#USA

ስደተኞች በትራምፕ የስልጣን ዘመን ምን ይገጥማቸው ይሆን ?

ከዚህ ቀደም በምርጫ ዘመቻ ወቅት ዶላንድ ትራምፕ የአሜሪካ ፕሬዜዳንታዊ ምርጫ ካሸነፉ በስደተኞች ጉዳይ ጠንካራ እርምጃዎችን እንደሚወስዱ ቃል ገብተው ነበር።

ትራምፕ " በአስቸኳይ የስደተኞችን ወረራ አስቆማለሁ፣ ማንኛውም አይነት የህገወጥ ስደተኞችን በረራ እንዲቆም እንዲሁም በማንኛውም መንገድ ወደ አሜሪካ ምድር እንዳይገቡ አደርጋለሁ " ነበር ያሉት።

ከዚህ ባለፈ በስልጣን ዘመናቸው በአሜሪካ ታሪክ ትልቅ የተባለ ዲፖርቴሽን (ከሀገር የማስወጣት) ስራ እንደሚሰሩ ተናግረዋል።

" ከአሜሪካ ምድር ጓዛቸውን አስይዘን ወደ መጡበት እንልካቸዋለን " ያሏቸው ዶክመንት አልባ ህገወጥ ስደተኞችን ነው።

በስድተኞች ጉዳይ ላይ ያላቸው አቋም ከዚህ ቀደምም የሚታወቀው ትራምፕ አሁንም ፕሬዜዳንት ሲሆኑ እንደሚያጠናክሩት ነው በዘመቻ ወቅት ለደጋፊዎቻቸው ቃል የገቡት።

ትራምፕ ቢያንስ ቢያንስ ከ15 እስከ 20 ሚሊዮን ህገወጥ ስደተኞችን ከአሜሪካ ለማስወጣት እቅድ አላቸው ነው የሚባለው።

ይሄን ሁሉ የሰው ቁጥር ግን እንዴት ከአሜሪካ ዲፖርት እንደሚያደርጉ በዝርዝር የሚታወቅ ነገር የለም።

ከዚህ በተጨማሪም በዘመቻቸው ወቅት ፥ ለ4 አመት በስልጣን ሲቆዩ ህገወጥ ስደትን ከማስቆም ባለፈ በህጋዊ ስደተኞች ላይ ደግሞ ጥብቅ ቁጥጥር እንደሚያደርጉ ቃል ገብተዋል።

ትራምፕ ፥ " ስደተኞች ከደቡብ አሜሪካ ፣ #ከአፍሪካ፣ ከእስያ እየመጡ ነው ፤ ከሁሉም የዓለም ክፍል ወደ ሀገራችን የፈሰሱ ነው " ሲሉ ነበር የተናገሩት።

ስደተኞችን " #የሀገራችንን_ደም_እየበከሉ_ነው " በማለት ተናግረውም ብዙዎችን አስቆጥተው ነበር።

በስደተኞች ላይ ጠንካራ አቋም ያላቸው ዶናልድ ትራምፕ አሁን ላይ 47ኛው የአሜሪካ ፕሬዜዳንት መሆናቸው እርግጥ ሆኗል።

#TikvahEthiopia
#USA #deport

@tikvahethiopia

#USA

ተመራጩ የአሜሪካ ፕሬዜዳንት ዶናልድ ትራምፕ ቀዳሚ ስራቸው ዶክመንት የሌላቸውን / ሰነድ አልባ ስደተኞችን በብዛት ከሀገር ማስወጣት ነው ተብሏል።

የትራምፕ ዘመቻ ቃል አቀባይ ካሮሊን ሌቪት እንደገለፁት ትራምፕ በፕሬዚዳንትነት ስልጣናቸው ከሚወስዷቸው የመጀመሪያ እርምጃዎች መካከል አንዱ ዶክመንት የሌላቸው / ሰነድ አልባ ስደተኞችን በብዛት ለማስወጣት የገቡትን ቃል መፈጸም ነው።

ሌቪት ፥ ትራምፕ በአሜሪካ ህዝብ ዘንድ አስደናቂ የተባለ ድል ማስመዝገባቸውን ገልጸው " ይህ ድል ትራምፕ በምርጫ ቅስቀሳቸው የገቡትን ቃል እንዲፈጽሙ ' ትዕዛዝ ' እንዲሰጡ ያስችላቸዋል " ብለዋል።

ይህም ሰነድ አልባ ስደተኞችን በብዛት / በገፍ ወደ መጡበት ሀገር መመለስ (ማስ ዲፖርቴሽን) እንደሆነ ጠቁመዋል።

አንዳንድ ሚዲያዎች ይህ ሰነድ አልባዎችን በብዛት ከአሜሪካ የማስወጣቱ /ማስ ዲፖርቴሽን/ ተግባር የትራምፕ የመጀመሪያው ቀን ስራ ይሆናል ብለዋል።

ትራምፕ በምርጫ ዘመቻቸው ወቅት ሰነድ የሌላቸውን ሰዎችን በሚመለከት " ከአሜሪካ ምድር ጓዛቸውን አስይዘን ወደ መጡበት እንልካቸዋለን " ሲሉ ቃል ገብተው ነበር።

አንዳንድ ሪፖርቶች እንደሚጠቁሙት ትራምፕ በስልጣን ዘመናቸው ቢያንስ ቢያንስ ከ15 እስከ 20 ሚሊዮን ሰነድ የሌላቸው ስደተኞችን ከአሜሪካ ለማስወጣት እቅድ አላቸው።

#TikvahEthiopia
#USA #massdeportation

@tikvahethiopia

#Update

" ጥያቄያችን ፖለቲካዊ ይዘት እንዲኖረው ተደርጓል " - ቅሬታ አቅራቢ የጤና ባለሙያዎች

በማዕከላዊ ኢትዮጵያ ክልል፣ የአንጋጫ የመጀመሪያ ደረጃ ሆስፒታል ውስጥ የሚሰሩ ከ80 በላይ የጤና ባለሞያዎች ለ6 ወራት የሰሩበት የተጠራቀመ የዲዩቲ ክፍያ ስላልተከፈላቸው ከ12/02/17 ዓ/ም ጀምሮ ስራ ማቆማቸውን መግለጻችን ይታወሳል።

የሆስፒታሉ ሰራተኞች ከተጠቀሰው ቀን ጀምሮ ለስድስት ቀናት ማለትም 12/02/17 እስከ 18/02/17 ድረስ ስራ ሳይገቡ ቆይተው ማክሰኞ በ19/02/2017 ዓ.ም ከአካባቢው ሽማግሌዎች ጋር የወረዳው ባለሥልጣናት በተገኙበት በተደረገ ውይይት ሽማግሌዎች ከወረዳው ሃላፊዎች ጋር ለማደራደር በመስማማታቸው ወደ ስራ ገበታቸው ተመልሰዋል።

ይሁን እንጂ ከስብሰባው ማብቃት በኋላ " አድማውን አስተባብራቹሃል " በሚል 14 የሚሆኑ ባለሞያዎች ለእስር ተዳርገዋል።

በተለያየ ቀናት ለእስር የተዳረጉት እነዚህ ባለሞያዎች ከ 2 እስከ 6 ቀናት ለሚሆን ጊዜ ታስረው በዋስ ከእስር ተፈተው ወደ ስራ ገበታቸው ተመልሰዋል።

ቲክቫህ ኢትዮጵያ ለእስር ከተዳረጉት ባለሞያዎች መካከል የተወሰኑትን አነጋግሯል።

ባለሙያዎቹ  " ጥያቄያችን ፓለቲካዊ ይዘት እንዲኖረው ተደርጓል " ብለውናል።

" የጠየቅነው የሰራንበትን ክፍያ ሆኖ ሳለ ፍርድ ቤት ስንቀርብ ' ህዝብ በመንግስት ላይ እንዲነሳ አድርጋቹሃል፣ ሰዎችን ወደ ሥራ እንዳይጋቡ አስፈራርታቹሃል ' የሚል ክስ ተነቦልናል " ነው ያሉት።

በተጨማሪም ባለሞያዎች ወደ ሆስፒታል ሲመለሱ ከአሁን በኋላ ተመሳሳይ የሆነ የስራ ማቆም አድማ ውስጥ ቢገቡ አስፈላጊውን አስተዳደራዊ እርምጃ እንደሚወሰድባቸው የሚገልጽ ደብዳቤ ላይ እንዲፈርሙ ተደርጓል ብከዋክ።

ሰራተኞቹ ከተመለሱ በኋላ BPR የተሰኘ በየስምንት ሰዓቱ በሺፍት የሚቀያየሩበት አሰራር እንዲዘረጋ መደረጉን ተናግረዋል።

በአዲሱ አሰራር መሰረት ጠዋት 12 ሰዓት ወደ ስራ የገባ ሰራተኛ 8 ሰዓት ከስራ የሚወጣ ሲሆን 8 ሰዓት የገባው ምሽት 4 ሰዓት ከስራ ይወጣል።

ይሁን እንጂ ይህ አሰራር " ሆስፒታሉ ለሰራተኞች ሰርቪስ የሌለው በመሆኑ እና በምሽት ሺፍት ከስራ ስንወጣ እና ስንገባ ለጅብ እየተጋለጥን ነው " በሚል ቅሬታ አቅርበዋል።

" ይህ አይነቱ አሰራር የተዘረጋው የወረዳው አስተዳደር ለመቀጣጫ እንዲሆን በሚል ነው " ያሉት ቅሬታ አቅራቢዎቹ " የትርፍ ሰዓት ሥራ ለማስቀረት የተደረገ ነው " ብለዋል።

ቲክቫህ ጉዳዩ በዋናነት የሚመለከታቸውን የአንጋጫ ወረዳ ዋና አስተዳዳሪ እና የሆስፒታሉ ምክትል ቦርድ ሰብሳቢ የሆኑትን አቶ ማርቆስ ማሞን ቅሬታውን ከተቀበለበት ቀን ጀምሮ ለማናገር ተደጋጋሚ የሆነ የስልክ ሙከራ ቢያደርግም ስልካቸውን ለማንሳት ፈቃደኛ አልሆኑም።

የሆስፒታሉ አስተዳዳሪ አቶ ተሰማ አበራ አዲሱ  አሰራር ለአደጋ አጋልጦናል የሚለውን የሆስፒታሉን ባለሞያዎች ቅሬታ አይቀበሉም።

" የትርፍ ሰዓት ስራ ሲሰሩ ያልነበረ ጅብ ዛሬ ከየት መጣ " የሚል ምላሽ ሰጥተዋል።

ይህ አይነቱ አሰራር ያልነበረና አዲስ ተደርጎ መወሰድ የለበትም ብለዋል።

አክለውም " ይህን ጭቅጭቅ የሚያመጣው ወረዳው የመክፈል አቅም የሌለው በመሆኑ ነው በቀጣይም መጋጨት የለብንም " በማለት አሰራሩ በገንዘብ እጥረት ምክንያት የተዘረጋ መሆኑን ጠቁመዋል።

ባለሞያዎቹ የሰሩበት ገንዘባቸው ሳይከፈላቸው ወደ ስራ እንዲመለሱ ተደርጓል መቼ ክፍያቸው ይፈጸማል ስንል በድጋሚ ላነሳንላቸው ጥያቄም "አሁንም እየተነጋገርን ነው ከወረዳ መንግሥት ጋር የገንዘብ ክፍተት ስላጋጠመ እንጂ መከፈል እንዳለበት ተግባብተናል" የሚል ምላሽ ሰጥተዋል።

#TikvahEthiopia

@tikvahethiopia

#ደመወዝ

" በእኛ መስሪያ ቤት በኩል የተስተካከለው የጥቅምት ወር ደመወዝ ተከፍሏል " - መኩሪያ ኃይሌ (ዶ/ር)

የሲቪል ሰርቪስ ኮሚሽን ኮሚሽነር የሆኑት መኩሪያ ኃይሌ (ዶ/ር) ፥ የመንግሥት ሠራተኞች የደመወዝ ማስተካከያን በተመለከተ ባሰራጩት ፅሁፍ፣ የገንዘብ ሚኒስቴር የተጨማሪ ክፍያ በጀቱን ለሚመለከታቸው ተቋማት ፈቅዷል። በእኛ መስሪያ ቤትም በኩል የተስተካከለውን የጥቅምት ወር ደመወዝ ተከፍሏል " ብለዋል።

" ሌሎችም እንደዚሁ የከፈሉ አሉ። የቀሩት ደግሞ የማጥራት ሥራ እየሰሩ ሊሆን ይችላል። " ሲሉ ገልጸዋል።

" እነዚያም ዝግጅታቸውን ሲያጠናቅቁ የተስተካከለው የጥቅምት ወር ክፍያ ታሳቢ በማድረግ የሚከፍሉ ይሆናል " ሲሉ አስረድተዋል።

" የተፈቀደው የመንግስት ሠራተኞች የደመወዝ ማስተካከያ ክፍያ ዘግይቷል፥ ቀርቷል የሚሉ ሃሳቦች እየተራመዱ ነው " ያሉት ኮሚሽነሩ " በሲቪል ሰርቪስ በኩል የሚለቀቁ መረጃዎች ኦፊሴላዊና የሚተገበሩ መሆኑን መተማመን ጥሩ ነው " ሲሉ ገልጸዋል።

" ከሠራተኞች ደመወዝ ስኬል ጋር በተገናኘ በማህበራዊ ሚዲያ የሚሰራጩ አሳሳች ወሬዎችን እንዳታምኗቸው መልዕክት አስተላልፌ ነበር " ሲሉም አክለዋል።

ከሰሞኑን ከሠራተኞች ደመወዝ ጋር በተገናኘ በተለያዩ የማህበራዊ ሚዲያዎች መረጃዎችን ተዘዋውረዋል።

ከነዚህም አንዱ ጭማሪው እንዳልተከፈለ የሚገልጽ ነው።

ነገር ግን በአንዳንድ መ/ቤቶች ጭማሪው መከፈሉ ታውቋል። ጭማሪው ያልተከፈለባቸውም መ/ቤቶችም ግን አሉ ፤ እነዚህ ናቸው ' እያጣሩ ናቸው " የተባሉት።

" ተጨምሯል የተባለው ገንዘብ ያን ያህል አይደለም " - ሠራተኞች

" የደመወዝ ጭማሪ ይደረጋል " የሚለውን መረጃ የሰሙ ሠራተኞች ከፍተኛ ጭማሪ ጠብቀው እንደነበር ነገር ግን እጃቸው ላይ የደረሰው እዚህ ግባ የማይባል እንደሆነ ለቲክቫህ ኢትዮጵያ ተናግረዋል።

አንድ ቃላቸውን የሰጡ ሠራተኛ ፥ " ምንኑን ከምኑን ልናደርገው ይሄ ብቻ እንደተጨመረ አልገባኝም " ብለዋል።

ጭማሪው አነስተኛ እንደሆነ የገለጹ አንዲት ሠራተኛ በበኩላቸው " ከሚጨመረው ብር በላይ ወሬው በዝቶ ይበልጥ ኑሮውን እንዳያስወድደው " ሲሉ ስጋታቸውን ገልጸዋል።

" አይደለም ደመወዝ ተጨመረ ተብሎ ሳይባል እንኳን ነጋዴው ሁሉን ነገር አምጥቶ የሚጭነው እኛው ድሃው ዜጎች ላይ ነው አሁን ተጨምሯል የተባለው ገንዘብ ከኑሮው ውድነቱ አንጻር ያን ያህል አይደለም፤ ጭራሽ ነጋዴዎቹ ዋጋ ጨምረው አሁንም አልገፋ ያለውን ኑሮን እንዳያከብዱብን " ብለዋል።

ያነጋገርናቸው ሌሎችም ሠራተኞች " ደመወዝ ተጨመረ " የተባለው አነስተኛ እንደሆነ፣ የቁጥጥር ስራ እንዲሰራ ፣ ሌሎች የሠራተኞችን ህይወት የሚያቀሉ መፍትሄዎች እንዲፈለጉ ጥሪ አቅርበዋል።

#TikvahEthiopia

@tikvahethiopia

#USA #MASS_DEPORTATION

ትራምፕ በሚሊዮን የሚቆጠሩ ዶክመንት የሌላቸው ሰዎችን ከአሜሪካ ለማስወጣት ምን ያህል በጀት ያስፈልጋቸው ይሆን ?

ተመራጩ የአሜሪካ ፕሬዜዳንት ዶናልድ ትራምፕ ልክ በፕሬዜዳንትነት ስራ ሲጀምሩ የመጀመሪያ ስራቸው ይሆናል የተባለው በአሜሪካ ታሪክ ከፍተኛ የተባለ ዶክመንት የሌላቸው ሰዎችን ከሀገር ማስወጣት / የዲፖርቴሽን ስራ ነው።

ይህ ግዙፍ የተባለ ዲፖርቴሽን በቢሊዮን ዶላሮችን ሊጠይቅ ይችላል።

እሳቸው ግን ይህ የዲፖርቴሽን ጉዳይ " ምንም ዋጋ የሚወጣለት / ዋጋ የሚለጠፍለት አይደለም " ብለዋል።

ከአሁን በኃላ የአሜሪካ ድንበሮች እጅግ ጠንካራ ደህንነት ያለባቸው ኃይለኛ ድንበሮች እንደሚሆኑ ጠቁመዋል።

" እውነት ለመናገር ምንም ምርጫ የለንም " ያሉት ትራምፕ ፤ በሀገሪቱ ሰዎች እየተገደሉ እና የአደንዛዥ እጽ አዘዋዋሪ ጌቶች ሀገሪቱን እያወደሙ የሚኖሩበት ምንም ምክንያት የለም ብለዋል።

" አሁን እነዚህ ሰዎች እዚህ አይቆዩም ፤ እንዲቆዩም አይደረግም ወደነዛ ሀገራት ይመለሳሉ " ሲሉ ገልጸዋል።

ለዚህ ደግሞ ምንም ዋጋ የሚለጠፍለት እንዳልሆነ ጠቁመዋል።

ትራምፕ በምርጫ ዘመቻ ዶክመንት የሌላቸው ሰዎችን ለማስወጣት የገቡትን ቃል እንደሚተገብሩ አጽንኦት ሰጥተዋል።

" በቀላል መመሪያ ነው የማስተዳድረው " ያሉት ትራምፕ " የገባሁትን ቃልኪዳን አክብራለሁ አስፈጽማለሁ " ብለዋል።

እንዴት ባለ መንገድ እንደሚያስፈጽሙት ባይታወቅም ትራምፕ ከ11 ሚሊዮን እስከ 21 ሚሊዮን ሰዎችን ከአሜሪካ ሊያስወጡ እንደሚችሉ ተነግሯል።

ትክክለኛ ዶክመንት የሌላቸው ሰዎች ምን ያህል እንደሆኑ አይታወቅም። ምናልባትም አሁን ከሚባለው 21 ሚሊዮን ሊያንስ እንደሚችል ነው የሚነገረው።

' ፒው ሪሰርች ሴንተር ' 2021 ላይ ይፋ ባደረገው ዳታ 10.5 ሚሊዮን ዶክመንት የሌላቸው ሰዎች አሜሪካ ውስጥ አሉ።

#USA #NBC #TikvahEthiopia
@tikvahethiopia

#CapitalMarket

የካፒታል ገበያ ጉባኤ ዛሬ ተጀመሯል።

ጉባኤው እስከ ታህሳስ 7 ቀን 2017 ዓ/ም ድረስ ይቆያል።

የኢትዮጵያ የካፒታል ገበያ ባለስልጣን ከአፍሪካ ልማት ባንክ እና ከዓለም አቀፍ የፋይናንስ ኮርፖሬሽን ጋር በመተባበር ነው ያዘጋጀው።

በኢትዮጵያ የመጀመሪያ የሆነው ይህ ጉባኤ  " ዘላቂነት ያለው መንገድን ማበጀት " በሚል መሪ ቃል ነው መካሄድ የጀመረው።

ጉባኤው የገበያ ልማትን ለማፋጠንና ለአካባቢው ከፍተኛ የኢንቨስትመንት እድሎችን ለመክፈት ያስችላል ተብሏል።

ዛሬ በነበረው የጉባኤው የመክፈቻ ስነ ስርዓት ላይ ከፍተኛ የመንግስት አመራሮች ፣ የኢትዮጵያ የፋይናንስ ዘርፍ አመራሮች ፣ ከአፍሪካ እና ከዓለም አቀፍ የገንዘብ ተቋማት የተወጣጡ አመራሮች ተገኝተው ነበር።

በጉባኤው ቆይታ ከዓለምአቀፍ እና ከአፍሪካ በተወጣጡ የካፒታል ገበያ ባለሙያዎች የሚመሩ የፓናል ውይይቶች ይካሄዳሉ።

ተሳታፊዎች በገበያ ሁኔታዎች፣ በቁጥጥር ማዕቀፎች፣ በኢንቨስትመንት እድሎች እና በቴክኖሎጂ ፈጠራዎች ላይ ውይይቶችን ያደርጋሉ ተብሎ ይጠበቃል።

በጉባኤው ግልጽነትን እና የኢንቨስተሮችን ጥበቃ ለማጠናከር እንዲሁም ለኢትዮጵያ የካፒታል ገበያ የቁጥጥር ማዕቀፍ ጠንካራ መሰረት ለመጣል ሲዘጋጅ ቆይቷል የተባለው የሰነደ ሙዓለ ንዋዮች ለህዝብ ሸያጭ ማቅረብ እና የግብይት መመሪያ ይፋ ይሆናል ተብሎ ይጠበቃል፡፡

በተጨማሪም ለመጀመሪያ ጊዜ ሰነደ ሙዓለ ንዋዮችን ለሽያጭ የሚያቀርቡ (IPO) አውጭዎች የዝግጅት ስትራቴጂ በተመለከተ፤ ተቋማዊ ባለሀብቶችን ማሰባሰብ እና እንደ ዘላቂ የፋይናንስ እና አረንጓዴ የካፒታል ገበያዎች ያሉ የኢትዮጵያን ልዩ ፍላጎቶች እና የልማት ግቦችን ማሳካት ላይ አውደ ጥናቶች ይደረጋሉ፡፡

#TikvahEthiopia

@tikvahethiopia

🔈#የአርሶአደሮችድምጽ

" እኛ ተጠቃሚ ነን አንልም ሚጠቀመው ሌላ አካል ነው " - ቡና አምራች አርሶአደሮች

በሲዳማ ክልል 170 ሺህ ሄክታር በቡና የተሸፈነ ሲሆን ከዚህም ውስጥ 143 ሺህ ሄክታሩ ምርት የሚሰጥ ነው ከዛ 159 ሺህ ቶን ይጠበቃል። አጠቃላይ 401 ሺህ ቡና አምራች የሆነ አርሶ አደርም በክልሉ በዚሁ ዘርፍ ተሰማርቶ ይገኛል።

ሆኖም ቡና አምራች አርሶአደሮች ከተጠቃሚነት አንጻር ቅሬታ ሲያቀርቡ ይደመጣል።

ቲክቫህ ኢትዮጵያ በክልሉ በተለያዩ አካባቢዎች ቡናን የሚያመርቱ አርሷደሮችን ጠይቋል።

ቡና አምራች አርሷደሮች ምን አሉ ?

የቡና ተክል ተክለን ፍሬ ለማግኘት ከ3 እስከ 5 ዓመት እንደሚፈጅባቸው የነገሩን አንድ አርሶአደር፥ ቡና በማምረት ውስጥ ያለው ድካም ቀላል እንዳልሆነና ነገር ግን ፍሬው ሲታይ ድካሙ ሁሉ እንደሚጠፋ ይገልጻሉ።

" ሆኖም ለገቢያ ሲወጣ የሚቀርብበት የሽያጭ ዋጋ ልብ ሰባሪ ነው" ሲሉ ነው የተናገሩት።

" ልክ ካመረትን በኋላ ለነጋዴዎች ነው ምናስረክበው ለማህበራት ሚያስረክቡም አሉ። አምና መጨረሻው 30 ብር ነበር ዘንድሮ 35 ብር ነበር የጀመረው አሁን 45 ብር ደርሷል በኪሎ ይህ ደሞ ከልፋታችን አንጻር በጣም የወረደ ሂሳብ ነው " ሲሉ ያስረዳሉ።

" እኛ ተጠቃሚ ነን አንልም ሚጠቀመው ሌላ አካል ነው (በስም ያልገለጿቸው) እንደውም አንዳንዴ መሬቱን ሽጠን ወደሌላ ዘርፍ እንግባ ብለንም እናስባለን፣ በዚህ ሰዓት ቡና ብቻ አምርቼ ኖራለው ብሎ ማሰብ ከባድ ነው " ሲሉም ጉዳቱን ያነሳሉ።

" በአሁን ገበያ አንድ ሰራተኛ ቡና ሊለቅም እንኳን ሚገባ በ120 ብር ነው ሚሰራው አሁን ላይ የሚሸጠው በ45 ብር ነው ምናልባት 10 ሰው ሊለቅም ከገባ ገንዘቡ ለዛ ብቻ ነው ሚውለው ማለት ነው። እንደውም አምና ለሰራተኛ ብቻ ሰጥተን ነው የገባነው ዘንድሮም ያው ነው " በማለት ቅሬታቸውን ያቀርባሉ።

ለመሆኑ ዋጋውን የሚወስነው ማነው ?

" ዋጋውን እራሳቸው ይወስናሉ እኛ ማን እንደሚወስን የምናውቀው ነገር የለም በዚህ ያህል ተከፈተ ሲባል ነው የምናውቀው ህብረቱም በዚህ ዋጋ ከፈተ ሲባል ነው ምንሰማው፣ ምናልባት ባለሀብቱ አንድ ብር እንኳን አሳልፎ ከገዛ እንኳን ያንን ባለሀብት ተረባርበው እንዴት እንዲህ አደረክ ብለው ወዲያው ይጣሉታል የትኛው አካል እንደዚህ እንደሚያደርግ ግን አናውቅም " ሲሉ አርሶ አደሮቹ ይናገራሉ።

አክለውም፥ " እነሱ እኮ (ቡናውን የሚረከቡት ለማለት ነው) ስራውን በጀመሩ ሦስት እና አራት ዓመት ነው በብልጽግና ማማ ላይ የሚወጡት በጣም አልፈው ነው ሚሄዱት፤ አርሷደሩ እንደለፋ አላገኘም ባለስልጣናቱም ጭምር በእኛ ዘንድ ይታማሉም " ብለውናል።

" የሚመለከተው አካል ቢደርስልን እየተንገዳገድን ነው ወደ መውደቅ እየደረስን ነው ታች ተወርዶ ምን እየተካሄደ ነው ሚለውን አይቶ የቡናን ነገር ቢያይልን የዋጋውን ነገር ቢመለከትልን " ሲሉም ጠይቀዋል።

" ቡናችን ለአርሷደሩ ብቻ ሳይሆን ለሀገር የሚጠቅም ነገር ነው ህብረተሰቡ በዋጋ ማነስ ምክንያት ወደሌላ ምርት ፊቱን ካዞረ ጉዳቱ እንደ ሀገር ስለሆነ የገቢ ምንጭም ስለሚቀንስ መንግስት አርሷደሩን ወርዶ ቢመለከት ቢያወያዩ አርሷደሩ እንዳይጎዳ ቢያደርግ መልካም ነው " ሲሉ ጥሪያቸውን አቅርበዋል።

በጉዳዩ ላይ የክልሉ ቡና ፍራፍሬና ቅመማ ቅመም ባለስልጣንን ጠይቀናል ምላሹን የምናቀርብ ይሆናል።

#TikvahEthiopia

Via @tikvahethmagazine

"አርሷደሩ ተጠቃሚ ነው ማለት ይቻላል" የሲዳማ ክልል ቡና ፍራፍሬና ቅመማ ቅመም ባለስልጣን

በሲዳማ ክልል ባለፈው ዓመት 25 ሺህ 572 ቶን ነው ወደ ማከላዊ ገበያ መቅረቡን እና በዘንድሮም ዓመትም በ15 ሺ በማሳደግ ወደ አርባ ሺ ቶን ለማዕከላዊ ገቢያ ለማቅረብ እቅድ መያዙን የክልሉ ቡና ፍራፍሬና ቅመማ ቅመም ባለስልጣን ዋና ዳይሬክተር መስፍን ቃሬ ለቲክቫህ ኢትዮጵያ ገልጸዋል።

ቡና በክልሉ በምን መንገድ ነው ለማዕከላዊ ገቢያ የሚቀርበው?

ዋና ዳይሬክተሩ ቡና አሁን ላይ በሦስት ዋና ዋና መንገዶች እየተሰበሰበ ይገኛል ብለዋል። በዚህም የመጀመሪያው በማኅበራት በኩል የሚሰበሰብ እንደሆነ ገልጸዋል።

በክልሉ ከ77 በላይ የቡና ምርት የሚሰበስቡ መሰረታዊ የህብረት ስራ ማኅበራት እንደሚገኙ አስቀምጠዋል። "እነዚህ [ማኅበራቱ] ከአርሷደሩ ምርቱን ተቀብለው ለዩኒየኑ [የሲዳማ ቡና አብቃይ ዩኒየን] አቅርበው ዩኒየኑ ደግሞ እስከውጪ ኤክስፖርት ያደርጋል" ሲሉ ያስረዳሉ።

ሁለተኛው መንገድ ደግሞ አቅራቢ ነጋዴዎች አማካኝነት የሚሰበሰብ እንደሆነ ነው የገለጹት። " ከ205 በላይ በግል ኢንዱስትሪ ያላቸው አቅራቢ ነጋዴዎች እና 129 በአክሲዮን የሚሰሩ አሉ በእነዚህ እየተሰበሰበ ለላኪዎች ቀርቦ ላኪዎች ደግሞ ቡናውን ኤክስፖርት የሚያደርጉበት አሰራር አለ።" ብለዋል። 

አቶ መስፍን ሦስተኛውን መንገድ ሲገልጹ፥ "ሶስተኛው ደግሞ ሁለት ሄክታር እና ከዛ በላይ ቡና ማሳ ያላቸው አርሷደሮች አሉ 262 ናቸው እነዚህ የራሳቸውን ቡና ብቻ ሰብስበው አድርቀው ለውጭ ገበያ ያቀርባሉ።" ሲሉ ተናግረዋል።

በዚህም፥ "ላኪ የሆኑ አርሷደሮች ቡናቸውን ተደራድረው፤ ጥራት ያለው ቡና አዘጋጅተው እስከ ውጪ ድረስ የሚልኩበት አሰራር አለ" ብለዋል።

አክለውም፥ "ለማኅበራት የሚያስረክቡ ደግሞ ሲያስረክቡ ቅድመ ክፍያ ያገኛሉ፤ ማኅበራቱ ካተረፉ ደግሞ ሁለተኛ ክፍያ ያገኛሉ፤ ዩኒየን ካተረፈው ደግሞ ሶስተኛ ክፍያ የሚያገኙበት አሰራር አለ" ሲሉ ያስረዳሉ።

የመሸጫ ዋጋው ጉዳይስ ?

አቶ መስፍን ዋጋውን ሲያስረዱ፥ አሁን ላይ በክልሉ ሁለት አይነት ቡና እንደሚዘጋጅ ይጠቅሳሉ። "በምዕራብ ዞኖች እና ወረዳዎች አካባቢ ማለትም ከሀዋሳ ጀምሮ እስከ ዲላ በንቴ ያሉ ወረዳዎች ከ47-49 ብር ነው በኪሎ እየሸጡ ያሉት፤ በምስራቅ በኩል ያሉ ወረዳዎች ደግሞ ከ50-70 ብር እየሸጡ ነው ያሉት፤ በየወረዳው ዋጋው የሚለዋወጥበት ሁኔታ ነው ያለው ይህ ማለት የቡናው ጥራትም በዛው ልክ ይለያያል ዋጋው ሚለያየውም ለዛ ነው።" የሚል ምላሻቸውን ሰጥተዋል።

አክለውም፥ "አሁን ያነሳነው ዋጋ [ከ47 - 70 ብር በኪሎ ብለው ከላይ የጠቀሱት] የእሸት ቡና ዋጋ ነው። ከ100 ኪሎ እሸት ቡና ከ 19-20 ኪሎ ደረቅ ቡና ይወጣል። [ይኽም] 5.5 ኪሎ እሸት ቡና አንድ ኪሎ ንጹህ ቡና ይወጣዋል የሚለውን ካሰላን በዛ ማግኘት ይቻላል።" ሲሉ ያስረዳሉ።

አርሶአደሩ ተጠቃሚ ነው ማለት ይቻላል?

ይህንን ጥያቄ ያቀረብንላቸው ዋና ዳይሬክተሩ፥ "አዎ አርሷደሩ ተጠቃሚ ነው ማለት ይቻላል" የሚል ምላሽ ሰጥተውናል። አክለውም "ዝቅተኛ መሬት ያለው አርሷደር ብዙም ተጠቃሚ ላይሆን ይችላል፤ ግን አማካይ እና ደህና መሬት ያለው ተጠቃሚ የሚሆንበት አግባብ አለ" ነው ያሉት።

ይኽን ሲያስረዱም፥ "ምርትና ምርታማነቱን የሚያሳድግ አርሷደር ተጠቃሚ ነው የሚሆነው ዝቅተኛ፣ መካከለኛ እና ከፍተኛ ምርት ሚያገኝ አለ ያ ከፍተኛ ምርት የሚያገኘው የባለሙያ ምክር እና ሳይንሳዊ ፓኬጁን በአግባቡ ተግባራዊ ያደረገ አርሷደር ነው። የተሰጠውን ምክር ቶሎ ተቀብሎ ተግባራዊ የሚያደርግ አርሷደር የተሻለ ተጠቃሚ ነው የሚሆነው።" ሲሉ ይገልጻሉ።

"ቡናን ተክለው ቡናን አምርተው እስከ ኢንዱስትሪ የደረሱ አርሷደሮች አሉ፤ ሁለት እና ከዛ በላይ ሄክታር ያላቸው አርሷደሮች ምርታቸውን እስከ ውጭ ሀገር ድረስ ልከው ሀብታም የሆኑ አሉ፤ በ2016 ዓ.ም እራሱ "Cup of Excellency" ላይ ተወዳድሮ ያሸነፈ አለ፤ ይሄ አርሶአደር ምርቱን አዘጋጅቶ ከ10 ሚልዮን ብር በላይ ነው የሸጠው ይህ ቀላል ነገር አይደለም። ስለዚህ ተጠቃሚነታቸው በሰሩት እና በለፉት ልክ ነው ሚሆነው ማለት ነው።" ሲሉ ያነሳሉ።

አክለውም "የተሻለ መሬት ያለው አርሷደር በቡና ምርት ላይ የሚሳተፍ ከሆነ የተሰጠውን የባለሙያ ምክር በአግባቡ የሚጠቀም ከሆነ እና ፓኬጁን ተግባራዊ የሚያደርግ ከሆነ ቡና ላይ ተጠቃሚ የሚሆንበት አግባብ ነው ያለው።" ሲሉ ተናግረዋል።

#TikvahEthiopia

Via @tikvahethmagazine

#Update

ሲጠበቁ የነበሩ ሁለት መመሪያዎች ፍትህ ሚኒስቴር ማጽደቁ ተሰምቷል።

መመሪያዎቹ " የሰነደ ሙዓለ ነዋይን ለህዝብ የማቅረብ ግብይት መመሪያ " እና "ራሳቸውን በራሳቸው የሚያስተዳድሩ ድርጅቶች ቁጥጥር መመሪያ  "  ናቸው።

ሁለቱን መመሪያዎች ሚኒስቴር መስሪያ ቤቱ  በትላንትናው ዕለት መዝግቦ አጽድቋቸዋል።

የሰነደ ሙዓለ ነዋይን ለህዝብ የማቅረብ ግብይት መመሪያን በሚመለከት የኢትዮጵያ የካፒታል ገበያ ባለሥልጣን ዋና ዳይሬክተር ሃና ተልህኩ ዝርዝር ማብራሪያ ሰጥተዋል።

ሰነደ ሙዓለ ነዋይን በሚመለከት ከዚህ ቀደም የተማከለ እና ሂደቱን የሚቆጣጠር ህግ እና ተቆጣጣሪ አካል ያልነበረ በመሆኑ የሰነደ ሙዓለ ነዋዮችን ማውጣት እና ግብይት በርካታ ችግሮች እንደነበሩበት ገልጸዋል።

በዚህ መሃል ለህዝብ የሚቀርቡ መረጃዎች ምንነት ፣ ለሚቀርቡ መረጃዎች ሃላፊነት የሚወስዱ ሰዎች ማንነት፣ ሃላፊነት እና ግዴታቸው ምን ድረስ ነው፣ ሰነደ ሙዓለ ነዋይ ከወጣ በኋላ በዛ መንገድ የሚገኘው ገንዘብ ለምን ዓላማ እንደሚውል፣ አውጪዎች የሚኖርባቸው ተግባር እና ሃላፊነት ምንድነው የሚለውን ማወቅ ላይ ከዚህ ቀደም በነበሩ ህጎች ያለተዳሰሱ ስለነበር ገበያው በርካታ ችግሮች እንደነበሩበት ዳይሬክተሯ ተናግረዋል።

ይህንን ችግር ለመቅረፍም የካፒታል ገበያ አዋጅን መሰረት በማድረግ አዲሱ መመሪያ መዘጋጀቱን ጠቁመዋል።

መመሪያው በአጠቃላይ በኢትዮጵያ ውስጥ የሰነደ ሙዓለ ነዋይ ለሽያጭ የሚቀርብበትን እና የሰነደ ሙዓለ ነዋይ ግብይት የሚገዛበት ዝርዝር የያዘ የህግ ማዕቀፍ ነው።

በአዲሱ መመሪያ መሰረት ከአሁን በኋላ ሁሉም ሰነደ ሙዓለ ነዋዮች በኢትዮጵያ ካፒታል ገበያ ባለሥልጣን ቀርበው መጽደቅ አለባቸው።

በዚህ ሂደት ላይ የሚሳተፉ አካላት የምዝገባ ሰነዳቸውን ለባለሥልጣኑ አቅርበው ማጸደቅ የሚጠበቅባቸው ሲሆን የምዝገባ ሂደቱም ዝርዝር ሂደቶችን የያዘ ነው።

በአዲሱ መመሪያ መሰረት ከሰነደ ሙዓለ ነዋይ ጋር የተያያዙ ማስታወቂያዎች የሚተላለፉት ይዘታቸው እና ለህዝብ ይፋ የሚደረጉበት መንገድ ባለሥልጣኑ ተመልክቶ ሲያጸድቀው ብቻ ይሆናል።

መመሪያው ካካተታቸው እና ከዘረዘራቸው ጉዳዮች መካከል ዋና ዋናዎቹ :-

1. የሰነደ ሙዓለ ነዋይ ምዝገባ

2. ለኢንቨስተሮች መቅረብ ስላለበት የደንበኛ ሳቢ መግለጫ ይዘት እና የአቀራረብ መንገድ ሂደት እንዲሁም ተያይዞ ስለሚመጣ ሃላፊነት።

3. ስለ ሰነደ ሙዓለ ነዋይ ማስታወቂያ ይዘት እና አቀራረብ እንዲሁም ስለሚያስፈልገው ፍቃድ።

4. የሰነድ ሙዓለ ነዋይ ሽያጭ እና ድልድል
አጠቃቀሙ እና ስራ ላይ ስለሚውልበት አካሄድ እና ሁኔታ።

5. አንድ የሰነደ ሙዓለ ነዋይ አውጪ ሰነደ ሙዓለ ነዋይ ለህዝብ ሽጦ እንደ ህዝብ ኩባንያ በሚንቀሳቀስበት ጊዜ በቀጣይነት ስለሚኖርበት ሃላፊነት እና የዚህ የህግ ጥሰቶች በቀጣይነት ስለሚያስከትሉት አስተዳደራዊ እርምጃዎች ይገኙበታል።

በዚህ መሰረት ከዚህ በኋላ የሰነደ ሙዓለ ነዋዮች በኢትዮጵያ ካፒታል ገበያ ባለሥልጣን ካልተመዘገቡ ወይም በአዋጁ እና በመመሪያው ከዚህ ምዝገባ ነጻ ካልተደረጉ በቀር በኢትዮጵያ ውስጥ ለሽያጭ መቅረብ አይችሉም።

በተጨማሪም ማንኛውም ሰነደ ሙዓለ ነዋዮችን ለህዝብ ለማቅረብ የሚፈልግ ኩባንያ ሰነዶችን ለህዝብ ከማቅረቡ በፊት ዝርዝር መረጃዎችን ያካተተ የደንበኛ ሳቢ መግለጫ ለባለሥልጣኑ ማቅረብ እና ማጸደቅ የሚጠበቅበት ሲሆን ይህንን ከማድረጉ በፊት ማስታወቂያ ማሰራትም ሆነ ከኢንቨስተሮች ጋር ግንኙነት ማድረግ አይችልም።

መመሪያው በባለሥልጣኑ ገጽ ላይ ከተጫነበት ጊዜ ጀምሮ ተግባራዊ መሆን ይጀምራል።

በመመሪያው የመሸጋገሪያ ድንጋጌ መሰረትም አሁን ላይ ሰነደ ሙዓለ ነዋዮችን እያቀረቡ ያሉ ኩባንያዎች እና አስቀድመው ተሽጠው በአክስዮን ባለድርሻዎች እጅ ላይ የሚገኙ ሰነደ ሙዓለ ነዋዮችን በሚመለከት በአንድ አመት ጊዜ ውስጥ መመዝገብ እንዳለባቸው አስቀምጧል።

#TikvahEthiopia

@tikvahethiopia