Маҳаллий кенгашлар фаолиятига ҳар томонлама кўмаклашиш Сенатнинг устувор вазифаси бўлиши кераклиги таъкидланди.

Энди халқ депутатлари вилоятлар ва Тошкент шаҳар кенгашларига ҳокимлар эмас, балки депутатлар орасидан сайланган кенгаш раислари бошчилик қилади. Президентимиз ушбу сиёсий ислоҳот орқали халқимизнинг 30 йиллик орзуси рўёбга чиққанини таъкидлади.

Бу йил ҳокимларнинг 33 та ваколати кенгашларга олиб берилди, яна 17 та ваколатни ўтказиш режа қилинган. Мисол учун, ичимлик суви тарифига устама, давлат объектлари ва бозорларда ижара тўловлари каби жами 7 турдаги маҳаллий йиғимлар миқдорини тасдиқлаш ваколати ҳам маҳаллий кенгашларга ўтказилиши кўзда тутилган.

Шунингдек, кенгаш сўрови ва кенгаш текшируви каби янги механизмлар орқали ҳудудий ижро органлари фаолияти устидан назорат кучайтирилади.

Маҳаллий кенгашлар томонидан ҳар ярим йилда қилинган ишлар бўйича матбуот анжуманлари ўтказиш амалиёти йўлга қўйилса, бу уларнинг фаолиятида ошкоралик ва ҳисобдорликни кучайтириши кўрсатиб ўтилди.

Ушбу чора-тадбирларнинг барчаси мамлакатимизда давлат бошқарувини қуйи бўғинга тушириш, уларни аҳолига яқинлаштириш жараёнлари ортга қайтмас тус олганидан далолат беради.
—
Жергиликли кеңеслердиң жумысына ҳәр тәреплеме жәрдемлесиў Сенаттың тийкарғы ўазыйпасы болыўы керек екенлиги атап өтилди.

Енди халық депутатлары ўәлаятлар ҳәм Ташкент қалалық кеңеслерине ҳәкимлер емес, ал депутатлар арасынан сайланған кеңес басшылары басшылық етеди. Президентимиз бул сиясий реформа арқалы халқымыздың 30 жыллық арзыўы әмелге асқанын атап өтти.

Быйыл ҳәкимлердиң 33 ўәкиллиги кеңеслерге өткерилди, және 17 ўәкилликти өткериў режелестирилген. Мысал ушын, ишимлик суўы тарифине үстеме, мәмлекетлик обектлер ҳәм базарларда ижара төлемлери сыяқлы жәми 7 түрдеги жергиликли жыйымлардың муғдарын тастыйықлаў ўәкиллиги де жергиликли кеңеслерге өткерилиўи нәзерде тутылған.

Сондай-ақ, кеңес сораўы ҳәм кеңес тексериўи сыяқлы жаңа механизмлер арқалы аймақлық атқарыў уйымларының жумысы үстинен қадағалаў күшейтиледи.

Жергиликли кеңеслер тәрепинен ҳәр ярым жылда исленген жумыслар бойынша баспасөз конференцияларын өткериў әмелияты жолға қойылса, бул олардың жумысында ашық-айдынлық ҳәм есап бериўди күшейтиўи көрсетип өтилди.

Бул илажлардың барлығы мәмлекетимизде мәмлекетлик басқарыўды төменги буўынға түсириў, оларды халыққа жақынластырыў процесслери артқа қайтпайтуғын түске енгенинен дәрек береди.

Facebook|Instagram|X

Ҳоким ҳам, кенгаш раиси ҳам, аввало, ўз ҳудудида яшаётган аҳоли манфаатларини етакчи ўринга қўйиб, бир жамоа бўлиб ишлаши лозимлиги қайд этилди.

Айни пайтда Конституцияда белгиланганидек, туман, шаҳар ва вилоятлар миқёсида қонун ҳужжатларини сўзсиз ижро этиш, ҳудудларни ижтимоий-иқтисодий, маданий ва экологик жиҳатдан ривожлантириш учун ҳокимлар масъул ва жавобгар.

Сенат эса маҳаллий ҳокимлик ва кенгашлар ҳамжиҳат фаолият юритиши, ўзаро муносабатларини тўғри ташкил этиши учун уларга яқиндан ёрдам бериши ушбу жараёнларни тўғри ташкил этишга хизмат қилиши билдирилди.

Президент юқори палатани туман ва шаҳар кенгашларига ҳам ҳокимлар раислик қилмаслиги бўйича ислоҳотга жиддий тайёргарлик кўришга чақирди.
—
Ҳәким де, кеңес баслығы да, бәринен бурын, өз аймағында жасап атырған халықтың мәплерин жетекши орынға қойып, бир жәмәәт болып ислеўи керек екенлиги атап өтилди.

Ҳәзирги ўақытта Конституцияда белгиленгениндей, район, қала ҳәм ўәлаятлар көлеминде нызам ҳүжжетлерин сөзсиз орынлаў, аймақларды социаллық-экономикалық, мәдений ҳәм экологиялық жақтан раўажландырыў ушын ҳәкимлер жуўапкер.

Сенат болса жергиликли ҳәкимликлер ҳәм кеңеслер биргеликте жумыс алып барыўы, өз-ара қатнасықларды дурыс шөлкемлестириў ушын оларға жақыннан жәрдем бериўи бул процесслерди дурыс шөлкемлестириўге хызмет ететуғыны билдирилди.

Президент жоқары палатаны районлық ҳәм қалалық кеңеслерге де ҳәкимлер басшылық етпеўи бойынша реформаға айрықша таярлық көриўге шақырды.

Facebook|Instagram|X

Янгиланган Конституция талаби асосида маҳаллий кенгашлар яқинда ҳокимларни лавозимга тасдиқлашда уларнинг ҳудудни ривожлантиришга оид дастурларини илк бор кўриб чиқиб, маъқуллади.

Халқимиз депутатлардан бу дастурлардаги вазифалар ижроси бўйича депутатлик ва кенгаш назоратини амалга оширишда фаол ва ташаббускор бўлишни кутмоқда.

2025 йилдан ер, мол-мулк ва айланма солиқларини тўлиқ, даромад солиғининг эса камида 50 фоизини туман ва шаҳарнинг ўзида қолдириш режалаштирилган. Бу орқали маҳаллий кенгашларнинг ушбу соҳадаги роли янада ортади.

Натижада 2025 йилда туман ва шаҳарлар бюджетлари даромади 9,4 трлн сўмга ёки 47 фоизга ошади.

Бу ислоҳотлар туман ва шаҳарлар ўз ҳудудидаги муаммоларни мустақил ҳал этиш имкониятини тубдан ошириш баробарида кенгашлардан яратилаётган имкониятлардан оқилона фойдаланиб, аҳолини қийнаётган масалалар ечими бўйича асосли ташаббусларни илгари суришни ҳам тақозо этади.

Сенат эса бу йўналишларда маҳаллий кенгашлар фаолиятини тизимли таҳлил қилиб, уларга кўмаклашиб бориши зарур.
—
Жаңаланған Конституция талабы тийкарында жергиликли кеңеслер жақында ҳәкимлерди лаўазымға тастыйықлаўда олардың аймақты раўажландырыўға байланыслы бағдарламаларын биринши мәрте көрип шығып, мақуллады.

Халқымыз депутатлардан бул бағдарламалардағы ўазыйпалардың орынланыўы бойынша депутатлық ҳәм кеңеслик қадағалаўды әмелге асырыўда белсенди ҳәм басламашы болыўын күтпекте.

2025-жылдан жер, мүлк ҳәм айланба салықларын толық, дәрамат салығының болса кеминде 50 процентин район ҳәм қаланың өзинде қалдырыў режелестирилген. Бул арқалы жергиликли кеңеслердиң бул тараўдағы роли және де артады.

Нәтийжеде 2025-жылы район ҳәм қалалар бюджетлериниң дәраматы 9,4 триллион сумға ямаса 47 процентке артады.

Бул реформалар район ҳәм қалалар өз аймағындағы машқалаларды еркин шешиў имканиятын түп-тийкарынан арттырыў менен бирге кеңеслерден жаратылып атырған имканиятлардан ақылға уғрас пайдаланып, халықты қыйнап атырған мәселелерди шешиў бойынша тийкарланған басламаларды көтериўди де талап етеди.

Сенат болса бул бағдарларда жергиликли кеңеслердиң жумысын системалы таллап, оларға жәрдем берип барыўы зәрүр.

Facebook|Instagram|X

Янгиланган Конституцияда Сенатга маҳаллий кенгашларнинг қарорлари қонунчиликка мувофиқ бўлишини таъминлаш бўйича катта масъулият юклатилган.

Биргина ўтган йилнинг ўзида ушбу кенгашлар 34 минг 400 та қарор қабул қилганини ҳисобга оладиган бўлсак, бу қанчалик муҳим вазифа экани яққол аён бўлади.

Сенат бу борада очиқлик ва шаффофликни, қонунийликни таъминлаш бўйича самарали тизим яратиши кераклиги таъкидланди.

Сенат қўмиталари – юқори палатанинг юраги, ҳаракатлантирувчи кучидир. Ҳар бир қўмита жойлардаги муаммоларни ўрганиш ва уларнинг ечими юзасидан ўтган беш йил давомида ўртача 37 тадан назорат-таҳлил тадбири ўтказган.

Лекин назорат тадбирлари кутилган натижа бераяптими, улардан кейин жойларда аниқ бир муаммо ўз ечимини топаяптими, деган савол сенаторларни ўйлантириши керак.

Шу боис, қўмиталардаги эшитув институти асосларини қонун даражасида мустаҳкамлаб қўйиш вақти келгани таъкидланди.
—
Жаңаланған Конституцияда Сенатқа жергиликли кеңеслердиң қарарлары нызамшылыққа муўапық болыўын тәмийинлеў бойынша үлкен жуўапкершилик жүкленген.

Тек ғана өткен жылдың өзинде бул кеңеслер 34 мың 400 қарар қабыл еткенин есапқа алсақ, бул қаншелли әҳмийетли ўазыйпа екени айқын көзге тасланады.

Сенат бул бағдарда ашық-айдынлықты, нызамлылықты тәмийинлеў бойынша нәтийжели система жаратыўы керек екенлиги атап өтилди.

Сенат комитетлери - жоқары палатаның жүреги, ҳәрекетлендириўши күш болып табылады. Ҳәр бир комитет орынлардағы машқалаларды үйрениў ҳәм олардың шешими бойынша өткен бес жыл даўамында орташа 37 ден қадағалаў-таллаў илажын өткерген.

Бирақ, қадағалаў илажлары күтилген нәтийже берип атыр ма, олардан кейин орынларда анық бир машқала өз шешимин таўып атыр ма, деген сораў сенаторларды ойландырыўы керек.

Соның ушын, комитетлерде тыңлаў институтының тийкарларын нызам дәрежесинде беккемлеп қойыў ўақты келгенлиги атап өтилди.

Facebook|Instagram|X

Мамлакатимизда камбағалликни қисқартириш ва аҳолини ижтимоий ҳимоя қилиш борасида катта дастурлар амалга оширилмоқда.

Тўрт йил аввал 23 фоиз аҳолимизнинг даромади камбағаллик чегарасига ҳам етмас эди. Ўтган даврда 3,5 миллион фуқаро учун даромад олиш имконияти яратилиб, камбағалликни 11 фоизга туширишга эришилди. Келгуси уч йилда уни 7 фоизга тушириш режа қилинган.

Камбағалликни қисқартириш ва аҳолини ижтимоий ҳимоя қилиш мақсадида келгуси йили бюджетдан 500 миллиард сўм йўналтирилади.

Шунингдек, янги йилдан 65 турдаги ижтимоий хизмат ва ёрдамлар, 50 га яқин имтиёзларни ўзида мужассам этадиган ягона “Ижтимоий карта” тизими йўлга қўйилади.

Даромади ва соғлиғини йўқотиб, оғир ижтимоий вазиятга тушиб қолган юртдошларимизни қўллаб-қувватлаш кўлами босқичма-босқич кенгайтирилади. Бунинг учун “Ижтимоий суғурта тўғрисида”ги қонун қабул қилинади.
—
Мәмлекетимизде кәмбағаллықты қысқартыў ҳәм халықты социаллық қорғаў бағдарында үлкен бағдарламалар әмелге асырылмақта.

Төрт жыл бурын 23 процент халқымыздың дәраматы кәмбағаллық шегарасына да жетпейтуғын еди. Өткен дәўирде 3,5 миллион пуқара ушын дәрамат алыў имканияты жаратылып, кәмбағаллықты 11 процентке түсириўге ерисилди. Келеси үш жылда оны 7 процентке түсириў режелестирилген.

Кәмбағаллықты қысқартыў ҳәм халықты социаллық қорғаў мақсетинде келеси жылы бюджеттен и қаратылады.

Сондай-ақ, жаңа жылдан 65 түрдеги социаллық хызмет ҳәм жәрдемлер, 50 ге шамалас жеңилликлерди өзинде жәмлеген исистемасы жолға қойылады.

Дәраматы ҳәм денсаўлығын жоғалтып, аўыр социаллық жағдайға түсип қалған ўатанласларымызды қоллап-қуўатлаў көлеми басқышпа-басқыш кеңейтиледи. Буның ушын "Социаллық қамсызландырыў ҳаққында"ғы нызам қабыл етиледи.

Facebook|Instagram|X

Ногиронлиги бўлган шахсларнинг жамиятга мослашувини таъминлаш учун ижтимоий хизмат ва ёрдамлар кўлами кенгайтирилади.

Бугунги кунда имконияти чекланган болаларнинг аксарияти ижтимоий муҳитдан ажралган ҳолда таълим олмоқда. Уларнинг умумтаълим мактабларига қатнаши учун тўсиқсиз муҳит ва зарур шароит яратилади, махсус педагог ва психологлар жалб қилинади.

Жамиятимизда болаларга нисбатан тазйиқ ва зўравонлик ҳолатлари учрамоқда.

Президент маданиятимизга хос бўлмаган бундай иллатларга қарши муросасиз муносабатда бўлишимиз ва аёвсиз курашишимиз шартлигини таъкидлади. Бу масала шахсан Президент назоратида бўлади.

Шу боис, яқинда, боланинг ҳаёти, соғлиғи, шаъни ва қадр қимматига тажовуз қиладиган, жисмоний ва руҳий азоб етказиши мумкин бўлган барча ҳолатларда давлат томонидан тегишли ҳуқуқий ва ижтимоий чоралар кўрилиши қонун билан мустаҳкамлаб қўйилди.

Прокуратура органлари зўравонликдан жабрланувчиларнинг ҳуқуқлари, эркинликлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш бўйича таъсирчан чораларни янада кучайтириши кераклиги кўрсатиб ўтилди.
—
Майыплығы болған шахслардың жәмийетке бейимлесиўин тәмийинлеў ушын социаллық хызметлер ҳәм жәрдемлер көлеми кеңейтиледи.

Бүгинги күнде имканияты шекленген балалардың көпшилиги социаллық орталықтан ажыратылған ҳалда билим алмақта. Олардың улыўма билим бериў мектеплерине қатнаўы ушын тосқынлықсыз орталық ҳәм зәрүр шараят жаратылады, арнаўлы педагог ҳәм психологлар тартылады.

Жәмийетимизде балаларға қарсы басым ҳәм зорлық жағдайлары ушыраспақта.

Президент мәдениятымызға тән болмаған бундай иллетлерге қарсы келисимсиз мүнәсибетте болыўымыз ҳәм аяўсыз гүресиўимиз шәрт екенин атап өтти. Бул мәселе Президенттиң жеке қадағалаўында болады.

Сонлықтанда, жақында, баланың өмири, денсаўлығы, абырайы ҳәм қәдир-қымбатына қәўип салыўшы, физикалық ҳәм руўхый азап келтириўи мүмкин болған барлық жағдайларда мәмлекет тәрепинен тийисли ҳуқықый ҳәм социаллық илажлар көрилиўи нызам менен беккемлеп қойылды.

Прокуратура уйымлары зорлықтан жәбирленгенлердиң ҳуқықлары, еркинликлери ҳәм нызамлы мәплерин қорғаў бойынша тәсиршең илажларды және де күшейтиўи керек екенлиги көрсетип өтилди.

Facebook|Instagram|X

Сўнгги беш йилда “Коррупциянинг мавжуд эмаслиги” кўрсаткичида Ўзбекистон 23 поғона юқори кўтарилиб, 2023 йилда 140 та мамлакат орасида 66-ўринни эгаллади ва Марказий Осиё минтақасида бу йўналишда сезиларли ижобий кўрсаткични намойиш этди.

Давлат органлари ва ташкилотлари фаолиятининг шаффофлигини баҳолаш бўйича “Очиқлик индекси” жорий этилди.

Бироқ, бу борада ҳали ечимини кутаётган масалалар ҳам етарли экани таъкидланди.

Ўтган йили коррупцияга оид жиноятлар 12 фоизга камайган бўлса-да, 6 минг 500 нафар шахс коррупцияда айбланиб, жавобгарликка тортилган.

Коррупцияга қарши курашиш бўйича парламент назоратини, бутун жамиятимиз иштирокини янада кучайтириш зарурлиги таъкидланди.

Президент Сенатни аҳоли ва давлат хизматчиларининг ҳуқуқий онги ва маданиятини юксалтириш, жамиятда коррупцияга нисбатан муросасизлик муҳитини шакллантириш, ёш авлод онгига қонунга ҳурмат, тўғрилик ва ҳалол меҳнат тушунчаларини сингдириш бўйича аниқ чора-тадбирларни ишлаб чиқишга чақирди.
—
Соңғы бес жылда "Коррупцияның жоқлығы" көрсеткишинде Өзбекстан 23 басқыш жоқары көтерилип, 2023-жылы 140 мәмлекет арасында 66-орынды ийеледи ҳәм Орайлық Азия регионында бул бағдарда сезилерли унамлы көрсеткишти көрсетти.

Мәмлекетлик уйымлар ҳәм шөлкемлер жумысының ашық-айдынлығын баҳалаў бойынша "Ашықлық индекси" енгизилди.

Бирақ, бул бағдарда еле шешимин күтип атырған мәселелер де жетерли екени атап өтилди.

Өткен жылы коррупцияға байланыслы жынаятлар 12 процентке азайған болса да, 6 мың 500 шахс коррупцияда айыпланып, жуўапкершиликке тартылған.

Коррупцияға қарсы гүресиў бойынша парламентлик қадағалаўды, пүткил жәмийетимиздиң қатнасын және де күшейтиў зәрүр екенлиги атап өтилди.

Президент Сенатты халық ҳәм мәмлекетлик хызметкерлердиң ҳуқықый санасы менен мәдениятын арттырыў, жәмийетте коррупцияға қарсы кеңпейиллик орталығын қәлиплестириў, жас әўладтың санасына нызамға ҳүрмет, дурыслық ҳәм ҳадал мийнет түсиниклерин сиңдириў бойынша анық илажлар ислеп шығыўға шақырды.

Facebook|Instagram|X

Сенат томонидан Судьялар олий кенгашининг барча аъзоларини сайлаш тизими йўлга қўйилгани суд ҳокимиятининг чинакам мустақиллигини таъминлашга хизмат қилади.

Сенатнинг ушбу конституциявий ваколати фақат номзодларни тасдиқлаш билан чекланиб қолмаслиги кераклиги таъкидланди.

Юқори палата қўмиталарида номзодларнинг фаолияти билан танишиш ва баҳо бериш, улар ҳақида хулоса бериш амалиётини йўлга қўйиш мақсадга мувофиқ.

Шу билан бирга, судьяларнинг мақоми ва судьялар ҳамжамияти органлари фаолиятининг ҳуқуқий асосини, суд тизимини молиялаштириш учун маблағлар ажратишда ушбу ҳамжамиятнинг иштирок этиш кафолатларини алоҳида қонунлар билан белгилайдиган вақт келгани қайд этилди.
—
Сенат тәрепинен Судьялар жоқары кеңесиниң барлық ағзаларын сайлаў системасы жолға қойылғаны суд ҳәкимиятының ҳақыйқый еркинлигин тәмийинлеўге хызмет етеди.

Сенаттың бул конституциялық ўәкиллиги тек ғана талабанларды тастыйықлаў менен шекленип қалмаўы керек екенлиги атап өтилди.

Жоқары палата комитетлеринде талабанлардың жумысы менен танысыў ҳәм баҳа бериў, олар ҳаққында жуўмақ бериў әмелиятын жолға қойыў мақсетке муўапық.

Соның менен бирге, судьялардың статусы ҳәм судьялар жәмәәти уйымларының жумысының ҳуқықый тийкарын, суд системасын қаржыландырыў ушын қаржылар ажыратыўда усы жәмийетшиликтиң қатнасыў кепилликлерин айрықша нызамлар менен белгилейтуғын ўақыт келгени атап өтилди.

Facebook|Instagram|X

Мажлисда Сенат Раиси ва унинг ўринбосарларини сайлаш тўғрисидаги ташкилий масала кўриб чиқилмоқда.

Конституциянинг 101-моддасига мувофиқ, Президент Олий Мажлис Сенати Раиси лавозимига сенатор Танзила Нарбаева номзодини тақдим этди.

Танзила Нарбаева давлат ва жамоат бошқарувида бой тажрибага эга экани, ўтган даврда шу лавозимдаги самарали фаолияти натижасида мамлакатимизда хотин-қизлар, болалар ҳуқуқларини таъминлаш ва уларнинг қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш бўйича вазият сезиларли равишда яхшилангани таъкидланди.

Шунингдек, Сенат Раисининг биринчи ўринбосари лавозимига сенатор Содиқ Сафоев, Сенат Раисининг ўринбосари лавозимига сенатор Аманбай Оринбаев номзодлари тавсия этилди.

Айни пайтда мажлис давом этмоқда. Сенат фаолиятини ташкил этиш билан боғлиқ масалаларни кўриб чиқиш ҳамда Президентнинг сенаторлар билан мулоқоти бошланди.
—
Мәжилисте Сенат Баслығы ҳәм оның орынбасарларын сайлаў ҳаққындағы шөлкемлестириў мәселеси көрип шығылмақта.

Конституцияның 101-статьясына муўапық, Президент Олий Мажлис Сенатының Баслығы лаўазымына сенатор Танзила Норбоеваның кандидатурасын усынды.

Танзила Норбоева мәмлекетлик ҳәм жәмийетлик басқарыўда бай тәжирийбеге ийе екени, өткен дәўирде бул лаўазымдағы нәтийжели жумысы нәтийжесинде мәмлекетимизде ҳаял-қызлар, балалардың ҳуқықларын тәмийинлеў ҳәм олардың нызамлы мәплерин қорғаў бойынша жағдай сезилерли дәрежеде жақсыланғаны атап өтилди.

Сондай-ақ, Сенат Баслығының биринши орынбасары лаўазымына сенатор Садық Сафоев, Сенат Баслығының орынбасары лаўазымына сенатор Аманбай Орынбаевтың кандидатуралары усыныс етилди.

Ҳәзирги ўақытта мәжилис даўам етпекте. Сенат жумысын шөлкемлестириўге байланыслы мәселелерди көрип шығыў ҳәм Президенттиң сенаторлар менен пикирлесиўи басланды.

Facebook|Instagram|X

Аманбай Орынбаев Сенат Баслығының орынбасары лаўазымына сайланды

Президент Шавкат Мирзиёев жаңа шақырық Олий Мажлис Сенатының биринши мәжилисинде қатнасты.

Мәжилисте Сенат Баслығының орынбасарларын сайлаў ҳаққындағы шөлкемлестириў мәселеси де көрип шығылды.

Сенат Баслығының орынбасары лаўазымына сенатор Аманбай Орынбаевтың кандидатурасы усыныс етилди.

Сенаторлар талабанды бир даўыстан қоллап-қуўатлады.
—
Аманбай Орынбаев Сенат Раисининг ўринбосари лавозимига сайланди

Президент Шавкат Мирзиёев янги чақириқ Олий Мажлис Сенатининг биринчи мажлисида иштирок этди.

Мажлисда Сенат Раиси ўринбосарларини сайлаш тўғрисидаги ташкилий масала ҳам кўриб чиқилди.

Сенат Раисининг ўринбосари лавозимига сенатор Аманбай Орынбаев номзоди тавсия этилди.

Сенаторлар номзодни бир овоздан қўллаб-қувватлади.


Каналға ағза болыў: @joqargikenes

🌐Telegram 🌐Website 📱Instagram 📱Facebook 🌐YouTube