#خبر #روزنامه‌نگاری #ارتباطات
🔸خبر از زاویه زبانشناسی
راجر فولر (Roger Fowler)، استاد زبان‌شناسی می‌گوید: همه معانی در تئوری عمومی زبان‌شناسی به طرزی اجتماعی ساخته می‌شوند و #گفتمان یك محصول و رویه اجتماعی است كه با تحلیل انتقادی زبان‌شناسانه بهتر درك می‌شود. پس این درست است كه رویداد واقعی اتفاق می‌افتد، و مثلاً مربی فوتبال در اتوبان تصادف می‌كند، یك وزیر استعفا می‌دهد، هواپیمای مسافربری سقوط می‌كند، زمین‌لرزه یك شهر را ویران می‌كند و... و همه این رویدادها به خبر تبدیل می‌شوند، اما این رویدادها هماره در معرض فرایندهای سُنتی گزینش قرار دارند: الزاماً حاوی ارزش خبری نیستند، به خبر تبدیل می‌شوند، چون‌كه باید آن‌ها را وارد گزارش‌های خبری كرد. فرایند گزینش رویداد و تبدیل آن به خبر فرایندی دوعنصری به شماره می‌آید: #گزینش و #استحاله.
پس می‌توان گفت كه در فرایند تبدیل‌شدن یك رویداد به یك خبر بروز جانبداری می‌تواند امری اجتناب‌ناپذیر شود. و یا به دیگر سخن، جهان رسانه‌ای می‌تواند جهان واقعی نباشد، جهان رسانه‌ای شده، جهانی است كه با قضاوت همراه شده است.
پس به این ترتیب می‌توان چنین گفت كه تا وقتی كه پای خود رویداد در میان است، #ارزش‌های‌خبری موجود در رویداد می‌توانند به امر گزینش رویداد برای تبدیل شدن به خبر تا حدودی كمك كنند، اما افزون بر این ارزش‌ها، می‌توان به دو دسته عناصر تأثیرگذار در زمینه عوامل استحاله‌كننده اشاره كرد:
▫️عوامل درون رسانه‌ای: مثل اِعمال نظر آشكار و پنهان مدیریت خبر، تأثیرپذیری كادرهای درون رسانه از ارزش‌های جامعه خارج از رسانه، اِعمال نظر خبرنگاران و گزینشگران درون رسانه و همچنین امكانات هر رسانه از لحظ كمی و كیفی برای ارائه خبر.
▫️عوامل برون رسانه‌ای: اِعمال نظر منابع خبری، گروه‌های فشار، آگهی‌دهندگان، محدودیت‌های قانونی و اِعمال نفوذ اشخاص حقیقی و حقوقی.
و سپس می‌توان گفت كه معنی در اخبار #رسانه‌ها به یك برداشت ذهنی می‌ماند و این امر ناشی از رخدادهای بین طیفی است كه از گزینش تا استحاله امتداد می‌یابند. به این ترتیب تأثیرهای رسانه‌ها و در حقیقت احساسی كه در مورد هر خبر به خواننده منتقل می‌كنند، الزاماً از جنس رویدادی كه مخابره شده، نیست.

#گفتمان #زبانشناسی
🔸گفتمان و رویکردهای جدید زبانشناسان
▫️بخشی از سخنان دکتر #غلامحسین_کلانتری، دانشیار گروه علوم اجتماعی - دانشگاه تهران.

#گفتمان 🔸خاستگاه‌های تحلیل گفتمان انتقادی
به گمانم می‌شود برای #تحلیل‌گفتمان_انتقادی (CDA) پنج خاستگاه در نظر گرفت:
▫️ادبیات برخاسته از ماركسيسم
▫️ ادبیات برخاسته از پراگماتیسم
▫️ادبیات برخاسته از نظریه‌های مرتبط با تصمیم‌سازی
▫️ادبیات برخاسته از زبان‌شناسی کاربردی
▫️ادبیات مرتبط با مفهوم انتقاد تا پیش از ادبیات انتقادی که خود تحلیل گفتمان انتقادی آن‌ها را مطرح ساخت.

#زوم #سوادرسانه‌ای #ارتباطات
🔸سطوح سواد رسانه‌ای
سواد رسانه‌ای قدرت درک نحوه کارکرد رسانه‌ها و معنی سازی در آنها است.
سواد رسانه‌ای را می‌توان دسترسی، تجزیه و تحلیل و تولید ارتباط در شکل های گوناگون رسانه‌ای و مصرف انتقادی محتوا دانست .
سه جنبه سواد رسانه‌ای عبارتند از:
الف: ارتقای آگاهی نسبت به رژیم مصرف رسانه‌ای و یا به عبارت بهتر تعیین میزان و نحوه مصرف غذای رسانه‌ای از منابع رسانه‌ای گوناگون
ب: آموزش مهارت‌های مطالعه یا تماشای انتقادی
ج: تجزیه و تحلیل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی رسانه‌ها که در نگاه اول قابل مشاهده نیست.
در واقع سواد رسانه‌ای امروزی‌تر؛ به دنبال مقابله با كاركردهای رسانه‌های بزرگ غالب است كه هدف شان تامین #هژمونی‌فرهنگی؛ تعمیم #فلسفه‌سیاسی و حفظ قدرت‌هائی است كه خود این رسانه‌ها محصول آنها هستند.
به نظر می‌رسد كه سواد رسانه ای به عنوان دافعه این فضا و در ستیز با #گفتمان غالب رسانه‌های بزرگ در شرایط اشباع رسانه‌ای؛ در #اینترنت نسبت به سایر رسانه‌ها سریعتر رشد كرده و به نوعی می‌توان آنرا نوه دیجیتال نقد رسانه‌ای كلاسیك به حساب آورد.

#رخ‌نما #ارتباطات
🔸 سوپر ماركت معانی
▫️گزارش یک سخنرانی‌: ۲۸ اردیبهشت ۱۳۸۱
🔻دنیا سوپر ماركت معانی شده است و همه معانی اصلی و بدلی و جنبه‌های مثبت و منفی در آن، خواه ناخواه در قفسه‌های فروش قرار گرفته‌اند و این ما هستیم كه باید تشخیص دهیم و گزینش كنیم.
به گزارش ایسنا، دكتر #یونس_شكرخواه، استاد دانشگاه، كه در همایش یكروزه پیامدهای تكنولوژیكی ارتباطات كه به مناسبت روز جهانی #ارتباطات در دانشكده علوم اجتماعی دانشگاه تهران تشكیل شده بود، همچنین از تأثیر #اینترنت بر روزنامه‌نگاری سنتی سخن می‌گفت، با اشاره به سه #گفتمان مختلف در حوزه‌ی #معرفت‌شناسی ارتباطی، از گفتمان چهارمی با عنوان #گفتمان‌قدرت محور نام برد و گفت: امروزه همه نهادها‌ اعم از سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، رسانه‌ها و مخاطبان در عرصه‌ی روزنامه‌نگاری الكترونیك دارای قدرت هستند.
شكرخواه با بیان این كه در #روزنامه‌نگاری ‌مدنی هر فرد یك روزنامه‌نگار است، اظهار داشت: #اینترنت باعث مرگ تئوری #دروازه‌بانی شده است و دیگر هیچ فرستنده‌ای نمی‌تواند خبرها را سانسور كند؛ زیرا هر خبری در هر جایی قابل دسترسی است. شكرخواه، سرعت پیشرفت تكنولوژی‌های ارتباطی را مشكلی بزرگ برای قوانین حقوقی سایبر ارزیابی كرد و افزود: اكنون ترافیك در اینترنت هر صد روز دو برابر می شود یعنی اگر با ایجاد راه‌آهن سرعت و غلبه بر زمان افزایش یافت، در جغرافیای ذهنی اینترنت، زمان دیگر وجود ندارد و مرده است. وی با اعلام این مطلب كه امروزه كتابخانه‌ها به دو نوع باسواد و بی سواد تقسیم شده‌اند گفت: امروزه كتابخانه مورد قبول و باسواد، كتابخانه‌ای است كه ٢۴ در ٧ باشد، یعنی تمام كتاب‌ها و اطلاعات آنها ٢۴ ساعته در هر هفت روز هفته در فضای اینترنت قابل دسترسی باشد. شكرخواه گسترش گستره‌همگانی را یك سنت تاریخی و اساسی در دموكراسی دانست و ادامه داد: اینترنت این گستره‌ همگانی را گسترده‌تر كرده و گزینش خبرهای مناسب را از دست فرستنده‌ها خارج کرده است و اكنون روزنامه‌نگاری سایبر جانشین نهادهای مدنی شده و این موضوع در جوامعی كه امكان ایجاد نهادهای مدنی در آن‌ها با مشكل مواجه است سرعت بیشتری می‌یابد. وی انعكاس آرای اقلیت را از جمله دستاوردهای مهم روزنامه‌نگاری سایبر ذكر كرد و افزود: اینترنت این دیگربینی را افزایش داده كه البته ضرورتا به هم‌پذیری منجر نمی‌شود. شكرخواه با اشاره به اینكه شهرها به عنوان مركز تمدن به فضای سایبر منتقل شده‌اند گفت: روزنامه‌نگاری سایبر از هر موضوع عالم فیزیکی‌ چهره‌ای دیگر را كه الزاما مشابه چهره واقعی آن پدیده نیست، ارائه می‌کند.

#کتاب
🔸گفتمان‌شناسی رایج و انتقادی
▫️اثر #لطف‌الله_یارمحمدی
این مجموعه حاوی مقالاتی است در باب #گفتمان رایج و انتقادی که این عناوین را دربر می‌گیرد: بررسی مقابله‌ای ارجاع صریح و ضمنی در متون انگلیسی و فارسی: گزارش پیشرفت تحقیق از نیمه راه، ساخت گفتمانی و متنی رباعیات خیام و منظومه انگلیسی #فیتز_جرالد، ویژگی‌های گفتمانی نوشته علمی، مقابله منظور شناختی در زبان‌های انگلیسی و فارسی با عنایت به نظم درونی وقایع در فرهنگ‌های مختلف، گفتمانی در باب گفتمان و ترجمه، بهره‌گیری مترجم از #تحلیل‌گفتمان، رابطه زبان و فرهنگ مصاحبه، واژگان هسته‌ای و غیر هسته‌ای در واژگان‌شناسی مقابله‌ای، تجزیه و تحلیل گفتمان انتقادی و ترجمه ادبی، شیوه‌ای در تحلیل گفتمان و بررسی دیدگاه‌های فکری اجتماعی، تحلیل گفتمان با استفاده از مولفه‌های جامعه‌شناختی معنایی گفتمان‌ها مدار با عنایت به تصویرسازی کارگزاران اجتماعی و تناسب کاربرد روش‌های کمی و کیفی در تحلیل گفتمان‌ها.
@Bookcitycc

#کتاب 🔸 نظریه‌ی گفتمان
از ساختارگرایی تا پساساختارگرایی
کتاب نظریه #گفتمان: از ساختارگرایی تا پساساختارگرایی بر آن است تا تبار اندیشه‌های لاکلائو و موفه را در پرتو آراء اندیشمندانی که در نضج نظریه‌ی آن‌ها مؤثر بوده‌اند، ردیابی کند؛ از #زبان‌شناسی ساختارگرای سوسور و مارکسیسم آلتوسری و دیکانستراکسیون دریدا گرفته تا دیرینه‌شناسی و نقد قدرت فوکو و سوژه‌ی لاکانی. این کتاب ابعاد متنوع و متکثر اندیشه‌های این زوج گفتمان‌ساز را هم به‌لحاظ آراء نظری و هم از حیث تفسیر اندیشه‌ی آنها‌ از سوی سایر پژوهشگران و اندیشمندان معاصر، در فضای حاصل از پیچیدگی‌های این پلورالیسم نظری شامل شده است. برای درک بهتری از متد و تکنیک در #نظریه‌گفتمان، به رهیافت‌های معرفت‌شناختی و راهبردهای روش‌شناسانه همچون #برجسته‌سازی و #حاشیه‌رانی و تحلیل #متن به‌طور مبسوط پرداخته شده است. مطالعه‌ی این کتاب می‌تواند برای تمامی دانشجویان و پژوهشگران و علاقه‌مندان به علوم انسانی و اجتماعی مفید باشد.
نویسندگان: #محمدرضا_رسولی و #پویا_نعمت‌اللهی، چاپ اول: ١۴٠٠، ناشر: #لوگوس

#زوم 🔸عناصر گفتمان‌ فوکو
تحلیل محتوای واژه‌ها؛ یا #معنی را که در اختیار سوژه متکلم است توصیف می‌کند و یا #ساختار_معناشناسی موجود در سطح #گفتمان را؛ گفتمانی که قبلاً شکل گرفته است. این تحلیل محتوا شامل #رویه‌های‌گفتمانی نمی‌شود. رویه گفتمانی در واقع کانون تجمع ابژه‌های موجود در گفتمان است، ابژه‌هایی که در گفتمان‌ها شکل می‌گیرند، تغییر شکل می‌دهند، پدیدار و ناپدید می‌شوند و این اتفاقات در حالی به وقوع می‌پیوندند که ابژه‌ها در ابتدا به صورتی ناقص و سطحی در گفتمان‌ها ظهور می‌یابند.
▫️#میشل_فوکو ترجمه:#یونس‌_شکرخواه