"آن چاقوی سوئیسی دیگر نمی‌بُرَد"
با احترام، تقدیم به خدای باستانِ زبان‌های برنامه‌نویسی، مرحوم Niklaus Wirth
————————————————————

تنها سه روز از سال نوی میلادی جدید سپری شده و هنوز برای قضاوت خوش یا بد یُمن بودن آن زود است، اما یکم ژانویه‌ی ۲۰۲۴، یقینا یکی از سیاه‌ترین روزهای تاریخ جامعه‌ی آکادمیک مهندسی نرم‌افزار خواهد بود. امروز حدود ۳ ساعت پیش، آقای Bertrand Meyer در یک توئیت اعلام کردند که یکی از ستارگان زبان‌های برنامه‌نویسی، متدولوژی برنامه‌نویسی، مهندسی نرم‌افزار و طراحی سخت‌افزار افول کرد. آقای Niklaus Wirth، با کوهی از افتخارات، برنده‌ی جایزه‌ی تورینگ اوارد، در سن ۸۹ سالی به تاریخ یکم ژانویه‌ی ۲۰۲۴ چشم از جهان فرو بستند.

آقای Wirth در شهر Winterthur سوئیس بدنیا آمد و تحصیلات آکادمیک خود را در ETH زوریخ آغاز کرد. برای آغاز تحصیلات تکمیلی به دانشگاه Laval در کانادا رفت و بعد از آن رساله‌ی دکتری خود را در دانشگاه برکلی کالیفرنیا، به سرپرستی Harry Huskey، از پیشرویان پیدایش کامپیوتر، با عنوان A Generalization of ALGOL به سرانجام رساند. سپس به عضویت هیئت علمی دانشگاه استنفورد درآمد و بعد از آن به ETH بازگشت و در آنجا تا بازنشستگی خود به کارش ادامه داد.

از جمله دست‌آوردهای مهم ایشان طراحی زبان‌های برنامه‌نویسی Pascal و ALGOL بود. علاقه‌ی آقای Wirth به زبان ALGOL آنقدر زیاد بود که زبان‌های متعددی مانند Euler و Modula و Oberon را بر پایه‌ی آن طراحی کردند. ایشان در طراحی و پیاده‌سازی سیستم‌عامل‌های Medos-2 و Oberon System نقش کلیدی داشتند. در حوزه‌ی معماری کامپیوتر، یک زبان HDL به نام Lola را طراحی و پیاده‌سازی کردند. سال ۱۹۸۴ به پاس دست‌آوردهای کلیدی و مهم ایشان در حوزه‌ی زبان‌های برنامه‌نویسی، برنده‌ی جایزه Turing Award شدند.

علاوه بر پژوهش‌های پیشرو، دانشمندان به‌نامی مانند Martin Odersky، خالق زبان Scala و Generics در Java و Michael Franz، مبدع Just-in-time Compilation and Optimization را تربیت کردند. ایشان کتاب‌های مهم و تأثیرگذاری در طی فعالیت خود به چاپ رساندند که می‌توان از میان آن‌ها کتاب‌های مهمی چون Algorithms + Data Structures = Programs و Systematic Programming: An Introduction و Compiler construction را نام برد. کتاب اول را یکی از تأثیرگذارترین کتاب‌های نوشته شده در حوزه‌ی CS در طول تاریخ قلم‌داد می‌کنند. کتاب دوم مختص ریاضی‌دانانی نوشته شده بود که تمایل به درک ماهیت‌ برنامه‌نویسی و یادگیری نوشتن الگوریتم دارند. کتاب سوم با دید کاربردی نوشته شده که در آن زمان که تمام کتاب‌های حوزه‌ی کامپایلر با دید تئوری نوشته می‌شدند، کاری منحصر به فرد محسوب می‌شد.

در علم کامپیوتر یک ضرب‌المثلی وجود دارد که منسوب به آقای Wirth است و آن این است که :
"Software is getting slower more rapidly than hardware becomes faster"
از این روی به این عبارت Wirth's law گفته می‌شود.

گرچه ممکن است نام هیچ یک از کارهای آقای Wirth برای یک دانشجوی CS آشنا نباشد، اما گفتنی‌ست که امروزه اکثر زبان‌های برنامه‌نویسی، کامپایلرها، متدولوژی‌های تولید نرم‌افزار و حتی سیستم‌‌عامل‌ها، بیش از آنچه که فکر کنید وامدار پژوهش‌ها و دست‌آوردهای آقای Wirth می‌باشند.

یه سوال خیلی جالب بود برام توی یکی از مصاحبه ها ( تاحالا ازم نپرسیده بودن )

اگر به باگ بربخورید چطوری رفعش میکنید؟
این سوال رو بنظرم نیاز روزی هزار بار از خودمون بپرسیم
چون نه تنها تو زندگی مون توی همه جا بدردمون میخوره
زندگی تون بی باگ و اوقات تون زیبا

شما نظرتون چیه؟ چطوری شروع میکنید فکر کردن و سر نخ پیدا کردن؟

https://jvns.ca/blog/2022/12/08/a-debugging-manifesto/

اینجا یه سری راهکار و راهنمایی برای دیباگ آورده شده،
مثل بقیه کامیک های این سایت، قشنگ و روون توضیح داده و حتما توصیه میشه.

امروز یاد گرفتم که استفاده از قابلیت‌های خفن‌تر تاچ‌پد توی لینوکس هم ممکنه. یعنی می‌تونید تنظیم کنید هر gestureی که با تاچ‌پد انجام می‌دید می‌تونه یه کامند اجرا بشه. جالا می‌تونه مستقیم کامند شل باشه می‌تونه هم با کمک ابزارهایی مثل xdotool وارد شدن کلید‌های دیگه رو شبیه‌سازی کنید.

با کمک ابزار fusuma با یه yaml ساده کانفیگ‌ها انجام می‌شه. این ویدیوی آموزشی رو توصیه میکنم:
https://www.youtube.com/watch?v=bn11Iwvf29I

و لینک ریپوزیتوریشون:
https://github.com/iberianpig/fusuma

سیستم لینوکسی چطوری بوت میشه؟
یه ویدیوی کوتاه با عمق خوب

https://www.youtube.com/watch?v=XpFsMB6FoOs

💠دیواری از لامپ لاوا در کلادفلر💡

این دیوار در یکی از اتاق‌های ساختمان اصلی کلادفلر در سان فرانسیسکو نصب شده است.

کلادفلر برای رمزگذاری اینترنت از این لامپ‌ها برای ایجاد شماره‌های رندوم و انتروپی استفاده می‌کند.

دوربین‌هایی به سمت این دیوار نصب شده‌اند که هنگام غوطه خوردن ماده‌ی شناور لامپ لاوا، به هر پیکسل یک عدد اتفاقی اختصاص می‌دهند.

به این ترتیب کلادفلر به میزان انتروپی لازم برای تولید رمزگذاری و رندومنِس دست پیدا می‌کند.

ایده‌ی استفاده از لامپ لاوا برای رندومنِس اولین برای توسط Silicone Graphics در سال ۱۹۹۰ اجرا شد و امروزه کلادفلر از آن استفاده می‌کند.

الگوریتم LavaRand امروزه یکی از موثر ترین روش‌های تولید رندومنِس در کامپیوتر‌ها است.

مبحث رندومنِس در علوم کامپیوتر واقعا مبحث جذابیه

👉🔗 Link-1
👉🔗 Link-2
#نکته

مقدمه‌ای بر higher order functionها و تمرکز روی Decoratorها در پایتون

https://www.programiz.com/python-programming/decorator

اگه توی گولنگ مبتدی هستین یا زیاد به shuffle آهنگ‌ها دقت می‌کنید این مطلب که توش یه الگوریتم من‌در‌اوردی shuffle رو پیاده‌سازی کرده با گولنگ شاید جالب باشه.

https://cjohansen.no/a-better-playlist-shuffle-with-golang/

این موزیک پلیر هم با گو امکانات خوبی داره. البته در عمل استفاده نکنید شاید بهتر باشه تا وقتی vlc/mpv هست ولی خوندنش سورسش شاید جالب باشه.

https://github.com/mjibson/moggio

چرا تنها encoding خوب، utf-8 ئه؟
یه مطلب عمیق و طولانی در مورد مشکلات encodingهای دیگه در انواع سیستمها و پلتفرمها.

https://utf8everywhere.org/

#روزی_یک_نکته با دلاتو

دسته‌بندی: #آموزشی #کاربردی #latex #rubber

راجب rubber برای کامپایل latex:

مقدمه: اگه از latex/xelatex برای کامپایل استفاده کنید، نیاز به چند سری کامپایل برای گرفتن خروجی درست هست وگرنه داخل pdf تولید شده، فهرست یا... درست نمایش داده نمیشن.
سرچ زدم و ظاهرا یه راه حل ساده داره: rubber
داخل مخازن رسمی آرچ بیسا هستش، بقیه توزیع ها رو نمیدونم.

برای کامپایل هم خیلی ساده از دستور زیر استفاده میکنید:
rubber -m xelatex <file>

"اسم file رو باید بدون پسوند tex بنویسید"

بخش وسطش هم برای اینه که اگه متنتون فارسی باشه اصولا با xelatex برای کامپایل سر و کار دارید و این میگه که از xelatex استفاده بشه.
مثال:
rubber -m xelatex myfile

جهت اطلاعات بیشتر میتونید من پیجش رو بخونید.

منبعی که منو با rubber آشنا کرد این stackoverflow بود.

در انتها اگه این مطلب براتون مفید بود و دلتون خواست، لطفا برای شادی روح یحیی تجری فرزند حسین یه فاتحه بخونید.

🔅@LinFAQ
🔅@LinAcademy

این صورت مسئله‌ای که گفتن واقعا وجود دره و اگه از خیلی از قابلیت های latex استفاده کنید، با یه pass کامپایل کردن همه ی symbol ها درست کامپایل نمیشن و باید بار دوم و سوم هم کامپایل کنید،
برای این منظور یه اسکریپت perl رسمی به اسم latexmk وجود داره که البته یه مقدار قدیمی و کثیفه به نظر من ولی فوق‌العاده قدرتمنده. با فایل latexmkrc هم میتونید تنظیم کنید کامپایلر پیشفرض چی باشه. مثلا از pdflatex به xelatex تبدیلش کنید.
https://mg.readthedocs.io/latexmk.html


اما ابزارهای دیگه که وجود دارن و من پسندیدم یکی arara بود که با یکی دو خط بالای فایل نوشتن، میتونید بهش بگید چه مراحلی رو برای کامپایل باید طی کنه و این کارو انجام میده. پیشتبانی از root document هم داره.
https://github.com/islandoftex/arara

اما یکی دیگه از ابزارهای خیلی خوب latex که خیلی کار رو راحت می‌کنه tectonic ئه. با این ابزار دیگه نگران هیچی نیستیم، فقط نصبش میکنیم و می‌زنیم کامپایل فایل اصلی و تمام. هم نیازمندی ها رو خودش میگیره هم سر جای مناسب قرار میده هم هر تعداد مرحله که لازم باشه کامپایل می‌کنه. حجم زیادی هم نداره در کمال تعجب.
هدفش کلا روی reproducible بودن بیلد داکیومنت شماست و به نظرم کارش رو خیلیم خوب انجام میده. مثلا اگه از مسیرهای مطلق استفاده کنید بهتون هشدار میده که جای دیگه شاید این فایل وجود نداشته باشه. همینطور برای فونتها.
البته من تنها مشکلی که خوردم باهاش سر سازگاریش با biber برای ارجاع‌ها بود.
https://tectonic-typesetting.github.io/en-US/


همه این ابزارهای فنسی و جدید خوب، ولی مشکلی که وجود داره و باعث میشه مجبور بشیم از همون latexmk استفاده کنیم اینه که ideهای latex لزوما از این ابزارهای دلخواه ما استفاده نمیکنن، خیلیم اینطوریم نیست که ما دستور کامپایل رو عوض کنیم و کار کنه. (حداقل من موفق نشدم!)
قاعدتاً باید عوض کردن دستور کامپایل باید کافی باشه ولی:
https://tex.stackexchange.com/a/663445

🎯 هوش مصنوعی احمق است، اما به‌شکلی قانع‌کننده
— هوش مصنوعی به شکل فعلی‌اش بیشتر کلیشه است تا خلاق، و بیشتر مبتذل است تا پیشرو


📍سال ۲۰۲۳، سال هوش مصنوعی بود. سالی که هر بار شبکه‌های اجتماعی را باز می‌کردی، با تصاویر عجیب و غریب، توهمی یا آخرالزمانی‌ای مواجه می‌شدی که هوش مصنوعی ساخته بود. یا داستان‌های پر شور و شوقی می‌شنیدی که چه‌کارهایی از چت جی‌پی‌تی برمی‌آید. اما کسانی که تحولات هوش مصنوعی را جدی‌تر دنبال می‌کردند، انگار به این خلاقیت‌ها چندان خوش‌بین نبودند. جیمز برایدل، در این مقالۀ مفصل توضیح می‌دهد که چرا برخی از رایج‌ترین تصورات دربارۀ هوش مصنوعی، در واقع، سراپا غلط‌اند.



🔖 ۴۸۰۰ کلمه
⏰ زمان مطالعه: ۳۰ دقيقه
                                       
📌 ادامۀ مطلب را در لینک زیر بخوانید:

B2n.ir/d76239

📌 آنچه خواندید بخشی است از پروندهٔ «ایلان مخوف» که در شمارهٔ ۲۷ مجلهٔ ترجمان منتشر شده است. برای خواندن مطالبی مشابه می‌توانید شمارۀ بیست‌وهفتم مجلهٔ ترجمان را از اینجا بخرید:
https://tarjomaan.com/shop/product/mag27/

📌 همچنین برای بهره‌مندی از تخفیف و مزایای دیگر می‌توانید اشتراک مجلۀ ترجمان را با تخفیف از اینجا خریداری کنید:
https://tarjomaan.shop/product/sub4014/

@tarjomaanweb

اگه در مورد service mesh دوست دارید بدونید، این ویدیو خیلی زیبا توضیحش میده به همراه یه مثال خوب ازش به اسم consul

https://www.youtube.com/watch?v=s3I1kKKfjtQ

https://github.com/1995parham-learning/cloud-roadmap

اگه دوست دارید cloud engineer بشید، این نقشه‌ی راه خیلی خوبی می‌تونه براتون باشه. از مفاهیم پایه مثل شبکه و گولنگ تا پیشرفته‌تر مثل داکر و کوبرنتیز و .. رو شامل می‌شه.
کنار هر مطلب هم مشخصه که سطحش چیه و می‌تونید با مباحث آسون‌ترش شروع کنید.

وبینار مقایسه پلتفرم‌های ابری VMware و OpenStack ☁️

مواردی که در این وبینار به آنها خواهیم پرداخت:
- Network
- API
- Deployment
- Multi-Tenancy
- Disaster Recovery
- Security
- Cloud Compatibility
- Q&A
- ...
📆 یکشنبه ۲۹ بهمن ۱۴۰۲
⏰ ساعت ۱۹ الی ۲۱

✅ ثبت‌نـام رایگان وبیـنار
‌

@xaascloud | ابـر زَس
‌