🔸ﺧﺒﺮ ﭼﻴﺴﺖ؟
ﭘﺮﺳشی ﻛﻮﺗﺎه ﻛﻪ ﭘﺎﺳﺦﺟﻮﻳﻲ ﺑﺮای آن ﺑﺨﺶ وﺳـیعی از ادﺑﻴﺎت #روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎری را ﺷﻜﻞ داده اﺳﺖ. ﻣﻌﺎدل ﻛﻠﻤﻪ #ﺧﺒﺮ در زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴسی واژه news اﺳـﺖ. ﻋﺪهای واژه اﻧﮕﻠﻴسی news ﺑـﻪﻣﻌﻨـی تازه‌ها را ﺟﻤﻊ واژه new میداﻧﻨﺪ و ﻣﻮارد ﻓﺮاﻧﺴﻮی nouvelles ﻳﺎ آﻟﻤﺎنی neues آن را ﻣﺜﺎل میزﻧﻨﺪ، اﻣـﺎ ﻋﺪهای ﻫﻢ میﮔﻮﻳﻨﺪ واژه اﻧﮕﻠﻴسی news در واﻗﻊ ﻳﻚ ﺳﺮ ﻧﺎم اﺳـﺖ ﻛﻪ ﺑـﻪ ﭼﻬار ﺟﻬﺖ اﺻﻠﻲ north ،east ،west و south اﺷﺎره دارد.
ﭘﺮﺳشی ﻛﻮﺗﺎه ﻛﻪ ﭘﺎﺳﺦﺟﻮﻳﻲ ﺑﺮای آن ﺑﺨﺶ وﺳـیعی از ادﺑﻴﺎت #روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎری را ﺷﻜﻞ داده اﺳﺖ. ﻣﻌﺎدل ﻛﻠﻤﻪ #ﺧﺒﺮ در زﺑﺎن اﻧﮕﻠﻴسی واژه news اﺳـﺖ. ﻋﺪهای واژه اﻧﮕﻠﻴسی news ﺑـﻪﻣﻌﻨـی تازه‌ها را ﺟﻤﻊ واژه new میداﻧﻨﺪ و ﻣﻮارد ﻓﺮاﻧﺴﻮی nouvelles ﻳﺎ آﻟﻤﺎنی neues آن را ﻣﺜﺎل میزﻧﻨﺪ، اﻣـﺎ ﻋﺪهای ﻫﻢ میﮔﻮﻳﻨﺪ واژه اﻧﮕﻠﻴسی news در واﻗﻊ ﻳﻚ ﺳﺮ ﻧﺎم اﺳـﺖ ﻛﻪ ﺑـﻪ ﭼﻬار ﺟﻬﺖ اﺻﻠﻲ north ،east ،west و south اﺷﺎره دارد.
🔸 آﻧﭽﻪ میﻣﺎﻧﺪ
ﺧﺒﺮ، ﭼﻴﺰی اﺳﺖ ﻛﻪ یکی میﺧﻮاﻫﺪ آن را در ﺟﺎیی ﺳـﺮﻛﻮب ﻛﻨـﺪ و آﻧﭽﻪ میﻣﺎﻧﺪ، آگهی اﺳﺖ.
اﻳﻦ ﻳﻜﻲ از ﺗﻌﺎرﻳﻒ ﻣﻌﺮوف #ﺧﺒﺮ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ یکی از ﺑﺎرونﻫﺎی ﻣﻄﺒﻮﻋﺎتی اﻧﮕﻠﻴﺲ یعنی آﻟﻔﺮد ﭼﺎرﻟﺰ وﻳﻠﻴﺎم ﻫﺎرﻣﺰورث اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻟُـﺮد ﻧـﻮرثﻛﻠﻴـﻒ ﻣﻌـﺮوف ﺷﺪ. ﻛﻠﻴﻒ، ﻛﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﭼﻨﺪﻳﻦ رﺳﺎﻧﻪ در اﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﻮد و از ﻏـﻮلﻫـﺎی رﺳﺎﻧﻪای ﻋﺼﺮ ﺧﻮد ﺑﻪﺣﺴﺎب می‌آﻣﺪ، در ﺟﺮﻳﺎن ﻛﺎر ﺣﺮﻓﻪاي ﺑﻪﭼﻨـﻴﻦ ﺗﻌﺮﻳﻔﻲ از ﺧﺒﺮ رﺳﻴﺪ.
ﺧﺒﺮ، ﭼﻴﺰی اﺳﺖ ﻛﻪ یکی میﺧﻮاﻫﺪ آن را در ﺟﺎیی ﺳـﺮﻛﻮب ﻛﻨـﺪ و آﻧﭽﻪ میﻣﺎﻧﺪ، آگهی اﺳﺖ.
اﻳﻦ ﻳﻜﻲ از ﺗﻌﺎرﻳﻒ ﻣﻌﺮوف #ﺧﺒﺮ ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ یکی از ﺑﺎرونﻫﺎی ﻣﻄﺒﻮﻋﺎتی اﻧﮕﻠﻴﺲ یعنی آﻟﻔﺮد ﭼﺎرﻟﺰ وﻳﻠﻴﺎم ﻫﺎرﻣﺰورث اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻟُـﺮد ﻧـﻮرثﻛﻠﻴـﻒ ﻣﻌـﺮوف ﺷﺪ. ﻛﻠﻴﻒ، ﻛﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﭼﻨﺪﻳﻦ رﺳﺎﻧﻪ در اﻧﮕﻠﻴﺲ ﺑﻮد و از ﻏـﻮلﻫـﺎی رﺳﺎﻧﻪای ﻋﺼﺮ ﺧﻮد ﺑﻪﺣﺴﺎب می‌آﻣﺪ، در ﺟﺮﻳﺎن ﻛﺎر ﺣﺮﻓﻪاي ﺑﻪﭼﻨـﻴﻦ ﺗﻌﺮﻳﻔﻲ از ﺧﺒﺮ رﺳﻴﺪ.
#تکنیک #تجربه #روزنامه‌نگاری
🔸 نگاه‌های تازه در روزنامه‌نگاری
▫️#یونس_شکرخواه
لطفا از ﻫﺮ سبکی ﻛﻪ ﺑﺮای ﺳـﺎﺧﺖدادن ﺑﻪ ﻣﻄﻠﺐ ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده میﻛﻨﻴﺪ؛
🔻دﭼﺎر ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮی ﻏﻴﺮمنطقی ﻧﺸﻮﻳﺪ
▫️اﮔﺮ ﺧﻮب ﺧﺒﺮ ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ؛ ﭼﺎپ ﻧﻤﻲﺷﻮد
🔻دﭼﺎر روﻧﺪﻫﺎی ﻋﻠﺖ و ﻣﻌﻠﻮلی غلط نشوید
▫️ﺑﻨﺰﻳﻦ ارزان ﻋﺎﻣﻞ ﺗﺮاﻓﻴﻚ اﺳﺖ.
🔻دﭼﺎر ﺗﻌﻤﻴﻢﻫﺎی ﺷﺘﺎﺑﺰده ﻧﺸﻮﻳﺪ
▫️ﻓﺮود در ﻣﺮﻳﺦ ﻫﻤﻪ ﺑﻦﺑﺴﺖﻫﺎی علمی را می‌شکند
🔻دﭼﺎر ﻗﻴﺎسﻫﺎی اﺷﺘﺒﺎه ﻧﺸﻮﻳﺪ
▫️ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﺪرﺧﺸﺪ؛ ﻃﻼﺳﺖ.
ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻜﺘﻪای ﻛﻪ در ﺳﺒﻚﻫﺎی ﻧﻮﻳﻦ #روزنامه‌نگاری ﻣﻄﺮح اﺳﺖ ﻧﻮع ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺘﺪﻻل و در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻘﻞ ﻗﻮلﻫﺎی ﻣﺘﻨﺎﺳـﺐ، ﻣﻔﻴـﺪ و ﻛﻮﺗﺎه و در واقع ﻃﻼیی اﺳﺖ و ﺳﭙﺲ اﺳﺘﻔﺎده از وﺟﻪ ﻣﻌﻠﻮم ﺑـﻪ ﺟـﺎی وﺟﻪ ﻣﺠﻬﻮل.
ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬﻢ در اﻳﻦ ﻧﮕﺮش‌های تازه روزنامه‌نگاری اﻳﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑﺪاﻧﻴﻢ ﻣﺎ ﺑﺎ ﻛﻠﻤﺎت نمیﻧﻮﻳﺴﻴﻢ، ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺤﺾ و دﻗﻴﻖ میﻧﻮﻳﺴﻴﻢ.
ﺣﺮﻓﻪای‌های ﺟﻬﺎن روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎری، از ﺣﺎلتی ﻛﻪ در آن ﺑﺮخی از روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﺑﻪ ﻃﺮزی ﻏﻴﺮﻋـﺎدی از واژهﻫﺎ و ﻛﻠﻤﺎت ﻓـﺮاوان ﺑﺮاي ﻧﻮﺷﺘﻦ #ﺧﺒﺮ اﺳﺘﻔﺎده میﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان زﻳﺎد نویسی (Wordiness) و ﻳﺎ ﮔﻞ و ﺑﻠﺒﻞ ﻧﻮیسی (Flowery) ﻳﺎد میﻛﻨﻨﺪ.
اﻣﺎ از دﻳﮕﺮ ﺳﻮ در ﻓﻀﺎي ﺧﺒﺮﻧﻮﻳـﺴﻲ آﻧﻼین ﻫﻢ اﻳﺪه ”ﻗﺎﺑﻠﻴـﺖ اﺳﻜﻦ ﻛﺮدن ﺧﺒﺮﻫﺎ“ (scannable) ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﺷﺒﻴﻪ ﻋﺎدات ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﻧﺸﺮﻳﺎت ﺗﺎﺑﻠﻮﻳﻴﺪی اﺳﺖ ﻛﻪ اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ ﺳﺮﻧﺦﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻮﮔﺮاﻓﻴﻚ ﺑﺮاي ﺗﻌﻘﻴﺐ و درك ﻣﻄﺎﻟﺐ دارﻧﺪ؛ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه ﺗﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ داﺷﺘﻦ ”ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي“ در ﺧﺒﺮﻫﺎ، و ﻧﻴﺰ تکیه ﺑﺮ ”رواﻳﺖﻫﺎی ﻏﻴﺮخطی“، اﺳﺘﻔﺎده از ﻫﺎﻳﭙﺮﻟﻴﻨـﻚ ﺑـﺮاي رﻓﺘﻦ ﺑـﻪ ﺻﻔﺤﻪ یا ﺻﻔﺤﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ دﻳﮕﺮ ﺟﺪیﺗﺮ از ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺷﻮد. اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎی ﺳﺒﻚﻫﺎي ﺗﺎزه ﻋﻤﺪﺗﺎ از ﻧـﻮع اﺳـﺘﺪﻻلﻫـﺎي داﻳﺮهای اﺳﺖ ﻛﻪ در آن روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر ﺑﻪ ﺟﺎی ﻣﻮﺿﻊ ﮔﺮﻓﺘﻦ و ﺷﺎﻫﺪ آوردن ﺑﺮاي ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈـﺮ ﺧـﻮد؛ ﺻـﺮﻓﺎ ”زﺑـﺎن ﻣﺘﻔـﺎوت“ را ﺑﺮ میﮔﺰﻳﻨﺪ و ﻓﻘﻂ ﻧﻜﺘﻪ خودش را تعقیب و ﺗﻜﺮار میﻛﻨﺪ.
🔸 نگاه‌های تازه در روزنامه‌نگاری
▫️#یونس_شکرخواه
لطفا از ﻫﺮ سبکی ﻛﻪ ﺑﺮای ﺳـﺎﺧﺖدادن ﺑﻪ ﻣﻄﻠﺐ ﺧﻮد اﺳﺘﻔﺎده میﻛﻨﻴﺪ؛
🔻دﭼﺎر ﻧﺘﻴﺠﻪﮔﻴﺮی ﻏﻴﺮمنطقی ﻧﺸﻮﻳﺪ
▫️اﮔﺮ ﺧﻮب ﺧﺒﺮ ﺑﻨﻮﻳﺴﺪ؛ ﭼﺎپ ﻧﻤﻲﺷﻮد
🔻دﭼﺎر روﻧﺪﻫﺎی ﻋﻠﺖ و ﻣﻌﻠﻮلی غلط نشوید
▫️ﺑﻨﺰﻳﻦ ارزان ﻋﺎﻣﻞ ﺗﺮاﻓﻴﻚ اﺳﺖ.
🔻دﭼﺎر ﺗﻌﻤﻴﻢﻫﺎی ﺷﺘﺎﺑﺰده ﻧﺸﻮﻳﺪ
▫️ﻓﺮود در ﻣﺮﻳﺦ ﻫﻤﻪ ﺑﻦﺑﺴﺖﻫﺎی علمی را می‌شکند
🔻دﭼﺎر ﻗﻴﺎسﻫﺎی اﺷﺘﺒﺎه ﻧﺸﻮﻳﺪ
▫️ﻫﺮ ﭼﻪ ﺑﺪرﺧﺸﺪ؛ ﻃﻼﺳﺖ.
ﺗﻨﻬﺎ ﻧﻜﺘﻪای ﻛﻪ در ﺳﺒﻚﻫﺎی ﻧﻮﻳﻦ #روزنامه‌نگاری ﻣﻄﺮح اﺳﺖ ﻧﻮع ﻣﺘﻔﺎوت اﺳﺘﺪﻻل و در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ اﺳﺘﻔﺎده از ﻧﻘﻞ ﻗﻮلﻫﺎی ﻣﺘﻨﺎﺳـﺐ، ﻣﻔﻴـﺪ و ﻛﻮﺗﺎه و در واقع ﻃﻼیی اﺳﺖ و ﺳﭙﺲ اﺳﺘﻔﺎده از وﺟﻪ ﻣﻌﻠﻮم ﺑـﻪ ﺟـﺎی وﺟﻪ ﻣﺠﻬﻮل.
ﻧﻜﺘﻪ ﻣﻬﻢ در اﻳﻦ ﻧﮕﺮش‌های تازه روزنامه‌نگاری اﻳﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺑﺪاﻧﻴﻢ ﻣﺎ ﺑﺎ ﻛﻠﻤﺎت نمیﻧﻮﻳﺴﻴﻢ، ﺑﻠﻜﻪ ﺑﺎ اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺤﺾ و دﻗﻴﻖ میﻧﻮﻳﺴﻴﻢ.
ﺣﺮﻓﻪای‌های ﺟﻬﺎن روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎری، از ﺣﺎلتی ﻛﻪ در آن ﺑﺮخی از روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﺑﻪ ﻃﺮزی ﻏﻴﺮﻋـﺎدی از واژهﻫﺎ و ﻛﻠﻤﺎت ﻓـﺮاوان ﺑﺮاي ﻧﻮﺷﺘﻦ #ﺧﺒﺮ اﺳﺘﻔﺎده میﻛﻨﻨﺪ ﺑﺎ ﻋﻨﻮان زﻳﺎد نویسی (Wordiness) و ﻳﺎ ﮔﻞ و ﺑﻠﺒﻞ ﻧﻮیسی (Flowery) ﻳﺎد میﻛﻨﻨﺪ.
اﻣﺎ از دﻳﮕﺮ ﺳﻮ در ﻓﻀﺎي ﺧﺒﺮﻧﻮﻳـﺴﻲ آﻧﻼین ﻫﻢ اﻳﺪه ”ﻗﺎﺑﻠﻴـﺖ اﺳﻜﻦ ﻛﺮدن ﺧﺒﺮﻫﺎ“ (scannable) ﻛﻪ ﺑﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﺷﺒﻴﻪ ﻋﺎدات ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﻧﺸﺮﻳﺎت ﺗﺎﺑﻠﻮﻳﻴﺪی اﺳﺖ ﻛﻪ اﺣﺘﻴﺎج ﺑﻪ ﺳﺮﻧﺦﻫﺎي ﺗﺎﻳﭙﻮﮔﺮاﻓﻴﻚ ﺑﺮاي ﺗﻌﻘﻴﺐ و درك ﻣﻄﺎﻟﺐ دارﻧﺪ؛ ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه ﺗﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ داﺷﺘﻦ ”ﻛﻠﻤﺎت ﻛﻠﻴﺪي“ در ﺧﺒﺮﻫﺎ، و ﻧﻴﺰ تکیه ﺑﺮ ”رواﻳﺖﻫﺎی ﻏﻴﺮخطی“، اﺳﺘﻔﺎده از ﻫﺎﻳﭙﺮﻟﻴﻨـﻚ ﺑـﺮاي رﻓﺘﻦ ﺑـﻪ ﺻﻔﺤﻪ یا ﺻﻔﺤﺎت ﻣﺮﺗﺒﻂ دﻳﮕﺮ ﺟﺪیﺗﺮ از ﻫﻤﻴﺸﻪ ﺷﻮد. اﺳﺘﺪﻻلﻫﺎی ﺳﺒﻚﻫﺎي ﺗﺎزه ﻋﻤﺪﺗﺎ از ﻧـﻮع اﺳـﺘﺪﻻلﻫـﺎي داﻳﺮهای اﺳﺖ ﻛﻪ در آن روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر ﺑﻪ ﺟﺎی ﻣﻮﺿﻊ ﮔﺮﻓﺘﻦ و ﺷﺎﻫﺪ آوردن ﺑﺮاي ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻮرد ﻧﻈـﺮ ﺧـﻮد؛ ﺻـﺮﻓﺎ ”زﺑـﺎن ﻣﺘﻔـﺎوت“ را ﺑﺮ میﮔﺰﻳﻨﺪ و ﻓﻘﻂ ﻧﻜﺘﻪ خودش را تعقیب و ﺗﻜﺮار میﻛﻨﺪ.
#ارزش‌های_خبری | یک مقدمه
🔸ارزش ﺧﺒﺮی ﭼﻴﺴﺖ؟
ﻣﻌﻴﺎر ﮔﺰﻳﻨﺶ روﻳﺪاد.
▫️اﻳﻦ ﻣﻌﻴﺎر را در ﻛﺠﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺮاغ ﮔﺮﻓﺖ؟ در ﺷَﻢ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر ﻳـﺎ دردل روﻳﺪاد؟
در ﺣﺲ ﺷﺸﻢ.
ﭘﺎﺳﺦ ﭘﺮﺳﺶ اول درﺳﺖ و روﺷﻦ اﺳـﺖ، اﻣـﺎ ﭘﺎﺳـﺦ ﭘﺮﺳـﺶ دوم یعنی ﺣﺲ ﺷﺸﻢ، ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﭘﺎﺳﺦ اﺳﺖ و اﻳﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﻫﻤﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران آن را ﻣﻄﺮح میﻛﻨﻨﺪ.
ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ درك روشنی ﺑﺮﺳﻴﻢ از اﻳـﻦ ﭘﺮﺳـﺶ ﻛـﻪ ﻣﻌﻴـﺎر ﮔـﺰﻳﻨﺶ روﻳﺪاد (ﻳﺎ ﻫﻤﺎن #ارزشﺧﺒﺮي) در ﺷﻢ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر ﻧﻬﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﻳـﺎ در درون روﻳﺪاد میﺗﻮان ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺎﺳﺦ داد: ارزشﻫﺎي ﺧﺒﺮی در دل روﻳﺪادﻫﺎ ﻗﺮار دارﻧﺪ و ﻧﻪ در ﺷﻢ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕـﺎر؛ وﻟـﻲ اﻳـﻦ ﺷـﻢ و درك ﺑﻪ ﻛﺸﻒ ارزشﻫﺎ ﻛﻤﻚ میﻛﻨﺪ. ﺑـﻪﻋﺒـﺎرت دﻳﮕـﺮ، ﻫـﺮ روﻳـﺪاد ﻓـﻲﻧﻔـﺴﻪ ﺣـﺎوي ﻳـﻚ ارزش ﻳـﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ارزشﻫﺎﺳـﺖ و ﻫﻤـﻴﻦ ارزشﻫﺎ ﻫـﺴﺘﻨﺪ ﻛـﻪ ﻫﻤـﻮاره رﮔﻪﻫﺎي اصلی #ﺧﺒﺮ را ﺷﻜﻞ می‌دﻫﻨﺪ. ﻃﺒﻌﺎ ﺗﻮان ﺗﻌﻴﻴﻦ و ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﻳﻦ ارزشﻫﺎ (از ﻟﺤﺎظ ﺗﻮﺟﻪ و اﻫﻤﻴﺖ) ﻣﻘﻮﻟﻪای ﻣﻬﻢ و ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪه اﺳـﺖ. ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺳﺘﻮنﻧﻮﻳﺴﺎن ﻣﻄﺒﻮﻋـﺎت، ﻏﺎﻟﺒـﺎ ﺑﻬﺎﻧه ورود ﺑﻪ ﻃـﺮح ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻧﻘﺪ و ﺑﺮرﺳﻲ آﻧﻬﺎ را ﺑﺎ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬـﻢ، ﺟﺎﻟـﺐ و ﺗـﺎزه ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﻲآورﻧﺪ. اﻳﻦ ﻗﻠﻤﺮو ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ در روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎري ﻣﻐـﺮب زﻣـﻴﻦ
ﺑﻪ ﺑﻬﺎنه خبری (News peg) ﺷﻬﺮت دارد و ﻣﺮاد از آن، ﻳـﺎﻓﺘﻦ ﻋﺎﻣـﻞِ ﻣﻬﻢ، ﺟﺎﻟﺐ و ﺗﺎزه‌اي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه، ﻣﻮﺿﻮع ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آن ﻣﻄﺮح میﻛﻨﺪ. ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن، ﻏﺎﻟﺒـﺎً اﻳـﻦ ﺑﻬﺎﻧه ﺧﺒـﺮی را ﺑـﺎ ﻋﻨﺎﻳـﺖ ﺑـﻪ ارزشﻫﺎي ﺧﺒﺮي ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﻲآورﻧﺪ و ﻏﺎﻟﺒﺎً ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑـﺪون ﺑﻬﺎﻧه ﺧﺒﺮی ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺑﻪوﻳﮋه ﻓﺮاﮔﻴﺮﺑﻮدن ﺳﻮژه، ﻧﻮﺷـﺘﻦ ﻣﻘـﺎﻻت ﺟـﺬاب ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ. اﻣﺎ اﻫﻤﻴﺖ ﺷﻢ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر ﻫﻢ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ اﻧﻜـﺎر اﺳـﺖ؛ ﺑـﻪوﻳـﮋه در روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﻛﻬﻨﻪﻛﺎر و ﭘﺮﺗﺠﺮﺑﻪ.
روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﺟﻮان ﻏﺎﻟﺒﺎً ﺑـﻪﻋﻠـﺖ ﻧﺎآﮔﺎﻫﻲ از ارزشﻫـﺎي ﺧﺒـﺮي ﺗـﺎ ﻣـﺪتﻫـﺎ ﺑـﻪ ﺗﻬﻴه ﺧﺒﺮﻫﺎیی روی می‌آورﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﺮودﮔﺎه ﻧﻬﺎﻳﻲ آﻧﻬﺎ ﺟﺎیی ﺟﺰ ﺳﺒﺪ ﻛﺎﻏﺬهای ﺑﺎﻃﻠﻪ ﻧﻴﺴﺖ. اﻣـﺎ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻫﺮﮔﺰ ﻣﺎﻳه ﻧﻮﻣﻴﺪي ﻧﻴﺴﺖ؛ ﺑﻠﻜـﻪ ﻣـﺴﻴﺮي آﺷﻨﺎﺳـﺖ ﻛـﻪ اﻛﺜـﺮ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﺣﺮﻓﻪاي ﻫﻢ آن را ﭘﻴﻤﻮده‌اﻧﺪ. ﺷﻢ ﺣﺮﻓﻪاي، ﺣﻜﻢ اﺑـﺰار اﺳـﺘﺨﺮاج ارزشﻫـﺎي ﺧﺒـﺮي را دارد و ﺑﻪوﻳﮋه در ﻣﻘﻄﻊ ﺗﺒﺪﻳﻞ روﻳﺪاد ﺑﻪ ﺧﺒﺮ ﺧـﻮد را آﺷـﻜﺎر میﺳـﺎزد.
🔸ارزش ﺧﺒﺮی ﭼﻴﺴﺖ؟
ﻣﻌﻴﺎر ﮔﺰﻳﻨﺶ روﻳﺪاد.
▫️اﻳﻦ ﻣﻌﻴﺎر را در ﻛﺠﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺮاغ ﮔﺮﻓﺖ؟ در ﺷَﻢ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر ﻳـﺎ دردل روﻳﺪاد؟
در ﺣﺲ ﺷﺸﻢ.
ﭘﺎﺳﺦ ﭘﺮﺳﺶ اول درﺳﺖ و روﺷﻦ اﺳـﺖ، اﻣـﺎ ﭘﺎﺳـﺦ ﭘﺮﺳـﺶ دوم یعنی ﺣﺲ ﺷﺸﻢ، ﺑﺪﺗﺮﻳﻦ ﭘﺎﺳﺦ اﺳﺖ و اﻳﻦ ﭘﺎﺳﺦ ﻫﻤﺎن اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻘﻂ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران آن را ﻣﻄﺮح میﻛﻨﻨﺪ.
ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺑﻪ درك روشنی ﺑﺮﺳﻴﻢ از اﻳـﻦ ﭘﺮﺳـﺶ ﻛـﻪ ﻣﻌﻴـﺎر ﮔـﺰﻳﻨﺶ روﻳﺪاد (ﻳﺎ ﻫﻤﺎن #ارزشﺧﺒﺮي) در ﺷﻢ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر ﻧﻬﻔﺘﻪ اﺳﺖ ﻳـﺎ در درون روﻳﺪاد میﺗﻮان ﭼﻨﻴﻦ ﭘﺎﺳﺦ داد: ارزشﻫﺎي ﺧﺒﺮی در دل روﻳﺪادﻫﺎ ﻗﺮار دارﻧﺪ و ﻧﻪ در ﺷﻢ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕـﺎر؛ وﻟـﻲ اﻳـﻦ ﺷـﻢ و درك ﺑﻪ ﻛﺸﻒ ارزشﻫﺎ ﻛﻤﻚ میﻛﻨﺪ. ﺑـﻪﻋﺒـﺎرت دﻳﮕـﺮ، ﻫـﺮ روﻳـﺪاد ﻓـﻲﻧﻔـﺴﻪ ﺣـﺎوي ﻳـﻚ ارزش ﻳـﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪاي از ارزشﻫﺎﺳـﺖ و ﻫﻤـﻴﻦ ارزشﻫﺎ ﻫـﺴﺘﻨﺪ ﻛـﻪ ﻫﻤـﻮاره رﮔﻪﻫﺎي اصلی #ﺧﺒﺮ را ﺷﻜﻞ می‌دﻫﻨﺪ. ﻃﺒﻌﺎ ﺗﻮان ﺗﻌﻴﻴﻦ و ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﻳﻦ ارزشﻫﺎ (از ﻟﺤﺎظ ﺗﻮﺟﻪ و اﻫﻤﻴﺖ) ﻣﻘﻮﻟﻪای ﻣﻬﻢ و ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪه اﺳـﺖ. ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﺳﺘﻮنﻧﻮﻳﺴﺎن ﻣﻄﺒﻮﻋـﺎت، ﻏﺎﻟﺒـﺎ ﺑﻬﺎﻧه ورود ﺑﻪ ﻃـﺮح ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻧﻘﺪ و ﺑﺮرﺳﻲ آﻧﻬﺎ را ﺑﺎ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻬـﻢ، ﺟﺎﻟـﺐ و ﺗـﺎزه ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﻲآورﻧﺪ. اﻳﻦ ﻗﻠﻤﺮو ﻣﻔﻬﻮﻣﻲ در روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎري ﻣﻐـﺮب زﻣـﻴﻦ
ﺑﻪ ﺑﻬﺎنه خبری (News peg) ﺷﻬﺮت دارد و ﻣﺮاد از آن، ﻳـﺎﻓﺘﻦ ﻋﺎﻣـﻞِ ﻣﻬﻢ، ﺟﺎﻟﺐ و ﺗﺎزه‌اي اﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه، ﻣﻮﺿﻮع ﺧﻮد را ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آن ﻣﻄﺮح میﻛﻨﺪ. ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎن، ﻏﺎﻟﺒـﺎً اﻳـﻦ ﺑﻬﺎﻧه ﺧﺒـﺮی را ﺑـﺎ ﻋﻨﺎﻳـﺖ ﺑـﻪ ارزشﻫﺎي ﺧﺒﺮي ﺑﻪدﺳﺖ ﻣﻲآورﻧﺪ و ﻏﺎﻟﺒﺎً ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺑـﺪون ﺑﻬﺎﻧه ﺧﺒﺮی ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺑﻪوﻳﮋه ﻓﺮاﮔﻴﺮﺑﻮدن ﺳﻮژه، ﻧﻮﺷـﺘﻦ ﻣﻘـﺎﻻت ﺟـﺬاب ﻏﻴﺮﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ. اﻣﺎ اﻫﻤﻴﺖ ﺷﻢ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر ﻫﻢ ﻏﻴﺮﻗﺎﺑﻞ اﻧﻜـﺎر اﺳـﺖ؛ ﺑـﻪوﻳـﮋه در روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﻛﻬﻨﻪﻛﺎر و ﭘﺮﺗﺠﺮﺑﻪ.
روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﺟﻮان ﻏﺎﻟﺒﺎً ﺑـﻪﻋﻠـﺖ ﻧﺎآﮔﺎﻫﻲ از ارزشﻫـﺎي ﺧﺒـﺮي ﺗـﺎ ﻣـﺪتﻫـﺎ ﺑـﻪ ﺗﻬﻴه ﺧﺒﺮﻫﺎیی روی می‌آورﻧﺪ ﻛﻪ ﻓﺮودﮔﺎه ﻧﻬﺎﻳﻲ آﻧﻬﺎ ﺟﺎیی ﺟﺰ ﺳﺒﺪ ﻛﺎﻏﺬهای ﺑﺎﻃﻠﻪ ﻧﻴﺴﺖ. اﻣـﺎ اﻳﻦ اﻣﺮ ﻫﺮﮔﺰ ﻣﺎﻳه ﻧﻮﻣﻴﺪي ﻧﻴﺴﺖ؛ ﺑﻠﻜـﻪ ﻣـﺴﻴﺮي آﺷﻨﺎﺳـﺖ ﻛـﻪ اﻛﺜـﺮ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﺣﺮﻓﻪاي ﻫﻢ آن را ﭘﻴﻤﻮده‌اﻧﺪ. ﺷﻢ ﺣﺮﻓﻪاي، ﺣﻜﻢ اﺑـﺰار اﺳـﺘﺨﺮاج ارزشﻫـﺎي ﺧﺒـﺮي را دارد و ﺑﻪوﻳﮋه در ﻣﻘﻄﻊ ﺗﺒﺪﻳﻞ روﻳﺪاد ﺑﻪ ﺧﺒﺮ ﺧـﻮد را آﺷـﻜﺎر میﺳـﺎزد.
#ارزش‌های‌خبری
🔸 حرفه‌ای‌ها و سه عنصر
روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﺣﺮﻓﻪاي ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﭼﻪ
ﭼﻴﺰي را ﺑﻪﻋﻨﻮان #ﺧﺒﺮ اراﺋﻪ ﻛﻨﻨﺪ اﻏﻠﺐ ﺳﻪ ﻋﻨﺼﺮ را در ﭘﺲ ذﻫﻦ دارﻧﺪ.
۱.ﻣﻮاد ﺧﺒﺮ (facts)؛ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ واژهﻫﺎ، اﻋﺪاد و ﻋﻜﺲﻫﺎ ﻛـﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎفی، دﻗﻴﻖ و ﺑﻪﻣﻮﻗﻊ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
۲.ﻋﻼﺋﻖ (Interest)؛ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ روﻳﺪاد ﭼﻘﺪر ﺑـﺮاي ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن ﻣﻌﻨﺎدار اﺳﺖ.
۳.ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن (Audience)؛ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻪ ارزشﻫﺎ و ﻳﺎ ﻋﻼیقی دارﻧﺪ.
🔸 حرفه‌ای‌ها و سه عنصر
روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﺣﺮﻓﻪاي ﺑﺮاي اﻳﻨﻜﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ ﭼﻪ
ﭼﻴﺰي را ﺑﻪﻋﻨﻮان #ﺧﺒﺮ اراﺋﻪ ﻛﻨﻨﺪ اﻏﻠﺐ ﺳﻪ ﻋﻨﺼﺮ را در ﭘﺲ ذﻫﻦ دارﻧﺪ.
۱.ﻣﻮاد ﺧﺒﺮ (facts)؛ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ واژهﻫﺎ، اﻋﺪاد و ﻋﻜﺲﻫﺎ ﻛـﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﺎفی، دﻗﻴﻖ و ﺑﻪﻣﻮﻗﻊ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
۲.ﻋﻼﺋﻖ (Interest)؛ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ روﻳﺪاد ﭼﻘﺪر ﺑـﺮاي ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن ﻣﻌﻨﺎدار اﺳﺖ.
۳.ﻣﺨﺎﻃﺒﺎن (Audience)؛ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ اﻳﻨﻜﻪ ﭼﻪ ارزشﻫﺎ و ﻳﺎ ﻋﻼیقی دارﻧﺪ.
#خبر #روزنامه‌نکاری
🔸اﻃﻼﻋﺎت رﺳﺎﻧﻪای ﺷﺪه
ﺷﻤﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺧﻮاﻧﻨﺪه و ﻣﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه در درﻳﺎیی از #اﻃﻼﻋﺎت ﻏﻮﻃﻪورﻳﻢ. ﻣﺎ در ﻣﻘﺎم ﻣﻮﺟﻮداتی اﺟﺘﻤﺎعی در ﺟﺴﺖوﺟﻮی ﺣﻘﺎﻳﻖ و اﻃﻼﻋﺎت ﻫﺴﺘﻴﻢ، آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ دﺳـﺖ می‌آورﻳﻢ و ﺑﺮﻣﺒﻨﺎی آﻧﻬﺎ ﻗﻀﺎوت میﻛﻨﻴﻢ و ﺗﺼﻤﻴﻢ میﮔﻴﺮﻳﻢ، حتی اﮔﺮ تصمیمی ﻫـﻢ ﻧﮕﻴﺮﻳﻢ ﺣﻴﻄه ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎیی اﻃﻼﻋﺎت ذهنی ﻣﺎ ﺑﺎ ﻛﺴﺐ ﻫﺮ ﺟﺰ از اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺎزه ﺗﻐﻴﻴﺮ میﻛﻨﺪ. ﭘﺲ میﺷﻮد ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ دو ﮔﺰارشگر ﻫﺴﺘﻴﻢ و ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ زﻳﺎدی از اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﺎ ﺧﻮد ﺣﻤﻞ میﻛﻨﻴﻢ، اﻣﺎ ﺑﻪرﻏﻢ اﻳﻨﻜﻪ ﻫﺮ دو ﮔﺰارشگر ﻫﺴﺘﻴﻢ و #اﻃﻼﻋﺎت ﺧﻮد را ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﻣﻨﺘﻘﻞ میﻛﻨﻴﻢ، در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل از رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ #ﺧﺒﺮ میﮔﻴﺮﻳﻢ، ﺧﺒﺮﻫﺎیی را ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻴﭻﻳﻚ از آﻧﻬﺎ را ﺷﺨﺼﺎً ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﻜﺮده‌اﻳﻢ، ﺧﺒﺮﻫﺎیی را ﻛﻪ دﺳﺖ دوم ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎ واﺳﻄﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺎ رﺳﻴﺪهاﻧﺪ؛ ﻳﻌﻨﻲ رﺳﺎﻧﻪای ﺷﺪهاﻧﺪ، آﻣﻴﺨﺘﻪ ﺑﺎ داوری و ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻪ اراﺋﻪ در ﻇﺮفﻫﺎ و ﺳﺒﻚﻫﺎی از ﭘﻴﺶﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه. و ﺑﻪﻋﺒﺎرت ﺑﻬﺘﺮ ﺧﺒﺮﻫﺎ راوﻳﺎن بیﮔﻨﺎه و بیﻏﺮض ﻧﻴـﺴﺘﻨﺪ، ﺣﺘﻲ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ارزشﻫﺎی ﺧﺒﺮی ﻫﻢ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻧﺸﺪهاﻧﺪ، و حتی ﺗﺼﺎدفی ﻫﻢ اﻧﺘﺨﺎب ﻧﺸﺪهاﻧﺪ. ﻣﺜﻼً مگر میﺷـﻮد در ﺧﺒﺮی ﻛﻪ از ﺳﻮی رواﺑﻂ ﻋﻤﻮمی ﻳﻚ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺨﺎﺑﺮه ﺷﺪه اﺳﺖ، رﻳﻴﺲ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ آن ﺳﺎزﻣﺎن در آن ﺧﺒﺮ، ﻋﻤﺪه و ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ؟
ﺑﻪ راستی ﺧﺒﺮ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﻬﻴﻪ میﺷﻮد؟ و ﭼﻄﻮر ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎن می‌اﻓﺘﺪ؟ و ﭼﺮا اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻫﻨﻮز ﺟﻨﺒﻪﻫﺎی ﺗﺎرﻳﻚ ﻓﺮاوان دارد؟ ﻧﻘﺶ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ، در اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﭼﻴﺴﺖ؟ و ﭼﻄﻮر ﻋﻤﻞ میﻛﻨﺪ؟ اﻳﻦ ﻗﺎﻋﺪه از ﻛﺠﺎ ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮدم ﻋﺎدی در ﺧﺒﺮ ﻧﻘﺶ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟ اﻳﻦ ﻋﺼﺮﮔﺮایی و ﻧﻪ ذاتﮔﺮایی، در ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺧﺒﺮ از ﻛﺠﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺳﻠﻄﻪای را ﺑـﻪ ﻛﻒ آورده اﺳـﺖ؟ و ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻫﻤﺎن ﭘﺮﺳﺶ اصلی: واﻗﻌﻴﺖ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ میﺷﻮد؟
ﺑﺮای اﻳﻨﻜﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻴﻢ ﻛـﻪ ﻫﻤه این واﻗﻌﻴﺖﺳـﺎزی ﺗﻮﻃﺌـﻪ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﻧﻴﺴﺖ و ﺑﺮخی از وﺟﻮه آن از ﺟﺒﺮﻫﺎی اراﺋﻪ ﺧﺒﺮ ﻣﻨﺘﺞ میﺷﻮد، ﭼﻨﺪ ﭘﺮﺳﺶ ﻣﻄﺮح میﻛﻨﻢ:
۱.ﭼﻪوﻗﺖ ﻳﻚ روﻳﺪاد ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺒﺮ تلقی ﺷﻮد؟
۲. اﺻﻼً روﻳﺪاد ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻨﺘﺰع وﺟﻮد دارد؟ ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ آن را ﻧﻘﻞ ﻛﺮد و دﻳﺪ؟ و ﺑﻪ ﻫﺮ ﺷﻜﻞ ﻛﻪ رواﻳﺖ ﻛﻨﻴﻢ و ﻧﺸﺎن دﻫﻴﻢ، آﻳﺎ بیﻃﺮفی رﻋﺎﻳﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ؟
۳. آﻳﺎ روﻳﺪاد در ﺧﺎرج از ﻫﺮﮔﺴﺘﺮهای ﻗﺮار دارد و از ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﺄﺛﻴﺮ نمیﮔﻴﺮد؟
۴.ﭼﻪ روﻳﺪادﻫﺎیی را ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺖ؟
۵. و ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻛﺪام درﻳﺎﻓﺖ و اﺳﺘﻨﺒﺎط، ﺑﺪون ﮔﺰﻳﻨﺶ ﺻﻮرت میﮔﻴﺮد؟
ﻣﺎ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ در ﻫﺮ ﭼﺎرﭼﻮبی دﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﺰﻳﻨﺶ میزﻧﻴﻢ، ﺑﻠﻜﻪ آن را ﭘﺮدازش ﻫﻢ میﻛﻨﻴﻢ (#اﺳﺘﺤﺎﻟﻪ).
اﺻﻼ ﺑﻴﺎﻳﻴﻢ و ﺑﻪ اﻧﺘﻬﺎی ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺧﺒﺮ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﻢ ﺑـﻪﺟﺎیی ﻛـﻪ ﺧﻮاﻧﻨـﺪه روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﺳﺖ. آﻳﺎ او ﻛﻪ ﺧﻮاﻫﺎن روزﻧﺎﻣﻪ اﺳﺖ در ﻣﻬﺮ و ﺑﺮچسبی ﻛﻪ ﺑﺮ روح و روان ﻳﻚ روزﻧﺎﻣﻪ از ﻟﺤﺎظ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺒﺮی ﻧﺸﺴﺘﻪ و ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ، ﺷﺮﻳﻚ و ﺳﻬﻴﻢ ﻧﻴﺴﺖ؟ ﺑﻪوﻳﮋه ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﺛﺎﺑﺖ روزﻧﺎﻣﻪ؟ آﻳﺎ ﻋﻼﻗه او ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ و ﺧﺼﻠﺖ ﺧﺎص روزﻧﺎﻣﻪاش و ﺑﻪﻋﺒﺎرت دیگر ﻋﻼﻗه او ﺑﻪ ﻧﺤﻮه اراﺋه ﺧﺒﺮ در روزﻧﺎﻣه دﻟﺨﻮاﻫﺶ، در ﺷﻜﻞﮔﻴﺮی و ﺗﻘﻮﻳﺖ و رﺳﻮب ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺒﺮی روزﻧﺎﻣه ﻣﻮرد ﻧﻈـﺮش دﺧﻴﻞ ﻧﻴﺴﺖ؟ ﺣﺘﻤﺎ ﺷﻤﺎ ﻣﻨﻜﺮ اﻳﻦ ﻧﻴﺴﺘﻴﺪ ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺒﺮی اصلیﺗﺮﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮی ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﺑﺮای ﺧﺮﻳﺪ روزﻧﺎﻣﻪ اﺳﺖ.
در ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺧﺒﺮ ﻛﻪ ﻃﻲ آن ﺟﻬﺎن واقعی ﺑﻪ ﺟﻬﺎن ﺧﺒﺮی ﺗﺒﺪﻳﻞ میﺷﻮد، ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻌﺪدی دﺳﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ می‌دﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﺸﺨﻴﺺ روﻳﺪاد از ﺧﺒﺮ و ﻧﻈﺮ دﺷﻮار ﺷﻮد. ﺑﺮای روزﻧﺎﻣﻪای ﻛﻪ ﺑﺮای ﺧﻮد رﺳﺎﻟﺖ ﻗﺎﻳﻞ اﺳـﺖ، اصلیﺗﺮﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮد دروغ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻧﺪﻫﺪ و اﻳـﻦ ﻛﺎر حتی در ﺗﻬﻴه ﻳﻚ ﻋﻜﺲ از ﻳﻚ روﻳﺪاد ــ ﻛﻪ ﻇﺎﻫﺮا ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪﺗﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞ رواﻳﺖ ﻳﻚ روﻳﺪاد اﺳﺖ ــ ﺻﺪق میﻛﻨﺪ. ﭘﺮﺳﺶ اﻳﻦ اﺳـﺖ ﻛﻪ ﻋﻜﺲ، ﺑﺎزﺗﻮﻟﻴﺪ واﻗﻌﻴﺖ اﺳﺖ ﻳﺎ ﺷﻜﺎر ﻟﺤﻈه دﻟﺨﻮاه؟ و ﭘﺮﺳﺶ دوم، ﭼﺮا ﺑﺮای ﻋﻜﺲﻫﺎ ﺷﺮح ﻧﻮﺷﺘﻪ میﺷﻮد؟ ﻣﮕﺮ آﻧﭽﻪ ﻋﻴﺎن اﺳﺖ، ﺣﺎﺟﺖ ﺑﻪ ﺑﻴﺎن دارد؟ روﻻن ﺑﺎرت ﻣﻨﺘﻘﺪ ﻓﺮاﻧﺴﻮی میﮔﻮﻳﺪ: ﻋﻜﺲ آﻣﺮاﻧﻪﺗﺮ از ﻧﻮﺷﺘﺎر ﻋﻤﻞ میﻛﻨﺪ و ﺑﺪون ﺗﺤﻠﻴﻞ و ﺑﺎ ﻳﻚ ﺿﺮﺑﻪ، معنی را ﺗﺤﻤﻴﻞ میﻛﻨﺪ. ﭘﺲ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻧﮕﺎه میﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛـﻪ در ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺧﺒﺮ، ﻫﺮ تصمیمی (آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ و ﻧﺎآﮔﺎﻫﺎﻧﻪ) و در ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪای میﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﻣﺤﺼﻮل ﻧﻬﺎیی (ﺧﺒﺮ) ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬار ﺑﺎﺷﺪ. ﺣﺎﻻ میﺗﻮان درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺜﻼ ﭼﺎپ ﻋﻜﺲ ﭼﻘﺪر اﻳﻦ ﺿﺮﻳﺐ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬاری - ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ در ﻫﻤه ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎی رﺳـﺎﻧﻪها، ﻣﺴﺌﻠه اﻧﺘﺨﺎب و ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻧﻘﺸﻲ ﻛﻠﻴﺪی اﻳﻔﺎ میﻛﻨﺪ - اﻓﺰاﻳﺶ میﻳﺎﺑﺪ و ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ اﺳﺘﺤﺎﻟﻪ را در ژرفﺗﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن رﻗﻢ میزﻧﺪ. و ﻫﻨﻮز ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺟﻤﻊ زﻳﺎدی از ﻣﺮدم ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻫﺰارﺗﻮی ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺧﺒﺮ، ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺗﻮازن، بیﻃﺮفی و اﻧـﺼﺎف و ﺻﺤﺖ و درستی میﮔﺮدﻧﺪ. در ﻫﺮ ﺣﺎل ﻫﻢزﻣﺎن ﺑﺎ ﺗﻼش ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﺑﺮای ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺧﺒﺮ از ﻧﻈﺮ و اﻟﻘﺎﺋﺎت، ﭘﮋوﻫﺶﮔﺮان ﭘﻬﻨه ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ در ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺧﺒﺮ، ﻧﺤﻮه ﮔﺰﻳﻨﺶ روﻳﺪادﻫﺎ ﺑﺮای ﺧﺒﺮﺳﺎزی، ﺳﺎدهﺳﺎزی ﻣﻘﻮﻻت و داﻣﻦزدن ﺑﻪ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻣﻜﻤﻞ ارزش ﺧﺒﺮی، ﻋﻨﺎﺻﺮی ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛـﻪ در اﺳﺘﺤﺎﻟه روﻳﺪادﻫﺎ ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ.
🔸اﻃﻼﻋﺎت رﺳﺎﻧﻪای ﺷﺪه
ﺷﻤﺎ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺧﻮاﻧﻨﺪه و ﻣﻦ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻧﻮﻳﺴﻨﺪه در درﻳﺎیی از #اﻃﻼﻋﺎت ﻏﻮﻃﻪورﻳﻢ. ﻣﺎ در ﻣﻘﺎم ﻣﻮﺟﻮداتی اﺟﺘﻤﺎعی در ﺟﺴﺖوﺟﻮی ﺣﻘﺎﻳﻖ و اﻃﻼﻋﺎت ﻫﺴﺘﻴﻢ، آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ دﺳـﺖ می‌آورﻳﻢ و ﺑﺮﻣﺒﻨﺎی آﻧﻬﺎ ﻗﻀﺎوت میﻛﻨﻴﻢ و ﺗﺼﻤﻴﻢ میﮔﻴﺮﻳﻢ، حتی اﮔﺮ تصمیمی ﻫـﻢ ﻧﮕﻴﺮﻳﻢ ﺣﻴﻄه ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎیی اﻃﻼﻋﺎت ذهنی ﻣﺎ ﺑﺎ ﻛﺴﺐ ﻫﺮ ﺟﺰ از اﻃﻼﻋﺎت ﺗﺎزه ﺗﻐﻴﻴﺮ میﻛﻨﺪ. ﭘﺲ میﺷﻮد ﮔﻔﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ دو ﮔﺰارشگر ﻫﺴﺘﻴﻢ و ﻫﻤﻴﺸﻪ ﻣﻘﺎدﻳﺮ زﻳﺎدی از اﻃﻼﻋﺎت را ﺑﺎ ﺧﻮد ﺣﻤﻞ میﻛﻨﻴﻢ، اﻣﺎ ﺑﻪرﻏﻢ اﻳﻨﻜﻪ ﻫﺮ دو ﮔﺰارشگر ﻫﺴﺘﻴﻢ و #اﻃﻼﻋﺎت ﺧﻮد را ﺑﻪ دﻳﮕﺮان ﻣﻨﺘﻘﻞ میﻛﻨﻴﻢ، در ﻋﻴﻦ ﺣﺎل از رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ #ﺧﺒﺮ میﮔﻴﺮﻳﻢ، ﺧﺒﺮﻫﺎیی را ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎً ﻫﻴﭻﻳﻚ از آﻧﻬﺎ را ﺷﺨﺼﺎً ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻧﻜﺮده‌اﻳﻢ، ﺧﺒﺮﻫﺎیی را ﻛﻪ دﺳﺖ دوم ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﺎ واﺳﻄﻪ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻣﺎ رﺳﻴﺪهاﻧﺪ؛ ﻳﻌﻨﻲ رﺳﺎﻧﻪای ﺷﺪهاﻧﺪ، آﻣﻴﺨﺘﻪ ﺑﺎ داوری و ﻣﺤﻜﻮم ﺑﻪ اراﺋﻪ در ﻇﺮفﻫﺎ و ﺳﺒﻚﻫﺎی از ﭘﻴﺶﺳﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه. و ﺑﻪﻋﺒﺎرت ﺑﻬﺘﺮ ﺧﺒﺮﻫﺎ راوﻳﺎن بیﮔﻨﺎه و بیﻏﺮض ﻧﻴـﺴﺘﻨﺪ، ﺣﺘﻲ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ارزشﻫﺎی ﺧﺒﺮی ﻫﻢ ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻧﺸﺪهاﻧﺪ، و حتی ﺗﺼﺎدفی ﻫﻢ اﻧﺘﺨﺎب ﻧﺸﺪهاﻧﺪ. ﻣﺜﻼً مگر میﺷـﻮد در ﺧﺒﺮی ﻛﻪ از ﺳﻮی رواﺑﻂ ﻋﻤﻮمی ﻳﻚ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺨﺎﺑﺮه ﺷﺪه اﺳﺖ، رﻳﻴﺲ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ آن ﺳﺎزﻣﺎن در آن ﺧﺒﺮ، ﻋﻤﺪه و ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ؟
ﺑﻪ راستی ﺧﺒﺮ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﻬﻴﻪ میﺷﻮد؟ و ﭼﻄﻮر ﺑﻪ ﺟﺮﻳﺎن می‌اﻓﺘﺪ؟ و ﭼﺮا اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﻫﻨﻮز ﺟﻨﺒﻪﻫﺎی ﺗﺎرﻳﻚ ﻓﺮاوان دارد؟ ﻧﻘﺶ ﻣﺎﻟﻜﻴﺖ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎ، در اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﭼﻴﺴﺖ؟ و ﭼﻄﻮر ﻋﻤﻞ میﻛﻨﺪ؟ اﻳﻦ ﻗﺎﻋﺪه از ﻛﺠﺎ ﭘﺪﻳﺪ آﻣﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺮدم ﻋﺎدی در ﺧﺒﺮ ﻧﻘﺶ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ؟ اﻳﻦ ﻋﺼﺮﮔﺮایی و ﻧﻪ ذاتﮔﺮایی، در ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺧﺒﺮ از ﻛﺠﺎ ﭼﻨﻴﻦ ﺳﻠﻄﻪای را ﺑـﻪ ﻛﻒ آورده اﺳـﺖ؟ و ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻫﻤﺎن ﭘﺮﺳﺶ اصلی: واﻗﻌﻴﺖ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ میﺷﻮد؟
ﺑﺮای اﻳﻨﻜﻪ ﻧﺸﺎن دﻫﻴﻢ ﻛـﻪ ﻫﻤه این واﻗﻌﻴﺖﺳـﺎزی ﺗﻮﻃﺌـﻪ روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎران ﻧﻴﺴﺖ و ﺑﺮخی از وﺟﻮه آن از ﺟﺒﺮﻫﺎی اراﺋﻪ ﺧﺒﺮ ﻣﻨﺘﺞ میﺷﻮد، ﭼﻨﺪ ﭘﺮﺳﺶ ﻣﻄﺮح میﻛﻨﻢ:
۱.ﭼﻪوﻗﺖ ﻳﻚ روﻳﺪاد ﺑﺎﻳﺪ ﺧﺒﺮ تلقی ﺷﻮد؟
۲. اﺻﻼً روﻳﺪاد ﺑﻪﻃﻮر ﻣﻨﺘﺰع وﺟﻮد دارد؟ ﻳﺎ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺎﻳﺪ آن را ﻧﻘﻞ ﻛﺮد و دﻳﺪ؟ و ﺑﻪ ﻫﺮ ﺷﻜﻞ ﻛﻪ رواﻳﺖ ﻛﻨﻴﻢ و ﻧﺸﺎن دﻫﻴﻢ، آﻳﺎ بیﻃﺮفی رﻋﺎﻳﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ؟
۳. آﻳﺎ روﻳﺪاد در ﺧﺎرج از ﻫﺮﮔﺴﺘﺮهای ﻗﺮار دارد و از ﺷﺮاﻳﻂ ﺗﺄﺛﻴﺮ نمیﮔﻴﺮد؟
۴.ﭼﻪ روﻳﺪادﻫﺎیی را ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺖ؟
۵. و ﺑﺎﻷﺧﺮه ﻛﺪام درﻳﺎﻓﺖ و اﺳﺘﻨﺒﺎط، ﺑﺪون ﮔﺰﻳﻨﺶ ﺻﻮرت میﮔﻴﺮد؟
ﻣﺎ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ در ﻫﺮ ﭼﺎرﭼﻮبی دﺳﺖ ﺑﻪ ﮔﺰﻳﻨﺶ میزﻧﻴﻢ، ﺑﻠﻜﻪ آن را ﭘﺮدازش ﻫﻢ میﻛﻨﻴﻢ (#اﺳﺘﺤﺎﻟﻪ).
اﺻﻼ ﺑﻴﺎﻳﻴﻢ و ﺑﻪ اﻧﺘﻬﺎی ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺧﺒﺮ ﻧﮕﺎه ﻛﻨﻴﻢ ﺑـﻪﺟﺎیی ﻛـﻪ ﺧﻮاﻧﻨـﺪه روزﻧﺎﻣﻪ ﻧﺸﺴﺘﻪ اﺳﺖ. آﻳﺎ او ﻛﻪ ﺧﻮاﻫﺎن روزﻧﺎﻣﻪ اﺳﺖ در ﻣﻬﺮ و ﺑﺮچسبی ﻛﻪ ﺑﺮ روح و روان ﻳﻚ روزﻧﺎﻣﻪ از ﻟﺤﺎظ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺒﺮی ﻧﺸﺴﺘﻪ و ﻧﻘﺶ ﺑﺴﺘﻪ اﺳﺖ، ﺷﺮﻳﻚ و ﺳﻬﻴﻢ ﻧﻴﺴﺖ؟ ﺑﻪوﻳﮋه ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﺛﺎﺑﺖ روزﻧﺎﻣﻪ؟ آﻳﺎ ﻋﻼﻗه او ﺑﻪ ﺷﺨﺼﻴﺖ و ﺧﺼﻠﺖ ﺧﺎص روزﻧﺎﻣﻪاش و ﺑﻪﻋﺒﺎرت دیگر ﻋﻼﻗه او ﺑﻪ ﻧﺤﻮه اراﺋه ﺧﺒﺮ در روزﻧﺎﻣه دﻟﺨﻮاﻫﺶ، در ﺷﻜﻞﮔﻴﺮی و ﺗﻘﻮﻳﺖ و رﺳﻮب ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺒﺮی روزﻧﺎﻣه ﻣﻮرد ﻧﻈـﺮش دﺧﻴﻞ ﻧﻴﺴﺖ؟ ﺣﺘﻤﺎ ﺷﻤﺎ ﻣﻨﻜﺮ اﻳﻦ ﻧﻴﺴﺘﻴﺪ ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺒﺮی اصلیﺗﺮﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮی ﺧﻮاﻧﻨﺪه ﺑﺮای ﺧﺮﻳﺪ روزﻧﺎﻣﻪ اﺳﺖ.
در ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺧﺒﺮ ﻛﻪ ﻃﻲ آن ﺟﻬﺎن واقعی ﺑﻪ ﺟﻬﺎن ﺧﺒﺮی ﺗﺒﺪﻳﻞ میﺷﻮد، ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻌﺪدی دﺳﺖ ﺑﻪ دﺳﺖ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ می‌دﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﺗﺸﺨﻴﺺ روﻳﺪاد از ﺧﺒﺮ و ﻧﻈﺮ دﺷﻮار ﺷﻮد. ﺑﺮای روزﻧﺎﻣﻪای ﻛﻪ ﺑﺮای ﺧﻮد رﺳﺎﻟﺖ ﻗﺎﻳﻞ اﺳـﺖ، اصلیﺗﺮﻳﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ اﻳﻦ اﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﺧﻮد دروغ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻧﺪﻫﺪ و اﻳـﻦ ﻛﺎر حتی در ﺗﻬﻴه ﻳﻚ ﻋﻜﺲ از ﻳﻚ روﻳﺪاد ــ ﻛﻪ ﻇﺎﻫﺮا ﺻﺎدﻗﺎﻧﻪﺗﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞ رواﻳﺖ ﻳﻚ روﻳﺪاد اﺳﺖ ــ ﺻﺪق میﻛﻨﺪ. ﭘﺮﺳﺶ اﻳﻦ اﺳـﺖ ﻛﻪ ﻋﻜﺲ، ﺑﺎزﺗﻮﻟﻴﺪ واﻗﻌﻴﺖ اﺳﺖ ﻳﺎ ﺷﻜﺎر ﻟﺤﻈه دﻟﺨﻮاه؟ و ﭘﺮﺳﺶ دوم، ﭼﺮا ﺑﺮای ﻋﻜﺲﻫﺎ ﺷﺮح ﻧﻮﺷﺘﻪ میﺷﻮد؟ ﻣﮕﺮ آﻧﭽﻪ ﻋﻴﺎن اﺳﺖ، ﺣﺎﺟﺖ ﺑﻪ ﺑﻴﺎن دارد؟ روﻻن ﺑﺎرت ﻣﻨﺘﻘﺪ ﻓﺮاﻧﺴﻮی میﮔﻮﻳﺪ: ﻋﻜﺲ آﻣﺮاﻧﻪﺗﺮ از ﻧﻮﺷﺘﺎر ﻋﻤﻞ میﻛﻨﺪ و ﺑﺪون ﺗﺤﻠﻴﻞ و ﺑﺎ ﻳﻚ ﺿﺮﺑﻪ، معنی را ﺗﺤﻤﻴﻞ میﻛﻨﺪ. ﭘﺲ ﺑﺎ اﻳﻦ ﻧﮕﺎه میﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻛـﻪ در ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺧﺒﺮ، ﻫﺮ تصمیمی (آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ و ﻧﺎآﮔﺎﻫﺎﻧﻪ) و در ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪای میﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺮ ﻣﺤﺼﻮل ﻧﻬﺎیی (ﺧﺒﺮ) ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬار ﺑﺎﺷﺪ. ﺣﺎﻻ میﺗﻮان درﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻣﺜﻼ ﭼﺎپ ﻋﻜﺲ ﭼﻘﺪر اﻳﻦ ﺿﺮﻳﺐ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬاری - ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ در ﻫﻤه ﻓﺮاﻳﻨﺪﻫﺎی رﺳـﺎﻧﻪها، ﻣﺴﺌﻠه اﻧﺘﺨﺎب و ﮔﺰﻳﻨﺶ ﻧﻘﺸﻲ ﻛﻠﻴﺪی اﻳﻔﺎ میﻛﻨﺪ - اﻓﺰاﻳﺶ میﻳﺎﺑﺪ و ﺗﺎ ﭼﻪ ﺣﺪ اﺳﺘﺤﺎﻟﻪ را در ژرفﺗﺮﻳﻦ ﺷﻜﻞﻫﺎی ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن رﻗﻢ میزﻧﺪ. و ﻫﻨﻮز ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺟﻤﻊ زﻳﺎدی از ﻣﺮدم ﻛﻪ در اﻳﻦ ﻫﺰارﺗﻮی ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺧﺒﺮ، ﺑﻪدﻧﺒﺎل ﺗﻮازن، بیﻃﺮفی و اﻧـﺼﺎف و ﺻﺤﺖ و درستی میﮔﺮدﻧﺪ. در ﻫﺮ ﺣﺎل ﻫﻢزﻣﺎن ﺑﺎ ﺗﻼش ﺧﻮاﻧﻨﺪﮔﺎن ﺑﺮای ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺧﺒﺮ از ﻧﻈﺮ و اﻟﻘﺎﺋﺎت، ﭘﮋوﻫﺶﮔﺮان ﭘﻬﻨه ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﻛﻪ در ﻓﺮاﻳﻨﺪ ﺧﺒﺮ، ﻧﺤﻮه ﮔﺰﻳﻨﺶ روﻳﺪادﻫﺎ ﺑﺮای ﺧﺒﺮﺳﺎزی، ﺳﺎدهﺳﺎزی ﻣﻘﻮﻻت و داﻣﻦزدن ﺑﻪ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﻣﻜﻤﻞ ارزش ﺧﺒﺮی، ﻋﻨﺎﺻﺮی ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛـﻪ در اﺳﺘﺤﺎﻟه روﻳﺪادﻫﺎ ﻧﻘﺶ دارﻧﺪ.
#خبر #روزنامه‌نگاری
🔸مقدمه‌ای بر دروازه‌بانی
ﺧﺒﺮي ﻛﻪ ﺑﻪ روزﻧﺎﻣﻪ راه میﻳﺎﺑﺪ از دروازهﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪد و از ﻣﺴﻴﺮی ﻃﻮﻻنی ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﺧﺒﺮی ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ دﻳﺪﮔﺎن ﺷﻤﺎ ﻗﺮار میﮔﻴﺮد، ﺷـﻤﺎ را آﺧﺮﻳﻦ ﮔﺰینشگر میداﻧﺪ. اﺟﺎزه می‌دﻫﻴﺪ دروازه ﻧﮕﺎه ﺷﻤﺎ را باز کند؟
ﻫﺮ روﻳﺪادی ﻛﻪ ﺑﻪ #ﺧﺒﺮ ﺗﺒﺪﻳﻞ میﺷﻮد از دروازهﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد میﮔﺬرد، ﺑﺮخی از اﻳﻦ دروازهﻫﺎ ﺑﺎز، ﺑرخی ﻧﻴﻤﻪﺑﺎز و ﺗﻌﺪادی ﻧﻴﺰ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
اﺳﺘﻮارت ﻫﻮد رﻣﺎنﻧﻮﻳﺲ، ﻣﺘﺮﺟﻢ و روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر، ﻣﺪرس ﻓـﻴﻠﻢ و ﺳـﻴﻨﻤﺎ در ﻓـﺼﻞ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن از ﻛﺘﺎب ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎسی وﺳﺎﻳﻞ ارﺗﺒﺎط جمعی، وﻳﺮاسته
دﻧﻴﺲ ﻣﻚﻛﻮئیل میﻧﻮﻳﺴﺪ: ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎمه ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮنی ﺣﺎﺻﻞ ﭼﻨﺪﻳﻦ اﻧﺘﺨﺎب اﺳﺖ ﻛــﻪ ﺗﻮﺳـﻂ طیفی از #دروازهﺑﺎﻧﺎن (ﮔﺰینشگران) (gate-keepers) ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳـﺖ. اﻳﻦ دروازهﺑﺎﻧﺎن ﺷﺎﻣﻞ اﻳﻦ اﻓﺮاد میﺷـﻮﻧﺪ: دﺑﻴـﺮی ﻛﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﻣـﻮرد ﭘﻮﺷـﺶ را ﺗﻌﻴـﻴﻦ میﻛﻨﺪ، ﺳﺎزﻣﺎن دﻫﻨﺪهای ﻛﻪ ﻋﻜﺎﺳﺎن و ﮔﺰارشگران را ﺑﺮاي تهیه ﻣﻮﺿﻮع ﺗﻮﺟﻴﻪ میﻛﻨﺪ، ﺗﺪوﻳﻦ ﻛﻨﻨﺪه ﻓﻴﻠﻢ ﻛﻪ دﺳﺖ ﺑـﻪ اﻧﺘﺨـﺎب میزﻧﺪ، ﺳـﺎزﻧﺪه ﻧﻬﺎیی ﻛﻪ ﻣﻘﻮﻻت را از ﻧﻮارﻫﺎ اﺳﺘﺨﺮاج میﻛﻨﺪ، ﻣﻌﺎون ﻓﺮدی ﻛـﻪ ﻣـﺴﺌﻮل ﺳﻮژه اﺳﺖ و ﻣﺴﺌﻮل ﻃﺮح ﻛﻪ ﺷﻜﻞ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﺎر را ﺗﺄﻳﻴﺪ میﻛﻨﺪ.
▫️ﻣﻌﻴﺎرهای ﻋﺒﻮر ﺧﺒﺮ
ﭘـﺲ ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﺗﺮﺗﻴـﺐ میﺗﻮان از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻌﺪاد زیاد دروازهﺑﺎﻧﺎن ﺑـﻪ ﺟﺴﺖوﺟﻮي ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎی ﻋﺒﻮر ﺧﺒﺮ از دروازهﻫﺎ ﺑﺮآﻣﺪ. ﻋﺒﻮر ﻳﺎ ﻋﺪم ﻋﺒﻮر ﻳﻚ ﻣﻘﻮله ﺧﺒﺮی از دروازهﻫﺎ نتیجه ﻋﻮاﻣﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﺳـﺖ: پیشینه دروازهﺑﺎﻧﺎن از ﻧﻈﺮ ﻃﺒﻘﻪ و ﻻیه اﺟﺘﻤﺎعی، روز آمدی، ﺳـﻄﺢ ﺗﺤﺼﻴﻼت و ﻃﺮز تلقی آﻧﺎن از ﺟﻬﺎن، ارزشﻫﺎ، ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎ و ﺑﺮداﺷـﺖ ﺳـﺎزﻣﺎنی ﻛـﻪ دروازهﺑﺎﻧﺎن ﺑﺮای آن ﻛﺎر میﻛﻨﻨﺪ.
اﺳﺘﻮارت ﻫﻮد ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳـﺖ ﻛﻪ اﻛﺜﺮ دروازهﺑﺎﻧﺎن رﺳـﺎﻧﻪﻫﺎ، ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎی دﻟﺨﻮاه ﻃﺒﻘﺎت ﻣﻴﺎﻧﻪ را اﺟﺮا میﻛﻨﻨﺪ و در ﺣﻘﻴﻘـﺖ اﺟﻤﺎع و وﻓﺎقی ﻛﻪ اﻳﺠﺎد میﻛﻨﻨﺪ، ﻣﻌﻄﻮف ﺑـﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﻴﺎﻧﻪ اﺳـﺖ و ﮔـﺰﻳﻨﺶ و دروازهﺑﺎنی آﻧﺎن از ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻈﺮ ﺻﻮرت میﮔﻴﺮد.
🔸مقدمه‌ای بر دروازه‌بانی
ﺧﺒﺮي ﻛﻪ ﺑﻪ روزﻧﺎﻣﻪ راه میﻳﺎﺑﺪ از دروازهﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪد و از ﻣﺴﻴﺮی ﻃﻮﻻنی ﮔﺬﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﺧﺒﺮی ﻛﻪ در ﻣﻘﺎﺑﻞ دﻳﺪﮔﺎن ﺷﻤﺎ ﻗﺮار میﮔﻴﺮد، ﺷـﻤﺎ را آﺧﺮﻳﻦ ﮔﺰینشگر میداﻧﺪ. اﺟﺎزه می‌دﻫﻴﺪ دروازه ﻧﮕﺎه ﺷﻤﺎ را باز کند؟
ﻫﺮ روﻳﺪادی ﻛﻪ ﺑﻪ #ﺧﺒﺮ ﺗﺒﺪﻳﻞ میﺷﻮد از دروازهﻫﺎي ﻣﺘﻌﺪد میﮔﺬرد، ﺑﺮخی از اﻳﻦ دروازهﻫﺎ ﺑﺎز، ﺑرخی ﻧﻴﻤﻪﺑﺎز و ﺗﻌﺪادی ﻧﻴﺰ ﻛﺎﻣﻼً ﺑﺴﺘﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
اﺳﺘﻮارت ﻫﻮد رﻣﺎنﻧﻮﻳﺲ، ﻣﺘﺮﺟﻢ و روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎر، ﻣﺪرس ﻓـﻴﻠﻢ و ﺳـﻴﻨﻤﺎ در ﻓـﺼﻞ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮن از ﻛﺘﺎب ﺟﺎﻣﻌﻪﺷﻨﺎسی وﺳﺎﻳﻞ ارﺗﺒﺎط جمعی، وﻳﺮاسته
دﻧﻴﺲ ﻣﻚﻛﻮئیل میﻧﻮﻳﺴﺪ: ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎمه ﺗﻠﻮﻳﺰﻳﻮنی ﺣﺎﺻﻞ ﭼﻨﺪﻳﻦ اﻧﺘﺨﺎب اﺳﺖ ﻛــﻪ ﺗﻮﺳـﻂ طیفی از #دروازهﺑﺎﻧﺎن (ﮔﺰینشگران) (gate-keepers) ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳـﺖ. اﻳﻦ دروازهﺑﺎﻧﺎن ﺷﺎﻣﻞ اﻳﻦ اﻓﺮاد میﺷـﻮﻧﺪ: دﺑﻴـﺮی ﻛﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﻣـﻮرد ﭘﻮﺷـﺶ را ﺗﻌﻴـﻴﻦ میﻛﻨﺪ، ﺳﺎزﻣﺎن دﻫﻨﺪهای ﻛﻪ ﻋﻜﺎﺳﺎن و ﮔﺰارشگران را ﺑﺮاي تهیه ﻣﻮﺿﻮع ﺗﻮﺟﻴﻪ میﻛﻨﺪ، ﺗﺪوﻳﻦ ﻛﻨﻨﺪه ﻓﻴﻠﻢ ﻛﻪ دﺳﺖ ﺑـﻪ اﻧﺘﺨـﺎب میزﻧﺪ، ﺳـﺎزﻧﺪه ﻧﻬﺎیی ﻛﻪ ﻣﻘﻮﻻت را از ﻧﻮارﻫﺎ اﺳﺘﺨﺮاج میﻛﻨﺪ، ﻣﻌﺎون ﻓﺮدی ﻛـﻪ ﻣـﺴﺌﻮل ﺳﻮژه اﺳﺖ و ﻣﺴﺌﻮل ﻃﺮح ﻛﻪ ﺷﻜﻞ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﺎر را ﺗﺄﻳﻴﺪ میﻛﻨﺪ.
▫️ﻣﻌﻴﺎرهای ﻋﺒﻮر ﺧﺒﺮ
ﭘـﺲ ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﺗﺮﺗﻴـﺐ میﺗﻮان از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻌﺪاد زیاد دروازهﺑﺎﻧﺎن ﺑـﻪ ﺟﺴﺖوﺟﻮي ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎی ﻋﺒﻮر ﺧﺒﺮ از دروازهﻫﺎ ﺑﺮآﻣﺪ. ﻋﺒﻮر ﻳﺎ ﻋﺪم ﻋﺒﻮر ﻳﻚ ﻣﻘﻮله ﺧﺒﺮی از دروازهﻫﺎ نتیجه ﻋﻮاﻣﻞ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﺳـﺖ: پیشینه دروازهﺑﺎﻧﺎن از ﻧﻈﺮ ﻃﺒﻘﻪ و ﻻیه اﺟﺘﻤﺎعی، روز آمدی، ﺳـﻄﺢ ﺗﺤﺼﻴﻼت و ﻃﺮز تلقی آﻧﺎن از ﺟﻬﺎن، ارزشﻫﺎ، ﻫﻨﺠﺎرﻫﺎ و ﺑﺮداﺷـﺖ ﺳـﺎزﻣﺎنی ﻛـﻪ دروازهﺑﺎﻧﺎن ﺑﺮای آن ﻛﺎر میﻛﻨﻨﺪ.
اﺳﺘﻮارت ﻫﻮد ﻣﻌﺘﻘﺪ اﺳـﺖ ﻛﻪ اﻛﺜﺮ دروازهﺑﺎﻧﺎن رﺳـﺎﻧﻪﻫﺎ، ﺳﻴﺎﺳﺖﻫﺎی دﻟﺨﻮاه ﻃﺒﻘﺎت ﻣﻴﺎﻧﻪ را اﺟﺮا میﻛﻨﻨﺪ و در ﺣﻘﻴﻘـﺖ اﺟﻤﺎع و وﻓﺎقی ﻛﻪ اﻳﺠﺎد میﻛﻨﻨﺪ، ﻣﻌﻄﻮف ﺑـﻪ ﻃﺒﻘﻪ ﻣﻴﺎﻧﻪ اﺳـﺖ و ﮔـﺰﻳﻨﺶ و دروازهﺑﺎنی آﻧﺎن از ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻈﺮ ﺻﻮرت میﮔﻴﺮد.
#خبر #روزنامه‌نگاری
🔸دروازهﺑﺎنی ﺧﺒﺮی: کورت لوین
▫️#دروازهﺑﺎنیﺧﺒﺮی ﻛـﻪ از ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎی اﺻﻠﻲ در ﻋﺮﺻﻪ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎعی اﺳﺖ از دﻳﺮﺑﺎز ﻣﻄﺮح ﺑﻮده اﺳﺖ و ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺎزه‌ای در ادﺑﻴﺎت روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎري ﺑـﻪ ﺣﺴﺎب نمی‌آﻳﺪ. دروازهﺑﺎنی ﺧﺒﺮی در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﭘﺎﺑﻪﭘﺎي ﺧﺒﺮ از ﻫﻤﺎن ﻫﻨﮕﺎم ﻛﻪ #ﺧﺒﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮد، ﻧﻬﺎد ﻳـﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪای از ﻋﻮاﻣﻞ اﻗﺘﺼﺎدی، ﺳﻴﺎسی، ﻓﺮهنگی، ﻧﻈﺎمی و اﺟﺘﻤﺎعی در ﻣﺠﺎری و ﻛﺎﻧﺎلﻫﺎی ﺧﺒﺮی ﺟﺎری ﺷﺪه، ﻣﻄﺮح ﺑﻮده اﺳﺖ. اﻣﺎ ﻓﺮدی ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﻮﻟﻪ را ﺗﺪوﻳﻦ ﻛﺮد و وﺟﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﺑﻪ آن داد #ﻛﻮرت_ﻟﻮﻳﻦ ﭘﺪر روانﺷﻨﺎسی اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻮد. ﻣﻨﺎﻃﻖ دروازه اﺑﺘﺪا ﺗﻮﺳﻂ او ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪﻧﺪ. او در ﻣﻘﺎﻟﻪای ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻣﺠﺎری زﻧﺪگی ﮔﺮوهی ﺑﻪ ﺑﺮرسی ﺗـﺼﻤﻴﻢﻫﺎی ﺧﺎﻧﻢﻫﺎی ﺧﺎﻧﻪدار در ﻣﻮرد ﺧﺮﻳﺪ ﻣﻮاد ﻏﺬایی ﭘﺮداﺧﺖ و آن را ﺑﺎ ﺟﺮﻳﺎن ﺧﺒﺮ در وﺳﺎﻳﻞ ارﺗﺒﺎط جمعی ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﺮد و اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ را ﻣﻄﺮح ﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ در ﻣﻨﺎﻃﻖ دروازه اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑـﺮای ﻋﺒﻮر اﻃﻼﻋﺎت ﮔﺮﻓﺘﻪ میﺷﻮد.
🔸دروازهﺑﺎنی ﺧﺒﺮی: کورت لوین
▫️#دروازهﺑﺎنیﺧﺒﺮی ﻛـﻪ از ﻧﻈﺮﻳﻪﻫﺎی اﺻﻠﻲ در ﻋﺮﺻﻪ ﭘﮋوﻫﺶﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎعی اﺳﺖ از دﻳﺮﺑﺎز ﻣﻄﺮح ﺑﻮده اﺳﺖ و ﻣﻮﺿﻮع ﺗﺎزه‌ای در ادﺑﻴﺎت روزﻧﺎﻣﻪﻧﮕﺎري ﺑـﻪ ﺣﺴﺎب نمی‌آﻳﺪ. دروازهﺑﺎنی ﺧﺒﺮی در ﺣﻘﻴﻘﺖ ﭘﺎﺑﻪﭘﺎي ﺧﺒﺮ از ﻫﻤﺎن ﻫﻨﮕﺎم ﻛﻪ #ﺧﺒﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﻓﺮد، ﻧﻬﺎد ﻳـﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪای از ﻋﻮاﻣﻞ اﻗﺘﺼﺎدی، ﺳﻴﺎسی، ﻓﺮهنگی، ﻧﻈﺎمی و اﺟﺘﻤﺎعی در ﻣﺠﺎری و ﻛﺎﻧﺎلﻫﺎی ﺧﺒﺮی ﺟﺎری ﺷﺪه، ﻣﻄﺮح ﺑﻮده اﺳﺖ. اﻣﺎ ﻓﺮدی ﻛﻪ اﻳﻦ ﻣﻘﻮﻟﻪ را ﺗﺪوﻳﻦ ﻛﺮد و وﺟﻪ ﻋﻠﻤﻲ ﺑﻪ آن داد #ﻛﻮرت_ﻟﻮﻳﻦ ﭘﺪر روانﺷﻨﺎسی اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺑﻮد. ﻣﻨﺎﻃﻖ دروازه اﺑﺘﺪا ﺗﻮﺳﻂ او ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪﻧﺪ. او در ﻣﻘﺎﻟﻪای ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻣﺠﺎری زﻧﺪگی ﮔﺮوهی ﺑﻪ ﺑﺮرسی ﺗـﺼﻤﻴﻢﻫﺎی ﺧﺎﻧﻢﻫﺎی ﺧﺎﻧﻪدار در ﻣﻮرد ﺧﺮﻳﺪ ﻣﻮاد ﻏﺬایی ﭘﺮداﺧﺖ و آن را ﺑﺎ ﺟﺮﻳﺎن ﺧﺒﺮ در وﺳﺎﻳﻞ ارﺗﺒﺎط جمعی ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻛﺮد و اﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ را ﻣﻄﺮح ﺳﺎﺧﺖ ﻛﻪ در ﻣﻨﺎﻃﻖ دروازه اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﺑـﺮای ﻋﺒﻮر اﻃﻼﻋﺎت ﮔﺮﻓﺘﻪ میﺷﻮد.