@theapll
گویش اسکنانی
در همدان، اقوام گوناگون با فرهنگ‌های خاص خود زندگی می‌کنند. این اقوام، بی‌تردید، تا اندازه‌ای از یکدیگر تأثیر پذیرفته‌اند. شهرستان ملایر نیز در مجاورت استان لرستان و شهرستان‌های لُرنشینِ این استان واقع شده است. لَک‌ها در جنوب استان همدان و در مجاورت استان لرستان ساکن‌اند.
گویش لَکی یکی از گویش‌های شاخۀ غربیِ شمالیِ زبان‌های ایرانی نو و زیرشاخه‌ای از گویش کُردی (گروه جنوبی) است. با فاصله گرفتن لک‌ها از کردها و نزدیکی آنان با اقوام لُر، فرهنگ و گویش لکی تحت تأثیر لُری قرار گرفته است، به‌طوری‌که امروزه فرهنگ لک و لر آن‌چنان در هم آمیخته که تشخیص تفاوت میان آن‌ها دشوار است. هرچند نحو و واژگان لکی تحت تأثیر گویش لری تغییر کرده، ویژگی‌های دستور زبان لکی و نظام فعلی آن، مانند گویش‌های کردی، شبیه به زبان‌های ایرانیِ غربیِ شمالیِ است. آنچه مسلم است، لکی با لری تفاوت اساسی دارد و بیشتر به کردی شبیه است.
اسکنانی گویش اهالی لک و لر روستای اسکنان است. تا آنجایی که مؤلف آگاهی دارد این نخستین باری است که نسبت به گردآوری گویش لکیِ اسکنانی اقدام شده است. با در نظر گرفتن آنکه این روستا نسبت به روستاهای مجاور آن از حداقل امکانات ارتباطی و آموزشی بهره‌مند است می‌توان حدس زد که گویش ساکنان آن دست‌نخورده‌تر باقی مانده و این فرصتی است مغتنم برای گردآوری و ثبت داده‌های زبانی، با هدف انجام تحلیل‌های آوایی و توصیف‌های ساختاری و دیگر مطالعات زبان‌شناختی.
کتاب گویش اسکنانی، تألیف علی مصریان، عضو هیئت علمی فزهنگستان زبان و ادب فارسی است که انتشارات فرهنگستان آن را در ۱۱۶ صفحه و به بهای ۱۷هزار تومان منتشر کرده است.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان:
https://apll.ir/?p=9972
https://apll.ir/wp-content/uploads/2021/06/B260300-1200x675.jpg
گویش اسکنانی
در همدان، اقوام گوناگون با فرهنگ‌های خاص خود زندگی می‌کنند. این اقوام، بی‌تردید، تا اندازه‌ای از یکدیگر تأثیر پذیرفته‌اند. شهرستان ملایر نیز در مجاورت استان لرستان و شهرستان‌های لُرنشینِ این استان واقع شده است. لَک‌ها در جنوب استان همدان و در مجاورت استان لرستان ساکن‌اند.
گویش لَکی یکی از گویش‌های شاخۀ غربیِ شمالیِ زبان‌های ایرانی نو و زیرشاخه‌ای از گویش کُردی (گروه جنوبی) است. با فاصله گرفتن لک‌ها از کردها و نزدیکی آنان با اقوام لُر، فرهنگ و گویش لکی تحت تأثیر لُری قرار گرفته است، به‌طوری‌که امروزه فرهنگ لک و لر آن‌چنان در هم آمیخته که تشخیص تفاوت میان آن‌ها دشوار است. هرچند نحو و واژگان لکی تحت تأثیر گویش لری تغییر کرده، ویژگی‌های دستور زبان لکی و نظام فعلی آن، مانند گویش‌های کردی، شبیه به زبان‌های ایرانیِ غربیِ شمالیِ است. آنچه مسلم است، لکی با لری تفاوت اساسی دارد و بیشتر به کردی شبیه است.
اسکنانی گویش اهالی لک و لر روستای اسکنان است. تا آنجایی که مؤلف آگاهی دارد این نخستین باری است که نسبت به گردآوری گویش لکیِ اسکنانی اقدام شده است. با در نظر گرفتن آنکه این روستا نسبت به روستاهای مجاور آن از حداقل امکانات ارتباطی و آموزشی بهره‌مند است می‌توان حدس زد که گویش ساکنان آن دست‌نخورده‌تر باقی مانده و این فرصتی است مغتنم برای گردآوری و ثبت داده‌های زبانی، با هدف انجام تحلیل‌های آوایی و توصیف‌های ساختاری و دیگر مطالعات زبان‌شناختی.
کتاب گویش اسکنانی، تألیف علی مصریان، عضو هیئت علمی فزهنگستان زبان و ادب فارسی است که انتشارات فرهنگستان آن را در ۱۱۶ صفحه و به بهای ۱۷هزار تومان منتشر کرده است.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان:
https://apll.ir/?p=9972
https://apll.ir/wp-content/uploads/2021/06/B260300-1200x675.jpg
@theapll
پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی
سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در نامه‌ای خطاب به دکتر غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، از حضور فعالانه و همکاری و همفکری وی به‌عنوان عضو شورای هماهنگی پاسداشت زبان فارسی تشکر کرده است. متن پیام مذکور چنین است:
جناب آقای دکتر غلامعلی حداد عادل
عضو محترم شورای هماهنگی پاسداشت زبان فارسی
با سلام و احترام،
خدای بزرگ را سپاسگزاریم که با حضور فعالانه و همکاری و همفکری مسئولانۀ جناب‌عالی، به‌عنوان عضو شورای هماهنگی پاسداشت زبان فارسی، تحولی در تحقق برنامه‌های اثرگذار و اهتمام بیشتر جهت اجرای قوانین و مصوّبات مربوطه صورت پذیرفت.
امیدوارم که زبان و ادب فارسی، به‌عنوان نمادی روشن از فرهنگ دیرینۀ این مرز و بوم، از هر گزند و آسیبی مصون بماند و روزبه‌روز بر رواج و رونق آن افزوده شود.
تلاش و کوششتان را ارج نهاده و از درگاه حضرت سبحان سلامتی و موفقیت روزافزون برایتان آرزومندم.
سید عباس صالحی
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی
و رئیس شورای هماهنگی پاسداشت زبان فارسی
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان:
https://apll.ir/?p=9975
https://apll.ir/wp-content/uploads/2021/06/X2603001-1200x675.jpg
پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی
سید عباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در نامه‌ای خطاب به دکتر غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، از حضور فعالانه و همکاری و همفکری وی به‌عنوان عضو شورای هماهنگی پاسداشت زبان فارسی تشکر کرده است. متن پیام مذکور چنین است:
جناب آقای دکتر غلامعلی حداد عادل
عضو محترم شورای هماهنگی پاسداشت زبان فارسی
با سلام و احترام،
خدای بزرگ را سپاسگزاریم که با حضور فعالانه و همکاری و همفکری مسئولانۀ جناب‌عالی، به‌عنوان عضو شورای هماهنگی پاسداشت زبان فارسی، تحولی در تحقق برنامه‌های اثرگذار و اهتمام بیشتر جهت اجرای قوانین و مصوّبات مربوطه صورت پذیرفت.
امیدوارم که زبان و ادب فارسی، به‌عنوان نمادی روشن از فرهنگ دیرینۀ این مرز و بوم، از هر گزند و آسیبی مصون بماند و روزبه‌روز بر رواج و رونق آن افزوده شود.
تلاش و کوششتان را ارج نهاده و از درگاه حضرت سبحان سلامتی و موفقیت روزافزون برایتان آرزومندم.
سید عباس صالحی
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی
و رئیس شورای هماهنگی پاسداشت زبان فارسی
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان:
https://apll.ir/?p=9975
https://apll.ir/wp-content/uploads/2021/06/X2603001-1200x675.jpg
@theapll
همکاری انجمن صنفی ویراستاران با سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش‌وپرورش در تدوین شیوه‌نامۀ کتاب‌های درسی
در پاییز ۱۳۹۹، دکتر حسن ملکی، رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش‌وپرورش، پس از رایزنی با برخی صاحب‌نظران و استادان ازجمله رؤسای فرهنگستان زبان و ادب فارسی و انجمن صنفی ویراستاران، شورایی در سازمان متبوع خود با عنوان «شورای عالی نگارش و ویرایش کتاب‌های درسی» تشکیل داد. در جلسات این شورا، علاوه‌بر برخی مقامات و کارشناسان سازمان پژوهش، استاد موسی اسوار، هومن عباسپور، مهدی قنواتی و فهیمه شانه به نمایندگی از فرهنگستان زبان و ادب فارسی و انجمن صنفی ویراستاران حضور یافتند. تاکنون این شورا بیش از پنج جلسه تشکیل داده و نکات مهم این شیوه‌نامه بررسی و کارشناسی شده است. ویراست نخست این شیوه‌نامه، که مباحث صوری و رسم‌الخطی در آن درج شده، در تاریخ یکشنبه ۲۳ خرداد در دفتر تألیف کتاب‌های درسی رونمایی شد.
گزارش این جلسه در وبگاه سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی درج شده که در اینجا عیناً آمده است.
کتاب «شیوه‌نامه ویرایش صوری» به‌عنوان مرجع ویرایش کتاب‌های درسی توسط دکتر حسن ملکی معاون وزیر آموزش و پرورش رونمایی شد.
به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، این کتاب اولین کتاب در حوزۀ شیوه‌نامۀ نگارش و ویرایش صوری بوده که توسط سعید فرمانی و با نظارت سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی و همکاری فرهنگستان زبان و ادب فارسی به تألیف درآمده است.
سازمان و پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی قصد دارد با تدوین کتاب دستورالعمل برای ویرایش کتاب‌های درسی، نخستین و شاید مهم‌ترین گام در انسجام‌بخشی و سامان‌دهی تألیف کتاب‌های درسی گام بردارد.
گفتنی است این کتاب شامل ۸ بخش نشانه‌گذاری، اعداد و ارقام، فهرستها، کوته‌نوشت‌‌ها، شکل‌‌ها، ارجاع‌دهی‌‌ها، علائم ویرایش کاغذی و دستور خط است. قرار است افزون بر کتاب‌های درسی، مرجع ویرایش دیگر منشورات سازمان اعم از کتاب‌های راهنمای معلم‌ها، نشریات رشد، کتاب‌ها و مکاتبات و… بر اساس این کتاب انجام پذیرد.
تهیۀ این شیوه‌نامه پس از انتصاب دکتر حسن ملکی به‌عنوان ریاست سازمان پژوهش و طی برگزاری جلسات یک سال گذشته و تعامل با فرهنگستان زبان و ادب فارسی تسریع شد و اکنون حاصل برگزاری این جلسات در قالب شیوه‌نامه‌ای در اختیار علاقه‌مندان امر قرار می‌گیرد. در شورای بررسی و تدوین این شیوه‌نامه که با ریاست دکتر حسن ملکی تشکیل شد، دکتر علی محبی، دکتر حسین سوزنچی، استاد موسی اسوار، فهیمه شانه، مهدی قنواتی، هومن عباسپور، ملاحت نجفی عرب، سیداکبر میرجعفری و… نیز حضور داشتند.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان:
https://apll.ir/?p=9978
https://apll.ir/wp-content/uploads/2021/06/X300300-1200x675.jpg
همکاری انجمن صنفی ویراستاران با سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش‌وپرورش در تدوین شیوه‌نامۀ کتاب‌های درسی
در پاییز ۱۳۹۹، دکتر حسن ملکی، رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش‌وپرورش، پس از رایزنی با برخی صاحب‌نظران و استادان ازجمله رؤسای فرهنگستان زبان و ادب فارسی و انجمن صنفی ویراستاران، شورایی در سازمان متبوع خود با عنوان «شورای عالی نگارش و ویرایش کتاب‌های درسی» تشکیل داد. در جلسات این شورا، علاوه‌بر برخی مقامات و کارشناسان سازمان پژوهش، استاد موسی اسوار، هومن عباسپور، مهدی قنواتی و فهیمه شانه به نمایندگی از فرهنگستان زبان و ادب فارسی و انجمن صنفی ویراستاران حضور یافتند. تاکنون این شورا بیش از پنج جلسه تشکیل داده و نکات مهم این شیوه‌نامه بررسی و کارشناسی شده است. ویراست نخست این شیوه‌نامه، که مباحث صوری و رسم‌الخطی در آن درج شده، در تاریخ یکشنبه ۲۳ خرداد در دفتر تألیف کتاب‌های درسی رونمایی شد.
گزارش این جلسه در وبگاه سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی درج شده که در اینجا عیناً آمده است.
کتاب «شیوه‌نامه ویرایش صوری» به‌عنوان مرجع ویرایش کتاب‌های درسی توسط دکتر حسن ملکی معاون وزیر آموزش و پرورش رونمایی شد.
به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی، این کتاب اولین کتاب در حوزۀ شیوه‌نامۀ نگارش و ویرایش صوری بوده که توسط سعید فرمانی و با نظارت سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی و همکاری فرهنگستان زبان و ادب فارسی به تألیف درآمده است.
سازمان و پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی قصد دارد با تدوین کتاب دستورالعمل برای ویرایش کتاب‌های درسی، نخستین و شاید مهم‌ترین گام در انسجام‌بخشی و سامان‌دهی تألیف کتاب‌های درسی گام بردارد.
گفتنی است این کتاب شامل ۸ بخش نشانه‌گذاری، اعداد و ارقام، فهرستها، کوته‌نوشت‌‌ها، شکل‌‌ها، ارجاع‌دهی‌‌ها، علائم ویرایش کاغذی و دستور خط است. قرار است افزون بر کتاب‌های درسی، مرجع ویرایش دیگر منشورات سازمان اعم از کتاب‌های راهنمای معلم‌ها، نشریات رشد، کتاب‌ها و مکاتبات و… بر اساس این کتاب انجام پذیرد.
تهیۀ این شیوه‌نامه پس از انتصاب دکتر حسن ملکی به‌عنوان ریاست سازمان پژوهش و طی برگزاری جلسات یک سال گذشته و تعامل با فرهنگستان زبان و ادب فارسی تسریع شد و اکنون حاصل برگزاری این جلسات در قالب شیوه‌نامه‌ای در اختیار علاقه‌مندان امر قرار می‌گیرد. در شورای بررسی و تدوین این شیوه‌نامه که با ریاست دکتر حسن ملکی تشکیل شد، دکتر علی محبی، دکتر حسین سوزنچی، استاد موسی اسوار، فهیمه شانه، مهدی قنواتی، هومن عباسپور، ملاحت نجفی عرب، سیداکبر میرجعفری و… نیز حضور داشتند.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان:
https://apll.ir/?p=9978
https://apll.ir/wp-content/uploads/2021/06/X300300-1200x675.jpg
@theapll
خبرنامۀ گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی ـ شمارۀ ۸۲
هشتاد و دومین شمارۀ خبرنامۀ گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی فرهنگستان (خرداد ۱۴۰۰) منتشر شد. فهرست مندرجات این شماره از خبرنامۀ گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی بدین شرح است: سخن نخست: آموزش زبان و ادبیات فارسی: ضرورت‌ها و راهکارها (دکتر سیدعلی‌اصغر میرباقری‌فرد)؛ ارزشیابی برون‌دادهای نظام متوسطۀ کشور از منظر مهارت‌های زبانی و ادبی (دكتر مريم دانشگر)؛ کاربرد مصوّبات فرهنگستان زبان و ادب فارسی (۱۱): وام‌واژۀ «تایر» (محمود ظریف)؛ همکاری انجمن صنفی ویراستاران با سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش‌وپرورش در تدوین شیوه‌نامۀ کتاب‌های درسی؛ مراسم اختتامیۀ مسابقۀ نواهنگ؛ زندگی‌نامه و خدمات علمی و فرهنگی مرحوم استاد اسماعیل سعادت؛ راه‌اندازی سامانۀ مجلۀ نامۀ فرهنگستان؛ معرفی کتاب درسی خارجی: mes 10000 mots (1976) (محدثه طاهری)؛ روزشمار رویدادهای ادبی خرداد ۱۴۰۰ (محدثه طاهری)؛ سخن پایانی: شعر «حکایت» (عطار نیشابوری).
علاقه‌مندان می‌توانند هشتاد و دومین شمارۀ خبرنامۀ گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی را از وبگاه فرهنگستان به نشانی زیر بارگیری کنند.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان:
https://apll.ir/?p=9991
https://apll.ir/wp-content/uploads/2021/06/B020400-1200x675.jpg
خبرنامۀ گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی ـ شمارۀ ۸۲
هشتاد و دومین شمارۀ خبرنامۀ گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی فرهنگستان (خرداد ۱۴۰۰) منتشر شد. فهرست مندرجات این شماره از خبرنامۀ گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی بدین شرح است: سخن نخست: آموزش زبان و ادبیات فارسی: ضرورت‌ها و راهکارها (دکتر سیدعلی‌اصغر میرباقری‌فرد)؛ ارزشیابی برون‌دادهای نظام متوسطۀ کشور از منظر مهارت‌های زبانی و ادبی (دكتر مريم دانشگر)؛ کاربرد مصوّبات فرهنگستان زبان و ادب فارسی (۱۱): وام‌واژۀ «تایر» (محمود ظریف)؛ همکاری انجمن صنفی ویراستاران با سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وزارت آموزش‌وپرورش در تدوین شیوه‌نامۀ کتاب‌های درسی؛ مراسم اختتامیۀ مسابقۀ نواهنگ؛ زندگی‌نامه و خدمات علمی و فرهنگی مرحوم استاد اسماعیل سعادت؛ راه‌اندازی سامانۀ مجلۀ نامۀ فرهنگستان؛ معرفی کتاب درسی خارجی: mes 10000 mots (1976) (محدثه طاهری)؛ روزشمار رویدادهای ادبی خرداد ۱۴۰۰ (محدثه طاهری)؛ سخن پایانی: شعر «حکایت» (عطار نیشابوری).
علاقه‌مندان می‌توانند هشتاد و دومین شمارۀ خبرنامۀ گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی را از وبگاه فرهنگستان به نشانی زیر بارگیری کنند.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان:
https://apll.ir/?p=9991
https://apll.ir/wp-content/uploads/2021/06/B020400-1200x675.jpg
@theapll
رونمایی سردیس و پلاک‌کوبی خیابان دکتر بدرالزمان قریب در منطقۀ ۹
پنجشنبه، سوم تیرماه ۱۴۰۰، با حضور دکتر غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، محمدجواد حق‌شناس، رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران، سیّد مصطفی موسوی، شهردار منطقه۹، ائمه جماعات و مدیران شهری، آیین رونمایی سردیس و پلاک‌کوبی خیابان دکتر بدرالزمان قریب، عضو پیوستۀ فقید فرهنگستان زبان وادب فارسی، در مرکز آموزش‌های شهید حیدری (خانۀ مشق) منطقۀ ۹ انجام پذیرفت.
در ابتدای این نشست، شهردار منطقه، ضمن خوشامدگوئی به حاضران در جلسه، با اشاره به اینکه تغییر نام خیابان «اجتماعی» به بدرالزمان قریب با هماهنگی شواری اسلامی شهر تهران صورت گرفته است، گفت: طبق توافق شهرداری تهران با وزارت دفاع به‌منظور استفاده از بخشی از پادگان جی برای مسیرهای ترافیکی، معبری در انتهای بلوار استاد معین با ۴ باند ایجاد شد که ۲ باند آن به فعالیت های فرهنگی، اجتماعی و ورزشی اختصاص داده یافته است.
وی افزود: در این راستا مقرر شد خیابانی که تا پیش از این خیابان اجتماعی خوانده می‌‌شد، پس از همفکری و ارسال پیشنهادهای رسیده، به کارگروه نام‌گذاری شورای شهر، به نام بانو بدرالزمان قریب، که از مفاخر ایران‌زمین هستند، نام‌گذاری شود.
در این نشست همچنین دکتر غلامعلی حداد عادل تغییر نام اماکن و مراکز عمومی بعد از انقلاب را نشان‌دهندۀ تغییر ارزش‌ها دانست و عنوان کرد: بسیاری از کوچه‌ها و معابر شهرها به نام شهدا مزین شده است تا از یاد نبریم امنیت و آسایش امروز ما مدیون خون شهداست.
وی در ادامه گفت: شایسته است از گنجینۀ مفاخر علمی و ادبی کشور در نام‌گذاری معابر استفاده شود، چنانچه شاهد اقدام پسندیدۀ شهرداری منطقۀ ۹ هستیم که خیابانی مهم را به نام بانو بدرالزمان قریب نام‌گذاری کرده است. من به‌عنوان عضو فرهنگستان زبان و ادب از این اقدام شهردار منطقۀ ۹ در نام‌گذاری خیابانی به نام بانو بدرالزمان قریب قدردانی می‌کنم.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی ابراز امیدواری کرد این اقدام شهرداری، بتواند الگویی برای تکریم بزرگان و پاسداشت یاد و نام مفاخر فرهنگ ایران اسلامی باشد.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان:
https://apll.ir/?p=9997
https://apll.ir/wp-content/uploads/2021/06/X050400.jpg
رونمایی سردیس و پلاک‌کوبی خیابان دکتر بدرالزمان قریب در منطقۀ ۹
پنجشنبه، سوم تیرماه ۱۴۰۰، با حضور دکتر غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، محمدجواد حق‌شناس، رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای اسلامی شهر تهران، سیّد مصطفی موسوی، شهردار منطقه۹، ائمه جماعات و مدیران شهری، آیین رونمایی سردیس و پلاک‌کوبی خیابان دکتر بدرالزمان قریب، عضو پیوستۀ فقید فرهنگستان زبان وادب فارسی، در مرکز آموزش‌های شهید حیدری (خانۀ مشق) منطقۀ ۹ انجام پذیرفت.
در ابتدای این نشست، شهردار منطقه، ضمن خوشامدگوئی به حاضران در جلسه، با اشاره به اینکه تغییر نام خیابان «اجتماعی» به بدرالزمان قریب با هماهنگی شواری اسلامی شهر تهران صورت گرفته است، گفت: طبق توافق شهرداری تهران با وزارت دفاع به‌منظور استفاده از بخشی از پادگان جی برای مسیرهای ترافیکی، معبری در انتهای بلوار استاد معین با ۴ باند ایجاد شد که ۲ باند آن به فعالیت های فرهنگی، اجتماعی و ورزشی اختصاص داده یافته است.
وی افزود: در این راستا مقرر شد خیابانی که تا پیش از این خیابان اجتماعی خوانده می‌‌شد، پس از همفکری و ارسال پیشنهادهای رسیده، به کارگروه نام‌گذاری شورای شهر، به نام بانو بدرالزمان قریب، که از مفاخر ایران‌زمین هستند، نام‌گذاری شود.
در این نشست همچنین دکتر غلامعلی حداد عادل تغییر نام اماکن و مراکز عمومی بعد از انقلاب را نشان‌دهندۀ تغییر ارزش‌ها دانست و عنوان کرد: بسیاری از کوچه‌ها و معابر شهرها به نام شهدا مزین شده است تا از یاد نبریم امنیت و آسایش امروز ما مدیون خون شهداست.
وی در ادامه گفت: شایسته است از گنجینۀ مفاخر علمی و ادبی کشور در نام‌گذاری معابر استفاده شود، چنانچه شاهد اقدام پسندیدۀ شهرداری منطقۀ ۹ هستیم که خیابانی مهم را به نام بانو بدرالزمان قریب نام‌گذاری کرده است. من به‌عنوان عضو فرهنگستان زبان و ادب از این اقدام شهردار منطقۀ ۹ در نام‌گذاری خیابانی به نام بانو بدرالزمان قریب قدردانی می‌کنم.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی ابراز امیدواری کرد این اقدام شهرداری، بتواند الگویی برای تکریم بزرگان و پاسداشت یاد و نام مفاخر فرهنگ ایران اسلامی باشد.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان:
https://apll.ir/?p=9997
https://apll.ir/wp-content/uploads/2021/06/X050400.jpg
@theapll
نام استاد هوشنگ مرادی کرمانی بر معابر تهران
به گزارش خبرگزاری ایسنا، استاد هوشنگ مرادی کرمانی، عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی، با قدردانی از نام‌گذاری چند کوچه و خیابان در تهران به نام او و چند چهرۀ فرهنگی دیگر می‌گوید: کار بسیار خوبی کرده‌اند ولو اینکه عده‌ای مخالف باشند.
در ادامۀ نام‌گذاری خیابان‌ها و کوچه‌ها به نام مشاهیر و چهره‌های فرهنگی و هنری، از جمله نویسندگان، شورای شهر تهران در اقدام اخیر خود (نام‌گذاری کوچۀ پنجم مجاور خیابان حجاب به نام استاد هوشنگ مرادی کرمانی) نام‌گذاری برخی از کوچه‌ها و خیابان‌های شهر تهران را به نام چهره‌هایی از جمله صمد بهرنگی، مهدی آذریزدی، نجف دریابندری، فهمیه راستکار، مدیا کاشیگر، رضا سیدحسینی، هوشنگ مرادی کرمانی و محمد زهرایی تصویب کرده است.
استاد مرادی کرمانی، نویسندۀ پیش‌کسوت معاصر که مخاطبان کودک و نوجوان بسیاری دارد در گفت‌وگو با ایسنا دربارۀ این اقدام و نام‌گذاری خیابان‌ها و کوچه‌های شهر به نام نویسندگان و مشاهیر، با شوخی می‌گوید: در میان این اسامی که در مقابل من هستند شاید من تنها نویسندۀ زنده هستم؛ جبار باغچه‌بان، نجف دریابندری، محمد زهرایی و صمد بهرنگی از دنیا رفته‌اند و فقط مرادی کرمانی زنده است و با اجازۀ دوستانم به نمایندگی از آن‌ها هم حرف می‌زنم.
او با بیان اینکه برخی تنها وجه تکریم و تجلیل نویسنده را از این اقدام می‌بینند، می‌گوید: من این کوچه را ندیده‌ام و نمی‌دانم کجاست. مهم نیست؛ زیرا نمی‌خواهم آن را بخرم. در کرمان هم یک بلوار بزرگ و یک میدان به نام من گذاشته‌اند و در روستایمان هم یک خیابان به نام من است. ذات اینکه سراغ آدم‌هایی با این موقعیت فرهنگی رفته‌اند خوب است. باغچه‌بان آدم کمی نبود؛ خیلی کار کرد و خیلی سختی کشید. همۀ این افراد حاصل سختی، رنج، تلاش و کوشش هستند. آن‌ها بار فرهنگی جامعه را به دوش کشیده‌اند. اگر نگوییم بیشتر از سربازی که جانش را در راه وطن گذاشته که مردم راحت باشند، به همان اندازه قابل احترام و دوست‌داشتنی هستند. این افراد شهید فرهنگی هستند. جبار باغچه‌بان سال‌ها در زندان بود. از بنّایی شروع کرد و گفته بود بچه‌های کر و لال را هم باسواد می‌کند. یا محمد زهرایی چندین نشر زد؛ نشرهای قابل اعتنا، زیرا کار ضعیف و دم‌دستی منتشر نمی‌کرد. گرچه برخی به خاطر اینکه کارهایشان طول می‌کشید اذیت شده بودند. زهرایی می‌گفت حرمت کتاب و نشر را باید نگه داشت. یا صمد بهرنگی طفلکی به دنبال این بود که کودکان را کتاب‌خوان کند و از این روستا به آن روستا کتاب می‌برد. بهرنگی جزو اولین کسانی بود که راجع‌به بچه‌های روستایی و بچه‌های فرودست و آسیب‌پذیر جامعه داستان نوشت و دیگران از او یاد گرفتند و به دنبال او رفتند. یا ترجمه‌های دریابندری خود مبنای درجۀ یک زبان فارسی هستند. قلم دریابندری قلم شیرین و درستی بود. او گرفتار نثر ترجمه نشد. زمانی که ترجمه‌های او را می‌خوانیم آدم فکر می‌کند به زبان فارسی می‌خواند. او و مترجمانی مانند محمد قاضی برای زبان فارسی کار کردند. احترام به این‌ها خوب است.
استاد مرادی کرمانی در ادامه خاطرنشان می‌کند: ما با این اقدام به جامعه، به‌ویژه جامعۀ کودک و نوجوان ایران، یاد می‌دهیم افراد زیادی بوده‌اند که با وجود نبود امکانات و تلخی‌هایی که در زندگی داشته‌اند به‌تنهایی برای شما کار کرده‌اند. اکثرشان بچه‌فقیر بودند و از یک فاجعۀ اقتصادی و بی‌کسی و تنهایی عبور کرده و به درجه‌ای در جامعه رسیده بودند. باید به بچه‌های نسل تازه بگوییم این‌ها هم حضور دارند. اگر به‌حق از سربازان وطن تجلیل می‌شود این افراد هم شهدای فرهنگی هستند و کارهای بسیاری کرده‌اند تا چشم و گوش مردم را به موقعیت‌های فرهنگی کشور باز کنند. آن‌ها فرهنگ ایران را روی دوش خود گذاشته و به بسیاری از جاهای دنیا برده‌اند. نکتۀ بعدی این است که مردم می‌فهمند دولتمردان در جایی که هستند می‌توانند تصمیم بگیرند و تصمیمشان را عملی کنند. دربارۀ خیلی از این افراد در گذشته نمی‌شد حرف زد؛ مثلا جبار باغچه‌بان یا صمد بهرنگی. این‌ها کسانی هستند که بار فرهنگی چهار پنج نسل از جامعه را به دوش داشته‌اند، در تنهایی و بی‌کسی و در مصائب زندگی و عقاید سیاسی‌ای که داشتند، فرهنگ را بار آورده‌اند و لازم است مردم آن‌ها را بشناسند و حرمت بگذارند. شاید تعدادی تصمیم گرفتند مانند جبار باغچه‌بان و صمد بهرنگی شوند.
نام استاد هوشنگ مرادی کرمانی بر معابر تهران
به گزارش خبرگزاری ایسنا، استاد هوشنگ مرادی کرمانی، عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی، با قدردانی از نام‌گذاری چند کوچه و خیابان در تهران به نام او و چند چهرۀ فرهنگی دیگر می‌گوید: کار بسیار خوبی کرده‌اند ولو اینکه عده‌ای مخالف باشند.
در ادامۀ نام‌گذاری خیابان‌ها و کوچه‌ها به نام مشاهیر و چهره‌های فرهنگی و هنری، از جمله نویسندگان، شورای شهر تهران در اقدام اخیر خود (نام‌گذاری کوچۀ پنجم مجاور خیابان حجاب به نام استاد هوشنگ مرادی کرمانی) نام‌گذاری برخی از کوچه‌ها و خیابان‌های شهر تهران را به نام چهره‌هایی از جمله صمد بهرنگی، مهدی آذریزدی، نجف دریابندری، فهمیه راستکار، مدیا کاشیگر، رضا سیدحسینی، هوشنگ مرادی کرمانی و محمد زهرایی تصویب کرده است.
استاد مرادی کرمانی، نویسندۀ پیش‌کسوت معاصر که مخاطبان کودک و نوجوان بسیاری دارد در گفت‌وگو با ایسنا دربارۀ این اقدام و نام‌گذاری خیابان‌ها و کوچه‌های شهر به نام نویسندگان و مشاهیر، با شوخی می‌گوید: در میان این اسامی که در مقابل من هستند شاید من تنها نویسندۀ زنده هستم؛ جبار باغچه‌بان، نجف دریابندری، محمد زهرایی و صمد بهرنگی از دنیا رفته‌اند و فقط مرادی کرمانی زنده است و با اجازۀ دوستانم به نمایندگی از آن‌ها هم حرف می‌زنم.
او با بیان اینکه برخی تنها وجه تکریم و تجلیل نویسنده را از این اقدام می‌بینند، می‌گوید: من این کوچه را ندیده‌ام و نمی‌دانم کجاست. مهم نیست؛ زیرا نمی‌خواهم آن را بخرم. در کرمان هم یک بلوار بزرگ و یک میدان به نام من گذاشته‌اند و در روستایمان هم یک خیابان به نام من است. ذات اینکه سراغ آدم‌هایی با این موقعیت فرهنگی رفته‌اند خوب است. باغچه‌بان آدم کمی نبود؛ خیلی کار کرد و خیلی سختی کشید. همۀ این افراد حاصل سختی، رنج، تلاش و کوشش هستند. آن‌ها بار فرهنگی جامعه را به دوش کشیده‌اند. اگر نگوییم بیشتر از سربازی که جانش را در راه وطن گذاشته که مردم راحت باشند، به همان اندازه قابل احترام و دوست‌داشتنی هستند. این افراد شهید فرهنگی هستند. جبار باغچه‌بان سال‌ها در زندان بود. از بنّایی شروع کرد و گفته بود بچه‌های کر و لال را هم باسواد می‌کند. یا محمد زهرایی چندین نشر زد؛ نشرهای قابل اعتنا، زیرا کار ضعیف و دم‌دستی منتشر نمی‌کرد. گرچه برخی به خاطر اینکه کارهایشان طول می‌کشید اذیت شده بودند. زهرایی می‌گفت حرمت کتاب و نشر را باید نگه داشت. یا صمد بهرنگی طفلکی به دنبال این بود که کودکان را کتاب‌خوان کند و از این روستا به آن روستا کتاب می‌برد. بهرنگی جزو اولین کسانی بود که راجع‌به بچه‌های روستایی و بچه‌های فرودست و آسیب‌پذیر جامعه داستان نوشت و دیگران از او یاد گرفتند و به دنبال او رفتند. یا ترجمه‌های دریابندری خود مبنای درجۀ یک زبان فارسی هستند. قلم دریابندری قلم شیرین و درستی بود. او گرفتار نثر ترجمه نشد. زمانی که ترجمه‌های او را می‌خوانیم آدم فکر می‌کند به زبان فارسی می‌خواند. او و مترجمانی مانند محمد قاضی برای زبان فارسی کار کردند. احترام به این‌ها خوب است.
استاد مرادی کرمانی در ادامه خاطرنشان می‌کند: ما با این اقدام به جامعه، به‌ویژه جامعۀ کودک و نوجوان ایران، یاد می‌دهیم افراد زیادی بوده‌اند که با وجود نبود امکانات و تلخی‌هایی که در زندگی داشته‌اند به‌تنهایی برای شما کار کرده‌اند. اکثرشان بچه‌فقیر بودند و از یک فاجعۀ اقتصادی و بی‌کسی و تنهایی عبور کرده و به درجه‌ای در جامعه رسیده بودند. باید به بچه‌های نسل تازه بگوییم این‌ها هم حضور دارند. اگر به‌حق از سربازان وطن تجلیل می‌شود این افراد هم شهدای فرهنگی هستند و کارهای بسیاری کرده‌اند تا چشم و گوش مردم را به موقعیت‌های فرهنگی کشور باز کنند. آن‌ها فرهنگ ایران را روی دوش خود گذاشته و به بسیاری از جاهای دنیا برده‌اند. نکتۀ بعدی این است که مردم می‌فهمند دولتمردان در جایی که هستند می‌توانند تصمیم بگیرند و تصمیمشان را عملی کنند. دربارۀ خیلی از این افراد در گذشته نمی‌شد حرف زد؛ مثلا جبار باغچه‌بان یا صمد بهرنگی. این‌ها کسانی هستند که بار فرهنگی چهار پنج نسل از جامعه را به دوش داشته‌اند، در تنهایی و بی‌کسی و در مصائب زندگی و عقاید سیاسی‌ای که داشتند، فرهنگ را بار آورده‌اند و لازم است مردم آن‌ها را بشناسند و حرمت بگذارند. شاید تعدادی تصمیم گرفتند مانند جبار باغچه‌بان و صمد بهرنگی شوند.
او می‌افزاید: با توجه به اینکه نام من هم در بین این اسامی هست، شاید صلاح نباشد تعریف کنم، اما کار بسیار خوبی کرده‌اند ولو اینکه عده‌ای مخالف باشند. البته همیشه همین طور بوده است؛ عده‌ای خوششان نمی‌آید. هر کسی ۲۰۰ اسم در ذهنش هست و می‌گوید چرا فلانی نیست و فلانی هست. این نمی‌شود. قرار نیست همه را بگویند. دولتمردانی هستند که هم قدرت تصمیم‌گیری دارند و هم شجاعت بروز افکار خود را دارند و حمایت می‌کنند و می‌گویند این‌ها را هم ببینید. این چیز کمی نیست. این اقدام باقیات صالحات شورای شهر است؛ یعنی در زمانی که بودند و می‌توانستند کاری بکنند، انجام دادند.
نویسندۀ «قصه‌های مجید» و «شما که غریبه نیستید» تأکید می‌کند: اگر دفاع می‌کنم برای شخص خودم نیست. من در کتابم زنده هستم. در عین اینکه جایزه را دوست دارم و تشویق را دوست دارم باید بگویم این‌ها دورچین غذای اصلی هستند. یک آشپز خوش‌سلیقه در کنار کباب و ماهی، خیارشور و چند پر سبزی می‌گذارد تا قشنگش کند. کسی به‌خاطر دورچین غذا به رستوان نمی‌رود. اقدامات این‌چنینی دورچین هستند که کار را برجسته می‌کنند. یا به قاب عکس می‌مانند؛ عکسی را در قالب خوشگلِ کنده‌کاری‌شده می‌گذارند، اما عکس مهم است. کارهای صمد بهرنگی و حافظ و سعدی است که ماندگار است؛ بی‌آنکه بخواهم آن‌ها را با هم مقایسه کنم. آن‌ها در دوره‌ای که زندگی می‌کردند کارهای مهمی انجام دادند. غزل حافظ را که می‌خوانید لذت می‌برید، یا شاهنامه را که می‌خوانید احساس غرور می‌کنید. تجلیل از این افراد تجلیل از علم و هنر و دانش و فرهنگ و خرد است. مسئولان، گذشته از مزد معنوی، با این کار خودشان را ماندگار می‌کنند. انگار شما بخواهید در کنار یک آدم مهم بایستید و عکس یادگاری بگیرید.
استاد مرادی کرمانی دربارۀ وضعیت «قصه‌خانه» نیز می‌گوید: من نرفتم ببینم چه کار می‌کنند، اما شنیده‌ام دکتر سعادتی، شهردار منطقۀ ۱۲، از همسایه‌ها قیمت خانه‌شان را پرسیده‌اند. گویا می‌خواهند ملک کوچکی تهیه کنند تا موقعیتی دیدنی ایجاد شود.
توضیح اینکه در آبان‌ماه ۱۳۹۹، علی‌محمد سعادتی، شهردار منطقۀ ۱۲ تهران، در بازدید از خانۀ قدیمی استاد هوشنگ مرادی کرمانی در یکی از کوچه‌های خیابان شهید جاویدی (گذر میرزامحمود وزیر سابق)، از مرمت این خانه و تبدیل آن به «قصه‌خانۀ کودک» خبر داده بود.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان:
https://apll.ir/?p=10001
https://apll.ir/wp-content/uploads/2021/06/X080400-1-1200x675.jpg
نویسندۀ «قصه‌های مجید» و «شما که غریبه نیستید» تأکید می‌کند: اگر دفاع می‌کنم برای شخص خودم نیست. من در کتابم زنده هستم. در عین اینکه جایزه را دوست دارم و تشویق را دوست دارم باید بگویم این‌ها دورچین غذای اصلی هستند. یک آشپز خوش‌سلیقه در کنار کباب و ماهی، خیارشور و چند پر سبزی می‌گذارد تا قشنگش کند. کسی به‌خاطر دورچین غذا به رستوان نمی‌رود. اقدامات این‌چنینی دورچین هستند که کار را برجسته می‌کنند. یا به قاب عکس می‌مانند؛ عکسی را در قالب خوشگلِ کنده‌کاری‌شده می‌گذارند، اما عکس مهم است. کارهای صمد بهرنگی و حافظ و سعدی است که ماندگار است؛ بی‌آنکه بخواهم آن‌ها را با هم مقایسه کنم. آن‌ها در دوره‌ای که زندگی می‌کردند کارهای مهمی انجام دادند. غزل حافظ را که می‌خوانید لذت می‌برید، یا شاهنامه را که می‌خوانید احساس غرور می‌کنید. تجلیل از این افراد تجلیل از علم و هنر و دانش و فرهنگ و خرد است. مسئولان، گذشته از مزد معنوی، با این کار خودشان را ماندگار می‌کنند. انگار شما بخواهید در کنار یک آدم مهم بایستید و عکس یادگاری بگیرید.
استاد مرادی کرمانی دربارۀ وضعیت «قصه‌خانه» نیز می‌گوید: من نرفتم ببینم چه کار می‌کنند، اما شنیده‌ام دکتر سعادتی، شهردار منطقۀ ۱۲، از همسایه‌ها قیمت خانه‌شان را پرسیده‌اند. گویا می‌خواهند ملک کوچکی تهیه کنند تا موقعیتی دیدنی ایجاد شود.
توضیح اینکه در آبان‌ماه ۱۳۹۹، علی‌محمد سعادتی، شهردار منطقۀ ۱۲ تهران، در بازدید از خانۀ قدیمی استاد هوشنگ مرادی کرمانی در یکی از کوچه‌های خیابان شهید جاویدی (گذر میرزامحمود وزیر سابق)، از مرمت این خانه و تبدیل آن به «قصه‌خانۀ کودک» خبر داده بود.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان:
https://apll.ir/?p=10001
https://apll.ir/wp-content/uploads/2021/06/X080400-1-1200x675.jpg
@theapll
فارسی باستان، کتیبه‌ها، واژه‌نامه
زبان فارسی باستان یکی از زبان‌های باستانی ایران است که در دوران سلطنت شاهان هخامنشی، دست‌کم از نیمۀ دوم هزارۀ اول پیش از میلاد تا زمان برافتادن آنان در نیمۀ قرن چهارم پیش از میلاد، در ناحیۀ جنوب غربی ایران رواج داشته است و زبان رسمی دربار هخامنشیان به شمار می‌رفته است. از فارسی باستان، که شباهت زیادی به زبان اوستایی دارد، آثار مکتوب نسبتاً فراوانی، به‌ویژه از عهد داریوش اول و خشایارشا، بر جای مانده است. این آثار که اصطلاحاً کتیبه خوانده می‌شوند، در دل کوه، روی الواح سنگی و گِلی و به خط میخی فارسی باستان کتابت و اغلب در نواحی فارس، خوزستان و ماد باستان و نیز در بابِل و مصر یافته شده‌اند.
کتیبه‌های فارسی باستان را باید کهن‌ترین آثار مکتوب به زبان‌های ایرانی به شمار آورد که شواهد تاریخی و زبانی آن‌ها بدون دستکاری و تحریف، پس از نزدیک به ۲۵۰۰ سال، عیناً به دست ما رسیده است.
دانشمندان اروپایی در رمزگشایی از خط میخی به‌کاررفته در کتیبه‌های فارسی باستان و تحقیق دربارۀ زبان این کتیبه‌ها پیش‌گام بوده‌اند. از اوایل قرن نوزدهم میلادی که نخستین نشانه‌های خط میخی خوانده شد تا کنون، محققان اروپایی صدها کتاب و مقالۀ علمی دربارۀ فارسی باستان و آثار به‌جامانده از آن، به زبان‌های مختلف اروپایی تألیف و منتشر کرده‌اند که بعضاً تصحیح و تکمیل تحقیقات پیشین است.
ازآنجاکه پژوهش‌های بنیادی دربارۀ زبان فارسی باستان و آثار به‌جامانده از آن (حتی در حوزۀ فقه‌اللغۀ ایرانی) به زبان‌های خارجی بوده است و دسترسی به این پژوهش‌ها و یا بهره‌گیری از آن‌ها برای پژوهشگران و مشتاقان به مباحث تاریخی زبان فارسی احیاناً میسر نمی‌گشت، بایسته بود نتایج تحقیقات در این باره گردآوری و به زبان فارسی تدوین گردد و در اختیار علاقه‌مندان قرار گیرد. برای دستیابی به این مقصود، شادروان استاد دکتر بهمن سرکاراتی، مدیر وقت گروه زبان‌های ایرانی فرهنگستان، طرحی را با عنوان «زبان فارسی و آثار بازمانده از آن» به فرهنگستان زبان و ادب فارسی پیشنهاد کرد که در شورای فرهنگستان نیز پذیرفته شد.
مقدمات اجرای این طرح از سال ۱۳۷۳ آغاز شد، اما پس از جدایی آن مدیر فقید از فرهنگستان، اجرای این طرح چند سال مسکوات ماند تا آنکه سرانجام در زمان مدیریت استاد دکتر محمدتقی راشد محصل، اجرای این طرح بار دیگر در دستور کار قرار گرفت.
به گفتۀ مؤلف کتاب، دکتر محمد حسن‌دوست، ازآنجاکه بیست سال از گردآوری منابع و اطلاعات مربوط به طرح مذکور می‌گذشت و مواد گردآمده در آن زمان به‌منزلۀ کار دانشجویی بود، وی بر آن شد که بار دیگر از نو، برای تدوین طرح به جمع‌آوری و تکمیل مواد و اطلاعات بپردازد. کتاب حاضر را در واقع باید بخشی از طرح جامع «زبان فارسی باستان و آثار بازمانده از آن» به شمار آورد؛ چراکه در این کتاب، اساساً به تاریخچۀ خواندن خط میخی و کتیبه‌های فارسی باستان، معرفی کتیبه‌های شاهان هخامنشی، حرف‌نویسی، واج‌نویسی و ترجمۀ فارسی کتیبه‌های فارسی باستان و تدوین واژه‌نامه‌ای نسبتاً مفصل پرداخته شده و به مسائل زبانی فارسی باستان، نظیر واج‌شناسی، دستور تاریخی و نحو زبان اشاره‌ای نشده است.
کتاب حاضر، به‌جز پیشگفتار، فهرست نشانه‌های به‌کاررفته در متن و ترجمۀ فارسی کتیبه‌ها، نشانه‌های دستوری، فهرست اجمالی کتیبه‌های فارسی باستان، و فهرست اختصارات و منابع، شامل ۶ بخش است که عبارت‌اند از: تاریخچۀ خواندن خط میخی و کتیبه‌های فارسی باستان؛ خط میخی فارسی باستان؛ شناسنامۀ کتیبه‌های شاهان هخامنشی؛ متن و ترجمۀ فارسی کتیبه‌های فارسی باستان؛ واژه‌نامۀ کتیبه‌های فارسی باستان؛ و فهرستها (فهرست بسامدی لغات کتیبه‌ها، فهرست بسامدی اعداد کتیبه‌ها، فهرست حالت‌های دستوری لغات، فهرست صیغه‌های افعال، فهرست حرف‌نوشت لغات).
کتاب فارسی باستان، کتیبه‌ها، واژه‌نامه، نوشتۀ دکتر محمد حسن‌دوست، مدیر گروه زبان‌ها و گویش‌های ایرانی فرهنگستان است که انتشارت فرهنگستان آن را در ۵۴۳ صفحه و با شمارگان ۵۰۰ نسخه، به بهای ۱۵۰هزار تومان منتشر کرده است.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان:
https://apll.ir/?p=10006
https://apll.ir/wp-content/uploads/2021/06/B080400-1200x675.jpg
فارسی باستان، کتیبه‌ها، واژه‌نامه
زبان فارسی باستان یکی از زبان‌های باستانی ایران است که در دوران سلطنت شاهان هخامنشی، دست‌کم از نیمۀ دوم هزارۀ اول پیش از میلاد تا زمان برافتادن آنان در نیمۀ قرن چهارم پیش از میلاد، در ناحیۀ جنوب غربی ایران رواج داشته است و زبان رسمی دربار هخامنشیان به شمار می‌رفته است. از فارسی باستان، که شباهت زیادی به زبان اوستایی دارد، آثار مکتوب نسبتاً فراوانی، به‌ویژه از عهد داریوش اول و خشایارشا، بر جای مانده است. این آثار که اصطلاحاً کتیبه خوانده می‌شوند، در دل کوه، روی الواح سنگی و گِلی و به خط میخی فارسی باستان کتابت و اغلب در نواحی فارس، خوزستان و ماد باستان و نیز در بابِل و مصر یافته شده‌اند.
کتیبه‌های فارسی باستان را باید کهن‌ترین آثار مکتوب به زبان‌های ایرانی به شمار آورد که شواهد تاریخی و زبانی آن‌ها بدون دستکاری و تحریف، پس از نزدیک به ۲۵۰۰ سال، عیناً به دست ما رسیده است.
دانشمندان اروپایی در رمزگشایی از خط میخی به‌کاررفته در کتیبه‌های فارسی باستان و تحقیق دربارۀ زبان این کتیبه‌ها پیش‌گام بوده‌اند. از اوایل قرن نوزدهم میلادی که نخستین نشانه‌های خط میخی خوانده شد تا کنون، محققان اروپایی صدها کتاب و مقالۀ علمی دربارۀ فارسی باستان و آثار به‌جامانده از آن، به زبان‌های مختلف اروپایی تألیف و منتشر کرده‌اند که بعضاً تصحیح و تکمیل تحقیقات پیشین است.
ازآنجاکه پژوهش‌های بنیادی دربارۀ زبان فارسی باستان و آثار به‌جامانده از آن (حتی در حوزۀ فقه‌اللغۀ ایرانی) به زبان‌های خارجی بوده است و دسترسی به این پژوهش‌ها و یا بهره‌گیری از آن‌ها برای پژوهشگران و مشتاقان به مباحث تاریخی زبان فارسی احیاناً میسر نمی‌گشت، بایسته بود نتایج تحقیقات در این باره گردآوری و به زبان فارسی تدوین گردد و در اختیار علاقه‌مندان قرار گیرد. برای دستیابی به این مقصود، شادروان استاد دکتر بهمن سرکاراتی، مدیر وقت گروه زبان‌های ایرانی فرهنگستان، طرحی را با عنوان «زبان فارسی و آثار بازمانده از آن» به فرهنگستان زبان و ادب فارسی پیشنهاد کرد که در شورای فرهنگستان نیز پذیرفته شد.
مقدمات اجرای این طرح از سال ۱۳۷۳ آغاز شد، اما پس از جدایی آن مدیر فقید از فرهنگستان، اجرای این طرح چند سال مسکوات ماند تا آنکه سرانجام در زمان مدیریت استاد دکتر محمدتقی راشد محصل، اجرای این طرح بار دیگر در دستور کار قرار گرفت.
به گفتۀ مؤلف کتاب، دکتر محمد حسن‌دوست، ازآنجاکه بیست سال از گردآوری منابع و اطلاعات مربوط به طرح مذکور می‌گذشت و مواد گردآمده در آن زمان به‌منزلۀ کار دانشجویی بود، وی بر آن شد که بار دیگر از نو، برای تدوین طرح به جمع‌آوری و تکمیل مواد و اطلاعات بپردازد. کتاب حاضر را در واقع باید بخشی از طرح جامع «زبان فارسی باستان و آثار بازمانده از آن» به شمار آورد؛ چراکه در این کتاب، اساساً به تاریخچۀ خواندن خط میخی و کتیبه‌های فارسی باستان، معرفی کتیبه‌های شاهان هخامنشی، حرف‌نویسی، واج‌نویسی و ترجمۀ فارسی کتیبه‌های فارسی باستان و تدوین واژه‌نامه‌ای نسبتاً مفصل پرداخته شده و به مسائل زبانی فارسی باستان، نظیر واج‌شناسی، دستور تاریخی و نحو زبان اشاره‌ای نشده است.
کتاب حاضر، به‌جز پیشگفتار، فهرست نشانه‌های به‌کاررفته در متن و ترجمۀ فارسی کتیبه‌ها، نشانه‌های دستوری، فهرست اجمالی کتیبه‌های فارسی باستان، و فهرست اختصارات و منابع، شامل ۶ بخش است که عبارت‌اند از: تاریخچۀ خواندن خط میخی و کتیبه‌های فارسی باستان؛ خط میخی فارسی باستان؛ شناسنامۀ کتیبه‌های شاهان هخامنشی؛ متن و ترجمۀ فارسی کتیبه‌های فارسی باستان؛ واژه‌نامۀ کتیبه‌های فارسی باستان؛ و فهرستها (فهرست بسامدی لغات کتیبه‌ها، فهرست بسامدی اعداد کتیبه‌ها، فهرست حالت‌های دستوری لغات، فهرست صیغه‌های افعال، فهرست حرف‌نوشت لغات).
کتاب فارسی باستان، کتیبه‌ها، واژه‌نامه، نوشتۀ دکتر محمد حسن‌دوست، مدیر گروه زبان‌ها و گویش‌های ایرانی فرهنگستان است که انتشارت فرهنگستان آن را در ۵۴۳ صفحه و با شمارگان ۵۰۰ نسخه، به بهای ۱۵۰هزار تومان منتشر کرده است.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان:
https://apll.ir/?p=10006
https://apll.ir/wp-content/uploads/2021/06/B080400-1200x675.jpg
@theapll
پنج شاعر بزرگ ایران
گروه دانشنامۀ تحقیقات ادبی، پس از به پایان رساندن تألیف دانشنامۀ زبان و ادب فارسی، به سرپرستی و مدیریت زنده‌یاد استاد اسماعیل سعادت، عضو پیوستۀ فقید فرهنگستان، در دو نسخۀ ۷ و ۱۲جلدی، در حال سامان دادن به مجموعه‌های تخصصی مندرج در دانشنامه است. از جملۀ این موضوعات است: انواع ادبیات و سبک‌های ادبی، ادبیات معاصر، ایران‌شناسان، ادبیات ایران پیش از اسلام، مداخل مربوط به حوزۀ بلاغت و فنون و آرایه‌های ادبی، دستور زبان فارسی، کتاب‌های تاریخی و تذکره‌های فارسی، زبان‌ها و گویش‌های ایرانی، اعلام قرآنی و دینی، نویسندگان و شاعران پارسی‌گوی، اهم کتاب‌های نظم و نثر فارسی، جای‌های تاریخی و افسانه‌ای، فرهنگ‌ها.
مجموعۀ حاضر که تحت عنوان پنج شاعر بزرگ ایران منتشر شده، شامل مقالاتی است دربارۀ زندگی و آثار پنج شاعر بزرگ ادب فارسی، فردوسی، سعدی، نظامی، مولوی و حافظ، که پیش از این در مجلدات دانشنامۀ زبان و ادب فارسی منتشر شده بود.
فهرست مقالات مندرج در این مجموعه عبارت است از: فردوسی، شاهنامۀ فردوسی، سعدی، بوستان سعدی، گلستان سعدی، مجالس سعدی، نظامی گنجوی، خمسۀ نظامی، خسرو و شیرین، جلال‌الدین بلخی، مثنوی معنوی، کلیات شمس، فیه‌مافیه، مکتوبات، مجالس سبعه، حافظ. فهرست نام‌ها و کتاب‌ها و جای‌ها بخش پایانی این مجموعه را تشکیل می‌دهند.
مجموعۀ پنج شاعر بزرگ ایران، برگزیده‌ای از مقالات دانشنامۀ زبان و ادب فارسی است که به کوشش مژگان گله‌داری، پژوهشگر گروه دانشنامۀ تحقیقات ادبی، گردآوری شده و فرهنگستان زبان و ادب فارسی، با همکاری انتشارات سخن، آن را در ۸۴۳ صفحه و با شمارگان ۷۰۰ نسخه، به بهای ۱۵۰هزار تومان منتشر کرده است.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان:
https://apll.ir/?p=10020
https://apll.ir/wp-content/uploads/2021/07/B140400-1200x675.jpg
پنج شاعر بزرگ ایران
گروه دانشنامۀ تحقیقات ادبی، پس از به پایان رساندن تألیف دانشنامۀ زبان و ادب فارسی، به سرپرستی و مدیریت زنده‌یاد استاد اسماعیل سعادت، عضو پیوستۀ فقید فرهنگستان، در دو نسخۀ ۷ و ۱۲جلدی، در حال سامان دادن به مجموعه‌های تخصصی مندرج در دانشنامه است. از جملۀ این موضوعات است: انواع ادبیات و سبک‌های ادبی، ادبیات معاصر، ایران‌شناسان، ادبیات ایران پیش از اسلام، مداخل مربوط به حوزۀ بلاغت و فنون و آرایه‌های ادبی، دستور زبان فارسی، کتاب‌های تاریخی و تذکره‌های فارسی، زبان‌ها و گویش‌های ایرانی، اعلام قرآنی و دینی، نویسندگان و شاعران پارسی‌گوی، اهم کتاب‌های نظم و نثر فارسی، جای‌های تاریخی و افسانه‌ای، فرهنگ‌ها.
مجموعۀ حاضر که تحت عنوان پنج شاعر بزرگ ایران منتشر شده، شامل مقالاتی است دربارۀ زندگی و آثار پنج شاعر بزرگ ادب فارسی، فردوسی، سعدی، نظامی، مولوی و حافظ، که پیش از این در مجلدات دانشنامۀ زبان و ادب فارسی منتشر شده بود.
فهرست مقالات مندرج در این مجموعه عبارت است از: فردوسی، شاهنامۀ فردوسی، سعدی، بوستان سعدی، گلستان سعدی، مجالس سعدی، نظامی گنجوی، خمسۀ نظامی، خسرو و شیرین، جلال‌الدین بلخی، مثنوی معنوی، کلیات شمس، فیه‌مافیه، مکتوبات، مجالس سبعه، حافظ. فهرست نام‌ها و کتاب‌ها و جای‌ها بخش پایانی این مجموعه را تشکیل می‌دهند.
مجموعۀ پنج شاعر بزرگ ایران، برگزیده‌ای از مقالات دانشنامۀ زبان و ادب فارسی است که به کوشش مژگان گله‌داری، پژوهشگر گروه دانشنامۀ تحقیقات ادبی، گردآوری شده و فرهنگستان زبان و ادب فارسی، با همکاری انتشارات سخن، آن را در ۸۴۳ صفحه و با شمارگان ۷۰۰ نسخه، به بهای ۱۵۰هزار تومان منتشر کرده است.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان:
https://apll.ir/?p=10020
https://apll.ir/wp-content/uploads/2021/07/B140400-1200x675.jpg
@theapll
برگزاری نشست بین‌المللی کارگروه فنی ۳۷
دوشنبه، هفتم تیرماه (بیست و هشتم ژوئن)، سی و پنجمین نشست کارگروه فرعی ۲ از کارگروه فنی ۳۷ «سازمان بین‌المللی استاندارد» (ISO TC 37 SC 2) با عنوان «گردش کار اصطلاح‌شناسی و کدگذاری زبانی» با حضور ۲۸ شرکت‌کننده از کشورهای مختلف بهصورت مجازی برگزار شد.
شیما شریفی، پژوهشگر گروه واژه‌گزینی و دبیر کارگروه فنی متناظر ۳۷، به‌عنوان نمایندۀ ایران در این جلسه حضور یافت.
در ابتدای نشست، خانم هِرناندِز به معرفی «ایزو هوشمند: ابتکاری نوین در زمینۀ استانداردهای ماشین‌خوان» پرداخت. سپس هر یک از سخنرانان گزارش مختصری از عملکرد دبیرخانه و گروه‌های کاری خود ارائه دادند و به‌‌این‌ترتیب مروری بر مسائل مربوط به گونه‌های زبانی و فرهنگ‌نگاری داشتند.
دکتر گالینسکی، مسئول گروه کاری مشترک ۷ نیز دربارۀ بازبینی مجموعه‌استانداردهای ۶۳۹ «کد معرفی نام زبان‌ها» گزارش داد.
خانم شریفی نیز در ادامه اظهار کرد که با توجه به ضرورت بازنگری در کدهای معرفی زبان‌های ایرانی، فرهنگستان به‌زودی نظر خود را از طریق سازمان ملی استاندارد برای آن گروه کاری ارسال خواهد کرد.
به‌جریان انداختن بخش چهارم ایزو ۶۳۹ به‌منظور رأی‌گیری دربارۀ دومین پیش‌نویس آن تا ژوئیۀ ۲۰۲۱، فراخوان جذب متخصص برای ایزو ۲-۱۲۶۱۶، تشکیل گروه کاری برای بازنگری جزئی ایزو ۱۲۱۹۹ و تعیین مسئول آن از مصوبات این نشست بود.
نشست بعدی این کارگروه فرعی در بنگور در سال ۲۰۲۲ خواهد بود.
برگزاری نشست بین‌المللی کارگروه فنی ۳۷
دوشنبه، هفتم تیرماه (بیست و هشتم ژوئن)، سی و پنجمین نشست کارگروه فرعی ۲ از کارگروه فنی ۳۷ «سازمان بین‌المللی استاندارد» (ISO TC 37 SC 2) با عنوان «گردش کار اصطلاح‌شناسی و کدگذاری زبانی» با حضور ۲۸ شرکت‌کننده از کشورهای مختلف بهصورت مجازی برگزار شد.
شیما شریفی، پژوهشگر گروه واژه‌گزینی و دبیر کارگروه فنی متناظر ۳۷، به‌عنوان نمایندۀ ایران در این جلسه حضور یافت.
در ابتدای نشست، خانم هِرناندِز به معرفی «ایزو هوشمند: ابتکاری نوین در زمینۀ استانداردهای ماشین‌خوان» پرداخت. سپس هر یک از سخنرانان گزارش مختصری از عملکرد دبیرخانه و گروه‌های کاری خود ارائه دادند و به‌‌این‌ترتیب مروری بر مسائل مربوط به گونه‌های زبانی و فرهنگ‌نگاری داشتند.
دکتر گالینسکی، مسئول گروه کاری مشترک ۷ نیز دربارۀ بازبینی مجموعه‌استانداردهای ۶۳۹ «کد معرفی نام زبان‌ها» گزارش داد.
خانم شریفی نیز در ادامه اظهار کرد که با توجه به ضرورت بازنگری در کدهای معرفی زبان‌های ایرانی، فرهنگستان به‌زودی نظر خود را از طریق سازمان ملی استاندارد برای آن گروه کاری ارسال خواهد کرد.
به‌جریان انداختن بخش چهارم ایزو ۶۳۹ به‌منظور رأی‌گیری دربارۀ دومین پیش‌نویس آن تا ژوئیۀ ۲۰۲۱، فراخوان جذب متخصص برای ایزو ۲-۱۲۶۱۶، تشکیل گروه کاری برای بازنگری جزئی ایزو ۱۲۱۹۹ و تعیین مسئول آن از مصوبات این نشست بود.
نشست بعدی این کارگروه فرعی در بنگور در سال ۲۰۲۲ خواهد بود.
@theapll
انواع ادبیات و سبک‌های ادبی فارسی
گروه دانشنامۀ تحقیقات ادبی، پس از به پایان رساندن تألیف دانشنامۀ زبان و ادب فارسی، به سرپرستی و مدیریت زنده‌یاد استاد اسماعیل سعادت، عضو پیوستۀ فقید فرهنگستان، در دو نسخۀ ۷ و ۱۲جلدی، در حال سامان دادن به مجموعه‌های تخصصی مندرج در دانشنامه است. از جملۀ این موضوعات است: انواع ادبیات و سبک‌های ادبی، ادبیات معاصر، ایران‌شناسان، ادبیات ایران پیش از اسلام، مداخل مربوط به حوزۀ بلاغت و فنون و آرایه‌های ادبی، دستور زبان فارسی، کتاب‌های تاریخی و تذکره‌های فارسی، زبان‌ها و گویش‌های ایرانی، اعلام قرآنی و دینی، نویسندگان و شاعران پارسی‌گوی، اهم کتاب‌های نظم و نثر فارسی، جای‌های تاریخی و افسانه‌ای، فرهنگ‌ها.
مجموعۀ حاضر که تحت عنوان انواع ادبیات و سبک‌های ادبی فارسی منتشر شده، شامل نوزده مقاله از مقالات دانشنامۀ زبان و ادب فارسی است که موضوعات آن‌ها دربارۀ انواع ادبیات و سبک‌های ادبی فارسی است.
فهرست مقالات مندرج در این مجموعه عبارت است از: ادب، ادبیات انقلاب اسلامی، ادبیات ایران پیش از اسلام، ادبیات تطبیقی، ادبیات داستانی، ادبیات عامیانه، ادبیات عرفانی، ادبیات غنایی، ادبیات فارسی، ادبیات کودک و نوجوان، ادبیات مشروطه، ادبیات معاصر ایران، ادبیات نمایشی، بازگشت ادبی، سبک، سبک خراسانی، سبک عراقی، سبک نثر فارسی، سبک هندی. فهرست نام‌ها و کتاب‌ها و جای‌ها بخش پایانی این مجموعه را تشکیل می‌دهد.
مجموعۀ انواع ادبیات و سبک‌های ادبی فارسی، برگزیده‌ای از مقالات دانشنامۀ زبان و ادب فارسی است که به کوشش سمیه ربیعی، پژوهشگر گروه دانشنامۀ تحقیقات ادبی، گردآوری شده و فرهنگستان زبان و ادب فارسی، با همکاری انتشارات سخن، آن را در ۵۲۲ صفحه و با شمارگان ۷۰۰ نسخه، به بهای ۱۱۰هزار تومان منتشر کرده است.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان:
https://apll.ir/?p=10027
https://apll.ir/wp-content/uploads/2021/07/B200400-1200x675.jpg
انواع ادبیات و سبک‌های ادبی فارسی
گروه دانشنامۀ تحقیقات ادبی، پس از به پایان رساندن تألیف دانشنامۀ زبان و ادب فارسی، به سرپرستی و مدیریت زنده‌یاد استاد اسماعیل سعادت، عضو پیوستۀ فقید فرهنگستان، در دو نسخۀ ۷ و ۱۲جلدی، در حال سامان دادن به مجموعه‌های تخصصی مندرج در دانشنامه است. از جملۀ این موضوعات است: انواع ادبیات و سبک‌های ادبی، ادبیات معاصر، ایران‌شناسان، ادبیات ایران پیش از اسلام، مداخل مربوط به حوزۀ بلاغت و فنون و آرایه‌های ادبی، دستور زبان فارسی، کتاب‌های تاریخی و تذکره‌های فارسی، زبان‌ها و گویش‌های ایرانی، اعلام قرآنی و دینی، نویسندگان و شاعران پارسی‌گوی، اهم کتاب‌های نظم و نثر فارسی، جای‌های تاریخی و افسانه‌ای، فرهنگ‌ها.
مجموعۀ حاضر که تحت عنوان انواع ادبیات و سبک‌های ادبی فارسی منتشر شده، شامل نوزده مقاله از مقالات دانشنامۀ زبان و ادب فارسی است که موضوعات آن‌ها دربارۀ انواع ادبیات و سبک‌های ادبی فارسی است.
فهرست مقالات مندرج در این مجموعه عبارت است از: ادب، ادبیات انقلاب اسلامی، ادبیات ایران پیش از اسلام، ادبیات تطبیقی، ادبیات داستانی، ادبیات عامیانه، ادبیات عرفانی، ادبیات غنایی، ادبیات فارسی، ادبیات کودک و نوجوان، ادبیات مشروطه، ادبیات معاصر ایران، ادبیات نمایشی، بازگشت ادبی، سبک، سبک خراسانی، سبک عراقی، سبک نثر فارسی، سبک هندی. فهرست نام‌ها و کتاب‌ها و جای‌ها بخش پایانی این مجموعه را تشکیل می‌دهد.
مجموعۀ انواع ادبیات و سبک‌های ادبی فارسی، برگزیده‌ای از مقالات دانشنامۀ زبان و ادب فارسی است که به کوشش سمیه ربیعی، پژوهشگر گروه دانشنامۀ تحقیقات ادبی، گردآوری شده و فرهنگستان زبان و ادب فارسی، با همکاری انتشارات سخن، آن را در ۵۲۲ صفحه و با شمارگان ۷۰۰ نسخه، به بهای ۱۱۰هزار تومان منتشر کرده است.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان:
https://apll.ir/?p=10027
https://apll.ir/wp-content/uploads/2021/07/B200400-1200x675.jpg
@theapll
امضای تفاهم‌نامۀ همکاری با مرکز تحقیقات رایانه‌ای علوم اسلامی (نور)
شنبه، دوازدهم تیرماه ۱۴۰۰، تفاهم‌نامۀ همکاری میان فرهنگستان زبان و ادب فارسی و مرکز تحقیقات رایانه‌ای علوم اسلامی (نور) با هدف تولید نرم‌افزارهای برخط و برون‌خط و همکاری‌های متنوع دیگر به امضای رؤسای دو مجموعه، دکتر غلامعلی حداد عادل و حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر محمدحسین بهرامی رسید.
همچنین قرارداد «راه‌اندازی وبگاه سامانۀ جست‌وجوی پیکرۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی»، در قالب همین تفاهم‌نامه، میان دو مجموعه منعقد شد. بر اساس این قرارداد مرکز نور سامانه‌ای را راه‌اندازی خواهد کرد که در آن امکان بهره‌مندی پژوهشگران از پیکرۀ فرهنگ‌نویسی فرهنگستان، بهصورت برخط، فراهم بشود.
مرکز تحقیقات رایانه‌ای علوم اسلامی (نور)، با سابقۀ بیش از سه دهه فعالیت در حوزۀ فنّاوری اطلاعات، محصولات نرم‌افزاری متعددی را تولید کرده که برای پژوهشگران فارسی‌زبان شناخته‌شده است. از میان این محصولات می‌توان به کتابخانۀ نور (نورلایب)، پایگاه مجلات نور (نورمگز)و پژوهیار (نرم‌افزار استناددهی و سازمان‌دهی منابع پژوهشی) اشاره کرد. همچنین، این مرکز فعالیت‌های متنوعی در زمینۀ تولید نرم‌افزارها و پیکره‌های مرتبط با زبان و ادب فارسی انجام داده است؛ از جمله نرم‌افزار «پاک‌نویس» (دستیار هوشمند نگارش فارسی)، پایگاه «پیکرگان» (پایگاه انتشار تولید داده‌های زبانی) و نیز نرم‌افزارهای فردوسی، حافظ، سعدی و مولوی.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان:
https://apll.ir/?p=10032
https://apll.ir/wp-content/uploads/2021/07/X220400-1200x675.jpg
امضای تفاهم‌نامۀ همکاری با مرکز تحقیقات رایانه‌ای علوم اسلامی (نور)
شنبه، دوازدهم تیرماه ۱۴۰۰، تفاهم‌نامۀ همکاری میان فرهنگستان زبان و ادب فارسی و مرکز تحقیقات رایانه‌ای علوم اسلامی (نور) با هدف تولید نرم‌افزارهای برخط و برون‌خط و همکاری‌های متنوع دیگر به امضای رؤسای دو مجموعه، دکتر غلامعلی حداد عادل و حجت‌الاسلام و المسلمین دکتر محمدحسین بهرامی رسید.
همچنین قرارداد «راه‌اندازی وبگاه سامانۀ جست‌وجوی پیکرۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی»، در قالب همین تفاهم‌نامه، میان دو مجموعه منعقد شد. بر اساس این قرارداد مرکز نور سامانه‌ای را راه‌اندازی خواهد کرد که در آن امکان بهره‌مندی پژوهشگران از پیکرۀ فرهنگ‌نویسی فرهنگستان، بهصورت برخط، فراهم بشود.
مرکز تحقیقات رایانه‌ای علوم اسلامی (نور)، با سابقۀ بیش از سه دهه فعالیت در حوزۀ فنّاوری اطلاعات، محصولات نرم‌افزاری متعددی را تولید کرده که برای پژوهشگران فارسی‌زبان شناخته‌شده است. از میان این محصولات می‌توان به کتابخانۀ نور (نورلایب)، پایگاه مجلات نور (نورمگز)و پژوهیار (نرم‌افزار استناددهی و سازمان‌دهی منابع پژوهشی) اشاره کرد. همچنین، این مرکز فعالیت‌های متنوعی در زمینۀ تولید نرم‌افزارها و پیکره‌های مرتبط با زبان و ادب فارسی انجام داده است؛ از جمله نرم‌افزار «پاک‌نویس» (دستیار هوشمند نگارش فارسی)، پایگاه «پیکرگان» (پایگاه انتشار تولید داده‌های زبانی) و نیز نرم‌افزارهای فردوسی، حافظ، سعدی و مولوی.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان:
https://apll.ir/?p=10032
https://apll.ir/wp-content/uploads/2021/07/X220400-1200x675.jpg
@theapll
نام دکتر ژاله آموزگار بر یکی از معابر تهران
به گزارش خبرگزاری ایسنا، دکتر ژاله آموزگار، عضو وابستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در واکنش به نام‌گذاری کوچه‌ای به نامش، با بیان اینکه «من یک آدم کاملاً معمولی هستم» گفت: این حرکت جالبی است، لااقل برای اينکه به خانم‌ها هم شأنی بدهند.
چندی پیش بود که خبر رسید پنج خیابان تهران به نام بانوان شهیر ایرانی نام‌گذاری می‌شود؛ میمنت میرصادقی، توران میرهادی، نیمتاج سلماسی، ژاله آموزگار و مریم بهروزی اسامی بانوانی است که در این فهرست قرار گرفته‌اند.
این اقدام سبب شد تا از دکتر ژاله آموزگار، عضو وابستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی و پژوهشگر فرهنگ و زبان‌های باستانی، دربارۀ تغییر نام کوچۀ بن‌بست «لادن» به «استاد دکتر ژاله آموزگار» بپرسیم و او نظر خود را دربارۀ این اقدام این‌طور بیان کرد: به‌هرحال من بسیار ممنون هستم. من اصلاً خبر نداشتم، خود آن‌ها این تصمیم را گرفتند و من از این تصمیمشان بسیار بسیار متشکرم، اما خودم را در این حد نمی‌دانم.
او سپس در توصیف خود می‌گوید: من یک آدم کاملاً معمولی هستم؛ کار خارق‌العاده‌ای نکرده‌ام. همیشه یک معلم بوده‌ام و علاقه‌مند. کارهای کوچکی هم که انجام داده‌ام، بالاخره هر کسی می‌توانست انجام دهد.
آموزگار افزود: به‌هرحال این نظر من است، ولی گاهی خدا به آدم نظر لطفی دارد و من همۀ این‌ها را بر این می‌گذارم.
این عضو وابستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ادامۀ گفت‌وگو با ایسنا بیان کرد: چون به غیر از من کسانی دیگر هم بوده‌اند، فکر می‌کنم حرکت جالبی است، لااقل برای اینکه به خانم‌ها هم شأنی بدهند. همیشه این کار مردانه بوده، شاید حتی در کشورهای دیگر هم همین طور بوده است. بها دادن به خانم‌هایی که در هر زمینه‌ای کسی بودند و کاری کردند، حرکت بسیار خوبی است.
ژاله آموزگار دربارۀ تغییر نام خیابان «عنصری» در منطقۀ ۱۱ تهران به نام «استاد توران میرهادی» نیز می‌گوید: خانم توران میرهادی را خیلی خوب می‌شناسم و بسیار برایشان احترام قائل هستم. خدمتی که ایشان انجام دادند، خدمت فرهنگی بزرگی است. با دیگر افراد این فهرست کمتر آشنایی دارم، اما برای خانم میرهادی بسیار احترام قائل هستم و واقعاً حقشان بود.
او در پایان بیان کرد: من هیچ آدم فوق‌العاده‌ای نیستم و فقط در یک مسیر خوب قرار گرفتم.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان:
https://apll.ir/?p=10036
https://apll.ir/wp-content/uploads/2021/07/X230400-1200x675.jpg
نام دکتر ژاله آموزگار بر یکی از معابر تهران
به گزارش خبرگزاری ایسنا، دکتر ژاله آموزگار، عضو وابستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در واکنش به نام‌گذاری کوچه‌ای به نامش، با بیان اینکه «من یک آدم کاملاً معمولی هستم» گفت: این حرکت جالبی است، لااقل برای اينکه به خانم‌ها هم شأنی بدهند.
چندی پیش بود که خبر رسید پنج خیابان تهران به نام بانوان شهیر ایرانی نام‌گذاری می‌شود؛ میمنت میرصادقی، توران میرهادی، نیمتاج سلماسی، ژاله آموزگار و مریم بهروزی اسامی بانوانی است که در این فهرست قرار گرفته‌اند.
این اقدام سبب شد تا از دکتر ژاله آموزگار، عضو وابستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی و پژوهشگر فرهنگ و زبان‌های باستانی، دربارۀ تغییر نام کوچۀ بن‌بست «لادن» به «استاد دکتر ژاله آموزگار» بپرسیم و او نظر خود را دربارۀ این اقدام این‌طور بیان کرد: به‌هرحال من بسیار ممنون هستم. من اصلاً خبر نداشتم، خود آن‌ها این تصمیم را گرفتند و من از این تصمیمشان بسیار بسیار متشکرم، اما خودم را در این حد نمی‌دانم.
او سپس در توصیف خود می‌گوید: من یک آدم کاملاً معمولی هستم؛ کار خارق‌العاده‌ای نکرده‌ام. همیشه یک معلم بوده‌ام و علاقه‌مند. کارهای کوچکی هم که انجام داده‌ام، بالاخره هر کسی می‌توانست انجام دهد.
آموزگار افزود: به‌هرحال این نظر من است، ولی گاهی خدا به آدم نظر لطفی دارد و من همۀ این‌ها را بر این می‌گذارم.
این عضو وابستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی در ادامۀ گفت‌وگو با ایسنا بیان کرد: چون به غیر از من کسانی دیگر هم بوده‌اند، فکر می‌کنم حرکت جالبی است، لااقل برای اینکه به خانم‌ها هم شأنی بدهند. همیشه این کار مردانه بوده، شاید حتی در کشورهای دیگر هم همین طور بوده است. بها دادن به خانم‌هایی که در هر زمینه‌ای کسی بودند و کاری کردند، حرکت بسیار خوبی است.
ژاله آموزگار دربارۀ تغییر نام خیابان «عنصری» در منطقۀ ۱۱ تهران به نام «استاد توران میرهادی» نیز می‌گوید: خانم توران میرهادی را خیلی خوب می‌شناسم و بسیار برایشان احترام قائل هستم. خدمتی که ایشان انجام دادند، خدمت فرهنگی بزرگی است. با دیگر افراد این فهرست کمتر آشنایی دارم، اما برای خانم میرهادی بسیار احترام قائل هستم و واقعاً حقشان بود.
او در پایان بیان کرد: من هیچ آدم فوق‌العاده‌ای نیستم و فقط در یک مسیر خوب قرار گرفتم.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان:
https://apll.ir/?p=10036
https://apll.ir/wp-content/uploads/2021/07/X230400-1200x675.jpg
@theapll
ایران‌شناسی و ایران‌شناسان
گروه دانشنامۀ تحقیقات ادبی، پس از به پایان رساندن تألیف دانشنامۀ زبان و ادب فارسی، به سرپرستی و مدیریت زنده‌یاد استاد اسماعیل سعادت، عضو پیوستۀ فقید فرهنگستان، در دو نسخۀ ۷ و ۱۲جلدی، در حال سامان دادن به مجموعه‌های تخصصی مندرج در دانشنامه است. از جملۀ این موضوعات است: انواع ادبیات و سبک‌های ادبی، ادبیات معاصر، ایران‌شناسان، ادبیات ایران پیش از اسلام، مداخل مربوط به حوزۀ بلاغت و فنون و آرایه‌های ادبی، دستور زبان فارسی، کتاب‌های تاریخی و تذکره‌های فارسی، زبان‌ها و گویش‌های ایرانی، اعلام قرآنی و دینی، نویسندگان و شاعران پارسی‌گوی، اهم کتاب‌های نظم و نثر فارسی، جای‌های تاریخی و افسانه‌ای، فرهنگ‌ها.
مجموعۀ حاضر گزیدۀ دیگری از مقالات دانشنامۀ زبان و ادب فارسی است در صدویازده مقاله، شامل مهم‌ترین اطلاعات مربوط به ایران‌شناسانی که سال‌ها در زمینه‌های متنوع فرهنگ، تمدن، تاریخ و زبان و ادبیات ایران‌زمین مطالعه، تحقیق، تحصیل و تدریس کرده‌اند. حاصل این پژوهش‌ها آثار مهمی است که در بسیاری از موارد، به‌عنوان منابع معتبر و دست اول، در دانشگاه‌های ایران معرفی و تدریس می‌شوند.
در مقالۀ «ایران‌شناسی»، با توجه به مفاهیم ارائه شده در باب ایران‌شناسی خارجی و داخلی، به تعریفی از ایران‌شناسی پرداخته شده است و آن را از تعاریف غیرعلمی، که بر جلوه‌های سیاحتی و زیارتی یا جاذبه‌های گردشگری ایران تأکید می‌کند، متمایز کرده و آن را چنین تعریف کرده است: ایران‌شناسی عبارت است از مطالعه و تحقیق در کلیۀ جنبه‌ها و مظاهر تمدنی ایرانی و شناساندن این تمدن به جهان. مجموعۀ دستاوردهای ایران‌شناسی نشان می‌دهد که این علم شامل بررسی تمدن ایران باستان و، به‌موازات آن، در تمدن عصر اسلامی و تأثیر تمدن ایران باستان در ادبیات فارسی دورۀ اسلامی است. پیوند این دو دورۀ تاریخی سبب شد که ایران‌شناسان در تحقیقاتشان به تمام جوانب تمدن ایران بپردازند.
مجموعۀ ایران‌شناسی و ایران‌شناسان، برگزیده‌ای از مقالات دانشنامۀ زبان و ادب فارسی است که به کوشش سمیه پهلوان، پژوهشگر گروه دانشنامۀ تحقیقات ادبی، گردآوری شده و فرهنگستان زبان و ادب فارسی، با همکاری انتشارات سخن، آن را در ۹۶۸ صفحه و با شمارگان ۷۰۰ نسخه، به بهای ۱۶۵هزار تومان منتشر کرده است.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان:
https://apll.ir/?p=10044
https://apll.ir/wp-content/uploads/2021/07/B270400-1200x675.jpg
ایران‌شناسی و ایران‌شناسان
گروه دانشنامۀ تحقیقات ادبی، پس از به پایان رساندن تألیف دانشنامۀ زبان و ادب فارسی، به سرپرستی و مدیریت زنده‌یاد استاد اسماعیل سعادت، عضو پیوستۀ فقید فرهنگستان، در دو نسخۀ ۷ و ۱۲جلدی، در حال سامان دادن به مجموعه‌های تخصصی مندرج در دانشنامه است. از جملۀ این موضوعات است: انواع ادبیات و سبک‌های ادبی، ادبیات معاصر، ایران‌شناسان، ادبیات ایران پیش از اسلام، مداخل مربوط به حوزۀ بلاغت و فنون و آرایه‌های ادبی، دستور زبان فارسی، کتاب‌های تاریخی و تذکره‌های فارسی، زبان‌ها و گویش‌های ایرانی، اعلام قرآنی و دینی، نویسندگان و شاعران پارسی‌گوی، اهم کتاب‌های نظم و نثر فارسی، جای‌های تاریخی و افسانه‌ای، فرهنگ‌ها.
مجموعۀ حاضر گزیدۀ دیگری از مقالات دانشنامۀ زبان و ادب فارسی است در صدویازده مقاله، شامل مهم‌ترین اطلاعات مربوط به ایران‌شناسانی که سال‌ها در زمینه‌های متنوع فرهنگ، تمدن، تاریخ و زبان و ادبیات ایران‌زمین مطالعه، تحقیق، تحصیل و تدریس کرده‌اند. حاصل این پژوهش‌ها آثار مهمی است که در بسیاری از موارد، به‌عنوان منابع معتبر و دست اول، در دانشگاه‌های ایران معرفی و تدریس می‌شوند.
در مقالۀ «ایران‌شناسی»، با توجه به مفاهیم ارائه شده در باب ایران‌شناسی خارجی و داخلی، به تعریفی از ایران‌شناسی پرداخته شده است و آن را از تعاریف غیرعلمی، که بر جلوه‌های سیاحتی و زیارتی یا جاذبه‌های گردشگری ایران تأکید می‌کند، متمایز کرده و آن را چنین تعریف کرده است: ایران‌شناسی عبارت است از مطالعه و تحقیق در کلیۀ جنبه‌ها و مظاهر تمدنی ایرانی و شناساندن این تمدن به جهان. مجموعۀ دستاوردهای ایران‌شناسی نشان می‌دهد که این علم شامل بررسی تمدن ایران باستان و، به‌موازات آن، در تمدن عصر اسلامی و تأثیر تمدن ایران باستان در ادبیات فارسی دورۀ اسلامی است. پیوند این دو دورۀ تاریخی سبب شد که ایران‌شناسان در تحقیقاتشان به تمام جوانب تمدن ایران بپردازند.
مجموعۀ ایران‌شناسی و ایران‌شناسان، برگزیده‌ای از مقالات دانشنامۀ زبان و ادب فارسی است که به کوشش سمیه پهلوان، پژوهشگر گروه دانشنامۀ تحقیقات ادبی، گردآوری شده و فرهنگستان زبان و ادب فارسی، با همکاری انتشارات سخن، آن را در ۹۶۸ صفحه و با شمارگان ۷۰۰ نسخه، به بهای ۱۶۵هزار تومان منتشر کرده است.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان:
https://apll.ir/?p=10044
https://apll.ir/wp-content/uploads/2021/07/B270400-1200x675.jpg
@theapll
نخستین سالروز درگذشت دکتر بدرالزمان قریب
هفتم مردادماه ۱۴۰۰، مصادف است با نخستین سالگرد درگذشت دکتر بدرالزمان قریب، عضو پیوستۀ فقید فرهنگستان زبان و ادب فارسی و زبان‌شناس و استاد دانشگاه.
زنده‌یاد دکتر بدرالزمان قریب، زادۀ ۱۳۰۸ در تهران بود و مدرک دکتری زبان‌های باستانی خود را از دانشگاه پنسیلوانیای امریکا دریافت کرده بود. وی که به خاندانی اصیل و فرهیخته تعلق داشت، در حوزۀ زبان‌های باستانی ایران صاحب شهرت و اعتبار جهانی بود و از مفاخر علمی کشور به شمار می‌آمد.
دکتر قریب از جملۀ شخصیت‌های برجسته‌ای بود که در زمینه‌هایی از ایران‌شناسی فعالیت می‌کرد که کمتر کسی وارد آن حوزه‌ها شده بود. یکی از مهم‌ترین کارهای ایشان تألیف فرهنگ سُغدی بود که تمام متخصصان این زبان ناگزیر از مراجعۀ به آن هستند.
برخی از آثار شادروان دکتر بدرالزمان قریب عبارت‌اند از: تحلیل ساختاری فعل در زبان سُغدی؛ زبان‌های خاموش، یوهان فریدریش (ترجمه، با همکاری یداللّٰه ثمره)؛ وسنتره جاتکه، داستان تولد بودا به روایت سُغدی؛ فرهنگ سُغدی (سُغدی ـ فارسی ـ انگلیسی)؛ تاریخچۀ گویش‌شناسی در ایران؛ مطالعات سُغدی؛ پژوهش‌های ایرانی باستان و میانه.
فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای آن استاد فقید آرامش روان مسئلت می‌کند و در نخستین سالگرد درگذشت ایشان، یاد وی را گرامی می‌دارد.
توضیح اینکه فرهنگستان بر آن بود که در سالگرد درگذشت این استاد فرزانه و عضو فقید پیوستۀ خود مراسم یادبودی با حضور شخصیت‌های فرهنگی و دوستداران ایشان برگزار کند که متأسفانه به دلیل تداوم شرایط بحرانی ناشی از همه‌گیری کوید ـ ۱۹ انجام آن میسر نگشت.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان زبان و ادب فارسی
yun.ir/l8t5x3
yun.ir/76vtc6
نخستین سالروز درگذشت دکتر بدرالزمان قریب
هفتم مردادماه ۱۴۰۰، مصادف است با نخستین سالگرد درگذشت دکتر بدرالزمان قریب، عضو پیوستۀ فقید فرهنگستان زبان و ادب فارسی و زبان‌شناس و استاد دانشگاه.
زنده‌یاد دکتر بدرالزمان قریب، زادۀ ۱۳۰۸ در تهران بود و مدرک دکتری زبان‌های باستانی خود را از دانشگاه پنسیلوانیای امریکا دریافت کرده بود. وی که به خاندانی اصیل و فرهیخته تعلق داشت، در حوزۀ زبان‌های باستانی ایران صاحب شهرت و اعتبار جهانی بود و از مفاخر علمی کشور به شمار می‌آمد.
دکتر قریب از جملۀ شخصیت‌های برجسته‌ای بود که در زمینه‌هایی از ایران‌شناسی فعالیت می‌کرد که کمتر کسی وارد آن حوزه‌ها شده بود. یکی از مهم‌ترین کارهای ایشان تألیف فرهنگ سُغدی بود که تمام متخصصان این زبان ناگزیر از مراجعۀ به آن هستند.
برخی از آثار شادروان دکتر بدرالزمان قریب عبارت‌اند از: تحلیل ساختاری فعل در زبان سُغدی؛ زبان‌های خاموش، یوهان فریدریش (ترجمه، با همکاری یداللّٰه ثمره)؛ وسنتره جاتکه، داستان تولد بودا به روایت سُغدی؛ فرهنگ سُغدی (سُغدی ـ فارسی ـ انگلیسی)؛ تاریخچۀ گویش‌شناسی در ایران؛ مطالعات سُغدی؛ پژوهش‌های ایرانی باستان و میانه.
فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای آن استاد فقید آرامش روان مسئلت می‌کند و در نخستین سالگرد درگذشت ایشان، یاد وی را گرامی می‌دارد.
توضیح اینکه فرهنگستان بر آن بود که در سالگرد درگذشت این استاد فرزانه و عضو فقید پیوستۀ خود مراسم یادبودی با حضور شخصیت‌های فرهنگی و دوستداران ایشان برگزار کند که متأسفانه به دلیل تداوم شرایط بحرانی ناشی از همه‌گیری کوید ـ ۱۹ انجام آن میسر نگشت.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان زبان و ادب فارسی
yun.ir/l8t5x3
yun.ir/76vtc6
@theapll
پیام تسلیت رئیس فرهنگستان به‌مناسبت درگذشت محمد سرور رجائی
پنجشنبه، هفتم مردادماه ۱۴۰۰، محمد سرور رجایی، نویسنده و شاعر افغانستانی، در سن ۵۲سالگی در تهران درگذشت. به همین مناسبت دکتر غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در پیامی درگذشت این شاعر افغانستانی را تسلیت گفت. متن پیام مذکور چنین است:
بسمه تعالی
فرهنگستان زبان و ادب فارسی درگذشت شادروان محمد سرور رجائی را به اهل ادب و فرهنگ تسلیت می‌گوید.
این شاعر و نویسندۀ پرتلاش حلقۀ اتصال و رشتۀ پیوند نیرومندی میان شاعران و نویسندگان افغانستان و ایران بود. رجائی در حالی از بین ما رفت که ضرورت تحکیم این اتصال و پیوند بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود.
از خداوند قادر متعال برای او رحمت و مغفرت و برای بازماندگان و دوستان داغدار وی صبر مسئلت می‌کنم.
غلامعلی حداد عادل
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی
هشتم مردادماه ۱۴۰۰
محمد سرور رجائی متولد ۱۳۴۸ در کابل بود. وی از سال ۱۳۷۳ به ایران مهاجرت کرد و مدیریت خانۀ ادبیات افغانستان و مدیریت دفتر شعر و داستان افغانستان را در حوزۀ هنری بر عهده گرفت. کتاب «از دشت لیلی تا جزیرۀ مجنون»، حاوی مجموعه‌ای از خاطرات رزمندگان افغانستانی دفاع مقدس، یکی از آثار شاخص اوست. کتاب‌های «مأموریت خدا»، هفت روایت از احمدرضا سعیدی، شهید ایرانی جهاد اسلامی افغانستان، «در آغوش قلب‌ها»، «گل‌های باغ کابل»، و «اشعار و خاطرات مردم افغانستان از امام خمینی» برخی از آثار منتشرشدۀ رجائی است. کتاب خاطرات «شهید دکتر سیدعلی‌شاه موسوی گردیزی»، از فرماندهان جهادی افغانستان، که به دست عوامل داعش ترور شد، حاصل تلاش‌های محمد سرور رجائی است که به‌زودی منتشر خواهد شد. همچنین انتشار مجلۀ «باغ»، ویژۀ کودکان افغانستانی، از دیگر فعالیت‌های او در این سال‌ها بود.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان
https://apll.ir/?p=10056
https://yun.ir/96rz8b
پیام تسلیت رئیس فرهنگستان به‌مناسبت درگذشت محمد سرور رجائی
پنجشنبه، هفتم مردادماه ۱۴۰۰، محمد سرور رجایی، نویسنده و شاعر افغانستانی، در سن ۵۲سالگی در تهران درگذشت. به همین مناسبت دکتر غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در پیامی درگذشت این شاعر افغانستانی را تسلیت گفت. متن پیام مذکور چنین است:
بسمه تعالی
فرهنگستان زبان و ادب فارسی درگذشت شادروان محمد سرور رجائی را به اهل ادب و فرهنگ تسلیت می‌گوید.
این شاعر و نویسندۀ پرتلاش حلقۀ اتصال و رشتۀ پیوند نیرومندی میان شاعران و نویسندگان افغانستان و ایران بود. رجائی در حالی از بین ما رفت که ضرورت تحکیم این اتصال و پیوند بیش از هر زمان دیگری احساس می‌شود.
از خداوند قادر متعال برای او رحمت و مغفرت و برای بازماندگان و دوستان داغدار وی صبر مسئلت می‌کنم.
غلامعلی حداد عادل
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی
هشتم مردادماه ۱۴۰۰
محمد سرور رجائی متولد ۱۳۴۸ در کابل بود. وی از سال ۱۳۷۳ به ایران مهاجرت کرد و مدیریت خانۀ ادبیات افغانستان و مدیریت دفتر شعر و داستان افغانستان را در حوزۀ هنری بر عهده گرفت. کتاب «از دشت لیلی تا جزیرۀ مجنون»، حاوی مجموعه‌ای از خاطرات رزمندگان افغانستانی دفاع مقدس، یکی از آثار شاخص اوست. کتاب‌های «مأموریت خدا»، هفت روایت از احمدرضا سعیدی، شهید ایرانی جهاد اسلامی افغانستان، «در آغوش قلب‌ها»، «گل‌های باغ کابل»، و «اشعار و خاطرات مردم افغانستان از امام خمینی» برخی از آثار منتشرشدۀ رجائی است. کتاب خاطرات «شهید دکتر سیدعلی‌شاه موسوی گردیزی»، از فرماندهان جهادی افغانستان، که به دست عوامل داعش ترور شد، حاصل تلاش‌های محمد سرور رجائی است که به‌زودی منتشر خواهد شد. همچنین انتشار مجلۀ «باغ»، ویژۀ کودکان افغانستانی، از دیگر فعالیت‌های او در این سال‌ها بود.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان
https://apll.ir/?p=10056
https://yun.ir/96rz8b
@theapll
احمد آرام و سهم او در واژه‌گزینی و تاریخ‌نگاری علم به زبان فارسی
احمد آرام (۱۲۸۳-۱۳۷۷)، مترجم پیش‌کسوت و عضو پیوستۀ فقید فرهنگستان زبان و ادب فارسی، نزدیک به هفتاد و پنج سال از عمر نودوچهارسالۀ خود را صرف تألیف و ترجمه کرد. او برای دستیابی به رشد و پیشرفت و سعادت در جامعه معتقد به «نشر علم» بود و نشر علم را مستلزم داشتن زبان علمی می‌دانست و باور داشت که زبان فارسی می‌تواند زبان علم شود. علاقه و اهتمام دائم آرام به واژه‌گزینی امری نیست که نیاز به اثبات داشته باشد؛ او با واژه‌گزینی زندگی می‌کرده و باید گفت «واژه‌گزینی» تجربۀ زیستۀ وی بوده است. تاریخ‌نگاری علم به زبان فارسی نیز مرهون زحمات او در ترجمۀ کلاسیک‌های این حوزه است. آرام با ترجمۀ متون مهمی در حوزۀ تاریخ علم (به‌طور کلی) و تاریخ علم در اسلام یکی از پیش‌گامان ترجمه در این حوزه بود و با کتاب‌هایی که منتشر ساخت ــ نزدیک به یکصد و بیست عنوان کتاب ریز و درشت از زبان‌های انگلیسی و فرانسه و عربی ــ در ترویج علم در ایران نیز سهمی بسزا ایفا کرد. کار بزرگ او را بهتر درک می‌کنیم اگر بدانیم که آرام زمانی این کار را آغاز کرد که نه مدارس زیادی در سراسر ایران تأسیس شده بود، نه کتاب‌های درسی در دسترس محصلان قرار داشت، نه امکانات چاپ و نشر بهصورت امروزی وارد ایران شده بود، و نه واژگان تثبیت‌شده‌ای برای بیان مسائل علمی در زبان فارسی رواج یافته بود.
کتاب «احمد آرام …» ادای احترامی است به شخصیت وارسته و دانشمند او. غلامعلی حدّاد عادل در این کتاب در پی آن بوده که بعضی از ابعاد شخصیت علمی و فرهنگی آرام را تشریح کند. کتاب به دو بخش کلی «سهم آرام در واژه‌گزینی در زبان فارسی» و «سهم آرام در تاریخ‌نگاری علم به زبان فارسی» تقسیم شده است. بنا بر این، کتاب حاضر برای عموم علاقه‌مندان و به‌ویژه برای پژوهشگران و دانشجویان رشته‌های تخصصی واژه‌گزینی و تاریخ علم خواندنی و نکته‌آموز است.
نویسنده سعی کرده است تا، در عین تأکید بر شخصیت محترم و مؤثر احمد آرام، ستایشگر محض و مطلق او نباشد و درعین‌حال که نقش و تأثیر او را در واژه‌گزینی و سهمش را در سنّت نوپای تاریخ علم در ایران بیان می‌کند، از نقد منصفانۀ دیدگاه‌های او، به‌ویژه در واژه‌گزینی و دستور خط، خودداری نکرده است.
کتاب احمد آرام و سهم او در واژه‌گزینی و تاریخ‌نگاری علم به زبان فارسی، نوشتۀ دکتر غلامعلی حداد عادل است که انتشارات هرمس آن را در ۲۳۵ صفحه و با شمارگان ۵۰۰ نسخه، به بهای ۸۰هزار تومان منتشر کرده است.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان
https://apll.ir/?p=10061
yun.ir/7fvyr8
احمد آرام و سهم او در واژه‌گزینی و تاریخ‌نگاری علم به زبان فارسی
احمد آرام (۱۲۸۳-۱۳۷۷)، مترجم پیش‌کسوت و عضو پیوستۀ فقید فرهنگستان زبان و ادب فارسی، نزدیک به هفتاد و پنج سال از عمر نودوچهارسالۀ خود را صرف تألیف و ترجمه کرد. او برای دستیابی به رشد و پیشرفت و سعادت در جامعه معتقد به «نشر علم» بود و نشر علم را مستلزم داشتن زبان علمی می‌دانست و باور داشت که زبان فارسی می‌تواند زبان علم شود. علاقه و اهتمام دائم آرام به واژه‌گزینی امری نیست که نیاز به اثبات داشته باشد؛ او با واژه‌گزینی زندگی می‌کرده و باید گفت «واژه‌گزینی» تجربۀ زیستۀ وی بوده است. تاریخ‌نگاری علم به زبان فارسی نیز مرهون زحمات او در ترجمۀ کلاسیک‌های این حوزه است. آرام با ترجمۀ متون مهمی در حوزۀ تاریخ علم (به‌طور کلی) و تاریخ علم در اسلام یکی از پیش‌گامان ترجمه در این حوزه بود و با کتاب‌هایی که منتشر ساخت ــ نزدیک به یکصد و بیست عنوان کتاب ریز و درشت از زبان‌های انگلیسی و فرانسه و عربی ــ در ترویج علم در ایران نیز سهمی بسزا ایفا کرد. کار بزرگ او را بهتر درک می‌کنیم اگر بدانیم که آرام زمانی این کار را آغاز کرد که نه مدارس زیادی در سراسر ایران تأسیس شده بود، نه کتاب‌های درسی در دسترس محصلان قرار داشت، نه امکانات چاپ و نشر بهصورت امروزی وارد ایران شده بود، و نه واژگان تثبیت‌شده‌ای برای بیان مسائل علمی در زبان فارسی رواج یافته بود.
کتاب «احمد آرام …» ادای احترامی است به شخصیت وارسته و دانشمند او. غلامعلی حدّاد عادل در این کتاب در پی آن بوده که بعضی از ابعاد شخصیت علمی و فرهنگی آرام را تشریح کند. کتاب به دو بخش کلی «سهم آرام در واژه‌گزینی در زبان فارسی» و «سهم آرام در تاریخ‌نگاری علم به زبان فارسی» تقسیم شده است. بنا بر این، کتاب حاضر برای عموم علاقه‌مندان و به‌ویژه برای پژوهشگران و دانشجویان رشته‌های تخصصی واژه‌گزینی و تاریخ علم خواندنی و نکته‌آموز است.
نویسنده سعی کرده است تا، در عین تأکید بر شخصیت محترم و مؤثر احمد آرام، ستایشگر محض و مطلق او نباشد و درعین‌حال که نقش و تأثیر او را در واژه‌گزینی و سهمش را در سنّت نوپای تاریخ علم در ایران بیان می‌کند، از نقد منصفانۀ دیدگاه‌های او، به‌ویژه در واژه‌گزینی و دستور خط، خودداری نکرده است.
کتاب احمد آرام و سهم او در واژه‌گزینی و تاریخ‌نگاری علم به زبان فارسی، نوشتۀ دکتر غلامعلی حداد عادل است که انتشارات هرمس آن را در ۲۳۵ صفحه و با شمارگان ۵۰۰ نسخه، به بهای ۸۰هزار تومان منتشر کرده است.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان
https://apll.ir/?p=10061
yun.ir/7fvyr8
@theapll
هزارواژۀ حمل‌ونقل (۳)
«هزارواژه» نام عمومی فرهنگ‌هایی تخصصی است که از سوی فرهنگستان زبان و ادب فارسی منتشر می‌شود. ممارست طولانی در کار واژه‌گزینی که به یافتن و ساختن ده‌ها هزار واژۀ فارسی در برابر لغات و اصطلاحات بیگانه انجامیده است گروه واژه‌گزینی را قادر ساخته تا دفترهایی حاوی هزار واژۀ مصوّب در بعضی از رشته‌های علمی انتشار دهد.
در ده سال گذشته تدوین فرهنگ‌های تخصصی موضوعی گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، با عنوان هزارواژه، با اقبال عمومی و اهل فن مواجه شده و فرهنگستان مفتخر است که در سال جاری نیز چهار هزارواژه به مجموعۀ هزارواژه‌های خود بیفزاید. مجموعۀ حاضر جلد سوم هزارواژۀ حمل‌ونقل است که واژه‌های کارگروه‌های واژه‌گزینی حمل‌ونقل درون‌شهری ـ جاده‌ای، حمل‌ونقل دریایی، حمل‌ونقل ریلی و حمل‌ونقل هوایی را که در طی سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۷ تصویب شده‌اند در بر می‌گیرد.
کتاب هزارواژۀ حمل‌ونقل (۳)، از مجموعه هزارواژه‌های گروه واژه‌گزینی است که انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی آن را در ۲۷۷ صفحه و با شمارگان ۵۰۰ نسخه، به بهای ۶۰هزار تومان منتشر کرده است.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان
https://apll.ir/?p=10064
https://apll.ir/wp-content/uploads/2021/08/B190500-1200x675.jpg
هزارواژۀ حمل‌ونقل (۳)
«هزارواژه» نام عمومی فرهنگ‌هایی تخصصی است که از سوی فرهنگستان زبان و ادب فارسی منتشر می‌شود. ممارست طولانی در کار واژه‌گزینی که به یافتن و ساختن ده‌ها هزار واژۀ فارسی در برابر لغات و اصطلاحات بیگانه انجامیده است گروه واژه‌گزینی را قادر ساخته تا دفترهایی حاوی هزار واژۀ مصوّب در بعضی از رشته‌های علمی انتشار دهد.
در ده سال گذشته تدوین فرهنگ‌های تخصصی موضوعی گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، با عنوان هزارواژه، با اقبال عمومی و اهل فن مواجه شده و فرهنگستان مفتخر است که در سال جاری نیز چهار هزارواژه به مجموعۀ هزارواژه‌های خود بیفزاید. مجموعۀ حاضر جلد سوم هزارواژۀ حمل‌ونقل است که واژه‌های کارگروه‌های واژه‌گزینی حمل‌ونقل درون‌شهری ـ جاده‌ای، حمل‌ونقل دریایی، حمل‌ونقل ریلی و حمل‌ونقل هوایی را که در طی سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۷ تصویب شده‌اند در بر می‌گیرد.
کتاب هزارواژۀ حمل‌ونقل (۳)، از مجموعه هزارواژه‌های گروه واژه‌گزینی است که انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی آن را در ۲۷۷ صفحه و با شمارگان ۵۰۰ نسخه، به بهای ۶۰هزار تومان منتشر کرده است.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان
https://apll.ir/?p=10064
https://apll.ir/wp-content/uploads/2021/08/B190500-1200x675.jpg
@theapll
پیام تسلیت دکتر حداد عادل به‌مناسبت درگذشت علامه محمدرضا حکیمی
یکشنبه، سی و یکم مردادماه ۱۴۰۰، علامه محمدرضا حکیمی، مجتهد شیعه، فیلسوف و نویسندۀ کشورمان، بر اثر بیماری کرونا درگذشت. به همین مناسبت دکتر غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، درگذشت این استاد گران‌قدر را تسلیت گفت. متن پیام مذکور بدین شرح است.
بسمه تعالی
درگذشت استاد گران‌قدر محمدرضا حکیمی را به بازماندگان و دوستان و ارادتمندان ایشان تسلیت می‌گویم. حکیمی بی‌تردید از نوادر زمانۀ ما بود. آثار او که از دانش ادبی و قلم پرتپش او بهره یافته بود در عمق‌بخشی و جهت‌دهی اعتقادات دینی نسل جوان، خصوصاً در سال‌های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی تأثیری انکارناپذیر و ماندگار داشت. حکیمی که از رهگذر آشنایی با جریان‌های فکری روزگار خود «عالم به زمان» خود بود، کوشید تا اضلاع منظومۀ اعتقادی شیعی را به صورتی منسجم در کنار هم نهد تا بهصورت مکتبی عقلانی و الهی و انسانی، منشأ و مولد حرکت اجتماعی و سیاسی گردد. او، در عین نوآوری، هرگز از مبادی و مبانی اسلامی و شیعی فاصله نگرفت و انحراف پیدا نکرد. حکیمی را با شجاعت و صداقت و غیرتی که داشت بی‌گمان باید از مشعل‌داران و منادیان دعوت به انقلاب اسلامی امام خمینی دانست. حساسیت و تکیه و تأکید او بر عنصر عدالت، به‌ویژه «عدالت اقتصادی»، او را در میان متفکران اسلامی و مصلحان اجتماعی ممتاز ساخته بود. حکیمی به‌اعتبار آثارش زنده است و آنچه در فقدان تأسف‌بار او مایۀ تسلی است همین آثار فراوان و سودمند اوست که در دست ماست. برای او از درگاه خداوند کریم علو درجات طلب می‌کنیم.
غلامعلی حدادعادل
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان:
https://apll.ir/?p=10076
https://apll.ir/wp-content/uploads/2021/08/X020600-1200x675.jpg
پیام تسلیت دکتر حداد عادل به‌مناسبت درگذشت علامه محمدرضا حکیمی
یکشنبه، سی و یکم مردادماه ۱۴۰۰، علامه محمدرضا حکیمی، مجتهد شیعه، فیلسوف و نویسندۀ کشورمان، بر اثر بیماری کرونا درگذشت. به همین مناسبت دکتر غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، درگذشت این استاد گران‌قدر را تسلیت گفت. متن پیام مذکور بدین شرح است.
بسمه تعالی
درگذشت استاد گران‌قدر محمدرضا حکیمی را به بازماندگان و دوستان و ارادتمندان ایشان تسلیت می‌گویم. حکیمی بی‌تردید از نوادر زمانۀ ما بود. آثار او که از دانش ادبی و قلم پرتپش او بهره یافته بود در عمق‌بخشی و جهت‌دهی اعتقادات دینی نسل جوان، خصوصاً در سال‌های قبل از پیروزی انقلاب اسلامی تأثیری انکارناپذیر و ماندگار داشت. حکیمی که از رهگذر آشنایی با جریان‌های فکری روزگار خود «عالم به زمان» خود بود، کوشید تا اضلاع منظومۀ اعتقادی شیعی را به صورتی منسجم در کنار هم نهد تا بهصورت مکتبی عقلانی و الهی و انسانی، منشأ و مولد حرکت اجتماعی و سیاسی گردد. او، در عین نوآوری، هرگز از مبادی و مبانی اسلامی و شیعی فاصله نگرفت و انحراف پیدا نکرد. حکیمی را با شجاعت و صداقت و غیرتی که داشت بی‌گمان باید از مشعل‌داران و منادیان دعوت به انقلاب اسلامی امام خمینی دانست. حساسیت و تکیه و تأکید او بر عنصر عدالت، به‌ویژه «عدالت اقتصادی»، او را در میان متفکران اسلامی و مصلحان اجتماعی ممتاز ساخته بود. حکیمی به‌اعتبار آثارش زنده است و آنچه در فقدان تأسف‌بار او مایۀ تسلی است همین آثار فراوان و سودمند اوست که در دست ماست. برای او از درگاه خداوند کریم علو درجات طلب می‌کنیم.
غلامعلی حدادعادل
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان:
https://apll.ir/?p=10076
https://apll.ir/wp-content/uploads/2021/08/X020600-1200x675.jpg
@theapll
خبرنامۀ گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی ـ شمارۀ ۸۴
هشتاد و چهارمین شمارۀ خبرنامۀ گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی فرهنگستان (مرداد ۱۴۰۰) منتشر شد. فهرست مندرجات این شماره از خبرنامۀ گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی بدین شرح است: سخن نخست: گام‌های اوليۀ آموزش زبان فارسي (دكتر ملاحت نجفی عرب)؛ مقالۀ نگرشی آسیب‌شناختی به کتاب‌های درسی ادبیات در مدارس (دکتر مرتضي عباسی)؛ آشنايي با دانشگاه‌هاي ايران و جهان (۴۷): دانشگاه جی سی (مینا گلستانی)؛ معرفی کتاب: احمد آرام و سهم او در واژه‌گزینی و تاریخ‌نگاری علم به زبان فارسی؛ پیام تسلیت رئیس فرهنگستان به مناسبت درگذشت محمد سرور رجائی؛ پیام تسلیت دکتر حداد عادل به مناسبت درگذشت علامه محمدرضا حکیمی؛ معرفی کتاب درسی خارجی: Le français lire écrire parler (1976) (محدثه طاهری)؛ روزشمار رویدادهای ادبی مرداد ۱۴۰۰ (آذین شهریاری‌فرد)؛ سخن پایانی: هوای تازه ـ مه (احمد شاملو).
علاقه‌مندان می‌توانند هشتاد و چهارمین شمارۀ خبرنامۀ گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی را از پیوند آن در وبگاه فرهنگستان به نشانی زیر بارگیری کنند.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان:
https://apll.ir/?p=10048
https://apll.ir/wp-content/uploads/2021/07/B020500-1200x675.jpg
خبرنامۀ گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی ـ شمارۀ ۸۴
هشتاد و چهارمین شمارۀ خبرنامۀ گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی فرهنگستان (مرداد ۱۴۰۰) منتشر شد. فهرست مندرجات این شماره از خبرنامۀ گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی بدین شرح است: سخن نخست: گام‌های اوليۀ آموزش زبان فارسي (دكتر ملاحت نجفی عرب)؛ مقالۀ نگرشی آسیب‌شناختی به کتاب‌های درسی ادبیات در مدارس (دکتر مرتضي عباسی)؛ آشنايي با دانشگاه‌هاي ايران و جهان (۴۷): دانشگاه جی سی (مینا گلستانی)؛ معرفی کتاب: احمد آرام و سهم او در واژه‌گزینی و تاریخ‌نگاری علم به زبان فارسی؛ پیام تسلیت رئیس فرهنگستان به مناسبت درگذشت محمد سرور رجائی؛ پیام تسلیت دکتر حداد عادل به مناسبت درگذشت علامه محمدرضا حکیمی؛ معرفی کتاب درسی خارجی: Le français lire écrire parler (1976) (محدثه طاهری)؛ روزشمار رویدادهای ادبی مرداد ۱۴۰۰ (آذین شهریاری‌فرد)؛ سخن پایانی: هوای تازه ـ مه (احمد شاملو).
علاقه‌مندان می‌توانند هشتاد و چهارمین شمارۀ خبرنامۀ گروه آموزش زبان و ادبیات فارسی را از پیوند آن در وبگاه فرهنگستان به نشانی زیر بارگیری کنند.
پیوند خبر در وبگاه فرهنگستان:
https://apll.ir/?p=10048
https://apll.ir/wp-content/uploads/2021/07/B020500-1200x675.jpg
