده شد که مهمترین اضافات و شرح مزجیِ رساله خصوصاً تدابیر فصول سال و ماههای رومی توسط «ابوالحسن خلف بن محمد ماوردی» و یا کاتب نسخهای که او روایت کرده صورت گرفته است که برای افرادی که از این تغییرات آگاه نیستند تفاوتی جدی در استنباط اصول و فروع اساسی طب اسلامی ایجاد میکند.
۵-شواهدی بیشتر بر این به دست آمد که نسخهی مروی از نوفلی و نیز نسخهی نامهی مأمون علیه اللعنة توسط «ابوالحسن علی بن محمد بن سلیمان نوفلی» کتابت و استنساخ شده است.
این پنج مهم کمک بسیار شایانی در استخراج اصیلترین متن رساله ذهبیه میکند که از خداوند متعال، توفیق و فرصت اتمام کامل آن را عاجزانه تمنا میکنم.🙏🏻
✍🏻سیّد محمّد جواد موسوے
چهارشنبه ۱۲ ربیع الثانی ۱۴۴۳
@TebboZendegieEslami
الحمد الله با عنایات و توجهات امام علی بن موسی الرضا علیه السلام پس از کنکاش و تلاشهای پی در پی در تصحیح متن #رساله_ذهبیه و تقابل واو به واو کلمات نسخ متعدد آن، علاوه بر آنچه پیشتر عرض شد چند مسألهی مهم دیگر نیز روشن گردید که به اطلاع محبین اهل بیت علیهم السلام و متعلمین علوم ایشان و هواداران طب اسلامی میرسانم:
۱-با قرائن متعدد سند نسخهای که در نزد مرحوم کرکی بوده کشف شد که به «ابو محمد حسن بن محمد نوفلی» و او از پدرش برمیگردد.
۲-مراحل تغییرات و تصحیفات و اضافات در نسخهها به دست آمد که هر یک در طبقهی کدام راوی رخ داده است.
۳-مظنون اصلیِ اولین اصلاحات و تصحیحات نسخهای خصوصاً شرح مزجیِ عباراتِ مربوط به شراب حلال، «ابو محمد حسن بن محمد بن جمهور» است که چندین شاهد بر اثبات این مسأله و چندین قرینه بر رفع اتهام از دیگر راویان و کاتبان وجود دارد.
۴-با احتمال بسیار قوی و نزدیک به یقین پی برده شد که مهمترین اضافات و شرح مزجیِ رساله خصوصاً تدابیر فصول سال و ماههای رومی توسط «ابوالحسن خلف بن محمد ماوردی» و یا کاتب نسخهای که او روایت کرده صورت گرفته است که برای افرادی که از این تغییرات آگاه نیستند تفاوتی جدی در استنباط اصول و فروع اساسی طب اسلامی ایجاد میکند.
۵-شواهدی بیشتر بر این به دست آمد که نسخهی مروی از نوفلی و نیز نسخهی نامهی مأمون علیه اللعنة توسط «ابوالحسن علی بن محمد بن سلیمان نوفلی» کتابت و استنساخ شده است.
این پنج مهم کمک بسیار شایانی در استخراج اصیلترین متن رساله ذهبیه میکند که از خداوند متعال، توفیق و فرصت اتمام کامل آن را عاجزانه تمنا میکنم.🙏🏻
✍🏻سیّد محمّد جواد موسوے
چهارشنبه ۱۲ ربیع الثانی ۱۴۴۳
@TebboZendegieEslami
Forwarded from 🌸طب و زندگے اسـلامے🌸 (𝑺𝒆𝒚𝒚𝒆𝒅 𝑴𝒐𝒉𝒂𝒎𝒎𝒂𝒅 𝑱𝒂𝒗𝒂𝒅 𝑴𝒐𝒖𝒔𝒂𝒗𝒊)
دروغ بستن به امام رضا علیه السلام و یک توصیهی غلط:
"امام رضا علیه السلام: خوردن همیشگی تخم مرغ سبب پیدایش کک و مک در صورت میشود.
هر روز تخم مرغ نخورید."
✍🏻متأسفانه مانند این ترجمههای غلط در میان روایات، خصوصاً در میان روایات طبی و از آن بیشتر در عبارات #رساله_ذهبیه بسیار زیاد است.
این دروغهایی که بیشتر به امام رضا علیه السلام نسبت داده میشود غالباً به علت بیمبنایی و پیروی از ذوق نفسی در ترجمهی روایات و بیاطلاعی از نسخههای مختلف رساله ذهبیه است.
اولاً: لفظ «البیض» به معنای تخم مرغ نیست بلکه همهی تخمهای پرندگان را شامل میشود و این از روایات متعدد در موضوع «البیض» واضح است. هرچند در هر روایت باید تشخیص داد که مراد امام، تخم حلالِ کدام پرنده است.
ثانیاً: همانطور که در پست بعدی نشان میدهیم، در ۸ نسخه از اصلیترین نسخ رساله به جای کلمهی «البیض» (=تخم پرنده)، کلمهی «البصل» (=پیاز) آمده است و با توجه به بررسیهایی که بر روی این نسخ انجام دادهایم بدون شک عبارت «البصل» (=پیاز) صحیح است؛ بنابراین ترجمهی درست عبارت امام رضا علیه السلام این است:
«مداومت بر خوردن پیاز، کک و مک را در صورت پدید میآورَد.»
✍🏻روایت زیر نیز قرینهای بر درستی انتخاب «البصل» به جای «البیض» محسوب میشود:
روایت اول:
امام صادق علیه السلام فرمود: «پیاز بوی دهان را خوش و کمر را محکم و پوست را نازک میکند.» (کافی، ج ۶، ص ۳۷۴ و المحاسن ج ۲، ص ۵۲۲)
✓به همین سبب مداومت بر خوردن پیاز موجب نازکی بیش از حد پوست و در نتیجه آسیب پذیری آن نسبت به مواد درون خون شده و در نهایت، بروز کک و مک و حتی پیدایش مویرگهای خونی در پوست صورت را به دنبال دارد.
✍🏻اما دربارهی تخم پرندگان (و تخم مرغ) -به جز یک روایت که مداومت بر آن را موجب لاغری میداند و جلوتر به توضیح آن خواهیم پرداخت- مجموع روایات نشان میدهد مداومت بر خوردن تخم پرندگان و تخم مرغ نه تنها منعی نداشته بلکه فواید ویژهای نیز به دنبال دارد:
روایت دوم:
امام صادق علیه السلام فرمود: «هر کس فرزند ندارد پس باید تخم پرنده بخورد و باید بسیار هم از آن بخورد.» (المحاسن ج ۲، ص ۴۸۱)
روایت سوم:
امام موسی کاظم علیه السلام فرمود: «زیاد خوردن تخم پرنده بر فرزند میافزاید.» (کافی، ج ۶، ص ۳۲۵ و من لا يحضره الفقيه ج ۳، ص ۳۵۱)
✓همچنین در روایت بعدی، تخم پرنده (و تخم مرغ) را جایگزین گوشت میداند! این در حالی است که رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «اگر هر روز گوشت پیدا کنم میخورم.» (مشکاة الأنوار ج ۱، ص ۲۶۲) که با انضمام روایت زیر به این سخن، نتیجه میشود که انسان میتواند هر روز تخم پرندگان یا تخم مرغ بخورد:
روایت چهارم:
امام صادق علیه السلام از تخم پرنده یاد کرد و فرمود: «بدانید که آن سبک است و وابستگی به گوشت را از بین میبرد ولی سنگینی گوشت در آن نیست.» (کافی ج ۶، ص ۳۲۴ و المحاسن ج ۲، ص ۴۸۱)
✍🏻افرادی که زیاد گوشت میخورند به حالتی دچار میشوند که چیزی جز گوشت، ضعف و گرسنگیشان را برطرف نمیکند و هرچقدر هم غذای غیرگوشتی بخورند همچنان میل شدید به گوشت دارند. به این حالت «قرم اللحم» میگویند. اما اگر تخم پرنده یا تخم مرغ بخورند این حالت از آنان برطرف میشود. پس میتوان به جای هر روز گوشت خوردن، هر روز تخم پرنده یا تخم مرغ خورد. پس مصرف هرروزهی تخم مرغ هیچ ضرری ندارد و البته هیچ اشکالی هم به مصرف همزمان آن با گوشت قرمز نیست:
روایت پنجم:
پیامبری از پیامبران به سوی خداوند عز و جل از کمبود نسل گله کرد. پس خداوند فرمود: «گوشت را با تخم پرنده بخور.» (کافی ج ۶، ص ۳۲۴ و المحاسن ج ۲، ص ۴۸۱)
✍🏻و اما روایتی که به ظاهر، مداومت بر خوردن تخم پرندگان مثل تخم مرغ را مضر میداند:
روایت ششم:
عَن أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: ثَلاَثَةٌ يُسمِنَّ وَ ثَلاَثَةٌ يُهزِلنَ فَأَمَّا اَلَّتِي يُسمِنَّ فَإِدمَانُ اَلْحَمَّامِ وَ شَمُّ اَلرَّائِحَةِ اَلطَّيِّبَةِ وَ لُبسُ اَلثِّيَابِ اَللَّيِّنَةِ وَ أَمَّا اَلَّتِي يُهزِلنَ فَإِدمَانُ أَكلِ اَلبَيضِ وَ اَلسَّمَكِ وَ اَلطَّلعِ
امام صادق علیه السلام فرمود: «سه چیز چاق میکند و سه چیز لاغر میکند، و اما آن سه که چاق میکند: مداومت بر حمام و بوییدن بوی خوش و پوشیدن لباس نرم است. و اما آن سه که لاغر میکند: مداومت بر خوردن تخم پرنده (یا غذای سفید) و ماهی و شکوفهی خرماست.» (الخصال ج ۱، ص ۱۵۵)
✓البته در نسخهی مکارم اخلاق در ادامه آمده: راوی پرسید: مداومت بر حمام یعنی هر روز؟ حضرت فرمود: «نه. چون که اگر هر روز حمام برود از گوشتش کم میشود (و چاق نمیکند.)» (مکارم الأخلاق ج ۱، ص ۵۴)
✓این روایت به ظاهر مداومت بر خوردن تخم پرندگان مانند تخم مرغ را موجب لاغری میداند اما دارای نکاتی است که در پست بعد عرض خواهیم کرد.
ادامه دارد...
@TebboZendegieEslami
"امام رضا علیه السلام: خوردن همیشگی تخم مرغ سبب پیدایش کک و مک در صورت میشود.
هر روز تخم مرغ نخورید."
✍🏻متأسفانه مانند این ترجمههای غلط در میان روایات، خصوصاً در میان روایات طبی و از آن بیشتر در عبارات #رساله_ذهبیه بسیار زیاد است.
این دروغهایی که بیشتر به امام رضا علیه السلام نسبت داده میشود غالباً به علت بیمبنایی و پیروی از ذوق نفسی در ترجمهی روایات و بیاطلاعی از نسخههای مختلف رساله ذهبیه است.
اولاً: لفظ «البیض» به معنای تخم مرغ نیست بلکه همهی تخمهای پرندگان را شامل میشود و این از روایات متعدد در موضوع «البیض» واضح است. هرچند در هر روایت باید تشخیص داد که مراد امام، تخم حلالِ کدام پرنده است.
ثانیاً: همانطور که در پست بعدی نشان میدهیم، در ۸ نسخه از اصلیترین نسخ رساله به جای کلمهی «البیض» (=تخم پرنده)، کلمهی «البصل» (=پیاز) آمده است و با توجه به بررسیهایی که بر روی این نسخ انجام دادهایم بدون شک عبارت «البصل» (=پیاز) صحیح است؛ بنابراین ترجمهی درست عبارت امام رضا علیه السلام این است:
«مداومت بر خوردن پیاز، کک و مک را در صورت پدید میآورَد.»
✍🏻روایت زیر نیز قرینهای بر درستی انتخاب «البصل» به جای «البیض» محسوب میشود:
روایت اول:
امام صادق علیه السلام فرمود: «پیاز بوی دهان را خوش و کمر را محکم و پوست را نازک میکند.» (کافی، ج ۶، ص ۳۷۴ و المحاسن ج ۲، ص ۵۲۲)
✓به همین سبب مداومت بر خوردن پیاز موجب نازکی بیش از حد پوست و در نتیجه آسیب پذیری آن نسبت به مواد درون خون شده و در نهایت، بروز کک و مک و حتی پیدایش مویرگهای خونی در پوست صورت را به دنبال دارد.
✍🏻اما دربارهی تخم پرندگان (و تخم مرغ) -به جز یک روایت که مداومت بر آن را موجب لاغری میداند و جلوتر به توضیح آن خواهیم پرداخت- مجموع روایات نشان میدهد مداومت بر خوردن تخم پرندگان و تخم مرغ نه تنها منعی نداشته بلکه فواید ویژهای نیز به دنبال دارد:
روایت دوم:
امام صادق علیه السلام فرمود: «هر کس فرزند ندارد پس باید تخم پرنده بخورد و باید بسیار هم از آن بخورد.» (المحاسن ج ۲، ص ۴۸۱)
روایت سوم:
امام موسی کاظم علیه السلام فرمود: «زیاد خوردن تخم پرنده بر فرزند میافزاید.» (کافی، ج ۶، ص ۳۲۵ و من لا يحضره الفقيه ج ۳، ص ۳۵۱)
✓همچنین در روایت بعدی، تخم پرنده (و تخم مرغ) را جایگزین گوشت میداند! این در حالی است که رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: «اگر هر روز گوشت پیدا کنم میخورم.» (مشکاة الأنوار ج ۱، ص ۲۶۲) که با انضمام روایت زیر به این سخن، نتیجه میشود که انسان میتواند هر روز تخم پرندگان یا تخم مرغ بخورد:
روایت چهارم:
امام صادق علیه السلام از تخم پرنده یاد کرد و فرمود: «بدانید که آن سبک است و وابستگی به گوشت را از بین میبرد ولی سنگینی گوشت در آن نیست.» (کافی ج ۶، ص ۳۲۴ و المحاسن ج ۲، ص ۴۸۱)
✍🏻افرادی که زیاد گوشت میخورند به حالتی دچار میشوند که چیزی جز گوشت، ضعف و گرسنگیشان را برطرف نمیکند و هرچقدر هم غذای غیرگوشتی بخورند همچنان میل شدید به گوشت دارند. به این حالت «قرم اللحم» میگویند. اما اگر تخم پرنده یا تخم مرغ بخورند این حالت از آنان برطرف میشود. پس میتوان به جای هر روز گوشت خوردن، هر روز تخم پرنده یا تخم مرغ خورد. پس مصرف هرروزهی تخم مرغ هیچ ضرری ندارد و البته هیچ اشکالی هم به مصرف همزمان آن با گوشت قرمز نیست:
روایت پنجم:
پیامبری از پیامبران به سوی خداوند عز و جل از کمبود نسل گله کرد. پس خداوند فرمود: «گوشت را با تخم پرنده بخور.» (کافی ج ۶، ص ۳۲۴ و المحاسن ج ۲، ص ۴۸۱)
✍🏻و اما روایتی که به ظاهر، مداومت بر خوردن تخم پرندگان مثل تخم مرغ را مضر میداند:
روایت ششم:
عَن أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ قَالَ: ثَلاَثَةٌ يُسمِنَّ وَ ثَلاَثَةٌ يُهزِلنَ فَأَمَّا اَلَّتِي يُسمِنَّ فَإِدمَانُ اَلْحَمَّامِ وَ شَمُّ اَلرَّائِحَةِ اَلطَّيِّبَةِ وَ لُبسُ اَلثِّيَابِ اَللَّيِّنَةِ وَ أَمَّا اَلَّتِي يُهزِلنَ فَإِدمَانُ أَكلِ اَلبَيضِ وَ اَلسَّمَكِ وَ اَلطَّلعِ
امام صادق علیه السلام فرمود: «سه چیز چاق میکند و سه چیز لاغر میکند، و اما آن سه که چاق میکند: مداومت بر حمام و بوییدن بوی خوش و پوشیدن لباس نرم است. و اما آن سه که لاغر میکند: مداومت بر خوردن تخم پرنده (یا غذای سفید) و ماهی و شکوفهی خرماست.» (الخصال ج ۱، ص ۱۵۵)
✓البته در نسخهی مکارم اخلاق در ادامه آمده: راوی پرسید: مداومت بر حمام یعنی هر روز؟ حضرت فرمود: «نه. چون که اگر هر روز حمام برود از گوشتش کم میشود (و چاق نمیکند.)» (مکارم الأخلاق ج ۱، ص ۵۴)
✓این روایت به ظاهر مداومت بر خوردن تخم پرندگان مانند تخم مرغ را موجب لاغری میداند اما دارای نکاتی است که در پست بعد عرض خواهیم کرد.
ادامه دارد...
@TebboZendegieEslami
Forwarded from 🌸طب و زندگے اسـلامے🌸 (𝑺𝒆𝒚𝒚𝒆𝒅 𝑴𝒐𝒉𝒂𝒎𝒎𝒂𝒅 𝑱𝒂𝒗𝒂𝒅 𝑴𝒐𝒖𝒔𝒂𝒗𝒊)
📙تصویری از کتاب «الرسالة المذهبة» که مشغول کتابت و تصحیح آن هستم و ایام پایانی خود را طی میکند و ان شاء الله به عنوان مهمترین، معتبرترین و مؤثرترین اثر طب اسلامی چاپ خواهد شد.
ملاحظه میکنید که نسخههای رساله تا چه حد اختلاف دارند. در پاورقی ۱۴۷۶ بیان شد که در ۸ نسخهی اصلی به جای کلمهی «البیض» کلمهی «البصل» آمده و با توجه قرائن متعدد در این نسخ، عبارت اصلی و صحیح، همان «البصل» بوده که به «البیض» تصحیف شده است.
البته در اکثر پاورقیها دلایل انتخاب هر کلمه به عنوان کلمهی اصیل و صحیح را خواهم آورد.
#رساله_ذهبیه
✍🏻سیّد محمّد جواد موسوے
@TebboZendegieEslami
ملاحظه میکنید که نسخههای رساله تا چه حد اختلاف دارند. در پاورقی ۱۴۷۶ بیان شد که در ۸ نسخهی اصلی به جای کلمهی «البیض» کلمهی «البصل» آمده و با توجه قرائن متعدد در این نسخ، عبارت اصلی و صحیح، همان «البصل» بوده که به «البیض» تصحیف شده است.
البته در اکثر پاورقیها دلایل انتخاب هر کلمه به عنوان کلمهی اصیل و صحیح را خواهم آورد.
#رساله_ذهبیه
✍🏻سیّد محمّد جواد موسوے
@TebboZendegieEslami
Forwarded from 🌸طب و زندگے اسـلامے🌸 (𝑺𝒆𝒚𝒚𝒆𝒅 𝑴𝒐𝒉𝒂𝒎𝒎𝒂𝒅 𝑱𝒂𝒗𝒂𝒅 𝑴𝒐𝒖𝒔𝒂𝒗𝒊)
🌹خبر ویژه
بحمدالله پانزدهمین نسخه از #رساله_ذهبیه هم تقابل شد و کار تقابل به اتمام رسید؛ چون باقی نسخهها همه رونوشتی از همین ۱۵ نسخه است که بیشتر آنها از روی نسخهی شیخ کرکی استنساخ شده است.
اکنون مرحلهی تقابل نسخ به پایان رسید و کار تصحیح نسخه را آغاز میکنم. یعنی برای هر عبارت با دلیل و قرینه ثابت میکنم که کدام شکل از عبارت، صحیح است و یا کدام عبارت اصلاً از امام نیست.
مرحلهی تصحیح زیاد طول نمیکشد چون مرحلهی تقابل را با دقت و وسواس بسیار انجام دادم و حتی تفاوت کلمات و الفاظ را در اعراب و حرکت گذاری ها و نقطه و تشدید و علامت سکون و... وارد کردم و در اکثر موارد صرفاً با یک نگاه به اختلاف نسخه ها در هر عبارت، برای خواننده روشن میشود که کدام عبارت صحیح بوده و کدام یک از امام نبوده است.
به زودی ترجمهی متن تصحیح شدهی نهایی رساله را در کانال خواهم گذاشت اما متن عربی روایت به همراه اختلاف نسخه ها و ادلهی تصحیح و مقدمهای در اثبات صدور رساله و بعضی موارد دیگر را بعداً به چاپ میرسانم.
تا کنون با قرائن متعدد ثابت شد که راوی نسخهی اصلی امام رضا علیه السلام، ابومحمد الحسن بن محمد نوفلی بوده و راوی اصلی داستان مجلس امام با مأمون و اطباء و فلاسفه نیز پدر او بوده که از خواص و نزدیکان امام علیه السلام بود و کاتب این نسخهی ابومحمد نوفلی هم، ابوالحسن علی بن محمد بن سلیمان نوفلی، از اولین مورخین شیعه و از اصحاب امام هادی علیه السلام بوده است و چند تن از علما عین دستخط ابوالحسن نوفلی را در اختیار داشتند و نسخهی نوفلی را از روی همان نوشتند که در میان مجموع روایات، کمتر روایتی داریم که دستنوشت امام باشد و با ۲ یا ۳ واسطه از ثقات و بزرگان به ما رسیده باشد!
نسخه هایی هم که سندهای آن به «ابومحمد حسن بن محمد بن جمهور» میرسد در واقع از او به استادش یعنی «ابومحمد الحسن بن محمد النوفلی» میرسیده و او راوی نسخهی شیخ خود، نوفلی بوده است که با تقابل حرف به حرف با نسخ منقول از نوفلی روشن شد که همه برگرفته از نسخهی «ابوالحسن علی بن محمد بن سلیمان النوفلی» بوده که در بین نقل این وسائط، عباراتی به عنوان حواشی و شرح به آن افزوده شده و در بعضی از قسمتها اصل معنای کلام امام حفظ شده اما الفاظ آن تغییر یافته است که البته این اتفاق در بین روایات، خصوصاً روایات طویل رواج داشته خصوصاً که خود امام این اجازه را دادهاند. (ان کنت ترید المعانی فلا بأس)
هرکس این متنی که از رساله ذهبیه تقابل کردیم را ببیند ان شاء الله این نکته به راحتی برایش آشکار خواهد شد.
همچنین به طور دقیق یافتم که هر تغییر و هر زیاده و نقصان در رساله در طبقهی کدام راوی رخ داده که بعضی از آن عبارات را میتوانم مشخصاً عرض کنم که دقیقاً چه کسی آن را تغییر داده است.
به علاوه ترتیب بیانات امام هم روشن شد که البته این به هم ریختگی ترتیبِ بخشهای رساله از سوی ابوالحسن نوفلی رخ داده بود چه اینکه در روایات طویل به علت آنکه نسخهی روایات چندین صفحه را در بر میگرفته و معمولاً شماره بندی نمیشده این اتفاق طبیعی بوده است.
تا چند روز آینده ترجمهی متن نهایی رساله که با رعایت نکات فوق و بررسی نزدیک به ۱۸۰ نسخهی خطی استخراج کردهام را ان شاء الله در کانال بارگذاری خواهم کرد.
✍🏻سیّد محمّد جواد موسوے
@TebboZendegieEslami
بحمدالله پانزدهمین نسخه از #رساله_ذهبیه هم تقابل شد و کار تقابل به اتمام رسید؛ چون باقی نسخهها همه رونوشتی از همین ۱۵ نسخه است که بیشتر آنها از روی نسخهی شیخ کرکی استنساخ شده است.
اکنون مرحلهی تقابل نسخ به پایان رسید و کار تصحیح نسخه را آغاز میکنم. یعنی برای هر عبارت با دلیل و قرینه ثابت میکنم که کدام شکل از عبارت، صحیح است و یا کدام عبارت اصلاً از امام نیست.
مرحلهی تصحیح زیاد طول نمیکشد چون مرحلهی تقابل را با دقت و وسواس بسیار انجام دادم و حتی تفاوت کلمات و الفاظ را در اعراب و حرکت گذاری ها و نقطه و تشدید و علامت سکون و... وارد کردم و در اکثر موارد صرفاً با یک نگاه به اختلاف نسخه ها در هر عبارت، برای خواننده روشن میشود که کدام عبارت صحیح بوده و کدام یک از امام نبوده است.
به زودی ترجمهی متن تصحیح شدهی نهایی رساله را در کانال خواهم گذاشت اما متن عربی روایت به همراه اختلاف نسخه ها و ادلهی تصحیح و مقدمهای در اثبات صدور رساله و بعضی موارد دیگر را بعداً به چاپ میرسانم.
تا کنون با قرائن متعدد ثابت شد که راوی نسخهی اصلی امام رضا علیه السلام، ابومحمد الحسن بن محمد نوفلی بوده و راوی اصلی داستان مجلس امام با مأمون و اطباء و فلاسفه نیز پدر او بوده که از خواص و نزدیکان امام علیه السلام بود و کاتب این نسخهی ابومحمد نوفلی هم، ابوالحسن علی بن محمد بن سلیمان نوفلی، از اولین مورخین شیعه و از اصحاب امام هادی علیه السلام بوده است و چند تن از علما عین دستخط ابوالحسن نوفلی را در اختیار داشتند و نسخهی نوفلی را از روی همان نوشتند که در میان مجموع روایات، کمتر روایتی داریم که دستنوشت امام باشد و با ۲ یا ۳ واسطه از ثقات و بزرگان به ما رسیده باشد!
نسخه هایی هم که سندهای آن به «ابومحمد حسن بن محمد بن جمهور» میرسد در واقع از او به استادش یعنی «ابومحمد الحسن بن محمد النوفلی» میرسیده و او راوی نسخهی شیخ خود، نوفلی بوده است که با تقابل حرف به حرف با نسخ منقول از نوفلی روشن شد که همه برگرفته از نسخهی «ابوالحسن علی بن محمد بن سلیمان النوفلی» بوده که در بین نقل این وسائط، عباراتی به عنوان حواشی و شرح به آن افزوده شده و در بعضی از قسمتها اصل معنای کلام امام حفظ شده اما الفاظ آن تغییر یافته است که البته این اتفاق در بین روایات، خصوصاً روایات طویل رواج داشته خصوصاً که خود امام این اجازه را دادهاند. (ان کنت ترید المعانی فلا بأس)
هرکس این متنی که از رساله ذهبیه تقابل کردیم را ببیند ان شاء الله این نکته به راحتی برایش آشکار خواهد شد.
همچنین به طور دقیق یافتم که هر تغییر و هر زیاده و نقصان در رساله در طبقهی کدام راوی رخ داده که بعضی از آن عبارات را میتوانم مشخصاً عرض کنم که دقیقاً چه کسی آن را تغییر داده است.
به علاوه ترتیب بیانات امام هم روشن شد که البته این به هم ریختگی ترتیبِ بخشهای رساله از سوی ابوالحسن نوفلی رخ داده بود چه اینکه در روایات طویل به علت آنکه نسخهی روایات چندین صفحه را در بر میگرفته و معمولاً شماره بندی نمیشده این اتفاق طبیعی بوده است.
تا چند روز آینده ترجمهی متن نهایی رساله که با رعایت نکات فوق و بررسی نزدیک به ۱۸۰ نسخهی خطی استخراج کردهام را ان شاء الله در کانال بارگذاری خواهم کرد.
✍🏻سیّد محمّد جواد موسوے
@TebboZendegieEslami
Forwarded from 🌸طب و زندگے اسـلامے🌸 (𝑺𝒆𝒚𝒚𝒆𝒅 𝑴𝒐𝒉𝒂𝒎𝒎𝒂𝒅 𝑱𝒂𝒗𝒂𝒅 𝑴𝒐𝒖𝒔𝒂𝒗𝒊)
پیام مهم درباره #رساله_ذهبیه
از زمانی که اعلام کردم تقابل نسخ اصلی رساله به اتمام رسید تقریبا هر روز ساعتها تک تک کلمات و حروف رساله را واو به واو چک کردم و دو سه هفته ای است که مشغول تصحیح آن هستم. با اینکه وارد کردن تمام جزئیات نسخهها کار سختی است اما سنگینی و دشواری فکری ندارد فقط باید حوصله به خرج داد و همه چیز را وارد کرد. اما این دو سه هفته که مشغول تصحیح هستم و تقریبا نصف رساله را تصحیح کردم فهمیدم که تصحیح واقعاً به لحاظ فکری بسیار سنگین است! در هفته اخیر فقط روی سیر زمانیِ دست به دست شدن نسخهی رساله از محمد بن فضل الهاشمی النوفلی به افراد بعدی ساعتها فکر کردم و قرائن متنی و سندی را با یکدیگر تطبیق دادم تا اینکه بحمدالله سرانجام موفق شدم سیر روایت و استنساخ رساله را به طور دقیق از هر طبقه به طبقه بعدی به دست بیاورم.
آنچه که پس از این تطبیقها بسیار خوشحالم کرد، گنج بسیار ارزشمندی بود که پس از این ایام به دست آمد و آن اینکه قرائن محکمی پیدا کردم که ثابت میکند تدابیر فصول سال و ماههای رومی -که پیشتر به خاطر ورود برخی اضافات از سوی مستنسخین و اشتباه با عبارات اصلی، اعلام کرده بودم از امام نیست- از امام رضا علیه السلام بوده است.
منشأ این اشتباه، عباراتی بود که توسط مستنسخ دچار تغییر شده و کلماتی هم در شروع بحث تدابیر فصول و ماههای رومی به نسخهای که او از خط ابی الحسن النوفلی استنساخ کرده بود افزوده بود که به هیچ وجه با گفتار امام سازگار نیست لکن پس از بررسیهای اخیر فهمیدم فقط همان کلماتِ ناسازگار از ایرادات مستنسخ بوده نه کل تدابیر فصول، کما اینکه عادت او در چندجای دیگر رساله نیز همین بوده است.
البته همچنان نسبت به عملکرد مدعیان طب اسلامی که بدون هیچ دلیل و قرینه و کار علمی و تحقیقی این تدابیر را به عنوان دستورات امام رضا علیه السلام منتشر میکردند سر حرفم هستم و عمل آنها نسبت بدون علم بوده و قطعاً مردود است. اصاب و لم توجر.
✍🏻سیّد محمّد جواد موسوے
@TebboZendegieEslami
از زمانی که اعلام کردم تقابل نسخ اصلی رساله به اتمام رسید تقریبا هر روز ساعتها تک تک کلمات و حروف رساله را واو به واو چک کردم و دو سه هفته ای است که مشغول تصحیح آن هستم. با اینکه وارد کردن تمام جزئیات نسخهها کار سختی است اما سنگینی و دشواری فکری ندارد فقط باید حوصله به خرج داد و همه چیز را وارد کرد. اما این دو سه هفته که مشغول تصحیح هستم و تقریبا نصف رساله را تصحیح کردم فهمیدم که تصحیح واقعاً به لحاظ فکری بسیار سنگین است! در هفته اخیر فقط روی سیر زمانیِ دست به دست شدن نسخهی رساله از محمد بن فضل الهاشمی النوفلی به افراد بعدی ساعتها فکر کردم و قرائن متنی و سندی را با یکدیگر تطبیق دادم تا اینکه بحمدالله سرانجام موفق شدم سیر روایت و استنساخ رساله را به طور دقیق از هر طبقه به طبقه بعدی به دست بیاورم.
آنچه که پس از این تطبیقها بسیار خوشحالم کرد، گنج بسیار ارزشمندی بود که پس از این ایام به دست آمد و آن اینکه قرائن محکمی پیدا کردم که ثابت میکند تدابیر فصول سال و ماههای رومی -که پیشتر به خاطر ورود برخی اضافات از سوی مستنسخین و اشتباه با عبارات اصلی، اعلام کرده بودم از امام نیست- از امام رضا علیه السلام بوده است.
منشأ این اشتباه، عباراتی بود که توسط مستنسخ دچار تغییر شده و کلماتی هم در شروع بحث تدابیر فصول و ماههای رومی به نسخهای که او از خط ابی الحسن النوفلی استنساخ کرده بود افزوده بود که به هیچ وجه با گفتار امام سازگار نیست لکن پس از بررسیهای اخیر فهمیدم فقط همان کلماتِ ناسازگار از ایرادات مستنسخ بوده نه کل تدابیر فصول، کما اینکه عادت او در چندجای دیگر رساله نیز همین بوده است.
البته همچنان نسبت به عملکرد مدعیان طب اسلامی که بدون هیچ دلیل و قرینه و کار علمی و تحقیقی این تدابیر را به عنوان دستورات امام رضا علیه السلام منتشر میکردند سر حرفم هستم و عمل آنها نسبت بدون علم بوده و قطعاً مردود است. اصاب و لم توجر.
✍🏻سیّد محمّد جواد موسوے
@TebboZendegieEslami
Forwarded from 🌸طب و زندگے اسـلامے🌸 (𝑺𝒆𝒚𝒚𝒆𝒅 𝑴𝒐𝒉𝒂𝒎𝒎𝒂𝒅 𝑱𝒂𝒗𝒂𝒅 𝑴𝒐𝒖𝒔𝒂𝒗𝒊)
📜سیر روایت و استنساخ #رساله_ذهبیه از امام به محمد بن فضل الهاشمی النوفلی تا آخر از هر طبقه به طبقهی بعد
توضیح تصویر: خطوط قرمز یعنی شخصی که سر پیکان نشان میدهد، نسخه را از شخص مدنظر در طبقات قبلی «استنساخ» کرده است (داخل پرانتزها هم توضیح دادم)
خطوط سبز یعنی شخصی که سر پیکان نشان میدهد، روایت را از شخص مدنظر در طبقات قبلی «اجازه» گرفته است.
دنم و نادر و رک و … که بعد از پیکانهای مشکی میبینید اسامی رمزیِ نسخ خطیای هستند که تهیه کردیم.
در این نمودار نشان دادیم که روایت #رساله_ذهبیه از آغاز توسط چه کسی از روی نامهی امام نسخهبرداری و در هر طبقه به چه کسی روایت شد و چه کسی از آن استنساخ کرد. برای تک تک ادعاهای این نمودار چندین دلیل و قرینهی محکم دارم. این نمودار علاوه بر اثبات قطعیت صدور رساله از امام بهترین راهنما برای تصحیح تک تک عبارات رساله و اصلاح ترتیب فقرات آن است.
✍🏻سیّد محمّد جواد موسوے
@TebboZendegieEslami
توضیح تصویر: خطوط قرمز یعنی شخصی که سر پیکان نشان میدهد، نسخه را از شخص مدنظر در طبقات قبلی «استنساخ» کرده است (داخل پرانتزها هم توضیح دادم)
خطوط سبز یعنی شخصی که سر پیکان نشان میدهد، روایت را از شخص مدنظر در طبقات قبلی «اجازه» گرفته است.
دنم و نادر و رک و … که بعد از پیکانهای مشکی میبینید اسامی رمزیِ نسخ خطیای هستند که تهیه کردیم.
در این نمودار نشان دادیم که روایت #رساله_ذهبیه از آغاز توسط چه کسی از روی نامهی امام نسخهبرداری و در هر طبقه به چه کسی روایت شد و چه کسی از آن استنساخ کرد. برای تک تک ادعاهای این نمودار چندین دلیل و قرینهی محکم دارم. این نمودار علاوه بر اثبات قطعیت صدور رساله از امام بهترین راهنما برای تصحیح تک تک عبارات رساله و اصلاح ترتیب فقرات آن است.
✍🏻سیّد محمّد جواد موسوے
@TebboZendegieEslami
Forwarded from 🌸طب و زندگے اسـلامے🌸 (𝑺𝒆𝒚𝒚𝒆𝒅 𝑴𝒐𝒉𝒂𝒎𝒎𝒂𝒅 𝑱𝒂𝒗𝒂𝒅 𝑴𝒐𝒖𝒔𝒂𝒗𝒊)
📜تجویزات عمومی و همگانی امام رضا علیه السلام برای هر ماه از سال از #رساله_ذهبیه (در ۲ بخش)
🌸بخش اول؛ فصل بهار و تابستان🌻
بدان ای امیر! همانا هر یک از این طبایع به مکمّل شکلش علاقه دارد. پس از میان غذاها آنچه که مکمّل شکلِ تن و مزاجت باشد را در زمان خودش برگیر. (یعنی) ای امیر! در تابستان از سردیها بخور و در زمستان از گرمیها و در آن دو فصل از معتدلها. و این باید به اندازهی اشتهاء و قوت گرفتنت باشد.
و اما فصل بهار پس به راستی که آن، روح زمانهاست و اوّل آن، «آذار» است و تعداد روزهایش ۳۱ روز. (از ۲۲ اسفند تا ۲۳ فروردین، در سال کبیسه از ۲۳ اسفند) شب و روز در آن پاکیزه شده و زمین نرم میشود و سلطنت بلغم از بین میرود و خون هیجان میکند. در این ماه (باید) از غذاهای لطیف و گوشتها استفاده شده و از شربتها[ی طبّی] (بعد از تعدیلشان با آب) نوشیده شود. و از خوردن پیاز و سیر و ترشیجات در آن پرهیز گردد. نوشیدن مسهلات در آن نیکواست و فصد و حجامت نیز در آن انجام شود.
«نیسان» ۳۰ روز است. (از ۲۴ فروردین تا ۲۲ اردیبهشت) روز در آن بلند شده و مزاج فصل تقویت میگردد و خون حرکت میکند و بادهای شرقی در آن میوزد. در این ماه (باید) از خوردنیهای کبابی و آنچه با سرکه به عمل میآید و گوشتهای شکار استفاده شود. آمیزش جنسی و ماساژ با روغن در حمام در آن سودمند است. ناشتا آب نوشیده شده و گلهای خوشبو و عطر بوییده شود.
«ایار» ۳۱ روز است. (از ۲۳ اردیبهشت تا ۲۲ خرداد) بادها در آن صاف شده و آن آخر فصل بهار است. در این ماه از خوردن شوریها و گوشتهای غلیظ و شیر (و دوغ و ماست) خودداری شود. حمام در آغاز روز در آن سودمند بوده ولی ورزشِ پیش از غذا در آن ناپسند است.
«حزیران» ۳۰ روز است. (از ۲۳ خرداد تا ۲۱ تیر) سلطنت خون در آن از بین رفته و زمان مرهی صفراء رو میآورَد و در آن از کار سنگین و خوردن گوشتهای چرب و زیاده روی در آنها و از بوییدن مشک و عنبر، بازداشته شود. ولی خوردن سبزیجات سرد و خوردنیهای سبز (مثل خیار) و میوههای تَر در آن سودمند است. و در این ماه، ترشیجات استفاده شده و از میان گوشتها گوشت بچه بزِ نرِ یکساله، و از میان پرندگان، مرغ و تیهو و قرقاول، و لبنیات و ماهی تازه استفاده شود.
«تموز» ۳۱ روز است. (از ۲۲ تیر تا ۲۱ مرداد) در این ماه شدت حرارت است و آبها (در زمین) فرو میرود (و جذب میشود). و در این ماه (باید) ناشتا آب سرد نوشیده شده و چیزهای سرد و تر در آن خورده شود. مزاج (و گرمیِ) شربتها در آن بشکند و غذاهای لطیف در آن خورده شود همانگونه که در ماه حزیران ذکر شد. و از بوها و گلهای سرد و ترِ خوشبو استفاده گردد.
«آب» ۳۱ روز است. (از ۲۲ مرداد تا ۲۱ شهریور) سمها در آن شدت یافته و سرماخوردگی در شب به هیجان میآید و باد شِمال میوزد و (باید) مزاج با سرد کردن و مرطوب کردن اصلاح گردد. و نوشیدن شیر (یا دوغ) پرچرب (با سرشیر) در آن سودمند است. در این ماه از آمیزش جنسی و مسهلات دوری شده (یعنی کمتر انجام شده) و از ورزش کاسته گردد ولی گلهای خوشبوی سرد بوییده شود.
ادامه دارد…
@TebboZendegieEslami
🌸بخش اول؛ فصل بهار و تابستان🌻
بدان ای امیر! همانا هر یک از این طبایع به مکمّل شکلش علاقه دارد. پس از میان غذاها آنچه که مکمّل شکلِ تن و مزاجت باشد را در زمان خودش برگیر. (یعنی) ای امیر! در تابستان از سردیها بخور و در زمستان از گرمیها و در آن دو فصل از معتدلها. و این باید به اندازهی اشتهاء و قوت گرفتنت باشد.
و اما فصل بهار پس به راستی که آن، روح زمانهاست و اوّل آن، «آذار» است و تعداد روزهایش ۳۱ روز. (از ۲۲ اسفند تا ۲۳ فروردین، در سال کبیسه از ۲۳ اسفند) شب و روز در آن پاکیزه شده و زمین نرم میشود و سلطنت بلغم از بین میرود و خون هیجان میکند. در این ماه (باید) از غذاهای لطیف و گوشتها استفاده شده و از شربتها[ی طبّی] (بعد از تعدیلشان با آب) نوشیده شود. و از خوردن پیاز و سیر و ترشیجات در آن پرهیز گردد. نوشیدن مسهلات در آن نیکواست و فصد و حجامت نیز در آن انجام شود.
«نیسان» ۳۰ روز است. (از ۲۴ فروردین تا ۲۲ اردیبهشت) روز در آن بلند شده و مزاج فصل تقویت میگردد و خون حرکت میکند و بادهای شرقی در آن میوزد. در این ماه (باید) از خوردنیهای کبابی و آنچه با سرکه به عمل میآید و گوشتهای شکار استفاده شود. آمیزش جنسی و ماساژ با روغن در حمام در آن سودمند است. ناشتا آب نوشیده شده و گلهای خوشبو و عطر بوییده شود.
«ایار» ۳۱ روز است. (از ۲۳ اردیبهشت تا ۲۲ خرداد) بادها در آن صاف شده و آن آخر فصل بهار است. در این ماه از خوردن شوریها و گوشتهای غلیظ و شیر (و دوغ و ماست) خودداری شود. حمام در آغاز روز در آن سودمند بوده ولی ورزشِ پیش از غذا در آن ناپسند است.
«حزیران» ۳۰ روز است. (از ۲۳ خرداد تا ۲۱ تیر) سلطنت خون در آن از بین رفته و زمان مرهی صفراء رو میآورَد و در آن از کار سنگین و خوردن گوشتهای چرب و زیاده روی در آنها و از بوییدن مشک و عنبر، بازداشته شود. ولی خوردن سبزیجات سرد و خوردنیهای سبز (مثل خیار) و میوههای تَر در آن سودمند است. و در این ماه، ترشیجات استفاده شده و از میان گوشتها گوشت بچه بزِ نرِ یکساله، و از میان پرندگان، مرغ و تیهو و قرقاول، و لبنیات و ماهی تازه استفاده شود.
«تموز» ۳۱ روز است. (از ۲۲ تیر تا ۲۱ مرداد) در این ماه شدت حرارت است و آبها (در زمین) فرو میرود (و جذب میشود). و در این ماه (باید) ناشتا آب سرد نوشیده شده و چیزهای سرد و تر در آن خورده شود. مزاج (و گرمیِ) شربتها در آن بشکند و غذاهای لطیف در آن خورده شود همانگونه که در ماه حزیران ذکر شد. و از بوها و گلهای سرد و ترِ خوشبو استفاده گردد.
«آب» ۳۱ روز است. (از ۲۲ مرداد تا ۲۱ شهریور) سمها در آن شدت یافته و سرماخوردگی در شب به هیجان میآید و باد شِمال میوزد و (باید) مزاج با سرد کردن و مرطوب کردن اصلاح گردد. و نوشیدن شیر (یا دوغ) پرچرب (با سرشیر) در آن سودمند است. در این ماه از آمیزش جنسی و مسهلات دوری شده (یعنی کمتر انجام شده) و از ورزش کاسته گردد ولی گلهای خوشبوی سرد بوییده شود.
ادامه دارد…
@TebboZendegieEslami
Forwarded from 🌸طب و زندگے اسـلامے🌸 (𝑺𝒆𝒚𝒚𝒆𝒅 𝑴𝒐𝒉𝒂𝒎𝒎𝒂𝒅 𝑱𝒂𝒗𝒂𝒅 𝑴𝒐𝒖𝒔𝒂𝒗𝒊)
طب اسلامی؛ اخبار و تحلیلها
📜تجویزات عمومی و همگانی امام رضا علیه السلام برای هر ماه از سال از #رساله_ذهبیه (در ۲ بخش) 🌸بخش اول؛ فصل بهار و تابستان🌻 بدان ای امیر! همانا هر یک از این طبایع به مکمّل شکلش علاقه دارد. پس از میان غذاها آنچه که مکمّل شکلِ تن و مزاجت باشد را در زمان خودش…
📜تجویزات عمومی و همگانی امام رضا علیه السلام برای هر ماه از سال از #رساله_ذهبیه (در ۲ بخش)
🍁بخش دوم؛ فصل پاییز و زمستان❄️
«ایلول» ۳۰ روز است. (از ۲۲ شهریور تا ۲۰ مهر) هوا در آن پاکیزه شده و سلطنت مرهی سوداء در آن قوی میشود. و نوشیدن مسهلات خوب است. و خوردن شیرینیجات و اصناف گوشتهای معتدل در آن سودمند است. و (باید) از خوردن گوشت گاو و زیادهروی در کباب و دخول حمام پرهیز گردد. عطر معتدل المزاج در آن استفاده شده و از خوردن خربزه (و هندوانه) و خیار در آن دوری شود.
«تشرین اول» ۳۱ روز است. (از ۲۱ مهر تا ۲۱ آبان) بادهای پراکنده در آن میوزد و باد صباء در آن تنفس میگردد. و در این ماه (باید) از فصد و نوشیدن داروی مسهل پرهیز شود. ولی آمیزش جنسی در آن نیکو بوده و خوردن گوشت چاق (یعنی کم استخوان یا گوشت چرب) و نیز، انار ملس و میوه بعد از غذا در آن سودمند است. و در آن از خوردن گوشتها با افزودنیها (یعنی ادویهجات و نخود و عدس و …) استفاده گردد. و از نوشیدن آب در آن کم شود. ولی ورزش کردن در آن نیکواست.
«تشرین دوم» ۳۰ روز است. (از ۲۲ آبان تا ۲۱ آذر) باران وسمی (یعنی باران آخر پاییز) در آن رخ میدهد. و در این ماه (باید) از نوشیدن آب در شب خودداری شده و از دخول حمام و آمیزش جنسی کم شود. و در تازگی (و اول صبحِ) هر روز، جرعهای از آب داغ نوشیده و از خوردن سبزیهای گرم پرهیز گردد.
«کانون اول» ۳۱ روز است. (از ۲۲ آذر تا ۲۲ دی) بادهای پرشدّت (و تند) در آن قوی میشود و سرما در آن شدت مییابد. و نوشیدن جرعهای آب داغ در تازگی هر روز در آن سودمند است. همانگونه که در تشرین دوم ذکر شد. و در آن از خوردن غذای سرد دوری شده و از حجامت و فصد در آن پرهیز گردد. ولی غذاهای گرم در آن استفاده شود.
«کانون دوم» ۳۱ روز است. (از ۲۳ دی تا ۲۳ بهمن) غلبهی بلغم در آن قوی میگردد. و سزاوار است که در آن، ناشتا آب داغ جرعه جرعه نوشیده شود. و آمیزش جنسی در آن نیکواست و شکمپرهها مانند سبزیهای گرم در آن سودمند بوده و دخول حمام در آغاز روز و ماساژ با روغن خیری و هر چه با آن مناسب باشد نیز در آن سودمند است. و از شیرینیجات و خوردن ماهی تازه و شیر (و دوغ و ماست) در آن دوری شود.
«شباط» ۲۸ روز است. (از ۲۴ بهمن تا ۲۱ اسفند، در سال کبیسه تا ۲۲ اسفند) بادها در آن پراکنده شده و بارانها فراوان گشته و علفها نمایان میگردد و در این ماه، آب در کانالها جاری میشود. و خوردن شیر و گوشت پرنده و شکار و میوههای خشک در آن سودمند است. و از خوردن شیرینیجات کم شود. و فراوانیِ آمیزش جنسی و حرکت و ورزش در آن نیکواست.
✍🏻مصحح و مترجم:
سیّد محمّد جواد موسوے
@TebboZendegieEslami
🍁بخش دوم؛ فصل پاییز و زمستان❄️
«ایلول» ۳۰ روز است. (از ۲۲ شهریور تا ۲۰ مهر) هوا در آن پاکیزه شده و سلطنت مرهی سوداء در آن قوی میشود. و نوشیدن مسهلات خوب است. و خوردن شیرینیجات و اصناف گوشتهای معتدل در آن سودمند است. و (باید) از خوردن گوشت گاو و زیادهروی در کباب و دخول حمام پرهیز گردد. عطر معتدل المزاج در آن استفاده شده و از خوردن خربزه (و هندوانه) و خیار در آن دوری شود.
«تشرین اول» ۳۱ روز است. (از ۲۱ مهر تا ۲۱ آبان) بادهای پراکنده در آن میوزد و باد صباء در آن تنفس میگردد. و در این ماه (باید) از فصد و نوشیدن داروی مسهل پرهیز شود. ولی آمیزش جنسی در آن نیکو بوده و خوردن گوشت چاق (یعنی کم استخوان یا گوشت چرب) و نیز، انار ملس و میوه بعد از غذا در آن سودمند است. و در آن از خوردن گوشتها با افزودنیها (یعنی ادویهجات و نخود و عدس و …) استفاده گردد. و از نوشیدن آب در آن کم شود. ولی ورزش کردن در آن نیکواست.
«تشرین دوم» ۳۰ روز است. (از ۲۲ آبان تا ۲۱ آذر) باران وسمی (یعنی باران آخر پاییز) در آن رخ میدهد. و در این ماه (باید) از نوشیدن آب در شب خودداری شده و از دخول حمام و آمیزش جنسی کم شود. و در تازگی (و اول صبحِ) هر روز، جرعهای از آب داغ نوشیده و از خوردن سبزیهای گرم پرهیز گردد.
«کانون اول» ۳۱ روز است. (از ۲۲ آذر تا ۲۲ دی) بادهای پرشدّت (و تند) در آن قوی میشود و سرما در آن شدت مییابد. و نوشیدن جرعهای آب داغ در تازگی هر روز در آن سودمند است. همانگونه که در تشرین دوم ذکر شد. و در آن از خوردن غذای سرد دوری شده و از حجامت و فصد در آن پرهیز گردد. ولی غذاهای گرم در آن استفاده شود.
«کانون دوم» ۳۱ روز است. (از ۲۳ دی تا ۲۳ بهمن) غلبهی بلغم در آن قوی میگردد. و سزاوار است که در آن، ناشتا آب داغ جرعه جرعه نوشیده شود. و آمیزش جنسی در آن نیکواست و شکمپرهها مانند سبزیهای گرم در آن سودمند بوده و دخول حمام در آغاز روز و ماساژ با روغن خیری و هر چه با آن مناسب باشد نیز در آن سودمند است. و از شیرینیجات و خوردن ماهی تازه و شیر (و دوغ و ماست) در آن دوری شود.
«شباط» ۲۸ روز است. (از ۲۴ بهمن تا ۲۱ اسفند، در سال کبیسه تا ۲۲ اسفند) بادها در آن پراکنده شده و بارانها فراوان گشته و علفها نمایان میگردد و در این ماه، آب در کانالها جاری میشود. و خوردن شیر و گوشت پرنده و شکار و میوههای خشک در آن سودمند است. و از خوردن شیرینیجات کم شود. و فراوانیِ آمیزش جنسی و حرکت و ورزش در آن نیکواست.
✍🏻مصحح و مترجم:
سیّد محمّد جواد موسوے
@TebboZendegieEslami
Forwarded from 🌸طب و زندگے اسـلامے🌸 (سیّد محمّد جواد موسوے)
❗️خبر ویژه❗️
🌹مژده مژده🌹
❗️بالاخره تصحیح متن #رساله_ذهبیه تمام شد❗️😍
🤲🏻خداوند را شاکرم که عنایت فرمود بعد از سالها تحقیق و تلاش مستمر در جمع و مطالعهی ۱۸۰ نسخه از نسخههای خطی رساله ذهبیه و بررسی اسناد آنها و نزدیک به ۲ سال تلاش در تقابل واو به واو و حرف به حرف و نقطه به نقطهی ۱۵ نسخهی پایه، بالاخره موفق شدم تصحیح متن رساله را به پایان برسانم.
از امروز برای استفادهی متعلمان و شیعیان اهل بیت علیهم السلام به تدریج ترجمهی بخشهای متن مصحح را در کانال خواهم گذاشت اما به جهت حفظ حق تألیف، اصل متن رساله با تقابلات نسخ آن به همراه مقدمهای در اثبات سندیت و صدور آن از امام و پاسخ به همهی شبهات پیرامون سندیت آن، ان شاء الله در چند ماه آینده به زبان عربی چاپ و منتشر خواهد شد.
با توجه به توضیحات فوق، این ترجمه دقیقترین، صحیحترین و کاملترین ترجمهی رساله ذهبیه است که پس از بررسی ۱۸۰ نسخهی خطی ارائه میشود. از آنجا که حتی در ثبت و تقابل نقطهها و حروف در نسخههای مختلف، دقت ویژهای شده است لذا این ترجمه نیز به تبع آن با همین دقت ارائه میشود. پس متعلمان عزیز در تک تک کلمات آن تدبر و تأمل کنند چرا که این نسخهی مصحح از رساله در بسیاری از مبانی، درمانها و تشخیصها، میتواند باورهای رایج در طب اسلامی را به کلی تغییر دهد!
منتظر ترجمهی مهمترین اثر طب اسلامی -که دست نوشتهی امام معصوم است- باشید.
✍🏻سیّد محمّد جواد موسوے
@TebboZendegieEslami
🌹مژده مژده🌹
❗️بالاخره تصحیح متن #رساله_ذهبیه تمام شد❗️😍
🤲🏻خداوند را شاکرم که عنایت فرمود بعد از سالها تحقیق و تلاش مستمر در جمع و مطالعهی ۱۸۰ نسخه از نسخههای خطی رساله ذهبیه و بررسی اسناد آنها و نزدیک به ۲ سال تلاش در تقابل واو به واو و حرف به حرف و نقطه به نقطهی ۱۵ نسخهی پایه، بالاخره موفق شدم تصحیح متن رساله را به پایان برسانم.
از امروز برای استفادهی متعلمان و شیعیان اهل بیت علیهم السلام به تدریج ترجمهی بخشهای متن مصحح را در کانال خواهم گذاشت اما به جهت حفظ حق تألیف، اصل متن رساله با تقابلات نسخ آن به همراه مقدمهای در اثبات سندیت و صدور آن از امام و پاسخ به همهی شبهات پیرامون سندیت آن، ان شاء الله در چند ماه آینده به زبان عربی چاپ و منتشر خواهد شد.
با توجه به توضیحات فوق، این ترجمه دقیقترین، صحیحترین و کاملترین ترجمهی رساله ذهبیه است که پس از بررسی ۱۸۰ نسخهی خطی ارائه میشود. از آنجا که حتی در ثبت و تقابل نقطهها و حروف در نسخههای مختلف، دقت ویژهای شده است لذا این ترجمه نیز به تبع آن با همین دقت ارائه میشود. پس متعلمان عزیز در تک تک کلمات آن تدبر و تأمل کنند چرا که این نسخهی مصحح از رساله در بسیاری از مبانی، درمانها و تشخیصها، میتواند باورهای رایج در طب اسلامی را به کلی تغییر دهد!
منتظر ترجمهی مهمترین اثر طب اسلامی -که دست نوشتهی امام معصوم است- باشید.
✍🏻سیّد محمّد جواد موسوے
@TebboZendegieEslami
Forwarded from 🌸طب و زندگے اسـلامے🌸 (سیّد محمّد جواد موسوے)
⚜️بخش ابتدایی رساله ذهبیه و آناتومی بدن⚜️:
امام رضا علیه السلام میفرمایند: «بدان که همانا خداوند تعالی، هیچ بدنی را به بیماری دچار نمیکند مگر اینکه دارویی برایش گذاشته باشد که با آن درمان شود و برای هر گروه از بیماریها، گروهی از داروها و تدابیر و دستورات است. از آن رو که این بدنها به مانند سرزمین پادشاهی است. پس پادشاهِ تن، همان قلب است. و نوکران: رگهای درونِ بافتهها و مغزند. و خانهی پادشاه و سرزمین او تن است.
و اما یاران (و وزیران): دو دست و دو پا و دو چشم و دو گوش و دو لب و زبان هستند.
و انبارهای پادشاه: معده، شکم و درونیجات آن است و سراپردهی او، سینه.»
✍🏻بیان:
عبارت «بافتهها»، ترجمهی لفظ «اوصال» در متن روایت است. «اوصال» به معنای پیوندها و چیزهایی که وصل کنندهی چیزهای دیگر هستند میآید. همچنین ممکن است اوصال به معنای «محلهای رسیدن» نیز باشد. در مجموع احتمال میرود منظور از «اوصال» یکی از این چند چیز باشد: ۱-سلولها که به یکدیگر متصل بوده و محل رسیدن خون هستند. ۲-بافتها مانند بافت همبند. ۳-مفاصل.
و منظور از رگهای درون اوصال میتواند: ۱-مویرگها ۲-رشتههای دی ان ای ۳-رشتههای عصبی ۴-رگهای لنفاوی، باشد که با توجه به ادامهی بیانات امام، احتمال اول (یعنی مویرگها) قویتر است.
پ.ن۱: هدف ما از انتشار ترجمهی بعضی از بخشهای رساله، صرفاً نشان دادن متن صحیح آن است و قصد شرح آن را نداریم. اما الفاظی که در ترجمههای یکی دو کلمهای قابل توصیف نباشند را به اندازهای که خواننده از اصل کلمه اطلاع یابد توضیح میدهیم. مانند همین لفظ «اوصال».
پ.ن۲: مبحث آناتومی ادامه دارد و مفصل است و حضرت دربارهی کارکرد چشم، دست، پا، مکانیسم تکلم، بویایی، غم، شادی، چهره، کلیه، طحال، رگها، هضم دارو و… نیز بیاناتی میفرمایند که فعلاً به همین مقدار اکتفا کردیم. در این پستها، فقط ترجمهی بعضی از بخشهای رساله را به صورت دلخواه منتشر میکنیم و ترجمهی کل رساله را ان شاء الله در آینده ارائه خواهیم کرد.
#رساله_ذهبیه
✍🏻سیّد محمّد جواد موسوے
@TebboZendegieEslami
امام رضا علیه السلام میفرمایند: «بدان که همانا خداوند تعالی، هیچ بدنی را به بیماری دچار نمیکند مگر اینکه دارویی برایش گذاشته باشد که با آن درمان شود و برای هر گروه از بیماریها، گروهی از داروها و تدابیر و دستورات است. از آن رو که این بدنها به مانند سرزمین پادشاهی است. پس پادشاهِ تن، همان قلب است. و نوکران: رگهای درونِ بافتهها و مغزند. و خانهی پادشاه و سرزمین او تن است.
و اما یاران (و وزیران): دو دست و دو پا و دو چشم و دو گوش و دو لب و زبان هستند.
و انبارهای پادشاه: معده، شکم و درونیجات آن است و سراپردهی او، سینه.»
✍🏻بیان:
عبارت «بافتهها»، ترجمهی لفظ «اوصال» در متن روایت است. «اوصال» به معنای پیوندها و چیزهایی که وصل کنندهی چیزهای دیگر هستند میآید. همچنین ممکن است اوصال به معنای «محلهای رسیدن» نیز باشد. در مجموع احتمال میرود منظور از «اوصال» یکی از این چند چیز باشد: ۱-سلولها که به یکدیگر متصل بوده و محل رسیدن خون هستند. ۲-بافتها مانند بافت همبند. ۳-مفاصل.
و منظور از رگهای درون اوصال میتواند: ۱-مویرگها ۲-رشتههای دی ان ای ۳-رشتههای عصبی ۴-رگهای لنفاوی، باشد که با توجه به ادامهی بیانات امام، احتمال اول (یعنی مویرگها) قویتر است.
پ.ن۱: هدف ما از انتشار ترجمهی بعضی از بخشهای رساله، صرفاً نشان دادن متن صحیح آن است و قصد شرح آن را نداریم. اما الفاظی که در ترجمههای یکی دو کلمهای قابل توصیف نباشند را به اندازهای که خواننده از اصل کلمه اطلاع یابد توضیح میدهیم. مانند همین لفظ «اوصال».
پ.ن۲: مبحث آناتومی ادامه دارد و مفصل است و حضرت دربارهی کارکرد چشم، دست، پا، مکانیسم تکلم، بویایی، غم، شادی، چهره، کلیه، طحال، رگها، هضم دارو و… نیز بیاناتی میفرمایند که فعلاً به همین مقدار اکتفا کردیم. در این پستها، فقط ترجمهی بعضی از بخشهای رساله را به صورت دلخواه منتشر میکنیم و ترجمهی کل رساله را ان شاء الله در آینده ارائه خواهیم کرد.
#رساله_ذهبیه
✍🏻سیّد محمّد جواد موسوے
@TebboZendegieEslami
Forwarded from 🌸طب و زندگے اسـلامے🌸 (سـید جـواد مـوسـوے)
🤍بہترین زمان نوره زدن، جـمـعــہ است❗️
🔶🔹روایت اول
📜متن روایت:
عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ رَفَعَهُ إِلَى أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: قِيلَ لَهُ يَزْعُمُ بَعْضُ اَلنَّاسِ أَنَّ اَلنُّورَةَ يَوْمَ اَلْجُمُعَةِ مَكْرُوهَةٌ فَقَالَ «لَيْسَ حَيْثُ ذَهَبَ! أَيُّ طَهُورٍ أَطْهَرُ مِنَ اَلنُّورَةِ يَوْمَ اَلْجُمُعَةِ؟!»
📝ترجمهی روایت:
احمد گفت: به امام صادق علیه السلام گفته شد: بعضی از مردم گمان میکنند که نوره در روز جمعه مکروه است. پس حضرت فرمود: «اینچنین که میروند نیست! کدام پاک کنندهای پاک کننده تر از نوره در روز جمعه؟!»
منبع:
📕کافی، ج ۳، ص ۴۳۰ و ج ۶، ص ۵۰۶
✍🏻بیان:
✓علامه مجلسی در شرح خود بر این حدیث میفرماید: «يدل على أن المنع الوارد فيه محمول على التقية» (این روایت بر این دلالت میکند که منع وارد دربارهی #نوره_زدن در جمعه (که در روایات دیگر وارد شده) بر تقیه حمل میشود: مرآة العقول، ج ۱۵، ص ۳۷۱)
✓دلیل این سخن علامه، روایتی است که امام صادق علیه السلام فرمود: «آنچه از من شنیدی که شبیه قول مردم بود پس در آن تقیه است.» (التهذيب، ج ۸، ص ۹۸ و الإستبصار، ج ۳، ص ۳۱۸) و در این روایتی که ذکر شد نیز سخن از قول مردم شده و نشان میدهد روایات دیگری که از نوره زدن در جمعه نهی میکرده مطابق با قول مردم بوده پس در آنها تقیه بوده است.
✓هرچند لحن شناسان با نظر به روایاتِ نهی از نوره زدن در جمعه میفهمند که هیچ تعارضی با این روایت ندارد! چرا که در آن روایات، ائمه علیهم السلام فرمودند: «هرکس در چهارشنبه نوره بزند ترس #پیسی بر او میرود و هرکس در جمعه نوره بزند و پیسی بگیرد کسی به جز خودش را سرزنش نکند! (عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج ۱، ص ۲۴۸ و من لايحضره الفقيه، ج ۱، ص ۱۲۰)» و برای یک لحن شناس و فقیه حقیقی پرواضح است که این لحن، گویای آن است که علت پیسی گرفتنِ کسی از نوره در چهارشنبه و جمعه باور غلط او به این اتفاق است پس تنها خودش سزاوار سرزنش است که چنین باور غلطی دارد؛ یعنی علت پیسی گرفتنش خود این نوره زدن در جمعه نیست بلکه علت اصلی، باور غلط اوست. ولی کسی که باورش را از دهان مردم نمیگیرد و به آنچه مردم میگویند اعتنا نمیکند بلکه باورهایش را فقط با شنیدن از اهل بیت علیهم السلام میگیرد، هیچ اعتقادی به پیسی گرفتن از نوره در جمعه نخواهد داشت و با نوره زدن در جمعه پیسی نخواهد گرفت بلکه به نهایت پاکیزگی پاک خواهد شد!
✓عین همین مسأله دربارهی حجامت چهارشنبه نیز وارد است؛ زیرا همین لحن و بیان دربارهی حجامت چهارشنبه آمده است (مکارم الأخلاق، ج ۱، ص ۷۵) و اگر کسی به نحسی چهارشنبه و بد بودن حجامت در چهارشنبه باور نداشته باشد بلکه به هدف ابطال این باور حجامت کند نه تنها هیچ آسیبی نمیبیند بلکه از هر آفت و گزندی در امان بوده و بدنش به کلی پاکسازی خواهد شد. (طب الأئمة علیهم السلام، ج ۱، ص ۵۸ و الخصال، ج ۲، ص ۳۸۶)
🔶🔹روایت دوم
📜متن روایت:
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ حُذَيْفَةَ بْنِ مَنْصُورٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ يَقُولُ: «كَانَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَطْلِي اَلْعَانَةَ وَ مَا تَحْتَ اَلْأَلْيَتَيْنِ فِي كُلِّ جُمُعَةٍ.»
📝ترجمه روایت:
از امام صادق علیه السلام شنیدم که میفرمود: «رسول خدا صلی الله علیه و آله همیشه در هر جمعه، زیر شکم و زیر دو برآمدگی باسن را نوره میزد.»
منبع:
📕کافی، ج ۶، ص ۵۰۷
✍🏻بیان:
✓منظور از «تحت الألیتین» کل ناحیهای است که روی مقعد و اطراف آن را تا بیضه و اطراف بیضه شامل میشود که پوست این ناحیه نسبت به نواحی دیگر، به نوره حساستر است و زودتر میسوزد.
✓تجربه نشان داده است که نوره در روز جمعه نمیسوزاند! یا در صورت عدم رعایتِ کاملِ آدابی که در #رساله_ذهبیه آمده (اینجا)، بسیار بسیار اندک میسوزاند که با روغن مالی نهایتاً در عرض دو روز خوب خواهد شد. اما در روزهای دیگر، پوست حساسیت بسیار بیشتری نسبت به نوره دارد و در اکثر مواقع میسوزد. دلیل این مطلب روایتی است که میفرماید: «خون در هر شب جمعه از ترس قیامت به درون بدن میرود و تا پنج شنبه به جایگاه خود باز نمیگردد» (الخصال، ج ۲، ص ۳۸۹). پس چون در روز جمعه خون در ظاهر بدن نیست لذا هیجان دم که عامل حساسیت و نازکی پوست بدن است نخواهد بود و پوست یا اصلاً نمیسوزد یا بسیار اندک میسوزد.
✓علت اینکه حضرت، حساسترین ناحیهی پوست یعنی کل عورتین و زیر باسن را در جمعه نوره میزدند نیز همین است که پوست این نواحی نسوزد و یا در صورت عدم مراعات، بسیار اندک بسوزد.
🤲🏻ان شاء الله سنت اهل بیت علیهم السلام را همیشه درست بفهمیم و درست عمل کنیم.🌸
@TebboZendegieEslami
🔶🔹روایت اول
📜متن روایت:
عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ رَفَعَهُ إِلَى أَبِي عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: قِيلَ لَهُ يَزْعُمُ بَعْضُ اَلنَّاسِ أَنَّ اَلنُّورَةَ يَوْمَ اَلْجُمُعَةِ مَكْرُوهَةٌ فَقَالَ «لَيْسَ حَيْثُ ذَهَبَ! أَيُّ طَهُورٍ أَطْهَرُ مِنَ اَلنُّورَةِ يَوْمَ اَلْجُمُعَةِ؟!»
📝ترجمهی روایت:
احمد گفت: به امام صادق علیه السلام گفته شد: بعضی از مردم گمان میکنند که نوره در روز جمعه مکروه است. پس حضرت فرمود: «اینچنین که میروند نیست! کدام پاک کنندهای پاک کننده تر از نوره در روز جمعه؟!»
منبع:
📕کافی، ج ۳، ص ۴۳۰ و ج ۶، ص ۵۰۶
✍🏻بیان:
✓علامه مجلسی در شرح خود بر این حدیث میفرماید: «يدل على أن المنع الوارد فيه محمول على التقية» (این روایت بر این دلالت میکند که منع وارد دربارهی #نوره_زدن در جمعه (که در روایات دیگر وارد شده) بر تقیه حمل میشود: مرآة العقول، ج ۱۵، ص ۳۷۱)
✓دلیل این سخن علامه، روایتی است که امام صادق علیه السلام فرمود: «آنچه از من شنیدی که شبیه قول مردم بود پس در آن تقیه است.» (التهذيب، ج ۸، ص ۹۸ و الإستبصار، ج ۳، ص ۳۱۸) و در این روایتی که ذکر شد نیز سخن از قول مردم شده و نشان میدهد روایات دیگری که از نوره زدن در جمعه نهی میکرده مطابق با قول مردم بوده پس در آنها تقیه بوده است.
✓هرچند لحن شناسان با نظر به روایاتِ نهی از نوره زدن در جمعه میفهمند که هیچ تعارضی با این روایت ندارد! چرا که در آن روایات، ائمه علیهم السلام فرمودند: «هرکس در چهارشنبه نوره بزند ترس #پیسی بر او میرود و هرکس در جمعه نوره بزند و پیسی بگیرد کسی به جز خودش را سرزنش نکند! (عيون أخبار الرضا عليه السلام، ج ۱، ص ۲۴۸ و من لايحضره الفقيه، ج ۱، ص ۱۲۰)» و برای یک لحن شناس و فقیه حقیقی پرواضح است که این لحن، گویای آن است که علت پیسی گرفتنِ کسی از نوره در چهارشنبه و جمعه باور غلط او به این اتفاق است پس تنها خودش سزاوار سرزنش است که چنین باور غلطی دارد؛ یعنی علت پیسی گرفتنش خود این نوره زدن در جمعه نیست بلکه علت اصلی، باور غلط اوست. ولی کسی که باورش را از دهان مردم نمیگیرد و به آنچه مردم میگویند اعتنا نمیکند بلکه باورهایش را فقط با شنیدن از اهل بیت علیهم السلام میگیرد، هیچ اعتقادی به پیسی گرفتن از نوره در جمعه نخواهد داشت و با نوره زدن در جمعه پیسی نخواهد گرفت بلکه به نهایت پاکیزگی پاک خواهد شد!
✓عین همین مسأله دربارهی حجامت چهارشنبه نیز وارد است؛ زیرا همین لحن و بیان دربارهی حجامت چهارشنبه آمده است (مکارم الأخلاق، ج ۱، ص ۷۵) و اگر کسی به نحسی چهارشنبه و بد بودن حجامت در چهارشنبه باور نداشته باشد بلکه به هدف ابطال این باور حجامت کند نه تنها هیچ آسیبی نمیبیند بلکه از هر آفت و گزندی در امان بوده و بدنش به کلی پاکسازی خواهد شد. (طب الأئمة علیهم السلام، ج ۱، ص ۵۸ و الخصال، ج ۲، ص ۳۸۶)
🔶🔹روایت دوم
📜متن روایت:
عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ حُذَيْفَةَ بْنِ مَنْصُورٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ يَقُولُ: «كَانَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ يَطْلِي اَلْعَانَةَ وَ مَا تَحْتَ اَلْأَلْيَتَيْنِ فِي كُلِّ جُمُعَةٍ.»
📝ترجمه روایت:
از امام صادق علیه السلام شنیدم که میفرمود: «رسول خدا صلی الله علیه و آله همیشه در هر جمعه، زیر شکم و زیر دو برآمدگی باسن را نوره میزد.»
منبع:
📕کافی، ج ۶، ص ۵۰۷
✍🏻بیان:
✓منظور از «تحت الألیتین» کل ناحیهای است که روی مقعد و اطراف آن را تا بیضه و اطراف بیضه شامل میشود که پوست این ناحیه نسبت به نواحی دیگر، به نوره حساستر است و زودتر میسوزد.
✓تجربه نشان داده است که نوره در روز جمعه نمیسوزاند! یا در صورت عدم رعایتِ کاملِ آدابی که در #رساله_ذهبیه آمده (اینجا)، بسیار بسیار اندک میسوزاند که با روغن مالی نهایتاً در عرض دو روز خوب خواهد شد. اما در روزهای دیگر، پوست حساسیت بسیار بیشتری نسبت به نوره دارد و در اکثر مواقع میسوزد. دلیل این مطلب روایتی است که میفرماید: «خون در هر شب جمعه از ترس قیامت به درون بدن میرود و تا پنج شنبه به جایگاه خود باز نمیگردد» (الخصال، ج ۲، ص ۳۸۹). پس چون در روز جمعه خون در ظاهر بدن نیست لذا هیجان دم که عامل حساسیت و نازکی پوست بدن است نخواهد بود و پوست یا اصلاً نمیسوزد یا بسیار اندک میسوزد.
✓علت اینکه حضرت، حساسترین ناحیهی پوست یعنی کل عورتین و زیر باسن را در جمعه نوره میزدند نیز همین است که پوست این نواحی نسوزد و یا در صورت عدم مراعات، بسیار اندک بسوزد.
🤲🏻ان شاء الله سنت اهل بیت علیهم السلام را همیشه درست بفهمیم و درست عمل کنیم.🌸
@TebboZendegieEslami
Forwarded from 🌸طب و زندگے اسـلامے🌸 (سیّد محمّد جواد موسوے)
بسم الله الرحمن الرحیم
کارگروه علمیِ نقد و بررسی کتاب «الرسالة المذهبه بروایة ابی محمد الحسن بن محمد النوفلی» از فردا با حضور اساتید نسخه شناسی، حدیث و طب در قم برگزار میشود.
در این جلسات، مطالب مهم کتاب بنده پیرامون تحقیق و تصحیح #رساله_ذهبیه بررسی میشود تا ان شاء الله مراحل چاپ رسمی آن سرعت گیرد.
@TebboZendegieEslami
کارگروه علمیِ نقد و بررسی کتاب «الرسالة المذهبه بروایة ابی محمد الحسن بن محمد النوفلی» از فردا با حضور اساتید نسخه شناسی، حدیث و طب در قم برگزار میشود.
در این جلسات، مطالب مهم کتاب بنده پیرامون تحقیق و تصحیح #رساله_ذهبیه بررسی میشود تا ان شاء الله مراحل چاپ رسمی آن سرعت گیرد.
@TebboZendegieEslami
Forwarded from 🌸طب و زندگے اسـلامے🌸 (سیّد محمّد جواد موسوے)
بحث با یکی از مدافعان حجامت حزیران:
https://t.iss.one/TebboZendegieEslami/7047
https://t.iss.one/TebboZendegieEslami/7047
Telegram
🌸طب و زندگے اسـلامے🌸
⚠️فرافکنی و ماست مالی بیسوادی در طب اسلامی
1⃣جناب ابن علیان مدعی شده اینجانب در یک گاف (!)، علت نهی از تجویز عمومی حجامت حزیران را عوارض مختصر (!) اعلام شده میدانم!
پاسخ:
این دروغی آشکار است! زیرا قبلاً به تفصیل بیان کردیم که علت نهی از تجویز عمومی حجامت…
1⃣جناب ابن علیان مدعی شده اینجانب در یک گاف (!)، علت نهی از تجویز عمومی حجامت حزیران را عوارض مختصر (!) اعلام شده میدانم!
پاسخ:
این دروغی آشکار است! زیرا قبلاً به تفصیل بیان کردیم که علت نهی از تجویز عمومی حجامت…
Forwarded from 🌸طب و زندگے اسـلامے🌸 (سیّد محمّد جواد موسوے)
توصیهی امام رضا علیه السلام به ورزش!
امام رضا علیه السلام در #رساله_ذهبیه در قسمت تدابیر ماههای سال، در دومین ماه پاییز، «ریاضت» (=ورزش) را نیکو دانسته و در آخرین ماه زمستان، کثرت در آن را سودمند میدانند!
از آنجا که انبیاء و ائمه علیهم السلام به لسان قوم سخن میگفتند و در روایات طبی نیز اصطلاحات رایج در طب آن زمان استعمال شده است، از تصویر دوم، برگرفته از کتاب «حقائق اسرار الطب» میتوانید تعریف طبی «ریاضت» را ملاحظه کنید که دقیقاً به همان معنای «ورزش» است.
با توجه به تصریح خود حضرت، مبنی بر عام و مطلق بودن این رساله روشن است که در هر ماه اگر چیزی بد یا خوب میبوده میبایست متذکر میشدند و چون به جز ماه آخر بهار و تابستان، «ورزش» را ناپسند ندانستهاند به وضوح روشن میشود که در باقی ایام سال، انجام «ورزش» مانند دیگر امور طبی، فی نفسه سودمند بوده و تجویزی عام محسوب میشود که به حسب احوال افراد تفاوت میکند.
با ثبت نام در دورهی آموزش زبان علم طب، تمام اصطلاحات طبی که در روایات و در طب زمان ائمه علیهم السلام به کار رفته است را میتوانند بیاموزید. برای خرید این دوره به آیدی زیر پیام بفرستید:
@BhSmjm
امام رضا علیه السلام در #رساله_ذهبیه در قسمت تدابیر ماههای سال، در دومین ماه پاییز، «ریاضت» (=ورزش) را نیکو دانسته و در آخرین ماه زمستان، کثرت در آن را سودمند میدانند!
از آنجا که انبیاء و ائمه علیهم السلام به لسان قوم سخن میگفتند و در روایات طبی نیز اصطلاحات رایج در طب آن زمان استعمال شده است، از تصویر دوم، برگرفته از کتاب «حقائق اسرار الطب» میتوانید تعریف طبی «ریاضت» را ملاحظه کنید که دقیقاً به همان معنای «ورزش» است.
با توجه به تصریح خود حضرت، مبنی بر عام و مطلق بودن این رساله روشن است که در هر ماه اگر چیزی بد یا خوب میبوده میبایست متذکر میشدند و چون به جز ماه آخر بهار و تابستان، «ورزش» را ناپسند ندانستهاند به وضوح روشن میشود که در باقی ایام سال، انجام «ورزش» مانند دیگر امور طبی، فی نفسه سودمند بوده و تجویزی عام محسوب میشود که به حسب احوال افراد تفاوت میکند.
با ثبت نام در دورهی آموزش زبان علم طب، تمام اصطلاحات طبی که در روایات و در طب زمان ائمه علیهم السلام به کار رفته است را میتوانند بیاموزید. برای خرید این دوره به آیدی زیر پیام بفرستید:
@BhSmjm