با گزارش‌های هادیِ عامل
حسابی حال می‌کردیم. نه؟

دیدن کشتی با گزارش او مزه دارد.
واقعاً چرا چنین است؟
چرا به‌موازات خودِ دیدن کشتی،
شنیدن گزارش او هم جذاب است؟

تسلط فنیِ وی و لحن و صدایش به‌کنار.
او «زبانِ» خاصی برای گزارش‌دهی برگزیده است:

متنوع، پویا، نو، بی‌زوائد، قرص
و بدون اینکه «بوی تقلید» بدهد.
بله، زبانی که دست‌وپا کرده،
خیلی «ایرانی» است.

گُل‌گویه‌های زیر را «ویراستاران»
از گزارش‌های این کُشتی‌گوی ماهر برگزیده است.
از شما هم می‌خواهیم ازاین‌دست عبارت‌ها
برایمان بفرستید تا این فهرست کامل‌تر شود:
@bagheri
[email protected]
..........

شما با لحن پُرشور هادی عامل بخوانید:

اسیر زیرگیری‌های ناب ایرانی می‌شه.

بیانگر اینه که دستان پُرتوانی داره.

و حالا یه حملهٔ برق‌آسا... بله، تمومه کار.

خودِ رسول خادم روس‌بِبَرِ قهاری بوده.

دلاوری از دیار نیکان...

این‌گونه نیست که بیگانه باشه با فن‌وبند کشتی.

دست‌هاش مثل گازاَنبر عمل می‌کنه.

کشتی‌گیر چِغِر و بَدبدنِ روس.

رضا بدنش خواب بود انگار.

کریمی هیچ‌جا کم‌فروشی نکرد.

سری می‌زنیم به کوچه‌باغ خاطره‌ها
و زنده‌یاد آقا تختی.

کسی به پاهای بیدارِ او نمی‌رسه.

قرص و محکم وسط تشک نشسته.

دست‌هاش روی سروکول حریف کار می‌کنه.

با کوله‌باری از تجربه...

المپیک مِیدون دونه‌درشت‌هاست.

پلنگ رو که نمی‌شه پلنگ‌شکن کرد.

دست‌هاش رو می‌بره زیر کتفان حریف.
[کتفان: خراسانی‌ها گاهی کلمات جمع‌شونده با «ها» را با «ان» جمع می‌بندند؛ مثلاً در دوران مدرسه، پای تخته اسم «بدان» و «خوبان» را می‌نوشتیم، نه بدها و خوب‌ها را. در شعرهای محلی خراسان هم ازاین‌دست جمع‌ها بسیار به‌چشم می‌خورد: قومان به‌جای قوم‌‌خویش‌ها و دردان به‌جای دردها.]

جمعیت حاضر در سالن، ایران‌گویان...

این یَل جویبار...

دیگه باید بزنه به آب‌و‌آتیش.

از خطهٔ دلاورخیز جویبار.
از خطهٔ پهلوان‌خیز جویبار.

خدا عزتت بده نازنین‌پهلوان.

اومده بزرگی کنه در میدان کشتی.

پسر افسانه‌ایِ شهر ری...

المپیک: منزلگاه بزرگان، غربال دانه‌درشت‌ها.

پیروزی بر این گُرجِ کشتی‌بلد...

سه، دو، یک... و گلبانگ پیروزی به‌صدا درمیاد.

ایرانی‌ها توی این سالن نیستن
تا غوغاکده‌ای راه بندازن.

چه کردی تو قهرمان:
ایران رو قهرمان جهان کردی تو.

خسته نباشی دلاور.
خدا قوت قهرمان.
@virastaran #متنوع #کلیشه
هدیه‌ای برای متنوع‌نویسی:
virastaran.net/a/152

شبِ «ترجمه‌های قرآن مجید»
به‌کوشش علی دهباشی
چهارشنبه ۳شهریور۱۳۹۵

«اساس‌نامۀ انجمن مکانیک خاک و مهندسی پِی» را ویرایش می‌کنیم.
بسی شاهکارها دارد. این‌هم یکی‌اش:

عضو متخصص و متخصص ارشد: کلیه کسانی که باد داشتن دانشنامه دانشگاهی مرتبط با رشته مکانیک خاک و مهندسی پی همراه با تجربه تخصصی قابل قبول امتیازات لازمه از جدول امتیازبندی و ضوابطی که توسط هیئت‌مدیره تنظیم و به تصویب مجمع انجمن رسیده باشد را بدست آورند.

هر غلطی که در ویرایش سراغ دارید،
در آن هست:
املایی، کلیشه، تای تأنیث،
«را» پس از فعل،
بند موصولیِ طولانی وسط جمله،
توالی فعل، فاعل با فعل مجهول.

ویراسته، با کمترین تغییر:
عضو متخصص و متخصص ارشد:
تمامی کسانی‌ که با داشتن دانش‌نامۀ دانشگاهیِ
مرتبط با رشتۀ مکانیک خاک و مهندسی پِی،
همراه با تجربۀ تخصصی مناسب،
امتیازهای لازم را طبق جدول امتیازبندی به‌دست بیاورند
و شرایطی را احراز کنند
که هیئت‌مدیره تنظیم کرده
و به تصویب مجمع انجمن رسیده است.

@virastaran #نمونه_ویرایش #شاهکار

نوشتن، مراحلی دارد. هر کتاب آموزش نویسندگی این مسأله را قبول دارد. اصطلاحات هر کتابی با کتاب دیگر فرق دارد ولی میتوانیم همه آنها را در دو دسته قرار بدهیم: مرحله قبل از نوشتن و مرحله بازبینی.
مرحله قبل از نوشتن را پرسش و پاسخ، آزادنویسی، کشف، پرسیدن، حباب سازی و غیره هم نامیده اند. در این مرحله دست به کشف میزنیم. در این دوره است که کاملا آزاد می نویسیم، محدودیتی نداریم و بیرون از کنترل «اگو»یمان قرار داریم. هیچ لازم نیست به مسائل آزارنده ای چون دستور زبان و نحو توجه کنیم. لازم نیست پاراگراف بندی کنیم. در این مرحله هرچه بنویسیم ممکن است پله ای برای رسیدن به مرحله دیگر باشد. اولین نسخه نوشتارتان هم در همین مرحله تولید می شود. در این مرحله دنیا گلگون و عالی و پر از شگفتی است. اینجاست که گاهی یاوه می گوییم، شروع های نادرست داریم، می فهمیم شخصیتهایمان چه کسانی اند و خودمان را شگفت زده می کنیم..‌
مرحله دوم کار نویسندگی بازبینی است که خود، مراحل بسیاری دارد. در این مرحله است که از طرف چپ مغزمان کار میکشیم. یک قدم به عقب برمی داریم، نوشته مان را با دیدی نقادانه میخوانیم و با ابزارهای کارمان آن را رنده می کنیم و تراش و صیقل می دهیم تا قلب کار که در مرحله قبل از نوشتن به آن دست پیدا میکنیم، حالتی پیدا کند که خواننده بتواند با آن ارتباط بگیرد.
#Laraine_Herring
لرن_هرینگ٬ ترجمه حمید هاشمی، نشر بیدگل
#کارگاه_نویسندگی_خلاق
@nevisandegikhallagh

نوزادان با لهجه خاص سرزمین خود گریه می‌کنند

زبان‌شناسان دانشگاه شهر "وورتسبورگ" آلمان دلیل این تفاوت راویژگی‌های آوایی می‌دانند که در زبان مادری موجود است و کودک از والدین خود به دست می‌آورد

@kultur

«متون»
جمع مکسرِ متن نیست.
«من» است
که «تو» را در آغوش گرفته.

زانیار بَرور
@virastaran #زیبانوشته #بازی_زبانی

به نام خدا
✔️ «انجمن دوستداران زبان و ادبیات فارسی شیراز» و «ویراستاران» با همکاری و حمایت «کافه رادیو» برگزار می‌کند:

* یازدهمین نشستِ «متن‌خوانی و متن‌پژوهی گلستان سعدی»؛

✅ مسعود هوشیار: «جایگاه سعدی در فرهنگ مرگ‌اندیشیِ ایرانی»؛
✅ دکتر علی‌محمد محمودی: «متن‌خوانیِ گلستان سعدی».

🕕 شنبه‌، ۶شهريور۱۳۹۵، ساعت ۱۷تا۱۹.

📜 به‌نشانی: شیراز، چهارراه هوابرد، خیابان سرباز (به‌سمت فلکه سنگی)، نبش کوچه۹، کافه رادیو.

همۀ علاقه‌مندان می‌توانند در این سلسله‌نشست‌ها حضور یابند.

این‌هم سه کارگاهمان
در سه شهر، از این هفته.

✳️ این به چه زبانی نوشته شده‌است؟ ↘️
⛔️ امروز ساعته پنجه عصر با یکی از دوستانه قدیمی قراره همدیگه رو ببینیم.

این چه‌طور؟ ↘️
⛔️ ب برادره جمشید گفتم ک احتمالن فردا چ برنامه‌ای خاهم داشت.

✅ به فرزندانمان رحم کنیم. طوری ننویسیم که ندانند این طرز نوشتن درست است یا شیوه‌ای که در کتاب‌های درسیشان و کتاب‌های کتابخانه‌شان می‌بینند و می‌خوانند.
✅ شوخی خوب است، اما خط و زبان ما بازیچه نیست. با خط فارسی بازی نکنیم!
✅ خودمان و فرزندان ایران را سردرگم نکنیم!
@SadeNevisi

برعکس نوشته!
قلمِ امروز تفنگِ دیروز است.
به این می‌گیم #خطای_منطقی
@virastaran

#دستورزبان #جمع #آلات

۵. آلات
«آلات» جمع «آلت» به‌معنی «ابزار»
و کلمه‌ای عربی است؛
اما در زبان فارسی عامیانه
گاه بعضی کلمات را با «آلات» همراه کرده‌اند
که باید در زبان معیار از آن‌ها اجتناب کرد.
کلماتی که معمولاً با «آلات» ساخته می‌شود، معنی جمع ندارند؛
بلکه «آلات» به‌معنی «انواع» آمده است:
طلاآلات، آهن‌آلات، ماشین‌آلات، زینت‌آلات، ابزارآلات و...
که در زبان معیار باید به‌جای آن‌ها
انواع طلا، انواع آهن، انواع ماشین و... به‌کار بُرد.

ناصر نیکوبخت، مبانی درست‌نویسی زبان معیار، چ۴، تهران: چشمه، ۱۳۹۳، ص۵۵.
@virastaran @dehkameh

شکر خدای یکتا
که با همهٔ دشواری‌ها،
چهار برنامهٔ «ویراستاران»
در چهار شهر ایران
در این هفته
برگزار یا آغاز شد:
سمنان، شیراز، تهران و مشهد.
viraiesh.ir
با شما
در همه‌جا
می‌پراکنیم
«درست‌نویسی» را.

پس از جملۀ پرسشیِ غیرمستقیم،
نشانۀ پرسش نمی‌آید:

پرسید آیا کتابخانۀ ملی را دیده‌ام.

علت اینکه بعد از پرسش غیرمستقیم
نشانۀ پرسش نمی‌گذاریم،
این است که در چنین جمله‌ای
درواقع سؤال نمی‌کنیم؛
بلکه خبر می‌دهیم.

چنانچه بعد از این‌گونه جمله‌ها نشانۀ پرسش بیاید،
بخش قبل از پرسش نیز به‌صورت پرسشی درمی‌آید
و مفهوم دیگری را القا می‌کند.

مثلاً جملۀ بالا به این شکل درمی‌آید:
«پرسید آیا کتابخانۀ ملی را دیده‌ام؟»
و معنی‌اش چنین است:
آیا شما سؤال می‌کنید که
«آیا او از من پرسید کتابخانۀ ملی را دیده‌ام یا نپرسید؟»

درصورتی‌که مقصود گوینده در جملۀ پرسشیِ غیرمستقیم این نبوده است؛
بلکه مقصود این بوده است که
من به شما خبر می‌دهم
که او از من پرسید که
کتابخانۀ ملی را دیده‌ام یا ندیده‌ام.

راهنمای ویرایش، غلامحسین غلامحسین‌زاده، تهران: سمت، ۱۳۷۹، ۲۴۷.
@virastaran @my2006
#سجاوندی #پرسش #علامت_سؤال

وُرد چه‌جوری «فهرست خودکار» می‌زنه؟

شنید‌م که «قسمت‌بندی» (Section) خیلی برکت داره!
مثلاً چهار صفحهٔ اول «ابجد» می‌خوره
و بعدش «۱، ۲، ۳».

تهران، از عصر پنجشنبه ۱۱شهریور۱۳۹۵
viraiesh.ir
۰۲۱۶۶۹۱۹۹۶۲

#دستورزبان #جمع_مکسر #مکسر

۶. جمع صناعی (مکسّر)
جمع مکسر (شکسته، بی‌قاعده، خلاف قیاس) نیز خاص زبان عربی است
و کلمات جمع مکسرِ متداول در فارسی،
از عربی گرفته شده است.

این جمع، برخلاف جمع‌های قیاسی،
هیچ‌گونه علامتی ندارد
و به گونه‌های مختلف ساخته می‌شود
و تابع قاعدهٔ خاصی نیست.

برای ساختن جمع مکسر از کلمهٔ مفرد،
ممکن است چند حالت اتفاق افتد:

۱. حرکات کلمهٔ مفرد تغییر کند:
اَسَد (شیر): اُسُد (شیرها)؛

۲. یکی از حروف حذف شود
و گاه در حرکات نیز تغییری حاصل شود:
کتاب: کُتُب ملّت: ملل رسول: رسل؛

۳. به کلمهٔ مفرد، حرف یا حروفی اضافه شود:
مسجد: مساجد علم: علوم وطن: اوطان؛

۴. جای حروف کلمه مفرد عوض شود:
شاعر: شعرا فاضل: فضلا

و حالات دیگر که از بحث ما خارج است.

کاربرد وسیع جمع مکسر عربی در فارسی،
همراه با تغییر سبک نثر فارسی از ساده به فنی
و مقارن اواخر قرن ششم هجری است.

نکتهٔ اول
همهٔ انواع جمع مکسر عربی
به زبان فارسی راه نیافته است؛
بنابراین باید از افراط در کاربرد جمع‌های مکسر در زبان فارسی پرهیز کرد.

نکتهٔ دوم
در زبان معیار فارسی، تا آنجا که ممکن است، باید از علائم جمع فارسی،
یعنی «ها، ان، گان» استفاده شود.

نکتهٔ سوم
جمع مکسر تابع قاعده عامی نیست؛
ولی این بدان معنا نیست که بتوان هر کلمه‌ای را به‌هر صورتِ دلخواه جمع بست؛ بنابراین در زبان فارسی باید از به‌کاربردن جمع‌های مکسری که در زبان عربی به‌کار نرفته، اجتناب کرد
و کاربرد این‌‌گونه جمع‌ها غلط فاحش محسوب می‌شود.
مثلاً فارسی زبانان به‌قیاس بعضی کلمات عربی،
برای اسم‌های مفرد زیر جمع‌هایی ساخته‌اند
که در زبان عربی به‌کار نرفته است:
حجم: احجام سهم: اسهام
قشر: اقشار عرب: اعراب

بنابراین کاربرد آن‌ها در زبان معیار فارسی غلط محسوب می‌شود
و باید آن‌ها را به‌صورت حجم‌ها، سهم‌ها قشرها و عرب‌ها به‌کار برد؛
زیرا جمع مکسر صحیح این کلمات
در عربی عبارت است از:
حجوم
اَسُهم، سُهمان، سُهمَة
قشور
اَعرُب، عُروب، عُربان

البته این جمع‌ها به عربی راه نیافته است
و اصولاً خود کلمهٔ عرب، در زبان عربی، جمع کلمهٔ عربی است.

ناصر نیکوبخت، مبانی درست‌نویسی زبان معیار، چ۴، تهران: چشمه، ۱۳۹۳، ص۵۵و۵۶.
@virastaran @dehkameh

آن‌ها مظاهر بی‌دینی یا سُست‌ایمانی را در جامعه، بیشتر از قبل می‌بینند.
#کژتابی
مظاهر بی‌دینی در جامعه بیشتر شده؟
یا
آنان این مظاهر را بیشتر مشاهده می‌کنند؟
@virastaran @hshahmorad

عکس اول یک طرح فوتوشاپی منتشر شده در کانال‌های تلگرامی و عکس پایین اصل تصویر فضاسازی در قطارهای مترو است.
#فرهنگ_مترو
همراه‌مان باشید:
https://telegram.me/joinchat/ApjpTz7nj_qPFxX9TCZvYg

این عزیزان چند گُل‌گویه از
هادی عامل، گزارشگرِ خوش‌زبان کشتی،
برایمان فرستادند
که همان وقت در متن افزودیم.
@qajariranhistory
@a_mehneh
@fariborznemati
@alirezataghdarreh
@fdn62
سپاسگزارشان هستیم.

صحبت‌های جالب یکی‌شان:

من شیفته ی این زبانم و عاشق این گزارشگر دوست داشتنی. این واژه ها در باشگاههای کشتی تکیه کلام همیشگی کشتی گیران است. به این باشگاهها سری بزنید تا روحتان را جلا بدهند. کشتی ورزش اصیل ایرانی است و زبانش هنوز آلوده به واژگانی چون ست اول و آفساید و کوارتر و رانینگ نشده است.