ረጲ ኃይል ማመንጫ‼️
አወዛጋቢው የረጲ ኃይል ማመንጫ ‹‹ቆሻሻ #ከማቃጠል የዘለለ ሚና የለውም›› ሲሉ የውጭ ባለሙያ አጣጣሉ...
.
.
ሥራ በጀመረ ጥቂት ሳምንታት ውስጥ #እንዲያቆም የተደረገውና ሦስት ቢሊዮን ብር የሚጠጋ ገንዘብ የፈሰሰበት የረጲ ኃይል ማመንጫ ፕሮጀክት፣ ቆሻሻ ከማቃጠል የዘለለ ሚና የለውም ሲሉ የዘርፉ የውጭ ባለሙያ አጣጣሉ፡፡
የሲቪል ኤንድ ኢንቫይሮሜንታል ኢንጂነሪንግ ባለሙያ የሆኑት ሰሃዳት ሁሴን (ዶ/ር) በአሜሪካ ዩኒቨርሲቲ ኦፍ ቴክሳስ ፕሮፌሰር፣ እንዲሁም በዩኒቨርሲቲው የደረቅ ቆሻሻ ኢንስቲትዩትም ዳይሬክተር ናቸው፡፡ እንደ ባንግላዲሻዊው ባለሙያ ማብራሪያ በተለምዶ ‹ቆሼ› ተብሎ በሚጠራው ዘነበ ወርቅ አካባቢ የተገነባው የረጲ ኃይል ማመንጫ ፕሮጀክት፣ በኢትዮጵያ ከሚመነጨው የቆሻሻ ባህርይ አኳያ ኃይል ከማመንጨት ቆሻሻ ለማቃጠል ከፍተኛ ኃይል የሚያስፈልገው እንደሆነ አስረድተዋል፡፡
እንደ በባለሙያው ማብራሪያ ከሆነ፣ የረጲ ኃይል ማመንጫ ውጤታማነት ባደጉት አገሮች እንጂ እንደ ኢትዮጵያ ባሉት ውስጥ ብዙም የሚያዋጣ አይደለም፡፡ ምክንያታቸውን ሲጠቅሱም፣ በኢትዮጵያ የሚመነጨው አብዛኛው ቆሻሻ ተፈጥሯዊ (ኦርጋኒክ) በመሆኑ ከፍተኛ እርጥበት ያዘለ ነው፡፡ ይህንን እርጥበት ከቆሻሻው ለማውጣትና ለማድረቅ ብቻ የሚጠይቀው ኃይል ከፍተኛ በመሆኑ፣ ከቆሻሻው ይመነጫል የተባለው የኃይል መጠን ቆሻሻውን ለማድረቅ ከሚያስፈልገው አኳያ ሲታይ ‹‹ፕሮጀክቱን ዋጋ ቢስ›› ያሰኘዋል ብለውታል፡፡ በሩሲያም ሆነ በአፍሪካ በአብዛኛው የሚመነጨው ቆሻሻ ከፍተኛ እርጥት የሚታይበት ኦርጋኒክ በመሆኑ፣ ቆሻሻን በማቃጠል ኃይል ማመንጨት የሚለው አካሄድ አዋጭ አይደለም ብለዋል፡፡
የረጲ ኃይል ማመንጫ ከመነሻው 50 ሜጋ ዋት የኤሌክትሪክ ኃይል እንደሚያመነጭ ቢነገርም፣ ፕሮጀክቱ ተጠናቆ ወደ ሥራ መግባቱ በተገለጸበት ወቅት ግን 25 ሜጋ ዋት ኃይል ብቻ ነበር የሚያመነጨው፡፡ ይህም በካምብሪጅ ኢንዱስትሪስና በኢትዮጵያ ኤሌክትሪክ ኃይል መካከል አለመግባባት መፍጠሩ አይዘነጋም፡፡ ይሁን እንጂ 25 ሜጋ ዋት ኃይል ማመንጨት ተስኖት ሥራ እንዲያቆም መደረጉን መዘገቡ ይታወሳል፡፡
አዲሱ የኢትዮጵያ ኤሌክትሪክ ኃይል አስተዳደር ጉዳዩን በድጋሚ በመመልከት ከተቋራጩ ካምብሪጅ ኢንዱስትሪስ ጋር ዳግም በመደራደር፣ ማመንጫው ወደ ሥራ እንዲገባ ለማድረግ እንቅስቃሴ መጀመሩ ታውቋል፡፡ ከዚህም በተጨማሪ የኃይል ማመንጫው በትክክል ምን ያህል ያመነጫል በሚለው ላይም ውሳኔ እንደሚያሳልፍ ለማወቅ ተችሏል፡፡
ይህ በዚህ እንዳለ ከተገነባ ከሁለት ዓመታት በላይ ያስቆጠረው የሰንዳፋ የቆሻሻ ማከማቻና ማቀነባበሪያ ጣቢያ፣ በድጋሚ አገልግሎት መስጠት ሊጀምር የሚችልበት እንቅስቃሴ መጀመሩም ታውቋል፡፡
በአሜሪካ ኤምባሲ ጋባዥነት ሰሞኑን አዲስ አበባ የሰነበቱት ሳሃዳት ሁሴን (ዶ/ር)፣ ከፖለቲካው ውጪ ባለው የቴክኒክ ጉዳይ ከታየ ሰንዳፋ የተገነባው የቆሻሻ ማቀነባበሪያ ምንም ዓይነት ተፅዕኖ ሳያሳድር አገልግሎት መስጠት ይችላል ብለዋል፡፡ የሰንዳፋ ቆሻሻ ማጠራቀሚያና ማቀነባበሪያ ጣቢያ ከአንድ ቢሊዮን ብር በላይ ወጪ የጠየቀና በ138 ሔክታር መሬት ላይ የተገነባ ነው፡፡ ይሁንና ሥራ በጀመረ በሦስት ወራት ውስጥ በፖለቲካ ምክንያት እንዲቆም መደረጉ ይታወሳል፡፡ ይህ ይባል እንጂ ከአካባቢው የተፈናቀሉ ገበሬዎች ተመጣጣኝ ካሳ እንዳልተከፈላቸውም ሲገልጹ እንደነበር ይታወቃል፡፡ መንግሥት በበኩሉ ለተፈናቀሉት ገበሬዎች ከ25 ሚሊዮን ብር በላይ መክፈሉን ሲናገር ነበር፡፡
የሰንዳፋን የቆሻሻ ማከማቻ ጣቢያን የቴክኒክ ይዘቶች የገመገሙትና ከአራት ዓመታት በፊትም ለአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር በአማካሪነት የዲዛይንና የቦታ ዝግጅት ሥራዎች ላይ የተሳተፉት ባለሙያው፣ ጣቢያው በሰንዳፋ ነዋሪዎችና በአካባቢ ላይ ተፅዕኖ ሳያሳድር፣ ምንም ዓይነት ሽታም ሆነ የማቃጠል ሒደቱ ወደ ከባቢ አየር ሳይለቀቅ ታምቆ የሚቀነባበርበት ቴክኒካዊ አካሄዶች እንዳሉ አብራርተዋል፡፡
ሰሞኑን በአዲስ አበባ የተገኙት በቆሼና በሰንዳፋ ቆሻሻ ማጠራቀሚያ ጣቢያዎች ላይ ጉብኝት ለማድረግና ከኮተቤ ሜትሮፖሊታን ዩኒቨርሲቲ ጋር አብሮ የመሥራት ተግባራትን ለማስኬድ እንደሆነ የገለጹት ባለሙያው ከአዲስ አበባ ከተማ ከንቲባ ጽሕፈት ቤትና ከሌሎች ኃላፊዎች ጋር መነጋገራቸውን፣ የከተማው አስተዳደርም በሰንዳፋ ጣቢያ የተጨበጠ ቴክኒካዊ ማስረጃ እንዲቀርብለት መጠየቁንና እሳቸውም ካካሄዱት ግምገማ በመነሳት ሪፖርት ለማቅረብ እየተዘጋጁ እንደሚገኙ አስታውቀዋል፡፡
ከዚህ በተጓዳኝ የረጲ ቆሻሻ መጣያ አገልግሎት መስጠት ከማይችልበት ደረጃ ከማለፉም ባሻገር፣ የቆሻሻ መጣያው ላይ የመደርመስ አደጋ መጋረጡንና በማንኛውም ጊዜ ሊከሰት የሚችል አደጋ እንዳለም አስጠንቅቀዋል፡፡ ቆሻሻ መጣያውን በጎበኙበት ወቅት ሰፊ ስንጥቅ መመልከታቸውን ገልጸው፣ ከስንጥቁ በተጨማሪ የቆሻሻው እርጥበት ከፍተኛ መደርመስ ሊያስከትል እንደሚችል ሥጋታቸውን ገልጸዋል፡፡ ባለፈው ዓመት በተከሰተው የቆሻሻ መደርስ 72 ሰዎች ለሕልፈት ሲዳረጉ በመቶዎች የሚቆጠሩም ከቤት ንብረታቸው መፈናቀላቸው የሚታወስ ነው፡፡
ምንጭ፦ ሪፖርተር
@tsegabwolde @tikvahethiopia
አወዛጋቢው የረጲ ኃይል ማመንጫ ‹‹ቆሻሻ #ከማቃጠል የዘለለ ሚና የለውም›› ሲሉ የውጭ ባለሙያ አጣጣሉ...
.
.
ሥራ በጀመረ ጥቂት ሳምንታት ውስጥ #እንዲያቆም የተደረገውና ሦስት ቢሊዮን ብር የሚጠጋ ገንዘብ የፈሰሰበት የረጲ ኃይል ማመንጫ ፕሮጀክት፣ ቆሻሻ ከማቃጠል የዘለለ ሚና የለውም ሲሉ የዘርፉ የውጭ ባለሙያ አጣጣሉ፡፡
የሲቪል ኤንድ ኢንቫይሮሜንታል ኢንጂነሪንግ ባለሙያ የሆኑት ሰሃዳት ሁሴን (ዶ/ር) በአሜሪካ ዩኒቨርሲቲ ኦፍ ቴክሳስ ፕሮፌሰር፣ እንዲሁም በዩኒቨርሲቲው የደረቅ ቆሻሻ ኢንስቲትዩትም ዳይሬክተር ናቸው፡፡ እንደ ባንግላዲሻዊው ባለሙያ ማብራሪያ በተለምዶ ‹ቆሼ› ተብሎ በሚጠራው ዘነበ ወርቅ አካባቢ የተገነባው የረጲ ኃይል ማመንጫ ፕሮጀክት፣ በኢትዮጵያ ከሚመነጨው የቆሻሻ ባህርይ አኳያ ኃይል ከማመንጨት ቆሻሻ ለማቃጠል ከፍተኛ ኃይል የሚያስፈልገው እንደሆነ አስረድተዋል፡፡
እንደ በባለሙያው ማብራሪያ ከሆነ፣ የረጲ ኃይል ማመንጫ ውጤታማነት ባደጉት አገሮች እንጂ እንደ ኢትዮጵያ ባሉት ውስጥ ብዙም የሚያዋጣ አይደለም፡፡ ምክንያታቸውን ሲጠቅሱም፣ በኢትዮጵያ የሚመነጨው አብዛኛው ቆሻሻ ተፈጥሯዊ (ኦርጋኒክ) በመሆኑ ከፍተኛ እርጥበት ያዘለ ነው፡፡ ይህንን እርጥበት ከቆሻሻው ለማውጣትና ለማድረቅ ብቻ የሚጠይቀው ኃይል ከፍተኛ በመሆኑ፣ ከቆሻሻው ይመነጫል የተባለው የኃይል መጠን ቆሻሻውን ለማድረቅ ከሚያስፈልገው አኳያ ሲታይ ‹‹ፕሮጀክቱን ዋጋ ቢስ›› ያሰኘዋል ብለውታል፡፡ በሩሲያም ሆነ በአፍሪካ በአብዛኛው የሚመነጨው ቆሻሻ ከፍተኛ እርጥት የሚታይበት ኦርጋኒክ በመሆኑ፣ ቆሻሻን በማቃጠል ኃይል ማመንጨት የሚለው አካሄድ አዋጭ አይደለም ብለዋል፡፡
የረጲ ኃይል ማመንጫ ከመነሻው 50 ሜጋ ዋት የኤሌክትሪክ ኃይል እንደሚያመነጭ ቢነገርም፣ ፕሮጀክቱ ተጠናቆ ወደ ሥራ መግባቱ በተገለጸበት ወቅት ግን 25 ሜጋ ዋት ኃይል ብቻ ነበር የሚያመነጨው፡፡ ይህም በካምብሪጅ ኢንዱስትሪስና በኢትዮጵያ ኤሌክትሪክ ኃይል መካከል አለመግባባት መፍጠሩ አይዘነጋም፡፡ ይሁን እንጂ 25 ሜጋ ዋት ኃይል ማመንጨት ተስኖት ሥራ እንዲያቆም መደረጉን መዘገቡ ይታወሳል፡፡
አዲሱ የኢትዮጵያ ኤሌክትሪክ ኃይል አስተዳደር ጉዳዩን በድጋሚ በመመልከት ከተቋራጩ ካምብሪጅ ኢንዱስትሪስ ጋር ዳግም በመደራደር፣ ማመንጫው ወደ ሥራ እንዲገባ ለማድረግ እንቅስቃሴ መጀመሩ ታውቋል፡፡ ከዚህም በተጨማሪ የኃይል ማመንጫው በትክክል ምን ያህል ያመነጫል በሚለው ላይም ውሳኔ እንደሚያሳልፍ ለማወቅ ተችሏል፡፡
ይህ በዚህ እንዳለ ከተገነባ ከሁለት ዓመታት በላይ ያስቆጠረው የሰንዳፋ የቆሻሻ ማከማቻና ማቀነባበሪያ ጣቢያ፣ በድጋሚ አገልግሎት መስጠት ሊጀምር የሚችልበት እንቅስቃሴ መጀመሩም ታውቋል፡፡
በአሜሪካ ኤምባሲ ጋባዥነት ሰሞኑን አዲስ አበባ የሰነበቱት ሳሃዳት ሁሴን (ዶ/ር)፣ ከፖለቲካው ውጪ ባለው የቴክኒክ ጉዳይ ከታየ ሰንዳፋ የተገነባው የቆሻሻ ማቀነባበሪያ ምንም ዓይነት ተፅዕኖ ሳያሳድር አገልግሎት መስጠት ይችላል ብለዋል፡፡ የሰንዳፋ ቆሻሻ ማጠራቀሚያና ማቀነባበሪያ ጣቢያ ከአንድ ቢሊዮን ብር በላይ ወጪ የጠየቀና በ138 ሔክታር መሬት ላይ የተገነባ ነው፡፡ ይሁንና ሥራ በጀመረ በሦስት ወራት ውስጥ በፖለቲካ ምክንያት እንዲቆም መደረጉ ይታወሳል፡፡ ይህ ይባል እንጂ ከአካባቢው የተፈናቀሉ ገበሬዎች ተመጣጣኝ ካሳ እንዳልተከፈላቸውም ሲገልጹ እንደነበር ይታወቃል፡፡ መንግሥት በበኩሉ ለተፈናቀሉት ገበሬዎች ከ25 ሚሊዮን ብር በላይ መክፈሉን ሲናገር ነበር፡፡
የሰንዳፋን የቆሻሻ ማከማቻ ጣቢያን የቴክኒክ ይዘቶች የገመገሙትና ከአራት ዓመታት በፊትም ለአዲስ አበባ ከተማ አስተዳደር በአማካሪነት የዲዛይንና የቦታ ዝግጅት ሥራዎች ላይ የተሳተፉት ባለሙያው፣ ጣቢያው በሰንዳፋ ነዋሪዎችና በአካባቢ ላይ ተፅዕኖ ሳያሳድር፣ ምንም ዓይነት ሽታም ሆነ የማቃጠል ሒደቱ ወደ ከባቢ አየር ሳይለቀቅ ታምቆ የሚቀነባበርበት ቴክኒካዊ አካሄዶች እንዳሉ አብራርተዋል፡፡
ሰሞኑን በአዲስ አበባ የተገኙት በቆሼና በሰንዳፋ ቆሻሻ ማጠራቀሚያ ጣቢያዎች ላይ ጉብኝት ለማድረግና ከኮተቤ ሜትሮፖሊታን ዩኒቨርሲቲ ጋር አብሮ የመሥራት ተግባራትን ለማስኬድ እንደሆነ የገለጹት ባለሙያው ከአዲስ አበባ ከተማ ከንቲባ ጽሕፈት ቤትና ከሌሎች ኃላፊዎች ጋር መነጋገራቸውን፣ የከተማው አስተዳደርም በሰንዳፋ ጣቢያ የተጨበጠ ቴክኒካዊ ማስረጃ እንዲቀርብለት መጠየቁንና እሳቸውም ካካሄዱት ግምገማ በመነሳት ሪፖርት ለማቅረብ እየተዘጋጁ እንደሚገኙ አስታውቀዋል፡፡
ከዚህ በተጓዳኝ የረጲ ቆሻሻ መጣያ አገልግሎት መስጠት ከማይችልበት ደረጃ ከማለፉም ባሻገር፣ የቆሻሻ መጣያው ላይ የመደርመስ አደጋ መጋረጡንና በማንኛውም ጊዜ ሊከሰት የሚችል አደጋ እንዳለም አስጠንቅቀዋል፡፡ ቆሻሻ መጣያውን በጎበኙበት ወቅት ሰፊ ስንጥቅ መመልከታቸውን ገልጸው፣ ከስንጥቁ በተጨማሪ የቆሻሻው እርጥበት ከፍተኛ መደርመስ ሊያስከትል እንደሚችል ሥጋታቸውን ገልጸዋል፡፡ ባለፈው ዓመት በተከሰተው የቆሻሻ መደርስ 72 ሰዎች ለሕልፈት ሲዳረጉ በመቶዎች የሚቆጠሩም ከቤት ንብረታቸው መፈናቀላቸው የሚታወስ ነው፡፡
ምንጭ፦ ሪፖርተር
@tsegabwolde @tikvahethiopia